The Semiotics of the Sacred space

(1)

*Corresponding author

This is an open access article under the CC BY-NC-ND/4.0/ License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).

http://dx.doi.org/10.22108/jrl.2022.133831.1658

Journal of Researches in Linguistics E-ISSN: 2322-3413

13(2), 95-124

Received: 30.05.2022 Accepted: 14.07.2022

http://ui.ac.ir/en

Research Paper

The Semiotics of the Sacred space: A Critical Approach to the Production of Space in the Yārsān Religion

Rahman Veisi Hasar*

Assistant professor of Linguistics, Department of English and Linguistic, Faculty of Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

[email protected] Abstract

The current paper aims at investigating the strategies of spatial production and representation in the Yārsān religion by focusing on a sacred scripture entitled bārga bārga. To this purpose, firstly the strategies employed for locating a referent in the text are explained according to space grammar as proposed by Levinson (2004). Then, we try to study the strategies of spatial production and representation in the text by applying the geocriticism approach (Westphal 2011). The results show that the text mainly employs three strategies of topology, deixis and motion to specify the location of a referent. In addition, the results demonstrate that the spatial ideas in the text are mainly based on two macro-metaphorical models (Caravan and dyeing). These models make a unified spatial-temporal complex in such a way that any spatial idea associates a temporal epoch (the principle of spatiotemporality). Additionally, the study indicates that the text, by using some strategies, challenges the established and formal spatial boundaries and reconstructs them in a new order to support its ideological intentions. Furthermore, this sacred scripture tries to deconstruct the strict boundary between the real and the fictive (referentiality principle) and also it employs divergent and numerous placenames in an innovative way in order to express its ideological and theological messages. Finally, it should be noted that these strategies are employed to present a new spiritual spatial ideology in the text.

Keywords: space, Geocriticism, space grammar, Yārsān, space production

Introduction

Space as a semiotic concept cannot be reduced into a containment schema which is occupied by different objects. On the contrary, the space should be regarded as a cultural construction which is produced by social and ideological procedures. As a result, the scholars (e.g., Lefebvre 1991; Tally 2013; Rendell 2010) state that different spatial constructions in different historical periods or in the same society are produced by divergent social and ideological procedures. In other words, each ideology may represent and reproduce the space in a particular way which is in contrast to the spatial constructions fabricated by other social and ideological discourses. Therefore, the space is not only a socially produced phenomenon, but also a semiotic space which hosts the semiotic antagonism of different social discourses. The sacred space may represent this vividly. It is because a religious discourse in the first phase of its development not only produces a system of beliefs, but also produces objective and imaginary spatial constructions.

These spatial ideas are either spaces for performing religious rites and interactions, or subjective spaces serving some religious purposes. In addition, the reproduced religious spaces may challenge the spatial order which has been established by the orthodox religions.

In the current study, we try to study the concept of the sacred space in the Yārsān religion from a critical semiotic perspective. In other words, we try to explain the semiotic procedures that are employed to represent and reproduce the sacred space in the sacred scriptures of Yārsān. The Yārsān religion as a gnostic religion (which has been established by Sultan Sahāk (13^th century)) has numerous sacred scriptures that discuss and depict different objective and subjective sacred spaces in a particular way (Soori 1965; Kreyenbroek 2020; Safi Zade 1997). The social and religious rites of this religion have a very close relationship with its spatial sites. Additionally, the embodiment of the sacred in the sacred places and also the historical odyssey of the sacred in different places in the divine history of this religion are freq uently discussed and illustrated in the Yārsān’s sacred texts. However, one of the sacred scriptures which is exclusively

(2)

devoted to present the spiritual cartography of the sacred (the sacred places of God) in the history is called bārga bārga (in, The Book of Saranjam: 2007: 367-399). This text not only illustrates and represents the sacred places in a particular way, but also reproduces a new spatial order which may challenge the established and formal spatial ideas in the orthodox religions.

To analyze the semiotic procedures of space production in this text, we explain the very idea of space in two different levels. At the first level, we employ the method of Levinson (2004) to explain the spatial grammatical strategies (such as placenames, deixis, frames of reference and etc.) that are used to represent the spatial ideas; and at the second level we employ the methods of Lefebvre (1991) and Westphal (2011) to explain the ideological procedures that are employed in the text to represent geographical places in the text.

