Relationship between the Principle of Constitutional Stability and the Demands of Generations in the Constitutional Law of the
Islamic Republic of Iran
(Type of Paper: Research Article)
Khayrollah Parvin1, Ali Agah2*
Abstract
The constitutional law of the national pact must be more consistent than other laws and no event, taste, or time should not be able to change it. That being the case, the passing time, new needs, and inefficiency of this law when facing changes cannot be kept hidden. Also, the real owners of this law are people, and governance is given to governments by people. The purpose of this research is to propose an argumentative framework to justify the acceptance of new generations’ demand right according to the requirements and functions of the law. This research asks that how can the new generation’s demand right be accepted in relation to the contents of constitutional law according to the principle of constitution consistency. Based on the presumption of the research, the demand right of new generations is accepted in the framework of inconsistent principles of the constitution of the Islamic Republic of Iran. In the present study, the descriptive-analytical method is used to investigate the relationship between generations’ demands and constitutional law. The results of this research indicate that the consistent articles of the constitution are absolutely consistent and there could be no demand issued concerning them, and demand could be issued concerning the inconsistent articles that are relatively consistent.
Keywords
Principle of consistency, Relative consistency, Absolute consistency, Constitutional law, Demanding.
___________________________________________________________________
1.Prof, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran. Email: [email protected]
2.Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding Author). Email: [email protected]
Received: August 2, 2020- Accepted: June 17, 2021
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
طبار ۀ ساسا نوناق تابث لصا ی
لسن تابلاطم و قوقح رد اه
ساسا ی روهمج ی
ملاسا ی ا ی نار
( ملع :هلاقم عون _ ی
شهوژپ )ی
ورپ للهاریخ
1نی هاگآ یلع ،
*2
کچ ی هد
قاافتا ره و دشاب نیناوق ریاس هب تبسن یرتشیب تابث یاراد دیاب یلم قاثیم دنس یساسا نوناق فصو نیا اب دشابن نآ رییغت هب رداق ینامز و هقیلس من
ی ناوت دایدج یاهزاین داجیا و نامز رذگ
نوزفا .درک ناهنپ تارییغت ربارب رد ار نآ یدماراکان و کنیا رب
درام نونااق نایا یلاصا نابحاص ه
ضیوفت نانارمکح هب ناشیا طسوت تیمکاح و دنتسه م
ی دوش . فده ا ی ن شهوژپ ئارا ۀ بوجراچ
للادتسا ی ارب ی هیجوت قح شریذپ لسن ۀبلاطم
اه ی دج ی د ن هب هجوت اب ی
اهزا اهدرکراک و ی
نوناق
.تسا شسرپ شهوژپ ا ی ن هک تسا قح تابلاطم لسن دج ی د تبسن هب تاجردنم نوناق
اساسا ی
ساسا نوناق تابث لصا هب هجوت اب ی
هنوگچ شریذاپ لباق تاسا
قبااطم اضرف ۀی شهوژاپ قاح
هبلاطم رگ ی لسن اه ی دج ی د رد بوجراچ لوصا
غتم ی ر نوناق ساسا ی روهمج ی مماسا ی هاتفریذپ
.تسا یفیصوت شور زا شهوژپ نیا رد ۀابلاطم ۀطبار یسررب یارب یلیلحت–
لاسن ااه نونااق و
فتسا یساسا تابث یاراد تباث لوصا رد یساسا نوناق شهوژپ نیا ۀجیتن ساسارب .تسا هدش هدا
و تسین نکمم نآ رد هبلاطم هک تسا قلطم تبسن
غتم لوصا هب ی
ر تابث زا عون بسن ی هاک تسا
نآ رد هبلاطم هتفریذپ
.تسا
ناگژاودیلک
هبلاطم یساسا نوناق قلطم تابث یبسن تابث تابث لصا .یرگ
___________________________________________________________________
1 . ایس ولع و قوقح ۀدکشناد یمومع قوقح هورگ داتسا ناریا نارهت نارهت هاگشناد یس
. Email: [email protected]
2 . ناریا نارهت نارهت هاگشناد یسایس ولع و قوقح ۀدکشناد یمومع قوقح یرتکد یوجشناد )لوئسم ۀدنسیون(
.
Email: [email protected]
:تفایرد خیرات 12
/ 05 / 1399 - :شریذپ خیرات 06
/ 04 / 1400
همدقم
اق سلجم بوصم نتم یساسا نون ناسسؤم
اظن رد هک تسا یاه
درم رلاااس ااب أت ایی د تایرثکا
یم داجیا اب درم ًاودب ام روشک رد .دوش أر
نییعت ار یسایس اظن عون تیرثکا ی هدراک
و سساس
رابتعا .تسا هتخادرپ یساسا نوناق نیودت هب اظن نآ ۀدودحم رد یساسا نوناق ناگربخ سلجم یساسا نوناق دانمزاین دراد راراق نآ لواط رد یالم تایمکاح هک یهلا تیمکاح قبط ناریا رد
أت یی د زاین اظن و هدوب تابث یاراد نیناوق ریاس دننامه نوناق نیا .تسا یمدرم تیرثکا و یعرش یقواقح تاینما نوناق تابث .تسا ییانثتسا یرما نوناق تابث دع هجیتن رد تسا رسیم نآ اب
ار هغدغد زا تغارف یعاامتجا هاافر و یموامع تیاضر هب تیاهن رد و دراد یپ رد نادنورهش یارب
رجنم م ی دوش و رتهب ار یمومع تمدخ تابث یاراد نوناق نینچمه . اش
ی هتس رت هئارا م ی دهد اما
لسن نیب نیا رد یشقن نوناق داجیا رد هک دنتسه ییاه
هتشادن دنا دانراد یتاابلاطم صاخشا نیا .
هب دیاب هک اهنآ
ب ه ناونع دوش هجوت دنورهش هکارچ
یب و یداماراکان هانامز یااهزاین هاب یهجوات
لدبم ازلا تردق دقاف نتم هب ار نوناق و دراد یپ رد ارجا و لمع رد ار نآ ندش کورتم م
ی دنک
ینونااق زا تیعبت هب فیلکت ییارچ اهنآ ۀغدغد .درادن قابطنا نآ رب یقوقح ۀدعاق فصو رگید هک اجیا رد هک تسا یشقن شد
هتشادن دانا تکرااشم نونااق زا تایعبت کمام داید دایاب خاساپ رد .
زین ود نیا ظاحل نودب هکنیا ای تسا رضاح تیرثکا ۀدارا و یقتسم لسن
اه نونااق زا دایاب دعب ی
تاسا نیانچ رگا و تسا یساسا نوناق رییغت یارب یزوجم لسن رییغت ایآ و دننک تیعبت یساسا ا زاجم یدودح هچ ات رییغت هعماج دارفا و تسین تکراشم تیعبت کمم هک تسا نیا ضرف .تس
ینایردانزا یجرگ( دننک تیعبت نوناق زا دیاب ه تکراشم نودب 1399
: 81 راگا هاکنیا اه و )
یمیمصت یلسن م
ی گ ی در تامیمصت عنام لسن
اه ۀامه رد هاک دنتسه یروما اما تسین یدعب ی
لسن اه هن لسن کی و تسا کرتشم هاب
ناوانع رام هاکلب د هاب
ناوانع صاخاشا زا ازاجم تالم
کشت ی ل هدنهد شا یمصت م ی گ ی در نیازا . و نونااق تاابث عواضوم اب حرش نیا اب ور هتاساوخ
ااه ی
لسن اه نوناق تابث و هبلاطم نیب لماعت رد نیاربانب .تسین نوناق رییغت رد رصحنم هک یهجاوم
تسا حمصا و ریسفت لماش عسوم یانعم رد نوناق رییغت هاک تسا ینوگرگد قیضم یانعم رد و
ًارهاظ و داضتم ضقان غ
ی لباقر نینچمه .تسا تابث اب عمج م
ی ناوت زا عا یعاونا یاراد ار تابث
کیره هک تسناد یعبت و یبسن قلطم هطبار
ا .دراد هابلاطم واهفم ااب توافتم ی ا
ای ن شهوژاپ
اراد ی شسرپ اه ی لصا ی عرف و ی تسا . شسرپ لصا قح هکنیا ی بلاطم
ه رگ ی لسن دج ای د تباسن
ساسا نوناق تاجردنم هب ی
اب هجوت هب لصا تابث نوناق اساسا ی هانوگچ شریذاپ لاباق تاسا
و
شسرپ اه ی عرف هکنیا ی
ًلاوا تابث ساسا نوناق ی
تسانعم هچ هب ود
نونااق اساسا ی اراد ی هاچ
زا عون عاونا تابث تسا هکنیا وس آ
یا هبلاطم عنام نوناق تابث رگ
ی تسا یا خ ی ر هاکنیا رااهچ
هچ لیلاد قوقح ی ارب ی تابث ی ا غت ایی ر نونااق دواجو دراد اضرف ۀی ا ای ن هاب خاساپ رد شهوژاپ
شسرپ اه ی ا هحورطم ی
ن هبلاطم هک تسا رگ
ی لسن اه ی دج ی د راچ رد چ غتم لوصا بو ای
ر نونااق
ساسا ی روهمج ی ممسا ی ا ی نار ناکما ذپ ی ر .تسا رد ا ای ن اصوت شور زا شهوژاپ ی
ف –ی لحت ی ال ی
ارب ی سررب ی لسن ۀبلاطم ۀطبار تابث لصا و اه
نوناق ساسا ی و ارب ی عامج روآ ی هداد ااه زا شور
هناخباتک ا ی و عبانم ا ی تنرتن ی هدافتسا هدش تسا .
