أ
هدکشناد
ی یعیبطعبانمویزرواشک
یشزومآهورگ یکشزپهایگ
نایاپ هجردتفایردیاربهمان دشرایسانشراکی
هتشررد
ی هرشح یزرواشکیسانش
:ناونع
سناسا یگدنشکریز و یگدنشک تارثا روبنز یور ییوراد ناهایگ زا یخرب یاه
دیئوتیزاراپوتکا Habrobracon hebetor Say
دیتاسا امنهار :
رتکد یدرجتسد یعیفر گنشوه
رتکد یرصان مارهب
دیتاسا رواشم :
نسح یدهم رتکد روپ
یودهم دیحو سدنهم
:رگشهوژپ روپدمحا ایور
ناتسبات 6931
ب
:وجشناد یگداوناخ مان
روپدمحا
مان
:
ایور
نایاپ ناونع :همان
سناسا یگدنشکریز و یگدنشک تارثا دیئوتیزاراپوتکا روبنز یور ییوراد ناهایگ زا یخرب یاه
Habrobracon hebetor Say
:امنهار دیتاسا
رتکدویدرجتسدیعیفرگنشوهرتکد یرصانمارهب
:رواشم دیتاسا
نسحیدهمرتکد یودهمدیحوسدنهموروپ
:یلیصحت عطقم
دشرایسانشراک :هتشر
یزرواشکیسدنهم
:شیارگ
هرشح
یزرواشکیسانش
:هاگشناد
یلیبدراققحم
:هدکشناد
یعیبطعبانمویزرواشک عافد خیرات
:
02
/
21 / 6931
:تاحفص دادعت
19
:هدیکچ
hebetor Say (Hymenoptera: Braconidae) Habrobracon
هلحرم یعامتجا و یجراخ دیئوتیزاراپ
دادعت یورلا ی
زایدایز یمیعارزویرابنایکلوپلابتافآ
یلسنهرودندوبهاتوک،لاابلثمدیلوتخرنزایرادروخربتلعهبروبنزنیا.دشاب
هدرتسگتروصهبینابزیمفیطندوبعیسوو
لباقتمرثاتاعلاطمردیا نابزیم
-
هتفرگرارقهدافتسادرومدیئوتیزاراپ
تفآءوستارثاهبهجوتاب.تسا شک
سناسایلامتحادربراکیاربتاقیقحتماجناهبلیامت،ییایمیشیاه
هبیهایگیاه
هرشحنیزگیاجناونع شک
رد.تساهتفایشیازفایعونصمیاه
سناسایگدنشکریزویگدنشکتارثا،هعلاطمنیا
یاه
یوآ
نش
(Zataria multiflora Boiss)
نارداموب ،
(Achillea millefolium L.)
هنایزار ،
(Foeniculum vulgare Mill)
و
ناحیر
(Ocimum basilicum L.)
دیئوتیزاراپ روبنز لماک تارشح یور hebetor
H. دش یبایزرا
.
لماک تارشح
H.
hebetor
بش رخآ نس ورلا یور هرپ
یدنه ی
Plodia. interpuctella Hubner
یامد رد
±0 01
هجرد
،سویسلس ی
یبسنتبوطر
±5 12 هرودودصرد
یرونی 61
وییانشورتعاس 8
هدادشرورپیکیراتتعاس
تارثاهبطوبرمجیاتن.دش
سناسایگدنشک روبنزیورناهایگهیقبهبتبسنیرتلاابیگدنشکهنایزارهایگسناساهکدادناشنشیامزآدرومیاه
،یگدنشکریزتارثایسرربرد.دراداریگدنشکنیرتمکنارداموبهایگسناساهکیلاحرد،دراددیئوتیزاراپ 622
ددع
هدامروبنز
زا رتمکرمعابهزورکیی 02
ضرعمردتعاس
LC30
سناسا
لودج ویتسیزیاهرتماراپ.دنتفرگرارقاه
قاهرامیتریثأتتحتروبنزیگدنز رادقمنیرتمکیارادهنایزارهایگسناسا.دنتفرگرار
rm
و
R0
(بیترتهب
02 / 2
وزوررب
69 / 61
هدام
رب
هدام
رب
لسن یم)
روبنزیورءوستارثالیلدهبودرادروبنزنیایوریدایزتیمسنیاربانب.دشاب
H.
hebetor
رتهب
کیژولویبلرتنکابقیفلتردهکتسا دوشهدافتسارتمکتافآ
رادقمنیرتلاابیارادنشیوآهایگسکعرب .
rm
و
R0
(
02 / 2
وزوررب 82 / 83
)لسنربهدامربهدام
یم رتمکتیمسلیلدهب،دشاب
روبنزنیایور
ردهکتسارتهب
هدافتسادرومتفآکیزولویبلرتنکابقیفلت
رارق .دریگ تیعمجشیازفایتاذخرنریداقم
( rm
) سناساودهاشیارب
یاه
بیترتهبناحیروهنایزار،نارداموب،نشیوآ 03
/ 2
،
02 / 2
،
01 / 2
،
02 / 2
و 05 / 2
.دمآتسدهبزوررب
هژاو دیلک اه
: سناسا یگدنشکریز،یگدنشک،یهایگیاه
،
Habrobracon hebetor
أ
بلاطم تسرهف
بلاطم ناونع و هرامش هحفص
لصف لوا : شهوژپ تایلک
1 - 1 - همدقم ...
...
...
...
2
1 - 2 - سررب ی عبانم ...
...
...
...
3
1 - 2 - 1 - روبنز زاراپ ی ئوت ی د Habrobracon hebetor Say ...
...
