Right to happiness in the light of sustainable development goals
(Type of Paper: Research Article)
Mohammad Lori Nejad1, Pooneh Tabibzadeh2*
Abstract
Happiness is considered a measure of countries' development level, in the sense that the realization of human happiness passes through development. Accordingly, being kept away from the pursuit of happiness has prompted the UN to set sustainable development goals as a comprehensive roadmap and an action plan for realizing the right to happiness within four categories namely social, economic, social health and lifestyle development. In so doing, states' planning and development policies should be framed in such a way that the social and economic ground is laid for people to realize happiness. With such importance and necessity, understanding the meaning of the right to happiness in the light of sustainable development goals, the legal nature of this right in respect of legal foundations and documents as well as the relation between right to happiness and sustainable development goals constitutes the main idea and problem of this article. This article investigates this subject matter on the basis of a descriptive-analytical method and library studies. The result would be that the positive sustainable development approach can be a reliable avenue toward the right to happiness, which is subject to many requirements and instruments in the scope of social, economic, social health and lifestyle development.
Keywords
sustainable development, right to happiness, social development, social health, sustainable lifestyle.
________________________________________________________________
1.Ph.D.Student in Public Law, Faculty of Law. Islamic Azad University Rafsanjan Branch, Rafsanjan, Iran. Email: [email protected]
2.Assistant Prof, Department of Public Law, Faculty of Law. Islamic Azad University Rafsanjan Branch, Rafsanjan, Iran. (Corresponding Author). Email: [email protected]
Rceeived: June 15, 2021 – Acepted: October 3, 2021
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
رادیاپ ةعسوت فادها وترپ رد یداش رب قح
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
داژن یرل دمحم ،1
بیبط هنوپ
2هداز
*
هدیکچ
هعسوت حطس شجنس یارب یرایعم ،یداش هب اهروشک یگتفای
یم رامش ی؛دب ؛دیآ ریدرم هدک هدنوگ
ا یداش ققحت نارن
؛دش ببس یداش یریگیپ زا نداتفا رود ،ساسا یا رب .تسا هعسوت رذگهر زا
هدب ار را؛یاپ ةعسوت فا؛ها ؛حتم للم نامزاس هک تسا ةدمانرب و بمادع ییودگوا و ار ةدشقن ناودنع
یداش رب قح ققحت یارب یتایلمع و یعادمتعا تممدس ،یداصتقا ،یعامتعا ةعسوت ةووقم راهچ رد
؛یاپ یگ؛نز کبس همانرب ،ساسا یمه رب .؛نک ررقم را
یزیر تسایس و اه هعسوت یاه
توود یا زدین اه
هب ؛یاب هنوگ .دزادس مهارف مدرم یارب ار یداش کرد یداصتقا و یعامتعا هنیمز هک دوش بیوصت یا
تدیهام ،را؛دیاپ هعدسوت فا؛دها ودترپ رد یداش رب قح یانعم مهف ،ترورض و تیمها یا ساسارب قح یا یقوقح ةعدسوت فا؛دها و یدادش رب قح نایم تبرن زین و دانسا و یقوقح ینابم رظنم زا
یم لکش ار هواقم یا یلصا ةلئرم و ؛یا ،را؛یاپ ی یدصوت یور ردب یدنتبم ،هتدشاگن دیا .؛دهد
-
هناخباتک تاعواطم و یلیلحت یم یسررب یا هب یا
را؛دیاپ ةعدسوت یتادبثا درکیور ،هکنآ هجیتن .دزادرپ
یم گهر ؛ناوت ةزوح رد زین ید؛عتم مزاوو و تائاضتقا هک دروآ مهارف یداش رب قح یارب ینئمطم رذ
.تشاد ؛هاوخ یپ رد را؛یاپ یگ؛نز کبس و یعامتعا تممس ،یداصتقا ،یعامتعا ةعسوت
ناگژاودیلک
.را؛یاپ یگ؛نز کبس ،یعامتعا تممس ،یعامتعا ةعسوت ،یداش رب قح ،را؛یاپ ةعسوت
________________________________________________________________
1 . وجشناد ی ،یمودمع عودقح یردتکد ،عودقح ة؛کدشناد ،عودقح وردگ
دازآ اگدشناد ،یممدسا
ناجندرفر ؛دحاو ،
.ناریا ،ناجنرفر Email: [email protected]
2 . رایداتسا
،عوقح ة؛کشناد ،عوقح ورگ ، دازآ اگشناد
یممسا ناجنرفر ؛حاو ( ناریا ،ناجنرفر ،
؛نریون ة )لوئرم .
Email: [email protected]
:تفایرد خیرات 22
/ 30 / 1033 - :یریذپ خیرات 11
/ 30 / 1033
همدقم
یداش هووقم ا هک تسا ی زا
نارنا یگ؛نز نوگانوگ داعبا ریثأت
یم دریذپ ریثأدت نآ نوگانوگ داعبا رب و
یم ( دراذگ
Jeon & shin, 2014: 44
،هنومن یارب ،) یب حطس رد
یدهار ،تر؛ق عوفام یداش ،یللموا
( تسا ناهع یاقب و ینمیا یارب
sacks, 2018: 8
هدهد رد ،لئادرم یا هب هعوت اب .) ادب ردیخا یاده
رب نارنا و هعسوت یموه م ط هدعوت دروم هک ؛ش لی؛بت یتاعوضوم زا یکی هب موه م یا ندوب ارگ
نامزاس و اهروشک زا فلتخم یاه
هک اجنآ ات تسا هتفرگ رارق للم نامزاس هلمع
« و را؛دیاپ یدادش
هب ار را؛یاپ ةعسوت ؛یمان هکس کی یور ود ةوزنم
؛نا ( »
Wangdi, 2015: 4
).
لاس زا 2333 م هعسوت حطس یارب یرایعم یداش ،یدمی هب اهروشک یگتفای
یدم رامدش و دور
یداش ةناخترازو ندرک ریاد هب ،عوضوم یا ؛دش ردجنم هعسوت لاح رد یاهروشک زا یخرب رد ،1
ینارگن .تسا صخاش ندوب یفاکان دروم رد ؛نیازف یاه
مادقرا و رامآ ؛ننام یداصتقا درکلمع یاه
هب یلخاد صواخان ؛یووت یاهرودشک رتدشیب هدک تدسا ؛دش ببس یداش و افر یاهرایعم ناونع
زا رتارف ییاپورا
«
؛یووت یلخاد صواخان
» هب ، هعدسوت داعبا اب یداصتقا ؛یووت قباطت و لیمکت لابند
تریز ةعسوت هلمع زا ةدمانرب حطدس رد ادفر و یگ؛دنز تدی یک اب هطبار رد یعامتعا و یطیحم
؛ندشاب یدادش یپ رد ،یلم
stiglitz, 2008: 12)
ییادع ادت ،) نورمادک ؛دیوید ،ناتدرلگنا رد هدک
ترخن :تسا درک ممعا تقو ریزو
« ما؛قا تدبقارم یاردب یمت رد ،یلم یتریزهب ةنیمز رد ییاه
زا
« مدرم بلق رد یداش »
هب یاع
« مدرم بیع رد لوپ »
داد ؛هاوخ ماجنا ( »
Booth, 2012: 25
.)
همانرب ینچمه رون یاروش یاهروشک نازیر
همانرب کید ادفر متریس یاه
یدادش رد هدک ار2
یم لابند ،تسا رثؤم را؛یاپ هب ،اهروشک یا یلااب افر متریس هکنآ هچ ؛ننک
،دارف نا؛قف ارمه
یدادش ،؛دمآرد ردبارب بدیزوت ،یتیدرنع یردبارب ،،ودلطم یسایس عوقح و یسارکومد تیعضو ( تسا دز مقر اهروشک یا نامدرم یارب ار یرا؛یاپ
Martelos, 2020:1
.)
