Sociological Review - مطالعات جامعه شناختی

(1)

E- ISSN: 2809-1010

S ociological R ^eview

(Social Science Letter)

Home page: jsr.ut.ac.ir University of Tehran

Faculty of Social Sciences

49

Women and Development: Iranian women's roles under the Qajar and Pahlavi dynasties^*

Malihe Shiani¹ | Hanan Zare²^

1. Department of Development and Social Policy, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, iran, Email: mshiani@ut.ac.ir

2. Corresponding Author, Department of Development and Social Policy, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, iran, Email: Hanna_zare@ut.ac.ir

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received 17 January 2022 Received in revised form 7 December 2022

Accepted 17 December 2022 Published online : 12 March 2023

Keywords:

Development, women, Developmental Process, Qajar, Pahlavi.

Introduction: Several approaches have emerged in recent decades to illustrate how development concerns impacted women and men. Furthermore, women's development models have attempted to explain why women have not progressed at the same level as men, particularly in developing countries.

Aim: This article discusses the involvement of Iranian women in the development process during the Qajar and Pahlavi dynasties in the education, work, political and legal rights area.

Therefore, in this regard, the most important questions to consider are: what impact did development have on women in Iran throughout the Qajar and Pahlavi dynasties, and how did women participate in the development process? The theoretical framework has based on the six approaches in the field of women and development, including Women in Development (WID), Women and Development (WAD), Gender and Development (GAD), Gender Mainstreaming (GMS), Women, Culture, and Development (WCD), and Gender, Law, and Development (GLD).

Methods: Based on qualitative and documentary research, this study has a historical perspective.

Finding: The findings show that women's progress during the Qajar period had greatly enhanced by their active participation in the formation of the Constitutional Revolution.

However, Women were marginalized after the revolution and deprived of education and the right to vote. Women's activists began spontaneously organizing schools and even giving jobs to convince men in the National Consultative Assembly that women could have the right to study by highlighting the importance of motherhood and marriage. During the Pahlavi era, particularly the second, women were primarily involved in the development of Iran since providing education and jobs for women was a government strategy to modernize and build the state.

Discussion: Thus, the Constitutional Revolution changed attention to gender policies during the Qajar era, while modernization and nationalization signified a turning point in gender policies during the Pahlavi dynasty.

Cite this article: Shiani, M., Zare, H. (2022). Women and Development: Iranian women's roles under the Qajar and Pahlavi dynasties. . Sociological Review (Social Science Letter), 29 (2), 49-78.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

Extracted from the doctoral thesis entitled "Sociological study of the position of women in the social development of villages *

and cities".

(2)

05

یا ِنانز تیعضو :هعسوت و نز مود و لوا یولهپ ،راجاق هرود رد نار

*

م هحیل ینایش

| 1

ح نان

2عراز



1 . :همانایار ،ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،یعامتجا مولع هدکشناد ،یعامتجا یراذگتسایس و هعسوت هورگ mshiani@ut.ac.ir

2 . یعامتجا مولع هدکشناد ،یعامتجا یراذگتسایس و هعسوت هورگ ،لوئسم هدنسیون

، :همانایار ،ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد hannan_zare@ut.ac.ir

هلاقم تاعلاطا

هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

:تفایرد خیرات 22

/ 15 / 1055

:یرگنزاب خیرات 11

/ 9 / 1051

:شریذپ خیرات 21

/ 9 / 1051

:راشتنا خیرات 21

/ 12 / 1051

هژاودیلک :اه هعسوت ،نانز ،هعسوت ،راجاق ،یگتفای

یولهپ همدقم

،هتشذگ ههد دنچ رد: نیا ؛تسا هدش حرطم تفرشیپ و هعسوت رد نانز و نادرم تکراشم هنیمز رد یا هژیو یاهدرکیور

لدم ای اهدرکیور نادرم دننام نانز ارچ و هتخاس رثأتم ار نادرم و نانز ،هعسوت هنوگچ هک دنتسه عوضوم نیا حیضوت یپ رد اه

هعسوت هدرکن هبرجت ار یگتفای .دنا

فده ررب ددص رد رضاح هلاقم: هعسوت تیعضو یس

هفلؤم رب دیکأت اب و هدمآرب یولهپ و راجاق نارود رد یناریا نانز یگتفای یاه

هرود نیا رد ار نانز تیعضو ینوناق قوقح و یسایس قوقح ،لاغتشا ،شزومآ هرهب اب اه

نانز و هعسوت هزوح درکیور شش زا یریگ

.تسا هدرک یسررب شهوژپ شور ینتبم و یدانسا هعلاطم نیا:

یفیک شهوژپ رب یخیرات هاگن اب

هدوب .تسا

هتفای اه یم: لکش رد نانآ هدرتسگ تکراشم اب نانز یارب راجاق نارود رد هعسوت تفگ ناوت رد ،دیدرگ زاغآ هطورشم بلاقنا یریگ

هنوگ هب لاعف نانز همادا نادرم دندش قفوم ات هدومن لاغتشا داجیا یتح و سرادم سیسأت هب عورش شوجدوخ یا

ار یلم سلجم

یم یرسمه و یردام شقن رب دیکأت اب نانز هک دننک دعاقتم هژیو هب یولهپ نارود رد هعسوت .دنشاب رادروخرب شزومآ قح زا دنناوت

تلود یارب یرازبا نانز یارب لاغتشا و شزومآ نتخاس مهارف و هتفرگ تروص ناریا هعسوت رد نانز ماغدا فده اب ٌاتدمع مود یولهپ یناردم تهج تلود و نویساز .تسا هدوب یزاس

هجیتن یریگ یم ار راجاق نامز رد یتیسنج یاهتسایس هب هجوت فطع هطقن: نردم رد یولهپ نارود و هطورشم بلاقنا ناوت

یزاس

تلم و .درک هدهاشم یزاس

دانتسا : : ش ینای

، هحیلم

؛ عراز

، نانح ( ؛ 1051 .) ز ن هعسوت و : ناریا نانز تیعضو راجاق هرود رد

، یولهپ مود و لوا هعماج تاعلاطم . )یعامتجا مولع همان( یتخانش

، 29 ( 2 ،)

09 - 28 .

