The Necessity of Preserving Humanity in the Treatment of Persons Deprived of Liberty: From
Theory to Practice
(Type of Paper: Research Article)
Amirhossein Ranjbarian1, Maryam Karbalaie Hassani2*
Abstract
The right to humane treatment when deprived of liberty is a fundamental human right that was enshrined in Article 10 of the International Covenant on Civil and Political Rights for the first time. Since deprivation of liberty leads to vulnerability and violates the individual’s dignity, it is considered necessary for respecting the inherent dignity of humans. International human rights instruments have not defined this concept, as only the prohibition of torture and other cruel, inhumane, and degrading treatment or punishment has been mentioned in the said instruments.
However, this prohibition is just a minimum commitment for the protection of persons deprived of liberty. Ensuring humane treatment of individuals deprived of liberty needs a higher level of commitment and adequate actions from governments.
Keywords
humane treatment, inhumane treatment, deprivation of liberty, human dignity, human rights bodies.
___________________________________________________________________
1.Associate Prof., Department of Public andInternational Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran. Email: aranjbar@ut.ac.ir
2.PhD Student in International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding Author). Email: Kh_maryam68@yahoo.com
Received: November 12, 2019 - Accepted: February 17, 2020
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
موزل چ رد تیناسنا تشادساپ یگنوگ
اتفر ر مورحم اب ا
زا ن
؛یدازآ زا
لمع ات رظن
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
نایربجنر نیسحریما رک میرم ،1
ینسح یئلاب
2
*
هدیکچ
،یناسنا راتفر زا یرادروخرب هب یدازآ زا مورحم دارفا قح زا
یساسا نیرت ورسحم یررشب قوقح
یم دوش ةدام رد راب نیلوا یارب هک 10
نیب قاثیم راررق هجوت دروم یسایس و یندم قوقح یللملا
.تفرگ بیسآ اب ار درف یدازآ زا تیمورحم هکنیا هب هجوت اب ریو یرییرپ
یا هربور یرم ور و دزارس
هب ار وا یناسنا قوقح و تمارک یم رارق عییضت ضرعم رد یتحار
یب یقح نینچ ،دهد رمزلا کش
هب ناسنا یتاذ تمارک هب مارتحا یم اسح
نیرب دانسا اما .دیآ یره یررشب قورقح یرللملا
هرنوگ
هرب درهعت ناریب هرب برقف و دادرن هئارا نآ زا یفیرعت
« ریارس و ه نکرش تریعونمم اری ارهراتفر
تازا م زیمآریقحت و یناسناریغ ،هناملاظ یاه »
هتخادرپ رد نیا .دنا هک تسا یلاح
تریعونمم نیا
ینارسنا رارتفر و ترمارک هب مارتحا یارب یلقادح دهعت کی اهنت یدازآ زا تریمورحم بیاررش رد
هب یم اسح لاارب لارس درنمزاین یدازآ زا نارمورحم هرب تبسن یناسنا راتفر نیمضت .دیآ
زا یرت
تلود یوس زا هنلااعف تامادقا و تادهعت .تساه
ناگژاودیلک
.یرشب قوقح یاهداهن ،یدازآ زا تیمورحم ،یناسنا تمارک ،یناسناریغ راتفر ،یناسنا راتفر
___________________________________________________________________
1 . رایشناد یمومع قوقح ورگ ، و
ب نی للملا دکشناد ، ة مولع و قوقح اریا ،نارهت ،نارهت اگشناد ،یسایس
ن .
Email: aranjbar@ut.ac.ir
2 . قوقح یرتکد یو شناد بی
ن للملا .)لوئسم ةدنسیون( ناریا ،نارهت ،نارهت اگشناد ،یسایس مولع و قوقح ةدکشناد ، Email: Kh_maryam68@yahoo.com
:تفایرد خیرات 21
/ 08 / 1398 - :شرییپ خیرات 28
/ 11 / 1398
همدقم
لیلد ره هب هک یدارفا یم مورحم دوخ یدازآ زا1
ماررتحا قریلا و ناسنا نانچمه ،دنوش رد و درنا
رهب قح یایارش یه .دوش هتفرگ دیدان یدازآ زا تیمورحم یپ رد دیابن یناسنا راتفر زا یدنم
نیب دانسا رد یناسنا راتفر موزل سکعرب هب یرشب قوقح یللملا
نیرنچ صوصخ رد صخشم روط
دش حرام یدارفا
2.تسا هرب یدازآ زا تریمورحم هک تسا نآ زین یو هجوت نیا لیلد یرتحار
یم بیسآ هب دناوت صاخ یرییپ
و ماررتحا ،تینارسنا ةةاو هرس .دوش ر نم یناسناریغ یاهراتفر و
___________________________________________________________________
1 یم زورب یفلتخم لاکشا رد یدازآ زا تیمورحم . ،مرج اکترا نظ ساسارب تشادزاب و فیقوت دننام ؛دبای
هب دارفا ینوناق فیقوت ،نادنز رد تیموکحم یرامیب عویش زا یریگولج روظنم
ادزاب ،ینوفع یاه ای ناداتعم تش
نکاما رد یناور نارامیب یرادهگن و روشک لخاد هب زا مریغ دورو زا تعنامم تهج تشادزاب ،درگلو دارفا ناور تیعضو نینچ رد دارفا مه هب تبسن یناسنا راتفر یاهدرادناتسا هچرگا .یکشزپ یم لامعا ییاه
رد ،دوش
ج اکترا و نیناوق ضقن اب هک یناموکحم و نامهتم صوصخ رارق یرفیک تلادع متسیس اب لباقت رد مر
یم یم هعماج مومع یفنم سح نتخیگنارب بجوم و دنریگ یو تیمها ،دنوش
یم یا بلغا یدارفا نینچ .دبای
یم رارق بسانمان و یناسناریغ یاهراتفر فده یم عییضت اهنآ یناسنا قوقح و تمارک و دنریگ
نیا رد .دوش
لیلاد هب هک یدارفا بیارش نایم یدج
هب نادنز رد مسیرورت اب زرابم دننام یرت یم رس
نیریاس زا ،دنرب
میخو تلود هکارچ ،تسا رت یم زاجا دوخ هب یدراوم نینچ رد اه
یمامت زا رود هب دارفا نیا اب ات دنهد
هب و یناسنا یاهرایعم هنوگ
هب ار اهنآ تمارک هک یا یم دیدان لماک روط
مهم .دننک راتفر ،دریگ نیرت
قادصم
هب هک تسا وماناتناوگ ناینادنز یناسناریغ تیعضو رما نیا یلمع یه و دنریسا ینوناقریغ نازرابم ناونع
زا کی
نیب قوقح نیزاوم یمن لامعا اهنآ دروم رد هناتسودرشب و رشب للملا
،زوروندنو :ک.ر( دوش 1392
: 140 - 135 .)
2 . ةدام 10 نیب قاثیم :یسایس و یندم قوقح یللملا
« ب یم بلس اهنآ یدازآ هک یدارفا مامت ا تیناسنا اب دیاب ،ددرگ
دوش راتفر تسا ناسنا صخش یتاذ تقیقح هک یمارتحا و .»
داوم 25 و 26 فیلاکت و قوقح ییاکیرمآ یملاعا
:ناسنا
« و دراد ار نامز نیا یط رد یناسنا راتفر زا یرادروخرب قح دش مورحم دوخ یدازآ زا هک یدرف ره
یگتسد درف دریگ رارق یداعریغ ای فراعتمان ،هناملاظ تازا م دروم دیابن دشر .»