3
1 - 2 - 1 - 1 - اج ی هاگ روبنز زاراپ ی ئوت ی د H. hebetor رد
هدر دنب ی روناج ی ( ورروب
،ناراکمه 2002
...) 3
1 - 2 - 1 - 2 - لکش سانش ...ی ...
...
...
4
1 - 2 - 1 - 3 - هنماد ی م ی نابز ...ی ...
...
7..
1 - 2 - 1 - 4 - ز ی تس سانش ...ی ...
...
...
8
1 - 2 - 1 - 2 - م ی نابز اه ی امزآ ی هاگش ی و شرورپ روبنز رد امزآ ی ...هاگش ...
9
1 - 3 - رثا تفآ شک اه و سناسا اه ی گ ی ها ی ور ی نانمشد بط یع ... ی ...
10
1 - 3 - 1 - تارثا گدنشک ی داح ...مومس
...
...
12
1 - 3 - 2 - تارثا ز ی گدنشکر ی ...مومس ...
...
13
1 - 3 - 3 - مس سانش ی فارگومد ی ک و لوادج ز ی تس ...ی ...
...
14
لصف مود : داوم و شور اه
2 - 1 - هت ی ه و شرورپ بش هرپ ی دنه ی Plodia interpunctella ...
...
17
2 - 2 - هت ی ه و شرورپ روبنز زاراپ ی ئوت ی د H. hebetor ...
...
...
19
2 - 3 - هت ی ه ی گ ی ناها وراد یی دروم هعلاطم ...
...
...
20
2 - 3 - 1 - فرعم ی لامجا ی گ ی ...ناها ...
...
20
ب
1 - وآ ی نش ش ی زار ی Zataria multiflora Boiss ...
...
...
20
2 - نارداموب Achillea millefolium L. ...
...
...
20
3 - زار ی Foeniculum vulgare Mill.هنا ...
...
...
20
4 - ر ی ناح Ocimum basilicam L.
...
...
...
21
2 - 4 - شور سناسا گ ی ر ی زا گ ی ...ناها ...
...
22
2 - 4 - 1 - هوحن ماجنا ی GC-MS سناسا ییایمیش تابیکرت ییاسانش و
دروم ناهایگ یاه شیامزآ
...
23
2 - 2 - ز ی تس جنس ی تارشح لماک روبنز ...
...
...
23
2 - 6 - تارثا ز ی گدنشکر ...ی
...
...
24....
2 - 6 - 1 - لودج اه ی ز ی تس ...ی ...
...
22.
2 - 6 - 1 - 1 - خرن اه ی هنارس لوت ی ...لثمد ...
...
26
2 - 6 - 1 - 2 - خرن اه ی لوت ی لثمد هنازور ...
...
...
26
2 - 6 - 1 - 3 - خرن اه ی لوت ی لثمد رد لوط ...رمع
...
...
27
2 - 6 - 1 - 4 - خرن تاذ ی ازفا ی ش عمج ی ت rm ( ...) ...
...
27
2 - 7 - زجت ی ه رامآ ...ی ...
...
...
29
لصف موس : هجیتن و ثحب
3 - 1 - کرت ی سناسا ییایمیش تاب یهایگ یاه
………
...
...
...
....
...
31
3 - 2 - تارثا گدنشک ...ی
...
...
...
37
3 - 2 - 1 - ت أث ی ر سناسا اه ور ی تارشح لماک روبنز H. hebetor ...
...
37
3 - 3 - تارثا ز ی گدنشکر ی سناسا اه ی گ ی ها ...ی ...
...
38
3 - 3 - 1 - تارثا سناسا اه ور ی اهرتماراپ ی عمج یت ی روبنز ...
...
38...
3 - 3 - 1 - 1 - لودج اه ی گدنز ...ی ...
...
38
ج
3 - 3 - 1 - 2 - لودج ...لثمدیلوت یاه ...
...
42
3 - 3 - 2 - اهرتماراپ ی عمج ی ت اپ ی ...راد ...
...
42
3 - 3 - 3 - اهرتماراپ ی ز ی تس ...ی ...
...
49.
3 - 3 - 3 - 1 - روراب ی و روآداز ...ی ...
...
49
3 - 3 - 3 - 2 - لوط ...رمع
...
...
...
20
3 - 3 - 3 - 3 - تبسن سنج ...ی ...
...
20...
تن ی هج گ ی ر ... ی ...
...
...
22
پی اهداهنش ...
...
...
...
23
عبانم ...
...
...
...
24
د
لوادج تسرهف
هحفص لودج ناونع و هرامش
لودج 3 - 1 - یزاریش نشیوآ هایگ سناسا ییایمیش تابیکرت .
...
...
...
. ...
...
...
90
لودج 3 - 2 - هایگ سناسا ییایمیش تابیکرت نارداموب
...
...
...
..
. ...
...
. ....
99
لودج 3 - 3 - سناسا ییایمیش تابیکرت هایگ
هنایزار ...
...
. ...
..
....
...
...
95
لودج 3 - 4 - هایگ سناسا ییایمیش تابیکرت ناحیر
...
...
...
..
..
...
...
...
...
91
لودج 3 - 2 - سناسا تیمس هدام تارشح یور رب هنایزار و ناحیر ،نارداموب ،نشیوآ یاه
روبنز ی H. hebetor
...
...
...
...
...
...
...
92
لودج 3 - 6 - ( نیگنایم دیئوتیزاراپ روبنز لثمدیلوت یاهرتماراپ )درادناتسا هابتشا±
H. hebetor سناسا رامیت و دهاش رد
یاه
شیامزآ دروم یهایگ
……….
...
..
. ...
...
...
29...
لودج 3 - 7 - ( نیگنایم روبنز رادیاپ تیعمج یاهرتماراپ )درادناتسا هابتشا±
H. hebetor سناسا و دهاش رد
ناهایگ یاه
یامزآ دروم ...ش
...