ناونع تحت یرتکد هلاسر زا هتفرگرب هلاقم نیا*

« هعماج هعلاطم هعسوت رد نانز هاگیاج یتخانش

اهرهش اتسور یعامتجا یگتفای

» .تسا

(3)

ینایش

، عراز / ز هعسوت و ن : راجاق هرود رد ناریا نانز تیعضو

، مود و لوا یولهپ

01

1 . هلأسم حرط و همدقم

موهفم اهنآ زا یرایسب هک( اپورا و اکیرمآ زا جراخ عماوج ندش نردم دنیارف فیصوت روظنم هب مود یناهج گنج زا سپ هعسوت

نیمزرس هعسوت ،یودب یعماوج نارگرامعتسا رظنم زا اهروشک نیا .تفای جاور )دندوب قباس یرامعتسا یاه بقع و هتفاین

یم یقلت هدنام -

شک دشر یاهتسایس یتسیاب هک دندش سناژآ و یبرغ یاهرو

نیب یاه زا یداصتقا عیرس دشر فده ،لوا هلحرم رد .دننک ذاختا ار یللملا

و ندش یتعنص هلحرم نیا رد .تشاد لابند هب ار مدرم همه عفن تدمزارد رد هک دوب یرامعتسا یاهروشک ندش یتعنص قیرط هعسوت یاههار اهنت ینیشنرهش بقع عماوج یگتفای

ت و هدش بوسحم هدنام یگژیو هب تبسن یکدنا هجو

،یگنهرف ،یعامتجا یاه

تشاد دوجو یبرغریغ عماوج یسایس ای یداصتقا و تورث هنلاداع عیزوت بلاق رد یناسنا عبانم هعسوت رب دیکأت دوجو اب ،مود هلحرم رد.

لاس یهدب نارحب ... و یعامتجا نیمأت ،یتشادهب ،یشزومآ تاناکما دوبهب و یعامتجا تلادع ،دمآرد 1929

میخو بجوم عاضوا ندش رت

تسایس یارجا هب رجنم هعسوت ،هلحرم نیرخآ رد .دیدرگ موس ناهج هعسوت یاهروشک رد یراتخاس لیدعت یاه

شهاک اب ات دش هتفاین

هجدوب هنارای فذح و اذغ ،شزومآ ،تشادهب هلمج زا یعامتجا تامدخ و یتلود شخب یاه ار تخادرپ یجراخ یاهنزاوت مدع تعرس اه

رد دنک فذح راکهدب یاهروشک یتلودریغ یاهنامزاس هدنیازف روطب و یصوصخ یاهتکرش تیلوئسم ناونع هب هعسوت یلعف طیارش رد .

میمصت یلصا رواد زین رازاب و فیرعت )داهن مدرم یاهنامزاس( یصوصخ یم یقلت اه یریگ

یگتفای هعسوت دنیارف رد مهم هتکن اما .دوش

ک تسا نانز ندش هتفرگ هدیدان بقع و یتنس داعبا اب یدایز دح ات ه

دندوب هدروخ دنویپ عماوج هدنام (

Phukon,2008: 771

.) یهیدب

یارب تسا تفرشیپ و هعسوت هب یبایتسد

شقن زا نتفر رتارف تصرف یتسیاب نانز ، یعامتجا ربتعم یاه هب تبسن و هتشاد ار یتنس یاه

.دنشابن یثنخ عماوج یگدنز تیفیک دروم رد مهم تامیمصت هعماج یاضعا همه تکراشم و لیسناتپ هب یکتم یعامتجا هعسوت هک ارچ

شخب رد نانز تکراشم ،نیاربانب و تسا یعامتجا یاه

- تامدخ ،شرورپ و شزومآ ،یزرواشک ،تعنص ،تشادهب ،تراجت ،تلود

ع ،یناسنا یروانف ،یمل

- تسا هدننک نییعت و مهم رایسب یلاع تیریدم و تراظن ،میقتسم تامدخ هلمج زا حوطس همه رد و

(

Brenden and Hooyman, 1976:18-22

)

.

ههد یراذگمان اب دحتم للم نامزاس اتسار نیا رد ی

1925 مان هب

« نانز ههد » هتسجرب و مهم شقن علاطا رد یا

شقن زا یناسر

لباق یدرکیور تارییغت ههد نیا رد .تسا هتشاد موس ناهج یاهروشک هژیو هب اهروشک یعامتجا و یداصتقا هعسوت رد نانز یئرمان هغدغد کرد زا هک دمآ دوجو هب ناراذگتسایس و یهاگشناد ناققحم نایم رد یهجوت رد نانز لاغتشا تمس هب هداوناخ رد نانز یاه

اد تیاکح عامتجا همانرب زا ار دوخ زکرمت ناراذگتسایس ؛در

دیکأت ییاهدرکیور رب و هتشادرب نانز یردام شقن اب روحم هداوناخ یاه

یم افیا اهنآ رد دلوم شقن نانز هک دندومن تیفرظ یاراد نانز ،نیون درکیور رد .دندرک

لیسناتپ و اه یتسیاب هک دندش هتفرگ رظن رد ییاه

و یداصتقا هعسوت یاتسار رد تشاد رارق نادرم اب نانز یکیژولویب یاهتوافت رب زکرمت ادتبا رد هچ رگا .دوش هتفرگ هرهب اهنآ زا یعامتجا

هغدغد جیردتب اما شقن هعماج یاهراتخاس هک عوضوم نیا و تفای قوس نادرم و نانز نایم یعامتجا طباور و تیسنج تمس هب اه

ا .درک ادیپ تیمها هتشاد اهتوافت داجیا رد یمهم شقن یافیا هب نادرم و نانز نآ رب نوزف

توافت و هتخادرپ هعماج رد فلتخم یاه یاه

دروخ دنویپ یگنهرف و یداصتقا ،یموق ،یبهذم ،یتدیقع ،یخیرات لماوع اب یتیسنج (

Moser,1989: 1800

)

.

ههد ات یناهج کناب شرازگ هک داد خر یلاح رد رییغت نیا 1995

هنیمز رد لحت ی ل سنج داعبا یت ی فرح ز ی دا ی ارب ی تشادن نتفگ .

ذغت ،تشادهب هب طوبرم ماقرا ی

ه ن رد تکراشم و شزومآ ، ی

ور ی راک رگنایب سآ ی ب ذپ ی ر دیدش ی اقم رد نانز ی

هس نادرم اب هک یروطب ،دوب

هزوح رد ،نادرم فلاخ رب نانز یاه

گنهرف ی

، عامتجا ی قوقح ، ی داصتقا و ی اب نانچمه عناوم

یدج وربور و هدوب تاعاس ًلاومعم

نلاوط ی رت ی م راک ی رد .دش یم تخادرپ نانآ هب یرتمک دزمتسد اما دندرک ای

ن شرازگ نینچمه ز دادعت هب

ی دا اهراوناخ ی کت تسرپرس

(4)

ردام هراشا هدش ازفا و ی ش قتسم ی م نانز دمآرد ار

هار ی بسانم ارب ی دوبهب عضو ی ت نانز و و ناکدوک هناچ تردق نتفرلااب

نانآ ینز

خب رد .تسا هدومن فیصوت و شزومآ رد یتیسنج یاهیرباربان هلمج زا ،هدش تیسنج لئاسم هب یرتشیب هجوت ،یعامتجا تامدخ ش

اب هارمه هداوناخ میظنت تامدخ یتسایس هزوح رد و ناردام تملاس رب دایز یروراب یفنم تارثا ،ناردام ریم و گرم یلااب نازیم ؛داوس جوت و یروراب خرن شهاک یارب نانز لاغتشا و تلایصحت و گرم نازیم شهاک بجوم هک ناردام رد هیلوا یتشادهب یاهتبقارم هب ه

