هﺪﺳ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﯿﻬﻟا ؛ﯽﻣﻼﺳا ﺖﺴﺨﻧ یﺎﻫ
ِﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ناﺮﯾا ﺢﺘﻓ زا ﯽﺘﺷدرز نﻮﺘﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ مﺎﺟﺮﻓ
ﻬﺷ ﺮ ﺮﻈﻨﻣ ، : دﺮَﮑﻨﯾد
ﯽﻠﻋ ﺮﮕﺴﻣ ﺮﺒﮐا یراﻮﮔ ﯽﻧﺎﻤﻠﺳ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ،1
ﯽﺋﻮﻨﻫد یﺮﯿﻣا قدﺎﺻ ،2
3
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ) 4/
10 / 1400 ـ :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 20
/ 11 / 1400 (
هﺪﯿﮑﭼ
ﻦﯾا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯾﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﮥ
ﺎﺑ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ و ﻪﺘﻓر ﺶﯿﭘ لﺎﻫ تراﻮﺘﺳا ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﻦﯾا ذﺎﺨﺗا
باﺮـﻋا ﻂـﺳﻮﺗ ناﺮﯾا ﺢﺘﻓ ﺎﺑ ار ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﯾﺎﭘ کرد و ﯽﻧﺎﻣﺰﻟاﺮﺧآ ﻢﻬﻓ نﺎﯿﻣ ﺖﺒﺴﻧ شور ﻦﺘﻣ دﺎﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار نﺎﻤﻠﺴﻣ بﺎﺘﮐ
دﺮﮑﻨﯾد ﺪـﻨﮐ نﺎﯿﺑ .
راﺮـﻗ ﻦـﯾا زا
، ﯽـﻣ ﻦـﯾا ناﻮـﺗ
روﺎﺑ ﺎﯾ هراﺰﮔ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ ار ﻪﯿﺿﺮﻓ ﺎﻨﻌﻣ
یاﺮـﺑ ﯽﺘـﺷدرز ﻦـﯾد نﺎﻤﺘﻔﮔ زا جرﺎﺧ یراد
و ﻦﯾد نآ ناوﺮﯿﭘ ﻢـﻬﻓ ﺮـﺻﺎﻌﻣ ﺖـﯿﻌﻗاو ﻮﺗﺮﭘ رد ﻪﮑﻧآ زا ﺶﯿﺑ ﺎﻫداﺪﺧر ﻞﻠﻋ و دراﺪﻧ دﻮﺟ
ﺪﻧﻮﺷ
، و کرد ﯽﻧﺎـﻤﺘﻔﮔ نورد یﺮﺘﺴﺑ و ﻪﻨﯿﻣز رد
ﯽـﻣ ﺮﯿـﺴﻔﺗ ﺪﻧﻮـﺷ
.
ـﯾﺮﻈﻧ هﮋﯾورﺎـﮐ ﮥ
ﺖﯿﻌﻗاو رﺎﺒﺗ و ﻪﺸﯾر ﺶﺠﻨﺳ ،ﺎﺠﻨﯾا رد ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﺖﺴﯿﻧ
، ﻦـﯾا ﺖﺧﺎﻨـﺷ یاﺮـﺑ شﻼﺗ ﻪﮑﻠﺑ
ﺖـﯿﻌﻗاو نآ کرد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻪﺘﮑﻧ [ناﺮـﯾا ﺢﺘـﻓ]
ﻪـﯾور ﻪـﭼ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻧﺎـﺸﻧ ، و ﺎـﻫﺰﻣر ،ﺎـﻫ
یﺪﻨﺒﺗرﻮﺻ رد ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ یﺎﻫ
ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﯽﺘـﺷدرز نﺎﻤﺘﻔﮔ ﻢـﻫ و
ﯽـﯾاوآ
ﯽـﻣ اﺪـﯿﭘ ﺪـﻨﮐ .
رﻮﺑﺰﻣ نﺎﻤﺘﻔﮔ
، نﺎـﯾﺎﭘ ﺶﺨﺑﺪـﯿﻣا ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﺎـﺑ ار ﺮﻬـﺸﻧاﺮﯾا ﺢﺘﻓ و نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺖﺴﮑﺷ ﺖﯾاور
ﻦﯾا ﺦﯾرﺎﺗ نﺎﯾﺎﭘ و دﻮﻋﻮﻣ رﻮﻬﻇ ،هراﺰﻫ ﯽﻣ نﺎﻤﻫ
ﺪﻨﮐ .
ژاو نﺎﮔ یﺪﯿﻠﮐ : ،دﺮﮑﻨﯾد هﺪﺳ یﺎﻫ ﻣﻼﺳا ﺖﺴﺨﻧ ﯽ
، مﺎﺟﺮﻓ ﯽﯾاﺮﮔدﻮﻋﻮﻣ ،ﯽﺘﺷدرز نﻮﺘﻣ ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ .
1 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ یﺮﺘﮐد ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ)
ۀ
؛(لﻮﺌﺴﻣ
Email: [email protected]
2.
اﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،مﻼﺳا ﺦﯾرﺎﺗ یﺮﺘﮐد ن
؛
Email: [email protected]
Email: [email protected] ؛نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،مﻼﺳا ﺦﯾرﺎﺗ یﺮﺘﮐد یﻮﺠﺸﻧاد .3
نﺎﯾدا ن و
لﺎﺳ هﺎﺠﻨﭘ مرﺎﻬﭼو ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
ﺺﺻ 424 - 405 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ)
Religions and Mysticism
Vol. 54, No. 2, Autumn & Winter 2021/2022 DOI: 10.22059/jrm.2022.335683.630289
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻣ و ﯽﺠﻨﻣ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻠﺌﺴ
ﮥ دﻮـﻋﻮﻣ ﮏـﯾ نﺪﻣآ .دراد ﻪﺸﯾر نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺮﯿﻤﺿ و ﻦﻫذ رد دﻮﻋﻮﻣ
راﺰﻫ رﺎﻬﭼ زا هراﺰﻫ ﺮﻫ نﺎﯾﺎﭘ رد ۀ
ﻣ ﺖﻧﺎﯿﺷﻮﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ دﻮﻋﻮﻣ ﻦﯿﻣﺎﺟﺮﻓ رﻮﻬﻇ و ﯽﺘﺸﺗرز ﺆ
ﺪـﯾ
.ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﯿﻧاﺮﯾا ﺮﮑﻔﺗ رد ﯽﯾاﺮﮔدﻮﻋﻮﻣ ﻊﻗاو رد
ﻪﺑ نﺎ ﻄﺳاو ﮥ هراﻮﻤﻫ ﺶﯾﺎﻧزارد ﺦﯾرﺎﺗ
ﺞﻧر زا ﯽﯾﺎﻫر و هﺪﻨﯾآ ﻪﺑ ﺪﯿﻣا زا ﯽﻠﻤﺤﻣ دوﺰـﻓا ﺪﯾﺎﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
رد ناﺮـﯾا زا ﺎـﻣ ﯽﻫﺎـﮔآ
هﺪﺳ ﻧ یﺎﻫ
ﻪﺘـﺷﻮﻧ راﺪـﻣاو ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﯽﻣﻼـﺳا ﻦﯿﺘﺴﺨ
نﺎـﺧرﻮﻣ یﺎـﻫ
،
نﺎـﻤﻠﮑﺘﻣ و ناﺮـﺴﻔﻣ
ﮏﯾ ﯽﺘﯾاور ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻤﻠﺴﻣ ﯽﻣ ﺖﯾاور ار تﻻﻮﺤﺗ ﻦﯾا ﻪﯾﻮﺳ
ﯿﻣ رد ﺪﻨﭼﺮﻫ ؛ﺪﻨﻨﮐ ،ﻦـﯾا نﺎ
ﻧﺎﺧرﻮﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﺄ
ﺶﯾاﺮﮔ ﺮﯿﺛ یﺎﻫ
ﺮﮕﯾد توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻤﮐ ، ﯽﺗﺎﯾاور نﺎﺧرﻮﻣ ﺮﮕﯾد زا
هدﺮﮐ ﻞﻘﻧ ﺪﻧا
. ﺮﮕﺘﯾاور ﯽﻣﻼﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،دﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ شﺮﮕﻧ
تﻻﻮـﺤﺗ ﻦـﯾا ﻪـﺑ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ یﺎﻫ
ﻦﯾا زا و ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ زا ﻪﮐ ﺖﺳا مزﻻ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﮏﯾ ور
ﺮـﻬﭼ ﻢﯿـﺳﺮﺗ یاﺮـﺑ ﺰـﯿﻧ ﺮـﮕﯾد ﻊﺑﺎﻨﻣ ۀ
ﻊﻣﺎﺟ ﻦﯾا زا یﺮﺗ دﺮﺒﺑ هﺮﻬﺑ نارود
. ﯽـﻣ ﻪﮐ ﯽﻌﺑﺎﻨﻣ زا ،دﺮـﮐ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﻨﯿﻣز ﻦـﯾا رد ناﻮـﺗ
هﺪﺳ زا هﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ یﻮﻠﻬﭘ نﻮﺘﻣ ﻧ یﺎﻫ
هداد ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻣﻼﺳا ﻦﯿﺘﺴﺨ رد ﯽﺨﯾرﺎﺗ یﺎﻫ
نآ ﻦـﯾا ﻊﻣﺎـﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ،ﺖﺳا کﺪﻧا رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫ
ﯽـﻣ ﻊﺑﺎـﻨﻣ شﺮـﮕﻧ عﻮـﻧ ناﻮـﺗ
ﯿﻟوا نوﺮﻗ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﮥ
ﻮﺘﻓ نارود ﻪﺑ ار یﺮﺠﻫ دﻮـﻤﻧ کرد نﺎﻤﻠﺴﻣ باﺮﻋا ﺎﺑ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ و تﺎﺣ
.