دروم رد پی ش ی ن عوضوم ۀ رد
صوصخ رابتعا لسنارف ی ساسا نوناق ی
شهوژپ اه یی هاتفرگ تروص
تسا لو ی رابرد ۀ م هجاو ۀ ساسا نوناق تابث ی
هبلاطم اب رگ ی سن ل اه ی ون شهوژپ ی تاسا هداشن هئارا
سررب تهج رد رضاح راتشون و ی
ب طابترا ی ن ا ی ن ساسا نوناق رد عوضوم ود ی
رد و تاسا نامرواشک
ای ن ب هب تمسق ی
نا شهوژپ اه ی طبترم و م رضاح راتشون اب اهنآ قارتفا ی
زادرپ ی .
لاقم ۀ
« بت یی ن لدا ۀ رابتعا لسنارف ی ساسا نوناق ی
» نمصا(
و ی ض ی ا یی فجن آ دااب ی 1398 هاک )
هب ًافرص لاد ی ل رابتعا لسنارف ی اساسا نوناق ی
تاسا هاتخادرپ
ااما رد ۀالاقم ًلاوا راضاح عواضوم
دودحم هب نوناق ساسا ی ناث و تسا نامروشک ی
ًا لاد ی ل زا ود رظنم تابث بسن ی و قالطم طاابترا و
سررب هبلاطم اب نآ ی
م ی دوش .
لاقم ۀ
« سررب ی ترورض ی ا دع ترورض رگنزاب ی وناق ساسا ن ی پ اب ی اد ی ش لاسن ااه ی دج ای د »
واک(
ی نا و ی سح ی ن ی 1396 ش نآ رد هک ) ی
هو اه ی ساسا نوناق زا جراخ ی
دامآزور تاهج رد ی
نآ
بی نا تسا هدش
اما لاقم رد ۀ اشخب رد هابلاطم ناگدانراگن راضاح ی
اساسا نونااق لواصا زا ی
ار
هتشاگنا ضورفم .دنا
لاقم ۀ
« سررب ی رابتعا قوقح ی لوصا غت یی ذپانر ی ر اق نون ساسا ی ااب هااگن ی هاب نونااق اساسا ی
روهمج ی ممسا ی ا ی نار » نمصا(
و ی نامحر ی نا 1396 ) هک رظن ًافرص ییاه رابرد ار ۀ رابتعا ای ا اب ی
رابتعا ی غت لوصا یی ذپانر ی ر ساسا نوناق ی
ب ی نا رک هد الاقم و دنا ۀ
هوماع راضاح اسررب راب
ی لواصا
غت یی ذپانر ی ر غت لوصا یی ذپر ی ر ن ار ی ز اطم اب طابترا رد سررب هبل
ی رک .تسا هد
رد م شهوژپ شسرپ هب خساپ ی
ناوت ناابم زا ی ز ای ر هراهب دراب : 1 . رظن ۀای ارگدرکرااک یی
رد
هعماج سانش ی س ی سا ی هعماج نآ قبط هک
ماظن ی اظن زا لکشتم اه
ی هاب اه پ ی هتاسو کچواک ی
ره هک تسا ی
ک رکراک د صتخم وخ ی ش ار دراد و قوقح اظن درکراک ی
ا ی داج و تسا ظن وادت و
رازبا نوناق ی
ارب ی تسا نآ شب(
ی ر ی ه 1397 : 85 - 84 )؛
2 . رظن ۀای مکاح ای ت نآ قافو هاک درام
س تردق ی سا ی تم قلع مه هب ۀ ا رد اهنآ و تسا هعماج دارفا ی
ن اراد تردق ی
ا و دنتاسه هاس ای
ن
هس اه ی مکاح هک تسا درم تردق ی
ت ا ار ی داج م ی نک د ( ضاق ی رش ی تع هانپ ی 1390 : 77 - 75 ).
رضاح راتشون رد و تابث نیب یللادتسا ۀطبار نییبت فده اب
هبلاطم رگ هاب باحبم هاس رد ی
هلاقم عوضوم م
ی زادرپ ی نمض لوا بحب رد ؛ ائارا
واهفم یراظن یناابم ۀ تاابث عاوانا یاسانش
باحبم رد و یاساسا نونااق رد تابث عاونا یسررب هب ود بحبم رد و یسررب نیناوق رد دوجوم اسا نوناق رد تابث یسررب هب وس لصا تیروحم اب نامروشک یس
177 یافرع و یهلا رظنم ود زا
هبلاطم اب ود نیا ۀطبار و م
ی زادرپ ی .
موهفم سانش ی شهوژپ
یانعم هب تغل رد تابث رارقرب
راراق ندواب رادیاپ نتفای اود نتشگ راوتسا نتفرگ رارق ندوب
دیمع( هدمآ یراوتسا و یرادیاپ ایق 1388
: 346 و قوقح رد و ) زا ینیواانع اب هک نوناق یگژی
و اود رارمتسا هلمج غ
ی تقومر خاسار( تاسا هداش ناایب نونااق ندواب 1394
: 49 یایازریم ؛
1393 : 154 - 151 راسیم نآ ااب طاقف قوقح رد ظن ۀفیظو و تسا قوقح تعیبط ءزج تابث .)
نایزوتاک( تسا 1395
ج 1 : 486 - 485 هدراک باحب اکحا خسن دع زا نییلوصا و ) دانا
رد هاک
ار اکحا توق کش اب ههجاوم م
ی دناسر رفظم(
1415 ج ق 2 : 58 .)
ینااصمحم( راایعم و نازیم یانعم هب یلوا هک تسا یساسا و نوناق ۀژاو ود زا لکشتم یساسا نوناق 1358 : 12 سلجم بوصم نتم ره حمطصا رد و تسانب و هیاپ یانعم هب یمود و ) نااسسؤم
هاننقم اای
روشک لماک عضو هک یسررب ار اوق و تلود درم
م ی ک دن طابر نومدا(
1389 : 152 .)
داایمع( نتاساوخ قااح نتاساوخ یااانعم هاب االط ۀژاو زا قتاشم ۀابلاطم 1388
: 870 )
نیعم( ندرک تساوخزاب 1382
ج 3 : 2859 تسج و ) یاشرق( ءیاش دواجو زا واجو
1412 ق
ج 4 : 226 و هبلاطم قح یانعم رد یقوقح حمطصا رد و تسا ) رایغ راب فایلکت ۀامزمم ااب اعدا
یمطاف دیس یراق( تسا هدش نایب 1396
: 32 یدورگنل ؛ 1378
ج 3 : 1711 .)