یم نانآ ریم هیسروب صاصتخا و شزومآ .دوش

یارب تدم ینلاوط یاهتسایس نینچمه و نز ناملعم رتشیب تکراشم و یلیصحت یاه

لاس شرازگ رد .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم زین راک رازاب رد نانز تکراشم شیازفا 1990

هک نامزاس سنارفنک یرازگرب اب فداصم

شرتسگ هعسوت زا فده هک تسا هدمآ شرازگ نیا رد .دش هئارا یتیسنج لئاسم زا یرتقیقد لیلحت ،دوب نانز عوضوم رد للم هک دش هراشا نینچمه شرازگ نیا رد .تسین هعسوت یانعم هب فرص یداصتقا دشر و تسا دارفا یاهباختنا 25

هب ناهج رقف زا دصرد

انز تسا هدوب ربارب یاهتصرف هب یسرتسد مدع هتفاین هعسوت یاهروشک رد نانز رقف لیلد و دراد صاصتخا ن دنتشاد ناعذا تیاهن رد و

تبثم تامادقا و دننک حلاصا ار دوخ یاهتسایس دیاب اهتلود نیاربانب ؛دش دهاوخن ققحم یتیسنج یربارب ،تردق ربارب یاهراتخاس نودب یربارب ءاقترا تهج ار لاس شرازگ رد .دنهد هئارا یدیلوت عبانم هب نانز یسرتسد زا نانیمطا و

2555 یدیلک یاهنومضم رد تیسنج ،

« تینما و یزاسدنمناوت ،تصرف

» ،اهنامزاس رد یتیسنج یرباربان تیهام رب و دش حرطم فلتخم یاهشخب رد ،یزاسدنمناوترب دیکأت اب ،

هدنرادزاب یاهراجنه قح نیناوق ،نانز تکراشم ی

ماظن و یقو لاس رد .دیدرگ دیکأت یدنواشیوخ یاه

2551 یتیسنج شرازگ نیرتعماج ،

متسیس هک درک ناشنرطاخ شرازگ نیا ؛دش هئارا للم نامزاس یارب و دنتسه مهم ردقچ یتیسنج یرباربان تخاس رد یدنواشیوخ یاه

قوشم ،تردق راتخاس فشک دروم ار راوناخ داصتقا دیاب هداوناخ رد عبانم و اه

تلاماعت یگنوگچ یسررب یارب نینچمه .دهد رارق یسررب

دیاب ،عماوج و اهراوناخ یاهشزرا و اهرواب بوچراچ

هدرتسگ ینوناق یاه ضیعبت نیا دیلوتزاب رد هک رازاب و تلود دننام رت

یتیسنج یاه

.داد رارق هعلاطم دروم ار دنراد شقن ای

ن شرازگ داد ناشن نینچمه اهرازاب هک

ی ارس رد راک اراد ناهج رس

ی بتارم هلسلس راتخاس ی

لاعف و لغاشم نآ رد هک دنتسه یت

سنج ساسا رب اه ی

ت کفت ی ک م ی دنوش

؛ اهشخب لغاشم رد ًلاومعم نانز ی

مسر ی دوبمک رتهب دمآرد اب

گنررپ روضح یگناخ ای و تقوم یاهراک و یمسرریغ یاهتیلاعف رد ،ضوع رد و هتشاد روضح .دنراد یرت

تن رد ی هج نز دمآرد ، دودح نا

25 - 85 دصرد نادرم دمآ رد اهروشک رد

ی هعسوت و هتفای 25 .تسا هعسوت لاح رد یاهروشک رد دصرد ای

ن م ار توافت ی

اب ناوت

غتم ی اهر ی داصتقا ی ام ، دنن صحت ی تلا و و راک هقباس ، ی

گژ ی اه ی لغش ی ضوت ی ح داد ساسا نیمه رب . رباربان

ی اب اه

« تابصعت و اهوبات

» رد

همادا راک رازاب یناهج دنیارف هب هراشا اب نینچمه شرازگ .دنراد

ندرب نیب زا یارب هار نیرتهب ٌاموزل یتباقر یاهرازاب ،تفرگ هجیتن ندش

اجنیا رد .دنشاب هتشاد شقن یداصتقا مهم یاهتخاسریز نیمأت و رازاب میظنت رد دیاب اه تلود نیاربانب ،دنتسین یتیسنج ضیعبت ژتارتسا

ِی شخب هس ی روظنم هب را

اقت ء ربارب ی سنج یت ی پ هعسوت دنور رد ی

داهنش دیدرگ (

Kabeer,2003:15-19

)

:

ارب اهداهن حلاصا 

ی ا ی داج اهتصرف و قوقح ی

ارب ربارب ی

؛نادرم و نانز

شرورپ 

ور ی درک نتبم ی م ناونع هب قوقح رب ثؤ

رتر ی ن

؛یتیسنج یاهتوافت شهاک شور

ماجنا 

ارب لاعف تامادقا ی

رباربان ناربج ی

اه ی رد موادم .یسایس یاهتیلاعف

هژیو یاهدرکیور ،هتشذگ ههد دنچ رد ،بیترت نیا هب ییاهدرکیور و اهلدم ،دمآ دیدپ هعسوت رد نانز و نادرم تکراشم هنیمز رد یا

نادرم دننامه نانز ارچ هک هدوب شسرپ نیا هب خساپ ددص رد و هدمآرب هعسوت زا نادرم و نانز یریذپ ریثأت هوحن حیضوت یپ رد هک سوت هدرکن هبرجت ار یگتفای هع دنا

(

Brenden and Hooyman, 1976:18-22

)؟

،یترابع هب هراومه نانز و هعسوت تاعلاطم قباطم

یاهدنیارف رد نانز تکراشم هوحن )ب و نانز رب یعامتجا و یداصتقا هعسوت یاهدنیارف ریثأت )فلا :تسا هتشاد دوجو ینارگن ود (هعسوت

Scanlan.2004:1809

) هب هک ینارگن نیا لابند هتفرگ لکش نانز و هعسوت یاهدرکیور اه

.دنا

(5)

ینایش

09

هعلاطم نیا ساسا نیمه رب روظنم هب

نیا رد نانآ تکراشم هوحن و وس کی زا ناریا ِنانز یور رب هعسوت یاهدنیارف ریثأت لیلحت

،دنیارف هدش ماجنا نیب نوتم هب عاجرا و هجوت اب هکنیا .تسا

یم هنوگچ یللملا ناوت

هرود رد ار ناریا رد نانز هعسوت اب طبترم لئاسم یاه

یناهج یاهراتخاس یتح ای و یسایس ،یعامتجا یاهراتخاس ،گنهرف ،تلود هنوگچ هک داد ناشن و دومن لیلحت و ریسفت یخیرات فلتخم هدوب راذگریثأت دنور نیا رب یم ناشن تاعلاطم .دنا

دهد لکش اب ناریا نانز یارب هعسوت هبرجت یریگ

تسا هدش زاغآ هطورشم بلاقنا .