. ...
...
48
لودج 3 - 8 - سناسا یگدنشک ریز تارثا روبنز یتسیز یاهرتماراپ یور اه
H. hebetor ....
...
...
...
. ...
....
28
ه
تسرهف لکش
اه
لکش ناونع و هرامش
هحفص
لکش 1 - 1 - دیئوتیزاراپ روبنز لماک تارشح H. hebetor
رن و هدام ...
..
...
...
...
...
...
.....
. ...
1
لکش 1 - 2 - روبنز یدشر فلتخم لحارم H. hebetor
...
6
لکش 2 - 1 - بش شرورپ فرظ هرپ
یدنه ی ...
...
..
...
. ...
..
....
...
. ...
68
لکش 2 - 2 - یقرب روتاریپسآ هاگتسد ...
...
...
...
...
. ..
....
..
...
. ...
. ....
68
لکش 2 - 3 - هناوتسا یکیتسلاپ فورظ مخت تهج یا
...یریگ ...
. ..
...
...
..
..
...
. ...
68
لکش 2 - 4 - روبنز شرورپ فرظ
H. hebetor ...
...
...
...
..
...
...
...
. ...
..
...
63
لکش 2 - 2 - یتسد روتاریپسآ ...
...
...
..
. ...
. ...
63
لکش 2 - 6 - نشیوآ هایگ ...
...
...
...
...
. ...
. ...
06
لکش 2 - 7 - نارداموب هایگ ...
...
...
...
...
. ....
06
لکش 2 - 8 - هنایزار هایگ ...
...
...
...
...
. ...
06
لکش 2 - 9 - ناحیر هایگ ...
...
...
...
...
06
لکش 2 - 10 - هاگتسد سناسا رد هدافتسا دروم رجنولک ...یریگ
...
...
...
...
...
...
00
لکش 2 - 11 - هشیش فورظ یا
220 یلیم تسیز شیامزآ یارب یرتیل یجنس
...
...
...
..
...
...
..
09
لکش 2 - 12 - یرتپ یگدنشکریز تاشیامزآ یارب هدش هدافتسا یاه ...
...
...
...
..
...
...
02
لکش 3 - 1 - ( ءاقب خرن lx
) روبنز H. hebetor اب هدش رامیت
Lc30
سناسا و اه
………دهاش ...
..………
………
...
22
لکش 3 - 2 - ( یگدنز هب دیما ex
روبنز رد ) H. hebetor
تظلغ اب هدش رامیت Lc30
سناسا دهاش و اه ...
...
...………
. 22
لکش 3 - 3 - گرم خرن ( ریمو qx روبنز رد ) H. hebetor
اب هدش رامیت Lc30
سناسا دهاش و اه ...
...……
. ..
...
...
. ...
26
:لوا لصف
شهوژپ تایلک
2
1 - 1 - همدقم هب دیئوتیزاراپ ناروبنز
رد لااب ییاناوت لیلد
هنوگ تیعمج میظنت
لوبق لباق حطس رد تفآ یاه
متسیسوکاردیداصتقا تنه(دنتسهییلاابتیمهایارادیعارزیاه
ز
ناراکمهو
،6
6338 )
ابدنارداقهک
هگننییاپ
روبنز.دننکیریگولجنآنایغطزاتفآتیعمجنتشاد Habrobracon hebetor Say
لیلدهب
یرادروخرب
هرودندوبهاتوک،لاابلثمدیلوتخرنزا
فیطندوبعیسوویلسنی
هدرتسگتروصهبینابزیم
نابزیملباقتمرثاتاعلاطمرد للوگوزادنوگ(تساهتفرگرارقهدافتسادرومدیئوتیزاراپ
،0
0225 .)
روبنز H. hebetor
هداوناخزا
Braconidae زایکی
یاهدیئوتیزاراپ
کلوپلابزایرایسبمهم
هبناراد
بش هژیو هرپ
یاه
هداوناخ Pyralidae
و Noctuidae یم
دشاب
نآ رثکا هک
یرابنا و یعارز مهم تافآ اه
کیربافورکاب( دنتسه
،9
0222 اراپوورگام؛
،2
0226 سانولیم؛
،5
0225 یاچویفاعمریما؛
،1
0221
؛
،ناراکمهویماطسبیدیع 6983
.)
هلحرمهبهلمحابروبنزنیا نابزیمیورلای
هیذغتزا،دوخیاه
نآ
و
یمیریگولجتراسخداجیا ک
ناراکمهوناخلوسر(دن
،2
0223 .)
همانربردتیقفوم
یقیفلتتیریدمی
یم ییایمیش تابیکرت و کیژولویب لرتنک لماوع ماوت یریگراک هب دنمزاین تافآ رریب و لاه( دشاب
،8
6385
.)
اما یلع ییایمیش تابیکرت زا هدافتسا هنیمز رد تبثم رثا مغر
لرتنک ی
،تافآ
یفنم تارثا
ناربج طیحم و تافآ یعیبط نانمشد یور ار یریذپان یم دراو تسیز
تلاکشم نیا اب هلباقم یارب .دنک
شوریزرواشکناققحم تفآزاهدافتساشهاکیانبمربتفآتارشحلرتنکیاربیددعتمیاه
شک
یاه
هب ییایمیش هتفرگراک
شور نیا زا یکی هک دنا مج زا ناهایگ رد دوجوم تابیکرت زا هدافتسا اه
هل
تیلوباتم یم هیوناث یاه
ناراکمه و گنیس( دشاب
،3
6383 مهم زا .) تیلوباتم نیرت
هیوناث یاه
،ناهایگ
سناسا یماه
یارادهکدشاب
تیصاخ سناسا.دنتسهییلاابینیخدت
نآتابیکرتواه
صاوخنتشاداباه
1 Hentz
2 Gundaz and Gullal
3 Baker and Fabrick
4 Magro and Para
5 Milunas
6 Amir_ maafi and Chi
7 Rasool Khan
8 Hall
9 Singh
8
هرشح هیذغتدضویگدننکرود،یشک یمیا
ایونیزگیاجناونعهبدنناوت هرشحلمکم
شک
ییایمیشیاه
تافآلرتنکرد
ناراکمهوایاش(دنورراکهبیرابناتلاوصحم
،6
6336 .)