دنب 2 ةدام 5 نویسناونک
:رشب قوقح ییاکیرمآ
« دش مورحم یدازآ زا هک یصاخشا یمامت اب یتاذ تمارک مزلا هک یمارتحا اب دیاب ،دنا
دوش راتفر تسا ناسنا صخش .»
نینچمه یم ناوت هب همانعاق یاه م یوس زا رداص راشا دحتم للم یمومع عم
رک لاس زا هک 1955
رد
مورحم اب یناسنا راتفر روآ مازلاریغ و مرن قوقح وچراچ ا
رد و داد رارق یناهج هجوت ضرعم رد ار یدازآ زا ن
ئارا هب توافتم ینامز عطاقم اب راتفر لوصا
ورگ یاه دعاوق دننام .دنتخادرپ یایارش نینچ رد یناسنا فلتخم
رادناتسا یدازآ زا هک یناناوجون زا تیامح یارب دحتم للم نامزاس تاررقم ،ناینادنز اب راتفر یارب لقادح د
مورحم دوخ دش
دنا ،سبح ای تشادزاب زا لکش ره تحت صاخشا یمامت زا تیامح رب مکاح لوصا هعوم م ،
و ناینادنز اب راتفر یساسا لوصا ینادنز نانز اب راتفر صوصخ رد دحتم للم دعاوق
یدازآ بلاسریغ تامادقا و
.مر م نانز صوصخ رد همانعاق
یاه نینچمه عم م تلود
اه مادقا ذاختا هب ار یاه
ییارجا و ییاضق ،ینوناق
دراوم هب یگدیسر و یریگشیپ تهج رد رثؤم راتفرءوس
رد یدازآ زا مورحم صاخشا هک ینکاما یمامت رد اهنآ
قوقح و تمارک هب مارتحا نیمضت و دنراد روضح مزلم دارفا نیا یناسنا
یم دنزاس . :لاثم یارب
A/RES/64/153, 18 December 2009, A/RES/65/205, 21 December 2010, A/RES/66/150, 19 December 2011, A/RES/70/146, 17 December2015
ةدام رد یتاذ تمارک 10
هب دیاب ناسنا ره هب هک تسا موهفم نیا هب قاثیم عماج زا یوضع ناونع
نارسنا تریعقاو رد ترمارک رفح و مارتحا قح نوچ ،تسا مارتحا قحتسم هک تسیرگن یرشب .تسا هتفهن ندوب
هب چ یساسا تیمها مغر نیرب دانسا ،یقح نین
و نرشور فریرعت یره ررشب قورقح یرللملا
رد یدازآ زا مورحم دارفا اب یناسنا راتفر ترابع زا یصخشم هرب درهعت ،ررگید یورس زا .درنرادنرب
یم رارق تلفغ دروم یدایز دح ات زین لمع رد یناسنا راتفر هب .دریگ
هرک میرنآ دهارش بیترت نیا
ناسنا نادنز رد یدایز یاه وشک یاه
هرجاوم سبرح ینارسناریغ تیعضو اب فلتخم یاهر زا و درنا
و یمرسج ینامرد تامدخ هب نتشادن یسرتسد ،یگدنز بسانمان بیارش نوچ یرایسب تلاکشم زا ،یناور یرم رنر ینارسنا قورقح ریارس ضقن و یگداوناخ یاهدنویپ نتفر تسد نیرنچ .درنرب
یرامیب یلااب رامآ هب یایارش نادنز رد یحور و یمسج یاه
ررم تریاهن رد و یرشکدوخ ،اره
دش یهتنم .تسا
یرامیب هب لاتبا نازیم اهروشک رتشیب رد ناریم رد لرس و تریتااه ،زدریا دننام رادریگاو یاه
نادنز رد رضاح دارفا ررم ةدرمع لیلاد زا و تسا هعماج یداع تیعمج زا رتشیب رایسب اه
رریمو
هب ناینادنز یم رامش
1.دیآ نوزرفا نینچمه عویرش ررب
تلاکرشم ،ناینادرنز رد تملارس تلاکرشم
هرربر ت و ارهنآ تیررصخش دررشر دررنیارف رد یطارربترا و یفطارع دررننام یکدوررک نارود خررلت یارره
دافتساءوس وررگ نریا رد یرحور تلاکرشم زوررب هرب هرک دنترسه یرلیلاد زا زرین یسنج یاه
یم یم ر نم ناینادنز یوس زا یشکدوخ اکترا شیازفا هب عوم م رد و دنما نا نوش
هب .د تراربع
یگ یو هچرگا رگید هب نادنز رد موکحم دارفا یاه
زرین دنرشابن نادنز رد رگا یتح هک تسا یعون
،تسا دایز اهنآ رد یشکدوخ لامتحا
(J Towl, 2017: 83-95 )
و یدازآ زا تریمورحم یتقو اما ،
ترسد رراخ ،دورش هفارضا هعوم م نیا هب زین نآ زا یشان یاهراشف ورچ ییارهراتفر هرب ندز
ن
.دش دهاوخ نادنچود یشکدوخ و ینزدوخ
2
___________________________________________________________________
1 . داوس نییاپ لاس ،رقف دننام یعامتجا و یداصتقا تلاضعم هب لوا جرد رد یتیعضو نینچ لیلاد رد یگدنز ،
ورگ یم طوبرم ینامرد و یتشادهب تامدخ زا ندوبن رادروخرب و تیلقا یاه یاهراتفر ،رگید یوس زا و دوش
نادنز رد عیاش راخرپ ییغت و فیعض تشادهب ،تنوشخ ،تیعمج ماحدزا ،داوم قیرزت و یسنج بباور دننام اه
یرامیب لرتنک زین بسانمان یم رتراوشد بیحم نیا رد ار اه
گ .دنادر
See: United Nations Office on Drugs and Crime, 2008:7-10, 87
2 . تیلاعف هب یسرتسد مدع ،یراکیب ،ردخم داوم زا دافتسا سرتسدرد رازبا نتشاد رایتخا رد و یحیرفت و یگنهرف یاه
نادنز رد تیعمج مکارت نینچمه .دنراخ دا یا لماوع رگید زا زین وراد و صرق دننام و اه
فک لضعم دوجو یباوخ
یم مه زیگنا دناوت نیا یارب یا .دشاب اهراتفر هنوگ
نآ و ناموکحم ،دبا سبح هب ناموکحم داد ناشن هبر ت هک روط
هب نشخ مئارج هب نامهتم هب و یناور تلاکشم قباس هک یدارفا و ناناوجون ،لتق یو
،دنراد ینزدوخ ةر ت یو
دراد لامتحا نیریاس زا رتشیب یاهزور رد ناینادنز نایم رد یشکدوخ رامآ نینچمه .دننزب یشکدوخ هب تسد هک
تاقوا ریاس زا رتلااب یدازآ زا لبق یاهزور دراوم یضعب رد و همکاحم زا دعب و لبق یاهزور ،نادنز هب دورو یلوا
هب یدازآ زا نامورحم یمامت هچرگا ،رگید یوس زا نتفررگ راررق و یدازآ نداد تسد زا لیلد
بیسآ دوخ یناسنا قوقح ضقن ربارب رد ،یمومع نارومأم لماک لرتنک تحت یتارظحلام ،درنرییپ
ورگ هب قلعت ،یناور و یمسج تملاس تیعضو ،نس ،تیسنج دننام ه
عورن و یعارمتجا صاخ یا
بیسآ و صاخ یاهزاین هب تیموکحم نازیم و یم ر نم رتشیب یرییپ
هب .دوش یاررجا بیترت نیا
ورگ هب تبسن یناسنا راتفر یم لاثم یارب .دوب دهاوخ صوصخم هجوت دنمزاین فلتخم یاه
ناورت
هربنج رد یدازآ زا تیمورحم بیارش رد هک درک راشا نانز هب نورچ یرفلتخم یاره
ارب طاربترا
رهب ، داوناخ همانرب و ینامرد تامدخ زا یدنم
یرباربان اب نادنز رد دنمفده یاه زا هترساخرب یاه
یم هجاوم تیسنج یارهراتفر زا یرایرسب ضررعم رد ار نارنز نیرنچمه نادنز رد یگدنز .دنوش
یم رارق تیموکحم یط ناشتیصخش ریقحت زین و یناسناریغ تیرسنج یارنبم ررب بلغا هک دهد
و تسا یم خر یسنج دافتساءوس بلاق رد .دنهد
1
ترسا زیامتم نلااسگرزب زا هک دنراد یصاخ یناور و یمسج یاهزاین زین ناناوجون و ناکدوک هب نوگمهان ورگ کی زین دوخ و یم رامش
تیرساسح و ارهزاین هرکارچ ،دنیآ سارسارب ارهنآ یاره
اور و یمرسج تلاکرشم ،دشر نازیم ،تیسنج ،نس نوچ یلماوع و تنورشخ یرلبق ربر ت ،یرن
( تسا توافتم تلایصحت نازیم و دافتساءوس
APT, 2014 : 13-14
نادنز رد یگدنز نینچمه .)