عاونا تابث رد ناوق ی ن
تاسا هانوگچ نیناواق رد تاابث ۀدوداحم هکنیا ساسارب ام
ی ناوات ااهنآ تاابث عوان هاس هاب ار
نآ حرش هب هک درک یسقت یعبت و یبسن قلطم م
ی زادرپ ی .
1 . تابث قلطم
نایا رد .تسا نوناق ندوب یگشیمه و یگنادواج رگنایب هک رارمتسا و تابث زا یعون ات ای قلطم تابث نیانچ عاضو نیارباانب .تاسا صقن دقاف نوناق و تسین یلماع چیه هب دیقم نوناق رارمتسا تابث عون و هدیجناس ار ینااکم و ینامز یاهزاین ۀمه هک تسا یکح یعضاو دنمزاین ینوناق سااسارب
عاضو نآ
ۀمه رد هک تسا هدرک نوناق نامز
اه و ناکم اه امت ۀدافتسا دروم ناسنا
تساه دروم نیا رد . ام
ی ناوات
لائاق ار قالطم تاابث و تیدابا یاگژیو نآ یارب نادنمشیدنا هک درک دانتسا یهلا نیناوق هب هداش
دانا
یلمآ یداوج(
1386 : 91 وق نیا یانبم رب یتسه ناهج هک دندقتعم و ) نونااق نایا و هدش عضو نینا
.تسا دودرم نآ فمخ ینوناق ره عضو نیاربانب و تسا راگزاس یناسنا عبط و ترطف اب هدعاق هورگ ود رد ناملسم نادنمشیدنا یعیرشت نیناوق دروم رد تیاغ و رادم
یسقت رادم م
ی
دنوش هدعاق . یم نوناق هب ار تلاصا و تیعوضوم اهرادم ینیناواق دندقتعم و دنهد
عاضو عراش رد
نیناواق ااب دایاب هک تسا ریغتم و یبسن تابث یاراد زین یخرب و هتشاد قلطم تابث و اود هدش یرهطم( دشاب هتشاد یناوخمه تباث 1381
ج 2 : 53 ار نونااق قلطم تابث زا کمم زین یخرب .)
هدعاق هاگن هن تیاغ یهاگن هکلب هنارادم
نایب دنمفده و رادم م
ی دننک م هورگ نیا . و داعاوق دندقتع
و فداه هاب ندیاسر نیناواق نایا زا عراش فده و دراد تیقیرط هکلب دنرادن تیعوضوم اکحا رد هک تسا صاخ تیاغ نامز
اه و ناکم اه و تاسا تواافتم نآ هاب لاین ۀقیرط فلتخم ی هاچنآ
ًاقلطم رویدک( تسا فده هکلب هدعاق هن تسا تباث 1393
: 33 - 32 .)
2 . تابث بسن ی
ای تابث نوناق ندوب یبسن لصا قم
ی دننکد رد .تسا یقوقح ۀدعاق ۀ ای
ن هنوگ یقوقح ۀدعاق تابث
راییغت توافتم لماوع هب تبسن هکلب تسین هنادواج اما دراد رارمتسا ام
ی ک دان ااشوک(
1389 :
96 دشاب وادم دیابن رییغت نیا اما ) هکارچ
رود شیوخ یلصا تیاغ زا ار نوناق م
ی دنک تابث رد .
نوناق عاقاوم رد یامرن هاب ار نآ ناواتب و هدوب فاطعنا یاراد دیاب نوناق .دوش تیاعر لداعت دیاب ساپ ار نآ هاعماج نتام رد ینواگرگد داع دوجو اب تروص نیا ریغ رد درک فطعنم ترورض
رجنم نوناق ندش کورتم ای یلمع خسن هب و دز دهاوخ م
ی دوش . هاکنانچ رظن ای ه نازادراپ اتکم
قتعم قوقح یخیرات لوصحم و یعامتجا یخیرات تلاوحت زا یشان و هعماج ۀدییاز نیناوق دندوب د
نایزوتاک( تسا یمومع نادجو 1395
: 111 هدارا تکم رظن نیا رانک رد .) لماع ار هدارا نایارگ
نوناق داجیا م
ی دنتسناد یاراد یراشب نیناواق فاصو نایا اب .تشاد یپ رد ار درم تیمکاح هک
یبسن تابث غت و دنا
رجنم نآ رییغت هب طیارش ریی م
ی دواش بواصم یدااع نیناواق هانومن یاراب .
ۀتسد ود هب هک هننقم سلاجم ئاد
یسقت تقوم و هدش
دنا داییقت داع ای دییقت نآ زا روظنم و
هب تقوم نوناق .تسا ینامز هاب دوداحم یتابث یاراد صخشم ینامز هب دیقم ترورض دوجو لیلد
نوناق رد و تسا نامز نامه اد
مئ دع یانعم هب تدم نییعت دع اما تسا تدم دقاف ترورض ی
داهاوخ راییغت زاین نونااق نآ دنک اضتقا یرگید ترورض هاگره هکلب تسین قلطم رییغت ناکما .تسا فلتخم لماوع هب تبسن نوناق دیقم رارمتسا یبسن تابث هکنیا هجیتن درک
3 . یعبت تابث
تابث عبت ی ک یوریپ یانعم هب تغل رد تاابث یعبت تابث و تسا هدمآ یپ رد و ندرک لابند ندر
نوناق هب عبت ار تابث زا عون نیا .تسا یتسدلااب ۀدعاق و نوناق م
ی ناوت زاین یباسن تابث زا یعون
ار تابث نیا .تسا یرگید ۀدعاق و نوناق نآ رد رییغت لماع هک تسناد م
ی ناوت هدشذخا راه زا
رابتعا یمره .تسناد نسلک نیناوق هب شیوخ زا رتارف هدعاق زا دیاب هدعاق ره هک ی
یراترب لایلد
تسدورف ۀدعاق یعبت تابث رد .دنک یوریپ رتارف نوناق عضاو هب
عبت یم داجیا تسدارف ۀدعاق دوش
نیب زا ای م ی دور یعبت تابث رد . هچنآ
هب تروص رییغت ار نوناق یقتسم م
ی داهد ۀداعاق و نونااق
لماوع ریاس و تسا رتلااب ب
ه تروص غ ی قتسمر ی یباسن تابث ای یعبت تابث .تسا تابث نیا ریغتم
قادصم هدعاق عون ود لقادح دوجو اب هیوناث م
ی ی دبا هکارچ هبلااس ندواب یعبت هدعاق تدحو رد
ار تابث زا عون نیا .تسا عوضوم یافتنا هب م
ی ناوت رد آ یی ن همان یدااع نونااق نوداام تاررقم و
یاج ات درک هدهاشم سلاجم راظن رد ندواب تاقوم یاگژیو داعاوق زا عوان نایا یارب یخرب هک ی
هتفرگ دنا ناراکمه و خسار(
1394 : 49 .)
عاونا تابث رد نوناق ساسا ی
لصا زا 177 ندواب انثتاسا و یاساسا نوناق رارمتسا و تابث ندوب لصا نامروشک یساسا نوناق
تشادرب رییغت م
ی دوش اریز
ًلاوا هایظفل لوصا قفو گنزااب
ر ی و هداش یروراض دراوام هاب دایقم
ترورض هدعاق ا هیوناث ی تسا هک )تاابث( هیلوا ۀدعاق درکراک دع اگنه لاباق
هدافتاسا و تاسا
ار یساسا نوناق یرگنزاب تافیرشت ًایناث هب
ناونع رد ًااثلاث و تاسا هدرک حرطم تخس نوناق کی
اروش ندرک دودحم تهج رد ار ریذپانرییغت لوصا ه لصا نایاپ تاسا هداش ناایب یرگنزااب ی
نیازا .تسا یسررب لباق بحب هس رد نامروشک یساسا نوناق تابث روکذم لیلاد ربانب ور
1 ییانبم تابث .
