Reflection of the Iranian Governmental Model in "Imperial Law"(Qanoon-e- Shahanshahi) by Idris Bitlisi
Mohsen Morsalpour 1 (121-140)
Abstract
Idris Bitlisi was one of the Bureaucrats of the Aq Quyunlu’s curt who took refuge in the Ottoman Empire and in the court of Sultan Bayezid II after the Safavid rule came to power. He held important government official in the Ottoman Empire and left literary, historical, religious and even medical Books. One of the last ecclesiastical works was "Qanoon-e-Shahanshahi" in the ethics and customs of the Sultan, which he wrote for Sultan Selim. The
"Qanoon-e-Shahanshahi" presented the requirements and functions of the Kingdom institution in Iran in the form of Gods gift and drew a favorable model of the Persian kings of justice and religion for the Ottoman sultan.
The purpose of this article is to analyze the political thought of Idris Bitlisi and the influence of the tradition of writing Andarznameh with a focus on the Iranian Governmental model on the "Qanoon-e- Shahanshahi".
Therefore, the present article is organized with an analytical approach and using the content analysis method based on these questions, from what ideas and sources Idris Bitlisi was influenced and how he proposed the model of Iranian Government in the "Qanoon-e-Shahanshahi". Findings show that Bitlisi has compiled the "Qanoon-e-Shahanshahi" in the context of the works of political ethics, but in terms of content and political thought by using the Andarznameh of predecessors such as the Siasatnameh and Nasihat-al- Muluk and the adaptation of thought Their political extension extended the tradition of writing Andarznameh on the axis of the Iranian Governmental model in the Ottoman Empire.
Keywords: Idris Bitlisi, Qanoon-e-Shahanshahi, Iranian Governmental model, Andarznameh, Ottomans.
1. Email of the corresponding author: [email protected]
Associate professor of History Department in University of Sistan and Baluchestan
10.22059/jhss.2022.323859.473406Print ISSN: 2251-9254-Online ISSN: 2676-3370https://jhss.ut.ac.ir
Received: 15, May, 2021; Accepted: 16, March, 2022
Historical Sciences Studies
Volume 13, Issue 4, Serial Number 28, Winter 2022
/ ١٢٢ ﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ ي راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
رد ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا
«رﻮﭙﻠﺳﺮﻣ ﻦﺴﺤﻣ
نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ هﺎﮕﺸﻧاد ﺦﯾرﺎﺗ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد
1
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ ۲۵
/ ۰۲ / ۱۴۰۰ :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ ؛ ۲۵
/ ۱۲ / ۱۴۰۰
ﯽﻤﻠﻋ - ﯽﺸﻫوﮋﭘ
هﺪﯿﮑﭼ
ﺲﯾردا ﯿﻧاﻮﯾد زا ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺎ
ن رﺎﺑرد و ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ ،نﺎﯾﻮﻔﺻ ﺖﻣﻮﮑﺣ نﺪﻣآ رﺎﮐ يور زا ﺲﭘ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ
ﻨﻣ يو .ﺪﺷ هﺪﻨﻫﺎﻨﭘ مود ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ نﺎﻄﻠﺳ رﺎﺑرد ﺎ
ﯽﻤﻬﻣ ﺐﺻ ﺖﻓﺮﮔ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ رد
رﺎﺛآ و ،ﯽﺑدا ي
.ﺖﺷاﺬﮔ يﺎﺟﺮﺑ دﻮﺧ زا ﯽﺒﻃ ﯽﺘﺣ و ﯽﻨﯾد ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻦﯾﺮﺧآ زا ﯽﮑﯾ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﺎﺛآ »
ﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽﻫ
« رد
دﻮﺑ ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ بادآ و قﻼﺧا ﻢﯿﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ياﺮﺑ ار نآ ﻪﮐ
ﺖﺷﺎﮕﻧ .
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ «
ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺑ و ﺎﻫ
ﺐﻟﺎﻗ رد ار ناﺮﯾا رد ﯽﻫﺎﺷ دﺎﻬﻧ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ﻪﺿﺮﻋ ﺐﺴﺘﮑﻣ و ﯽﺒﻫو ﺐﻫاﻮﻣ
هدﻮﻤﻧ زا ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ يﻮﮕﻟا و
ﻦﯾد و ﺮﮔداد نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ نﺎﻄﻠﺳ ياﺮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا راﺪﻣ
دﺮﮐ . ﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ فﺪﻫ ﺳرﺮﺑ ﺮ
ﯽ ﻠﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ
ﺪﻧا ﯾ ﺸ ﮥ ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﯽﺴﯾﻮﻧ
ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﺮﺑ
بﺎﺘﮐ
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ﻣ ﯽ ﺎﺑ .ﺪﺷ يور ﻦﯾا زا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ دﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ
و هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗ شور زا يﺮﯿﮔ
ﯾﺎﭘ ﺮﺑ اﻮﺘﺤﻣ ﮥ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﺎﻫ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ نﺎﻣﺎﺳ و هدﻮﺑ ﺮﺛﺄﺘﻣ ﯽﻌﺑﺎﻨﻣ و ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻪﭼ زا
ﻪﻧﻮﮕﭼ
رد ار ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا »
ﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽﻫﺎﺸﻨ « حﺮﻄﻣ هدﻮﻤﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ؟ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺪﻫد
ﻪﮐ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ » ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ «
هدﻮﻤﻧ ﻦﯾوﺪﺗ ﯽﺳﺎﯿﺳ قﻼﺧا رﺎﺛآ قﺎﯿﺳ ﻪﺑ ار ﻦﮑﻟ
و اﻮﺘﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﺳﺎﯿﺳ ي ﺎﺑ
هﺮﻬﺑ زا يﺮﯿﮔ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﺳﺎﯿﺳ نﻮﭼ ﻒﻠﺳ يﺎﻫ سﺎﺒﺘﻗا و كﻮﻠﻤﻟا ﺖﺤﯿﺼﻧ و ﻪﻣﺎﻧ
ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﺎﻬﻧآ ﯽﺳﺎﯿﺳ
، ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ .ﺪﯿﺸﺨﺑ داﺪﺘﻣا ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ رد ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ار ﯽﺴﯾﻮﻧ
هژاو يﺎﻫ ﺪﯿﻠﮐ ي :
ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ،ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا .ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ،ﯽﺴﯾﻮﻧ
1.
ﻪﻣﺪﻘﻣ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ يﻮﻔﺻ ﺖﻣﻮﮑﺣ ياﺪﺘﺑا رد ﯽﺒﻫﺬﻣ يراداور مﺪﻋ
ﻪﺑ و ﻪﺘﺨﯾﺮﮔ ناﺮﯾا زا ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﺷ هﺪﻨﻫﺎﻨﭘ ﺮﯿﻐﺻ يﺎﯿﺳآ و ﺪﻨﻫ ،ﺮﻬﻨﻟاءاروﺎﻣ
ﻮ ﺪﻧ . يﺎﺠﺘﻟا
،روﺎﺠﻣ يﺎﻫوﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ نازرودﺮﺧ ﺐﺒﺳ
شﺮﺘﺴﮔ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﺮﺸﻧ و ﯽﻧاﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ
ﺪﺷ .
ﯽﻧاﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ شﺮﯾﺬﭘ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ رﺎﺑرد رد ﻪﮐ
، ﯽﺑدا و ﯽﺨﯾرﺎﺗ رﺎﺛآ ﺮﺸﻧ ﺎﺑ
،ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﯽﮕﺸﯾﺪﻧا و ﯽﺑدا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺚﯾراﻮﻣ
ﺮﯿﻐﺻ يﺎﯿﺳآ رد ار ﯽﻧاﺮﯾا ﺪﻧداد ﻂﺴﺑ
.
ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ ﯽﻧاﺮﯾا ﻢﻬﻣ ﺚﯾراﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ
دﻮﺑ
هرﺎﭘ ﻦﺘﺷﻮﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﻧزرﺪﻧا يا
ﻪﻣﺎ رد ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻫ ﺖﻣﻮﮑﺣ وﺮﻤﻠﻗ
ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ
، .ﺖﻓﺎﯾ داﺪﺘﻣا
» نﻮﻧﺎﻗ
ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ «
ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا زا ﯽﮑﯾ ﺎﻫ
ﯽﯾ هزﻮﻣآ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ ار ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ
1 . :لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮥﻣﺎﻧﺎﯾار
ﯽ��ر� مﻮ�ﻋ یﺎﮫ��و�
، رود ة 13 رﺎﻤﺷ ، ة 4 - رﺎﻤﺷ ة ﭘﯿ ﭘﺎ ﯽ 28 ، ز نﺎﺘﺴﻣ
، 1400 / 123
اﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ دﺮﮑﯾور ﺎﺑ و ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ شور ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ يور ﻦﯾا زا .دﻮﻤﻧ ﻞﻘﺘﻨﻣ
، ﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﮥ
هزﻮﻣآ سﺎﺒﺘﻗا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺶﺳﺮﭘ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ
، ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
بﺎﺘﮐ » ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« .ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ضوﺮﻔﻣ
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺻا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ
سﺎﺒﺘﻗا
ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا
رد
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
هزﻮﻣآ ار ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ و ﯽﻟاﺰﻏ و ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ زا ﯽﺳﺄﺗ ﺎﺑ
رد ﺐﻟﺎﻗ
ﯽﺳﺎﯿﺳ قﻼﺧا بﺎﺑ رد ﯽﺑﺎﺘﮐ
، ﻪﺑ قﺎﯿﺳ هدﻮﻤﻧ ﻦﯾوﺪﺗ ﯽﻟﻼﺟ قﻼﺧا .ﺖﺳا
درﻮﻣ رد
ﮑﻟ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺮﺿﺎﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ
هرﺎﭘ ﯽﮔﺪﻧز ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يا
ﻪﺸﯾﺪﻧا و يﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا .ﺪﻧا
ﻣ رد ﯿ نﺎ ﻟﺪﺑ رﺎﺛآ ﯿ ﺴ ﯽ » ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« درﻮﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ ﻮﻧ ﯾ نﺎﮔﺪﻨﺴ هدﻮﺑ
و زا يﺮﺼﺘﺨﻣ ﺢﻧاﻮﺳ
و لاﻮﺣا رﺎﮑﻓا
وا ﻧﯿ ﺰ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﻫ
هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﺑﺎﺘﮐ رادﺮﺳ نﺎﻫرﻮﺗ ﯽ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﺎﺛآ و ﯽﮔﺪﻧز درﻮﻣ رد )
2008 ( رد و ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾد يا
) 2016
ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ (
ﺦﯾرﺎﺗ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« ﻪﺘﺷﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ .ﺖﺳا
وداﺮﺘﯿﻤﯾد
) 2001
ﺰﯿﻧ (
ﻞﯿﺼﻔﺗ ﻪﺑ »
ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« داد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار .
رد ﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪ
نﺎﺑز
ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾﺪﻨﭼ رد داﺰﮐﺎﭘ يﺮﻬﻣ
) 1389 ) ،(
1398 ) ،(
1390 ) و ( 1392
ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ (
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﺎﺛآ ﯽﻓﺮﻌﻣ و ﯽﮔﺪﻧز حﺮﺷ درﻮﻣ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ صﻮﺼﺨﺑ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« شور ﻪﺑ
ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ داد ﺖﺳﺪﺑ
هداز ﻦﯿﺴﺣ .
) 1395
ﺰﯿﻧ (
ﻪﻟﺎﻘﻣ بﺎﺘﮐ يا
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ار
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﯽﻨﯾوﺰﻗ
) 1389
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد (
ﺸﯾﺪﻧا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا ﮥ
رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ
بﺎﺘﮐ رد ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ نﺎﻤﺘﻔﮔ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﺘﺣ و تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
رﺎﺛآ نﻮﭼ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺮﮕﯾد »
ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ
ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﯽﺳﺎﯿﺳ وا ار ﯽﺘﺳرﺪﺑ ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻢﯿﺳﺮﺗ
. ﯽﻔﯿﺳ
) 1397
ﻣﺎﻧ ﺮﺸﻧ ﻦﻤﺿ ﺰﯿﻧ (
ﮥ و رﻮﻬﺸﻣ
ِﯽﺨﯾرﺎﺗ ار وا ﯽﮔﺪﻧز درﻮﻣ رد تﺎﻔﯿﺻﻮﺗ ﯽﺧﺮﺑ ،مود ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ نﺎﻄﻠﺳ ﻪﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا
ﺢﯾﺮﺸﺗ دﻮﻤﻧ . ور ﻦﯾا زا ﻪﮐ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺢﻧاﻮﺳ
ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﺎﮑﻓا
،ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻢﮐ درﻮﻣ ﺎﯾ هﺪﻧﺎﻣ لﻮﻔﻐﻣ ﯽﺳرﺮﺑ فوﺮﺼﻣ ار دﻮﺧ ﻢﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﺪﻧا ﺸﯾ ﮥ و ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ داﺪﺘﻣا
و ﯽﺴﯾﻮﻧ هزﻮﻣآ و ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ لﺎﻘﺘﻧا
-
ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ
بﺎﺘﮐ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« هدﻮﻤﻧ
.ﺖﺳا
/ ١٢٤ ﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ ي راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
2.
ﻦﯾوﺪﺗ و ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا
» ﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽﻫﺎﺸﻨ
«
ﺣ مﺎﺴ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﻦﯾﺪﻟا )1
1 ( دﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﯿﻧاﻮﯾد زا ﻪﮐ
ﯽﺳﺎﯿﺳ تﻻﻮﺤﺗ رد ﺮﺧاوا
يﺮﺠﻫ ﻢﻫد نﺮﻗ ﻞﯾاوا و ﻢﻬﻧ نﺮﻗ و هدﻮﻤﻧ ﺎﻔﯾا يﺮﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ
ﻨﯿﻣز رد ﮥ مﻮﻠﻋ ﯽﻨﯾد ،ﺐﻃ ،
.ﺖﺷاﺬﮔ يﺎﺟﺮﺑ دﻮﺧ زا يرﺎﺛآ بدا و ﺦﯾرﺎﺗ رد
فﺮﺷ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يو زا ﻪﻣﺎﻧ
» ﻞﯾﺎﻀﻔﻟا ﻊﻤﺠﻣ
ﻮﮑﻠﻣ ﮏﻟﺎﻤﻣ نادرﺎﮐ تادﺎﺒﻌﻟا ﯽﻓ ﻞﯾﺎﺳﺮﻟا ﻒﻨﺼﻣ و تﻻﺎﻤﮑﻟا و ت
توﺮﺒﺟ راﺮﺳا ﻒﺷﺎﮐ
«
فﺮﺷ) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ نﺎﺧ 1377
: 2/
155
دﺎﯾ (
ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد ﺦﯾرﺎﺗ رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﻮﻬﻇ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
ﻧاﻮﯾد ﮏﯾ ﺖﻣﺎﻗ رﻻﺎﺴ
.دﻮﺑ ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ ﺖﻣﻮﮑﺣ هرود رد و ﻪﺑ شرﺪﭘ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يو
ﺖﻣﺪﺧ
ﺲﭙﺳ و هﺪﻣآرد ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ هﺎﺸﻧﺎﻬﺟ ﻄﺳاو ﻪﺑ
ﮥ ﺐﻧﺎﺟ يراد دﻮﺧ دﺎﺘﺳا
، ﯽﺟوﺎﺳ ﯽﺿﺎﻗ
، ﻪﺑ
ﺖﻓﺎﯾ هار ﻦﺴﺣ نوزوا رﺎﺑرد ﺮﻣز رد و
ة نﺎﯿﻧاﻮﯾد وا رﺎﺑرد
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻣﻮﮑﺣ هرود رد .
نﺎﻄﻠﺳ بﻮﻘﻌﯾ ﻦﺴﺣ نوزوا ﺪﻧزﺮﻓ تراﺪﺻ و
ﯽﺟوﺎﺳ ﯽﺿﺎﻗ
، ﯽﺴﯾردا صﺎﺧ ﯽﺸﻨﻣ
هﺪﻬﻋ و نﺎﻄﻠﺳ ﺪﺷ ﯽﺘﻨﻄﻠﺳ نﺎﺸﻧ و ﺮﻬﻣ راد
ﺎﺑ) ﯾ
،راﺪﻗاﺮ 2009 : 75 (
ﺎﺑ يو طﺎﺒﺗرا ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ .
ﻦﯾا رد ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻦﯿﻃﻼﺳ هرود
ﺑ و ﯾﺎﭘ ﺮ ﮥ تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ بﻮﻘﻌﯾ نﺎﯿﻣ
ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ و
نﺎﻄﻠﺳ
ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺪﻣآ ﺪﯾﺪﭘ .
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺖﯿﻨﻬﺗ
ﻪﻣﺎﻧ ﻦﯿﺴﺤﺗ درﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺷﻮﻧ مود ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ ياﺮﺑ يا
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ نﺎﻄﻠﺳ
) ﺮﻣﺎﻫ لﺎﺘﺸﮔرﻮﭘ ، 1387 : 2/
90 . Dimitriadu, 2001: 35
.(
زا ﺲﭘ
ﻠﺳ گﺮﻣ ﻄ بﻮﻘﻌﯾ نﺎ
، ﺪﻧﻮﻟا و ﻢﺘﺳر نﺎﻄﻠﺳ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ازﺮﯿﻣ
ﻦﯾا رد و ﺪﻣآ رد
ﻪﻫﺮﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻧاﻮﯾد تﺎﺟرد ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﺪﯿﺳر ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ ﺖﻣﻮﮑﺣ يراﺬﮔ
) Dimitriadu, 2001: 35
. (
ترﺪﻗ يﻮﻔﺻ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا هﺎﺷ يﺮﯿﮔ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﮔﺪﻧز
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ار
.دﻮﻤﻧ نﻮﮔﺮﮔد ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﯾﻮﻔﺻ تﻮﻄﺳ
، زا يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﮔﺪﻨﻫﺎﻨﭘ ﺐﺒﺳ و ﺎﻤﻠﻋ
يﺎﺑدا ﯽﻨﺳ ﺪﺷ نﺎﯿﻧﺎﻤﺜﻋ و نﺎﮑﺑزا ،نﺎﯿﻧﺎﮐرﻮﮔ ﻪﺑ .