شلاچ ناینادنز ریاس زا رتشیب ،دنرامیب یناور ظاحل هب هک دارفا زا هتسد نآ یارب درهاوخ زریگنارب
تاررقم و دعاوق زا بسانم یوریپ هب رداق وس کی زا دارفا نیا .دوب ترسا نکمم و دنتسین نادنز
لارمعا لارمتحا هلئرسم نیرمه و درنهد زوررب دورخ زا تنورشخ ای یرگشاخرپ نوچ ییاهراتفر یم رتشیب ار اهنآ صوصخ رد یطابضنا تامادقا هرب تبرسن یرصاخشا نیرنچ ،رگید یوس زا .دنک
بیرسآ ناینادرنز ررگید یورس زا یذارخا و دافترساءوس ،یرسنج و یمرسج یاهرازآ .درنرترییپ
مه یداررفنا سبح زا دافتسا و ناینادنز یقب زا دارفا نیا یزاسادج ناکما نینچ ،ارهنآ درورم رد
تیعضو نینچ .دننک یشکدوخ هب مادقا هک دراد لامتحا زین یدازآ زا سپ یتح ناینادنز .تسا مدع زا زین ی
زا و هعماج هب تشگزاب رد تیقفوم تصرف و یگداوناخ بباور نداد تسد
یم تأشن سبح یپ رد یلغش یاه .دریگ
:ک.ر(
،سمش 1394 : 220 - 217 ؛ See also: Lehtmets, 2014: 39 )
1 یم بجوم و دراد نانز یسنج تملاس و یروراب رب یئوس تاریثأت رما نیا . یرامیب هب دوش
دنشک یاه زدیا نوچ یا
ولاع .دنوش لاتبم تیمورحم قباس بلغا نز ناینادنز هکنیا هب هجوت اب نیا رب
زا ،دنراد یعامتجا و یداصتقا یاه
نامرد یمسج تلاکشم یرایسب یم نر دشن
ییغت و تشادهب ،بسانم نامرد نادقف یپ رد بیارش نیا و دنرب
یم دیدشت نادنز رد تیعمج ماحدزا و یفاکان دوش
هب لاتبا لامتحا نادرم زا رتشیب ربارب ود نانز رد نینچمه .
دوجو هثداح زا سپ اراضا للاتخا دننام یباراضا تلالاتخا هبر ت لامتحا رتشیب ربارب هس ات ود و یگدرسفا هضراع هب نادرم زا شیب نینچمه نانز .دراد یم راچد یمسج یاه
یمن هک دنوش هب ناوت
هب ار اهنآ لماک روط اونع
ن
هب ار نانز یناور تملاس نادنزرف و داوناخ زا ییادج و سبح زا یشان یناور راشف .درک فیصوت یرامیب کی روط
یدج یم دیدهت یرت تسا نادرم زا رتشیب نانآ رد یشکدوخ اکترا لامتحا و دنک
.
See: Olomojobi, 2016: 17; Rabin, 2009: 5; Rickford, 2003: 4, 17
یلاحرد ،تسا رتشیب ،نادنز نیناوق ضقن یپ رد ای یتیامح لیلاد هب اوخ یم رما نیا هک
هب دناوت
تیعضو دیدشت بی
رام ی ناش ر نم دوش (
Ball, 2008: 3-4
.)
یم شلات هلاقم نیا رد اب ات مینک
رهب نیب یاهداهن یور زا یریگ و مورهفم یرشب قوقح یللملا
نیرنچ زا تریامح یاهراکوزارس و درک نشور ار یدازآ زا مورحم دارفا هب تبسن یناسنا راتفر داعبا یرتاذ ترمارک ارب ینارسنا رارتفر درنویپ نایب هب لوا تمسق رد هنیمز نیا رد .مینک یسررب ار یقح وت اب نینچمه ،هتخادرپ ناسنا نیرب دانرسا رد یناسنا راتفر ترابع فیرعت مدع هب هج
یعرس ،یرللملا
یم نرشور هب یناسناریغ راتفر ینعی نآ داضتم ترابع قیداصم و فیرعت قیرط زا ات مینک ندرش ررت
زا نارمورحم صوصخ رد یناسنا راتفر نیمضت یگنوگچ زین مود تمسق رد .مینک کمک موهفم نیا تلود یوس زا یدازآ اهن شقن و اه
یم یسررب هنیمز نیا رد ار یرشب قوقح یتراظن یاهد .مینک
تازاجم نایرج رد یناسنا تمارک زا تسارح
ار لقتسم ةدارا و یدازآ نادقف هک تسا یعمج داهن کی زیچ ره زا شیپ نادنز هک تسا یعیبط یم لیمحت دارفا هب یم یگدنز نآ رد هک یدارفا و تسا تازا م ناکم لاح نیع رد و دنک
دننک ،
دورخ هرک یداررفا ارب اررمه و صخرشم ینارکم رد یتلود نارومأم لماک لرتنک تحت دنروب م درکن اختنا لمعلاروتسد و بباوض زا و دنناریگب ار ناشتاقوا ،دنا
ارما .درننک یورریپ یصاخ یاه
رد دیاب یدازآ و قوقح تیاعر هک تشاد رظن تریوه زا تریامح یاتسار رد ناینادنز یساسا یاه
ا و یدرف .تسا یرورض اهنآ یناسنا تمارک و دارا للاقتسا ،یعامتج
1
1 . ناسنا تمارک هب مارتحا ةمزلا یناسنا راتفر اه
نیرب دانسا زا یرایسب نتم و همدقم رد یناسنا تمارک ةةاو زا ررکم ةدافتسا یررشب قورقح یرللملا
2
ناسنا تمارک موهفم یساسا شقن صوصخ رد درتسگ یقفاوت هک تسا نیا رگنایب هب ی
قرانم ناونع
یمن درتسگ نایب نیا .دراد دوجو رشب قوقح ناوتشپ و ترابع کی ًافرص دناوت
،درشاب دارس یزادرپ
هیاپ تمارک ساسا نیا رب .تسا ناگدنسیون قانم و دارا زا یقادصم هکلب یاررجا و ریسفت یارب یا
و دانسا نیا انب گنس
یم هک تسا یزیچ ی دارفا یقوقح کرتشم مهف ناوت
بریترت نریا هرب .دیمان
« نیب قوقح رد یساسا لصا کی یناسنا تمارک لصا هیملاعا هب هک تسا للملا
قورقح ددرعتم یاه
___________________________________________________________________
1. See: Van Zyl Smit, 2009: 38-39, 101
2 ماگ نیلوا رد یناسنا تمارک هب هجوت . نیب لاس رد رشب قوقح لئسم حرط یاه
روشنم نیودت اب نامزمه و یللملا
هب دحتم للم روشنم .تفرگ رارق رظندم دحتم للم ناونع
« نیب تادهعت یلک ناینب زا تیامح نیمز رد یللملا
دحتم للم وچراچ رد رشب قوقح
» عا اب ، ،یناسنا تیصخش شزرا و تیثیح و رشب یساسا قوقح هب نامیا ملا
یدازآ و قوقح هب مارتحا تینما و للص فح اب زارتمه و نامزاس یلصا فادها ةرمز رد ار ناسنا یساسا یاه
نیب ،ناگیاش :ک.ر( تسا داد رارق یللملا 1382
: 17 .)