نارااکمه و سیانا یهارابا( انب نامتخاس یانعم هب ناکم سا لعفم نزو رب انبم 1386
ج 1 :
149 قوقح حمطصا رد و ) تلع
للعلا رد و تسا قوقح زاغآ و نامروشک یساسا نوناق دروم
ام ی
ناوت دادرارق لاق رد هک تسا تلم ۀدارا تیمکاح لوا ؛تفرگ رظن رد نآ یارب رگزاغآ یانبم ود سداقم عرش اکحا و نیناوق ود و هدرک ادیپ دومن یساسا نوناق داجیا رد تکراشم و یعامتجا
لکش ار ام یساسا نوناق تیهام هک مسا م
ی دهد . هچنآ د تیمها نوناق ینابم هک تسا نیا درا
هتبلا تسا تباث و ریذپانرییغت و دراد رارق نوناق زا نیشیپ ۀلحرم رد یساسا م
ی ناوت ود یانبم
دروآ لوا یانبم لیذ رد ار هکارچ
تلم ۀدارا ای
دننکداج تالم تساوخ نیا و هدوب یساسا نوناق ۀ
اهدب لیکشت ار یساسا نوناق یاوتحم یممسا نیناوق هک تسا یاراد یاساسا نونااق نیارباانب د
رییغت یتلع و تباث ییانبم ذپان
ی ر لصا رد هک تسا 177
نیانچمه .تسا هدش هراشا دراوم نیا هب
نآ رد رییغت و تسا نآ ینابم لولعم و لوصحم یساسا نوناق من
ی داناوت داهد راییغت ار یناابم
هکارچ دننامه نوناق ینابم نوتس
اه یرخت اب هک دنتسه نامتخاس ی اهنآ
نونااق هاک نامتخاس
ورف تسا یساسا م
ی ر ی دز دوب نوناق ینابم تابث هب لئاق دیاب نیاربانب هاکارچ
نآ تاابث نوداب
یساسا نوناق تابث ب
ی تسانعم و نامه روط ار نوناق تابث و ظن لقع هک ام
ی ذاپ ی در ساایق هاب
.تسا ینتفریذپ زین نآ ییانبم تابث تیولوا
2 یصن تابث .
نتم ینعی صن نیاقی یاعطق ناشور اضاو یاانعم یاراد هک تسا یظفل حمطصا رد و
و روآ
ار نآ یانعم ای تللاد هک یرگید مک هب زاین نآ تخانش و لع یارب صن رد .تسا ریذپانریسفت صن .تسین دنک نیعم هب
اهنت لاثم یارب .دراد تیعوضوم یی تقو
ی هک نایب راهچ ددع ام
ی دواش
جنپ و هس هک تسا صخشم قمح نب لئاو( تسین یرگید زیچ ره ای
1398 : 89 یصن تابث و )
هراب نیا رد .تسا یساسا نوناق نتم رییغت دع یانعم هب م
ی ناوت رد ینااگژاو نونااق نتم تفگ
تیاغ ندناسر تهج راذگنوناق
نتام هاک تاسین شریذپ لباق ه مقع و تسا تیعوضوم دقاف و
دشاب هتشاد دوجو هشیمه یارب یصاخ ارچ
هک راییغت یقواقح تاایبدا لاماکت و نامز تشذگ اب
نوناق نتم م
ی دناوت داقاف یراما نونااق نتم تابث رب رارصا و دنک لهس ار نوناق یهفت و ریسفت
نیدب نیا اما تسا تهاجو نتم رییغت هک تسین انعم
پ ی پرد دریذاسب تروص ی هاکارچ
صاخاشا
یم تداع نتم هب رسفم نیرتکد و نوناق عبات و دننک
نتام ناامه ااب ار نوناق یارجا و زاربا ام
ی
دنسانش اات دانک دااجیا تروراض هاگره هک تسا یبسن یتابث یاراد یساسا نوناق صن نیاربانب .
نایروصنم( دراد رییغت تیلباق دراذگن یرثا نوناق یاوتحم هب هک یدح 1397
: 119 اه نآ و )
اکمم هاک دوش داجیا نوناق زا توافتم یریسافت هک تسا ینامز رااچد ار نونااق یاراجا تاسا ن
هب دراد اضتقا ترورض دراوم نیا رد و دنک یگناگدنچ هاب لاین و هناگدنچ یارجا زا زیهرپ روظنم
تیاغ ریسفت اب قابطنا تهج رد ار یساسا نوناق نتم ارجا تدحو .داد رییغت نوناق هنارادم
3 یریسفت تابث .
باب ردصم سا رسف ۀدام زا لیعفت نزو رب ریسفت نتخاس راکشآ یانعم هب لیعفت
هدراپ رادراب ی
نااهنپ زیچ دروم رد نداد یضوت و نداد حرش ندرک نایب ندرک شرازگ ندرک ادیوه ندرک نیعم( تسا ب
ی ات : 300 .تسا .. و یملع یمسر ییاغ ینوناق ریسفت هلمج زا یعاونا یاراد هک )
یسفت تیلباق نیناوق ریاس دننامه زین یساسا نوناق ریاسافت نایا یاگمه اما دراد یفلتخم عاونا ر
نآ اکح رد یساسا نوناق ریسفت نوچ و تسا یمسر رابتعا یانعم هب روکذم تابث .دنرادن تابث تسا م ی ناوت راظن رد یاساسا نونااق یارب هک ار تابث یگژیو نامه ام
ی گ ای ر ی ریاسفت یاراب
سفت نیا اریز یوش لئاق ه نابهگن یاروش طسوت نآ یمسر ری
ًلاوا اجنا رظان اقم طسوت ام
ی
گ ی در ریاسفت هاکنیا ًااثلاث ؛دراد یرتاشیب قاابطنا یاساسا نوناق یلصا فده اب ریسفت نیا ًایناث ؛
یم نشور ار نوناق تاماهبا یم رجنم یساسا نوناق رتشیب اوق و تابث هب و دنک
دواجو اب هک دوش
ت زا ار نوناق یساسا نوناق و تابث نیب یقتسم ۀطبار راییغ
اب ی دروام نواصم ام ی دراد یندام(
1386 : 197 - 196 نیاربانب ) م
ی ناوت و یساسا نوناق رابتعا یاراد ار یساسا نوناق یمسر ریسفت
هب عبت تروص رد هک تسا یساسا نوناق تابث هب طونم ریسفت تیبسن .تسناد یبسن تابث یاراد
رض زارحا ات و داد دهاوخ تسد زا ار شتابث ریسفت نآ رییغت ااب نآ دااجیا و دایدج ریاسفت ترو
و یامرهج یردااهب( دراد رارمتاسا و یقااب دواخ تواق هاب قباس ریسفت لصا و عوضوم تدحو ناراکمه 1397
: 176 - 175 .)
تابث و هبلاطم رگ ی لسن اه رد نوناق ساسا ی روهمج ی ملاسا ی
یساسا نوناق هب
ناونع یممسا هجو ود یاراد نامروشک یساسا قوقح یلصا عبنم تیهام دعب زا
هاجو و یاهلا هاجو ؛تسا یسررب لباق نآ یارب هجو ود نیاربانب تسا یفرع دعب زا تیروهمج و ااب ار یاساسا نونااق تابث نیاربانب .تسا تیمکاح و تلم نیب ینمض دادرارق زا یشان هک یفرع تابلاطم هب هجوت لسن
اه نایب ار ود نآ نیب طابترا و یسررب م
ی نک ی .
1 . تابث هجو هلا ی ساسا نوناق ی
تأشن هجو نامه صاخ یانعم رد یهلا هجو ای یساسا نوناق یهلا هجو و نیناوق زا هتفرگ
لیکشت ار نوناق ینابم زا یکی تسا یممسا تاررقم م
ی دهد ریاس رد هجو نیا دننامه هک
قوقح لوصا هک هدش نایب یساسا نوناق ارف ای ریذپانرییغت لوصا ناونع تحت یساسا نیناوق تنطلس تیروهمج یعیبط دازآ
ی اه نیداینب ی پانرییغت و هلمج نآ زا ...و
ذ ( دنری
Avril &
Gicquel, 2010: 262
) یرص یاعدا زا هک تسا یعیبط نوناق یایحا دنیارف زا یشخب لوصا نیا
ناهنپ یقوقح نیوانع تحت ار نآ و هدش یراددوخ نآ م
ی دننک (
Favoreu & Authoers, 2014:
رد .)101
هراب نیا رد هک تسا هدش رکذ ریغتیلا لوصا ءزج دراوم نیا زین ام یساسا نوناق
حمصا داهن طسوت نآ رییغت دع و لوصا نیا تابث هب نادنمشیدنا هتخادرپ
دنا هومع . نیا رب م ی
ناوت هدعاق شرگن تیاغ و هنارادم
نآ قفو هک درک نایب ار هنارادم رظن
ی ه نازادرپ نیناوق تابث زا
ممسا رک بحب ی هد
دنا ار ریغتم و تباث نوناق یرهطم دیهش و ییابطابط هممع نوچمه یخرب .