،را؛یاپ ةعسوت فا؛ها هب یرگن تیمها و ترورض هدب هدعوت تفادی تیروحم هک تسا نآ رد
فعض طاقن بفر و نارنا هعدسوت
ن دی گتفا ار نادرنا یدادش ،هدجیتن رد و ی دم
ی ناودت .؛دید نآ رد
، یاربانب لئرم تروص ی؛ب ار یلصا ة م
ی ناوت تروص
؛نب ةعدسوت فدلتخم داعبا هنوگچ هک درک ی
اپ را؛ی م ی
؛ناوت
؟دوش یداش رب قح ققحت بعوم هک تسا ینچ ناگ؛نراگن ةیضرف
م ی ناودت هدب
هب را؛یاپ ةعسوت فا؛ها ناونع
ییانبم حرط یارب
« هب یداش قدح کدی ناودنع »
رد هدک تدریرگن
تیقفوم یارعا تروص دزنادپ ةدهرب یا رد فا؛ها یا زیمآ
رد مدردم یدادش و یتدریزهب ،هوادس
؛هاوخ ناهع رسارس .تفای
________________________________________________________________
1 . تاراما
؛حتم ة ناتوب ،هیرجین ،ءمئوزنو ،یبرع و
رداوکا ت هب أ ناخترازو سیس ة
درک ما؛قا یداش ،زین ؛نه رد و ؛نا
تردابم یداش رادا داجیا هب یدارپ ایدام توایا رک
خا .تسا د ی
ًار ناخترازو ود زین ناترلگنا رد یتح ة
و یحور
ت شنامدرم تمکشم بفر یارب ییاهنت و یناور أ
سیس ( تسا ؛ش Barran, 2020: 58
.) 2. welfare system
زا یداش رب قح رب ی؛مآرد ا؛تبا هک تسا ناماس یا رب شهوژپ ،هیضرف و لاؤس یا ساسارب موه م ثیح یم حرطم نآ یقوقح تیهام و یسانش
و یداش رب قح یرظن ینابم نآ زا سپ دوش
ما؛قا نامزاس یاه یب یاه
هب یداش هب ن؛یسر یرظن ل؛م زین تیاهن رد و یللموا اب قح کی ةباثم
ا بقاو ةراووگوا راهچ زا دا تس کبس و یعامتعا تممس ،یعامتعا ةعسوت ،یداصتقا ةعسوت ةنانیب
یدم یدسررب را؛دیاپ ةعدسوت فا؛ها زا مرقنم را؛یاپ یگ؛نز نادنچمه دودش
هدعوت تروردض هدک
همانرب همانرب رد یداش رب قح هب یناریا نازیر .؛ش ؛هاوخ یبایزرا و لیلحت هعسوت یاه
م :یداش رب قح تیهام و موهف
فرص یداش موه م هب1
ناودنع ؛دی؛پ یا مدهم هدب هتدشر رد یتندس رودط یاده
هدعماع ،یدسانش
ناور یسانش ، تایبدا و نافرع ،ه رلف .تدسا هدتفرگ رارق هعوت دروم
هدب ناناددادصتقا زدین ًاردیخا
ةنیمز رد شهوژپ و قیقحت
« یماکداش داصتقا
2» هتخادرپ هب نداهن یور .؛نا ایم رد یداش یوس
ن
توا؛ع رانک رد ناوتب هک تسا دوب تلع یا هب نانا؛قوقح یدازآ و یهاوخ
تیاغ زا یهاوخ یرا؛م
یداش مانب یرگید کمم یقوقح کین و ؛یواع( ت گ خس یهاوخ
،داژن 1030 : 03 .)
م ی ناوت ووقم ة اش ار ید رد ود فیرعت
؛ناجنگ :0
یداش
«
،رذگدوز یتقوم و اتوک ت؛م
0» هک انب
کی هب یعقوم ت صاخ هبرجت م ی دوش
؛ننام کدی ن؛ینش زا یشان یداش ردبخ
لاحدشوخ ؛دننک
(
wiking, 2014: 7
.) رد ای اجن یعون یداش هک تسا را؛یاپان ناجیه
یم
؛ناوت ؛دنچ ادی هدیناث ؛نچ
؛شاب هتشاد همادا تعاس ؛نچ ای هقیقد هک
هدب هتدرباو و طودنم یدادیز دو؛ح ات یداش عون یا
صخش( یدرف لماوع و طیارش )کیتنژ و س ،تی
تسا ناور ملع رد . یدادش زا عودن دیا یسانش
یم یقلت سارحا کی طقف ،یواش یر ص و یبیرعرازه( دوش
1033 : 03 ی طادع ةدبنع رد هک )
یم یاع یداش .دریگ
رد عوضوم قح رب
،یداش یا عون یداش رظن؛م ترین .
یمود تواح داش ،ی یدادعبا را؛دیاپ و ماودادب دراد و هدب نآ دبنع ة ندش یتخا یدادش عمدطا
م ی دوش ، ینچمه . رد
ثحب
« قح یداش » هب باثم ة قح ی مومع تدواح یا ،ی رظن؛دم
دسا دیا .ت
،یداش تواح رثأتم
یتدریز طیحم لماوع و یعامتعا و یداصتقا راتخاس ؛ننام ینوریب لماوع زا
و تسا رتشیب تحت اونع ن
«
،تیاضر ی؛نسرخ و
اشن ط » زا نآ دای م ی دوش .
،یداش زا هبنع یا بنع
ة صاخ ی رارق تواضق دروم ار یگ؛نز زا یمن
،؛هد یگ؛نز لک هکلب ار
رارق رظن؛م یم
.؛هد رد یا بواق یداش کی یرواد و شجنس تبدرن هدب لدک یگ؛دنز هدب ناودنع
________________________________________________________________
1. Happiness
2. Economics of happiness
0 . هک تسا هعوت نایاش زهب ،ینهذ یتخبشوخ ای یتخبشوخ ،یداش تاملک شهوژپ یا رد
ی تر ی هب میها م ناونع
م دا تسا لدابت لباق ی
دوش . 4. Short_term
یگ؛نز
ًمماک
،ولطم و ای ؛ لآ راردق هدعوت درودم ، دم
ی گ دی در . دیا یبادیزرا کرد یدنمقع ادم زا
زجت ی ه لحتو ی ل تی یک یگ؛نز سا ( ت
Veenhoven,1998: 233
) ؛دنچره رد راتخادس یدناور دردف
هدبرجت دم ی دودش و یتیهادم یدنهذ دراد (
Antonescu, 2016: 14
،) ادما یوودصحم یراتخادس
و
یعامتعا تسا
. یم یتقو یاربانب هب تبثم یرگن درف هک درک حرط یداش زا یعماع فیرعت ناوت
هبنع مامت اد لصاح ،رما یا هک ؛شاب هتشاد یگ؛نز یاه
یگ؛نز داعبا ةمه زا درف شجنس و یرو
تسا
Brulde, 2007: 7)
ای ) رد هکنیا هک شسرپ یا هب خساپ
« هب دوخ یگ؛نز زا ایآ کدی ناودنع
؟؛یتدره یدضار لک ( »
World happiness report, 2013: 3
) دودش هدت گ و نادیب
« زدیچ هدمه
تسا ،ولطم .»
دح ادی یداش ناونع اب یگ؛نز تیبولطم یا نووهنیو رظن زا یدنورد یتدریزهب ق
هب یم راک تدسا یگ؛نز لک هب طوبرم مه و تسا را؛یاپ مه اریز ،دور (
(Veenhoven, 2006: 8
. زا
رد تریز هب طونم یداش رظنم یا هعماع
ا فیصوت ،وخ ی م
ی دوش کین(
،داژن 1033 : 133 و )
یم خر ینامز طقف نارنا یناور طیارش هک ؛هد
لاغتشا ةتسوپ زا اه هغ؛غد و
ف یاده نوردیب یردک
( ؛یایب
Curle, 2007: 81
.) هب ترابع سارحا یتقو دارفا رگید یتخبکین
یم
؛ننک دادعبا مادمت هدک
ناشیگ؛نز هتشاد رارق ،ولطم تواح رد
.؛شاب رد یا انعم یداش اب حمطصا
« تیاضر زا یگ؛نز
1»
بلغا هب ییانعم نارکی هتشاگنا م ی دوش هچرگا ،تقیقح رد . هدب یداش
قدح کدی ناودنع ز ،
ینادم
یم لصاح هبنع مامت هب تبرن درف هک دوش
یگ؛نز یاه هتدشاد یدونشخ و تیاضر سارحا یا
هعماع هب ،یداش رب قح یوو ،؛شاب یدازآ و عودقح هب مارتحا رب ینتبم هک یا
،؛دشاب داردفا یاده
یدم نادکما و اوتحم دیازا و ؛دشخب
ردب لمتدشم ،ور
« هدعومجم قدح مادمت زا یا ،اده
یدازآ اده و
تیامح یاه یم یتریزهب و یداش هب ،نآ قیرط زا دارفا هک تسا ی
؛نسر ( »
Thierer, 2018: 1
.)