هﺮﻣز رد ﺰﯿﻧ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا نﺎﮔرﺰﺑ
ﺖﻨﺳ ﻞﻫا .ﺪﺷ هﺪﻨﻫﺎﻨﭘ مود ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ نﺎﻄﻠﺳ رﺎﺑرد و ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ
ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ
، ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ار
ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﻮﻣﺄﻣ و ﺐﺻﺎﻨﻣ و
ر ﺖﯾ دﻮﻤﻧ راﺬﮔاو يو ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ .
ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ هرود رد
ﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﯿ
ﻢ ﻧﯿ ﺰ ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يا ﻧﺎﻤﺜﻋ رﺎﺑرد رد ﯽ
ﺖﻓﺎﯾ ﻧ نارﺪﻟﺎﭼ ﮓﻨﺟ رد و ﯿﺰ
رد
بﺎﮐر يو .دﻮﺑ ﺲﯾردا ﻪﻫﺮﺑ ﻦﯾا رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﻮﻣﺄﻣ
ﯾ ﺖ يﺎﻫ ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ ﻤﻬﻣ ﯽ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد
ﺸﻧدﺮﮐ ﯿ ﻦ ﺖﻓﺮﮔ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ
ﺪﻟاﺪﻌﺳﺪﻤﺤﻣ) ﯾ
،ﻦ 1280 :ق 2/
304 - 322
ﻪﮐ(
راﺮﻗ نﺎﻄﻠﺳ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ
.ﺖﻓﺮﮔ يو ﻢﯿﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ زا ﻪﮐ يرﺎﯿﺘﺧا ﺎﺑ
،ﺖﺷاد ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا هﺎﺷ ﺮﺘﺸﯿﭘ ﻪﮐ يدﺮﮐ مﺎﮑﺣ
دﻮﺑ هدﺮﮐ رﺎﻨﮐﺮﺑ
، ﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ نﺎﺸﺒﺻﺎﻨﻣ ﻪﺑ ار
،لواد ﮏﻣ) 1383
: 78
و(
ﺐﺒﺳ ور ﯾ ﻧادﺮﮕ ﯽ ﺑﯿ ﺶ
ﺑ زا ﯿ ﺖﺴ اﺮﻣا زا ﻦﺗ ي
زا دﺮﮐ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا هﺎﺷ ﭘ و
ﯿ ﻦﺘﺳﻮ ﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﯿ
ﻢ ﺪﺷ
.1 ) 1389 ( هداز ﻦﯿﺴﺣ :ﮏﻧ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا رﺎﺛآ و لﺎﺣ حﺮﺷ نﺪﯾد ياﺮﺑ )
1395 و ( يداﺰﮐﺎﭘ .
ﯽ��ر� مﻮ�ﻋ یﺎﮫ��و�
، رود ة 13 رﺎﻤﺷ ، ة 4 - رﺎﻤﺷ ة ﭘﯿ ﭘﺎ ﯽ 28 ، ز نﺎﺘﺴﻣ
، 1400 / 125
،ﺖﺳودﺎﺳرﺎﭘ) 1377
: 152
و (.
ي اﺮﻣا ﺎﺑ تاﺮﮐاﺬﻣ ًﺎﺼﺨﺷ ي
ﺮﮑﻣ ي
، ار نارﻮﺳ و نﺎﺑﺎﺑ ،ﺖﺳوداﺮﺑ
اﺮﺑ ي ﺘﺸﭘ ﺐﻠﺟ ﯿ
نﺎﺒ ﮕﻨﺟ ﯽ اﯾ ﻦ ﻣا ﯿ ناﺮ ﻠﻤﻋ زا ﯿ تﺎ ﮕﻨﺟ ﯽ ﻧﺎﻤﺜﻋ ﯽ ﺎﻫ ا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ور
ﻣﯿ ﻪ
داد مﺎﺠﻧا
رازﻻ) ﯾ ﻒ د و ﯾ
،ناﺮﮕ 1386 : 73 .(
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﯾرﻮﻣﺄﻣ ﻢﻬﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ﺖﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار
، ﻟﺄﺗ رﺎﺛآ ﯿﻔ ﯽ يدﺪﻌﺘﻣ ﺰﯿﻧ
زا
ﺎﺟﺮﺑ دﻮﺧ ي
اﺬﮔ بﺎﺘﮐ .ﺖﺷ ﺎﺳر و ﺎﻫ
ﯾ ﻞ ﺧﺮﺑ و هﺪﻧﺎﻣ ﺎﺠﺑ ﯽ
ﺪﭘﺎﻧ رﺎﺛآ ﯾﺪ ﻟﺪﺑ هﺪﺷ ﯿ ﺴ ﯽ
:ﮏﻧ)
،داﺰﮐﺎﭘ 1389 : 85 - 83
ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ (
ة ﻌﻣﺎﺟ ﯿ ﺖ و ي .دﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﻮﻠﻋ رد ﺮﺛا ﻦﯾﺮﺘﻓوﺮﻌﻣ
ﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ ة وا ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﺦﯾرﺎﺗ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ «
ﺖﺳا ﻪﮐ مود ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ نﺎﻄﻠﺳ . ﯽﻃﺎﻔﺘﻟا
نﺎﺑز ﻪﺑ
ﺮﺑ هوﻼﻋ و ﺖﺷاد ﯽﺳرﺎﻓ ندوﺮﺳ
ﺮﻌﺷ
،ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻣ ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﻋﺎﺷ ﯽﻣﺎﺟ ﺎﺑ دﺮﮐ
،ﯽﺣﺎﯾر) 1369 : 163
داد ﺖﯾرﻮﻣﺄﻣ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﺑ (،
ﯽﺑﺎﺘﮐ ﺎﺗ ﺪﺴﯾﻮﻨﺑ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺦﯾرﺎﺗ رد
. ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ
ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ نﺎﻄﻠﺳ ﺖﺳاﻮﺧرد ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد
،
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ «
و ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ار يﺮﺜﻧ ﺎﺑ
و ﻒﻠﮑﺘﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﻇ و فﺎﺻو ﺦﯾرﺎﺗ ،ﯽﻨﯾﻮﺟ يﺎﺸﮕﻧﺎﻬﺟ بﻮﻠﺳا ﻪﺑ
.دﻮﻤﻧ ﺮﯾﺮﺤﺗ رﺎﺗ
ﯾ ﺦ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ «
رد درﻮﻣ رﺎﺗ ﯾ ﺦ زا ﻦﺗ ﺖﺸﻫ ﻃﻼﺳ
ﯿ ﻦ ﻧﺎﻤﺜﻋ ﯽ دﻮﺑ
،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺪﻧزﺮﻓ ﻪﮐ
ردا ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ﯾ
ﺲ ﺮﺘﻓﺪﻟا ي ﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺎﺗ ار نآ ﯿ
ﻢ ﻤﮑﺗ ﯿ ﻞ اﺪﻫا وا ﻪﺑ و
دﻮﻤﻧ
ﺟﺎﺣ) ﯽ ﻠﺧ ﯿ
،ﻪﻔ ﺑ ﯽ :ﺎﺗ 1/
283
ﻠﺷرﺎﭼ نوزوا .(
ﯽ ﻣ ﯽ ﯾﻮﻧ ﺪﺴ ا ﻪﭼﺮﮔا ﻪﮐ ﯾ
ﻦ ﺮﺜﻧ بﺎﺘﮐ
ﺴﺑ اﻮﺘﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﮑﻟ دراد عﻮﻨﺼﻣ ﯿ
رﺎ ﺖﺳا هﺪﻧزرا
ﻠﺷرﺎﭼ نوزوا) ﯽ
، 1369 : 2/
640
ﯽﻨﯾوﺰﻗ.(
ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ «
ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻦﯿﻃﻼﺳ ﻪﺑ ﯽﺸﺨﺑ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ نﺎﻤﺘﻔﮔ ﺐﻟﺎﻗ رد
هﺪﺷ ﻦﯾوﺪﺗ
، ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ ﻞﯾﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﻪﻧﻮﮕﻨﯾا ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ
نارود و مﻼﺳا رﺪﺻ يﮋﻟﺎﺘﺳﻮﻧ ﻪﺑ دﻮﺧ يزﺎﺳ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ حﺮﻃ رد ،رﺎﮔزور نآ رد ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ (ص) دراد ﻪﺟﻮﺗ
،يﺮﯾﺎﺣ ﯽﻨﯾوﺰﻗ) 1389
: 117
ﻪﭼﺮﮔا .(
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ «
حﺮﻃ زا هراو
ﯽﻣﻼﺳا يﺮﻈﻧ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻟﺎﺧ
نﻮﭼ ﯽﻨﯾوﺎﻨﻋ ﺮﮐذ ﺎﺑ و
» يﺪﻤﺤﻣ ﻦﯾد نﺎﻄﻠﺳ «
و
» يﺪﻤﺤﻣ ﺖﻠﻣ هﺎﺷدﺎﭘ «
گﺮﺑ :ﯽﻄﺧ ﻪﺨﺴﻧ ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ) 3
ﺒﻨﺟ ﺮﺑ (
ﮥ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ
هدﺮﮐ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺖﻣﻮﮑﺣ
، ﻦﮑﻟ يﮋﻟﺎﺘﺳﻮﻧ ﺎﺑ نآ نداد ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ هرود
(ص) ﺢﯿﺤﺻ
ﯽﻤﻧ ﺮﻈﻨﺑ .ﺪﺳر
ﻪﺑ رﺎﻬﺘﺷا ﻢﻏر
» ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ
« بﺎﺘﮐ ،
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﯽﻣ ار ﺮﺛا ﻦﯾﺮﺗزﺮﺒﻣ ناﻮﺗ
.ﺖﺴﻧاد رﺎﻤﺸﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﻪﺘﺴﯾﺎﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا
ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ داﺪﻤﻠﻗ ﺮﺗزﺮﺒﻣ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﻪﮐ دﻮﺷ هزﻮﻣآ و ﺚﯾراﻮﻣ
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ ار ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ دﻮﻤﻧ
ﺖﺳا ه ﺎﺑ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺦﯾرﺎﺗ لﺎﺳ رد ﻒﻟﺆﻣ ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ بﺎﺘﮐ ﻦﯾوﺪﺗ 925
ق
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ 1387 : 104
هدﻮﺑ (
و
/ ١٢٦ ﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ ي راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