تحت میقتسمریغ ای میقتسم روط هب اهدیئوتیزاراپ یدشر فلتخم لحارم ریثأت
تفآ شک
رارق اه
یم یقاباییمستارطقابدروخربقیرطزانآمیقتسمتارثا.دنریگ ثاوهدوبمسهدنام
،میقتسمریغتار
ریثأت
دننامیلثمدیلوتویتسیزیاهرتماراپیورربنآ ریثأت
،رمعلوط،یرورابیور ءاقب
یسنجتبسنو
یم میقتسمریغتارثا،تابیکرتنیامیقتسمتارثایسررب وهعلاطمربهولاعتسهیرورضسپ .دشاب
نآ
یسرربقیرطزاهکمیقتسمریغتارثا.ددرگیسرربزیناه تظلغ
یمماجنایگدنشکریزیاه
رد،دریذپ
مس ملع
کیفارگومد یسانش یم هعلاطم
دوش
تفآ یبناج و یلصا تارثا ملع نیا رد هک شک
یور رب اه
یمیسرربتیعمج سکنبوکراتسا(ددرگ
،0
0229 .)
روبنزتیمهاهبهجوتاب H. hebetor
طیحمابراگزاستابیکرتزاهدافتسانینچمهو بسنتسیز
ت
روبنزیورناحیروهنایزار،نارداموب،نشیوآیهایگسناساراهچرثاقیقحتنیارد،ییایمیشتابیکرتهب H. hebetor .دشیسررب
:زادنترابعقیقحتنیاردهدمعفده
6 -
سناسایگدنشکرثایسررب
یهایگیاه
شیامزآدروم
دیئوتیزاراپروبنزیور H. hebetor
0 -
تارثایسررب سناسایگدنشکریز
اه شیامزآدرومیهایگی
روبنزیتیعمجویتسیزیاهرتماراپیور
H. hebetor
1 Shaaya
2 Stark and Banks
3
1 - 2 - عبانم یسررب
1 - 2 - 1 - دیئوتیزاراپ روبنز Habrobracon hebetor Say
1 - 2 - 1 - 1 - دیئوتیزاراپ روبنز هاگیاج H. hebetor
هدر رد ناراکمه ورروب( یروناج یدنب ،1
2002 .)
Order: Hymenoptera Suborder: Apocrita
Superfamily: Ichneumonoidae Family: Braconidae
Subfamily: Braconinae Genus: Habrobracon Species: hebetor
هدر هدینوکارب یمومع یدنب م ساسا رب اه
ر هب ،یژولوف لاب یدنبگر هژیو
یم تروص اه روبنز .دریگ
دیئوتیزاراپ H. hebetor
هداوناخلااب هب
ی Ichneumonoidae
هداوناخ ود یاراد هک دراد قلعت
گرزب ی
Ichneumonidae
و Braconidae
یم گربرتکاناو(دشاب
،یلع دمحملاعفزالقن،0
6983 .) هداوناخ ی
Braconidae
هطساوهب
یضرعگرنتشادومکشتناگرتنیموسونیمودماغدای
m-cu هداوناخزا
ی
Ichneumonidae
یمادج
،ناراکمهورروب(دنوش 6383
.)
سنج Habrobracon
دمشآطسوترابنیتسخن
9
لاسرد 6835
سنجنیاهکدشفیصوتیدلایم
سنجابیکیدزنطابترا Bracon
هنوگ.دراد
یاه Bracon
هدوبیکیتنژتاعلاطمزایرایسبیلصاعوضوم
زویتم( تسا
،2
6322 .)
سنج Habrobracon
سنج ود هارمه هب Apanteles
و Opius
نیرتگرزب
سنج هداوناخیاه ی
Braconidae
یمهنوگدادعترظنزا نوسناجونروهلپیرت(دشاب
،5
0225 .)
1 Borror
2 Van
3 Ashmead
4 Mattews
5 Triplehorn and Johnson
62
1 - 2 - 1 - 2 - لکش یسانش
هرشح
لوطهبیروبنزلماکی 9
ات 2
یلیم هوهقدرزیمومعگنرهبرتم هتبلا.تسایا
هب
گنر
هکلابدرزایدرز،هایس یمهدیدزینهایسیاه
دمحا(دوش ی
،ناراکمهو 6385
مختیارادهدامدارفا.)
زیر
یممکشیاهتنارددنلب شاب
ن یمهدادصیخشترندارفازابیترتنیدبهکد
کخاشیارادهدامدارفا.دنوش
هاتوک شخبهبتبسناهاپ.دنتسهرندارفاهبتبسنیرت دیاه
یبقعوینایمیاهاپوهدوبنشورندبرگی
کچوک هدام هب تبسن اهرن مکش .دنرت کیراب اه
هدیشک و رت لاب .تسا رت
یاهوم زا یبقع و ییولج یاه
هدشهدیشوپیفیرظ
مختگنر.تسا
نآلوطویریشدیفساه 0
/ 2
یلیم یمرتم
نسهسیاراد.دشاب
یمرویورلا یممرف
کتزاسپاهورلا.دشاب هرودلیم
هلیپلخادردوهدرککرتارنابزیمیدشری
ی
یم لیدبت هریفش هب دیفس وش
ن
،ناراطع( د 6922
مخت .) روبنز نیا یاه
لوط هب 5
/ 2
یلیم
یاراد ،رتم
هریخذ یمیریشدیفسگنرهبوییاذغی
وییولجروحمردوهتفرگرارقکزانششوپکیردهک،دنشاب
رادیگدیشکدلج،مختیبقع دنرتساوکیبرگ(د
،6
6338
روبنزیتسیزلحارم.) H. hebetor
لکشرد
6 - 6
و 6 - 0
تساهدشهدروآ .