دننام یدارفا هکینامز

« جات هنطلسلا » ( 1219 - 1910 ،) یرافا تنج .دنداد رارق نانز شزومآ شرتسگ رب ار دوخ زکرمت (1

1991 ) رد

شهوژپ ی ناونع اب

« ناریا هطورشم بلاقنا »2

هب هطورشم بلاقنا رد دراد اعدا هباثم

یارف رد یخیرات یاههاگنزب نیرتمهم زا یکی دن

نآ زا رتمهم و تیموق ،هقبط دننام یلماوع مهس ،ناریا هعسوت

« تیسنج » هیشاح و زیچان بلق رد سکعرب هکلب ،هدوبن یا

نیا بلاقنا

تیدودحم ،فادها و هتشاد رارق تهج و اه

یم صخشم ار نآ یسایس یریگ .تسا هدرک

هطورشم بلاقنا لابند هب 1280

ا ، ی نار هرود ود

لصا ی تلود زاس ی :تسا هدرک هبرجت ار ههد رد لوا هرود

1958 ربهر تحت ی

رد مود هرود و هاشاضر 1998

و 1908 طسوت اضردمحم

هاش . عضو ،لوا هلحرم رد ی

ت دامن ناونع هب نانز ی

نردم زا ی هت

، دج تلود و تلم ی

د لاح رد ،دش هتفرگ رظن رد ی

ک ه دامن هب نآ زا سپ

نردم ی هت خ و هاشداپ ی

هاوخر ی هب تبسن وا فرشیپ

نانز ت دبت ی ل دیدرگ (

Sabahi,2002

)

.

یم .تسا هدرک یرپس ار یمخ و چیپرپ یخیرات ریسم ناریا رد هعسوت دنیارف تفگ ناوت لکش

هیرظن یریگ و تیسنج ای نانز یاه

براجت نایم نیا رد هک هدش نیجع ناهج رسارس رد نانز شبنج زین و هعسوت لاح رد یاهروشک رد یسایس تلاخادم خیرات اب هعسوت هغدغد رظن دیدجت رد زین ناراذگتسایس .تسا هتشاد ییازسب ریثأت هزوح نیا یاه

رد نانز تیعضو لیلحت هب رضاح راتشون ،نیاربانب

هرود رد ناریا نویسازینردم دنیارف و هتخادرپ یولهپ و راجاق یاه

لکش یگنوگچ نایب اب تسا شلات رد دنیارف رد نانز شقن یریگ

ر اب نآ هسیاقم و هعسوت یراذگتسایس و نانز و هعسوت هزوح یاهدرکیو

مشچ هب ،نآ رب ینتبم یاه هنیمز نیا رد عماج و یلک یزادنا

یلصا .دبای تسد شسرپ نیرت

یارب ییاهتصرف هچ و هتخاس رثأتم ار نانز هنوگچ ناریا رد هعسوت دنیارف :زا تسا دنترابع هعلاطم یاه

تکراشم هعسوت دنیارف رد؟تسا هدروآ دیدپ نانآ هعسوت دنیارف رد نانز تکراشم هوحن و ؟تسا هتفرگ لکش هنوگچ ناریا نانز یارب

؟تسا هدوب هنوگچ یولهپ و راجاق نارود رد نانز و هعسوت هزوح یاهدرکیور هب هجوت اب ناریا 2 . تایبدا رورم

تاعلاطم هعسوت خیرات یرابرپ یاهراک رد نانز تابسانم یگنوگچ دروم رد ار یرظن

و تسایس یاه یم ریوصت هب نآ هب طوبرم

دشک (

Bhavnani & et al, 2016

.) روظنم هب توافتم یاهدرکیور تسایس لیلحت

هعسوت یاه ،هعسوت رد نانز تکراشم ،نانز یارب یا

هتفرگ لکش هعسوت رد نانز و نادرم تکراشم شسرپ هب خساپ یپ رد و دنا

ارچ و هتخاس رثأتم ار نادرم و نانز هعسوت هنوگچ یاه نانز

هعسوت نادرم دننام هدرکن هبرجت ار یگتفای

:زا دنترابع اهدرکیور نیا .دنا هدمآرب ؟دنا

هعسوت رد نانز درکیور -

(WID)⁹

ماغدا تسایس ای

هعسوت و نانز درکیور -

(WAD)0

عبانم هب یسرتسد و تخانش تسایس ای

هعسوت و تیسنج درکیور -

(GAD)⁰

لوحت تسایس ای

1 Janet Afary

2 The Iranian Constitutional Revolution, 1906-1911 3 Women in Development (WID) approach 4 Women and Development (WAD) approach 5 Gender and Development (GAD) approach

(6)

یلصا )یزاس(نایرج درکیور - تیسنج

(GMS)1

یربارب تسایس ای یتیسنج

هعسوت و گنهرف ،نانز درکیور - (2

)WCD

نانز تیلماع هب هجوت ای

ور - ی درک سنج ی

،ت هعسوت و نوناق (9

) GLD

عنام و نیناوق حلاصا ای یگنهرف ییادز

1 ) هعسوت رد نانز درکیور

(WID)⁴

:ماغدا تسایس ای سناژآ درکیور

نیب یاه ههد رد هعسوت یللملا 1925

فده اب ًاتدمع

باتک ریثأت تحت هژیوب ،هعسوت رد نانز ماغدا

« شقن نانز رد هعسوت

» ینارگن نیا پارزوب دنیارف زا جراخ نانز هک دروآ دوجو هب ار

هتفرگرارق هعسوت گنرمک و ینارگن نیا هب خساپ روظنم هب هعسوت رد نانز درکیور اتسار نیا رد .دنا

یارب هعسوت یاهدمایپ ندوب رت

انز دیدرگ حرطم نادرم هب تبسن ن (

.) ههد بلاغ رکفت ،یزاسون میاداراپ هب هعسوت رد نانز درکیور

1915 و 1925 یاهدرادناتسا دوبهب نآ فده هک هدوب ندش یتعنص اب فدارتم ٌلاومعم یزاسون میاداراپ ؛دوب کیدزن ،ناهج رد

ب للادتسا اب هعسوت لاح رد یاهروشک یگدنز ،ناریدم و رهام نارگراک روهظ ،هدرتسگ یشزومآ یاهمتسیس شرتسگ اب هکنیا ر

رتهب طیارش ینعی یزاسون یایازم اهروشک نیا یداصتقا دشر اب .دش دنهاوخ لیدبت نردم و یتعنص عماوج هب یزرواشک عماوج یاپ هب تشن هیرظن هب هجوت اب ... و یفاک یتشادهب تامدخ ،تلایصحت ،اهدزمتسد ،یگدنز