لﺎﺳ رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ گﺮﻣ 926
ق
) ،ﯽﺣﺎﯾر 1369 : 176
ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ار نآ(
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ رﺎﺛآ ﻦﯾﺮﺧآ زا
ﺑ ﻪ رﺎﻤﺷ ﺖﺴﻧاد . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣ ناﻮﺗ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﺸﯾﺪﻧا هﺪﯿﮑﭼ ار ﮥ
ﺲﯾردا ﯽﺳﺎﯿﺳ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺎﺑ و
ِﯽﻠﻤﻋ و ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﯽﮕﺸﯾﺪﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺮﻈﻧ ﻪﻧاﻮﺘﺸﭘ برﺎﺠﺗ
ﺢﻧاﻮﺳ
ِلاﻮﺣا زا ﺐﺴﺘﮑﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
رود رد ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ة
ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ و ﻮﻠﻧﻮﯾﻮﻗ قآ رﺎﻤﺸﺑ
دروآ .
يﺮﻈﻧ يﺎﻫرﻮﺨﺸﺑآ هﺎﮔﺪﯾد
يﺎﻫ ﻦﯾوﺪﺗ رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ «
ﯽﻣ ار ناﻮﺗ
ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﻣﺎﻧ ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا و ﯽﺳﺎﯿﺳ قﻼﺧا ﺐﺘﮐ ﺎﻫ
يو .ﺖﺴﻧاد بﺎﺘﮐ ﻦﺘﺷﻮﻧ زا دﻮﺧ فﺪﻫ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ار ﯽﻋﺮﺷ ﻒﯿﻠﮑﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ و ﯽﻨﯾد ﻪﻀﯾﺮﻓ يادا
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ 1387 : 17 (
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد .
بﺎﺘﮐ شرﺎﮕﻧ بﻮﻠﺳا ذﻮﺧﺄﻣ
ﻞﯾذ ار ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ قﻼﺧا ﺐﺘﮐ زا
ﯽﻣ ﯽﻠﻤﻋ ﺖﻤﮑﺣ ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ و ﺪﻧﺪﻧﺎﺠﻨﮔ
» ﯽﻟﻼﺟ قﻼﺧا «
يو ﻊﺑﺎﻨﻣ زا رﺎﻤﺸﺑ
.دﻮﺑ ﻢﻬﻣ و ﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ ﺸﯾﺪﻧا ﺮﺗ
ﮥ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﺴﯾﻮﻧ
ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾﺎﭘ
ﮥ ﯽﻣ ﻦﯾوﺪﺗ يﺮﮔداد رﻮﺤﻣ ﺮﺑ و ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﯽﻣ ﻊﻗاو رد .ﺪﺷ
ناﻮﺗ
ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﻋﺪﻣ ﻪﭼﺮﮔا
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﺮﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﯽﻨﯾد ﻢﻟﺎﻋ ﮏﯾ ﺖﻣﺎﻗ رد
» نﻮﻧﺎﻗ
ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ
« دﻮﻤﻧ تردﺎﺒﻣ ه
قﺎﯿﺳ ﻪﺑ ار نآ و و قﻼﺧا ﺐﺘﮐ
ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﻣﺎﻧ ﻦﯾوﺪﺗ ﺎﻫ دﺮﮐ
ه و
زا
ّﻻﺪﺘﺴﻣ و يﺮﻌﺷ تﺎﺳﺎﺒﺘﻗا و ت ﻨﮐآ ﺚﯾدﺎﺣا و تﺎﯾآ
ﺪ،
ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻧاﻮﯾد هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ
ﯽ
، رد
ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﯽﺳﺎﯿﺳ
، يدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺪﺣ ﺎﺗ ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺖﻨﺳ و يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا زا ﺮﺛﺄﺘﻣ
دﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا .
ﻪﭼﺮﮔا هداز ﻦﯿﺴﺣ يﺎﻋدا ﻪﮑﻨﯾا رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﯿﺮ ي قﻼﺧا
ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ آ رد ﯿﯾ ﻦ راﺪﮑﻠﻣ ي ﺮﻬﺷ ﻢﺳر و هار و ﯾ
رﺎ ي ﭘ ﻪﺑ ار نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯿ
وﺮ ي ﺳ زا ﯿ ﺖﺳﺎ -
ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ﺪﭘ ﯾﺪ هدروآ
ﺳ) ﯿ ﺴﺣﺪ ﯿ ﻦ
،هداز 1395 : 175
ﺸﯾﺪﻧا زرﺎﺑ ﻪﺟو ﻦﮑﻟ ﺖﺴﯿﻧ ﻖﯿﻗد (
ﮥ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺪﻨﮐ
. ﻪﮐ ﺲﯿﻧﺎﯾرﺎﺳ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﻟﺎﺳر
ار ﺖﻨﺳ زا ﯽﻠﻣﺎﮐ حﺮﺷ
ناﺮﯾا ﯽﻗﻼﺧا و ﯽﺳﺎﯿﺳ هدﺮﻤﺷ
:هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺘﺳد ود زا ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ،
ﮏﯾ ﻪﺘﺳد رد ﺪﻧدﻮﺑ يرﺎﺛآ و ﺖﻤﮑﺣ بﺎﺑ
نﻮﭼ ﯽﺳﺎﯿﺳ قﻼﺧا ﻟﻼﺟ قﻼﺧا
ﯽ ﻧاود ﯽ و رد
ﻪﺘﺳد ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺮﮕﯾد ﺖﺳﺎﯿﺳ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ
ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ
) Sariyannis, 2019: 72
ﯽﻣ ﺮﻈﻨﺑ .(
ﺪﺳر ﻪﮐ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ و ﯽﻗﻼﺧا رﺎﺛآ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﺑﻮﺨﺑ
ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا و هدﻮﻤﻧ ﻖﯿﻔﻠﺗ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ار يا ﺶﺨﺑ رد
ﯽﯾﺎﻫ زا
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« نﺎﻄﻠﺳ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﺲﻔﻧ ﺐﯾﺬﻬﺗ ﻪﺑ ار ﺪﻧاﻮﺧ
، ﯽﻟﻼﺟ قﻼﺧا زا يﺮﺻﺎﻧ قﻼﺧا ًﻻﺎﻤﺘﺣا و
هﺮﻬﺑ يﺮﺘﻧوﺰﻓ هدﺮﺑ
ﺖﻤﺴﻗ ﺮﯾﺎﺳ رد و ﺎﻫ
ﺖﻨﻄﻠﺳ و ﺖﻣﻮﮑﺣ بﺎﺑ رد
، هﺮﻬﺑ ﻦﻤﺿ هرﺎﭘ زا يﺮﯿﮔ
يا ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ
قﻼﺧا ﺐﺘﮐ و
، ﺮﺘﺸﯿﺑ زا ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺎﻫ
ﯽﯾ صﻮﺼﺨﺑ و ﯽﻧاﺮﯾا ﺖﺳﺎﯿﺳ
ﻪﻣﺎﻧ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ
كﻮﻠﻤﻟا ﺖﯿﺤﺼﻧ و ﯽﻟاﺰﻏ
هدﻮﻤﻧ سﺎﺒﺘﻗا ﻪﮐ
ﯽﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ درﻮﻣ ﻪﻄﺳاو
وا ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ و ﺪﻧا
هرﺎﭘ تﺎﯾاور و تارﺎﺒﻋ يا ار
ﻪﺘﻓﺮﮔ ماو ﺎﻬﻧآ زا ﻪﻄﺳاوﻼﺑ ﺖﺳا
. ﻪﯿﻟوا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﯽ��ر� مﻮ�ﻋ یﺎﮫ��و�
، رود ة 13 رﺎﻤﺷ ، ة 4 - رﺎﻤﺷ ة ﭘﯿ ﭘﺎ ﯽ 28 ، ز نﺎﺘﺴﻣ
، 1400 / 127
ناﺮﯾا رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺎﺑ يو ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ
دﻮﺑ ﺎﻫ مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧا ،
رد ﯽﻟاﺰﻏ و ﮏﻠﻤﻟا ﺮﯿﻐﺻ يﺎﯿﺳآ
و هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ راﺬﮔﺮﺛا
دﻮﺑ ﺪﻧ
) Sariyannis, 2019: 45-
(46
. ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺮﯾﺎﺳ و ﯽﻟاﺰﻏ ،ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﯽﻣﻼﺳا هرود ناﺮﯾا ﺸﯾﺪﻧا راﺪﻣاو ﺰﯿﻧ
ﮥ
.ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺳﺎﯿﺳ
ﻪﻣﺎﻧ يﺎﻫ هرود ﯽﻣﻼﺳا ر ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ا داﺪﺘﻣا
ﺖّﻨﺳ
ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﯽﺴﯾﻮﻧ
نارود نﺎﯿﻧﺎﺳﺎﺳ ﺖﺴﻧاد
)
؛ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ 1383
: 35
ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ﺪﺷ ﯽﻋﺪﻣ ناﻮﺗ
ﻪﮐ بﺎﺘﮐ ﻦﺘﺷﻮﻧ ﺎﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا ﻪﭽﻧآ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﯽﻧاﺮﻤﮑﺣ قﻼﺧا ﺐﻟﺎﻗ رد
را ﻢﯿﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﻪﺑ ا
دﻮﻤﻧ ﯬ
، هزﻮﻣآ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ ﺖﺳا
ﻪﮐ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ي ﻪﺑ نآ
نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا هرود ﯽﻣ
ﺪﯿﺳر .
ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺮﯾﺎﺳ فﻼﺧﺮﺑ ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻫ
،
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﻒﻠﮑﺘﻣ و عﻮﻨﺼﻣ ﺮﺜﻧ دراد
ﻪﮐ زا ﺚﻌﺒﻨﻣ .ﺖﺳا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻧاﻮﯾد هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ
ّﻨﺼﺗ رد
ّﻠﮑﺗ و ﻊ هدﻮﻤﯿﭘ طاﺮﻓا هار ﻒ
هدﻮﻤﻧ بﺎﯾﺮﯾد ار بﺎﺘﮐ ﯽﻧﺎﻌﻣ و و
ﻦﯾا رد ﺮﺛا زا ار ﺖﻘﺒﺳ يﻮﮔ ﯽﺘﺣ ﺦﯾرﺎﺗ
ّﻠﮑﺘﻣ ﻒ » ﺖﺸﻫ
ﺖﺸﻬﺑ
« .ﺖﺳا هدﻮﺑر ﺰﯿﻧ رد
هرﺎﭘ يا ﯽﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻦﯿﻨﭼ دراﻮﻣ دﻮﺷ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﻆﻔﻟ
ﻪﺘﺷاد يﺮﺗﺮﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﯾﻮﻟوا ﺎﻬﻧآ ﻖﯿﻔﻠﺗ و ﯽﻨﯾﺰﮔ هژاو و
ه ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . بﺎﺘﮐ ﺢﺤﺼﻣ
دراد دﺎﻘﺘﻋا ﻪﮐ
و تﺎﻤﻠﮐ بﺎﺨﺘﻧا و ﺮﺜﻧ يراﻮﺘﺳا فوﺮﺣ ندﻮﺑ ﻦﯿﮕﻨﻫآ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻪﮐ هﺪﺷ ﺐﺒﺳ
دﻮﺸﻧ هﺪﻨﻧاﻮﺧ لﻼﻣ و ﯽﮕﺘﺴﺧ ﺐﺟﻮﻣ
ﯽﻧارآ يدﻮﻌﺴﻣ) ،
1387 هدﺰﻧﺎﭘ : .(
3 . ﻪﻔﻟﺆﻣ رد ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
«
3 . 1.
ﯽﻬﻟا ﺶﻨﯾﺰﮔ
ﺲﯾردا ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ رد ﯽ
» ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ
« ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﮕﺸﯾﺪﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﺳﺄﺗ ﻪﺑ ﯾﺮﻈﻧ
ﮥ ﮔ ﺶﻨﯾﺰ
ﯽﻬﻟا اوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ .ﺖﺳا دﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ ار ﺪﻧا ﺮﻬﭙﺳ رد
ﯾ ﻪﺸ ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ اﯾ
،ناﺮ ﻪﺘﺷﺎﻤﮔ هﺎﺷدﺎﭘ ﯾﺎ
ﻣز رد ادﺰﻣارﻮﻫا راﺰﮔرﺎﮐ ﯿ
ﻦ دﻮﺑ . ﯽﻣ ﺖﺸﺗرز ﻪﺑ ادﺰﻣارﻮﻫا ،ﺎﺘﺳوا زا ﯽﺘﯾاور رد ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
وا زا و مﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ار ﺪﯿﺸﻤﺟ ﻢﺘﺳاﻮﺧ
» شﺎﺑ [نﺎﻬﺟ رد] ﻦﻣ رادﺮﺑ ﻦﯾد و هﺎﮔآ ﻦﯾد
«
،ﺎﺘﺳوا)
1387 : 2/
665
ﺘﺴﺨﻧ ﺮﺑ .(
ﯿ ﻦ ﻪﮑﺳ ﺎﻫ ي ﻧﺎﺳﺎﺳ نﺎﻫﺎﺷ ﯽ
ترﺎﺒﻋ
» اوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﯽﯾ ﺎﻤﻧ ﻪﮐ ﯾ هﺪﻨ زا
ﻮﺳ ي اﺪﺧ ﺖﺳا [ادﺰﻣارﻮﻫا]
« ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ .
نﺎﮑﺑﺎﺑ ﺮﯿﺷدرا ﯽﻤﺳر ناﻮﻨﻋ
»
» هﺪﻨﺘﺳﺮﭘ
ا زا ﺮﻬﭼ ﻪﮐ ادﺰﻣ ﯾ
نادﺰ دراد
« ﻪﮑﺳ رد و دﻮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ يا
هﺪﺷ بﺮﺿ يو يراﺬﮕﺟﺎﺗ ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ
دﻮﺑ
، ﺖﺷاد دﻮﺟو ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ترﺎﺒﻋ ﺰﯿﻧ
،ﻦﯿﻧﻮﮐﻮﻟ) 1350
: 67 - 69 ص ﯽﻗروﺎﭘ و 46
اﯾ .(
ﻦ رد هزﻮﻣآ
ﻣﻼﺳا هرود ﯽ
ﻠﺧ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯿﻔ
ﮥ ﺸﻧﺎﺟ ﯿ ﻦ و اﺪﺧ
» ﻓ ﷲا ﻞﻇ نﺎﻄﻠﺴﻟا ﯽ
ضرﻻا « مواﺪﺗ ﯾ ﺖﻓﺎ .
ﺎﻋدا فﻼﺧﺮﺑ ي
ﻨﺒﻣ نوﺮﮐ ﯽ
ا ﺮﺑ ﯾ ﻪﮑﻨ ﻠﺧ مﻮﻬﻔﻣ ﯿ
ﮕﻔ ﯽ ﺪﭘ ﺮﮑﺑﻮﺑا نﺎﻣز زا اﺪﺧ ﯾﺪ
هﺪﻣآ
،نوﺮﮐ)
/ ١٢٨ ﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ ي راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
1389 : 57
وﺎﻌﻣ ،(
ﯾﻪ ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ﺴﮐ ﯽ ﻠﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯿ
ﺪ ا نﺎﻫﺎﺷ زا ﯾ
ناﺮ ﺸﻧﺎﺟ ار دﻮﺧ ﯿ
ﻦ اﺪﺧ
ﻣز رد ﯿ ﻦ ﺪﻧاﻮﺧ
دﻮﻌﺴﻣ) ي
، 1356 : 2/
46
ﺎﻔﻠﺧ.(
ي ﺪﻌﺑ ي ﻧﯿ ﺰ ﺳﺄﺗ ﻪﺑ ﯽ وﺎﻌﻣ زا ﯾﻪ ﻠﺧ ار دﻮﺧ ﯿﻔ
ﮥ
ﻃﻼﺳ و ﺪﻧﺪﻧاﻮﺧ اﺪﺧ ﯿ
ﻦ ﻧﯿ ﺰ ار دﻮﺧ
» ﺎﺳ ﯾﮥ اﺪﺧ « ﯾﺎ » ﷲا ﻞﻇ « ﻣ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ رد .