Method and Material

As mentioned, to illustrate the grammatical strategies of locating and representing the spatial ideas (that have been used in the text) we employ the method of Levinson (2004). In this method, the spatial grammatical strategies are divides into two groups. When the image and the ground are linked together, a spatial conceptualizer may employ different strategies such as placenames, deixis or topology. However, when the image and ground are separated, s/he may apply different frames of reference such as intrinsic, relative and absolute frames. It should be noted that all of these strategies are related to static spatial relations; however, to illustrate dynamic spatial connections the conceptualizer may employ motion strategy. Finally, to explain the ideological procedures of representing and reproducing the social and sacred places in the text of bārga bārga, we employ the method of Lefever (1991) and Westphal (2011).

Discussion of Results and Conclusions

The paper showed that the text (bārga bārga) is based on two metaphorical models of dyeing and Caravan. In the first model, God is represented as a dyer and different creatures are depicted as different colors produced by him. This model is applied to illustrate the manifestations of God in different historical periods. In addition, in the caravan model God and archangels are illustrated as travellers in a caravan. Also, the historical periods (the epochs of God’s manifestations in the history) are depicted as the spatial sites in which the caravan and the passengers stop there to take a rest.

Therefore, the historical periods and scared sites of God’s manifestations are illustrated in terms of spatial concepts. As a result, the spatial ideas play a very important role in this text.

The results indicated that the grammatical spatial strategies employed to represent the locations of the objects and sacred figures in the text are motion, topology and deixis strategies. However, the text doesn’t apply any angular spatial frame. The absence of frames of reference (such as intrinsic, relative) in the text may be explained according to this fact that using the angular frames (such as intrinsic and relative) is possible only when the exact locations of the observer and the objects are recognizable. However, since the (objective and imaginary) locations of the observers (or narrators) and the objects cannot be conceived in this ancient text, these methods are not employed in the text. In addition, the absence of absolute strategy may be due to this fact that this model was not common in the era in which this text has been written. However, the text frequently applies non-angular strategies (such as motion, topology and deixis strategies) because they don’t require the concrete and static perspectives of the observers (or narrators) or the features of a static ground to locate the places of objects and people in the text. In other words, applying non-angular strategies to locate imaginary and sacred spaces is the easiest spatial method that can be used in the text. In addition, the motion strategy is the most frequent spatial strategy in the text because it is used to depict the dynamic odyssey of the sacred in different regions and periods.

In the second level, the paper shows that the text applies different placenames in particular ways to serve some ideological interests. In fact, it applies divergent and numerous placenames to reshape and challenge the established spatial boundaries and limitations. For example, it challenges the spatial boundaries between sacred sites such as mosque, Zoroastrian fire temples, churches and etc., and then it reorganizes and reunites them in a particular way to support and illustrate the principle of absolute unity of religions in Yārsān (principle of transgressivity). In addition, the text uses divergent placenames as nicknames for the narrators of the text to support its universal ideological claims. In other words, the text, by using this strategy, tries to show that its claims are supported by divergent narrators. Also, the paper demonstrates that each placename in the text associates a historical epoch in which the manifestation of the sacred has occurred. As a result, this text is based on the principle of the spatiotemporality in which the spatial and temporal ideas cannot be separated. In addition, the discrete boundaries between the real and imaginary places are highly blurred in the text because the text not only represents the sacred places, but also reproduces and inverts them. The distribution of the placenames in the text (Kurdish regions and the other regions) not only shows the centrality of the Kurdish regions in the text, but also represents the other places as sacred reduplicates of the central sites of the sect. Finally, we showed that this text applies these strategies to produce a new geographical map of spirituality. In other words, Yārsān religion tries to produce a system of spatial representation (representations of space) which challenges the spiritual cartographic map of its spiritual opponents. This can be described as the spatial ideology of Yārsān.

(3)

Acknowledgement: I would like to express sincere thanks to the Alexander von Humboldt Foundation for supporting this research.

Yārsā manuscripts

The Book of Nawrouz (Daftar-i Nawroz). Manuscript Edited by Hemmat Morad Kakai.