1 Grabic and Strand
66
لکش 6 - 6 -
دیئوتیزاراپروبنزلماکتارشح H. hebetor
)یلصا(رنوهدام
مخت
ورلا هریفش
لکش 6 - 0 -
روبنزیدشرفلتخملحارم H. hebetor
،ورلا،مخت(پچهبتسارزا )هریفش
60
1 - 2 - 1 - 3 - هنماد ینابزیم ی
روبنز H. hebetor راوخدنچیدیئوتیزاراپ
6
یمینابزیمعیسوفیطیارادهکتسا نابزیم.دشاب
یاه
،یرون(تساهدششرازگروبنزنیایاربیددعتم 6920
،ناراطع؛
6922
،ناراکمهویلیعامسا؛
6986
؛
گنیلرگ
،0
6326 اراپوورگام؛
،9
0226 لوسر؛
ناخ ناراکمهو
،2
0225 مهمزایخرب.) نآنیرت
دنترابعاه
:زا هزوقمرک هبنپی
Helicoverpa armigera Hȕbner
هقاسمرک
ترذییاپوراراوخ Ostrinia nubilalis Hȕbner
بش هرپ هنارتیدمی
درآیا Anagasta kuehniella Zeller
بش هرپ
گرزبراوخمومی Galleria mellonella L.
مرک هقاس
ترذراوخ Sesamia cretica Lederer
بش هرپ
یدنهی Plodia interpunctella Hȕbner
گربمرک
هبنپیرصمراوخ Spodoptera littoralis Boisduval
هویممرک
امرخراوخ Batrachedra amydraula Mery
بیسمرک Cydia pomonella L.
خرسمرک هبنپ
Sounders
Pectinophora gossypiella
هبنپهیوناثخرسمرک Platyedra malvella Hȕbner
هنادهناورپ
ایوسراوخ Etiella zinckenella
جنربدیب Cephalonica staintion Corcyra
هناورپ نادی ه
نادرگباتفآراوخ Homoeosoma nebullela Staintion
1 Polyphagous
2 Gerling
3 Magro and para
4 Rasool-Khan
69
1 - 2 - 1 - 4 - تسیز یسانش
وا هنیمزردتاعلاطمنیل تسیزی
روبنزشنکارپویژولوکا،یسانش H. hebetor
قارعروشکرد
طسوت
( رفعج و نیسح 6313
بش یور ) هرپ
هنارتیدم ی
تروص درآ یا تفرگ
هرشح روبنز نیا .
یا
همه یجراخ دیئوتیزاراپ ناونع هب هک تسا یزاج
6
و یعمجت
0
تنویابویدیا و
9
زا یدایز دادعت یاهورلا
کلوپلاب هدششرازگناراد
شیناباردوخنابزیمادتباروبنزنیا.تسا
یمجلفندز
نآیورسپسودنک
یممخت نوسنب(دراذگ
،2
6322 رولیت؛
،5
6388
،شیورد؛
0229 للوگوزودنوگ؛
،1
0225 .)
ییایمیشمیلاع
زاشیبرخآنسورلاطسوتهدشدیلوت تلاوضفزایشانمیلاع
،
،نابزیمناوجیاهورلاولماکتارشح
هدام یمتیادهنابزیمهاگتسیزتمسهبارروبنزیاه ناراکمهوشیورد(دنک
،2
0229
،هدامیاهروبنز.)
همه اهورلازینویورلانینسی ی
هزادنااب یمهتیزاراپارنابزیمفلتخمی گرزبیاهورلااما.دننک
اررت
نابزیم یور و هداد حیجرت رتشیب گرزب یاه
مخت ،رت یم یرتشیب یاه
گ
،رولیت( دنراذ 6388
روبنز .)
دیئوتیزاراپ H. hebetor
لوطرد
هرود مختزاسپی هیذغتوجلفهبزینیزیر
یمهماداینابزیمی
دهد
ج(
ر ناراکمهوسیو
،8
6332
.)
( للوگ و زودنوگ 0225
هرود لوط )
روبنز یامنووشن ی H. hebetor
یامد رد ار
±0 01
هجرد ی
سویسلس
یاهورلایور بش
هرپ هنارتیدمی یا
بشودرآ هرپ
مومی
بیترتهبراوخ 62
- 60
و 69 - 66
زور
تسدهب دندروآ
نسملماکروبنزهچرههکدادناشنجیاتن.
دشابرت هرود،
ودیاهورلایوریدشری
شیازفانابزیم یم
دبای .
1 Ectoparasitoid
2 Gregarius parasitism
3 Idiobiont
4 Benson
5 Taylor
6 Gunduz and Gulal
7 Darwish
8 Jedwis
62
یفاعمریما یاچ و
(6
0221 تسیز )
روبنز یسانش H. hebetor
رد ار
ییامد طیارش 08
هجرد
ی
سویسلس
تبوطرو
یبسن
±5 22
ورلایوردصرد بش
هرپ هنارتیدمی یا
دندرکشرازگویسرربدرآ .