ﺪﻧا ﯾ ﮕﺸ ﯽ رﺎﺗ و ﯾ ﺨ ﯽ اﯾ ﻧاﺮ ﯽ ﻣﻼﺳا و ﯽ ﻧﯿ ﺰ اﯾ ﻦ داﺪﺘﻣا هزﻮﻣآ ﯾ
ﺖﻓﺎ ﺳ . ﯿ ﺖﺳﺎ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ
ﺰﮔﺮﺑ ﻪﺑ ﯾ هﺪ ا ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻄﻠﺳ نﺪﺷ ﯾ
دﺰ ﻟﺎﻌﺗ ﯽ
،ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ) 1384
: 5
رد و هدﺮﮐ هرﺎﺷا (
ﺼﻧ ﯿ ﺖﺤ ﻠﻤﻟا ﻮ ﻧ ك ﯿﺰ ﻗﻮﺠﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ زا ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
» ﷲا ﻞﻇ « و
» ﺘﺷﺎﻤﮔﺮﺑ ﮥ اﺪﺧ ي ﺮﺑ
ﻖﻠﺧ
«
ﻟاﺰﻏ) ﯽ
، 1351 : 112
ﯾ(
دﺎ زﻮﻣآ رﻮﻠﺒﺗ .ﺖﺳا هﺪﺷ ة
ﺰﮔ ﯾ ﺶﻨ ﻬﻟا ﯽ و
» ﻬﻠﻟا ﻞﻇ ﯽ
« رد ار
هرﺎﭘ يا رﺎﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯾ ﺨ ﯽ ﺑﺮﻋ ﯽ ﺳرﺎﻓ و ﯽ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﯾ ﺖﻓﺎ ﺸﻋﻻا ﺢﺒﺻ ﻪﮐ ﯽ
ﺪﻨﺸﻘﻠﻗ) ي
، ﺑ ﯽ ،ﺎﺗ 6/
60
(
ﺳ و ﯿ تﺮ لﻼﺟ ﺪﻟا ﯾ ﻦ
ﻮﺴﻧ) ي
، 1324 : 176
ﺮﻣز رد(
ة ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺎﻬﻧآ .
ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ زﻮﻣآ ة ﺰﮔ ﯾ ﺶﻨ
ﻬﻟا ﯽ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا زا ار نﺎﻄﻠﺳ يﺎﻫ
اﯾ ﻧاﺮ ﯽ .دﻮﻤﻧ سﺎﺒﺘﻗا زا
هﺎﮔﺪﯾد نﺎﻄﻠﺳ يو
، ﻠﺧ ﯿ ﻪﻔ و
ﺸﻧﺎﺟ ﯿ ﻦ ﻣز رد اﺪﺧ ﯿ
ﻦ دﻮﺑ
ﻟﺪﺑ) ﯿ ﺴ ﯽ
، 1387 : 8 - 7
و .(
ي اﯾ ﻦ ﺎﻋﺪﻣ وﺎﻨﻋ ﺎﺑ ار ﯾﻨ ﯽ نﻮﭼ » ﺮﻬﻈﻣ
ﺮﻓآ ترﺪﻗ ﺖﻔﺻ ﯾ
رﺎﮔﺪ
« و » ﺎﻧﯾ ﺐ ﻖﺣ « ا دﺪﻌﺘﻣ تﺎﺤﻔﺻ رد و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﮐﺆﻣ ﯾ
ﻦ هژﻮﺳ ﺎﺑ ار
ﻨﻋ ﺎو ﯾ ﻦ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ حﺮﻃ
ﺧﺮﺑ رد و ﯽ
ﻧﺎﻤﺜﻋ نﺎﻄﻠﺳ زا ﻊﺿاﻮﻣ ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
» ﻞﻇ
ﷲا
«
) 58 ، 69 و 81
ﯾ(
دﺎ تﺎﺣﻼﻄﺻا زا و هدﺮﮐ
» ﻠﻇ ﯿ ﺖ ﯾ ﻧادﺰ ﯽ
« ) 36 ،(
» ﺎﺳ ﯾﻪ اﺪﺧ
« ) 55 ،(
» نﺎﺤﺒﺳ ﻞﻇ
« ) 59 ،(
» ﻠﻇ ﯿ ﺖ ﻧﺎﻤﺣر ﯽ
« ) 61 ( و
» ﺎﺳ ﯾﻪ ﻖﺣ
« ) 86 ﻧ ( ﯿﺰ .ﺖﺳا هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ يوﺎﻋد
يو ﻂﺳﻮﺗ اﺪﺧ ﯽﻨﯿﺸﻧﺎﺟ و اوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﯽﻬﻟا ﺶﻨﯾﺰﮔ بﺎﺑ رد
ﯽﯾﻮﮔزﺎﺑ زﻮﻣآ ﮏﯾ ة ﻦﻬﮐ .دﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا رد
2 .2 . مدﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻄﻠﺳ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ يﻮﮕﻟا زا سﺎﺒﺘﻗا ﺎﺑ ار مدﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻄﻠﺳ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺲﯾردا .ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻢﯿﺳﺮﺗ رﺎﮕﻧا
ة ﻌﻗﻮﻣ ﯿ ﺖ ارو و ﺮﺗﺮﺑ ي
ر ،هﺎﺷدﺎﭘ ِندﻮﺑ تﺎﻘﺒﻃ ﯾ
ﻪﺸ هزﻮﻣآ رد يﺎﻫ
ا رد .ﺖﺷاد ﯽﻧاﺮﯾا و ﺪﻨﻫ ﻦﻬﮐ ﯾ
ناﺮ ﺪﻧا رد و نﺎﺘﺳﺎﺑ ﯾ
ﺸ ﮥ ﻫﺎﺷ ﯽ
، ﺐﺗاﺮﻣ ﻼﻋا رد هﺎﺷدﺎﭘ
اﯾ ﻦ ﯽﻧﺎﻬﺟ ارو و ي ﺎﺳ ﯾﺮ ﺶﯿﻫﻻا ﺶﻨﯾﺰﮔ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻪﺑ ناﺮﯾا هﺎﺷ .ﺖﺷاد راﺮﻗ تﺎﻘﺒﻃ
ﻪﺒﺗﺮﻣ و ﺖﺷاد ﯽﻌﯿﺒﻃ قﻮﻓ ﯽﻣﺎﻘﻣ يو .دﻮﺑ ﻪﻧﺎﮕﯾ و زﺎﺘﻤﻣ يدﻮﺟو ﺮﺗﻻﺎﺑ وا ي
ﺐﺗاﺮﻣ زا
دﻮﺑ نﺎﯿﻣدآ
) ؛يدا يﺪﻨﮐ 1381
: 51
ﻪﺑ هﺎﺷ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ﺐﺒﺳ ﺮﺗﺮﺑ مدﺮﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا ﯽﻬﻟا ﺐﻫاﻮﻣ
دﻮﺑ ﻪﺘﻔﮔ نﺎﮑﺑﺎﺑ ﺮﯿﺷدرا .دﻮﺑ
»:
ﯽﮔرﺰﺑ ﯽﻫﺎﺷ جاﺰﻣ رد .ﺖﺳا ﺖﯿﻋر ﺶﻨﻣ ﺰﺟ نﺎﻫﺎﺷ ﺶﻨﻣ
هدﺮﺧ و يﺪﻨﺴﭘدﻮﺧ و ﯽﮐﺎﺑ ﯽﺑ و ﯽﯾﻮﺟ يﺮﺗﺮﺑ و يﺪﻨﻣوﺮﯿﻧ و يدﺎﺷ و ﯽﻨﻤﯾا و زا يﺮﯿﮔ
هدﺎﻬﻧ ناﺮﮕﯾد ﺖﺳا
«
،ﺮﯿﺷدرا ﺪﻬﻋ) 1348
: 62
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .(
ﺸﯾﺪﻧا رد ﮥ
ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺒﺴﻧ
ﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ مدﺮﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد اوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﮥ
ﻌﻗﻮﻣ ﯿ ﺖ نﺪﺑ ﻪﺑ ﺮﺳ هﺪﺷ ﻢﯿﺳﺮﺗ
.ﺖﺳا ﻪﮐ ﺮﺴﻨﺗ ﻪﻣﺎﻧ رد
ﻧﺎﺳﺎﺳ ﺪﻬﻋ رد ﯿ
نﺎ وﺪﺗ ﯾ ﻦ ﯾ
،ﻪﺘﻓﺎ ﻌﻗﻮﻣ نﺎﮑﺑﺎﺑ ﺮﯿﺷدرا زا ﻞﻘﻨﺑ ﯿ
ﺖ ﺮﺳ ﺖﺒﺴﻧ مدﺮﻣ ﻪﺑ هﺎﺷ
ﯽ��ر� مﻮ�ﻋ یﺎﮫ��و�
، رود ة 13 رﺎﻤﺷ ، ة 4 - رﺎﻤﺷ ة ﭘﯿ ﭘﺎ ﯽ 28 ، ز نﺎﺘﺴﻣ
، 1400 / 129
هﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد نﺪﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا
ﻪﻣﺎﻧ) ،ﺐﺴﺸﻨﮔ ﻪﺑﺮﺴﻨﺗ 1354
: 57
ﺰﯿﻧ مﻼﺳا زا ﺪﻌﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﯿﻣ رد ( .