0نی شخب همه ، ایازم نیا زا ار هعماج یاه

هرهب طخ و تسایس .درک دهاوخ دنم درکیور اب رتشیب درکیور نیا یشم

« یناسنا هیامرس »6

هیرظن طسوت ،زتلوش رودوئت دننام ینازادرپ

ماظن داجیا تهج اتسار نیا رد .تفرگ رارق تیامح دروم ییاکیرمآ نادداصتقا داجیا و شرورپ و شزومآ یاه

هتسه یوق یاه

هدرتسگ شلات ناریدم و نارگراک .دش ماجنا یا

(

Rathgeber,1989:490-492

.) و روضح مدع درکیور نیا یلصا هلأسم نیاربانب

همانرب رد نانز تکراشم هعسوت یاهدرکیور و اه

و تصرف نادقف زا یشان نانز یعرف تیعقوم هدوب یلغش یاه

یم هک مهارف اب دناوت

تصرف ندرک لغش یاه

دبای نایاپ یفاک ی ،نایبرم ،ناردام ناونع هب هداوناخ رد هژیو هب و هعماج رد یمهم شقن نانز هکییاجنآ زا .

هئارا ماغدا و تکراشم راکهار زا درکیور نیا ،دنراد ... و یتبقارم تامدخ ناگدنهد همانرب رد نانز 2

دوبهب روظنم هب هعسوت یاه

یم تیامح عبانم هب نانز یسرتسد نیا .دنک

هاگدید شرتسگ دوجو اب درکیور هعسوت روما رد نانز روضح شیازفا یارب ییاه

تیدودحم زا نانچمه دوب رادروخرب رایسب یاه

(

Duffy,2016:159-174; Chauhan, 2014: 14

.)

2 ) هعسوت و نانز درکیور

(WAD)8

:عبانم هب یسرتسد و تخانش تسایس ای درکیور نایم زیامت

« رد نانز

هعسوت

» ( ) WID

و

« هعسوت و نانز »9

( )WAD

و هدوبن ناسآ هلحرم ناوت یم ار ود نآ نایم زرم

15یا درکیور هک یروط هب تسناد

هطقن .دنتسه زیامتم رگیدکی زا درکیور ود نیا دندقتعم مه یخرب هتبلا ؛دور یم رامش هب یلبق درکیور زا یشخب هعسوت و نانز اک یورین رد هشیمه نانز هک تسا نیا درکیور تمیزع ماظن زین نآ لیلد و هدوب یئرمان هعسوت رد نانآ تکراشم اما هتشاد تکرش ر

هیامرس رگرامثتسا تسا هدوب یناهج یراد

(

Chauhan, 2014: 22

.) یخیرات ظاحل هب رد

همین مود ههد 1925 نانز درکیور و

هعسوت

( ) WAD

هعسوت دنیارف درک للادتسا و حرطم تسیسکرام یاهتسینیمف طسوت دیابن

طقف رب ماغدا نانز رد هعسوت هکلب دوش زکرمتم

1 Gender Mainstreaming (GMS) 2 Women, culture, and development

3 Gender, law, and Development (GLD) approach 4 Women in Development (WID) approach 5 Trickle down

6 human capital 7 integrating

8 Women and Development (WAD) approach 9 women and Development

10 fuzzy

(7)

ینایش

00

دیاب هب یگنوگچ ظفح

یگتسباو یاهروشک

ناهج موس طسوت یاهروشک رتدنمتورث

زا قیرط یژتارتسا یاه زین هعسوت هجوت

دنک (

.) زا ار دوخ یرظن ینابم درکیور نیا

« یگتسباو هیرظن »1

هچرگ ،هدرک ذاختا رد ،یگتسباو هیرظن

لیلحت دننام ،دراوم رتشیب لااپ ولکوا لاوشآ .تسا هتشاد تیسنج هب یکدنا هجوت یتسیسکرام یاه

ههد طساوا رد2

1925 ناشن رطاخ

موهفم درک

« هعسوت رد نانز ماغدا »3

هب ییاقیرفآ یاهروشک هژیو هب و موس ناهج یداصتقا یگتسباو ظفح اب عطق روط هب

رکیور نیا. تسا طبترم یتعنص یاهروشک هس فیاظو د

هناگ لماش لثمدیلوت شقن دنروبجم نانز :تسا هدش روصتم نانز یارب ار یا

یاهدزمتسد اب یداصتقا رظن زا نانز .دنیامن افیا نامزمه ار ییازدمآرد و تشیعم دیلوت نینچمه و هداوناخ زا یرادهگن و یروآدنزرف فیعض تیعقوم لیلد هب دودحم کرحت و زاجمریغ راک طیارش ،نییاپ هناچ

یم رارق هدافتسا ءوس دروم ینز هطقن ،نیاربانب .دنریگ

هتشاد روضح و شقن هعماج یاهتیلاعف رد هشیمه نانز هک تسا نآ درکیور تمیزع هتشاد دیکأت هقبط ریثأت رب یرظن ظاحل هب و دنا

لیلحت هب هجوت نودب هعسوت رد نانز درکیور دننامه لمع رد اما یموق ای و یداژن ،یتاقبط یاه

یت ار نانز هقبط تسا هدرک یدنب

یم لماوع نیا هک یلاحرد هتشاد نانز یعقاو یعامتجا تیعضو رب یدنمتردق ریثأت دنناوت

رارق هجوت دروم دیاب مه لمع رد هک دنشاب

دریگ (

Rathgeber,1989:493;Duffy,2016:159-174; Chauhan, 2014: 23

)

.

ماغدا رب هعسوت رد نانز درکیور بیترت نیا هب موادت یارب یلماع ار هقبط هعسوت و نانز درکیور و دراد دیکأت هعسوت دنیارف رد نانز

یم یقلت یللملا نیب هنلاداعان یداصتقا طباور هنلاداع عیزوت هک هدوب یگتفای هعسوت رایعم یداصتقا دشر نامز نیا رد هک اجنآ زا .دنک

ناشن اهروشک زا یخرب هبرجت و تشاد هارمه زین ار عفانم ،درادن رب رد ار یرباربان و رقف شهاک ٌاموزل رتلااب یداصتقا دشر هک داد

هزادنا یاهرایعم فیرعتزاب هب زاین نیاربانب یارب ییازدمآرد قیرط زا عبانم هب یسرتسد تمس هب اهدرکیور و دمآ دوجوب هعسوت یریگ

.داد تهج رییغت شزومآ و کاشوپ ،هانپرس ،اذغ دننام یساسا یاهزاین نیمأت هغدغد ،اتسار نیا رد

ندوب یئرمان هب عجار یتسینیمف یاه

درک حرطم ار عبانم هب نانز یسرتسد عوضوم نوماریپ یساسا یاهزاین همانرب ،هعسوت رد نانز راک

Chauhan, 2014: 22)

.)