هب یم ؛نراگن رظن ار یدادش ردب قح ناوت
تدشاد رد داردفا عاقحتدسا :دردک فدیرعت یدنچ
هب تبرن تبثم تاسارحا ردهب و قدقحت یاردب هدک ،یگ؛نز روما لک
قدح ریادس زا ی؛دنم و اده
یدازآ خرب یرایرب تیمها زا اه .تسا رادرو
یم ،هنیمز یا رد هدب تبدرن تیدو؛دحم داجیا هک ترناد قلطم یقح ار یداش رب قح ناوت
هب ،نآ یم ین؛شان یتح ای راوشد رظن یمن ار نآ ؛ی؛حت و ؛سر
هیعوت یلیود و ناونع چیه هب ناوت
هناهب هب ؛یابن و درک یم لئاق نآ یارب اهروشک یخرب هک ردان یاه
یاردب ار قدح یا ،؛نوش مدردم
،یناه صا یناحور( تخاس گنرمک 1033
: 04 هب ) دراودم ادب هدن یدادش ردب قدح ،هکنآ صوصخ
یدادش ؛دبواک یدنچمه .درا؛دن یراگزادسان رس یعضو و یعیبط عوقح اب هن و یتینما و یلخاد هب هناگود یتیهام ،قح کی ةباثم رد مده و تدسا یبادجیا عودقح وزدع مه هک انعم یا هب دراد
بلس عوقح ةتسد تدواخد م؛ع فرص هب هک ترین یقح نانچ ،یداش ،ساسا یا رب .دراد رارق ی
هب توود هکلب ،؛بای ققحت نارگید طسوت ودس کدی زا ،ینادرنا قدح دیا رد یلدصا ؛هعتم ناونع
زا .؛نوش یضقن ینچ بکترم نارگید ؛هد زاعا هن و ؛نک ضقن ار قح یا ،دوخ هن تسا فلکم
________________________________________________________________
1. Life of satisfaction
ما؛دقا تسا ؛هعتم ،رگید یوس اده
؛دنک ذادختا یدادش هدب نا؛نورهدش ن؛یدسر یاردب یدتبثم ی
(
Murinica, 2017: 54
توود ، یاربانب .) یردیگیپ میادارادپ ود رد ار قدح دیا ادب دوخ تبرن اه
یم قدح دیا یمضت و یمأت هب فیلکت یرگید و راو؛ی؛حت هلخا؛م م؛ع هب ؛هعت ترخن ؛ننک
( قح ناگ؛نراد ب ن هب
Grodin, 1997: 27
.)
یا رب مهم ،؛مآ ؛هاوخ زین ؛نیآ رد هکنانچ و ساسا را؛دیاپ ةعسوت فا؛ها طابترا لیود یرت
توود ةژیوراک ثیح زا هک تسا یتبرن ،یداش رب قح و تسا یرورض و دراد دوعو قح یا اب اه
زا بنادم بدفر زدین و یدادش دیا قدقحت هدب را؛دیاپ ةعسوت بواق رد و ،تیحمص یا اب اتسارمه ح یا یوراشیپ تدوود ،را؛دیاپ ةعدسوت فا؛دها هدب رهظترم ،ساسا یمه رب .دوش ما؛قا ق
یاده
.؛نتدره قدح دیا ققحت م؛ع نلاوئرم ،مود ةلهو رد یناهع ةعماع و لوا ةلهو رد دارفا عوبتم لیذ رد جرد زا رتارف هک تسا یداش یقوقح تیهام رب ینتبم لیلحت یا
« اضاقت
» زا یدردف یاه
ای ،دارفا
« یدازآ
» بواق رد ، لماک
مان هب یرت
« قح » .تسا یریگیپ تحت
یم یتح ،بقاو رد ناوت
ت گ تدموکح لیکدشت و ،مدقنا یاردب ار مدرم هک یلماع یرتشیب
یم جییهت ؛ی؛ع .ترناد یداش هب ن؛یسر و یبایماکان زا ییاهر ،؛نک
هک تسور یمه زا1
شدقن
و یداش یتریزهب یگ؛نز رد
نارنا هدب تدسا ی؛دح هدک
دق یدووا ار یدادش یتمودکح رده نونا
هترناد ( ؛نا
Murray, 2013: 6
هتشون رد .) زا زین ینوگانوگ یقوقح یاه
« یدادش » هدب کدی ةدباثم
( تسا ؛ش دای قح
Antonescu, 2014: 1
.) تموکح نداهن ناینب و مدرم ةبواطم ،یور ره هب اده
زا ار یداش توزنم ،اعدا یا رب
« درد نم یاهاضاقت »
و
« م تدیلباق ًادتاذ هدک یدازآ درا؛دن هدبواط
»
یم جراخ ةرمز رد ار نآ و ؛نک
« قح » یم رارق .؛هد هچ رگید یوس زا لدماع و هدشیر ناودتب ادرب
ترع اهروشک ییایفارغع یاهزرم یارو رد ار یداش قح ققحت م؛ع دراوم زا یرایرب دردک وعو
یم رارق میرحت دروم هک ییاهروشک لاثم یارب یازفا هلمع زا یناوارف تمکشم اب ،؛نریگ
،مرودت ش
هناخراک ن؛ش هترب هب و بیانص یلیطعت و اه
یم ،یراکیب شیازفا نآ ببت میرحت ریثأت تحت ؛نناوت
هب یم هعاوم ،؛نیآ دوعو یم دراو مدرم رب ار یدایز یبصع راشف تمکشم یا .؛نوش
بعوم و ؛نک
یم ،یبعر( ؛نشاب هتشاد میرحت زا لبق هب تبرن یرتمک یداش سارحا دوش 1032
: 100 ).
یداش رب قح ةفسلف
یور و لابقا ؛یاش ههد رد یداش قح موه م هب ندروآ
هدبرجت را؛دماو ناودتب ار ردیخا یاده یاده
ریز زا رشب هک ترناد یخلت ،سادسا دیا ردب .تدسا دردک هدبرجت ینارنا تمارک ن؛ش داهن اپ
نامه هنوگ هک
« قح ممعا و ییاسانش مدهم زا یکی یرشب یاه
یمدت یردت اپ یاردب اده
ییوگخدس
،انتعا تابواطم هب ؛ماراک تسا ینارنا تمارک ریذپان
( »
jurkovic, 2018: 13
،)
« قح زدین یداش
________________________________________________________________
1. Declaration of Independence of the United States. preamble
قح ریاس ؛ننامه رب یداینب یاه
تدسا ؛ش انب نارنا یتاذ یزرا و تمارک لصا ةیاپ .»1
زتریادب
2
یم :؛ریون
« ةرد ردگید یکادخ یادیند و تدرین مادکان و رودجنر یدوعوم ،تمارک بحاص نارنا
ا کش رد ار دوخ یتخبشوخ خاک و رس رب تمارک جات ؛یاب یمدآ هک تسا ییورملق هکلب ،ترین اه
؛هن انب نآ ( »
Bayertz, 1996: 75
.)
یم یقوقح ؛عاو ار یمدآ ،ینارنا تمارک هدب ًافردص هدک دزادس
ادهنآ زا ندودب نادرنا ةطدساو
رک لصا یرترگ یداش قح ،تقیقح رد هک اجنآ زا ینچمه و تسا رادروخرب راردق ینارنا تما
( تسا هتفرگ
Kondo & Morilas, 2018: 119
راپ ندوبن ،) یتاذ تمارک ،تاناکما و طیارش زا یا
نارنا یم رطخ هب ار یداش رب قح و اه هب .دزا؛نا
هب قح یا ییانعم ة رلف و حور ،یترابع هنوگ
یا
و تاناکما لقا؛ح زا یوو دراد یداش رب قح ؛نیوگب یرک هب رگا هک تسا موردحم یساسا عوقح
یب وا یارب قح یا ندوب اراد ،تسا دودب ؛دهاوخ ادنعم زا یرادع و ؛یاف
نوزدفا.