يداﺪﺸﯿﭘ ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ ﯽﺘﯾاور رد ﯽﺒﻟﺎﻌﺛ ﯽﻣ
ﺪﺴﯾﻮﻧ
» ﺮﺳ ﻢﮑﺣ رد مدﺮﻣ ياﺮﺑ هﺎﺷ
ﺖﺳا ﺮﮑﯿﭘ ياﺮﺑ ناور ﻪﮑﻠﺑ ﻦﺗ ياﺮﺑ ﺖﺳا
«
،ﯽﺒﻟﺎﻌﺛ) 1368 : 50
. (
ماو ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ يﺮﯿﮔ
،ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺮﻤﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ تﺎﻘﺒﻃ يارو ار نﺎﻄﻠﺳ
د و ه دراد ﺎﻋﺪﻣ ﻪﮐ
» ﺖﺒﺗﺮﻣ
ﻧﺎﻄﻠﺳ و ﺖﻓﻼﺧ ﯽ
ﻠﻇ ﺪﻨﺴﻣ و ﯿ
ﺖ ﻧﺎﻤﺣر ﯽ ﻧﺎﺴﻧا ﺐﺗاﺮﻣ ﻞﻀﻓا ﯽ
ا ﺐﺻﺎﻨﻣ ﻼﻋا و ﺖﺳا ﯾ
ﻦ
ﻧﺎﻬﺟ ﯽ
«
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ 1387 : 61 (
رد ﺐﺴﺘﮑﻣﺮﯿﻏ ترﻮﺼﺑ ﯽﻬﻟا ﺐﻫاﻮﻣ ﯽﺧﺮﺑ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺮﻈﻧ زا .
ﻋﺪﻣ ﯽﺘﺣ و دراد دﻮﺟو ﻦﯿﻃﻼﺳ ﺖﺳا ﯽ
ﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﻦﯿﻃﻼﺳ ﻪﮐ ﮥ
ﻫاﻮﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﺐ
ﺐﺴﺘﮑﻣﺮﯿﻏ
ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ تﺮﯿﺳ و ترﻮﺻ رد مدﺮﻣ
ﺮﺗﺮﺑ ﺪﻧراد ي
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ 1387 : 56
ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ (.
ﯽﺘﺣ رد
ﺸﺗ ﯿﺒ ﻪ مدﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻄﻠﺳ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
، ﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﮥ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﻖﯾﺮﻃ ﺰﯿﻧ نﺪﺑ ﻪﺑ ﺮﺳ ار ﻒﻠﺳ يﺎﻫ
ﯽﻣ و هدﻮﻤﯿﭘ ﺪﺴﯾﻮﻧ
ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻄﻠﺳ مدﺮﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد نﻮﭽﻤﻫ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ نﺪﺑ ﺮﺑ ﺮﺳ
ﺖﺳا
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ 1387 : 76 .(
2 . 3 . ﺒﻫو ﺐﻫاﻮﻣ ﯽ
ﻦﯿﻃﻼﺳ
ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ بﻮﭼرﺎﭼ
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ﺎﭘ ﺮﺑ ار ﯾﻪ ﻧﺎﻄﻠﺳ قﻼﺧا ﯽ
ا رد ﻪﮐ هدﺎﻬﻧ ﺎﻨﺑ ﯾ
ﻦ
ﻣز ﯿ ﻪﻨ ﺎﻔﺘﻗا ﻪﺑ ي » ﻟﻼﺟ قﻼﺧا ﯽ
« و .ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ي
ﺎﺑ ﯾ ﮕﺘﺴ ﯽ يﺎﻫ ﺎﺑ ار ﺖﻨﻄﻠﺳ و ﺖﻓﻼﺧ
ﺒﻫو ﺐﻫاﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﯽ
زا ﺐﺴﺘﮑﻣ و ﯾ
ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ ﻤﺗ ﯿﯿ ﺰ ﺮﺸﺗ ﻪﺑ و هداد ﯾ
ﺢ .دﻮﻤﻧ تردﺎﺒﻣ ﺎﻬﻧآ
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ ﺑ نﺎﻤﻫ ﻊﻗاو رد ﺎﯾ
ﮕﺘﺴ ﯽ ﺎﻫ ﯾﺎ ﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ و تﺎﻣاﺰﻟا ﯾﺎ
ﻮﺧ ﯾ رﺎﮑﺸ ي يﺎﻫ
ﻫﺎﺷ دﺎﻬﻧ ﯽ
ا رد ﯾ ناﺮ هرﺎﭘ مﺎﻤﻀﻧا ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ يا
ﺎﻫزرﺪﻧا ي د ﯾﻨ ﯽ ﺎﺑ و ﯾ ﮕﺘﺴ ﯽ يﺎﻫ
ﻗﻼﺧا ﯽ ﺑﯿ نﺎ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻟﺪﺑ
ﯿ ﺴ ﯽ ﺎﺑ زا ﯾ ﮕﺘﺴ ﯽ ﺎﻫ ﺒﻫو ﺐﻫاﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽ
ﻏ و ﯿﺮ مﺎﻧ ﺐﺴﺘﮑﻣ
ﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ و هدﺮﺑ ﯾﺎ
ﻮﺧ ﯾ رﺎﮑﺸ ي ﺎﻫ ﺘﮑﻣ قﻼﺧا ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﺐﺴ
ﺎﺟ ي داد . ﺷدرا ﯿﺮ نﺎﮑﺑﺎﺑ رد
هرﺎﭘ دﻮﺧ يراﺬﮕﺟﺎﺗ ﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ نﻮﻧﺎﻗ رد ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﻢﯿﺳﺮﺗ ار ﯽﻫﺎﺷ دﺎﻬﻧ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ يا
:ﺖﻔﮔ ﺮﯿﺷدرا .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ بﺎﺗزﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ »
ﻦﺘﺧﺎﺳ ناور و داد ندﺮﺘﺴﮔ هار رد ﺎﻣ
ﯽﮑﯿﻧ و ﺎﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ندﺮﮐ دﺎﺑآ و بﻮﺧ يﺎﻫرﺎﮔدﺎﯾ ﻦﺘﺷاد راﻮﺘﺳا ﻪﺑ ندﺮﮐ ﯽﻧﺎﺑﺮﻬﻣ و ﺎﻫ
نآ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ و ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ ﻦﺘﺷاد ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ و نﺎﮔﺪﻨﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ اﺪﺟ يرﺎﮔزور رد نآ زا ﻪﭼ
ﺪﯿﺷﻮﮐ ﻢﯿﻫاﻮﺧ
«
،ﺮﯿﺷدرا ﺪﻬﻋ) 1348
: 108 .(
هرﺎﭘ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﺗ ﺎﯾ ﺮﻫﻮﮔ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐ هدﻮﻤﻧ ﻦﯿﻃﻼﺳ صﺎﺧ ار ﯽﻬﻟا ﺐﻫاﻮﻣ يا
رﺎﺒ
.دﻮﺑ رﺎﺒﺗ ﯾﮑ ﯽ ﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯾ ﻦ تﺎﻣاﺰﻟا ﯾﺎ ﺎﺑ ﯾ ﮕﺘﺴ ﯽ يﺎﻫ ﻫﺎﺷ ﯽ ا رد ﯾ ناﺮ ﻟﺪﺑ و دﻮﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ ﯿ
ﺴ ﯽ
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﯿﺮ هرﺎﮕﻧا يﺎﻫ اﯾ ﻧاﺮ ﯽ
، رﺎﺘﺴﺟ ﻮﮕﻟا رد .دﻮﻤﻧ حﺮﻃ ار رﺎﺒﺗ ي
راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رﺎﺒﺗ
ﯾﮑ ﯽ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا يﺎﻫ ﻋوﺮﺸﻣ ﻢﻬﻣ ﯿ
ﺖ ﺶﺨﺑ ﺛﺄﺗ .دﻮﺑ ﯿﺮ ﺎﺑ ﯾ ﮕﺘﺴ ﯽ ﻃﺎﺳا رد رﺎﺒﺗ ﯿﺮ
رﺎﺗ و ﯾ ﺦ اﯾ ناﺮ
/ ١٣٠ ﻮﮕﻟا بﺎﺗزﺎﺑ ي راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ رد
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
بﺎﺗزﺎﺑ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ رﺎﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد .ﺖﺳا ﯾ
ﺨ ﯽ
، ﺑدا ﯽ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا و ﺎﻫ
ﺮﺑ ﯿﻤﻫا ﺖ ﮔداﮋﻧ ﯽ ﮐﺄﺗ ﯿ ﺪ
هرﺎﭘ و هﺪﺷ يا
نﻮﭼ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺦﯾرﺎﺗ
ﺮﺒﻃ ي
)
،يﺮﺒﻃ 1363 : 1/
288
و (
ﮓﻨﺟ ﺦﯾرﺎﺗ و ناﺮﯾا يﺎﻫ
مور
) ،سﻮﯿﭘﻮﮐوﺮﭘ 1347
: 28
ﻫﺎﺷ تﺎﻣاﺰﻟا زا ار نآ (
ﯽ رود رد ة ﻧﺎﺳﺎﺳ ﯽ ﻪﺘﺴﻧاد رﺎﻤﺸﺑ ﺪﻧا
. ﻪﺑ
ﺐﺒﺳ ﯿﻋوﺮﺸﻣ ﺖ ﺸﺨﺑ ﯽ ناﺪﻧﺎﺧ ﻪﮐ دﻮﺑ رﺎﺒﺗ يﺎﻫ
ا ﻢﮐﺎﺣ ﯾ ﻧ مﻼﺳا زا ﺪﻌﺑ هرود رد ناﺮ ﯿﺰ
ﻣ ﺐﺴﺘﻨﻣ ﻒﻠﺳ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺘﺣ و ﯽ اوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﯾ
ِنﺎ رﺎﺒﺗ كﺮﺗ ي
نﻮﭼ
ﻮﻧﺰﻏ ﯾ نﺎ ﻗﻮﺠﻠﺳ و ﯿ نﺎ ﻧﯿ ﺰ ﻫﺎﺷدﺎﭘ ناﺪﻧﺎﺧ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﯽ
اﯾ ناﺮ ﭘ نﺎﺘﺳﺎﺑ ﯿ ﺪﻧﻮ ﻣ ﯽ ﺪﻧدز ﻟﺪﺑ . ﯿ ﺴ ﯽ
ﺑ رد ﯿ نﺎ ﺒﻫو ﺖﻤﻌﻧ ﯽ
ﮔداﮋﻧ ﯽ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﯿﺮ يﻮﮕﻟا ﯽﻧاﺮﯾا يراﺪﮑﻠﻣ راﺮﻗ
ﺖﺷاد ﺐﺒﺳ ﻪﺑ .