مازلا تیصاخ یرشب یم یروآ
هب و دشخب یم تخس یعون
یمورمع دارقتعا هک تفای ار یعوضوم ناوت
دشاب نشور عوضوم نیا زا شیب نآ رد یناهج ( »
Alzina de Aguilar, 2011: 7
.)
ح هرب و نارسنا ماررتحا و مدقت ،یرترب زا تسا ترابع یناسنا تمارک ق و ترمرح نریا ببرس
،یسابع( دنک یگدنز مارتحا اب هعماج رد هک تسا ناسنا ره قح تفارش 1390
86:
هرب .) تراربع
نوزفا یناسنا تمارک ،رگید ،ترسا ینارسنا تیوه رد ندوب دنمشزرا سح نامه هک یلخاد دعب رب
دراد یجراخ دعب کی یم شیازفا یتقو تمارک هک انعم نیا هب ،
نارسنا ررگید فرط زا هک دبای اره
رارق تزع و مارتحا ،ییاسانش دروم ،سنرلاک( دریگ
1389 : 22 .)
یگ یو زا غراف( ناسنا ره اب دیاب هک تسانعم نیا هب یناسنا تمارک هب مارتحا قح دننام ییاه
هب )یعامتجا اگیاج ای هبتر و دیقع ،سنج ،دا ن ،دراد قرلعت ینارسنا وررگ هرب هک یدرف ناونع
تیلباق و اهدادعتسا یاراد هک یدرف ینعی ،دوش راتفر .ترسا ینارسنا صارخ یاره
رد نیرنچمه1
هنارسدوخ تلاخادم لباقم هب ار یناسنا دشر یارب مزلا بیارش هک یا
یم مه و دورش تیامح ،دننز
یصخش دشر یارب بسانم عاضوا و بیارش نیمأت لاح نیع رد اهدادعترسا ندناسر تیلعف هب و ت
تیفرظ و هب یناسنا تمارک ،رگید ریسفت رد .تسوا قح یناسنا یاه هجوت دروم فیلکت کی ناونع
نریا هرب و دراد طابترا ناسنا رد ینلاقع رکفت و هشیدنا ییاناوت اب تمارک هک بیترت نیا هب ،تسا یم لکش یقلاخا یماظن بیترت هب ار ناسنا راتفر هک دریگ
گ هنو ترمارک هرب مارتحا اب گنهامه یا
یم تیاده وا دوخ و نارگید یمیحر( دنک
،دا ن 1387 : 60 و 61 .)
یم درمش مرتحم یماگنه یناسنا تمارک هک تسا ملسم وچراچ رد هک دوش
قریقد یاه ارب و ررت
.دریگ رارق تیامح دروم یقوقح صخشم مزاول هب2
اعر ارب دریاب نیدارینب لرصا نیا زا ،رگید ترابع تری
مهم زا هک درک یرادساپ یصاخ دعاوق رهب نیمضت اهنآ نیرت
ناسنا یدنم .تسا یناسنا راتفر زا اه
2 نیعمان اما یهیدب یموهفم ،یناسنا راتفر .
هب یناسنا راتفر زا یرادروخرب قح یراخت و نیدارینب قورقح زا یرکی ناونع
هرعوم م رد رییرپان
نیب قوقح یساسا لصا کی و رشب قوقح ع للملا
3یفر یه رد ، نیرب دانسا زا کی قورقح یرللملا
___________________________________________________________________
1 یانعم ود اب ار یناسنا تمارک ناگدنسیون یخرب نایب هب . یم یبلس و یبا یا
رد ناوت هب هک تفرگ رظن مزلام یعون
هکس کی یور ود و رگیدکی اب لصا( ناسنا نتشاگنا تیاغ موزل یانعم هب یناسنا تمارک یبا یا رظنم زا .دنا
یه هک انعم نیا هب ،تسا ناسنا نتشاگنا رازبا عنم یانعم هب یبلس دید زا و )تیاغ رازبا ار یرگید دیابن سک
ندیسر ،خسار :ک.ر( دهد رارق دوخ فادها هب 1392
: 266 .)
2 نآ . هتفگ ناگدنسیون یضعب هک روط هب ،دنا
نیب ةدیچیپ بباور یلک روط یم ا یا یللملا
هشیدنا هک دنک و لااو یاه
نویسناونک وچراچ و مادنا رد یناسنا یاهرایعم نیب تادهاعم ای اه
دننک ادیپ یلمع مازلا ات دنیآرد یللملا
.ر(
،اهبرون :ک 1368 : 194 .)
3. See: International Court of Justice, Ahmadou Sadio Diallo (Republic of Guinea v. Democratic Republic of Congo), 30 November 2010, para.87; Questions relating to the Obligation to Prosecute
مورهفم نریا زا فریرعت هنوگ ره ئارا یراوشد زین یدرکیور نینچ لیلد .تسا دشن فیرعت رشب هب یم رظن هب .دسر یناسنا اگیاج رد ناسنا کی اب راتفر تایئزج ندرمشرب و فیصوت ،رگید ترابع
هب و وا هنوگ اک ،ناویح ای ءیش کی زا زیامتم یا یم کانراخ ًاضعب و راوشد یر
یلاحرد .دیامن هرک
( دراد یررتمک یراورشد دنترسه دارضت رد یناسنا راتفر اب هک یدراوم ندرمشرب
International
Criminal Tribunal for the former Yugoslavia, 1998, para.522
.)