ﺎﯾ یﻮﻠﻬﭘ نﻮﺘﻣ ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻧﺎﯿﻣ ﯽﺳرﺎﻓ نﻮﺘﻣ ﻪﭽﻧآ
،دﻮﺷ ﯽﺘـﺷدرز ناﺪـﺑﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ
هﺪﺳ رد ﯿﺘﺴﺨﻧ یﺎﻫ ﯽﻣ یرادﺮﺑ ﻪﺨﺴﻧ و ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽﻣﻼﺳا ﻦ
هﺪﺷ
نآ یاﺮـﺑ ﻪـﮐ ﻪـﭽﻧآ .ﺪﻧا ﺎـﻫ
ﻬﻣ ﻪﮕﻧ هﺪﻧز ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ،دﻮﺑ ﻢ ﺗ ﺖﺒﺛ ﻪﻧ و دﻮﺑ سﺪﻘﻣ ﻦﻨﺳ ﻂﺒﺿ و ﻦﯾد ﻦﺘﺷاد
ﯽﻧﺎـﻣز ﺐﯿﺗﺮ
ﻗ زا یﻮﻠﻬﭘ نﻮﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ .ثداﻮﺣ هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ یدﻼﯿﻣ ﻢﻫد ﺎﺗ ﻢﺘﺸﻫ نﺮ
ﻦﺘـﻣ ﻦـﯾا .ﺪـﻧا ﺎـﻫ
ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪـﻧراد دﺮﺑرﺎـﮐ ﯽﻣﻼـﺳا ﺮﺼﻋ ﻞﯾاوا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ دروﺎﺘـﺳد نﺎـﺷ
ﻌﻣﺎﺟ و سرﺎﻓ نﺎﻨﮐﺎﺳ ﮥ
و ﺺﺨﺸﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﯾﻮﻫ ،نﻮﺘﻣ ﻦﯾا .ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﯿﺘﺷدرز گرﺰﺑ
ﺮﯾﺎﺳ نﻮﺘﻣ زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻣﻼﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ،لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد ،ﻪﺘﺷاد ﻦﯿﻤﻠﺴﻣ
ﻨﯿﺸﯿﭘ ﮥ ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﺮﻟﻮﭙﺷا ﺮﯿﻈﻧ هزﻮﺣ ﻦﯾا رد سﺎﻨﺷﺮﺳ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ ]
1392 [ یاﺮﻓ ، نﻮـﺴﻠﻧ درﺎﭽﯾر ،
] 1363 ؛ 1348 [ ﻦﯾرز ، بﻮﮐ ] 1383 [ ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ دﻮﺧ ﺮﺛا رد ﯽﺴﮐﻮﭼ ﭗﺳﺎﺷﺮﮐ ،ناﺮﮕﯾد و
ﻐﻣ نﺎﯿﺘﺷدرز نﺎﯿﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ شزﺎﺳ و ﺰﯿﺘﺳ نﺎﻧﺎﻤﻠـﺴﻣ و بﻮﻠ
ـﻌﻣﺎﺟ رد ﺐـﻟﺎﻏ ﮥ
ناﺮـﯾا
هﺪﺳ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﯽﻣ ﯽﻣﻼﺳا یﺎﻫ
هرﺎـﺷا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﮐ دزادﺮﭘ یﻮـﻠﻬﭘ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﯽـﺧﺮﺑ زا یا
یﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻪـﺟﻮﺗ هزﻮـﺣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾﺎﯾرد .ﺖﺳا هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
یو .ﺖـﺳا هداد راﺮـﻗ ﯽﺘـﺷدرز ﯽﺨﯾرﺎـﺗ نﺎـﯾﺎﭘ نﻮﺘﻣ ﺮﺑ ار دﻮﺧ رﺎﮐ سﺎﺳا و ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ـﻣزﻻ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ دراد نﺎﻋذا ﮥ
تﺎـﺣﻮﺘﻓ نارود تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ ﺪـﯾﺪﺟ هﺎـﮕﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ رد وا .ﺖﺳا ﺎﻫ
یا ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻧاﺮﯾا ﻪـﻧﺎﯿﻣ یاﺮـﺑ ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥ
ﻞﯾاوا رود ۀ ﯽﻣﻼﺳا ] 1382
،[
ﻪﺑ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﻦﯾا ﻪﻨﯿﻣز هرﺎﺷا هدﺮـﮐ ﺖـﺳا .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ یو
رد ﻟﺎﻘﻣ ﮥ د یﺮﮕﯾ ﺖﺤﺗ ناﻮﻨﻋ ﺗﺄ تﻼﻣ نﺎﯿﺘﺷدرز رﺎﺑرد
ۀ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﺰﯿﺧﺎﺘـﺳر
رد هﺪﺳ یﺎﻫ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﺳا
ﯽﻣﻼ ] 1382 [ ﺖﺴﺟ ﻪﺑ هداد یﻮﺟو
ﯽﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ یﺎﻫ ﻪـﮐ دزادﺮـﭘ
ﻧﺎﯾﻮﮕﺸﯿﭘ نﻮﺘﻣ زا ﮥ
ﯽﺘﺷدرز جاﺮﺨﺘـﺳا
هﺪـﺷ ﺖـﺳا . یو رد ﺶﺑﺎـﺘﮐ ] 1383 [ ﻪـﮐ رﺎـﺑرد ۀ
ﯽﺷﺎﭘوﺮﻓ و
نﺎﯾﺎﭘ ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ
و عﺎﺿوا رﻮﺸﮐ رد ﻦـﯾا هرود زا
،ﺦﯾرﺎـﺗ ﻪـﺑ هﮋـﯾو رد
ﺖﯾﻻو سرﺎﻓ
،ﺖﺳا ﻪﺑ ترﻮﺻ طﻮﺴﺒﻣ یﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﯿﮑﺗ ﺮﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻪﮑـﺳ ﻪـﻠﻤﺟ زا لوا ﺖﺳد ،ﺎـﻫ
ﻦﺘﻣ ﯽﺧﺮﺑ و ﺎﻫﺮﻬﻣ دﻮـﺧ رﺎـﺛآ رد ﯽﻧورﻮـﻣ .ﺖـﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ یﻮﻠﻬﭘ یﺎﻫ
] 1982 , 1984 , 1987 [
، ﺮـﺼﻋ رد قاﺮـﻋ ﻒـﻠﺘﺨﻣ نﺎﻨﮐﺎﺳ زا و قاﺮﻋ ﺢﺘﻓ ﺪﻣﺎﯿﭘ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
زا و ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ نآ ﻊﺿو و نﺎﯿﺘﺷدرز ﻪﻠﻤﺟ
هﺪﻧار ﻦﺨﺳ ﺎﻫ ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ هﺪﻨـﺴﯾﻮﻧ ﻦـﯾا .ﺖـﺳا
ﻟﺎﺴﻣ ﮥ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ و ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻄﻠـﺳ ﺖـﺤﺗ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﺎﺑ ﻦﯿﻤﻠﺴﻣ ﻂﺑاور و باﺮﻋا یزوﺮﯿﭘ یﺎـﻫ
نآ ﻂﺑاور و باﺮﻋا راﺮﻘﺘﺳا زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ .ﺖـﺳا هدﺮـﮐ نﺎﯿﺑ ار ناﺮﯾا تﻼﻓ ﯽﻣﻮﺑ نﺎﻨﮐﺎﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ
نﺎﯿﺘﺷدرز ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺮﺛا رد ﺰﯿﻧ ﺲﯾﻮﺑ نآ ﯽﻨﯾد بادآ و ﺎﻫروﺎﺑ ،
ﺎﻫ ] 1386 [ هرﺎﺷا ﻪـﺑ یا
َﺎﺘﺒـﺴﻧ ﺮـﺛا رد ﯽﺘﻌﯾﺮـﺷرﻮﭘ .ﺖﺳا هدﺮﮐ نﺎﻤﻠﺴﻣ باﺮﻋا و ﯽﺘﺷدرز نﺎﯿﻧاﺮﯾا نﺎﯿﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ دﻮﺧ ﺪﯾﺪﺟ ]
1399 [ رود ﺦﯾرﺎـﺗ زا ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ ﺮﺑ ۀ
مﺎـﻬﺑا ﯽﻧﺎـﺳﺎﺳ ﻦﯿـﺴﭘ زا و ﯽـﯾادز
رﺎﺑرد ﻪﺘﻔﺷآو هﺪﻨﮐاﺮﭘ تﺎﻋﻼﻃا زا ﯽﺸﺨﺑ ۀ
ﺎـﺸﮔ ﺰﻣر ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾا
ﻦـﯾا ؛ﺪـﻨﮐ ﯽﯾ زا ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮﮔ
بﺮﻋ شرﻮﯾ زا ﺲﭘ و هرود ﻦﯾا رد ﻪﭽﻧآ
ﺖـﻓر ناﺮـﯾا ﻦﯿﻣزﺮـﺳ ﺮـﺑ ﺎﻫ
، و ﻦـﺷور یﺮﯾﻮـﺼﺗ
ﻦـﯾا زا و ﺖﺳا هداد ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﻈﻨﻣ زا رادﺎﻨﻌﻣ ـﯾﺮﻈﻧ ور
ﮥ
رﺎـﺑرد یﺪـﯾﺪﺟ ۀ
تﺎـﺣﻮﺘﻓ
ﺪﻧﻮﻟاد .ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﺋارا باﺮﻋا ]
1399 [ رد ﯽﻣﻼﺳا رﺎﮔزور رد ﯽﺘﺷدرز ﺖﻨﺳ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ
ﺮﻬﺷ ﻫ ﺖﻨﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻒﻄﻋ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎ دراد نارود ﻦﯾا رد ﯽﺘﺷدرز یﺎﻫ
، رد هﮋﯾو ﻪﺑ
ود ﻞﺼﻓ نﻮﻧﺎﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ تﻻﻮﺤﺗ دراد شﻼﺗ م ﯽﺘﺷدرز یﺎﻫ
رود رد ناﺮﯾا ﻦﯿﺸﻧ ۀ
ار ﯽﻣﻼﺳا
وﺪﺗ زا فﺪﻫ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ نﺎﯿﺑ ﺋارا نآ ﻦﯾ
ﮥ ﺖﯿﻌﻗاو زا ﯽﺑﻮﭼرﺎﭼ ﻞﻘﻧ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و ﯽﺨﯾرﺎﺗ یﺎﻫ
و
ﻌﻣﺎﺟ لﺎﻘﺘﻧا ﮥ
ﯽﻣ ﯽﺘﺷدرز ـﺷﺎﺑ
دﻮـﺧ بﺎـﺘﮐ رد ﺰـﯿﻧ یرﻮﺒـﺻ َاﺮـﯿﺧا .ﺪ ]
1399 [ و داد ﻪـﺑ
ز نﺎﯿﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎﻫﺪﺘﺳ ﺪﺳ ﻪﺳ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و نﺎﯿﺘﺷدر
ۀ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ یﺮﺠﻫ ﺖﺴﺨﻧ .
ﯾﺮﻈﻧ :ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﮥ
ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ لﺎﻫ تراﻮﺘﺳا1
2
ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﻧﺎﺳر تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻧاد رد ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﯾﺮﺗ
3. و ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﯽﻔﯾﺮﻌﺗ رد
هدﺎﺳ ﯽﻣ نآ ناﻮﺗ ﺶﻨﮐ ار ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ هﻮﯿـﺷ ﻪﺑ یﺰﯿﭼ نداد نﺎﺸﻧ
.دﺮـﮐ داﺪـﻤﻠﻗ صﺎـﺧ یا
ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ رد ﻊﻗاو ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ی زا آﺮﻓ ﯾ ﺖﺳﺎﻫﺪﻨ ﻪﮐ
زا ﺮﻃ ﯾ ﻖ
،نآ لﺎﻤﻋا
،رادﺎﻨﻌﻣ ﯾ ﮏ ﺷ ﯽ ء ﯾﺎ
رﺎﺘﻓر رد ﻧد ﯿﺎ ی ﻌﻗاو ﯽ ار ﺻﻮﺗ ﯿ ﻒ ﯾﺎ ﺎﻨﻌﻣ ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ . زا اﯾ ﻦ
،ور ﺎـﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ـﻠﻤﻋ ﯽ ﻪـﻧازادﺮﭘدﺎﻤﻧ
ﺖﺳا ﻪﮐ ﻧد ﯿﺎ ی درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ﻠﻘﺘﺴﻣ ﯽ ار سﺎﮑﻌﻧا ـﻣ ﯽ ﺪـﻫد ]
Barker, 2004:p 77
[.
هﺎـﮕﻧ رد
ﻫ لﺎﻫ ﯿ ﭻ ﺎﻨﻌﻣ ﺮﺼﻨﻋ
راد ی نﺎﻤﺘﻔﮔ زا جرﺎﺧ رﻮﻀﺣ4
ﻇو و دراﺪﻧ ﯿ
ـﻔ ﮥ ﻠـﺻا ﯽ
،ﻢـﻠﻋ زرا ـﯾ ﺑﺎ ﯽ
ﻣ ﺖﻓﺎﮑﺷ ﯿ
نﺎ ﻌﻗاو ﯿ ﺖ ﺎﻤﻧزﺎﺑ و ﯽﯾ ﻧﯿ
؛ﺖﺴ ﻪﺑ ﻠﮐرﻮﻃ ﯽ اﺮﺑ شﻼﺗ ی ا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﯾ
ﻦ ﺖـﺳا ﻪـﺘﮑﻧ
ﻪﮐ ﻧﺎﻌﻣ ﯽ ﻮﺤﻧ ﻪﭼ ﻪﺑ ی
ﺮﻃ زا ﯾ ﻖ ور ﯾﻪ ﺎﻫ ترﻮﺻ و ﺪﻨﺑ ی ﺎﻫ ی ﻧﺎﻤﺘﻔﮔ ﯽ ﻟﻮﺗ ـﯿ ﺪ ـﻣ ﯽ ددﺮـﮔ زا .
دﯾ هﺎﮔﺪ
،وا ﺮﻃ زا ار نﺎﻬﺟ ﺎﻣ ﯾ
ﻖ ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﻣ ﯽ ﺮﻓآ ﯾﻨ ﯿ ﻢ زﺎﺳزﺎﺑ و ی ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯿﯾ ﻢ . ا ـﯾ ﺪ ۀ ﻠـﺻا ﯽ رد
ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ
، ا حﺮﻃ ﯾ ﻦ ﺶﺳﺮﭘ ﺪﺟ ی ﻪﭼ ﻪﮐ ﺖﺳا دﺮﻓ
ی
، ﻪـﭼ ﻪـﺑ ار هوﺮﮔ ماﺪﮐ ﺗرﻮـﺻ
ﯽ زﺎـﺑ
ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻧﺎ ﻨﭼ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ . ﯿ
ﻦ ﺷﺮﮕﻧ ﯽ ـﻄﺑار عﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﮥ
ﻣ ـﯿ نﺎ
» ﺎـﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ
«
،
» رﺪـﻗ ت « و
» اﯾ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ی
« ﺪﭘ ﯾ راﺪ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ ا ﻪﺑ . ﯾ ﻦ ﺮﻃ ﯾ ﻖ ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾ
، ﺳ ﯿ ﺮ ﺎـﻤﻧ ﯾ ﺶ ﻌﻗاو فﺎﻔـﺷ ـﯿ
ﺖ زا
ﺮﻃ ﯾ ﻖ ﻪﻧﺎﺳر ﻧ ﺎﻫ ﯿ ﺖﺴ
، ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﮑﻠﺑ ﭘﯿ
ﺖﻓﺮﺸ رﺪﺗ ﯾ ﺠ ﯽ و مواﺪﻣ ﻃ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽ
ﺧﺮﺑ نآ ﯽ رﻮﻣا
ﺎﻤﻧ ﯾ هﺪﻧﺎ ﻣ ﯽ
،ﺪﻧدﺮﮔ ﻟﺎﺣ رد ﯽ ﻪﮐ ﺴﺑ ﯿ رﺎ ی تﻮﮑﺴﻣ رﻮﻣا زا ﻗﺎـﺑ
ﯽ ـﻣ ﯽ
؛ﺪـﻨﻧﺎﻣ رد ﻊـﻗاو ﻪـﭽﻧآ
ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ
،هﺪﺷ ﺘﺣا
ًﻻﺎﻤ ﺎﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺪﻋ ۀ ﺻﺎﺧ ﯽ ] ﺖﺳا هدرﻮﺧ هﺮﮔ 3
، ﺺـﺻ 112 - 115 [.