3 ) هعسوت و تیسنج درکیور

(GAD)⁴

:لوحت تسایس ای هتشون و ینامزاس براجت زا درکیور نیا

تسینیمف یاه ناهج یاه

مان هب یهورگ طسوت و موس

« هنیزگ دیدج هرود رد نانز یارب هعسوت یاه ( »0

زا دیدج یوگلا نیا ،تسا هدمآ دوجو هب )DAWN

ههد لیاوا 1985

؛درک راک هب زاغآ نیب عمجم رد ینلع روط هب DAWN

لاس رد یبوریان یتلودریغ یللملا 1980

اب یدادیور(

روضح 10555 ب یزاوم و نز لاعف تیمها هک دش نانز هعسوت یارب یدرکیور راتساوخ و یزادنا هار )نانز یناهج یمسر سنارفنک ا

یرباربان تسینیمف زا یخرب .دهد صیخشت ار یتیسنج و یناهج یاه هیرظن و اه

یاهدرکیور اب هعسوت نازادرپ

"

هعسوت رد نانز

"

و

"

هعسوت و نانز

"

بان عفر تهج رد درکیور ود نیا هک دندوب دقتعم یربار

هدرک لمع دمآراکان اهراتخاس حلاصا و یتیسنج یاه ،دنا

درکیور هب نیاربانب

"

هعسوت و تیسنج

"

ههد رد هک دنروآ یور 1985

درک روهظ درکیور ود یارب ینیزگیاج ناونع هب (

Connelly

et al, 2000: 62

) شقن یعامتجا تخاس رب هژیو هب تیسنج رب هک ا شیب یتیسنج طباور و یتیسنج یاه

رد .تشاد دیکأت نانز ز

1 dependency theory 2Achola Okello Pala

3 integrating women into development 4 Gender and Development (GAD) approach

نامزاس5 زگ(DAWN

ی هن اه ی ارب نانز اب هعسوت ی

دج هرود ی د ) زا لکشتم هکبش

ا ی س و ناققحم ،نلااعف زا ی

تسا موس ناهج زا ناراذگ هک

مهم مهس ی رد

ا هعسوت و روهظ ی

ن هتشاد درکیور تسا هعسوت دنیارف کرد هار نیرتهب نانز تامادقا و تایبرجت هک دندقتعم اهنآ .دنا

.

(8)

هاگن نیا

« تیسنج » یم یقلت یدنیارف ناونع هب هورگ رد دارفا نآ یط هک دوش

قیرط زا ،هدش دلوتم درم و نز یکیژولویب یاه

یگژیو بسک هورگ هب و هدش فیرعت یلحم تروص هب یگنانز و یگنادرم یاه

یم لیدبت درم و نز یعامتجا یاه دندرگ

نیاربانب .

شقن رییغت ناکما هبنج هژیو هب ،عماوج رد راک یتیسنج میسقت یسررب تیمها رب نینچمه درکیور نیا ؛دراد دوجو یتیسنج یاه

-

یئرمان یاه یم دیکأت یتیسنج یرباربان داعبا ریاس و راک یاهوگلا نایم هطبار و نانز یدیلوتزاب و یدیلوت راک رت

هلئسم رما نیا .دنک

اشن ار تردق یژتارتسا و تیسنج هب طوبرم هک دهد یم ن

دوجوم تیعضو ندیشک شلاچ هب و نانز یزاسدنمناوت یاه

(تسا

Parpart,1993;450

.) ناونع هب درکیور نیا زا

« یزاسدنمناوت درکیور »1

ای

« همانرب یتیسنج یهاگآ یزیر »2

یم دای زین -

دوش (

Connelly et al, 2000: 62

) سا نانز یزاسدنمناوت ،یلک فده .

ٌاتدمع هعماج رد اهتوافت رب ینتبم ار یتیسنج تازیامت هک ت

یم نادرم و نانز یکیژولویب یاهتوافت ات یعامتجا طباور زا یشان لماع نیرتمهم هک تسا یعدم هعسوت و تیسنج درکیور .دناد

اهنت هن هک دراد ار تیزم نیا تیسنج رب زکرمت و دنتسه یعامتجا لماوع ،عامتجا رد نانز بوکرس هلوقم کی ناونع هب نانز هب

هتسد نیا داجیا ثعاب هک یعامتجا طباور و نادرم اب طابترا رد هکلب یدنب

یم اه .دوش هاگن دوش نآ رب هولاع

هب طقف درکیور نیا

یمن طوبرم نانز شقن هب ار یتیسنج طباور هکلب دوش

تیلوئسم ،اه آ رب هعسوت ریثأت ،نادرم و نانز نایم صاخ تاراظتنا و اه

هک نان

یم یرست هعسوت رد عبانم ربارب لرتنک و تکراشم و هدوب نانز ررض هب زین بلغا ینیشناج ناونع هب هعسوت و تیسنج درکیور .دهد

هشیر ،هعسوت رد نانز درکیور یارب هیرظن فاکش ات هتفرگ لاربیل مسینیمف زا ار دوخ یرظن یاه

یاهشقن دنویپ رد یزاسون نازادرپ

نز یعامتجا و یتنس .دنک هجوت نانز یگدنز بناوج همه هب و هدرک رپ ار نا

لوحت نتفرگ هدیدان لبق درکیور ود هب داقتنا نیرتمهم

هجیتن هباثم هب یسنج تاضیعبت رب درکیور یلصا زکرمت نیاربانب ؛دوب رباربان یتیسنج طباور هدننک داجیا یداهن یاهراتخاس طباور ی

تشاد رارق تردق رباربان (

Chauhan, 2014: 25;Duffy,2016:159-174; Rathgeber,1989:494,495

.)

4 ) تیسنج یزاس نایرج درکیور

(GMS)3

یربارب تسایس ای :یتیسنج

لاس رد 1990 همانرب ناهج رسارس رد اهتلود ،

مادقا تا دندرک اضما ار نکپ نایرج و دوب نانز یزاسدنمناوت و یتیسنج یربارب هب یبایتسد یارب دهعت لماش همانرب نیا ؛

یزاس

حلاطصا ،نیاربانب .دش هتخانش هنازاورپدنلب فده نیا هب ندیسر راک و زاس نیرتمهم تیسنج

« تیسنج یزاس نایرج »

لاس رد یاه

تسایس دانسا رد ریخا و هدش لیدبت هعسوت یاهدنیارف جیار نابز هب هعسوت یاه

د ماغدا هب دهعت ی

هاگد سنج یت ی حوطس مامت رد

رج ناونع هب ًابقاعتم ی

نا زاس ی سنج ی ت فیرعت دش هب و ژتارتسا ی ناهج گرزب ی

تهج مطا ی نان فلت زا ی ق دی هاگد اه ی سنج یت ی اقترا و ء

ربارب ی سنج یت ی اس رد ی ر مز ی هن اه ی عامتجا هعسوت ی

تلود زا یفلتخم یاهتیامح تدم نیا لوط رد .دیدرگ لیدبت یندم هعماج و اه

نیب یاهداهن طسوت تفرگ تروص یللملا

Moser,C &) Moser,A,2010:12; Clisby,2010:23; Kusakabe;2010:46

.)