نیرب یررشب قورقح دانرسا یمامت رد قح نیا رگید یوس زا هرقانم و یرللملا
1یا رد برلاق
تیعونمم
« تازا م ای اهراتفر ریاس و ه نکش زیمآریقحت و یناسناریغ ،هناملاظ یاه
» هرتفای رولبت
2.تسا نامه هچرگا و ه نکرش نورچ یلامعا بلاق رد راتفرءوس تیعونمم ،تفگ میهاوخ هکروط
نارسنا یرتاذ ترمارک هرب ماررتحا رد یلقادح درادناتسا اهنت زیمآریقحت ای یناسناریغ یاهراتفر و
یمن دودحم لاس نیا هب اهنت یناسنا راتفر و تسوا اب یناسنا راتفر .دوش
یرم ینارسنا راتفر زا فیرعت ئارا یراوشد هب هجوت اب ینارسناریغ یارهراتفر فریرعت زا ناورت
هب نیرب دنرس یره رد زین ةاو نیا هچرگا ،تفرگ کمک نآ داضتم موهفم ناونع فریرعت یرللملا
دشن اسناریغ راتفر .تسا مادقا یمامت ،راتفرءوس یانعم رد و دوخ ماع موهفم رد ین
هرک ار ییاره
هب یناسنا راتفر یلوا لصا یرم ضقن ار یرشب تمارک هب مارتحا یو
و ه نکرش هرلمج زا( درننک
بیسآ ریاس یرمرب رد ،)نارسنا تملارس و حور ،مسج هب اه
یارهراتفر صارخ مورهفم ارما .درریگ
نآ یناسناریغ م یور زا هک هنوگ
نیب عجار هرب ،تسا تشادرب لباق یللملا
تریعونمم عرباوت ناورنع
مادقا هب ه نکش یمن ه نکش دح هب هک دراد راشا ییاه
.دنسر
2 . 1 . راتفر رد یناسناریغ فصو رارشا نآ ارب ضراعت رد یزیچ دوجو ای لومعم تیناسنا اب قباام یراک نادقف هب یناسناریغ ةةاو
or Extradite (Belgium v. Senegal), 20 July2012, para. 99
1 ةدام . 5 ةدام ،رشب قوقح یناهج یملاعا 7
نیب قاثیم ةدام ،یسایس و یندم قوقح یللملا 37
قوقح ماندهع
ةدام ،کدوک 3
یدازآ و رشب قوقح زا تیامح ییاپورا نویسناونک ةدام ،یساسا یاه
5 یاهدنب(
1 و 2 ةدام ،رشب قوقح ییاکیرمآ نویسناونک) 5
قوقح ییاقیرفآ روشنم ةدام ،نامدرم و رشب
13 قوقح روشنم
ةدام و رع رشب 20
.یملاسا رشب قوقح یملاعا
2 ولاع . )دراوم یمامت نایب هن و لاثم اب زا مه نآ( یناسناریغ راتفر زراب قیداصم نایب هب نآ رانک رد ًاضعب نیا رب
هب هتخادرپ موهفم نیا رتشیب نییبت روظنم ویش ،دنا
هب هک یا ک رد یو نویسناون ضقن ماظن بلاق رد ونة یاه
نویسناونک شحاف ناوید مانساسا و اه
نیب یرفیک یاه هیلع مئارج رد یناسناریغ لامعا ناونع لیذ یللملا
دش لابند تیرشب ةدام :تسا
6 ةدام ، ربمرون روشنم 5
ةدام ،قباس یولاسگوی ة یو یرفیک اگداد مانساسا
2 ئلاریس ة یو اگداد مانساسا ةدام ،نو
3 داوم ،ادناور ة یو یرفیک اگداد مانساسا 21
و 22 شیپ سیون
ةدام و یرشب تینما و للص هیلع مئارج نوناق 7
.مر مانساسا
یم ار تفص نیا .دراد زا ناوت
زا ینارسناریغ و لرعاف فررط زا ینارسناریغ :دررک فیصوت رظنم ود
نامه لوا رظنم رد .ینابرق فرط یرضق رد دورخ رناگادج ریرظن رد سیروم زتیف یضاق هکروط
:تسا هتشاد نایب ناتسلگنا هیلع دنلریا
« یم یناسناریغ راتفر موهفم رارتفر زا یعاورنا هرب ترسیاب
ی دا ن زا یوضع یه هک ددرگ دودحم اری دریامن لریمحت یررگید هرب تبسن دیابن یناسنا نوگ ا
یمن هب هکنیا نودب دناوت دریامن نیرنچ درنک ضقن ار دوخ دوجو رد تیناسنا یگ یو شحاف روط
.»
(
ECHR, Ireland v United Kingdom, 1978, Sep Opinion Judge Fitzmaurice, para.26
)
یغ ،ینابرق هب تبسن یناسناریغ ینعی مود رظنم زا یرمن یناسنا یه هک یزیچ ینعی یناسنار
درناوت
یمن نآ لمحت عقوت یناسنا یه زا ای دنک لمحت تیدودحم هب درکیور نیا رد .دور
نارسنا یعیبط یاه
یم هجوت یمن هک دراد راشا یراتفر هب رظن نیا زا یناسناریغ راتفر و دوش ویش هب دناوت
صخرش هک یا
اسنا یاهدرکلمع مادا هب ار بطاخم ییارناوت ،دورخ زا تربقارم ،یرقانم ررکفت ،یلرتنکدورخ دننام ین
تفگ و تبحص یم رداق وگو
دودرحم رنر لریمحت هرب ارهنت ینارسناریغ راتفر هتبلا .دوش لمحت ،دزاس
هبنج رگید رد هکلب ،تسین یم لامعا زین یناسنا یگدنز یاه
تبرسن رارتفر کی هک بیترت نیا هب .دوش
یساسا هب لاور و اهزاین نیرت ،دیرشروخ رورن هرب زارین ،،ازرم تباجا ، اوخ هب زاین دننام یناسنا یگدنز
یب یناسنا تاطابترا و یندب تیلاعف یم فیصوت یناسناریغ ،دشاب توافت
1.دوش
تیلباق رظنم زا ار یناسناریغ راتفر مابسان هنیمز نیمه رد یرم ناسنا ینورد یاه
وا ررظن رد .دررگن
رورض ناسنا یگدنز رد یصاخ لامعا تیلباق نتشاد و دنتسه ی
ار دررف یگدرنز هرک تسا یصاخ یاه
یم یناسنا تمارک تسیاش ناسنا و دنادرگ
رربارب رد ،ینارسنا ةویرش هرب ار لارمعا نیا دنشاب رداق دیاب اه
یرمرب ار یساسا یناسنا تیلباق د وا بیترت نیا هب .دنهد ما نا ،یناویح قیرط تایرضتقم هرک درمرش
کش ار تمارک اب یگدنز یم ل
ترابع و دنهد انپررس و یفارک رییغت( یمرسج تملارس ،تاریح :زا دنا
تنوشخ هلمج زا تنوشخ زا ییاهر ،تکرح یدازآ( یمسج تیمامت ،)بسانم ،)یگنارخ و یسنج یاه
هب تردق( رکفت و لیخت ،ساوح ویش هب مادقا یارب رکفت و ساوح یریگراک
شزورمآ ارب هرک یناسنا یا
یم نکمم لیحص سحا ،)ددرگ
ناسنا رگید اب طابترا تردق( تاسا ارختنا ییاناوت( یدربراک قانم ،)اه
عورن ،)یبهیم و هشیدنا یدازآ هلمج زا یگدنز ةویش نییعت و ارب یعارمتجا یگدرنز ییارناوت( یترسود
لررتنک( بیرحم ررب لررتنک و لیررفت و یزارب ،تعیبط و ناهایگ ،تادوجوم رگید هب مارتحا ،)نارگید میهس یانعم هب یسایس لاغترشا ،تریکلام قرح بلاق رد یدام لرتنک و یسایس تامیمصت رد ندش
زا ینعم هب یناسناریغ راتفر .)...و نیب
تیلباق نیا شهاک ای ندرب ( تساه
Nussbaum, 2003: 41
.)