ﺮـﮔا
ﺬﭘ ﯾ ﻪﺘﻓﺮ ﺷﺎﺑ ﯿ ﻢ ﻫﺎﻣ ﺪﺟاو ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﯿﺘ
ﯽ اﯾ ﺎﺘﺴ ﻤﻀﺗ و ﯿ ﻦ ﻧ هﺪﺷ ﯿ ﺖﺴ
، ﺎـﻤﻧزﺎﺑ زا ﻪﮑﻠﺑ ﯽﯾ
ﺎـﻫ ی
ﺒﻃ صﺎﺧ ﯿ
ﺖﻌ ﺷﺎﻧ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﯽ
ﻣ ﯽ
،ددﺮﮔ نآ هﺎﮔ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔ ـﯿ ﺮ ی دﻮـﻤﻧ ﻪـﮐ ﺎـﻨﻌﻣ ی
ﻫ ﯿ ﭻ ﭼ ﯿ ﺰ ﻤﻧ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ ﺬﭘﺎﻧ ﯾ
،ﺮ ﺎﻏ ﯽﯾ ﯾﺎ ﯾ ﻪﻧﺎﮕ دﻮﺷ . ﺎﺑ اﯾ ﻦ
،هﺎﮕﻧ ﺎﻨﻌﻣ ی ﭼ ﺮﻫ ﯿ ﺰ زا هراﻮـﻤﻫ
ﯾ ﮏ ﻣز ﯿ ﻪﻨ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻠﻣاﻮﻋ ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ و ﯽ
دﯾ ﺮﮕ ﻤﻫ و ـﻨﭽ ﯿ ﻦ ﻊﺑﺎـﺗ تﺎﺒـﺳﺎﻨﻣ لﻮـﺤﺘﻣ
ﺪﻧﻮـﺷ ۀ
ﺎﻤﻧزﺎﺑ .ﺖﺳا ترﺪﻗ ﯽﯾ
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽ ﻪﻧﺎﺳر و ا ی
ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﺮﻣا ی ـﺜﻨﺧ ﯽ ـﺑ و ﯽ فﺮـﻃ ﻧﯿ
،ﺖـﺴ ﻪـﮑﻠﺑ
ﻣآ ﯿ ﻪﺘﺨ ﻪﺑ ﻂﺑاور و تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ
،ترﺪﻗ ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ
ﺪ ﻋﺎـﺷا و ﮥ ﻧﺎـﻌﻣ ﯽ ر رد ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﺎﺘـﺳا
ی
ﻮﻘﺗ و مواﺪﺗ ﯾ
ﺖ ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ی ﺎـﻫ ی ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽ ﺖـﺴﻫ ] 35
، ص 16 [.
اﺮﺑﺎـﻨﺑ ﯾ ﻦ ﺎـﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﯾ ـﮑ ﯽ زا
دﺮﮐرﺎﮐ ﺎﻫ ی ﻟﻮﺗ ار ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯿ
ﺪ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﮐﺄﺗ . ﯿ ﺪ رادﺮﮐ ﺮﺑ ﺎﻫ ی ﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽ ا رد ﯾ ﺎـﺠﻨ
1. Representation theory.
2 .
Stuart Hall
زﻮﺣ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗﺮﺛﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ۀ
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
؛
(1932-2014).
3.
اﺪﻣاو تﺪﺷ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد هﺪﯾا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺖﺳا لﺎﻫ تراﻮﺘﺳا رﺎﺛآ ر
رد ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ یا
ﻪﻧﺎﺳر و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هﺎﮔﺪﯾد زا ،لﺎﻫ ﺖﺴﻧرا .ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ یا
و ﻮﮐﻮﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻧاﺮﮑﻔﺘﻣ یﺎﻫ
ﯾﺮﻈﻧ شﺮﺘﺴﮔ یاﺮﺑ رﻮﺳﻮﺳ ﮥ
رﻮﺑﺰﻣ .ﺖﺳا هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ
4. Discourse.
ﺪﺑ ﯾ ﻦ ﻨﻌﻣ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺖﮐرﺎﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ رد
ﯾ ﮏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪـﮐ
ﻪـﺑ
،داﺮـﻓا هﮋـﺑا ﺎـﻫ و
ثداﻮﺣ ﺎﻨﻌﻣ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺸﺨﺑ . ﭼ ﯿ ﺰ ﺎﻫ ﻓ ﯽ ﻪﺴﻔﻧ اراد ی ﺎـﻨﻌﻣ ﻧﯿ ﺪﻨﺘـﺴ . اﺮﺑﺎـﻨﺑ ﯾ ﻦ ﺎـﻨﻌﻣ ی ﭼ ـﯿ ﺰ
،ﺎـﻫ
لﻮﺼﺤﻣ ﮕﻧﻮﮕﭼ
ﯽ ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ نآ ﺖﺳﺎﻫ و
،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺴﻔﺗ
ﯿ ﺮ رادﺎﻨﻌﻣ ﭼ ﯿ ﺰ ﺖـﺳﺎﻫ . ﺎـﻨﻌﻣ ﯽﯾ ﻪـﮐ
لﻮﺼﺤﻣ ﺎﻤﻧزﺎﺑ
ﯽﯾ داﺮﻓا زا نآ ﺖﺳﺎﻫ و ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﻪـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺛﺄـﺗ
ﯿ راﺰﮔﺮ ﭼ ـﯿ ﺰ ﺎـﻫ اﺮـﺑ ی ﺎـﻣ
ﮕﺘﺴﺑ ﯽ دراد
.[hall,1997: p1]
لﺎﻫ ﺎﺑ ﺎﻤﻧز ﯽﯾ ار ﻪﺑ ﻫ هاﺮﻤ ﻟﻮﺗ ﯿ
،ﺪ
،فﺮﺼﻣ ﻮﻫ ﯾ ﺖ و
،تارﺮﻘﻣ
ﺸﺨﺑ ﯽ زا ﺧﺮﭼ ﮥ ﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
ﺪﻧاد وا . ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ار ی
اﺮـﺑ نﺎـﺑز زا هدﺎﻔﺘـﺳا ی
ﻦﺘـﻔﮔ
ﭼ ﯿ ﺰ ی رادﺎﻨﻌﻣ ﯾﺎ اﺮﺑ ی ﺎﻤﻧ ﯾ ﺶ
د داﺮـﻓا ﻪـﺑ رادﺎﻨﻌﻣ نﺎﻬﺟ نداد ﯾ
ﺮـﮕ ﺮﻌﺗ ـﯾ ﻒ ـﻣ ﯽ ﺪـﻨﮐ ﻪـﺑ .
د ترﺎﺒﻋ ﯾ ﺮﮕ ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﺸﺨﺑ ﯽ ﺳﺎﺳا ﯽ زا اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ ی ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ﺎﻨﻌﻣ و ﺎﺒﻣ ﻟد ﮥ ﻣ نآ ﯿ نﺎ
ﺎﻀﻋا ی ﯾ ﮏ ﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
دادﺮﭘ ﻪﻧﺎﺸﻧ ،نﺎﺑز زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ و ا و ﺎﻫ
ﯾ ژﺎﻤ ﺎﻫ ﯽﯾ ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﮐ
ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﻣ ﯽ دزادﺮﭘ . ﺮﮔا ﯽﻌﺑﺎﻨﻣ ار ﻪﮐ هزوﺮﻣا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﻣ ﻢﯾرﺎﮕﻧا زا یﺎﻀﻓ ﯽﻧﻮـﻨﮐا ﻊـﻄﻘﻨﻣ
ﻢﯿﻨﮐ و ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﻧﺎﺳر یﺎﻫ ﺮﺻﺎﻌﻣ رود ۀ نﺎـﺷدﻮﺧ رد
ﺮـﻈﻧ ﻢﯾﺮـﯿﮕﺑ
، هﺎـﮕﻧآ ﻊﺑﺎـﻨﻣ رﻮﮐﺬـﻣ
ﺑ بﺎﺗزﺎ ﺪﻨﻫد ۀ ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ بادآ و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ و
تﻻاﻮﺣا نآ
هرود ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﻮﺑ . ﯾﺮﻈﻧ ﮥ ﯽﯾﺎـﻤﻧزﺎﺑ
ﺎﺑ نﺎﺴﮑﯾ یرﺎﮕﻧا یرﺎﮑﺸﯾﻮﺧ و
دﺮﮐرﺎﮐ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﻪﻧﺎﺳر رد ﯽﭘ ﻦـﯾا ﺖـﺳا ﺎـﺗ ﺶـﻘﻧ
،ترﺪـﻗ
نﺎﻤﺘﻔﮔ و یژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ار
رد نآ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﯾﺎﻤﻧ .
ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ناﺮﯾا ﺢﺘﻓ
ﺮﻬﺷ ﻦﺘﻣ رد یﻮﻠﻬﭘ یﺎﻫ
رد و روﺎﺑ ﺦﯾرﺎﺗ نﺎﯿﻧاﺮﯾا یﺮﮕﻧ ﻦﯾد
ﻠﻤﺣ ،ﺎﻨﺴﯾدﺰﻣ ﮥ
یﺎـﻬﺘﻧا رد ناﺮـﯾا ﻪـﺑ نﺎﻤﻠـﺴﻣ باﺮـﻋا
راﺰﻫ ۀ راﺰﻫ ﺎﯾ ﻢﻫد ۀ
ﯽﻣ عﻮﻗو ﻪﺑ ﺖﺷدرز ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﻠﻤﺣ ﻦﯾا .دﺪﻧﻮﯿﭘ
ﺖﻣﻼﻋ ﻪﻧﺎﺸﻧ زا یﺎـﻫ
هرود ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺦﯾرﺎﺗ نﺎﯾﺎﭘ یا ﻪﺳ نﺎﯿﺟﺎﻧ رﻮﻬﻇ ﺮﺑ یا
ﻧﺎﮔ ﮥ ،رﺪﯿـﺷﻮﻫ ﯽـﻨﻌﯾ ﻦﯾد ﻦﯾا
ﺲﻧﺎﯿﺷﻮﺳ و هﺎﻣرﺪﯿﺷﻮﻫ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
. [Boyce, 1984: pp 75-57]
ﻦﯾا ﻪﻧﺎـﺸﻧ رد ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺎـﻫ
ﺶﯿﭘ نﻮﺘﻣ ﺼﺨﺸﻣ ﻪﮐ هﺪﻣآ ﯽﻧﺎﻣﺰﻟاﺮﺧآ و ﻪﻧﺎﯾﻮﮔ
ﮥ نآ ﺶﯿﭘ ﺎﻫ ﺪـﻨﯾآ ﻊﯾﺎﻗو ﯽﯾﻮﮔ ۀ
زا نﺎـﻬﺟ
دﺰﻣﺮﻫ نﺎﺑز ]
نﺎﻨﺴﯾدﺰﻣ یاﺪﺧ [
، ﯽـﻣ ﺖﺷدرز ﻪﺑ بﺎﻄﺧ
ﺶﯿـﭘ ﺖﻨـﺳ ﻦـﯾا .ﺪـﺷﺎﺑ ﯽﯾﻮـﮔ
،
ﺲﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺸﯾﺪﻧا رد ﻦﻬﮐ
ﮥ
ـﭘ ﯽﻧارﺎـﮔزور زا و ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد نﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺪـﻬﻋ زا ﺶﯿ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ نﻮـﺘﻣ ﻦـﯾا زا ﯽـﺧﺮﺑ .دراد نﺎﺸﻧ نﺎﯿﻧﺎﺳﺎﺳ
ﻦـﺴﯾ ﻦـﻤﻬﺑ ﺪـﻧز و
ﮓـﻣﺎﻧ ﭗـﺳﺎﻣﺎﺟ
ﻪﻧﺎﺸﻧ نارود زا ﯽﯾﺎﻫ ﻪـﺑ ﯽـﺸﻨﻣﺎﺨﻫ ﺖـﻟود طﻮﻘﺳ زا ﺲﭘ نارود لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ و ﻪﺘﺷﺬﮔ یﺎﻫ