یگ؛دنز دیا ردب
و تدسا یدادش ؛دنمزاین ادقب یاردب یدمدآ بدبط .تسا یمئاد و رمترم یداش مزلترم تمارکاب یدم اضتقا ار قح یا ندوب اراد ،عامتعا رد تریز طرش ینچمه یمادگنه تدمارک دیا ؛دنک
یم مهارف هغ؛غد هک دوش
.؛سرب یداش سارحا هب یمدآ و د؛نبرب تخر یگ؛نز بناوع ةمه زا اه
هب یزرا و ی نم راکفا ةرطیس زا ؛یاب تمارکاب یگ؛نز ،رگید ترابع ؛دنیآ ةرادبرد ید نم یراذدگ
.؛شاب یراع یگ؛نز و دادش یگ؛دنز تدشاد وردگ رد نادرنا ینادرنا تدعیبط و تردطف یوادعت و اقترا ، ینچمه
؛یدان .تسا یگ؛نز روما زا یدونشخ تدعیبط تفردگ ؛دیدان تدقیقح رد یدادش قدح یراگنا
هب نارنا یگ؛نز ترورض و تائاضتقا راکنا و نارنا داش یگ؛نز و تخبدشوخ دودعوم کدی ناونع
.تسا نارنا تینارنا ضقن هب یهتنم ردبارب رد( یدعیبط قدح کی ناونع هب یداش ساسا یا رب
دارفا یارب )یعضو قح یم نایب
همانرب ؛یاب نآ هب یبایتسد یارب هک دوش هدک دردک یمت و یزیر
: مگیلس( تسا یبایتسد و لوصح لباق یرما 1033
: 004 .)
ی؛ب ار یداش و )یعضو عوقح ربارب رد( یعیبط عوقح نایم ةطبار یرگید ة؛نریون حیدضوت هنوگ
یم :؛هد
« هن ،تسا دوعوم کی قواخ هک اجنآ زا و تر؛ق زا اهنت
یب یدرخ هدکلب ،تدسا رادرودخرب نایاپ
ی؛ب یو ،تسا زین نارکیب ریخ یاراد هب ار تیرشب تیعضو هک دوب ؛نسرخ هنوگ
هنوگ ؛دنک یدیعت یا
میمصت یداش قح هب بعار یرگید درف چیه ؛یابن هک هب ؛نوا؛خ .؛شاب ریگ
هب و یتاذ روط ،ازدجتیلا روط
پ درف ره یداش اب نانچ ار ی؛با توا؛ع ؛عاوق توا؛دع ؛دعاوق تدیاعر نو؛دب ،دردف یداش هک ، داد ؛نوی
یمن لصاح ی؛با هب ی؛با توا؛ع ؛عاوق ،هچنانچ و .دوش
یدم ،؛نوش تیاعر تقد قدقحت بدعوم ؛دنناوت
وش یتخبشوخ ن
یرایدرب اب ار تعیبط نوناق ،؛نوا؛خ ،نارنا یشوخ و توا؛ع لباقتم ؛نویپ هجیتن رد .؛
درکن قی لت یعازتنا ماکحا و ؛عاوق زا تسا
» (
Ford, 1951: 126
.)
________________________________________________________________
1 . اضر ،یممسا ،
هبحاصم ب یرهشمه همانزور ا هععارم خیرات ،تسا ینارنا تمارک ظ ح ندرک یداش ،
1 / 2 / 1033 2. Bayertz K
؛ع لباقم رد هب بلغا یداش ؛ندوب ؛قتعم یا
یم یقلت توود ف؛ه ای تیاغ ناونع قدح هدن و دودش
،ردگید یخرب و نورلیو زمیع ،سیتوا زمیع ،کلا ناع هلمع زا نا؛نمشی؛نا زا یرایرب هتبوا .یعیبط کی نایم توا ت
« تیاغ » کی و
« قح » یم ظ ح ار د دیا نادیم و ؛دننک
یدم تواد ت ،و قدبط .؛دنهن
یدازآ و عوقح زا یخرب ،مدرم ،کلا اگ؛ید فرص ار دوخ یعیبط یاه
زا لدصاح بفانم زا ات ؛ندرک رظن
رهب ،تسا یتخبشوخ لماش هک هعماع ،تدرین یدعیبط قدح یتخبدشوخ ،کلا اگ؛ید زا .؛نوش ؛نم
هب مدرم هک تسا یف؛ه هکلب ترع .؛نتسویپ هعماع هب نآ رطاخ
یداش یوعو مدردم ادت ؛دش ببدس ،
فردص دودخ عوقح یخرب زا و ؛ننک ؛قعنم یعامتعا دادرارق کی ،؛نشاب یسایس ةعماع راتساوخ ردظن
زا ؛نناوتب لباقم رد ات ؛ننک ( ؛نربب رهب هعماع بفانم
schwart, 2009: 85
.)
هدب ار یتخبدشوخ ،نودرلیو و یکادملاروب زا لدقن هب ،زین لتاو ردظن رد تدوود ف؛ده ناودنع
یم دریگ هب عماع دوصقم ای ف؛ه ،رگید ترابع ة
و شیادسآ ،یرورض یاهزاین هک تسا یا ین؛م
تذو هب و ؛نک مهارف دوخ نا؛نورهش یارب ار یگ؛نز یاه ؛نک یمأت ار نانآ یتخبشوخ یلک روط
رهب ،؛نورهش ره یارب تموارم ی؛نم
یاردب ئدمطم یاهرازبا و دزاس مهارف ار یو لاوما زا زیمآ
هب یبایتسد تنودشخ یمادمت ردبارب رد ار دردف مرع مامت تیاهن رد و ؛نک مهارف ار توا؛ع
یاده
؛نک تظفاحم ینوریب
Vattel, 1844: 10)
.)
یمن یعیبط قح ار یداش زین نورلیو یم یقلت یکرحم ةزیگنا ار یتخبشوخ کیو ،ترناد
درک
یم عوس تمس یا هب ار دارفا هک دازآ زا هک ؛هد
ی یاه فرص یعیبط نک رظن
؛ن
، ی؛ب هدب هک روظنم
نویپب نوناق هب ؛یقم ِیعامتعا تواح کی
؛ ( ؛ن
Diestelow, 2021: 9
)،
اف لدصا هک اجنآ زا ؛دی
یدیارگ
م یبایزرا و ؛یجنس توود فا؛ها ساسارب ی
دوش (
Charles, 2011: 487
) اگ؛دید یخرب ، تدحت اده
ناونع
« ؛یاف ییارگ
1» ةیاپ رب ار دوخ لوصا ،یروکیپا ة رلف نوچمه ، ؛دیووت
« یدادش یرتدشیب »
و
داد رارق نا؛نورهش ینعی ینوناق تاعوضوم یارب جنر تساک ؛یا ؛نا
ما؛قا ةمه هک یا ینادرنا یاده
هب ار یم رارق دارفا تیرثکا یرثکا؛ح یتخبشوخ هب فوطعم ،ترورض ،مادتنب رظن زا .؛هد
« تدسایس
؛عت یرتشیب یارب ار یتخبشوخ یرتشیب هک تسا یزیچ نامه تسرد مهاردف هدعماع داردفا زا دا
؛نک ( »
will, 2002: 9
یرتدشیب ،نونادق یردجم و یرا؛متدسایس ،یراذدگنوناق ره هک انعم یا هب .)
.تسا هتفرگ شیپ رد یتسرد ار ،دروآ ؛ی؛پ مدرم یرتشیب یارب ار یداش دعماع و ؛دشاب عمدخا ناینب و انبم رب ؛یاب رشب یداش و یشوخ زین لیم تراوتسا ناع رظن زا ة
؛یا یقمخا هعماع ،زین وا لآ
هدب سارحا اب و داش و لاحشوخ ،مدرم همه هک تسا یا هدب یزور
ردس
؛نشاب اهر سرتسا و ،ارطضا ،جنر زا ناگمه و ؛نرب ( »
Mill, 2001: 59
تروص رد .) ،وا ی؛دنب
« ردگا
یدنعی ،یتخبدشوخ تدسا ؛دب ،دودش ام درد و جنر ببس رگا و ،وخ ،دوش ام یداش بعوم یراک داش تذو زا تیمورحم و درد و جنر ینعی یتخب؛ب و ،جنر دوبن و تذو و ی ( »
Mill, 1977: 715
.)