2 . 2 . نیب ییاضق ةیور رد یناسناریغ راتفر یللملا
نامه نیب دانسا میتفگ هکروط رارتفر زا یفیرعت رشب قوقح یللملا
هرب ینارسناریغ یرمن ترسد
و درنهد
نیازا هبش و ییاضق یاهداهن هچنآ ور هب راتفر کی زارحا و فیصوت رد یرشب قوقح ییاضق
رارتفر ناورنع
___________________________________________________________________
1. See: Waldron, 2008: 31-35; Also Boulos, 2019: 52
یم حرام یناسناریغ زارربا مورهفم نریا زا یرقیقد فیرعت تیاهن رد هچرگا ؛دراد یرایسب تیمها ،دننک
خم تاحلااصا کیکفت یارب مه یصخشم یاهرایعم و دشن رگیدرکی زا راتفرءورس هعوم م لیذ فلت
دشن هئارا
1.تسا هب روط راتفر ،اهداهن نیا یور ساسارب یلک درصق اب لعف کرت ای لعف کی یناسناریغ
ینارسنا تریثیح هرب یدج لمح ای دش یناور ای یمسج دیدش بیسآ و نر بجوم هک تسا یدمع یم یقلت هب هک دوش کش یساسا رصانع زا یکی نادقف لیلد
یمن وسحم ه نکش ،ه ن .دوش
نیب ییاضق یور رد یناسناریغ راتفر بیترت نیا هب :ترسا درش اررمه لرماع دنچ اب یللملا
راریعم زرین دراو رنر و درد تدرش یباریزرا رد .دیدرش یناور و یمسج نر و تدم لوط ،دمع هب .ینیع ات تسا ینهذ شور هب راتفر تیهام هب هجوت بلغا ش نس ،ررگید ترابع
و درد تدرش
نیاربانب .دراد یگتسب ینابرق تملاس تیعضو و نس ،سنج هب و تسا یبسن یناور و یمسج نر راتفر مدرم رتشیب یارب تسا نکمم هک یایارش یم یدراوم رد ،دوشن وسحم یناسناریغ
درناوت
یزارسادج لارمعا لارثم یارب .دریگ رارق یناسناریغ راتفر بلاق رد 28
ینادرنز کری یاررب زور
ب ه رراخ ضررعم رد و ترسلاتبم یرناور یرارمیب هرب هرک یرصخش دروم رد یطابضنا مرج لیلد
یم وسحم یناسناریغ تازا م و راتفر ،دراد رارق یشکدوخ ( دوش
W.Janis, 2008: 189
.)
2 . 3 . مهم یدازآ زا تیمورحم تیعضو رد یناسناریغ یاهراتفر قیداصم نیرت
2 . 3 . 1 . تشادزاب رد درف یرادهگن طیارش سبح ای
مادقا یخرب ندرمش یناسناریغ یارب یهارگ هکلب ،دریگ تروص یصاخ لامعا ًامتح تسین مزلا اه
رارق هب یناسناریغ راتفر دوخ یفاضا مادقا یه نودب صاخ یایارش رد دارفا نداد یم اسح
.دیآ
زا نامورحم یرادهگن بیارش رد یناسناریغ یاهراتفر ةدمع قیداصم زا یکی بیترت نیا هب یدازآ
یم حرام سبح ای تشادزاب رد .دورش
یرم هرنیمز نریا رد هرسساک ورینوتنآ2
هرب ه نکرش دریوگ
مادقا هرب زریمآریقحت نیرنچمه و ینارسناریغ یارهراتفر ارما ،دراد راشا درف کی هیلع دحاو یاه
تیعقوم یم طوبرم اه تیعقوم نیا .دنوش
مادقا یتن اه مره ارب هرک دنتسه یددعتم بیارش و اه
م عمج ی رارق ضراعت رد درف کی یناسنا ساسحا اب بیارش نیا هچرگا و دنوش راوشد بلغا ،دنراد
( درک زارحا اهنآ رد ار یصاخ فده هک تسا
D.Evans, 1998: 241-242
.)
رشب قوقح تیمک یم ررقم یرادهگن بیارش صوصخ رد
غراف یلقادح یاهدرادناتسا هک دراد
هعسوت لاس زا رگا یتح و تلود یگتفای
هرجاوم لکرشم ارب ار ارهنآ جدوب و یداصتقا تاظحلام
___________________________________________________________________
1 . ،یمیهاربا :ک.ر 1389
: 110 - 84 .
2 نیب عماج هک تسا رکذ نایاش هنیمز نیا رد . لملا
نامورحم صوصخ رد یناسناریغ راتفر درادناتسا فیرعت رد یل
هن یدازآ زا هتیمک و مکاحم و دراد رظن رد زین ار نآ یناور راثآ هکلب ،سبح یکیزیف بیارش اهنت نیب یاه
یللملا
هب دارفا نیا قوقح ضقن یبایزرا یارب ار بیارش عیمج رایعم یم راک
.دنریگ See: Miller, 1995: 27
ترابع هک دنوش تیاعر دیاب ،دزاس تازریه ت ،ینادرنز رره یاررب لقادرح یرکیزیف یارضف زا درنا
یوقم و بسانم یایغ و اوختخت ،سابل ،بسانم یتشادهب .1
هب نیب عجارم یور قبط یلک روط رد ینارسناریغ رارتفر تیعونمم ضقن یرشب قوقح یللملا
ق شیب ماحدزا نوچ یدراوم هب یرادهگن بیارش بلا برسانمان یتشادهب تازیه ت ،تیعمج دحزا
تامدخ دوبن و یفاک یناسنا تاطابترا نادقف ،بسانمان رون و هیوهت ،ییوشتسد فیعض تاناکما و یم طوبرم بسانم ینامرد یقیداصم زا یدادعت اهنت دراوم نیا هتبلا .دوش
لریمحت برجوم هک دنا
یغ بیارش یم دارفا رب یناسنار
دریاب درورم رره رد ندورب یناسناریغ نییعت و یسررب یارب و دنوش
هب ار هیضق ره لاوحا و عاضوا تدرش ،صخرش ة ریو بیاررش لیبق زا داد رارق رظندم یدروم روط
یم دراو درف رب هک یراثآ و تدم لوط ،یتخس
2.دوش
2 . 3 . 2 . یدارفنا سبح
ادنز لخاد نادنز ای یدارفنا سبح سبح هب ناینادنز اب راتفر یارب لقادح درادناتسا دعاوق رد هک ،ن
یارب یناسنا طابترا نودب 22
هرب ،تسا دش فیرعت زور کی زا رتشیب ای تعاس یدورخ
ضرقن دورخ
یمن وسحم یناسناریغ راتفر تیعونمم ةدعاق هرب هرکنیا رگم ،دوش
ینلاورط ترورص نودرب و تدرم
هیور نوچ یلوقعم تاهیجوت بضنا یاه
.درریگ ترورص ناینادرنز رگید ربارب رد درف زا تظافح ای یطا
ارما .درریگ راررق رظندم یتینما ای یناور ای یمسج صاخ لیلاد هب دیاب اهنت یدارفنا سبح نیاربانب رود رد دیاب راومه هک تشاد هجوت دیاب لاح ره رد هب اتوک ینامز یاه
هرکارچ .دورش هرتفرگ رارک
ینلاوط یدارفنا سبح اب تدم
و ینارسناریغ رارتفر زا یلکرش دورخ و ترسا ریارغم ینارسنا ترمارک
هب زیمآریقحت یم اسح
3.دیآ هب هچرگا رما نیا نیب دنس کی رد تحارص
ارما ، درشن سکعنم یللملا
___________________________________________________________________
1 تبلا . و یناسناریغ راتفر ار یلقادح بیارش تیاعر مدع یعقاوم رد و هتشادن یتسدکی درکیور هنیمز نیا رد هتیمک ه
ةدام ضقن 7 دنب رد حرام یناسنا تمارک ضقن ار نآ زین یدراوم رد و هتسناد قاثیم 1
ةدام 10 هب دروآ رامش
هب هک ،تسا یم یلک روط
زرم رشب قوقح تیمک یور رد تفگ ناوت ةدام نایم
7 و 10 .تسا مهبم قاثیم