نوناق و تباث جایتحا یارب ار تباث نیناوق و هتفرگ رظن رد ریغتم و تباث تاجایتحا ساسارب رک نایب ریغتم جایتحا یارب ار ریغتم هد
دنا یرهطم(
1381 ج 2 : 53 ییابطابط ؛ 1397
: 43 -
36 زین یخرب .) تباث ار صوصنم نوناق و هدرک تبحص صوصنمریغ و صوصنم نوناق زا
هتشادنپ دنا ینیئان(
1398 : 134 ۀزوح رد ار ریغتم نیناوق و هتسناد تباث ار نیناوق ه یخرب .)
قطنم ه نایب غارفلا هدرک
دنا ردص(
1399 : 19 - 18 یقمخا یدابع نیناوق رد ار تابث ه یخرب .)
ن و هتفریذپ یداقتعا و ار )تابث و رییغت ( هجو ود ره مسا یعامتجا و یتمماعم نیناوق هب تبس
لئاق هدش دنا یتاونق(
1389 : 49 - 48 نینچمه .) م
ی ناوت یلکش دعب زا ار یلیلاد هجو نیا یارب
:درک نایب نآ دعاوق ندوب یممسا و یساسا نوناق
2 . سأت ی س حلاصا داهن ندوب ی
سأت ی س ا نوناق حمصا داهن ندوب ی تسا یساسا نوناق هب طونم شتیدوجوم هک یساس
من ی داناوت
نآ زا هک دوش تلود تیوه رییغت و دیدج یساسا نوناق داجیا بس هک دهدب رییغت یروط ار نآ هب رظن ی ه اه دای ینمض تیدودحم و نوناق رد لقت ی م
ی دواش دااهن نیاب یزیاامت نآ قافو هاک
س هب دیابن هک هتشاد دوجو نآ هب لمع و حمصا ءو
لامع ترواص نیا ریغ رد دوش رجنم هدافتسا
( تسین ذفان تارایتخا دودح زا جراخ
Colon-Rios, 2010: 220-222
.)
3 حلاصا داهن تیدودحم .
لوصا غت یی ذپانر ی ر هلسلس تظافح یعون یساسا نوناق ه تیرثکا اب نآ زا فلخت ات تسا یبتارم
( دشابن نکمم
Roznai, 2017: 16-22
فصو نیا اب ) حماصا دااهن طسوت نآ رییغت یلوا قیرط هب
حمصا داهن لمع تیدودحم نینچمه .تسین نکمم تسا تیلقا رد هعماج تیرثکا هب تبسن هک داهن اب نآ زیامتم یگژیو سسؤم
و یاگژیو نیا رکذ هب یزاین ود نیا یناسکی تروص رد هک تسا
.دوبن حمصا داهن حمصا طیارش نایب
4 . ه اب حلاصا تریاغم داهن فد
سسؤم
لوصا فده غت
یی ذپانر ی ر داجیا راکوزاس حمصا داهن لمع تیدودحم یارب ی نایازا تسا
طاسوت حماصا ور
داهن فده اب داهن نیا سسؤم
هک اجنآ زا و تسا ضراعتم من
ی ناوت راظن فمخ ار نوناق راذاگنوناق
ریاسفت
یلوا قیرط هب درک ریبعت و من
ی ناوت درک حمصا یو فده فمخ
(Roznai, 2017: 16)
.
گنادواج ی
د ی ن ملاسا
تسا ربمایپ نیرخآ مسا ربمایپ و نید نیرخآ مسا نید تیمتاخ ۀنیمز رد یلقن یلیلاد قبط یراهطم( دراد تالاخد تیرشب یگدنز نوئش و روما ۀمه رد هک 1381
: 64 ۀاجیتن نآ زا هاک )
لصاح نامز دعب رد نید یریگارف م
ی دوش یرتشوش یراصنا(
1415 ق : 11 دوجو ۀمدقم ود اب .)
رااصعا ۀامه هب تبسن تاخ نید اکحا یگنادواج ۀجیتن هب نید تیمتاخ و راصعا ۀمه رد نید سر ی هد دنا ناراکمه و گنژرا(
1392 : 3 یم نید هن و ربمایپ صاخ ار تیمتاخ یخرب اما ) و دنناد
هدوب دحاو ادتبا زا نید دندقتعم هکارچ
شوراس( تاسا دحاو ترطف 1392
: 115 هاجیتن رد و )
هچنآ تخ روکذام ۀیاضق رد نید یگنادواج ربانب اکحا یگنادواج رظن و تسا توبن تسا هتفای
هب عفر همدقم دوجو رد صقن تلع م
ی وش د .
1 . دعاق ۀ کارتشا
اای هورگ صاخشا باطخ هب ندوبن دیقم تروص رد یعرش اکحا فیلکت رد کارتشا ۀدعاق قبط صاخ نامز
ًاقلطم ارب نافلکم هکنیا هچ هدرک فیلکت داجیا ناکم و نامز ره رد نیملسم ۀمه ی
یوفطصم( دنشاب یاغ ای رضاح باطخ اگنه 1421
:ق 43 رگید نایب هب و ) تیاراس و یامعت
عراش باطخ نداد
ناموداعم و ناابیاغ هاب بااطخ سالجم رد ناراضاح زا زا یاعمج( تاسا
ناگدنسیون 1389
: 612 صا هدعاق نیا قبط .) و تاسا یدارافا و ینااکم یناامز کارتاشا راب ل
.تسا دییقت دنمزاین نآ فمخ
2 . دعاق ۀ فطل
یام تواعد تاعاط ااجنا هب ار فلکم هک تسا یزیچ فطل یاضترم دیاس( دانک
1411 :ق 186 و )
هب سو یل رود تیصعم زا و کیدزن تعاط هب فلکم نآ ۀ م
ی دوش دیفم(
1410 :ق 35 نیاربانب ) م
ی ناوات
ق ۀمدقم ود طاسوت هک تسا نیناوق عراش دنوادخ هجیتن رد .دش لئاق فطل یارب ار نوناق یرجم و نونا
ایان اما هعیش هذم داقتعا قفو ناشیا زا سپ و هدناسر نافلکم غمبا هب )ص( ربمایپ قیرط زا یحو ربمایپ هب ناونع و ریبعت یرجم و ناشیا نیشناج سفت
ی دننکر هن و نوناق ۀ غت
یی دنهدر تسا نآ ۀ نیازا
ور
عفر نوناق اهبا اما دوجو اب م
ی دوش نونااق نایا یاهلا نوناق رییغت رد اما رایتخا دع هب هجوت اب اما
پانرییغت ربمایپ زا سپ ذ
هکنیا هب هجوت اب و تسا ری
ًلاوا و تاعاط تاهج رد فاطل راس زا یاهلا نیناوق
یگدنز لهس رت رایتخا رد ناسنا
اه اسارب ود و تسا هتفرگ رارق نونااق یارجا رسفم و یرجم فطل س
درادن ار نوناق رییغت ۀزاجا هک هدش نییعت زین م
ی ناوت ریذاپانرییغت و تاباث یاهلا نونااق درک طابنتسا
تسا هکارچ رگا ای ن نچ ی ن اطعا لصا درف هب ار رییغت ۀزاجا دنوادخ دوبن م
ی رک د اجنا یرما نینچ هک
نوزفا .تسا هدشن دروم نیا رد نیا رب
م ی ناوت رد ار نوناق تابث سقت
ی دنب یاسقت داد یاج یرگید ی
تابث( توبث ۀلحرم رد تابث هک )یرارمتسا تابث( تسارجا ۀلحرم رد تابث و توبث ۀلحرم رد تابث هب و هاتفرگ ترواص )ص( ربماایپ تاایح و یاحو اامتا ات هک تسا نوناق رییغت دع یانعم هب )یقیقح ۀلحرم و تسا نوناق عضو ۀلحرم اب سسس و ناشیا اب ربمایپ نامز رد هک تسا نوناق یارجا ۀلحرم ود
هتاسناد نونااق یاراجا ۀلحرم هب طوبرم ار نوناق رارمتسا ۀژاو فصو نیا اب .دوب دهاوخ ناشیا دعب اما هکارچ .دنشاب ارجا و رارمتسا تابث دقاف اما دنشاب یقیقح تابث یاراد ینیناوق تسا نکمم
باحصتسا خسن مدع
تاابث یاگژیو نیارباانب تسا دوجو رد کش و دوجو ءزج ود زا لکشتم هقف لوصا لع رد یلصا جرااخ هالاقم عواضوم زا دواجو دع ضرف و دشاب دوجوم ینوناق هک تشاد دهاوخ انعم یماگنه
و تسا دوجوم نوناق باحصتسا رد .تسا تروصرد
ی هک هب رد نیبزا لماع ندمآ دوجو نونااق ۀدنرب
ای خسن ینعی نایازا تسا یلماع نینچ دوجو دع رب لصا ینک کش نآ رییغت
هاب هاجوت ااب ور
و خاسن داع نآ رد راییغت دع ای رییغت رب کش تروص رد تسا هدش داجیا یهلا نیناوق هکنیا باحصتسا نوناق رییغت م
ی دوش .