یم ،ساسا یمه رب دردکیور هدس رد ار یدادش رب قح ی رلف ناینب ،عومجم رد ناوت
« تدمارک
» ،
________________________________________________________________
1. Utilitarianism
« تعیبط » و
« عمخا » نانچمه هک ترناد ینتبم تائادضتقا ،ینابم یا زا کیره ساسارب ،تشذگ هک
اگ و د؛عتم هعسوت ینارمکح رذگهر زا یداش یریگیپ رد ورمهان
.؛مآ ؛هاوخ ؛ی؛پ ،روحم
1 رد یداش رب قح . هیملاعا
، تلق،م یاهروتشک یتساسا ایناوتو و لاققتسا یاه
هاگداد ییاضو ةیور همانعطو و یلم یاه
نامزاس یاه ایب یاه
یللملا
سا رد ،نوگانوگ یاهدرکیور و ی رلف ینابم رب ینتبم یداش رب قح هتشاد رولبت زین ید؛عتم دان
هتشاد یعس اهروشک هکنیا حیضوت .تسا رد ید؛عتم یاهراجنه لکش هب ار یرهوع قح یا ؛نا
هیممعا بواق همانعطق ای و یساسا نوناق ،لمقتسا یاه
،؛دنهد راردق تدیامح درودم فلتخم یاه
نانچمه هیور تیامح هب هنیمز یا رد زین ییاضق ةیور هک مدهف ةعدسوت و یا
یدادش ردب قدح زا
هدب لدیذ رد .تسا درک ینایاش کمک بدواق ،لیدص ت
یدادش قدح زا تدیامح و ییادسانش یاده
هب .؛ش ؛هاوخ یسررب یدروم تروص
1 . 1 . هیملاعا رد یداش رب قح لاققسا یاه
تدرع ردب قدح موده م روهظ صوصخ رد یقوقح ناهذا و ناخروم ةدیممعا رد یدادش یودعو
ت گ رایرب اکیرمآ لمقتسا درک وگو
رد ؛دشرکذ بلدس لدباقریغ عوقح ،ناگ؛نریون رتشیب ؛نا
یدم کلا ناع ةواسر یمود زا هتفرگرب ار اکیرمآ لمقتسا ةیممعا و یدازآ ،تادیح زا هدک ؛دنناد
هب تیکوام بلس عوقح ناونع
فذح اب هیممعا ناگ؛نریون و دوب درک دای ین؛شن
« تدیکوام قح »
ینیزگیاع و
« یداش یریگیپ رب قح »
( ؛ندرک ما؛قا
conklin, 2015: 198
.)
یریگیپ و یدازآ ،تایح قح ،هیممعا ناگ؛نریون ،اکیرمآ ة؛حتم تلاایا لمقتسا ةیممعا رد عوقح هب ار دوخ داقتعا و ،ممعا نادرم ةمه لاقتنا لباقریغ و بلس لباقریغ عوقح ءزع ار یداش
یم زاربا یعیبط .؛نراد
رنا یعیبط عوقح زا تیامح مض نا
هک اه چیه سدک ار ادهنآ بلدس قدح
راشا تموکح رما رد مدرم و نامکاح یب قفاوت موه م هب ،درا؛ن رک
و ینوگنردس قح یتح و د
ییاسانش مدرم یارب زین ار تموکح رییغت رک
یتروصرد ات د دیا ندردک دروآردب زا یتموکح هک
ادب ار یردگید تدموکح لیکدشت و نآ رییغت قح مدرم ،دوش فرحنم عوقح ویدش یه؛نامزادس
ة
،؛نشاب هتشاد یبسانم هب
هنوگ یا تینما رثکا؛ح ناگمه یارب هک یداش
روآ مهارف ار ن
؛ ینچمه .
یتیئاه لمقتسا ةیممعا رد مئوزنو لمقتسا ةیممعا ،1
کدیتارکومد یرودهمع لمقتسا هیممعا ،2
مانتیو ایربیو لمقتسا ةیممعا و0
.تسا ؛ش نایب یداش قح ،0
________________________________________________________________
1. The Haitian Declaration of Independence( January 1.1804) 2. The Venezuela Declaration of Independence ( july 5.1811)
3. The Declaration of Independence of Democratic Republic of Vietnam( September 2.1945) 4. The Declaration of Independence of Liberia( july 16 .1847)
1 . 2 . رب قح یساسا ایناوو رد یداش
یساسا نوناق ،یساسا یناوق رد 1030
ار رودشک یمومع تسایس ف؛ه ،دوخ ةم؛قم رد ،هرنارف
.درک ررقم مومع یداش لصا
10 پاژ یساسا نوناق 1304
زین تسا درک ررقم
« : یلک ة هدب مدرم
مارتحا دروم هعماع دارفا ناونع یم
؛نشاب وکح روما ریاس و یراذگنوناق رما رد . ،تادیح قدح ،یتم
دوب ؛هاوخ لماک هعوت دروم ؛شابن یمومع افر لخم هک ی؛ح ات یداش و یدازآ .»1
رد لصا 13 رک یساسا نوناق ة
یبونع 1303 :تسا ؛مآ زین
« و یزرا زا نا؛نورهدش یمادمت
هب ؛نراد قح و دوب رادروخرب ینارنا توزنم یظو .؛نشاب یماکداش لابند
ة عوقح هک تسا توود
ب ینارنا ؛دیامن یمدضت ار دارفا ضرعت لباقریغ و یداین .»2
؛دنب رد 10 لدصا 2 یدساسا نونادق
تسا ؛ش ؛یق زین یپیلیف
« : یقمخا ،یمرع تممس زا تیامح و اقترا یارب
، و یردکف ،یودنعم
نانآ یتایح شقن ،ناناوع یعامتعا طاشن و ؛ندسانش تیمدسر هدب روشک تخاس رد ار )ناناوع(
ع روما رد اهنآ تکراشم
؛نک قیوشت ار ین؛م و یموم .»
؛نب رد یداش یلم ؛شر ندرک ؛یق اب ناتوب کچوک روشک 2
لصا 3 لادس رد یدساسا نونادق
2333 تسا درک هعوت مهم یا هب .
لدباق لدصا رادهچ سادسارب رودشک یا رد یلم یداش خرن
تسا کرد :
- عسوت ة یداصتقا را؛یاپ
- زا تظا ح یزرا
یاه یگنهرف
- یعیبط طیحم زا تظا ح
- راک تموکح و ا
0؛م .
موه م زین یویووب و رداوکا روشک ود
buen vivir
درک دراو دوخ یساسا نوناق رد ار هدک ؛دنا
( دراد یتخبدشوخ و یدادش موده م هب یدایز یکیدزن
Norren, 2017: 540
یادنعم هدب ار نآ و )
«
،وخ یگ؛نز »
درک همعرت ذ ف؛ده هدن ،موه م یا یارب رداوکا یساسا نوناق رد .؛نا
؛دش ردک
هب هک ،آ و یزومآ ،تشا؛هب ،هیذغت قح ؛ننام تسا زا و تسا رشب عوقح لرن هس روآدای ت؛ش
هیاپ و نارگید اب گنهامه یگ؛نز و یعمع تزع ةعسوت و یدازآ ،تمارک ،موه م یا یساسا یاه
رهب ندرک موکحم و تعیبط اب شیب یرادرب
زا ( تسا یعیبط ببانم زا ؛ح
Fatheuer, 2011: 19
.)
________________________________________________________________
1. (Peoples) right to life liberty and the pursuit of happiness shall to the extent that it does not interfere with the public welfare be the supreme consideration in legislation and other government affairs.
2. All citizens shall be assured of human dignity and worth and have the right to pursue happiness .IT shall be the duty of the state to confirm and guarantee the fundamental and inviolable human rights of individuals.
3. Article 9: principle of state policy 2. The state shall strive to promote those conditions that will enable the pursuit of Gross National Happiness.
1 . 3 . هاگداد ییاضو ةیور رد یداش رب قح یلم یاه
؛نورپ قح یریگیپ ضقن ةنیمز رد یدایز ییاضق یاه ؛ش لیکشت فلتخم یاهروشک رد یداش
1تسا مهم زا یکی ریز رد هک یم رکذ ،تسا یداش و یزومآ اب هطبار رد هک اهنآ یرت
.دوش
« ة؛حتم تلاایا یواع اگداد یارآ یرتروهشم زا یکی ؛شرداص یأر ،صوصخ یا رد اکیرمآ
لاس رد ریام تربار یاقآ ة؛نورپ رد 1320
هنیمز یا رد .تسا مدض ؛حتم تلاایا یواع ناوید
ینامز رد ،یأر رو؛ص ردب قدح ،دومن ریر ت مهدراهچ هیحمصا رد ار یدازآ رب قح زا تیامح هک
.تخانش تیمسر هب یلم حطس رد ار یداش یوجترع ایا ناراذگنوناق
ار میاس نوناق اکسربن تو
کی لوا یناهع گنع نایاپ زا ؛عب لاس
، لیروآ مهن رد 1313
؛دندرک بضو هدک ینادمز تدسرد
و دوب ،وشآ و یریگرد ؛هاش اپورا اکیرمآ
ی یزکرم زا یدایز دا؛عت دودخ هب ار ییاپورا نارعاهم
بلع درک دوب و رب اکیرمآ هب ار ،وشآ ،نارعاهم نایرع یا هکنیا زا سرت ؛ننادس
دودخ جوا هدب ،
هک دوب ینچ نوناق یا یاوحف .دوب ؛یسر سرد ره سیر؛ت
، هب ینایز زا ریغ نابز هدب یدریلگنا
سر؛م ره رد یصخش ره ة
،یلحم ،یمومع هقرف
یا یصوصخ ، عونمم
.تسا یتوادیا ادهنت اکدسربن
تیدو؛حم هک دوبن هب رصحنم سیر؛ت
یریلگنا نابز ار
تشاد . و یهودپ تدوایا رد ویاهوا رد اودیآ
زلتراب توایا .؛نتشاد یهباشم یناوق زین
رد 22 یم ام 1323 ریام تربُر یاقآ هب
ناونع دسر؛م رادگزومآ ة
نودتپمه نودئز ،
ضدقن هدب
مهتم میاس نوناق زین اگداد و ؛ش
هب ببس میاس نوناق زا یچیپرس ار وا ،
موکحم .دردک یادقآ
ریام ناتساد یاه ار یناموآ لیجنا کی شناد کی هب
زومآ د هواس یم سیر؛ت درک
دردک ادعدا ریادم .