دراد دﻮﺧ رد ﯽﻧوﺪﻘﻣ رﺪﻨﮑﺳا ﺖﺳد ]
،ﺮﻃﺎﺷرﺎﯾ 1383
: ص 27 .[
ﺶﯿـﭘ تﺎـﯿﺑدا رد ،ﻪـﻧﺎﯾﻮﮔ
یراﻮﺷد رﺎﮔزور
، ساﺮﻫ ﻢﺟﺎﻬﺗ و ﻪـﮐ ﺪـﯾآ ﯽـﻣ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻋﺎﺿوا ﻦﯿﻨﭼ .ﺪﻨﯾآ ﯽﻣ ﺪﯾﺪﭘ
یﺰﮐﺮﻣ ترﺪﻗ ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد و ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ و
هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ مدﺮﻣ زا ﯽﻫوﺮﮔ و دوﺮﺑ نﺎﯿﻣ زا
رد ﯽﺟرﺎـﺧ یوﺮـﯿﻧ ﮏـﯾ یﻮﺳ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﻮﮕﻟا ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﻔﯿﺑ
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺎﯾ ،ﺮﻄﺧ ﺪﺘﻔﯿﺑ ﺮﻄﺧ ﻪﺑ
] ،ﯽﯾﺎـﯾرد 1382
ص : 131 .[
ا رد ﻪـﺑ ﻦﻤﯾﺮـﻫا نﻮـﺘﻣ ﻦـﯾ
و ﻢﺟﺎﻬﻣ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﯾﺎـﻤﻧزﺎﺑ و ﺮﯾﻮـﺼﺗ هراﺰﻫ نﺎﯾﺎﭘ و نﺎﻣﺰﻟاﺮﺧآ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺢﺘﻓ نﺎﯾﺮﺟ
ﯽﻣ ﯽـﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ﯽﻨﯾﺪﻬﺑ ناﺪﺑﻮﻣ ﻪﻧﺎﺳر ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﯽﺘﺷدرز نﻮﺘﻣ ﻊﻗاو رد .دﻮﺷ عﻮـﻗو ﻪـﺑ داﺪـﺧر زا ﯽـﻌﻗاو ﺮﯿﻏ و ﯽﻧﺎﻣرآ ،دﺎﯿﻨﺑ ﺐﻫﺬﻣ یﺮﯾﻮﺼﺗ و ﻢﯿﺳﺮﺗ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺧﺎﺳ
ﺳﻮﯿﭘ ﻪﺘ
، ناﺮﯾا ﺢﺘﻓ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﺮﻬﺷ
.ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
نﻮﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ مﺎﺟﺮﻓ ﺐﻟﺎﻄﻣ یوﺎﺣ ﻪﮐ ﯽﻨﯾد
، ﻻو ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪـﺑ سرﺎﻓ ﺖﯾ
ﯽﻣ ﺮﺨﺘﺳا ﺮﻬﺷ ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ ﻢﻬﻣ و نﺎﯿﻧﺎﺳﺎﺳ یداﺪﺟا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﮐ ﯽﺘﯾﻻو ؛ﺪﺷﺎﺑ
ﺰـﮐﺮﻣ ﻦﯾﺮـﺗ
ﻧﺎﯾد هﺪﺳ رد و دﻮﺑ ﯽﺘﺷدرز ﺖﯿﻧﺎﺣور و ﺖ
ـﻨﻤﺗرﺪﻗ ﯽﻣﻼـﺳا ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ یﺎـﻫ ﺪ
هﺎـﮕﯾﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺑ ناﺮﯾا رد ﯽﻨﯾﺪﻬﺑ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ
شرﻮـﺷ .ﺖﻓر نارود رد ﺮﺨﺘـﺳا ﺮﻬـﺷ رﺮـﮑﻣ یﺎـﻫ
تﺎـﺣﻮﺘﻓ
ﺖﺨﺳ و ﺪﻨﺗ ﺶﻨﮐاو و ﯽﻣﻼﺳا ﻧاﺮﯿﮔ
ﮥ ﻪﺑ بﺮﻋ نﺎﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﻒـﺳﻮﯾ ﻦـﺑ جﺎﺠﺣ نﺎﻣز رد هﮋﯾو
ﻦﯾا نﺎﻣدﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻔﻘﺛ
هزﻮـﻣآ ﻖـﯿﻤﻋ ذﻮـﻔﻧ زا ﺖـﯾﺎﮑﺣ ﺮﻬﺷ ﻦـﯾا رد ﯽﺘـﺷدرز یﺎـﻫ
ا ار ﺮﻬﺷ ﻦﯾا .دراد ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺪـﻧﺎﻣﺮﻓ ،صﺎـﻌﻟا ﯽـﺑا ﻦـﺑ نﺎﻤﺜﻋ و یﺮﻌﺷا ﯽﺳﻮﻣﻮﺑ ۀ
رد ،مﻼـﺳا
644 /م 24 ق.ه
، ﺪﻧدﺮﮐ ﺢﺘﻓ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ تﺪﻣ فﺮﻇ
، ﺖـﺳد ﻪـﺑ نآ بﺮـﻋ ﻢﮐﺎـﺣ ،ﺪﻌﺑ ﯽﻤﮐ ﺎﻣا
ﺶـﺨﺑ نآ ﯽـﻃ ﻪـﮐ ﺖﺨـﺳ یﺰﯿﺘـﺳ زا ﺲﭘ مود رﺎﺑ ﺮﺨﺘﺳا ﯽﻟﺎﻫا .ﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﻞﺤﻣ ﯽﻟﺎﻫا رد ،ﺪـﺷ ناﺮـﯾو ﻖـﯿﻨﺠﻨﻣ ﺎـﺑ ﯽﺗﻼﻤﺣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺮﻬﺷ ﻢﻈﻋا 650
/م 30 ق.ه
، ﻢﯿﻠـﺴﺗ باﺮـﻋا
لﺎﺳ ﻦﯾا رد .ﺪﻧﺪﺷ
» هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﻣﺎﻋ ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ دﺮﮐ مﺎﻋ ﻞﺘﻗ ار نﺎﮔرﺰﺑ یﺎﻫ
« و
» ﺮﻬـﺷ
ﺖﺧﺎﺳ ناﺮﯾو ار .«
نﺎﻨﮐﺎـﺳ زا ﺮﻔﻧ راﺰﻫﺪﺻ زا ﺶﯿﺑ ﺮﻣﺎﻋ ﻦﺑا نﺎﯿﻫﺎﭙﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﯾاور
ﻨﺘﺸﮐ ار سرﺎﻓ ﺪ
] 5 ص ، 156 .[
ﯽﻧﺎﯿﺘـﺸﺗرز ،ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ زا ندﺮـﺑ رد ﻪـﺑ نﺎـﺟ یاﺮـﺑ ﻪـﮐ
ﻠﻤﺣ ﮥ ﺎﻤﻠﺴﻣ ﺪﯾﺪﺷ
ﺐـﻟﺎﻄﯿﺑا ﻦـﺑ ﯽﻠﻋ ﺖﻓﻼﺧ نﺎﻣز رد ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺨﯾﺮﮔ ﺮﺨﺘﺳا زا نﺎﻧ )
36 -
40 ق.ه ( ﯿﺑ هار ﻪﺑ یﺮﮕﯾد مﺎﯿﻗ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺸﮔزﺎﺑ شراﺰـﮔ .ﺪﻧزاﺪﻨ
رﺎـﺑرد یدﺪـﻌﺘﻣ یﺎـﻫ ۀ
ﻪﻐﯿـﺻ
نﺎﮐدﻮﮐ نﺪﯿﺸﮐ ﯽﮔدﺮﺑ ﻪﺑ و نﺎﻧز ندﺮﮐ ﻄﻠﺳ یاﺮﺑ ﯽﻧﻻﻮﻃ ﺰﯿﺘﺳ ﯽﻃ ﯽﺘﺸﺗرز
ﮥ ﯽـﺳﺎﯿﺳ
ﺮﯿﺳا ﺮﺨﺘﺳا دﺮﺒﻧ رد ﻪﮐ ﯽﻧادﺮﻣ .دراد دﻮﺟو ﺎﺠﻧآ رد رد لﺎـﺳ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﺪﻧدﻮﺑ رﻮﺒﺠﻣ ،ﺪﻧﺪﺷ
ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻣﺪﺧ باﺮﻋا ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫرﺎﮐ ]
2 ج ، 4 ﺺﺻ ، 113 - 117 .[
ﺘﮑﻧ ﮥ ﻞﺑﺎﻗ ﺗﺄ ﺶﻨـﮐ ،ﻞﻣ
ـﻤﻧزﺎﺑ و سﺎـﮑﻌﻧا رد توﺎـﻔﺗ عﻮـﻧ رد نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﺧرﻮﻣ و ناﺪﺑﻮﻣ رادﺎﻨﻌﻣ داﺪـﺧر ﮏـﯾ ﯽﯾﺎ
ﯽﻟﺎﺣ رد .ﺖﺳا نﺎﺴﻤﻫ
ـﻌﻣﺎﺟ ﻪـﺑ ﺶـﻣارآ ﻖـﯾرﺰﺗ ﺎـﺑ ﺎـﺗ ﺪﻨﺷﻼﺗ رد ﯽﺘﺷدرز ناﺪﺑﻮﻣ ﻪﮐ ﮥ
ﯽﺘﺷدرز هدرﻮﺧ ﺖﺴﮑﺷ
،
هراﺰـﻫ مﺎـﻤﺗا سﺎـﺳا ﺮﺑ نﺎﻬﺟ نﺎﯾﺎﭘ ﻪﮐ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا نﺎﯿﺑ ﺎﺑ یﺎـﻫ
ﯽﺨﯾرﺎﺗ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻓﺎﻔﺷ ﺎﺑ ار ﺢﺘﻓ نﺎﯾﺮﺟ نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﺧرﻮﻣ ؛ﺖﺳا هﺪﯿﺳراﺮﻓ ﯽﺘﺷدرز
نآ ﻪﮐ نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ و هدﺮﮐ ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﻘﯿﻗد ﯽﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﯽﻌﻗاو ار
ﺪﻨﻨﮐ
، ﻖـﺣ ﯽﻋﻮﻧ
مﻼﺳا یاﻮﻗ یاﺮﺑ ﻢﻫ ﯽﻨﻤﺿ
، یاﺮﺑ رد تاﺰﯾﺎـﻤﺗ ﻦﯾا .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﺋﺎﻗ ﻪﺣﻮﺘﻔﻣ ﮏﻟﺎﻤﻣ ﺮﯿﺨﺴﺗ
ﺐﻟﺎﺟ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ و ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ ﯽﻣ ﺮﺗ
رود ﺮـﺧوا رد ،ﯽﺘـﺷدرز ﺖـﯿﻧﺎﺣور ﻢﯿﻧاﺪـﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ ۀ
ًﺎﻘﻠﻄﻣ ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺧﺎﺳ و نﺎﻣﺎﺳ
، ﻏﺪﻏد ﻪﮑﻠﺑ ﮥ
زاﺮﯿـﺷ ﻦﺘـﻓر نﺎﯿﻣ زا ﯽﻠﺻا ۀ
زﺎﯿﺘﻣا ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا و ناﺪﺑﻮﻣ ﺖﯿﻌﺟﺮﻣ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﯽﺘﺷدرز ﻦﯾد یدﺎـﺼﺘﻗا تا
] رﻮـﻀﺣ
هﺪﮑﺸﺗآ تﺎﯿﻟﺎﻣ ،ﯽﯾﺎﻀﻗ هﺎﮕﺘﺳد ،یرﻻﺎﺴﻧاﻮﯾد رد ﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﯾا [..و .ﺪـﺷﺎﺑ
نﺎـﻤﻫ ﮔ ﻪـﻧﻮ ﻪـﮐ
ﺿﻮﺗ ﯿ ﺢ هداد ﺪﺷ ﻫ ﯿ ﭻ ﺮﺼﻨﻋ ﺎﻨﻌﻣ راد ی جرﺎـﺧ زا نﺎـﻤﺘﻔﮔ دﻮـﺟو
دراﺪـﻧ ﻇو و ﯿ ـﻔ ﮥ ،ﺶـﻧاد
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻣ ﺖﻓﺎﮑﺷ ﯿ
نﺎ ﻌﻗاو ﯿ ﺖ ﺎﻤﻧزﺎﺑ و ﯽﯾ ﻧﯿ
؛ﺖﺴ
اﺮـﺑ شﻼـﺗ ﻪﮑﻠﺑ ی
ا ﺖﺧﺎﻨـﺷ ـﯾ
ﻦ ـﺴﻣ ﻠﺌ ﻪ
ﻧﺎﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽ
ﻪﭼ ﻪﺑ ﻠﮑـﺷ ﯽ ﺮﻃ زا ـﯾ ﻖ ور ـﯾ ﻪ ﺎـﻫ ترﻮـﺻ و ﺪـﻨﺑ
ی ﺎـﻫ ی ﻧﺎـﻤﺘﻔﮔ ﯽ ﻟﻮﺗ ـﯿ ﺪ
ﻣ ﯽ ﺪﻧدﺮﮔ . زا دﯾ هﺎﮔﺪ و ی
، ﺎﻣ نﺎﻬﺟ ار زا ﺮﻃ ﯾ ﻖ ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ ﻣ ﯽ زﺎـﺳ ﯾ ﻢ و زﺎـﺳزﺎﺑ ی ـﻣ ﯽ ـﻨﮐ ﯿ ﻢ .