1 . دارا ۀ لوط ی
هک تسا دنوادخ ۀدارا لامعا زا یکی یهلا نیناوق ناسنا
هب تبسن نیناواق نایا .تسا رایتخا دقاف نآ
و ینیوکت عون ود رب رشت
ی ع ی دنا نیناواق نیا عیرشت هب تبسن هک تسا نآ عبات و لوصحم ناسنا هک
ًاودب ب ی تخا ی را ءزج هک اجنآ زا هجیتن رد و تسا من
ی دناوت تیراشب طسوت نآ رییغت دنک هقافا لک رب
تاسین ناکمم تاسا یاعمج ۀدارا نااشن هک اروش اب یتح ینااجنز دایمع(
1426 ج ق 1 : 466 )
لمع رد اما .تسا تابث و یگنادواج رثا یاراد نیاربانب م
ی دناوت نایا هاک دنک عضو نآ فمخ ینوناق
تسا یهلا ۀدارا زا یشان ه هکارچ
ۀدارا یانعی نیا و تسا هدیرفآ راتخم ار رشب ۀدارا دنوادخ ۀدارا
اما تسا دنوادخ قولخم رشب یلمع ای
هکن رشب .تسین یرابجا دنک هدارا ار یمیمصت هچ
2 . مکاح ی ت هلا ی
یناحبس( تسا نینقت رد تینادحو دنوادخ تیمکاح هوجو زا یکی اب
ی اات ج 1 : 395 داقاف هاک )
نیازا تسا ینامز و یناکم تیدودحم درادن یموهفم دنوادخ دروم رد تیبسن ور
هاکارچ واهفم
نوناق رییغت هب هک تسا تیبسن و ناکم نامز رجنم
م ی دوش و راذگنوناق ریاس و دراوم نیا یرشب
ار تائاضتقا دروم رد
رظن رد نوناق م
ی گ ی در ۀمه تائاضتقا راگدرورپ یلوا قیرط هب سپ نامز
اه
و ناکم اه رد یباسن اظن و تاابث تهج رد شمت ناسنا هکنیا نینچمه تسا هتفرگ رظن رد ار
درورپ یلوا قیرط هب نیاربانب .دراد هعماج ار اظن و تابث تسا یکح و لاع تفص دجاو هک راگ
هومع و تسا هدرک ظاحل شنیناوق رد هاب یراشب تاعادبا زا ناکم و نامز نیا رب
ااب قاابطنا تالع
ادیپ انعم رشب تارکفت دروم رد رییغت و تابث و تسا هدام ناهج م
ی دنک .
غت یی ر هجو هلا ی ساسا نوناق ی
اغ هاگن اب زین نادنمشیدنا یخرب تی
یاهلا تایاغ هاب ندیسر ۀقیرط ار نیناوق دوجو فرص هنارادم
نایب م ی ک دنن و درادن یتیعوضوم نیناوق و اکحا دندقتعم و ًافراص
عرااش یلاصا فداه و تایاغ
یناکم ای نامز ره هب تبسن هک تسا تیمها یاراد م
ی دناوت و داشاب عوانتم ینونااق اای اکح اب
دراد یتیعوضوم هن و یتیقیرط هجو نوناق تایاغ هاب نیناواق نایا ندواب رایغتم یارب هورگ نیا .
کسمت هتسج دنا هب اما رظن م ی دسر و هدش هدعاق هب لدبم مسا یقوقح اظن رد تیاغ هب هجوت
ًافرص هاب تاابث داع هاب للادتاسا رد )هر( اما ترضح نوچمه یخرب .تسا ریغتم نآ قیداصم
ا رد زین یخرب و هتسج کسمت تلادع و تحلصم ۀدعاق نخاس تلاداع زا ااهنت یراگید للادتس
هدنار دنا ینیمخ(
ب ی ات : 472 رویدک ؛ 1393 : 26 و 31 یاضرع هورگ ود هب ار اکحا ه یخرب و )
یم یسقت یتاذ و ریغتم ار تایضرع و دننک
م ی دنناد دندقتعم و هچنآ
و یناامز طیاراش هب تبسن
یم ثداح یناکم نآ رد تاابث و تاسا یاضرع دوش
اب ی تاسانعم اس(
شور 1392 : 72 - 71 و )
شورس( دندصاقم نامه تایتاذ 1392
: 80 ار یگنادواج یگژیو ه یخرب و )
ًاقلطم و هاتفریذسن
نوناق عوضوم هب هتسب ار رییغت ای تابث زا کمم م
ی دنناد تاابث داع عوضوم رییغت هب هجوت اب و
طابنتسا ار نوناق هدرک
دنا یرتسبش دهتجم(
1381 : 55 - 48 د ۀرابرد هک ) لوا هاگدید و
م ی ناوت
تفگ هچنآ واس راظن رد و تاسا هدواب نآ یتوابث تاابث هان و نوناق ییارجا تابث هدرک رییغت
ار تایضرع م
ی ناوت نادنماشیدنا یاخرب اما تسناد تباث اکحا ار تایتاذ و تقوم اکحا نامه
یلسن چیه دندقتعم ریذپانرییغت لوصا رییغت دروم رد یبرغ من
ی دناوت لاسن ااه ی ار شیواخ داعب
دنک زلم و دهعتم
(Eseng Ekdi, 2010: 145-147)
زا درام تایمکاح سااسارب ًاوداب نیاربانب
بمقنا قیرط زا یناث رد و یساسا نوناق رد فعاضم یرگنزاب قیرط هب
ناوانع لاماع غ ی قواقحر ی
حماصا داهن روکذم فاصوا اب نینچمه دراد رییغت تیلباق هنیمز نیا رد یساسا نوناق ام
ی داناوت
داهن دننامه سسؤم
.تسا تیدودحم دقاف و دنک لمع
نیاربانب لصا رد یساسا نوناق 177
ۀیلک یانتبا و اظن ندوب یممسا هب طوبرم لوصا یاوتحم
یمماسا ااکحا ااب یساسا نوناق قابطنا زا یثحب و هتسناد تباث یممسا نیزاوم ساسارب ار نیناوق ریبعت کی رد .تسا هدرکن م
ی ناوت دراک یاهقف اکحا و یممسا نیناوق هب ریسفت ار یممسا نیزاوم
یبعک(
1394 : 123 هدعاق هاگن اب و ) ار لوا هوراگ راظن یاساسا نونااق یمماسا هاجو یارب هنارادم
یب دنریغتم ای تباث یساسا نوناق لوصا یممسا نیناوق و اکحا عون هب هتسب تفگ و تفریذپ کاش
تباث نوناق زا عشنم لوصا هااگن ااب و دواب داهاوخ ریغتم ریغتم نیناوق زا عشنم لوصا و تباث
تیاغ یاساسا نونااق یمماسا هجو زا یلصا رگا هک تسا یسررب لباق لوصا زا کیره فده هنارادم و تاباث داشاب تاسا تلادع و تحلصم ود هورگ رظن رد یخرب ریبعت هب هک مسا تیاغ اب قبطنم
رد .تسا ریذپرییغت نآ ریغ رد لصا تابث ریبعت ود ره
177 تاساجرباپ یمماسا نیزاوم ۀنیمز رد
هکارچ دواخ تایاغ و تاسا یممسا هجو یاراد و هدوب عرش شریذپ دروم ه ود هورگ تلالادتسا
هدعاق ا .دراد تقباطم تیرشب تینمقع و تعیبط ترطف اب هک تسا تباث ی
لصا رد هک یساسا نوناق یممسا هجو نیمود 177
رف تباث تسا هدش ض اپ
ی ه اه یناامیا ی