.ر ،فزوج :ک 1395
: 333 See also : S.Rodley, 1999,286-289 ; 2. European Court of Human Rights:
- Mozer v. The Republic of Moldova and Russia, No. 11138/10,23 February 2016, paras. 179-182 - Pakhomov v Russia, No. 44917/08,30 September 2010, para.61
- Blokhin v. Russia, No. 47152/06, 23 March 2016, para.121 African Commission on Human and Peoples` Rights:
- Communication 292/04: Institute for Human Rights and Development in Africa / Angola,292/04 IHRDA (on behalf of Esmaila Connateh & 13 others) / Republic of Angola, May 2008, paras 50-52 - Communication 368/09 – Abdel Hadi, Ali Radi & Others v Republic of Sudan, 2013, para.74 Inter-American Court of Human Rights:
- Diaz Pena v. Venezuela, 26 June 2012, paras 135-140 - Espinoza Gonzales v. Peru,20 November 2014, para.203
3. See: European Court of Human Rights, Harakchiev and Tolumov v. Bulgaria, Nos. 15018/11 and 61199/12,8 July 2014, para.204; Inter-American Court of Human Rights, J. v. Peru, 27 November
ریارس و ه نکرش ة ریو رگرشرازگ و ه نکرشدض تیمک ،رشب قوقح تیمک نوچ یفلتخم یاهداهن تازا م ای اهراتفر ناریغ ،هناملاظ یاه
داد رارق دیکأت دروم ار نآ زیمآریقحت و یناس
1.دنا
2 . 3 . 3 . شیامزآ ماجنا ناینادنز یور یملع ای یکشزپ یاه
،یناسناریغ راتفر زا یصاخ قادصم اهنت هب هک زیمآریقحت ای هناملاظ
ینارهج یملاعا رد صخشم روط
شیامزآ ،هتفرگ رارق راشا دروم رشب قوقح هنابلطوادریغ یناسنا یاه
ةدارم .ترسا 7
قورقح قارثیم
هب زین یسایس و یندم تازار م اری ارهراتفر ریارس و ه نکرش تریعونمم هرب ار نریا یو روط
یاره
یم زیمآریقحت و هناملاظ ،یناسناریغ یه هک دیازفا
درورم دورخ رنادازآ تیارضر نودرب دریابن سرک
شیامزآ ه نکش زا یصاخ لکش ار مادقا نیا و دریگ رارق یملع و یکشزپ یاه هرب راتفرءوس ای
رامرش
یم یم رارق کلام ار صخش نادازآ تیاضر ًافرص قاثیم هتبلا .دروآ یکشزپ ترورض هب یهجوت و دهد
یم اما .درادن هب دیاب اهنت یشیامزآ نامرد تفگ ناوت
یکرشزپ ترورض بلاق رد و راچ نیرخآ ناونع
ریگ تروص رامیب شرییپ نودب دیابن یایارش یه رد و دریگ ما نا هرب تیارضر عورضوم .د
رد ریو
یم تیمها ییاج ما نا یرفیک نکاما رد مظن یارجا ای نامر م راتفر رییغت فده اب شیامزآ هک دبای
یم شور نینچ زا دافتساءوس ناکما .دوش ،ترسا داریز رایرسب یرابجا یرورپزاب ای راتفر رییغت یاه
2013, para.376
1. See: Human Rights Committee,General Comment No. 20, UN Doc. HRI/GEN/1/Rev.1 at 30, 1994, para.6 also: Human Rights Committee, McCallum v. South Africa, UN Doc. CCPR/C/100/D-1818/2008 (2010), para. 6.5
UN Special Rapporteur on torture, UN Doc. A/66.268, 5 August 2011, para. 81
Committee Against Torture, Concluding Observations: USA, UN Doc. CAT/C/USA/CO/2 (2006), para. 36 یدارفنا سبح هب
یدوخ دوخ شهاک و یعامتجا تاطابترا نادقف قیرط زا ،یایحم بسانم بیارش تروص رد یتح و
کرحم یاه یایحم یم دناوت یناور بیسآ زورب بجوم ش
،دو د شهاک ار ینهذ یاهدرکلمع ده
بجوم یتح و
.دوش ناییه و مهوت ،تیصخش للاتخا دننام یناور للاتخا دیدش لاکشا و زکرمت رد یناوتان ولاع
نیا رب
عقاو دیدهت دروم بیارش نیا رد درف یکیزیف تملاس یم
،دوش یتح و تنوشخ ،ترفن ،مشخ هب لیم نوچ
تیوقت وا رد یشکدوخ یم
ددرگ . هب نیا بیترت یم ناوت تسا تازا م رتشیب لمع نیا زا فده و تیهام تفگ
نآ زا لصاح بیسآ و حلاصا ات یه
هنوگ یرفیک فده رب رد
ادن
،در هب هن رگید ترابع یریگشیپ مرج زا اهنت
یمن
،دنک لتخم زین ار حلاصا دنور هکلب یم
دزاس زا و نیمه ور هب ینلاوط تدم هک یناینادنز یدارفنا تروص
سوبحم دوب دنا هجاوم یرایسب تلاکشم اب هعماج هب رابود دورو یارب زین یدازآ زا سپ ، یم
دنوش .
See: Vasiliades, 2005: 77
نآ روط تیمک هک ریاس و ه نکش زا یریگشیپ ییاپورا اهراتفرءوس
نایب
، درک مهم لیامت یدارفنا سبح دمایپ نیرت
داد ناشن زین لمع رد و تسا یشکدوخ هب دش
هب تبسن ناینادنز زا هتسد نیا نایم رد یشکدوخ خرن هک
رتلااب نادنز تیعمج ریاس دوب
تسا دافتسا ساسا نیمه رب . ة
یدارفنا سبح زا لقادح هب
روط بسوت ررکم
تیمک ریاس و ه نکش زا یریگشیپ ییاپورا اهراتفرءوس
هتفرگ رارق دیکأت دروم تسا
.
See: European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT):
9th General Report, 1999,para.15; 11th General Report,2001,para.16; 21st General Report,2011,para.37;
24th General Report, 2015, paras.56-57. available at http://www.cpt. coe.int/en/annual/rep
او نادازآ تیاضر .دنشاب ارمه ینادنز تیاضر اب رگا یتح رد لماک تاعلاطا ئارا رب ینتبم دیاب یعق
هب و شیامزآ نایرج صوصخ شهارک ًلاثرم( بسانمان کیرحت ای رابجا نودب و هنابلطواد قلام روط
دشاب )نآ دننام و بیارش دوبهب ای تیموکحم تدم (
Nowak, 1993: 298-300
.)
یناسنا راتفر زا یرادروخرب قح نیمضت
وخرب هب یدازآ زا نامورحم قح یارهراتفر و ه نکرش لارمعا مدرع هب اهنت یناسنا راتفر زا یرادر
یمن دودحم یناسناریغ مادقا نمضتم هکلب ،دوش
هرب و یرتلود تاماقم نلااعف یاه نلاوئرسم ریو
نادنز شیپ نتخاس مهارف یارب اه طرش
هرب ،ارهنآ ترحت درنناوتب صاخشا نیا هک تسا ییاه رورط
رهب دوخ قوقح زا یلمع ت ،دنوش دنم
و نادرنز اری ترشادزاب زرکارم بیاررش هرب بلغا هک یتادهع
ببتررم اهنآ رد دارفا یناور و یمسج فلتخم قوقح ققحت ( درنا
Van Kempen, 2008: 21
هرب .)