ﻠﺌﺴﻣ ﮥ ﻠﺻا ﯽ ﺎﻤﻧزﺎﺑ رد ﯽﯾ
، ا حﺮﻃ ﯾ ﻦ ﺳﺎﺳا ﺶﺳﺮﭘ ﯽ
ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﭼ ﺴﮐ ﯽ
، ماﺪﮐ هوﺮـﮔ ار ﻪـﺑ
ﻪﭼ ﺷ ﯿ هﻮ ا ی زﺎﺑ ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻧﺎ . ﻪﺑ لﺎـﺒﻧد ـﻨﭼ ﯿ ﻦ ور ﯾ دﺮـﮑ ی ﺖـﺳا ﻪـﮐ عﻮـﺿﻮﻣ ﻪـﻄﺑار
ﻣ ـﯿ نﺎ
» ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﯾ
«
،
» ترﺪﻗ
« و
» اﯾ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ی
« ﺪﭘ ﯾ راﺪ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ا رد ﯾ ﻦ ﺎﻀﻓ ی ﺳاﺮﺳ ﯿ ﻤ ﮥ ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ
، ـﯾ ﮏ
ﻪﺑ هوﺮﮔ ﻄﺳاو ﮥ ﺳ ﺖﺴﮑﺷ ﯿ
ﺳﺎ ﯽ
، ﻧﺎﺘﺳآ رد ﮥ ﺷﺎﭘوﺮﻓ ﯽ ا هﺎﮕﺘﺳد ﯾ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ﯾﮑ ﯽ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ دﻮﺧ
د نآ ﻪﺑ ناﺪﻨﻣروﺎﺑ و ناﺮﮕﺸﻨﮐ و ﯾ
ﻦ
وﺎﺘـﺳد و ﮏـﺴﻤﺘﺴﻣ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ ﯾﺰ
ی اﺮـﺑ ی مﺎﺠـﺴﻧا و
رﻮﺒﺻ ی ﺪﻧا و هوﺮﮔ دﯾ ﺮﮕ ﭘﯿ ﻪﻧاﺪﻨﻣزوﺮ رد
لﺎﺣ اور ﯾ ﺖ حﺮﺷ ﻪﺒﻠﻏ ﺎﻫ ﺎﺑ .ﺖﺳا نآ تﺎﯿﯾﺰﺟ ﺮﮐذ
ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯽﻘﯿﻗد ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ار یژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا و ترﺪﻗ ﻖﯿﺛو ﻂﺑر ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا
نﻮـﺘﻣ ﻪـﮐ ﺪـﻨﮐ
،
ﯽﻣ ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و ﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد نﺎﺸﻌﺿاﻮﻣ ،ترﺪﻗ ﺎﺑ ﻂﺑر رد ﻪﻧﻮﮕﭼ .دﻮﺷ
هﺪﺳ زا نﻮﺘﻣ ﻦﯾا زا ﻪﭽﻧآ ﯿﺘﺴﺨﻧ یﺎﻫ
ﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ ﺖـﺳا هﺪـﻧﺎﻣ یﺎـﺟﺮﺑ ﯽﻣﻼـﺳا ﻦ ۀ
ﺖﻨﺳ ﻦﺘﺷاد ﻪﮕﻧ هﺪﻧز یاﺮﺑ ناﺪﺑﻮﻣ ﻖﯿﻤﻋ شﻼﺗ هزﻮﻣآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﯽﺘﺷدرز یﺎﻫ
ﻦـﯾد یﺎـﻫ
ﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ ﺄ
ﯽـﺑ ار نﺎـﻧآ زا یرﺎﯿـﺴﺑ ﺶﻧاوﺮﯿﭘ ﺮﺑ یراﺬﮔﺮﯿﺛ ﻦـﻬﮐ ﻦـﯾد ﻪـﺑ ﻪـﻗﻼﻋ
ﯽﻣ نﺎﻧآ جوﺮﺧ و دﺮﮐ ﻌﻣﺎﺟ زا ار
ﮥ ﻣ ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ نﺎﯿﺘﺷدرز ﯽﺒﻫﺬ نﻮـﺘﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﺷ
ﯽـﻣ ناﻮـﺗ
ﻮﺤﻧ ۀ .دﺮـﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار بﺮﻋ نﺎﺤﺗﺎﻓ ﺮﺑاﺮﺑ رد ناﺮﯾا ﯽﻣﻮﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ نﺎﯿﻣ تﻼﺑﺎﻘﺗ و تﻼﻣﺎﻌﺗ
هرﺎﺷا ﻪﻧﺎﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﮐ ﯽﻧﻮﺘﻣ زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ۀ ،دراد باﺮـﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ا نﺎﯿﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ زا ﻪﮐ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ ﯽﻧﻮﺘﻣ ﺮـﺑ هدﺮـﭘ بﺮـﻋ نﺎـﺤﺗﺎﻓ و نﺎـﯿﻧاﺮﯾ
ﯽﻣ ﻧراد ﺪ ] ـﮑﻧ . 32 .[
ﻣ ﻢﻬ ﺖـﯾاور ﺎﻨـﺴﯾدﺰﻣ ﺖـﻧﺎﯾد ﺮـﻈﻨﻣ زا ار ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﻨﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﺶﻫﺪﻨﺑ ﯽﻣ ﺪﻧرادﺮﺑرد بﺎﺘﮐ ﻦﯾا .ﺪﺷﺎﺑ ۀ
هرﻮﻄـﺳا ﺦﯾرﺎﺗ نﺎـﻤﻫ ﺐـﻟﺎﻗ رد ناﺮـﯾا یا
ﺸﯾﺪﻧا ﮥ هراﺰﻫ رﺎﺑرد ﺮﺘﺸﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا یا ۀ
نﺎـﯾﺎﭘ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻊﯾﺎـﻗو درﻮﻣ رد .ﺖﻓر ﻦﺨﺳ نآ
راﺰﻫ ۀ رﺎﺑرد ﻪﮐ ﺖﺷدرز ۀ
ﺳ طﻮﻘﺳ
ﯽـﻣ نﺎﻤﻠـﺴﻣ باﺮﻋا ﺖﺳد ﻪﺑ نﺎﯿﻧﺎﺳﺎ
ﻦـﯾا ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻧﻮﮔ
:ﺖﺳا هﺪﻣآ
» ﻪـﺑ رﺎﻤـﺷ ﺲﺑ ﻪﺑ نﺎﯾزﺎﺗ هﺎﮕﻧآ .دﺮﮐ ﯽﻫﺎﺷ لﺎﺳ ﺖﺴﯿﺑ ،ﺪﻣآ دﺮﮔدﺰﯾ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﺷ نﻮﭼ و ﺐﺳا و ،ﺪﺷ نﺎﺘﺴﮐﺮﺗ و نﺎﺳاﺮﺧ ﻪﺑ ،دﻮﺒﻧ ردﺎﻗ نﺎﺸﯾا ﺎﺑ رازرﺎﮐ ﻪﺑ دﺮﮔدﺰﯾ .ﺪﻨﺘﺧﺎﺗ ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا
.ﺪﻨﺘﺸﮐ یﺎﺟ نآ ار وا و ﺖﺳاﻮﺧ یرﺎﯾ و دﺮﻣ و و هﺎﭙـﺳ ،ﺪـﺷ نﺎﺘـﺳوﺪﻨﻫ ﻪـﺑ دﺮﮔدﺰﯾ ﺮﺴﭘ
ﻪـﺑ ﺮﻬـﺸﻧاﺮﯾا .ﺖﻔـﺷﺎﯿﺑ ﺪـﻨﮔ و هﺎﭙـﺳ نآ ،ﺖﺷﺬﮔرد نﺎﺳاﺮﺧ ﻪﺑ نﺪﻣآ زا ﺶﯿﭘ .دروآ ﺪﻨﮔ ﻪﮐا ﻦﯿﯾآ نآ نﺎﺸﯾا .ﺪﻧﺎﻣ نﺎﯾزﺎﺗ نﺎﯿﻨﯿـﺸﯿﭘ ﻦﯿـﯾآ ﺲﺑ و ﺪﻧﺪﯿﺸﺨﺑ جاور ار ﺶﯾﻮﺧ ﻦﯾد–
یﺎﺴﻧ .ﺪﻧدﺮﮐ راﺰﻧ ار نﺎﻨﺴﯾدﺰﻣ ﻦﯾد ،ﺪﻨﺘﻔﺷﺎﯿﺑ -
یﺎﺴﻧ ،ﯽﯾﻮﺷ -
یﺎﺴﻧ و ﯽﻧﺎﻬﻧ -
ﯽﺷرﻮﺧ
ناﺮﮔ ﻦﯾا زا ﯽﮔرﺎﻧا زوﺮﻣا ﺎﺗ ﺶﻫﺪﻨﺑ زا .ﺪﻧدﺎﻬﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ ار ﯽـﺸﻨﮑﺷد ﺐﺒـﺳ ﻪﺑ ﻪﭼ ،ﺪﻣﺎﯿﻧ ﺮﺗ
ﻪﮐا ﺐﺒﺳ ﻪﺑ و ،ﯽﺸﻨﮐ ﺖﺴُﻣ و ﯽﻧاﺮﯾو و زﺎﯿﻧ ،نﺎﺸﯾا ﻪﮐا و یداد–
- و زﺎـﯿﻧ و ﺞـﺳ ، ﯽﻨﯾد
دﺎﺘﺴﯾا هدﺮﮐ نﺎﻤﻬﯿﻣ ﯽﮔرﺎﻧا ﺮﮕﯾد
« ] 6 ص ، 141 .[
ﯿﺘﺳا ﯽﻨﯾد و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺞﯾﺎﺘﻧ ارﺎﮑﺷآ ،ترﺎﺒﻋ ﻦﯾا یﻼ
نﺎـﺸﻧ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﺮـﺑ ار نﺎﻧﺎﻤﻠـﺴﻣ
ﯽﻣ ﻪﺘﺴﻧاد ﺶﯿﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﻦﯾﺪﮐا نﺎﮔﺪﻧروآ ار باﺮﻋا ،نﺎﯿﻣﻮﺑ ﺎﺠﻨﯾا رد .ﺪﻫد ﺪﻧا
. ] 27 ص ، 8 [
ﯽﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ .ﺪﺷ ﺮﮐﺬﺘﻣ ﺰﯿﻧ ار لﺎﻌﻓا ﺶﻨﯾﺰﮔ ناﻮﺗ
ﻠﻤﺣ ﻪﮐ ﮥ نﺎﻤﻠـﺴﻣ باﺮـﻋا
ﻞﻌﻓ زا َﺎﺗﺪﻤﻋ ،دﻮﺷ ﯽﻣ هداد حﺮﺷ
dwārist
ﯽـﻨﻌﻣ ﻪﺑ
» نﺪـﯾود « و
» ﺖـﮐﺮﺣ ندﺮـﮐ
« ﻪـﮐ ،
ًﻻﻮﻤﻌﻣ هﺪﯾﺮﻓآ ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا اﺮـﯾز ،دﻮـﺷ ﯽـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا دراد ﯽﺘﺷدرز تﺎﯾاور رد یﻮﯾد یﺎﻫ
ﻢﺸﺧ رﺎﺒﺗ زا ار نﺎﻧآ ]
ﻢﺸﺧ ﻮﯾد ،xēšm
[ ﯽﻣ نﺎﻤﺟﺎﻬﻣ ،ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﻧاد
نﺎﻬﺟ ﺎﺑ و ﺪﻧﺪﺷ هدﺮﻤﺷ ﻮﯾد ﺪﻨﺘﺸﮔ رﺎﮔزﺎﺳ ﯽﺘﺷدرز ﯽﻨﯿﺑ
. ] ،ﯽﯾﺎﯾرد 1382 : ص 135 .[
ﺖﯾاور ﻦﯾا رد
ًﺎﺤﯾﺮﺻ ﺶﻫﺪﻨﺑ و ﺖـﻓر نﺎﺘـﺳوﺪﻨﻫ ﻪﺑ دﺮﮔدﺰﯾ ﺮﺴﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ
دروآ ﺮﮑﺸﻟ و هﺎﭙﺳ
، ﺮـﻫ .ﺪـﺷ هﺪـﻨﮐاﺮﭘ ﺶﻫﺎﭙﺳ و ﺖﺷﺬﮔرد نﺎﺳاﺮﺧ ﻪﺑ نﺪﻣآ زا ﺶﯿﭘ ﺎﻣا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ یﺮﮐذ ﯽﻣﻼﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺖﯾاور ﻦﯾا زا ﺪﻨﭼ
،
رﺎـﺑرد ﯽـﻨﯿﭼ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﺧﺮﺑ رد ۀ
نآ
لﺎﺳ رد .ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻦﺨﺳ 639
ﻪـﺑ ار ﯽﻫوﺮﮔ دﺮﮔدﺰﯾ ،م رد .ﺖـﺳا هدﻮـﺑ هدﺎﺘـﺳﺮﻓ ﻦﯿـﭼ
لﺎــﺳ رد .ﺪــﻧدﻮﺑ ﺰــﯿﻧ دﺮــﮔدﺰﯾ ﺮــﺘﺧد ﻪــﺳ و ﺮــﺴﭘ ود هوﺮــﮔ ﻦــﯾا نﺎــﯿﻣ 658
م . زوﺮــﯿﭘ
]
Pi ru-szu
[
،
ﮓـﻧُزﺎﮔ مﺎـﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﭼ رﻮﻔﻐﻓ زا ،دﺮﮔدﺰﯾ ناﺮﺴﭘ زا ﯽﮑﯾ ]
649 - 683 ﮏـﻤﮐ [م
لﺎﺳ رد نﺎﯿﻨﯿﭼ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ زوﺮﯿﭘ .ﺖﺳاﻮﺧ 658
ﯽﺳرﺎﭘ ﺖﻟود م ]
po-szu
[ﯽـﻧاﺮﯾا] [
ﯾﺎﭘ ﺎﺑ ار ﮓﻧرز ﺖﺨﺘ ]
chi-ling
دروﺎﯿﺑ دﻮﺟو ﻪﺑ [
[Chavannes, 1941:p 272]
. ﻓ ﻦﯾا ﺖﺻﺮ
ﻄﻠـﺳ ﺮﯾز زا نﺎﺘﺴﯿﺳ نﺪﺷ دازآ ﺮﺒﺧ رﺎﺸﺘﻧا ﺎﺑ دﻮﺑ نﺎﻣز ﻢﻫ زوﺮﯿﭘ ﺖﻣﻮﮑﺣ یاﺮﺑ ﮥ
.باﺮـﻋا
یﺎﻫ لﺎﺳ ﻦﯿﺑ 658
و 663 م . ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺷ .ﺪﺷ ﺎﭘﺮﺑ نﺎﺘﺴﯿﺳ رد ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ مود ﺖﻣﻮﮑﺣ
ﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺐﺒﺳ ﻪﮑ
دﺮﮔدﺰﯾ زا یرﺎﯿﺴﺑ یﺎﻫ یو ﯽﻫﺎـﺷدﺎﭘ ﻢﺘـﺴﯿﺑ لﺎﺳ یاﺮﺑ
] 650 / 651
م .[
، ﻪﮑﺳ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو نﺎﺘﺴﯿﺳ بﺮﺿ ﺎﺑ لﺎـﺳ زا ﺲـﭘ نﺎـﺳﺎﻨﺷ
651 گﺮـﻣ و م
هﺪﺷ بﺮﺿ دﺮﮔدﺰﯾ
آ ﻪـﺑ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﺮـﻣا ﻦﯾا .ﺪﻧا نﺎـﻨﭽﻤﻫ زوﺮـﯿﭘ ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻨﻌﻣ ن