تدخادرپ هب ار ریام اگداد لاح ره هب .دوب دا؛ن سرد هسر؛م تاعاس لوط رد هچب هب ناشیا هک میرع ة 22 .درک موکحم یرلاد نوناق تقباطم صوصخ رد ار رظن؛ی؛جت تساوخداد ،ریام تربور
؛حتم تلاایا یواع ناوید هب یساسا نوناق اب اکساربن رو؛دص ادب یوادع ناودید ،درک می؛قت
0 یأر
لباقم رد قفاوم 2
دودب تیرثکا قفاوم هک ،ز؛وونیر کم یضاق .داد یأر ریام ب ن هب ،فواخم یأر
قدح زا دردف یرادرودخرب بدعوم شدناد بدرک و یریگدادی ،لغدش زا یرادروخرب هک درک نایب ترع یم یداش یوعو یلغش روما ماجنا لاح رد زین ریام یاقآ و دوش
یدازآ زا و دوب دوخ یاده
یم رهب دوخ یرکف ترع رد ،راک یا اب و تسا درب
تسا دوب شیوخ یداش یوعو
».2
2 . همانعطو و دانسا رد یداش رب قح نامزاس یاه
ایب یاه یللملا
چیه رد یداش رب قح هب یرشب عوقح دانسا زا کی
هدب هکلب ، ؛شن نایب تحارص رد ینمدض رودط
رطم عوقح ریاس بواق هلمع زا تسا ؛ش ح
زواف اکِنِس نویرناونک (
1303 ) نویرناونک یووا هک
________________________________________________________________
1. See: Loving v. Virginia.388.us.1. Supreme court of united states.june12.1967 Billiard Hall case . 92 heonma80 ( Korean constitutional court. May 13.1993)
2. Meyer.v. state of Nebraska/ legal information Institute .web .Dec 2015.avalaible at www.law.cornell.edu/ supremecourt/text /262/390
رد صوصخ کرویوین رد نانز عوقح
،تسا زا داقتنا هب م؛قم
ة یممعا ة اکیرمآ لمقتسا ،1
و یدازآ
یداش یریگیپ ار
ب ه بلدس لدباقریغ عودقح ناونع کرتدشم سندع هدب هدک هتدرناد
دردم و نز
داد صاصتخا .تسا ؛ش
ا نایم زا ؛یسر بیوصت هب رشب عوقح یناهع ةیممعا زا ؛عب هک یدانس طدقف ،؛نا
دم؛قم رد ة
کدوک عوقح نویرناونک 1333
تدسا ؛دش هدعوت داونادخ طیدحم رد نادکدوک یداش هب ادب
دوخ یتیصخش لداعتم و لماک ؛شر یارب کدوک هکنیا صیخشت یم
تریاب و داوناخ طیحم رد
ا ت و تبحم ،یداش زا ولمم ییاضف رد .دوش گرزب مه
لاس رد 2311 همانعطق ،للم نامزاس یمومع بمجم ، ف؛ده ار یدادش هک درک بیوصت ار یا
یداینب - یم ینارنا یدادصتقا ؛دشر رد لدادعتم و هدنلاداع ،ردیگارف یدردکیور راتساوخ و ؛سانش
یم یم اقترا ار مدرم ةمه یداش هک دوش .؛شخب
2
لاس رد روکذم ةمانعطق وریپ 2312
نار نک یووا و ؛دش رازدگرب یدادش درودم رد للم نامزاس س
همانعطق للم نامزاس یمومع بمجم رد هوادس ره یداش یناهع زور نآ قبط هک درک بیوصت ار یا
23
یم رازگرب سرام
0.دوش هدب تبدرن ار یدلم یداش یرترب هک یروشک ،ناتوب روشک راکتبا هب هرلع یا
ةهد لیاوا زا یلم ؛مآرد 1303
هب شت ،تخانش تیمسر .؛ش لیک
یداش یناهع یرازگ یووا0
رد زدین
لیروآ 2312 .؛ش رشتنم یمز ةرسؤم طسوت یانثتدسا هب هنلااس یناهع یرازگ ،؛عب هب نامز نآ زا2
لاس 2310 ت یم رشتنم للم نامزاس را؛یاپ ةعسوت یاهراکهار ةکبش طسو
4.دوش
هم ام زا 2311 یدادصتقا ةعدسوت و یرادکمه نامزادس ،زین داهندشیپ
داد هدک صخادش زا
« یگ؛نز رتهب » یارب یراذگتدسایس زا تیامح یگ؛دنز تدی یک یادقترا تدهع رد اده
و یدادش و
یم ینابیتشپ دارفا یتخبشوخ :تدسا داد داهندشیپ ار صخادش دزادی ،صودصخ دیا رد و ؛نک
،یگ؛دنز زا تیادضر ،تشا؛هب ،ین؛م لماعت ،تریز طیحم ،یزومآ ،هعماع ،لغش ،؛مآرد ، کرم داعت و ینمیا یگ؛نز و راک ل
.0
یتخبدشوخ ،یداش یارب هک تسا ؛قتعم )وکرنوی( ؛حتم للم یگنهرف و یملع ،یشزومآ نامزاس نارنا افر و ،اه
« یزومآ » و
« راک » ژیو تیمها زا یدساسا طردش یزومآ تی یک و تسا رادروخرب یا
ادهنآ یزادس؛نمناوت و ،بدسانم لغادشم هدب یبایتدسد یاردب شدناد و ترادهم ندرک مهارف رد یاردب
________________________________________________________________
1 . رد یممعا ة ؛ش رکذ اکیرمآ لمقتسا ب
مه دو ة قلخ ربارب نادرم ؛ش
؛نا یداش یریگیپ و یدازآ ،تایح قح زا و
.؛نرادروخرب 2. Resolution adopted by the General Assembly on 19 July 2011: Towards a Holistic Approach to
Development. https//www.un.org/ga/search/view_dee.asp?symbol_A/RES/65/309
3. Resolution adoption by the General Assembly on 28 June 2012.International Day of Happiness66/281.Available at https://www.un.org/ga/search/View/docasp/66/281
4. https://www.un.org/development/desa/dspd/international _day_of_happiness.htm 5. https://worldhappiness.report/ed/23012
6. https://worldhappiness.report/ed/2021.preample.p1 7. http:// www. Oecdbetterlifeindex.org/.
لکش ار نادیب یدازآ و تی یک اب یزومآ هب یناهع یسرتسد وکرنوی ینچمه .تسا رتهب ة؛نیآ یریگ
هب .تسا داد داهنشیپ هعماع کی یماکداش شجنس یارب یصخاش ناونع
1
یب نامزاس لدمحت و یتخبدشوخ و یدادش تهع رد یداصتقا تینما تیمها رب زین راک یللموا
تسا درک ؛یکأت دارفا یصخش یب نامزاس هک یشرازگ رد .
( راک یللموا 2330
ناودنع ادب )
« تدینما
رتهب یناهع یارب یداصتقا
2» هک تسا دوب مامتها دروم هجیتن یا ، داد هئارا
« و یدادصتقا تینما
؛نراد میقترم ةطبار یداش
» ییلااب یداصتقا تینما حطس هک ییاهروشک رد هک ییاشگزمر یا هب
نا؛نورهش رایتخا رد ار یم رارق دوخ
هب ،؛نهد دراد دوعو یرتلااب یتخبشوخ حطس طسوتم روط .»