وررگ و داررفا هرک ترسانعم نریا هب یایارش نینچ رد تیناسنا اب قباام راتفر بیترت نیا یاره
هب ار فلتخم ناسنا ناونع
لایامت ،اهزاین اب ییاه رد صارخ توق و فعض طاقن و ت
و میرریگب ررظن
.مینک مهارف اهنآ یارب ار تمارک رب ینتبم یگدنز بیارش
1 . یناسنا تمارک رب ینتبم یگدنز بلاق رد یناسنا راتفر یاوتحم
لرماع رارهچ برلاق رد یدازآ زا تریمورحم بیاررش رد تینارسنا قبارام ای یناسنا راتفر فیرعت فح :تسا هئارا لباق یساسا زا تریامح ،)تریدرف( یدررف تیرصخش هب مارتحا ،یناسنا تمارک
یدرف دشر و تیلوئسم سح یاقترا و یگداوناخ یگدنز (
36 Coyle, 2003:
.)
رد یدررف تریمامت ارب طاربترا رد ار نادرنز رد یگدرنز ورجو یمارمت ینارسنا تمارک فح یمرب هب .دریگ یم اضتقا ناینادنز تمارک فح بیترت نیا رد هک دنک
ترسیاش و زیکارپ ییارضف
هب و ترورض تروص رد اهنت اهنآ ندب و دش یرادهگن مارتحا هرنوگ
.دورش شیرتفت هرنامرتحم یا
نیهوت ظافلا زا دافتسا نینچمه هرب ارهنآ یناسنا تمارک ضقن زین ناینادنز هب تبسن زیمآ
رامرش
یم و اب بسانتم ةویش هب درف ره اب راتفر هب زین تیدرف هب مارتحا .دیآ هرب و دوب طوبرم وا تیعض
رد یانعم هب ناینادنز نتفرگ رظن
هرب و عیرس ییوگخساپ .تسایشا هن و صاخشا ناونع هرب عرقوم
یم شیپ ناینادنز اب نانکراک نازور طابترا رد هک یلئاسم زا یرایسب و دارفا نیا یاهزاین رد ،دریآ
یم یاج موهفم نیا ( دنریگ
Coyle, 2003: 38-39
.)
ا هب هجوت اب رزب زا یکی هکنی
نر نیرت یگداونارخ یگدرنز زا ندرش مورحم یدازآ زا تیمورحم یاه
نارمز تدرم و دادرعت .دراد یرساسا شرقن ینارسنا راتفر فیرعت رد یگداوناخ یاهدنویپ زا تیامح ،تسا داوناخ اب راتفر ،نآ ما نا یاضف و تاقلام میررح نازریم و نادرنز رد دورخ یارضعا ارب تارقلام ماگنه اه
صخ یم تیاعر بیارش نیا رد هک یصو یم وسحم یناسنا راتفر یبایزرا لماوع ،دوش
.دنوش
عرقاو رد و دراد یگتسب یلبق لماع هس هب هک یدرف دشر و تیلوئسم سح یاقترا تیاهن رد یم تأشن اهنآ زا دزارس ردارق ار ناینادرنز هرک دشاب یایحم دیاب نادنز هک تسانعم نیا هب ،دریگ
راهم و اهدادعتسا ت
مارتحا نمضتم ناسنا کی یتاذ تمارک هب مارتحا .دنهد شرورپ ار دوخ یاه
تیلاعف ما نا و دشر رد وا ییاناوت و تیفرظ هب یرم شیازفا ار شسفن تزع هک تسا ییاه
.درهد
1
دش بکترم هک ار یمئارج ات دنشاب هتشاد تصرف دیاب دارفا نیا هرک یدرح ات و درک ناربج ،دنا
ناکما نادنز رد ییپ
ناسنا رگید هب ،تسا ر نیا هب نینچمه تیلوئسم سح یاقترا .دننک کمک اه
ارب هرنوگچ درنریگب میمرصت ارت دورش داد لرمع یدازآ ناینادرنز هرب نکمم دح ات هک تسانعم تیلاعف رگید و شزومآ ،راک تصرف زا یرادروخرب .دننک یراس نادنز رد ار دوخ نامز اه
2
2 تلود دهعت تیهام . من مهارف هب اه
تمارک یناسنا تسیز طیارش ندو دنم
یم دی نس اهنآ ساسارب عورشم راتفر هک دنتسه یکلام و رایعم رشب قوقح ( دوش
Amatrudo,
2015:141
هیلوا یاهدرادناتسا قوقح نیا نینچمه .) ناسنا هک دنتسه یا
هرب ردارق اهنآ نودب اه
نیازا و دنتسین تمارکاب یگدنز عم هب درف کی یرشب قوقح ضقن ور
هرب وا ارب رارتفر یان هرنوگ
یا
( تسین ناسنا ییوگ هک تسا
Davis, 2016: 4
زا تیمورحم ریزگان و یتاذ دمایپ ،رگید یوس زا .)
ار قورقح رگید یلمع ققحت بلغا رما نیا اما ،تسا یدازآ رب درف کی قح نداد تسد زا یدازآ یم هجاوم تیدودحم اب یدح ات زین ا دیابن رما نیا لاح نیع رد .دنک
ترلود نارومأرم یارب یرازب
.دنزاس مورحم دوخ یناسنا قوقح زا ار دارفا نآ قیرط زا ات دشاب ناسنا سبح ناگدنسیون یخرب نایب هب یم مورحم ناشیدازآ زا ار اه
یدازآ زا هرن درنک .نارشیاه
___________________________________________________________________
1 تزع نایم ینشور طابترا یناهج تشادهب نامزاس رظنم زا . هب ناینادنز تمارک و سفن
دشر تصرف و ناسنا ناونع
دشر تصرف شیازفا هب مارتحا اب قباام و یناسنا راتفر و دراد دوجو تیلوئسم سح تیوقت و یعامتجا و یدرف یم ر نم دارفا نیا یتیصخش .دوش
See: World Health Organization (Regional Office for Europe) Health in Prison Project, Consensus Statement on Mental Health Promotion in Prisons, 1998, para.3. available at: www.euro.who.int
2 م یرشب قوقح یافیا و ناینادنز اب یناسنا راتفر موزل یساسا تاهیجوت زا یکی . نیمز نتخاس مهارف ،اهنآ فلتخ
هعماج و یرورپزاب یم هک تسا تروص نیا رد اهنت هکارچ ،تسا نادنز زا یدازآ زا سپ نانآ دد م یرییپ
ناوت
یم راظتنا نآ زا هک یفده هب سبح تفگ فح یاتسار رد هنامر م راتفر رییغت و یدرف حلاصا ینعی ،دور
دیما نا هعماج نلاک عفانم هب .تسا
ابع هیاس یرفیک تلادع رب هتشیگ رد هک یتارکفت فلاخرب ،رگید تر
نردم یسانشرفیک ،دش یم فیح هعماج یاضعا ةریاد زا مرج اکترا اب مر م درف اهنآ ساسارب و دوب هتخادنا ناسنا ای یناسنا سبح وچراچ رد و ناینادنز/نادنز هناگود نایم لصاف و لأخ شهاک یپ رد رادم
سا نادنورهش/هعماج هب ناینادنز اب رگا هک تسا نآ ملسم لصا رکفت نیا رد و ت
هن و هعماج یاضعا ناونع
یرورپزاب و حلاصا یارب یرتشیب سناش ،دوش درمش مرتحم اهنآ یناسنا قوقح و دش راتفر نآ زا ناگدشدرط هب .دروآ دنهاوخ تسد See: Bird, 2011: 96; also Amatrudo, 2015:
141