ﻪﮑﺳ ﯽﻣ بﺮﺿ شرﺪﭘ مﺎﻧ ﻪﺑ ار ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ یﺎﻫ نآ ﺖـﯿﻧﺎﻘﺣ ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ دﻮـﺧ ،ﻦـﯾا و ﺖﺳا هدﺮﮐ
اﺪﻧﺎﺧ ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا قﺮﺷ رد زوﺮﯿﭘ ﺖﻣﻮﮑﺣ و ن ]
،ﯽﯾﺎـﯾرد 1382
ص : 113 .[
ﻖـﺒﻃ
رد ﮓﻧزﺎﮔ رﻮﻔﻐﻓ ،ﯽﻨﯿﭼ ﻊﺑﺎﻨﻣ 14
ﯾرﻮﻓ ﮥ لﺎﺳ 663
دﺮـﮐ بﻮـﺼﻨﻣ ﺖـﻣﻮﮑﺣ ﻪﺑ ار زوﺮﯿﭘ م
.[Chavannes, 1941: p172]
لﺎﺳ رد زوﺮﯿﭘ ﺎﻣا 673
/ 674 م . ﺖـﻓر رﻮﻔﻐﻓ رﺎﺑرد ﻪﺑ هرﺎﺑود
ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ۀ
ا زا وا ﺖﺴﮑﺷ ] ﺐـﻘﻟ زوﺮـﯿﭘ ﻪﺑ ﮓﻧزﺎﮔ .ﺖﺳا باﺮﻋ
you wu
wei jianguim
» [ ﺖﺳار ﯽﮕﻨﺟ درﺎﮔ رﻻﺎﺳ ﻪﭙﺳ «
ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﯽﺒﻘﻟ هدﺰﻧﺎﺷ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ داد ار
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نآ زا نﺎﮔرﺰﺑ یاﺮﺑ ﻦﯿﭼ ﯽﺘﻨﻄﻠﺳ خﺎﮐ رد لﺎـﺳ رد زوﺮـﯿﭘ .ﺪـﺷ
678 / 679 .م
ﺖﺷﺬﮔرد ]
.[ibid
ﺎﻣا
ا ناﺮـﯾا ﻦﺘﺧﺎـﺳدازآ یاﺮـﺑ ار دﻮـﺧ یوزرآ نﺎـﺳﺎﺳ ناﺪﻧﺎﺧ ﺖـﺳد ز
.ﺪﻧدﺮﮑﻧ شﻮﻣاﺮﻓ باﺮﻋا
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ یﻮﻠﻬﭘ بﺎﺘﮐ رد
ﻦﺴﯾ ﻦﻤﻬﺑ ﺪﻧز زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ،
»
ﺪـﻧوﺎﺟرو ماﺮـﻬﺑ «
ﺖـﻔﮔ ﻮـﮔو
ﯽﻣ ﻪـﮑﻠﺑ ،ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا تﺎﺠﻧ ﻪﺑ هﺪﻨﯾآ رد ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻟﺎﯿﺧ دﺮﻓ ﮏﯾ زا ﻦﺨﺳ ،دﻮﺷ
ﻈﻨﻣ ﺖـﺳا مﻮـﺳ دﺮﮔدﺰﯾ ﺪﻧزﺮﻓ ،ماﺮﻬﺑ ،رﻮ
[Cereti, 1996:p 636]
. زا ﯽﺑﻮـﺧ ﻪـﺑ عﻮـﺿﻮﻣ
ﺐﻠﻄﻣ ﻢﺘﻔﻫ ﻞﺼﻓ ﻦﺴﯾ ﻦﻤﻬﺑ ﺪﻧز
وا زا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ]
دﺮـﮔدﺰﯾ [ رد ﻪـﮐ ﯽﻫﺎـﺷدﺎﭘ ،
ﯽـﻣ هداز ،ﺪـﻨﻧاﻮﺧ ﺪﻧوﺎﺟرو ماﺮﻬﺑ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻦﯾد
ﯽﻣﺎـﮕﻨﻫ و دﻮـﺷ ﻪﻟﺎـﺳ ﯽـﺳ هﺎـﺷدﺎﭘ نآ ﻪـﮐ
ﯽﻣ دﻮﺷ
، ﺎﺑ ﯽﺑ و ﺶﻓرد نآ زا ار ﯽﻫﺎـﺷدﺎﭘ و ﻪـﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﺶـﻓرد ،ﯽﻨﯿﭼ و یﺪﻨﻫ هﺎﭙﺳ رﺎﻤﺷ
ﯽـﻣ دﻮﺧ ﺪـﻨﮐ
] ،ﻦـﺴﯾ ﻦـﻤﻬﺑ ﺪـﻧز 1370
ﻞـﺼﻓ ، 7:
13 [.
زا دﻮـﺼﻘﻣ ﺶﻫﺪـﻨﺑ ﻦﺘـﻣ رد
» نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ «
ﻧﺎﯿﻣ یﺎﯿﺳآ و نﺎﺘﺳرﺎﺨﻃ ﻢﺘﺣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﮥ
ـﺘﻔﮔ ﻪـﺑ ﺎـﻨﺑ نﻮـﭼ ؛ﺖـﺳا یزوﺮﻣا ﮥ
هﻮـﮐ و نآ لﺎﻤـﺷ و بﺎـﺠﻨﭘ ﻪـﮐ ﺪﻧدﻮﺑ روﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺪﻐﺳ ﯽﺘﺷدرز نﺎﻨﮐﺎﺳ ﯽﻧوﺮﯿﺑ ،ﺶﯾﺎـﻫ
هﺪـﺷ ﯽـﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺪﻨﺳ/ﺪﻨﻫ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺶﮐوﺪﻨﻫ ﯽﻨﻌﯾ ﺪـﻧا
،ﯽﯾﺎـﯾرد]
1382 ص : 114 .[
ازآ ﺖﺳاﺪﯿﭘ رﺎﮔزور نآ رد ﺐﺼﻌﺘﻣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ هزﺎﺗ نﺎﯿﻣ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﯿﻏ یاﺮﺑ کﺮﺤﺗ ید
ﻪﻄﺑار زﻮﻨﻫ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ نﺎﺳآ ناﺪﻨﭼ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﺘﺳرد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪﺳر
یوزرآ ،وا نﺪـﻣآزﺎﺑ رﺎـﻈﺘﻧا ﻪـﺑ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا و ﻪﺘﺷاد ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا ﻦﺘﺧﺎﺳ دازآ رد ﯽﻌﺳ ماﺮﻬﺑ ﻪﮐ نﺎﯿﺑ یﻮﻠﻬﭘ ﻪﺑ یﺮﻌﺷ رد ار دﻮﺧ هدﺮﮐ
ﺪﻧا ،ﯽﯾﺎﯾرد]
1382 ﺻ : ﺺ 115 - 116 [
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﻦﯾا ﻠﺻﻮﺣ هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ﯽﻫﺎﮔ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﮥ ﯽـﻣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا زا ﺖـﺳا ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺗ
بﺮﻋ ﺖﺳد ﻢﺟﺎﻬﻣ یﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﮓﻨﺗ ،ﯽﺒﺟر]
1389 ﺺﺻ : 113 - 114 .[
ﻨـﺴﯾﻮﻧ ﺮﻈﻧ زا نﺎﮔﺪ
ﯽﻣ هﺪﯾد نﺎﻬﺟ رد نﻮﻨﮐا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻤﻫ ناﺪﺑ ﺪﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ دﺮﮑﻨﯾد
ﺖـﺳا راوﺪـﯿﻣا و دﻮﺷ
ﺖﺳد ﻪﺑ یزور ﻪﮐ
» ﻧازﺮﻓ دﺮﻣ ﻪﻓﺮﻃ نآ ﮥ
ﺮﺘﺴﮔداد « دﻮﺷ دﻮﺑﺎﻧ .
] ،دﺮﮑﻨﯾد 1384 : ص 154 .[
تﺎـﯿﺑدا رد ﻪﮐ رﻮﮐﺬﻣ ماﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا دﺮﮔدﺰﯾ ﺪﻧزﺮﻓ ماﺮﻬﺑ نﺎﻤﻫ رﻮﻈﻨﻣ ﺰﯿﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﻦﯾا رد ﻪﯿﺒـﺸﺗ ناﻮـﯾد ﻪـﺑ باﺮـﻋا ﻦﺘـﻣ ﻦـﯾا رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺨﯿﻣآ ،هﺪﻣآ نﺎﯿﺘﺷدرز ﯽﻧﺎﻣﺰﻟاﺮﺧآ هﺪﺷ ﻣ ﺮﯾﺎﺳ رد ﻦﯾا و ﺪﻧا ﻦﺘ
ًﻻﻮﺻا یﻮﻠﻬﭘ نﻮﺘﻣ رد .دﻮﺷ ﯽﻣ راﺮﮑﺗ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ نﺎﻤﻠـﺴﻣ باﺮـﻋا
ﺮﻬﭼ ۀ نآ و ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ ار ﺎﻫ
» ﺖﺷﺮﺳ ﻮﯾد «
و
» ﻤﺨﺗ زا ﮥ ناﻮﯾد « ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪـﺘﻔﮔ .ﺪﻨﻨﮐ
،ﺪﻧﺪﯾد [تاﺮﻓ]دور زا رﻮﺒﻋ لﺎﺣ رد ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﯿﻧاﺮﯾا ،نﻮﻔﺴﯿﺗ ﺮﯿﺨﺴﺗ زور رد هﺪﺷ ﺪﻨﺘﻔﮔ دﺎﯾﺮﻓ ﺎﺑ
’ هﺪﻣآ ﺎﻫﻮﯾد ﺪﻧا
.‘
نآ ﻫ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﺎ
’ نﺪﯿﮕﻨﺟ لﺎﺣ رد ﺎﻣ ﺎﯾاﺪﺧ
ﻢﯿﺘﺴﯿﻧ نﺎﯿﻧﺎﻓ ﺎﺑ
، حاورا ﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ [ﺮﯾﺮـﺷ]
ﯽـﻣ ﻢﯿـﮕﻨﺟ ] ،یرذﻼـﺑ 1346
: ص 64
؛[
ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ
نآ ﺪﻧدﺮﮐ راﺮﻓ ﺎﻫ
« ] ،یﺮﺒﻃ 1383 /5 ج 1816 .[
هﻮـﻠﺟ ﻦﯾا رﻮـﻬﻇ ﻪـﺑ حﻮـﺿو ﻪـﺑ ،ﯽـﺸﺨﺑ
ﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ دراد هرﺎﺷا ﻦﻤﯾﺮﻫا ﮥ
ﺐﯾﺮﻗ یدﻮﺑﺎﻧ ﻦﯾرز .ﺖﺳا عﻮﻗﻮﻟا
بﻮﮐ ﻦـﯾا ﺞﯾﺮـﺒﻤﮐ ﺦﯾرﺎﺗ رد
نآ ﺖـﯿﻤﻫا ﺖـﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ار ﻪﻌﻗاو ﻪـﺑ دﺎـﻘﺘﻋا ظﺎـﺤﻟ زا ار
.ﺪــﻨﮐ کرد نﺎــﻣﺰﻟاﺮﺧآ ]
،ﯽــﺴﮐﻮﭼ 1385
ﺺــﺻ ، 75 - 76 [ د ﻟﺎــﺳر ر ﮥ ،ﮓــﻣﺎﻧ ﭗــﺳﺎﻣﺎﺟ
ﺪـﻨﯾآ ﻪـﮐ ﺪـﻫاﻮﺧ ﯽـﻣ ﭗـﺳﺎﻣﺎﺟ ﺶﯾﻮـﺧ ﺮـﯾزو زا ﯽﻧﺎـﯿﮐ رﺎﯾﺮﻬـﺷ ،هﺎـﺷدﺎﭘ ﭗﺳﺎﺘﺸﯾو ۀ
ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا ] ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ [
ﯽﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯿﻨﭼ یو و ﺪﻨﮐ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ار :ﺪﻫد
» ﯽﻣ نﺎﮕﯾزﺎﺗ ﻪﺑ ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا ﯽﻣ ﺮﺗﺪﻨﻣوﺮﯿﻧ زور ﺮﻫ نﺎﮕﯾزﺎﺗ و ﺪﺳر
ﺮﻬـﺷ ﻪـﺑ ﺮﻬـﺷ و ﺪﻧﻮـﺷ
] ناﺮﯾا [ ﯽﻣ اﺮﻓ ار ﺪﻧﺮﯿﮔ
« .
ار ﺖﻘﯿﻘﺣ ﻦﯾا ﮓﻣﺎﻧ ﺐﺳﺎﻣﺎﺟ زا یﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ نﺎﯿﺑ ﺮﮕﯾد یﻮﺤﻧ ﻪﺑ
ﯽﻣ :ﺪﻨﮐ
» ﻤﻫ و ﮥ
ﺎـﯿﻧاﺮﯿﻧا و ،ﺪـﺳﺮﺑ نﺎﻨﻤﺷد نآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﻬﺸﻧاﺮﯾا ،ﺪـﻧﺰﯿﻣآ ﻢـﻫرد نﺎـﯿﻧاﺮﯾا و ن
نآ
،ﺪﻧﻮـﺸﻧ اﺪـﯿﭘ نﺎﯿﻧاﺮﯿﻧا زا نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ]
و [
ﺪﻨﺘـﺴﯾﺎﺑ نﺎـﯿﻧاﺮﯿﻧا ﺖـﺸﭘ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا نآ «
]
،ﮓﻣﺎﻧ ﺐﺳﺎﻣﺎﺟ ﺺﺻ
12 - 13 .[
ﺖﻔﮕﺷ و یدﺎﻋ ﺮﯿﻏ ،نﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﺑﻮﻠﻐﻣ ﺮﻈﻧ ﻦﯾا تﻻﺎـﯾا ﺮﯿﺨـﺴﺗ ﻦﺘﻣ ﻦﯾا و ،ﺖﺴﯿﻧ روآ
ﯽﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﯽﮔدﺎﺳ ﻪﺑ یﺮﮕﯾد زا ﺲﭘ ﯽﮑﯾ ار ﺪـﻫد
رد ﯽﺘﺨـﺳ رﺎـﮔزور ﯽـﻠﺤﻣ نﺎـﻤﮐﺎﺣ ﻪـﮑﻨﯾا و
رادا ۀ ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺘﺴﯾﺰﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ باﺮﻋا ﯽﯾﺎﻬﻧ نﺎﮑﺳا ﺲﭙﺳ و ﺪﻨﺘﺷاد دﻮﺧ تﻻﺎﯾا .