لوط
هدامیاهروبنزرمع تفجی
نیبهدرکیریگ 02
ات 95
مخترثکاهدامیاهروبنز.دوبزور
رداردوخیاه
62
مختدادعت.دندادرارقدوخرمعلوازور
هنازورطسوتمروطهبهدامروبنزرهطسوتهدشهتشاذگیاه
8
ات 60
ددع دوب ناتسمز.
هرشحتروصهبروبنزنیاینارذگ
وهدوبلماکی 69
ات 62
لاسردلسن دراد
روورب(
،سرپو0
6332
.)
کناژ ( ناراکمه و9
0223 ) هدودحم
تیلاعف یارب ییامد ی H. hebetor
ار 61
ات 03
هجرد
ی
سویسلس
یمهتیزاراپاریرتشیبنابزیمدادعتاهامدنیارداریز.دندرکنایب .دنک
روبنز H. hebetor
هدش تفای هبنپ عرازم رد رتشیب
و
نابزیم تاراسخ هبنپ یارب هک ار ییاه
از
یم یمرارقهلمحدرومدنشاب
،یدرجتسدیعیفر(دهد 6981
عاعشولاابشنکارپتردقیارادروبنزنیا.)
اتدایزرایسبزاورپ 6
یمرتمولیک
،سرپوروورب(دشاب 6332
.)
1 - 2 - 1 - 2 - نابزیم هاگشیامزآ رد روبنز شرورپ و یهاگشیامزآ یاه
هرشح روبنز نیا یلپ یا
نابزیم یور هک هدوب ژاف یم شرورپ ددعتم یهاگشیامزآ یاه
،یرون( دبای
6920 اراپوورگام؛
،2
0226 شیورد؛
،ناراکمهو 0229
؛
،ناراکمهووی 0229
لوسر؛
،ناراکمهوناخ
0225 .)
هلمجزا نابزیمی یمهرشحنیامهمیاه
هبناوت
تلاغدیب Sitotroga cerealella Olivier
دیب،
جنرب Corcyra cephalonica Stainton بش،
هرپ ی
یدنه Plodia interpunctella Hȕbner بش ،
هرپ
ی
موم گرزبراوخ .
Galleria mellonella L بش و
هرپ هنارتیدمی درآیا
Anagasta kuehniella Zeller
هراشا .دومن
نیدنچ هدشهتفرگراکهبروبنزنیاهوبناریثکتتهجیهاگشیامزآنابزیم
نآنیبزاهکدنا
ورلااه
بشرخآنس هرپ
هنارتیدمی بسانم،روبنزهوبناریثکتتهجدرآیا
،یلایناد(تساهدشهتخانشرت 6929
؛
1 Amir_maafi and Chi
2 Brower and Press
3 Zhong
4 Magro and Para
65
،سرپوروورب 6332
،اراپوورگام؛
0226 بشنیا.)
درآهلمجزافلتخمییاذغداومیوریتحارهبهرپ
یمشرورپترذومدنگ
،ناراطع(دبای 6922
،سرپوروورب؛
6332 نابزیمدرومرد.)
یارببسانمیاه
سم .دراد دوجو ییاهرظن فلاتخا روبنز شرورپ ( ناراکمه و یمیقت
6983 روبنز هک دنداد ناشن )
H. hebetor
یاهورلا بش
هرپ هنارتیدم ی یا
بش یاهورلا هب تبسن ار درآ هرپ
حیجرت رتشیب یدنه ی
یم
شرورپیارب .دنهد
نیا بشرخآ نسیاهورلازاهاگشیامزآ ردروبنز هرپ
هنارتیدمی یمدرآیا
ناوت
هیذغت.درکهدافتسا
یمماجنایذغاکراونیورربلسعزایکزانهیلااباهروبنز
هنازورهدامروبنزره.دریگ
8
یلا 60
یممختددع هلحرم.دراذگ
یورلای 9
یلا 2
یملوطزور بشزاهیذغتزادعباهورلا.دشک
هرپ
هنارتیدم یملیدبتهریفشهبنآرانکردوهدشادجدرآیا
هلحرمزادعب.دنوش شی
هکیگریف 2
ات 5
زور
یملوط یمرهاظلماکتارشح،دشک
،ناراطع(دنوش 6922
.)
مختدادعتهکینامز
زارتشیبنابزیمورلاکییورهدشهتشاذگیاه 8
گرمدشابددع و
هرودریم
ی
یمشیازفایغلابان نوسنب(دبای
،6
6329
،اراپوورگام؛
6332 .)
روبنز H. hebetor ار
یم ناوت یور
لماش یعونصم یاذغ 12
دصرد هریفش
ی Diatraea
saccharalis
،
60
،یواگنینجمرسدصرد 60
وهزیلوردیهنیموبلآوتکلادصرد 61
مختهدرزدصرد
غرم
دادشرورپ
،اراپوورگام(
0222 .)
1 - 3 - تفآ رثا شک
اه سناسا و یهایگ یاه
یعیبط نانمشد یور :
هدنیلاآعاوناضرعمردامفارطاطیحم یگدولآوهتفرگرارقیزرواشکمومسواه
زوریطیحمیاه
یقاب تارثا و تسا شیازفا لاح رد زور هب هدنام
هرشح ی شک
هرشح دننام جیار یاه شک
،هرفسف یاه
تساهدشاهدیئوتیزاراپهلمجزافدهریغتادوجومیاربیددعتمتلاکشمزورببجومهرلکویتامابراک
کاس(
،ناراکمهو0
0223
.) یمهبتبسنیرتشیبتیساسحبلغااهرگراکشواهدیئوتیزاراپ ز
ردناشناب
1 Benson
2 Sak
61
تفآ لباقم شک
تفارک( دنراد اه
،6
6332 لتروا و اووریمزاک ؛
،0
0222 لزوگ کویب ؛
،9
0221 نیگرا ؛
2
و
،ناراکمه 0222
ناکوا؛
،ناراکمهو5
0222 .)