مهم ،تشادرب یا رد ییعت لماع یرت
،تدسا ؛دشن یدفرعم ؛مآرد حطس ،یلم یتخبشوخ ة؛ننک
نازیم یلصا لماع هکلب
«
؛مآرد تینما »
بدیرق رثکا یارب یداصتقا تینما هک تسا یواح رد یا .تسا
ود ،ناهع نارگراک عا تا هب هدس دو؛ح و تسا سرتسد زا ر
یدادصتقا ینماادن طیاردش رد ادهنآ مرادهچ
یم یگ؛نز یم ؛یمان تینابصع و ،ارطضا زا رپ یناهع هک ار هچنآ و ؛ننک
یم مهارف ،دوش .دروآ
0
( نادنز یزادس؛نمناوت و یتیدرنع یردبارب یاردب لدلم نامزادس داهن
UN-women
ردب زدین )
ما؛قا تیرنع ؛عب زا یداش اب طبترم یاه صخادش ی؛دنچ نامزادس دیا تدسا دردک زدکرمت
یم هیصوت هعماع رد یداش ةعسوت و ؛یووت یارب یروحم :هلمع زا ؛نک
- تبدرن :تسا داد رارق هعوت دروم ار ریز یاهروحم ،یمرع و ین؛ب تینما ،وچراچ رد
یلااب نانز 12
تنودشخ ضردعم رد رگید دارفا و یمیمص یگ؛نز کیرش طسوت هک لاس
یرنع ای یمرع یرترگ و عویش ،راک طیحم رد یرنع تیذا و رازآ عویش ،؛نراد رارق
لتق نازیم ،نانز ةنتخ - صخاش زین ،یداصتقا تینما ،وچراچ رد ترابع نانز یداش یارب یداهنشیپ یاه
:زا ؛دنا
داوناخ رد هک ینادرم هب نانز تبرن خردن ،راک یورین تکراشم ،؛نتره کاس ریقف یاه
نب ؛صرد ،نانز یراکیب اگ
اهدزمتسد رد یتیرنع فاکش ،نانز هب قلعتم یاه
- صخاش گردم تبدرن :تسا ریز دراوم لماش زین نانز یتممس ةزوح یاه ،ناردادم ردیمو
نامیاز تبرن ،نلاادرگرزب رد یروراب نازیم ،رهام و صصختم صخش طسوت ناردام یاه
طقدس ندودب ینونادق ،نانز رد یرادراب زا یریگشیپ عویش ا ؛دصرد و ، یدنع
هدک یداردف
یم یرازگ ار یبسانمان یتشا؛هب تیعضو ؛ننک
- هدلمع زا :تدسا ؛ش داهنشیپ ییوگخساپ و تیمکاح دروم رد صخاش ی؛نچ ینچمه
________________________________________________________________
1. Happiness: towards a holistic approach to development.p11 https://unstats.un.org/unsd/broaderprogress/pdf/Happiness%20towards%20a%20holistic%20approac h%20to%20development%20(A-67-697).pdf
2. Economic Security strengthens tolerance and happiness as well as growth and development . https ://
www.ilo.org/ about_ the_ ilo / newsroom/ news/ wcms_ 005218/lang_en/index.htm
3. www.ilo.int/global/about_ the_ilo /newsroom/news/wcms (Economic Security strengthens tolerance and happiness as well as growth and development
ضیعبتریغ یناوق زا یوریپ صخاش و زیمآ
یم نانز شقن دروم رد اهرظن ةصرع رد اه ناوت
.درک راشا تریز طیحم یرا؛یاپ یارب یمت رد نانز تکراشم هب نادردم ادب ردبارب عودقح زا هدک ییاهرودشک رد نانز تسا درک ناعذا نایاپ رد ،نامزاس یا
هتشاد یتخبشوخ و یداش زا یرتلااب ًاتبرن حطس ،؛نرادروخرب
1.؛نا
یداش یناهع یاروش رد یهاگدشناد ةتدرعرب نادصصختم زا ؛دی؛ع یناهع ةکبش کی زین 2
هنیمز ناور نوچمه ییاه همانرب ،داصتقا ،یسانش
ر تدوود ناگ؛دنیامن و یرهدش یزی دیا .تدساه
هیصوت ،اروش ما؛قا و اه
توود یارب یلحم و یلم حوطس رد ار ییاه تکردش یاده
درودم رد ؛دننک
ویش یرتهب یم هئارا یداش جیورت یارب اه
.؛هد
رادیاپ ةعسوت فادها و یداش رب قح تبسن
3
دزناپ ینامز ةزاب تفای نایاپ اب ازده ةعسوت فا؛ها ةواس
( ر 2312 - 2333 هعدسوت ةدمانرب ،) ادب یا
؛ندس ةمانرب هب موسوم( للم نامزاس تیا؛ه تحت یتوودریغ و یتوود نارگیزاب تکراشم 2303
،)
رب لمتشم 10
و یدلک ف؛ه 143
و یدئزع ف؛ده 203
لادس یاردب صخادش یاده
2303 - 2312
.؛ش بیوصت ،روطس مقار ةیضرف
رهب گ ی ر هب را؛یاپ ةعسوت فا؛ها زا ی ودگوا ناونع
یاردب بمادع یی
هب لین
« هب یداش قح کی ناونع »
.تسا
یروئت لاس زا شیپ ِیداش یاه 2333
؛یکأت یداش ققحت یارب نوگانوگ ؛عب ؛نچ ای کی رب ،
ی؛ب ؛نتشاد ،یعادمتعا ةیامردس یراذدگرثا ،یدصخش یدازآ ،رتدشیب فردصم و افر هک حیضوت
یزرا هب مارتحا لباق راک و ،تایقمخا و اه دروم بیترت
لاردبیو ،ناناددادصتقا هدعوت و ؛دیکأت ،اده
ترینومک تریدوب ،اه
ترینیوواک و اه اه
( تسا دوب
sachs, 2016: 58
) و تدیعماع نا؛دقف ادما .
لک هچ ؛ش قیفوت م؛ع ببس ،تایرظن یا رد یرگن تدسا ی؛عب؛نچ یعوضوم ،یداش
(
Stance
& veenhoven, 2014: 1
) نآ هب لوصح یارب هک م
ی اب ی تر هعومجم ا رگی؛دکی رانک رد للع زا ی
.؛نریگ رارق همانرب یا فا؛ها یاتسار رد را؛یاپ ةعسوت فا؛ها تیعماع
-
«
0مدرم
، یدمز ةردک و2
یرشب تداعس حلص و4
»0 3تسا زوح هک .دودب ؛دنهاوخ ؛دنیآ لاس دزناپ رد تیواعف یلصا یاه
رب ةمانرب زیامت ،لاونم یمه 2303
ح زا ترخن ، رازه هعسوت فا؛ها زا ندودب لماک ثی
« ةودحن
________________________________________________________________
1. Bringing some happiness.Available at https://www.unwomen.org/en/new/2013/3/women-ushering- happiness-and-change
2. Global Happiness Council
3. Sustainable Development Goals (sdg) 4. People
5. Planet 6. Prosperity 7. Peace
8. Transforming our world : The 2030 agenda for sustainable development . preamble .p5.pdf. available https:// sustainabledevelopment.un.org/ content
نایب » و
« تاعوضوم ةرترگ »
،یگ؛دنز تدی یک ،یگ؛دنز درا؛ناتدسا ،یردشب یاهزاین دو؛حم رد
لادثم یاردب تدسا تایلک نایب رانک رد یئزع فا؛ها یو؛ت تهع زا یرگید و ،رشب یتخبشوخ یواحرد تسا یگنسرگ شهاک ، رازه ةعسوت لوا ف؛ه هک تدینما درودم رد توکدس ادب اردمه(1
اذغ یمأدت یدب طابترا کرد و هیذغتءوس اب هلباقم یارب یرتشیب دورو ،را؛یاپ ةعسوت فا؛ها ،)یی
.تسا هتشاد کدوک ةیووا ؛شر و یتممس و بسانم ییاذغ داوم فا؛دها ةمانرب ةم؛قم رد هکنانچ تسا داد رارق رظن؛م ار تیرشب مامت ،را؛یاپ ةعسوت فا؛ها
:تسا ؛ش نایب زین را؛یاپ ةعسوت
« زا چیه دوش تل غ ؛یابن سک
2» یم هنیمز یمه رد . هدب ناودت
یم راشا یتیرنع یربارب هب نآ رد هک درک راشا نآ مجنپ ف؛ه زا یدمین نادنز بدقاو رد .؛دنک
یم لیکشت ار تیعمع هب ای ،دوشن هعوت اهنآ هب رگا هک تیعمع زا یمین ،؛نهد
عودقح زا ینادسآ
یب ار اهنآ روما و تشذگ اهنآ یقلت تیمها
مشچ ،درک و یتخبدشوخ گدنر ،هدعماع یادردف زا؛دنا
هب .؛ید ؛هاوخن ار یداش هب یداش عوضوم لماک ققحت رگید ترابع
هدب طودنم ،قدح کدی ةدباثم
رب .تسا روشک کی تیعمع مامت یداش ،نادنز نودچ یلبادق تدیعمع زا تدل غ ،سادسا یدمه
هب تخاس ؛هاوخ بنتمم ار هعماع نآ یارب یداش هب یسرتسد یروط
هک ؛نب رد 13 رادک روتدسد
:هک تسا ؛ش نایب زین
« یمادمت لدماک تحلدصم تدشاگنا ردظن رد ادب را؛یاپ ةعسوت فا؛ها یا
نارنا
؛ش ؛هاوخ ارعا اه .»