ﺖﯾاور دﺮﮑﻨﯾد زا
نﺎﺤﺗﺎﻓ بﺮﻋ
ﻧﺎﯾﻮﮕﺸﯿﭘ نﻮﺘﻣ زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﮥ
ﺰـﯿﻧ دﺮـﮑﻨﯾد ﻪـﻠﻤﺟ زا نﻮـﺘﻣ زا ﺮﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ رد ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﯾﺎﭘ
ﯽﻣ ﻪﻧﺎﺸﻧ ناﻮﺗ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا یﺎﻫ
ﺎﺸﻣ ار ﺎﻫ دﺮـﮐ ﺚﺤﺑ .دﺮﮐ هﺪﻫ
ۀ 345
رﺎـﺑرد مﻮـﺳ دﺮـﮑﻨﯾد ۀ
یﻮـﻣ هﺪـﯿﻟوژ ناﻮﯾد شزﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯾرﺎﺑوﺮﻓ ﯽﯾادﺰﻣ ﻦﯾد ﺮﺳ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﺒﯿﺼﻣ ﺶﺷ ﻤﺨﺗ زا ﮥ و ﻢﺘـﻔﻫ ﻞـﺼﻓ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .دراد تﺎﺣﻮﺘﻓ نﺎﻣز رد نﺎﻤﻠﺴﻣ باﺮﻋا ﻪﺑ هرﺎﺷا ،ﻢﺸﺧ
ﺪﻧرادﺮﺑرد ﻊﻗاو رد ﻪﮐ ﻢﺘﻔﻫ دﺮﮑﻨﯾد بﺎﺘﮐ ﻢﺘﺸﻫ ۀ
ﯽﻣ ﺖﺷدرز ﯽﮔﺪﻧز حﺮﺷ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﯽـﺧﺮﺑ ﻪـﺑ
ﻪﻧﺎﺸﻧ راﺰﻫ نﺎﯾﺎﭘ یﺎﻫ ۀ
ﯽﻣ ﺖﺷدرز ﯽﻣ ﻪﮐ دزادﺮﭘ
دﺮـﮐ طﺎﺒﻨﺘﺳا ار ﯽﻌﯾﺎﻗو ﻪﺑ هرﺎﺷا نآ زا ناﻮﺗ
ﻣ هﺎﮕﻧ زا .ﺖﺳا هداد یور باﺮﻋا تﻼﻤﺣ ﯽﭘ رد و تﺎﺣﻮﺘﻓ ﺮﺼﻋ رد ﻪﮐ ﺆ
هرود ﻦﯾا ،ﻒﻟ
، نارود
ﯽﻣ ﯽﻗﻼﺧا ﻞﺋاذر شﺮﺘﺴﮔ و ﻞﺋﺎﻀﻓ یدﻮﺑﺎﻧ و ﺎﻫﺮﻬـﺷ و ناﺮـﯾا ﻦﯿﻣزﺮـﺳ یدﻮﺑﺎـﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺳور ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﺎﻫﺎﺘ ،ﺪﺷار]
1389 ﺺﺻ : 263 - 272 .[
:ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺎﺠﻧآ رد
» ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺮﺑ مدﺮﻣ ﯽﯾاﺪﺧ ﻦﺘﻓر نﺎﯿﻣ زا ]
رﻮـﻃ ﻪـﺑ و ﯽﮑﭼﻮﮐ و ﯽﮔرﺰﺑ ﻦﺘﻓر نﺎﯿﻣ زا =
ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﯽﻠﮐ [
ﺮﺛا ﺮﺑ ﺎﻫﺎﺘﺳور و ﺎﻬﯾﺎﺟ ﯽﻧاﺮﯾو و ؛
ُﻣ ناﺮﮔ ﺖﺳ ]
رﺎﯿﺴﺑ زﺎﯿﻧ = [
ﻂﻠـﺴﺗ و .
ﮔ رﺎﺘـﺸﮐ و ﻦﯿﮕﻨـﺳ ﺶـﯾر و ﺮﮕﯾﺪـﮑﯾ ﺎـﺑ ناﺮﯿﻧا ﺪﺑ زا ﺶـﻣارآ یﻮـﻨﯿﻣ راﺮـﻓ و ناﺪﻨﭙـﺳﻮ
ﻦﯿﻣزﺮﺳ ناﺮﯾا یﺎﻫ ]
ناﺮﯾا زا ﺶﯾﺎﺳآ و ﺶﻣارآ ﻦﺘﻓر نﺎﯿﻣ زا = [
و نﻮﯿـﺷ ﻦﺘﻓﺮـﮔ یﺎـﺟ و
ﺮﻬﺷ رﺪﻧا ﻪﻠﮔ و ﻪﺑﻻ و ﻪﯾﻮﻣ ]
رﻮﺸﮐ = [ ﯽﺑ رﺎﮐ و ﻞﺻﺎﺣ ] یرﺎـﮕﯿﺑ = [
ﯽـﺑ و نﺎـﯿﻣ زا و یروز
ﻢﮐ و هﺮﻓ ﻦﺘﻓر ﯽﺘﺴﯾز
] یﺮﻤﻋ ﻢﮐ = [
مدﺮﻣ
« ] نﺎﻤﻫ ص ، 264 .[
دﺮﮑﻨﯾد ﻪﻣادا رد ﯽـﻣ هرﺎﺷا تﺎﻔﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ باﺮﻋا ندﺮﮐ فﻮﺻﻮﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ
ﺖـﻠﻋ و ﺪـﻨﮐ
هﺎﺒﺗ نآ زا ار نﺎﺸﯾا یﺮﮔ ﯽﻣ ور
یﺪـﺑ ناﺮﮕﯾد ﻪﺑ ،ﺖﺳا ناﻮﺗ رد ار نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﻧاد
ﯽﻣ ﯽﺑ ار نارﻮﺘﺳد و ناﺪﺑﺮﯿﻫ رﺎﺘﻔﮔ نﺎﻧآ دﺮﮑﻨﯾد نﺎﺑز زا .ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ هرﺎﭘ و ﺮﺛا
- ﺪﻨﻨﮐ ] ،ﺪـﺷار
1389 : ص 265 .[
ا ﯽﺘﯾاور ار ﻦﯾا :ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﻦﺴﯾ ﻦﻤﻬﺑ ﺪﻧز ز
» ﻮـﯾد و ﺶـﻓرد ﻦﯿﻧﻮﺧ ﻢﺸﺧ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﯽﻨﻌﯾ ﺖﻔﮕﺷ نﺎﻣز نآ رد !نﺎﻤﺘﯿﭙﺳ ﺖﺷدرز یا
ﺖﺴﭘ ،ﻪﻤﺨﺗ ﻢﺸﺧ یﻮﻣ هدﺎﺸﮔ ﺪـﻧور زاﺮﻓ ناﺮﯾا ﯽﺣاﻮﻧ ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﺑ ﻦﯾﺮﺗ
« ،ﺪـﺷار]
1385 ﻞﺼﻓ : 4 ﺪﻨﺑ ، 26 [ ...
نﺎـﻫار اﺪـﺟ و نﺎـﺸﯿﮐ اﺪـﺟ ﻪﺑ ﻪﻤﻫ ماﺮﺘﺣا و ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎـﻔﮐ=]
،ر
نﺎﻧآ ار نادﺮـﻤﻐﻣ و نﺎـﮔرﺰﺑ ،نﺎﮔدازآ ﺮﺘﺧد ،نادﺮﺧ ...ﺪﺳر [ﺪﻧراد ﯽﺘﺷدرز ﻦﯾد ﺰﺟ ﯽﻨﯾد ﻪﮐ
ﯽﻫﻮﮑـﺷ ﻪـﺑ نادﺮـﻤﻐﻣ و نﺎـﮔرﺰﺑ و نﺎﮔدازآ .ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻧز ﻪﺑ و ﺪﻨـﺳر ﯽﮔﺪـﻨﺑ و [ﯽﯾاﻮـﻨﯿﺑ=]
و ﯽﻫﺎﮕــﺸﯿﭘ ﻪــﺑ هراوآ نادﺮــﺧ و ﺪﻨــﺳر ﯽﯾاوﺮﻧﺎــﻣﺮﻓ و ﯽــﮔرﺰﺑ ﻪــﺑ دﺮــﺧ و ﻮﺧﺪــﻨﺗ نﺎــﻣدﺮﻣ دا و ﺖﻣﻮﮑﺣ=] یراﺪﯿﻨﯾار را
ۀ .ﺪﻨﺳر [رﻮﺸﮐ ﺪـﻨﺑ ،نﺎﻤﻫ]
35 - 36 [ نﺎـﻘﻫدو گرﺰـﺑ و دازآ و...
یﺎﺟ ﻦﺑ زا ﺪﯿﻌﺒﺗ ﻪﺑ ﺶﯾﻮﺧ یﺎﺟ و هد زا ﮏﯿﻧ دود و [هﺎﮔداز=]
ۀ و نادﺮﺧ زا و ﺪﻧوﺮﺑ ﺶﯾﻮﺧ
ﺪﻨﺳر ﯽﮔرﺎﭽﯿﺑ و ﯽﺸﯾورد ﻪﺑ و ﺪﻨﻫاﻮﺧ [ﯽﯾاﺪﮔ=]زﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﺰﯿﭼ ناﺪﺑ ﺪﻨﺑ ،نﺎﻤﻫ]
54 .[
ﺖﯾاور ﺎﺑ یرﺎﯿﺴﺑ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﺖﯾاور ﻦﯾا یﺎﻫﺪـﻣﺎﯿﭘ زا نﺎﻤﻠـﺴﻣ نﺎـﺧرﻮﻣ ﻪـﮐ دراد ﯽﯾﺎـﻫ
هدﺮﮐ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻻﻮﻠﺟ دﺮﺒﻧ رد نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺖﺴﮑﺷ :ﺖﺳا هﺪﻣآ یرﻮﻨﯾد ﺖﯾاور رد .ﺪﻧا
» ﺪـﻧدﻮﺑ هدروﺎﯿﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ نآ ﺮﯿﻈﻧ ﻪﮐ ﺪﻧدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻤﯾﺎﻨﻏ ﻻﻮﻠﺟ ﮓﻨﺟ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ناﺮﯾا نﺎﮔرﺰﺑ و نﺎﮔدازآ ناﺮﺘﺧد زا ﺮﯿﺳا یدﺎﯾز هوﺮﮔ و ،یرﻮﻨﯾد]
1384 ص ، 163 .[
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﺴﯾ ﻦﻤﻬﺑ ﺪﻧز
:ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﺟ
» هد ﻦﯾا ! نﺎﻤﺘﯿﭙﺳ ﺖﺷدرز یا
ﺖـﺷز ﻪـﺑ ،مﺪـﯾﺮﻓآ دﺰﻣروا ﻦﻣ ﻪﮐ ناﺮﯾا یﺎﻫ و ﯽﻣﺎـﮐ
ﺪﺑ ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ و ﻢﺘﺳ ﺪﻨﻨﮑﺑ
] ﺪﻨﻨﮐ باﺮﺧ=
[
، رﺎـﺘﻔﯾﺮﻓ ،یﻮـﻣ هدﺎـﺸﮔ ناﻮـﯾد ]=
رﺎـﮑﺒﯾﺮﻓ [
ﺪﻨﺘﺴﻫ
، ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﯾد ﺪﺑ و ﺪﻨﻨﮑﻧ ،ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻪﭽﻧآ ﯽﻨﻌﯾ
، ﻧ ﻪﭽﻧآ ﯽﻨﻌﯾ ار نﺎـﺸﯾا .ﺪـﻨﻨﮐ ﺪـﻨﯾﻮﮕ
ﺪﻨﺘـﺴﯾﺎﻧ ،ﺪﻨﻨﮐ ﻪﮐ یﺪﻬﻋ ﻪﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ رﺎﻬﻨﯾز و ﺖﺴﯿﻧ ﻦﯿﯾآ و ﯽﺘﺳار و نﺎﻤﯿﭘ ،ﺪﻬﻋ ]
ﻪـﺑ =
ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ راﺪﯾﺎﭘ ﺪﻧﺪﻨﺑ ﻪﮐ یﺪﻬﻋ [
. ] ،ﺪﺷار 1385 ﻞﺼﻓ : 4 ﺪﻨﺑ ، 9 .[
هرﺎﺷا ندﺮﮐ ناﺮﯾو ﻪﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ﯽﻤﻧ یا
ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ رﺎﮐ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺷ ؛ﺪﻨﻨﮐ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ یﺎﻫﺮﻬﺷ ﮏﭼﻮﮐ
هﺪـﻧاﻮﺧ ﺮﻬـﺷ نﺎـﻣز نآ رد ﻪﮐ ﯽﻨﮐﺎﻣا ﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ
ﯽﻣ رد ار ناراﺰﮔرﺎـﮐ و نازﺎﺑﺮـﺳ ﻪـﮐ ﺪﻧدﻮﺑ یﺰﮐاﺮﻣ و ﯽﺗﺎﻣﺎﮑﺤﺘﺳا ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ ﻊﻗاو رد ،ﺪﻧﺪﺷ
ﯽﻣ یﺎﺟ دﻮﺧ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻧداد
رد ،ﺪـﻧدﻮﺒﻧ طﻮـﺑﺮﻣ یﺮﻬـﺷ تﺎﻣﺪـﺧ ﻪـﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫراﻮﻧﺎﺧ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز یرادا ﺰﮐﺮﻣ ﻪﻣﻮﺣ ﻌﻣ مﻼﺳا نﺎﯿﻫﺎﭙﺳ .ﺪﻧدﺮﮐ
ًﻻﻮـﻤ راﺮـﻗ ﻪـﻠﻤﺣ فﺪـﻫ ار ﺎـﻫژد