تفآرثاهکدنادقتعمناققحم شک
زایعیبطنانمشدیورییایمیشیاه یمماجناقیرطهس
:دریگ
6 -
تفآمیقتسمتیمسینعیمیقتسمرثا شک
دیئوتیزاراپیارب اه
نآگرمهبهکاهرگراکشو
رجنماه
یم .دوش
0 -
تفآ یگدننکرود تیصاخ اب و یگدنشکریز زد تیمس
و اهدیئوتیزاراپ ندش رود ثعاب هک شک
یمتافآیگدنزلحمزااهرگراکش دوش
.
9 - نانمشد تیعمج شهاک
نآ ییاذغ عبانم ینعی ،نابزیم نتفر نیب زا قیرط زا یعیبط
طسوت هک اه
تفآ شک یمتروصاه
،یمرهجیبلاط(دریگ 6985
.)
نینچمه تفآ و تابیکرت ءوس راثآ هب هجوت اب
شک نآ طسوت هدراو تاراسخ و ییایمیش یاه
هب اه
طیحم شلات ناسنا و تسیز
زا هدافتسا .تسا هتفرگ تروص ررض مک زا هدافتسا یاتسار رد یدایز یاه
ییورادناهایگ شورزایکی
مکونمیایاه یمتافآلرتنکیاربرطخ
شوررانکرد.دشاب
،یعارزیاه
هب و یعیبط تابیکرت زا هدافتسا ییایمیش و یکیزیف ،کیژولویب
ناهایگ هیوناث تابیکرت هژیو
زا یکی 1
مهم نیرت
مک و هرشح نیزگیاج تابیکرت نیرترطخ شک
یم بوسحم یعونصم ییایمیش یاه
.دنوش
زا
تاعلاطم
ردهتفرگماجنا نیا
طابترا
،
ریثأت
(هزوغنآسناسا Ferula assafoetidae
) یگژیورب
یتسیزیاه
روبنز H. hebetor یمیهاگشیامزآطیارشرد
دشاب
،ناراکمهویمشاه(
6939
ناشیاتاقیقحتجیاتن.)
سناسا زا هدافتسا هک داد ناشن یم تافآ لرتنک یارب یهایگ یاه
اهدیئوتیزاراپ یور یفنم تارثا دناوت
.دشابهتشاد
(دنموهرفتاقیقحتقبطنینچمه 6935
روبنزیور) H. hebetor
دادشرازگ هک
نیبرد
هراصع هراصع ،شیامزآ دروم یاه
تظلغ رد سودوخوطسا ی 02
تیمس ناحیر و رتشیب تیمس دصرد
1 Craft
2 Kazmirowa and Ortel
3 Bȕyȕkgȕzel
4 Ergin
5 Urkan
6 Secondry metabolites
62
هراصعهبتبسنیرتمک
هایگهراصعقیقحتنیاردنینچمهوتشادهدامورنلماکروبنزیوررگیدیاه
تظلغردناحیر 62
کیژولویبلرتنکابقیفلتردهکتسارتهب،روبنزنیایورءوستارثالیلدهبدصرد
هدافتسارتمکتافآ
نیرتمکسودوخوطساسکعربودوش ریثأت
دیئوتیزاراپروبنزیورءوس H. hebetor
هعرزمیلیمکتتاعلاطمزاسپهکتشاد یمهراصعنیازایا
ردکیژولویبلرتنکلماعنیاابهارمهناوت
همانرب .دومنهدافتساتافآیقیفلتتیریدمیاه
هیلوادیکاتادتبازا
ی
IPM شورقیفلتهب یاه
تلتراب( تساهدوبتافآلرتنک
،6
6312
هکارچ .)
مهمیژارتساودکیژولویبلرتنکوییایمیشلرتنک
یم شاب
یاربارودنیانیبلماعتتافآتیریدمودن
همانربردتیقفوم
یاه
IPM یمیرورض دناد
( تیار
ترکروو
،0
6335 .)
1 - 3 - 1 - تارثا یگدنشک داح
مومس
عیرس تفآرثانیرت شک
اه گرم و
ابهکتسا)رامیتزاسپتعاسدنچاتزوردنچ(تدمهاتوکریم
تظلغضرعمرددارفاندادرارق هبهاگشیامزآردتوافتمیاهزدایاه
یمتسد
هدنشکزدبسحربودیآ
( (هدنشکتظلغو)LD هزادنا)LC
یمیریگ .دوش
هرشحهکتساهدادناشنتاعلاطم شک
یاربهکییاه
افآلرتنک هبت
یمراک نآمیقتسمتارثادنور هیذغتتروصهباییسامتتروصهبیعیبطنانمشدیوراه
نابزیمزا یمیعیبطنانمشدگرمثعابتیاهنردهکتسایمسیاه
ناراکمهوزیلو(دوش
،9
0226 .)