ناید لوصا اب قبطنم روما نیا زا ادک ره هک تسا هیقف تیلاو و یممسا یروهمج اظن فادها و هدوب سدقم عرش رد هتباث روما زا هک تسا هذم و هن
اهنت نیناواق یاراب ییاانبم هاکلب نوناق
لادتسا یاراد و تسا یناسنا تعیبط و لقع اب قبطنم هک تسا یممسا لع رد یلقن و یلقع تلا
یماسر هذام راییغت داع و یموامع یارآ هب اکتا وس هجو و تسا جراخ ام بحب زا هک مک تأشن تسا یهلا تیمکاح لوط رد هک یمدرم تیمکاح زا ود ره هک تسا م
ی گ ی در نآ نوداب و
هذم ساسارب نیناوق نیا هکنیا ه و تسین رسیم یهلا نوناق یارجا رظندروام
تایرثکا درام
جارختسا م
ی دوش نیازا تسا نوناق نیا یارب ییانبم هذم و هاب نآ رییغت ور
ندواب اانبم لایلد
یساسا نوناق یلکش هاگن رد و تسین نکمم 1358
داقاف راکوزااس نآ قابط هاک دواب یرگنزااب
هب دقتعم یخرب غ
ی نوناقر ااظن وادات هانامز تائااضتقا اما دندوب نوناق نیا رد یرگنزاب ندوب ی
لاصا صان و یساسا نوناق حور یسایس 132
صواصخ رد و تاسا هتخااس هاجوم ار یرگنزااب
یلکش ۀیرظن هب هجوت اب یرگنزاب م
ی ناوت نونااق و تاسا تیدوداحم یاراد یرگنزااب ۀواق تفگ
و حمصا داهن یگناگود هب ام یساسا سسؤم
لواصا رد راییغت نیاربانب تسا دقتعم غت
یی ذاپانر ی ر
قیرط زا یساسا نوناق لصا ادتبا حمصا ۀوق نآ قبط هک فعاضم یرگنزاب و تسین نکمم ینوناق
یرگنزاب تیدودحم نودب ود یرگنزاب رد سسس و هدرک فذح ار تیعونمم یاوتحم یاراد ام
ی
دنک
(Hamon & Troper, 2014: 47)
یاساسا نونااق یرجم یربهر اقم هکنیا هب هجوت اب ه .
یرگنزاب رکتبم و یهلا تیمکاح دامن و نااشیا دروم رد ...و اوقت ینوناق طیارش هب هجوت اب و تسا
نچمه ی ن اظن ظفح ۀدعاق هب
ناونع گنزااب باحب تاسا ااقم نیا نآ یرجم هک یهقف ۀدعاق یر
.تسا یفتنم هراب نیا رد فعاضم
تابث هجو فرع ی ساسا نوناق ی
نامروشک یساسا نوناق هب
ناونع جورم هک ینوناق درم
رلااس من و ینید ی نیناوق نیب ۀطبار رگنایا
تایمکاح شریذپ رظندم یفرع هجو .تسا ریذپرییغت یفرع هجو رد تسا یسارکومد و یممسا رارق هشدخ دروم ار عرش من
ی دهد ار نآ زاین عراش هاک تسا نوناق زا یهجو نامه روظنم هکلب
أت یی د نیون تایرورض و اهزاین ساسارب و تسین یقتسم یعرش کح اما تسا هدرک هداش داجیا
ساسا نیا رب تسا م
ی ناوت تهج رد ار یلیلاد تابث
یساسا نوناق زا هجو نیا رد هئارا
.درک
1 . مئاق ماقم ی لسن اه ی دج ی د
ئاق ماقم هک فیلاکت و قوقح رد رگید صخش هب تبسن یصخش ینیشناج ینعی ی م
ی دناوت ود رب
رد .دشاب صاخ و اع عون ئاق
مااقم اهعت ۀامه نیاشناج ااع ی رد و هاتفریذپ ار قواقح و تاد
ئاق ماقم ار فیلاکت و قوقح یخرب نیشناج درف صاخ ی م
ی ذپ ی در دراوم نیا ود ره هک م
ی داناوت
ای یدارا غ ی دارار یدیهش( دشاب ی 1393
: 24 نیاربانب ) لسن
اه ه رضاح ی هاب
عوان نیاشناج ی
لسن اه .دنتسه دوخ رب قباس ی اهنآ
فیلاکت و قوقح لسن
اه ار قباس ی ام
ی ذپ ی دانر هاکارچ راه
یاراب قباس لسن بوصم نیناوق و هدرک داجیا ار تلم یقوقح تیصخش شیوخ لبق لسن اب لسن
زلا و تباث دیدج لسن و دارفا رییغت و تسا هیاعرلا
لسن اه هشدخ ا تالم یقواقح تیصخش رب ی
داجیا من ی دنک یام یواصت ار ینونااق هک تسا تلم نیا زاجا زا یلقتاسم تیاصخش و دانک
یا
کشت ی ل هدنهد شا .دراد
2 . امن ی گدن ی پ لسن ی ش ی ن
لمااش یگدنیامن یصوصخ قوقح رد .دراد دوجو یمومع قوقح و یصوصخ قوقح رد یگدنیامن هک تسا یدادرارق و ییاضق ینوناق یگدنیامن م
ی ناوت هرااشا لایکو و نیاما یق یرهق یلو هب
واس و ود عوان رد و یرابجا لوا عون رد یگدنیامن .درک دارام یگدانیامن رد .تاسا یراایتخا
ناوت و تیلها رد صخش ود نیا یربارب دنمزاین دراوم یخرب رد هک تسا هنع بونم هطبغ تیاعر ناوتاان زا تیامح تهج رد دراوم یخرب رد و تلاکو دننامه اجنا اپ
ی ش بی ان ی ام ی دواش رد ااما .
هک یمومع قوقح هب
عون دانیامن و تالم نیب ینمض یعامتجا دادرارق ی لااع رد زاین تاسا ناگ
صاخشا ۀمه توبث أر
ی هدنهد هاجوت ااب تابثا و ارجا لاع رد اما دنراد ار ندش هدنیامن ییاناوت
صاخشا ۀمه رد طیارش دوبن هب اهنآ
من ی دنناوت هاب ار یگدانیامن یتوابث هجو هک دنوش هدنیامن
کیدزن ینوناق یگدنیامن هب ار یگدنیامن یتابثا هجو و تلاکو م
ی دنک . یاصاخشا فصو نیا اب اما
یتح ای دنرادن ار ندش هدنیامن تیحمص اما دنراد ار عتمت تیلها توبث لاع رد هک دنراد دوجو رد أر ی گ ی ر ختنم ۀدنیامن هب هک یناسک زج ای هدرکن تکراشم ی أر
ااما دنتاسین هداد ی امن
ی
ناوت یامن یالم تیحمص لصا .تسنادن اهنآ ۀدنیامن ار ختنم ۀدنیامن تامیماصت رااثآ و یگدان
ار دروم نیا زین ناگدنیامن أت
یی د م ی ک دن لثم ای هکن هدانیامن کی یگدنیامن یانثا رد هک یکدوک
دلوتم م ی دوش یو ۀدانیامن هدانیامن نآ تسا هدوب هدشن دلوتم هدنیامن باختنا اگنه هکنیا اب
بوسحم زین م
ی دوش نیا و هلئسم ق سالجم یقوقح تیصخش بحب هب ار ام کایدزن یراذاگنونا
م ی نک د نیناواق لصا نیا قفو هک ای
هداشداج و یداعب سلااجم یاراب نیاشیپ سلااجم طاسوت
لسن اه نونااق نیودت رد دیدج لسن ۀدنیامن هتشذگ لسن هجیتن رد تسا شریذپ دروم یدعب ی
هدوب دنا .