ﯽﻣ نآ روﺎﺠﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺪﻧداد
ﺪـﻧدﺮﮐ ﯽـﻣ ﻆـﻔﺣ ﺖﻧﻮﮑـﺳ و ترﺎـﻏ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ ار
] ﻮﭼ ،ﯽﺴﮐ 1385 ﺺﺻ ، 30 - 31 .[
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دﺮﮑﻨﯾد نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﻧﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗﺪﺑ یﺎﻫ
ﯽﻣﺮﺑ ﺰﯿﻧ ار ﺎﻫ هﺎﮔﺮﻈﻧ زا .ﺪﻧرﺎﻤﺷ
یدﻮﻬﯾ ﺶﯿﮐ ﻪﺑ روﺎﺑ نﺎﺸﯾا ]
مﻼـﺳا و [
ﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗﺪـﺑ ﻊـﻗاو رد ﻪـﻧ
ﯽـﻣ ﺎـﻫ نآ رد ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ
جورد ،ﯽﺘﺳﺪﮕﻨﺗ ،یرادﺮﮐﺪﺑ ﯽﯾﺎﯿﺘﯿﮔ درد و یﺪﺑ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ و ﯽﯾاﺮﮔ
- ﺖﺳا یﻮﻨﯿﻣ ]
،ﺖﯿﻠـﻀﻓ
1384
، هدﺮﮐ یﺎﻫ 166 .[
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻦﯾا ﺮـﺑ ناﻮـﯾد ﻂﻠﺴﺗ ﻞﺻﺎﺣ دﺮﮑﻨﯾد ﺮﻈﻧ زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا یﺎﻫ
ﯽﻣ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ هدﺮﮐ رد .ﺪﺷﺎﺑ
یﺎﻫ 27 و 28
ﻪﻧﺎـﺸﻧ ﺰـﯿﻧ مﻮﺳ دﺮﮑﻨﯾد شﺮـﮕﻧ زا ﯽﯾﺎـﻫ
ﺴﯾدﺰﻣ ﯽﻣ هﺪﯾد تﺎﺣﻮﺘﻓ نارود رد ناﺮﯾا ﺖﯿﻌﺿو ﻪﺑ نﺎﻨ دﺮﮐ رد .دﻮﺷ
ۀ 35 ﻪـﺑ بﺎـﺘﮐ ﻦﯾا
دﺮـﮑﻨﯾد نﺎﮔﺪﻨـﺴﯾﻮﻧ .دراد هرﺎـﺷا نﺎﯾزﺎﺗ شزﺎﺗ زا ﺲﭘ نﺎﻨﺴﯾدﺰﻣ ناوﺮﯿﭘ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻌﺿو ﺗﺄ نﺎﻨـﺴﯾدﺰﻣ ﻦـﯾد و ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ داد ﯽﯾاﺮﮕﻤﻫ رد ناﺮﯾا ﯽﺘﺨﺒﺷﻮﺧ و تدﺎﻌﺳ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﺪﯿﮐ
ﯽﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ وا ﺮﻈﻧ زا .ﺪﺷﺎﺑ ا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪـﺘﻓر ﺖـﺳد زا نﺎﺸﻨﯾد و ﺪﻧدرﻮﺧ ﺖﺴﮑﺷ نﺎﺤﺗﺎﻓ ز
:ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺎﺠﻧآ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ دﻮﺑﺎﻧ ﺰﯿﻧ نﺎﻧآ یرادرﻮﺸﮐ سﺎﺳا ،ﺖﺳا
» رﺎﺑرد ﺎﻣا ۀ ﻦﯿﻣزﺮﺳ نآ ﯽﯾﺎﻫ
یزﺮﻣ نوﺮﺑ>
ﺮـﺑاﺮﺑ رد نﺎـﻧآ ﻪﮐ <
» ﺶﯿـﮐ نآ «
ﺖـﺴﮑﺷ
هدرﻮﺧ ﺖﺴﮑﺷ نآ زا و ،ﺪﻧا نﺎﻧآ یرادرﻮﺸﮐ>
ﯽﻧﻮـﮔژاو :ﺖﺳا هﺪﯿﺷﺎﭘوﺮﻓ<
>
رﺎـﮐ سﺎـﺳا
<
ﻧ ار نﺎﻧآ
ﯽـﻣ ﺰـﯿ زا ﯽـﺴﯿﻋ ﺶﯿـﮐ نﺪـﺷ هﺪـﻧار ﺲـﭘ ﻪـﺑ :نﺎـﻧﻮﭼ ؛ﺪـﯾد ﻢـﺸﭼ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
مر ﮏﭼﻮﮐ>
.نﺎﺘـﺴﮐﺮﺗ زا ﯽﻧﺎـﻣ نآ و ؛نارﺰﺧ زا ﯽﺳﻮﻣ ِنآ و ؛<
ﺶﯿـﮐ نآ>
و یﺮـﯿﻟد ،<
یﺮﯿﻤﺣ ﺖﺳد ﻪﺑ نﺎﻧآ و ﺖﻓﺮﮔﺮﺑ نﺎﻧآ زا ار ﻦﯾا زا ﺶﯿﭘ ﯽﮔﺮﯿﭼ ﺎـﻫ
]
hemyarān
[ ﻪـﺑ ﺮـﺳ
ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻨﮑﻓا رﺪﻧا و ﺪﻧدراﺬﮔ یﺰﻐﻟوﺮﻓ و ﯽﺘﺨﺑرﻮﺷ ]
ﯿﻠﻀﻓ ،ﺖ 1381
، هدﺮﮐ 29 .[
ﻪـﺘﻓر ﻪـﺘﻓر نﺎـﺳاﺮﺧ و سرﺎـﻓ رد هﮋﯾو ﻪﺑ یﻮﻣا ﺮﺼﻋ رد نﺎﻨﺴﯾدﺰﻣ ﺎﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ رﺎﺘﻓر ﺖﻧﺎﻫا ﺖﻗﺎﻃ و ﺰﯿﻣآ زا یراﺪـﺳﺎﭘ رد نﺎـﻧآ زا ﯽـﻫوﺮﮔ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ﺎﺳﺮﻓ
رﻮﺑﺎـﺸﯿﻧ فاﻮـﺧ رد نﺎﺠﻨـﺳ ژد زا و ﺪـﻧدﺮﮐ ﺎـﻫر ار دﻮـﺧ ﻦﯾﺮﯾد مﻮﺑداز ،دﻮﺧ نﺎﮐﺎﯿﻧ ﻦﯾد ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ
ﺮـﯾﺰﺟ هار ﺎـﺠﻧآ زا و نﺎـﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺴﻬﻗ ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ ،ﺪﻧ ۀ
و ،ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﯿـﭘ ﺰـﻣﺮﻫ
چﻮﮐ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﯽﭘ رد مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﺪـﻨﻫ رﺎـﯾد ﯽـﻫار سرﺎـﻓ ﺞﯿـﻠﺧ ﻖـﯾﺮﻃ زا ،تاﺮﺠﮔ رد ﯽﻨﯿﺸﻧ
ﺮﻫﺎـﻇ ﻪﮐ ار هوﺮﮔ ﻦﯾا تﺮﺟﺎﻬﻣ نﺎﺘﺳاد ﺎﻫﺪﻌﺑ .ﺪﻧﺪﺷ
ًا
ﺪـﺳ نﺎـﯾﺎﭘ رد ۀ
و یﺮـﺠﻫ ﺖـﺴﺨﻧ
لﺎﺳ دوﺪﺣ 717
- 719 ﻬﺑ یﺮﻋﺎﺷ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺶﯿﭘ یدﻼﯿﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻦﯾﺪ
یرﺎـﺳﻮﻧ دﺎـﺒﻗ رد
ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﯽﺑﺎﺘﮐ ﺼﻗ
ﮥ نﺎﺠﻨﺳ زا ﺲـﭘ لﺎﺳ ﺖﺼﺷ .ﺖﺳا هدروآرد ﻢﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﺳﺎﻤﺣ نﺎﺑز ﺎﺑ
ﺘﺳد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻦﯾا ﻪﮑﻧآ ﮥ
ﻪـﺑ نﺎﻨﯾﺪـﻬﺑ زا ﺮﮕﯾد ﯽﻌﻤﺟ ،ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﯿﻨﻣا تاﺮﺠﮔ رد ناﺮﺟﺎﻬﻣ
ﯽﻣ سﺎﭘ ار دﻮﺧ نﺎﮐﺎﯿﻧ ﻦﯿﯾآ ﺪﻨﻫ رد زﻮﻨﻫ ناﺮﺟﺎﻬﻣ ﻦﯾا نﺎﮔداﻮﻧ و ﺪﻨﺘﺳﻮﯿﭘ نﺎﻧآ و ،ﺪـﻧراد
ﺪﻧراد تﺮﻬﺷ نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﻪﺑ ]
ﻦﯾرز ،بﻮﮐ 1389 ص ، 34 .[
ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ۀ ﺗ ﺰﯿﻧ دﺮﮑﻨﯾد ﺄ
ﻪﮐ دراد ﺪﯿﮐ
ﺎـﺑ ﺪـﻨﭼﺮﻫ ،ﺖـﺳا نآ یﻮـﺳ ﻪـﺑ نﺎﺷدﺎﯾ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ یردﺎﻣ مﻮﺑداز ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺶﯾﺎﺳآ ﯽﻤﮐ و دﺎﯾز ﯽﺘﺨﺳ ]
،ﺖﯿﻠﻀﻓ 1384
، هدﺮـﮐ 113 - 194 .[
ﻦـﯾا ﺪﯾﺎـﺷ
ﻣ ناوﺮﯿﭘ زا ﯽﺧﺮﺑ چﻮﮐ ﻪﺑ هرﺎﺷا عﻮﺿﻮﻣ نارود ﺖﺨـﺳ ﻂﯾاﺮـﺷ ﻪـﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻫ ﻪﺑ نﺎﻨﺴﯾدﺰ
.دﻮﺑ هدﺮﮐ مﺰﻠﻣ رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ار نﺎﻧآ تﺎﺣﻮﺘﻓ ﺪﺳ زا ﺰﯿﻧ بﻮﺘﮑﻣ و قﻮﺛو درﻮﻣ ﯽﺘﯾاور ۀ
ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﯽﺗرﺎـﺷا ﻪـﮐ هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ یﺮﺠﻫ مﻮﺳ
ﺤﻧﺎﺳ ﮥ لﺎﺳ رد ﻪﮐ یرذﻼﺑ ﯽﯿﺤﯾ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا .ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ 279
رد ،ﻪﺘـﺷﺬﮔرد یﺮـﺠﻫ
دﻮﺧ بﺎﺘﮐ ناﺪﻠﺒﻟا حﻮﺘﻓ
ﮔ مﺎﮕﻨﻫ ، ﺖﻔ
ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﺑ ﻪﮐ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﯽﺣﺮﺷ نﺎﻣﺮﮐ طﻮﻘﺳ زا ﻮﮔو
هﺪﻋ ،نآ ﮓﻨﺟ ﺎﺑ نﺎﯿﺳرﺎﭘ زا یا ﺮﯾﺰﺟ ﺎﺗ ﺰﯾﺮﮔو
ۀ ﯽﺘـﺸﮐ ﻪـﺑ ﺎﺠﻧآ زا و هﺪﯿﻧﺎﺳر ار دﻮﺧ ﺰﻣﺮﻫ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﯿﭘ ﺎﯾرد هار و ﻪﺘﺴﺸﻧ ]
،یرذﻼﺑ 1346 ﺺﺻ ، 264 - 266 .[
نﺎﺘـﺳاد ﺮﻋﺎـﺷ ﺎﻫﺪﻌﺑ
نﺎﺠﻨﺳ ﻪﺼﻗ ﻦﯾا ار تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻦﯾا
:دروآرد ﻢﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻣآﺮﺳ ــــ ﺪ ﻪﻧﺎﻣز زا ﺖﺸﺗرز زور
ﺘﺴﺠﻧ ـــ ﻨﯾﺪﻬﺑ ز ﺲﮐ ﻪ ــ
ﻧﺎﺸﻧ ﯽ ـ ﻪ
ﻫ ﺪﻣآ لﺎﺳ ﺖﺸﺗرز زا ﻮﭼ ــ
هراﺰ
ﻤﻫ ﻪﺑ ﻦﯾد ز ــ
ﻣآ ﯽ ـــ ﻨﮐ ﺪ ـــ هرﺎ
ﻪﺘﻓﺮﺑ ﯽﻫﺎﺷ دﺮﮔدﺰﯾ ﻪﺷ زا ﻮﭼ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﺘﺨﺗ و ﺪﻣآ ﻦﯾد ﺪﺟ ﻪﮐ
اﺮﯾا ﺖﺸﮔ ﻪﺘﺴﮑﺷ تﺪﻣ نآ زا ن
ﯾو هدﺎﺘﻓا ﻦﯾد ،ﮏﻠﻣ نآ ﻎﯾرد ـ
ناﺮ