The Boook of Rohtaf (Daftar-i Rohtāf). Manuscript Edited by Sam-Aldin Tabrizi.

The Book of Saranjam (Nāma-y Saranjam). (2007). Edited by Tayyeb Taheri. Soleimani: Aras.

The Book of Sheikh Amir (Daftar-i Sheikh Amir). Manuscript Edited by Ali Nowruzi.

The Sayings of Ka Boshr Bәzhoui (Farmāyeshāt-ә Kā Boshr Bәzhoui). Manuscript Edited by Aziz Panahi Tutshami.

References

Certeau Michel de. (1984). The practice of everyday life. Berkeley: University of California Press.

Chamanara, Behrooz & Amiri, Cyrus. (2018). Gurani: Practical Language or Kurdish Literary Idiom? British Journal of Middle Eastern Studies. pp. 1-17.

Comrie, B. (1985). Tense. Cambridge: Cambridge University Press.

Deleuze, G. & F. Guattari. (1983). Anti-Oedipus, capitalism and schizophrenia. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Evans, V. (2005). The Structure of Time. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamin.

Evans, V. (2013). Language and Time: A Cognitive Linguistic Approach. Cambridge: Cambridge University Press.

Foucault, M. (2009). History of Madness. Translated by Fateme Valyani. Tehran: Hermes. [In Persian]

Garrard, G. (2014). Oxford Handbook of Ecocriticism. Oxford and New York: Oxford University Press.

Gavins, J. (2007). Text World Theory: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Klein, W. (1994). Time in Language. London: Routledge.

Kreyenbroek, Philip G. (1992). Mithra and Ahreman, Benyamin and Malak Tawus, Topics of a Myth in the Cosmogonies of Two Modern Sects, In: Recurrent patterns in Iranian religions from Mazdaism to Sufism (pp. 57-79).

Proceedings of the round table held in Bamberg, edited by Philippe Gignoux. Paris.

Kreyenbroek, Philip G. (2002). “Modern Sects with Ancient Roots: The Yezidis and Ahle-Haqq of Kurdistan.” In A Zoroastrian Tapestry: Art, Religion and Culture, edited by P. Godrej and F. Mistree, 260–77. Ahmedabad, India:

Mapin.

Kreyenbroek, P. & Chamanara, B. (2013). Literary Gurāni: Koinè or Continuum? Chez les Kurdes. pp. 151-169.

Kreyenbroek, Philip G. (2020). “God First and Last”: Religious Traditions and Music of the Yaresan of Guran.

Harrassowitz Verlag. Wiesbaden.

Lefebvre, H. (1991). The Production of Space. Oxford and Cambridge: Blackwell.

Levinson, S. (2004). Space in Language and Cognition: Explorations in Cognitive Diversity. Cambridge: Cambridge University Press

Levinson, S. & Wilkins, D. (2006). Grammars of SpaceExplorations in Cognitive Diversity. Cambridge: Cambridge University Press.

Minorski, V. (2007a). Studies on the Ahle Haq. In, Origins of Kurds (Translated by Najati Abdolla) (pp. 169-194).

Soleymani: Maktabi Biru Hoshyar. )In Kurdish(

Minorski, V. (2007b). Ahle Haq. In, Origins of Kurds (pp. 149-168). Soleymani: Maktabi Biru Hoshyari. )In Kurdish(

Mohammadian, Fakhraddin; Salehi, Ahmad & Nowruzzade, Naser. (2016). The process of Formation of the Yarsan’s Architecture. The Journal of Asar. Pp. 93-108. )In Persian(

Olfati, A., Zamani, S., & Musawi Moqadda, R. (2021). A Study of the sacred Arts of Architeture and Poetry in Yarsan Relegion according to the Thoughts of Seyyed Hasan Nasr. Th Journal f Kurdish Literature. Pp. 71-90. )In Persian(

Reichenbach, H. (1947). Elements of Symbolic Logic. New York: The Macmillan Company.

Rendell, J. (2010). Site-Writing: The Architecture of Art Criticism. London and New York: I.B. Tauris.

Rendell, J. (2007). Art and Architecture A Place Between. London: IB Tauris.