رﺎﮕﻧا ة
ِماﺰﻟا ﺖﻣﻮﮑﺣ رد رﺎﺒﺗ ﯾﺑﺎ
ﯽ
، ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ
، ﻧﺎﻤﺜﻋ مﺎﮑﺣ ناﺪﻧﺎﺧ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ار ﯾﮥ ﺒﻫو ﺖﻤﻌﻧ ﯽ
،
ﮔرﺰﺑ ﻪﺑ ﯽ ﺛرا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺐﺴﺘﻨﻣ ﺐﺴﻧ ﯽ
ﻧﺎﻤﺜﻋ رد ﺖﻨﻄﻠﺳ ندﻮﺑ ﯽ
، رد ثراﻮﺗ
ﻫﺎﺷدﺎﭘ جﺎﺗ و ﺖﺨﺗ ﺐﺴﮐ ﯽ
ار ﯾ ﮏ نﺎﺤﺟر ﻘﻠﺗ ﯽ ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾﺪ
ﻟﺪﺑ) ﯿ ﺴ ﯽ
، 1387 : 30 - 29
ﻪﺑ.(
ﻏر ﻢ
ﺎﺳ ﯾﺮ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﯾﻮﻧ نﺎﺴ ﻃﻼﺳ تواﺪﻋ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﯿ
ﻦ ﻧﺎﻤﺜﻋ ﯽ ا ﺎﺑ ﯾ ﻧاﺮ ﯿ نﺎ ﺖﻣﻮﮑﺣ و
ا رد ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯾ
،ناﺮ ﭘ زا ﯿ ﺪﻧﻮ ﻧﺎﻤﺜﻋ ﻢﮐﺎﺣ ناﺪﻧﺎﺧ ندز ﯽ
ا نﺎﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﯾ
ناﺮ و دﻮﻤﻧ عﺎﻨﺘﻣا نﺎﺘﺳﺎﺑ
ا زا ﯾ ﻦ ور ي ﺎﺑ زا ار رﺎﺒﺗ ﯾ
ﮕﺘﺴ ﯽ .ﺖﺳﺎﮐوﺮﻓ نﺎﺤﺟر ﻪﺑ ﯿﻟﺪﺑ
ﺴ ﯽ ﺐﻫاﻮﻣ ﯽﺒﻫو يﺎﯾﺎﻄﻋ و
ﺐﺴﺘﮑﻣﺮﯿﻏ دﯾ
ﺮﮕ ي ﻧﯿ ﺰ اﺮﺑ ي نﺎﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ هدﻮﻤﻧ ﺮﮐذ
ﻪﺑ ﻪﮐ ﻄﺳاو ﮥ ﺮﺗﺮﺑ ناﺮﮕﯾد زا ﺎﻬﻧآ
:زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ »
ﺎﻤﺷ و ﻞﮑﺷ ﯾ
ﻞ بﻮﻏﺮﻣ « و سﺪﺣ هﻮﻗ
، ﺑﺪﺗ ﯿﺮ ﮐ و ﯿ ﺖﺳﺎ
) ،ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ
1387 : 30
ﻊﺑﺎﻨﻣ رد .(
و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺪﻧا
ﯾ ﮕﺸ ﯽ اﯾ ناﺮ
، نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺳ زا
ﯿ ﺎﻤ ي يﺰﯿﮕﻧاﺮﺑ ﻦﯿﺴﺤﺗ
ﺑﺪﺗ ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯿﺮ
ﮐ و ﯿ ﺖﺳﺎ ﺪﻣآﺮﺳ ﺪﻧدﻮﺑ
؛ ﻪﺘﻔﮔ لوا رﻮﭘﺎﺷ درﻮﻣ رد ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ
ﯽﻣ وا يﺎﻤﯿﺳ و ﯽﮔﺪﻧزاﺮﺑ ،وﺮﯿﻧ ﻪﺑ ﺖﺴﯿﻧ يراﻮﺳ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ رد ﺪﺷ
،نﺎﮑﺑﺎﺑ ﺮﯿﺷدرا ﻪﻣﺎﻧرﺎﮐ)
1339 : 46
.(
ﯽﻣ ﺮﻈﻨﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر
ﺎﺑ ﺨﻠﺗ ﯿ ﺺ ﻐﺗ و ﯿﯿ تاﺮ كﺪﻧا ﺐﻟﺎﻄﻣ
ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ .ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ سﺎﺒﺘﻗا ار
ﻧ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯿﺰ
دﺎﭘ اراد ار نﺎﻫﺎﺷ ي
يراﻮﺳ ،ﯽﮕﻧادﺮﻣ ،ﻮﮑﯿﻧ يﻮﺧ ،بﻮﺧ راﺪﯾد و
ﺶﻧاد
،ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ) 1384
: 7
ار ﺎﻬﻧآ و ﻪﺘﺴﻧاد (
ﺮﻣز رد ة ﺰﯿﻤﻣ هﻮﺟو نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ
ناﺮﮕﯾد ﺎﺑ .ﺖﺳا هدروآ رﺎﻤﺸﺑ
2 . 4 . ﺐﺴﺘﮑﻣ قﻼﺧا
بﺎﺘﮐ ﻢﻈﻋا ﺶﺨﺑ
» ﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ نﻮﻧﺎﻗ ﯽ
« ﻪﺑ ﻦﯿﯿﺒﺗ صﺎﺼﺘﺧا ﺐﺴﺘﮑﻣ قﻼﺧا ﯾ
ﻪﺘﻓﺎ رﺎﻬﭼ و
ﺼﺧ ﺼﯿ ﮥ ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﻤﮑﺣ ،ﺖﻋﺎﺠﺷ ،ﺖﻔﻋ هﺪﺷ ﺢﯾﺮﺸﺗ
.ﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﺴﯿﻟﺪﺑ يﺎﻫزرﺪﻧا
رد بﺎﺑ ا ﺐﺴﺘﮑﻣ قﻼﺧ ﯽﻣ ار
ﺶﺨﺑ رد ناﻮﺗ ﺎﻫ
ي ﻪﺘﺳد ﺮﯾز :دﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ
2 . 4 . 1 . ﺎﺑ كﻮﻠﺳ ﺎﯾﺎﻋر
ردا ﯾ ﺲ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺴ ﯽ يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫزرﺪﻧا رد
بﺎﺑ كﻮﻠﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﺎﻋر ﺎﺑ ﯾﺎ ارا هدﻮﻤﻧ ﯬ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ
ﺛﺄﺗ ﯿﺮ ﻮﮕﻟا زا سﺎﺒﺘﻗا ي
راﺪﮑﻠﻣ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﯾﻮﻧ نﺎﺴ ﭘ ﯿ ﺶ ﻟﺪﺑ زا ﯿ ﺴ ﯽ مﺪﻋ ﺮﺑ