رج ی نا زاس ی سنج یت ی اب یتسی زاسدنمناوت رد ی

اهنامزاس رد ،نانز ی

عماوج رد و هعسوت دیآ دوجو هب

نانز ات ی ناونع هب ٌافرص ک

فده هورگ هتسیرگن هعسوت لماع ناونع هب نانآ هب ات دندرگ لیدبت یتیسنج هزوح رد لاعف ینارگیزاب هب هکلب دنوشن هتفرگ رظن رد

.دوش لماوع ینوریب یافیا ،نانز زاین تارییغت دیابن شقن

نانآ سرتسد و ی هکلب دننک نییعت ار عبانم هب اب نانز

ی د غت یی تار ن دروم ی زا

رعت ار دوخ ی

ف آ قبط و هدرک .دنشاب هتشاد تیلاعف ن

ای ن نانز هب رما م ناکما

ی دهد ات ار دوخ قوقح حرطم

هب و تسد نآ

(دنبای

Wendoh and Wallace;2010:72

)

.

1 empowerment approach 2 gender-aware planningو 3 Gender Mainstreaming (GMS)

(9)

ینایش

02

5 ) هعسوت و گنهرف ،نانز درکیور (1

)WCD

:نانز تیلماع هب هجوت ای اهلاس رد

ی خا ی ر تاعلاطم هعسوت شوختسد

شخرچ ی گنهرف ی تسا هدش

،رییغت نیا رد.

رد گنهرف اه حرط

همانرب و اه ی مها زا هعسوت ی

ت وی هژ ا ی رادروخرب و دیدرگ ناونع هب

ی ک و عبنم ی ک لماع راذگرثا روظنم هب ضوت

ی ح قفوم ی ت عسوت تلاخادم ه

بقع زا سپ .دش هتفرگ رظن رد و نلاک یاهدرکیور درگ

یاهداقتنا هجیتن رد روحم لماع و درخ یاهدرکیور ندمآ راک یور و یراتخاس هعسوتاسپ و اهتسینیمف

و یرلااسدرم زا نایارگ

.تسا هدش هعسوت ثحابم دراو گنهرف موهفم یبرغ هعسوت یوگلا وگلا

ی دج ی د بوچراچ زا هعسوت و گنهرف اه

ی رظن ی موهفم و ی

نچمه و صاخ ی

ن رات زا ی خ پ ی چ ی هد تارکفت گنوگچ دروم رد هعسوت ی

قیفلت نیا ارش رد

ی ط عامتجا صاخ ی

س ، ی سا ی داصتقا و ی

م هدافتسا ی دنک (

Radcliffe& Laurie,2006:231

) ا.

درکیور هس هب یتاداقتنا هچرگ ،WID

وWAD GAD

اما تسا هدش دراو

یمن نانز ثحابم رد صوصخ هب هعسوت رد ار اهنآ شقن نانز بوکرس زا نتفگ نخس ماگنه درکیور هس نیا .تفرگ هدیدان ناوت

یم رظن رد یناینابرق ار نانآ موس ناهج دنریگ

گنهرف هب هجوت .دنتسه ییاتسیا و لاعفنا نیع رد دوخ گنهرف زا ییاهر دنمزاین هک

ار ندوشگ ،طباور زا تباث یا هعومجم یاج هب نانز هتسیز هبرجت ناونع هب ه

درکیور نیا رد اریز ،تسا هعسوت یارب یدیدج یاه

تارایتخا هدننک نیمضت و هدش نییبت یلثم دیلوت و یدیلوت شقن نیب هطبار یراکتبا و دیدج یشور اب درکیور نیا .تسا نانز نایامن

تسا هتفرگ رارق یداقتنا هعسوت تاعلاطم و یگنهرف تاعلاطم ،یتسینیمف تاعلاطم هتشر هس عطاقت رد

(Bhavnani & et

al,2016:6)

اب هک هتفرگ لکش هعسوت و گنهرف ،نانز دیدج درکیور ،هعسوت و نانز میاداراپ لیمکت رد نیاربانب شقن رب دیکأت

یاه

یاهتسینیمف دننامه درکیور نیا ؛دراد هعسوت دنیارف رد نانز رثؤم روضح و ندش هدید رد یعس نامأوت نانز لثمدیلوت و یدیلوت هدافتسا تیسنج موهفم زا نآ رب هولاع ؛تسا هعسوت دنیارف کرد هار نیرتهب نانز تامادقا و تایبرجت هک تسا دقتعم DAWN

یمن راشا نوچ دوش دیلوتزاب و ظفح نآ رد تیسنج ساسا رب تردق رباربان طباور هک دراد نادرم و نانز نایم رباربان طباور هب ه

یم لامعا نادرم یارب مه و نانز یارب مه نیاربانب ،دنوش هدیدرگ

نانز ندنار هیشاح هب رجنم تیسنج موهفم زا هدافتسا هک ارچ

یم دوش (

Chua & et al, 2010:823,826; Bhavnani & et al, 2016

)

.

نانوهب

2ی یم حیضوت هک دهد

« یلثم دیلوت و یدیلوت شقن

"

یمن ار نانز هطبار نانز یدیلوت تیلاعف و تفرگ رظن رد رگیدکی زا ادج ناوت

.دراد یعامتجا لثم دیلوت هلمج زا نانآ لثم دیلوت تیلاعف اب یگنتاگنت ز هبرجت ناونع هب گنهرف زا هدافتسا رد

ی هتس ، زنل

WCD

تیلماع نانز

رازبا ناونع هب ار ی

ارب ی لوتزاب و شلاچ کرد ی

د رباربان ی اه رد هزوح اه ی گنهرف ی متجا ، عا ی س ، ی سا ی داصتقا و ی پ رد ی ش مز ی هن م رارق ی دهد .

رد فلت شقن قی لوت ی د ی اب شقن لوت ی د لثم ی رانک رد تیلماع شقن ور ،نانز

ی درک مWCD

ی موق لئاسم زا نامزمه روط هب دناوت ی

ت ،بهذم ،

سنج ی ت عم و ی تش و هدرک داقتنا تن رد

ی هج اهدنور ی عامتجا ی روطب ار قد ی ق سررب ی هدیا هطبار نیا رد و دیامن حضاو یاه

لوحت یارب یرت

هبنج یداصتقا لماوع زا رتارف نانز یگدنز یاه هئارا

هب هرمزور یگدنز رد ار نانز تیعبات و بوکرس هک تسا یداصتقاریغ یلماع گنهرف ؛دهد

یم ریوصت هئارا و شناد دیلوت تهج ،یدام یدودح ات اما و یداصتقاریغ یشور ناونع هب هک تسا لمأت لباق ظاحل نیا زا گنهرف .دشک

یم رارق هدافتسا دروم یعامتجا تارییغت هب یبایتسد و هزرابم یارب فلتخم یاهراکهار دریگ

»

(Bhavnani & et al,2016:7-8)

.