Safi Zade, S. (1997). The Encyclopedia of prominent figures of Yarsan. Tehran: Hirmand. )In Persian(

Slovic, S., Rangarajan, S., & Sarveswaran, V. (2019). The Routledge Handbook of Ecocriticism and Environmental Communication. London and New York: Routledge.

Soori, M. (1965). The religious texts of Yārsān. Tehran: Amir Kabir. )In Persian(

Stockwell, P. (2002). Cognitive Poetics: An Introduction. London and New York: Routledge Tally, R. (2013). Spatiality. London and New York: Routledge.

Tally, R., & Battista, C. (2016). Geocriticism and Spatial Literary Studies: Overlapping Territories in Environmental and Spatial Literary Studies. New York: Palgrave Macmillan.

Van Bruinessen, M. (1991). Haji Bektash, Sultan Sahak, Shah Mina Sahib and Various Avatars of a Running Wall.

Turcica. 55-73.

(4)

Van Bruinessen, M. (2017). Between Dersim and Dâlahû: Reflections on Kurdish Alevism and the Ahl-i Haqq religion.

In, Shahrokh Raei (ed.), Islamic Alternatives: Non-Mainstream Religion in Persianate Societies (pp. 65-93).

Wiesbaden: Harrassowitz.

Vendler, Z. (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca and London: Cornell University Press.

Westphal, B. (2011). Geocriticism: Real and Fictional Spaces. New York: Palgrave Macmillan

(5)

لاس یبیترت هرامش ،مود هرامش ،مهدزیس 52

ناتسمز و زیياپ ، 0011

، ص 52 - 050

:لوصو خيرات 15

/ 10 / 0010 :تاحلاصا خيرات 10

/ 10 / 0010 :شريذپ خيرات 50

/ 10 / 0010

* هورگ ،یسانشنابز رايداتسا یبدا و نابز

تا هاگشناد ،نابز و تایبدا هدکشناد ،یسانشنابز و یسیلگنا ناريا ،جدننس ،ناتسدرک

)لوئسم هدنسيون(

[email protected]

This is an open access article under the CC BY-NC-ND/4.0/ License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).

http://dx.doi.org/10.22108/jrl.2022.133831.1658 یشهوژپ هلاقم

ناسرای نییآ رد اضف دیلوت هب یداقتنا یدرکیور :یسدق یاضف یسانش هناشن یسیو نامحر

*راصح

هدیکچ

نوتم رد یسدق یاضف یيامنزاب و دیلوت یاهدربهار یسررب و لیلحت رضاح راتسج فده )هگراب هگراب نتم رب زکرمت اب( ناسراي ینطاب نیيآ

ناکم یاهوگلا ادتبا ،روظنم نيا یارب .تسا درکيور زا هدافتسا اب ار نتم رد هتفر راکب یباي

نونسيول ( سپس و ،هدرک یسررب )2004

هراگنا دیلوت و یيامنزاب یاهدربهار وب رظنم زا ار یياضف یاه

م ( یداقتنا یسانش

Westphal 2011

یم رارق یسررب دروم ) قیقحت جياتن .میهد

یم ناشن ناکم یارب یتکرح یايوپ یوگلا زا نینچمه و یراشا و یژولوپوت یياضف یاتسيا یوگلا ود زا رظن دروم نتم هک دهد نییعت و یباي

یم هرهب رصانع یياضف هاگياج .درب

هراگنا هک تخاس نشور جياتن ،رگيد یوس زا ۀراعتسا نلاک ود ساسا رب روکذم نتم رد یياضف یاه

هتفرگ لکش یزرگنر و ناوراک تخاس نيا .دنا

هراگنا یريذپان کیکفت هب رجنم یراعتسا یاه هرود و یياضف یاه

هدش نتم رد ینامز یاه

هنوگ هب ،تسا ریغ تروص هب نتم رد یياضف ۀديا ره هک یا

یم ناشن زین ار یخيرات ۀرود کي میقتسم اضف لصا( دهد

- یوس زا .)یدنمنامز

هراگنا نایم ار یياضف ۀدش تیبثت و فراعتم یاهزرم یسررب دروم نتم هک داد ناشن هعلاطم نيا جياتن رگيد شلاچ هب یيایفارغج و یياضف یاه