رگی؛کی هب یرشب عوقح قیداصم یمامت لباقتم یگترباو زا کمم لکش یرتهب یداش رب قح رب قح ؛نویپ و لرن اب یداش
هس یاه هب ار رشب عوقح ةناگ یم شیامن
تدواح دیا هدکنآ هچ دراذگ
اب ینهذ مامت هبنع یاه یگ؛نز هلمع زا دارفا تکرادشم ،هتدریاش رادک ،بدسانم و ،ودخ کدرم
نایب یدازآ ،یدرف تینما ،مدرم
، یرورپ و یزومآ ،،اختنا قح
،)لوا لرن(
لرن( یعامتعا یمأت
)مود مواس و کاپ تریز طیحم و )موس لرن(
.دراد رارق طبارت رد را؛یاپ ةعسوت فا؛ها ؛نس ةم؛قم
:تسا درک نایب زین
« نارنا یمامت یارب رشب عوقح یارعا ققحت د؛صرد فا؛ها یا تدساه
0» ردب .
یم ،ساسا یا ود .تدسا رشب عوقح ةرابرد ،را؛یاپ ةعسوت فا؛ها یا رد زیچ همه ًابیرقت ت گ ناوت
دربهار
« همان؛هع هب دانتسا اه
» و
« یراکمه یناوخارف یاده
دب ی هدب طودبرم یدللموا قدح و فیادظو
هعسوت » رد ف؛ه 10 فا؛ها زا یرایرب و یب
را؛دیاپ ةعدسوت و ردشب عودقح ؛دنویپ زا ناشن ،یللموا
هب دراد هنوگ هک یا عسوت فا؛ها ة
را؛یاپ یم
؛نناوت هب کدی ناونع و ار ةدشقن
دمانرب ة مع ل یاردب یتادی
قح ققحت یداش
رظن رد
؛نوش هتفرگ ةطبار ،یور ره هب.
ةدطبار کدی را؛یاپ ةعسوت فا؛ها و یداش
یم ناشن تاقیقحت .؛نراد رگی؛کی رب ی؛ی؛ش رثأت و ریثأت هک تسا هیوسود یطاعت و لماعت هدک ؛هد
یم ا یا یساسا شقن یداش ققحت رد را؛یاپ ةعسوت فا؛ها هدب ؛دننک
ةعدسوت فا؛دها ردگید ترادبع
________________________________________________________________
1.The Millennium Development Goals Report 2015. at https:// www.un.org/ millennium goals/2015- MDG
2. leave no one behind
3. Transforming our world: The 2030 Agenda for sustainable Development. Resolution Adopted by the General Assembly on 25 september 2015. A/RES/70/1.21 October 2015
یم ار یداش شیازفا ة؛عو ،را؛یاپ ( ؛نهد
sachs, 2019: 5
) یاردب دارفا رد ؛یما تخاس ؛نز یپ رد و
د .؛نتره ؛نیآ یاه یرادرودخرب بدعوم شور ة؛نیآ هب ؛یما تسا ؛نیآ هعوتم یموه م ،؛یما1
یم دارفا یارب ،ولطم و داش یگ؛نز زا دوش
« یواحرد مشچ هک داردفا یارب ، ؛نیآ زا رات و ریت یزا؛نا
سرتسا تساز ( »
Veenhoven, 2015: 205
.)
؛ها و یدمز ةرایس زا تظفاحم ،رقف هب نداد نایاپ قیرط زا ار ؛یما تابعوم را؛یاپ ةعسوت فا
رارق رظن؛م ار یتیرنع یربارب هب یبایتسد داد
یو؛ت .؛نا حلص یایند زا یریوصت ناگ؛ننک
زدیمآ
یم میسرت ار را؛یاپ و هتدشاد تدمارک و تزدع اب و مواس تریز ناکما ،مدرم ةمه نآ رد هک ؛ننک
شاب و دادش ،تخبشوخ ،مارآ یگ؛نز یمضت را؛یاپ ةعسوت ف؛ه ؛ ه یلصا ةتکن ،یور ره هب .؛ن
ِیساسا ةصیصخ ود اب یمز مدرم یب رطاخ ةغ؛غد نو؛ب
« بماع » و
« هنازاورپ؛نلب »
2.تسا
1 . یعامقجا ةعسوت و یداش رب قح
نارنا یگ؛نز تی یک دوبهب هب هک تسا تارییغت زا ی؛نیارف یعامتعا ةعسوت یدم ردجنم اه
دودش
،یجیهلا و یممسا(
1030 : 210 ) هب جتنم یعامتعا ةعسوت ،للم نامزاس فیرعت یرخآ قبط و
« یداش » م ی دوش
0.
« تی یک گ؛نز ی » ار م ی ناوت یرتهب لماع ای فرعم یداش رد عماع درک ناونع ه هعوت
ب ه 10
ه ف؛
لصا و ی 143 ف؛ه یعرف عسوت ة
،را؛یاپ ایوگ ی بفر
« تی یک اب » این یادهز یدساسا دردف رد
؛نز نومنهر و یگ بماع درکیور هب
« تی یکاب یگ؛نز »
تسا .
هلئرم ا دروم ًاسأر ،)یزومآ تی یک( هعسوت مراهچ ف؛ه رد هک ی کأت
ی
؛ ریادس و هدتفرگ رارق
هب زین را؛یاپ ةعسوت فا؛ها یدوخ
،هنومن یارب ؛نراد یگ؛نز تی یک هب تیانع ،دوخ د
ف؛ه لوا
عسوت ة را؛یاپ هک رب یاهزاین یعامتعا و
؛عب یداصتقا کأت
ی
؛ م ی
؛نک ، بلغا ادب کدی ت دص ید یک
نهارمه ؛
؛ننام یسرتسد هب
تینما ییاذغ و کارودخ موادس و ذدغم ی ، یگ؛دنز مأودت ادب ممدس ت
،
یبایتسد هب یوارت یتیرنع و
نانز و رتخد نا نمناوت ؛ رد مه ة
،حوطس یهت ة
،آ ین؛یماشآ مواس
و
، زیکاپ یسرتسد هب
یژرنا رقم نو هب هفرص م ،
، ئمط یون و
،را؛یاپ لاغتشا بدسانم و ،هتدریاش
ز ی اگتر نارنا ی مواقم و ا؛یاپ ر.
دراد ینایادش تیمها یداش تیعضو رد زین ینارمکح تی یک رظنم زا یگ؛نز تی یک ف؛ده
مهدزناش زین
رب تی یک نارمکح توود تی یک دوبهب عوضوم اب ،وخ ی کأت
ی
؛ م ی ؛دنک یدنارمکح .
هب ،وخ عومجم ه ا و تیمکاح یاه؛نیارف هب طوبرم ی یک تایصوصخ زا ی اپ
ی ه اه یدادهن ی ادهنآ
________________________________________________________________
1. See: The Sustainable Development Goals Report 2019.United Nations, NewYork. Available at:
https:// unstats.un.org/sdg/report/2019/The_ sustainable_Development_Goals_Report_2019_pdf 2. https://www.oecd.org/development/sustainable-development-goals.htm) OECD and the Sustainable
Development Goals: Delivering on universal goals and targets 3. United nations research institute for social development (2016)