3 . مکاح ی ت لم ی
دارفا زا کفنم تلم ۀعومجم تیمکاح کشت
ی ل دنهد خش کی دننامه هک نآ ۀ هک تسا یقوقح ص
اجنا ار یلامعا م
ی دهد هب صخش نیا .تسا فلتخم داعبا رد لمقتسا یاراد و یم دوجو
ااما دایآ
نیب زا من ی دور ناریدام دننام هتشذگ لسن نیاربانب ماصت
ی گ ی دانر هاک دنتاسه تکراش کای ۀ
و ناریدم یارب ناشتامیمصت لسن
اه زلا و تباث هدنیآ ی .تسا عابتلاا
4 . لصا رثا نوناق تبسن هب تآ ی ه
هاب فاطع لصا رگید ریبعت هب ای هدنیآ هب تبسن نوناق تیمکاح ای هیتآ هب تبسن نوناق رثا لصا هداش عضو ناگدنیآ و هدنیآ یارب عضو زا سپ نوناق هک دراد نآ زا تیاکح نیناوق ندشن قبسام درادن ینامز تیدودحم و هکارچ
ز و صاخاشا نیایعت دع تروص رد نوناق نتم رد تاابث ناام
تسا طابنتسا لباق نوناق هکارچ
ۀدارا نیرخآ راذگنوناق
و ییااسانش ار دایدج یاهزاین هک تسا
نآ ساسارب راذگنوناق
.تسا هدرک ی
غت یی ر هجو فرع ی نوناق ساسا ی
یسررب هب تمسق نیا رد لاد
ی ل قح شریذپ هبلاطم
یاساسا نونااق یافرع هجو رد ام
ی زادراپ ی ااب و
پی ش ضرف ۀدارا یدازآ .درک یهاوخ نایب ار یلیلاد نوناق یبسن تابث و تیمکاح لامعا رد صاخشا
1 . دودحم ی ت راذگنوناق
راذگنوناق یاراد یرشب دودحم
ی ت اه .تاسا نونااق عضو اگنه ...و یناکم ینامز ی انچمه
ی ن ا ی هاکن
تارکفت ناعضاو نوناق داجیا رب نوناق رثؤم
نیاربانب تسا راذگنوناق
من ی دناوت یارب ۀامه ناامز ااه و
ناکم اه و دنک نوناق داجیا راذگنوناق
لسن کی من ی دناوت اات داناوتب دیااش دانک فالکم ار رگید لسن
ناگدنیآ یارب ار نوناق یدح پی
ش بی ن عاقاو تعاطا دروم هدنیآ رد شرظندم نوناق هکنیا اما دنک ی
تسا جراخ ننقم ییاناوت زا دشاب ارجا لباق و دوش هاکارچ
ناعاضاو ونااق یاراد ن دوداحم ی ت ااه ی
یدام هدوب دنا راجنم اهرواشک رد یاساسا نوناق داجیا هب تاقافتا نینچمه و ام
ی دواش نونااق هاک
نیازا دریگب لکش دیدج ظن داجیا تهج رد یرتشیب تعرس اب یساسا ناکمم لمع تعرس نیا ور
تیفیک تسا راذگنوناق
.دهد شهاک ار نوناق تابث نامز تدم و هداد لزنت ار ی
2 . نی اهزا تائاضتقا و دج
ی د
تسا قوقح داجیا یانبم و لماع زاین هکارچ
لاصاح یوانعم و یداام زا اعا یزاین ساسحا ات
تروص یعادبا دوشن من
ی ذپ ی در درکراک زاین ساسحا نیا . ناسنا
اه یام راییغت ار عوان رد و داهد
رییغت داجیا یگدنز م
ی نک د ۀتساوخ و تسا دیدج ۀتساوخ ۀمدقم دیدج زاین . دیدج نوناق دیدج
ار م ی دبلط نیا و هتساوخ اه قلطم یدازآ تروص نیا ریغ رد دوش یرشت نوناق ۀدودحم رد دیاب
ناسنا اه .دناشک دهاوخ رگیدکی رب طلست و جرم و جره تمس هب ار
3 . لماکت لقع و شناد رشب ی
هب یرشب شناد نیازا .تسا صقان یرازبا لقع هب اکتا تلع
لقع لماکت اب ور و یرشب
هب عبت شناد
داجیا یقوقح دیدج یاهداهن و ناگژاو تایبدا یرشب م
ی دوش نواچ یمیهافم داجیا لاثم یارب .
و نوناق و یسارکومد هب
عبت عاونا داجیا نآ هتشر
اه لاقع لماکت نیمه ۀجیتن یقوقح یاهداهن و
هک تسا یرشب شناد و م
ی دناوت م ندناجنگ و دوجوم نوناق رییغت رب یلیلد داشاب دایدج یهاف
هچ اسب شناد نیا هک مز
ی هن زاس زاین ای زاین مز
ی هن زاس .دشاب یرشب شناد
3 . 1 . لصا تکراشم
زا یسایس و یعامتجا یگدنز فلتخم حوطس رد صاخشا تکراشم هرازگ
اه دوامن و یالمع رازابا
اهروشک یساسا نیناوق رد نآ فلتخم عاونا هک تسا یسارکومد یعقاو اپ
ی ش بی ان هداش ی .تاسا
تکراشم م ی دناوت دشاب ه نوناق رییغت ای داجیا لماش هکارچ
لاامعا صاخشا رب نوناق نیا ام
ی
دوش دواش هاتفرگ ترواشم و هداش یهاوخرظن صاخشا زا نوناق نییعت رد هک تسا نیا رتهب و
هکارچ نیا هلئسم رتشیب ار نوناق تابث مأت
ی ن یم اب و دنک هتاساوخ ااه داهاوخ یرتاشیب قبااطت
تشاد هلمج نآ زا هک م
ی ناوت هب همه سرپ .درک هراشا یساسا نیناوق رد ینینقت ی
3 . 2 . رظن ۀی راک ا دم ی
ات نوناق هیرظن نیا قبط ماگنه
ی هک داماراک داشاب تکرح رد ننقم تیاغ اب قبطنم و دنک زاین عفر
ناکمم داتفیب رود هب ننقم تیاغ زا ای دنکن زاین عفر نوناق رگا نیاربانب دوب دهاوخ تایلباق تاسا
یایارجا ظااحل زا اما تسا تباث یتوبث ظاحل زا نوناق هک تسا دراوم نیا رد .دهدب تسد زا ار ارجا شیپ رییغت ای توکس تلاح رد م
ی دور نوناق هکنیا ینعی توکس .
ًافرص رما ینعی رییغت و دوشن ارجا
تسا نکمم هک دوش ارجا نوناق فمخ یرگید غ
ی نوناقر تایمکاح لاصا و دشاب ی نیاب زا ار نونااق
نیازا دربب نیا زا زیهرپ یارب ور
هلئسم .تسا حمص هب دوجوم نوناق رییغت
3 . 3 . برجت ی ندوب نوناق
رد ندوامزآ دانمزاین نونااق نیارباانب .تسا نآ رازبا و عبنم نوناق و یعامتجا یبرجت لع قوقح مزآ هجیتن توافت اب ربارب تاعامتجا توافت و تسا هعماج هاگشیامزآ نو
م ی دوش نیازا اراجا رد ور
رادیدپ توق طاقن و تلااکشا م
ی وش د یم ار نوناق هبرجت نیا زا یضار صاخشا و نونااق و دانریذپ
ظفح ار شرارمتسا م
ی ک دن یضاران هک نانآ و رییغت راتساوخ دنا
م ی دنواش و نوامزآ ترواص رد .
نومنهر رتهب تسیز هب ار هعماج نوناق حمصا نآ تسکش م
ی دزاس .