( ینورلوم و نملیت 0222
هرشح تیمس نییعت رد ریز شور هس هک دندرک نایب ) شک
یارب اه
یمهدربراکهبیعیبطنانمشد :دنوش
6 -
هاگشیامزآردمسیعضومدربراک
0 -
هرشحهبهدشهتشغآحوطسضرعمردتارشحندادرارق شک
اه
9 -
هرشحدربراکزادعبولبقیعیبطنانمشدتیعمجشیاپ شک
هعرزمرداه
1 Bartlett
2 Wright and Verkert
3 Wells
68
داحتارثایسرربهبیددعتمتاقیقحتنونکات تفآ
شک بطنانمشدیوررباه
هتفرگتروصیعی
(ناراکمهویودهم.تسا 6983
دیئوتیزاراپروبنزتیساسحیبایزرارد) Anisopteromalus calandrae
(Hym: Peteromalidae)
هرشحهب شک
نیاهکدندرکشرازگنیرتماتلدونیتکمابآ،سوفیریاپرلکیاه
یتروصردهدوبساسحرایسبسوفیریاپرلکهبتبسنروبنز
رامیتردهک
هدهاشمیرتمکتافلتنیرتماتلد
لوسر.دیدرگ (ناراکمهوناخ
0225 هرشحنیدنچیگدنشکرثا)
یوراریتسیزوجیارشک Bracon
hebetor
زادعبسوفیریاپرلکهکدندادناشنودندرکیسررب 02
،تعاس 622
دادناشنارتافلتدصرد
و
بآ مکیارادتآوزنبنیتکما
یورربتافلتنیرت .دوبلماکتارشح
1 - 3 - 2 - تارثا یگدنشکریز مومس
هعلاطم شکریزتارثای ن
هرشحیگد شک
یبایزرایاربیعیبطنانمشدیوراه ییاراک
هرشح شک
رداه
همانرب
یاه
IPM یمیرورضومهم هدنشکریزتارثا.دنشاب
ی
آ تف شک یماه
،دشابیفنمایوتبثمدناوت
شرازگ رتشیب نآ یفنم تارثا اما
ییاراک شیازفا ،یروراب شیازفا :لماش تبثم تارثا .تسا هدش
هرودشهاکوکرحتشیازفا،اهدیئوتیزاراپ یمامنووشنی
،رباص(دشاب 6932
.)
یمرییغتعونودثعابیگدنشکریزتارثایلکروطهب :ددرگ
6 -
هجیتنتارییغتعوننیا:تیعمجشیازفایتاذخرنردرییغت
ی ریثأت
ریزیاهزد دنشک
ه
ویروآدازیور
.تسایعیبطنمشدیسنجتبسنورمعلوط،امنووشن،یروراب
0 -
مخت و هیذغت ،یرگوجتسج راتفر ،کرحت رد تسا نکمم هدنشکریز یاهزد :راتفر رد رییغت
یراذگ
رثا یعیبط نانمشد دشاب راذگ
عومجم . ه
ی
تیعمج لرتنک یارب یعیبط نمشد ییاناوت رب تارییغت نیا
نابزیم یم رثا راکش اب تفارک( دراذگ
،6
6332 ناولاگ ؛
0
،ناراکمه و 0225
.)
تارثا ،تاعلاطم رثکا رد
دروآربهناگادجتروصهبیگدنشکریزویگدنشک یم
دوش
.
1 Craft
2 Galvan
63
1 - 3 - 3 - مس یتسیز لوادج و کیفارگومد یسانش
هعلاطملماشیفارگومد
هشیرزاوهدوبتیعمجیمکی
Demo
هکارچ،هدشهتفرگناسناینعمهب
دیلوت،یگدنزلودجیساساشخبهسلماشیفارگومد.تساهدشحرطمناسنادرومردرابنیلوا
ولثم
هلمجزایعیسویاهدربراکیارادهکتسارادیاپتیعمج ریثأت
،تیعمجمسیمانیدیورییایمیشلرتنک
رمللعلیلحتوهیزجت گ
و هسیاقم،ریم تیعمجی
ه هسیاقم،یشحوویهاگشیامزآیا
نانمشدیبایزراو
یم کیژولویب لرتنک رد تافآ یعیبط یرک( دشاب
،6
6380 گنیس و یتاپیرت ؛
،0
6332 .)
تارثا یبایزرا
هرشح شک همهدیابیعیبطنانمشدیوراه نآیگدنشکریزویگدنشکتارثانتفرگرظنردابوهبناج
اه
مس زا روظنم نیا هب .دشاب یسانش
یم هدافتسا کیفارگومد
یتسیز لودج یاهرتماراپ نآ رد هک دوش
تیعمج تظلغ ضرعم رد هتفرگ رارق یاه هرشح کی فلتخم یاه
دوش هسیاقم دهاش تیعمج اب شک
،رباص(
6982
.)
مس همهاریز.تسامومسیلکتارثایسرربیارببسانمشورکیفارگومدیسانش
هکاریتارثای
هدام کی تسا نکمم سکنب و کراتسا( دراد رب رد دیامن داجیا تیعمج یور یمس ی
،9
0229
زا .)
مس دنشکریزتارثایسرربروظنمهبکیفارگومدیسانش ه
تفآ یمهدافتسایعیبطنانمشدیورشک
دوش
،یدرجتسدیعیفر(
6981 مسرد.)
خرنزاکیفارگومدیسانش ذ
تیعمجشیازفایتا
r ( )
کیناونعهب
یمهدافتسایدیلکرتماراپ لینادونلآ(دوش
،2
6380 .) خرن
یاه وشن و امن
لوطویروراب،ءاقب،لثمدیلوت،
تحتهکدنتسهیتسیزیاهرتماراپزایشخبرمع ریثأت
و)نابزیممکارت،نس،هزادنا(هدنزفلتخملماوع
یم رارق )یبسن تبوطر ،امد( هدنزریغ ای یور( دنریگ
5
و
،ناراکمه 0229
نوناد ؛
1
،ناراکمه و 0262
.)
مهم هزادناطقفشورنیاردهکتسانیایفارگومدتیزمنیرت یمنتسدبیمستارثازایلکیریگ
دیآ
1 Carey
2 Tripathi
3 Stark and Banks
4 Alan and Daniel
5 Roy
6 Dannon
02
شیامزآ رد هک لباقتم تارثا ریاس هکلب هاتوک تیمس یاه
یم یبایزرا زین دنتسین کرد لباق تدم
دنوش
،یلفسنیچرپیودهم(
6932 .)
06