ماغدا دروم رد ثحب شقن

لوت ی د بن یعازتنا تارییغت هب یبایتسد رد نانز تیلماع و یلثم دیلوت و ی و اه نامزاس قیرط زا و هدو

نمجنا ؛نامزاس هس تیلاعف هب ناوت یم لاثم یارب تسا هدش یتایلمع اه لاغتشادوخ نمجنا

ی

9نانز دنه رد

، هورگ رد نانز یراپوژ

0

1 Women, culture and development 2 Kum-Kum Bhavnani

3 Self-Employed Women’s Association (SEWA), 4 the Women’s Group of Xapuri, Brazil

(10)

نس رد نانز هنتخ هیلع هزرابم رد ناتسوت و لیزرب

1لاگ هنومن اه نامزاس نیا زا کی ره تیلاعف .درک هراشا یشور اب هعسوت زا یا

همانرب یگنهرف و یسایس ،یداصتقا ،یعامتجا تارییغت هب یبایتسد یارب هدش یزیر تسا هدوب

. اهنامزاس زا کی چیه رد دوجو نیا اب

همه و هدوبن رترب یلماع یداصتقا لماع وهفم اب ،ینمض روطب لقادح اهنآ ی

یم راک هتسیز هبرجت ناونع هب گنهرف م .دننک

نانوهب

2ی

هنومن اهنامزاس نیا تسا دقتعم :اریز دنتسه هعسوت و گنهرف ،نانز درکیور زا یا

هدش زاغآ نانز یارب نانز طسوت اهنآ - یم نیاربانب دنا

؛دنشاب موس ناهج نانز یارب تاجن زا یتیاور دنناوت

رص اهنآ - ی

ًاح ب هطبار هب ی

ن شقن لوت ی د ی لوت و ی د گدنز رد لثم ی

م هجوت نانز ی

دننک

؛

اهنآ - عونتم لاکشا ی

زا

ِتیلماع رادانعم ار ارب ی غت یی تار عامتجا ی م ناشن ی دنهد .

نیا رد تقیقح رد نامزاس

رصنع هس ره اه اربWCD

ی ا ی داج ا ی هد اه ی نیون رد هنیمز هبنج رب زکرمت اب ،هعسوت یا

گدنز زا صاخ ی

نانز و تهج نآ دربراک پ

ی دنو اب اس ی ر گدنز داعبا ی عامتجا ی ، دوش یم ماغدا

.

ناروف ناج تیمها رد9

یم حیضوت هعسوت و گنهرف ،نانز درکیور هک دهد

لیسناتپ یبایزرا WCD

هس هناقلاخ بیکرت و هدرتسگ یاه

یگنهرف تاعلاطم و یتسینیمف تاعلاطم ،یداقتنا هعسوت تاعلاطم هنیمز هفلؤم نیا زا کی ره .تسا

یم اه هک دشاب هتشاد یدید هیواز دناوت

هتخومآ هعسوت یداقتنا تاعلاطم زا نم .تسا یرورض هعسوت نارحب تسب نب زا جورخ یارب و اهناکم زا یرایسب رد موس ناهج رد هعسوت هک ما

هژورپ ییورایور زا یریذپان بانتجا روطب ،اهنامز یجراخ نارگیزاب اب یلم یاه

زا نم زادنا مشچ ،نیاربانب .تسا هتفرگ لکش

WCD

یهاگدید

لیلحت نآ رد هک تسا نامتفگ ،یسایس داصتقا نلاک یاهراتخاس زا اه

هویش و اه فاطعنا روطب یلحم یاه یدراوم هلمجزا .دنوش لیکشت یریذپ

یم ناققحم هک تیلاعف دنناوت

عونت زا ؛دننک زکرمتم ار موس ناهج نانز تازرابم و اه وگتفگ یارب ییاهشور لابند هب و دنریگب سرد اهنآ رایسب

هدرتسگ تدحو ره رب مدقم هک دنشاب ،نامرهق هن و دنتسه ینابرق هن موس ناهج نارگیزاب نآ رد هک دشاب ناهج و تیسنج ،اهداژن نیب رد یرت

.دنراد ار یلصا شقن ندش یناهج اب هزرابم رد نآ زا شیب هکلب قح رد

ی

،تق عسوت تاعلاطم اب ه

ی د ناهج اب ی ندش بسانت نآ اب و دوش هجاوم ی

دبا

- چ هن ی ز د ی رگ ی - گنهرف تاعلاطم اب و ی

مف و ین ی تس ی دوش دحتم

(Bhavnani & et al,2016:12)

.

ناروک ایرپ نینچمه هک دراد یم ناعذا درکیور تیمها رد0

« درکیور هرابرد ندیشیدنا رد مدق نیلوا

WCD

کرد زا ندش رود ،

لیلقت یم ذوفن هعسوت نایرج یلصا تایبدا رتشیب رد هک تسا گنهرف زیمآ .دنک

هیضرف هب ییادتبا زا تکرح یطخ هعسوت دنیارف یاه

یاه یاهدرکیور ،نردم ،WID

وWAD GAD

زا ام هک دراد دوجو یدایز یاهزیچ تیعقاو رد هچرگ( تسا هداد رارق ریثأت تحت ار

هتخومآ اهنآ

؛)میا نانز

« نگمه » ناهج لاگنچ رد موس

« گنهرف » .دنتسه هناملاظ یاهتنس ندیشک ریوصت هب یارب شور نیرتهب

هنیمز و هتسیز براجت هدرتسگ روط هب هک ییاتسور و یموب عماوج گنهرف نوناک تخانش ار مدرم یگدنز تفاب یساسحا و یدام یاه

یم لیکشت دهد

- اب دیاب ًاموزل هعسوت یاهدنیارف .تسا راتخاس زا یمهم شخب هنیمز و یگنهرف یاهیگژیو

و دنوش راگزاس یلحم یاه

یم یموب شناد تخانش اتسار نیا رد هک یرگید هتکن .دشاب رادانعم و رثؤم دناوت

درکیور

WCD

گنهرف کرد ،دیامن دیکات نآ رب دیاب

هدیا هدنرادرب رد هکلب ،تسین مدرم هتسیز تایبرجت مسجت ًافرص هکنیا تسا شزرا و اهراجنه ،اه

و هعسوت ،طیحم میهافم هک تسا ییاه

یم رب رد ار یروانف و ملع ،صاخ روط هب .دریگ

هلئسم درکیور هک رگید یا

WCD

هار ،دنک مرن هجنپ و تسد نآ اب دیاب تخانش یاه

شزرا هاگیاج و تردق یژولوئدیا و اه

تسا نانز تیروحم اب یتیسنج یاه

»

.

1 Tostan: Against Female Genital Mutilation in Senegal 2 Bhavnani

3John Foran 4 Priya Kurian

Sociological Review - مطالعات جامعه شناختی

S ociological R eview

S ociological R ^eview