هراگنا یاتسار رد و ،هدیشک يدج یبیکرت و تخاس دوخ کيژولوئديا یاه

یم هئارا اهنآ زا ار د یاهزرم یزاساو اب روکذم نتم هولاعب .دهد

مان ندرب راکب اب نینچمه و )تیعاجرا لصا( یلایخ و یعقاو یيایفارغج یاج

هویش هب عونتم و رثکتم یاه مایپ و یناعم تیبثت تهج رد نيون یا

-

یم لمع دوخ یتایهلا یاه اهوگلا نيا مامت درک رکذ دياب تياهن رد .دنک

یياضف ۀشقن یعون ۀئارا یاتسار رد نتم نيا رد یياضف یاهدربهار و

یيامنزاب حطس( نيون یم راکب ديدج یياضف یژولوئديا کي اي و )یياضف یاه

.دنور

هژاودیلک

موب ،اضف :اه

اضف دیلوت ،ناسراي ،اضف روتسد ،یداقتنا یسانش

(6)

1 . همدقم

هناشن خيرات لوط رد نامز یسانشانعم و یسانش ،یروتاسد ناامز هلمج زا یعیسو هزوح ،تاقیقحت نيا ؛تسا هدوب یدايز ناققحم هجوت نوناک

هراشا هراعتسا و ینامز عاجرا یاهوگلا ،ینامز یاهرگ یامرب رد ار ینامز یاه

دانریگ

(e.g., Reichenbach 1947; Vendler 1967; Comrie

1985; Klein 1994; Evans 2005, 2013)

اضف یسانش هناشن اما . دروام رایخا نرق زا جيردت هب یگنهرف و یبدا نوتم رد نآ یيامنزاب عون و0

وت تفرگ رارق هج

(e.g., Lefebvre 1991; Levinson 2004; Westphal 2011; Tally 2013; Garrard 2014; Tally & Battista 2016;

Slovic and et al. 2019)

،دواجوم شیاپ زا و لعفنم رما کي هن اضف هک تسا هتکن نيا رب رظان تسا نيون تاقیقحت کرتشم ۀطقن هک هچنآ .

هناشن یاهدنيارف لوصحم و تخاسرب هکلب رگيد ترابع هب .تسا یتخانش

یفاسلف ۀاموظنم رد ااضف داننام( کیاسلاک یااهدرکيور فلاخ رب

نتوین قلطم یاضف موهفم فلاخ رب و وطسرا و نوطلافا

(Tally, 2013: 28)

هنیمز و هظفحم کي هب ناوت یمن ار اضف و ءایشا هک داد لیلقت یا

خ رد ار توافتم رصانع یم دو

هژبا مامت دننام دوخ اضف هکلب ،دریگ تسيز رد رگيد یگنهرف یاهلااک و اه

یم هتخاس و دیلوت رشب ناهج هب .دوش

لیلد نیمه روفول

(5

هيور و اضف هک درک نایب )1991

یاصاخ ترواص هاب راصع نآ یدایلوت یاهراکوزاس زا رثاتم یرصع ره رد یياضف یاه

ت یم دیلوتزاب و دیلو رد دااضت و لاباقت تالاق رد ار دواخ تسا نکمم ضراعتم نايرج ود نایم کيژولوئديا یاهداضت و لباقت عقاو رد .دنوش

هيور .دهد ناشن اضف دیلوتزاب و دیلوت یاه ( اضف ۀزوح رد یداقتنا ناققحم ،لیلد نیمه هب

Certeau 1984 ; Lefebvre 1991; Rendell 2007, 2010

داننام ار ااضف هکنيا یاج هب )

یم رارق نآ رتسب رد یعامتجا ضراعم یاهورین هک دننک روصت یضحم یزاب نیمز وزاس لوصحم ار یياضف یاهوگلا ،دنریگ

یدیلوت یاهراک

نايرج هب قلعتم توافتم اذل .دندرک دادملق یعامتجا و یخيرات داضتم یاه

0وچرک ( یياضف یاهدربهار لباقت زا )1984

کیتکات ربارب رد0

یاه

یياضف نینچمه و ،2

روفول ( یيامنزاب لباقت زا )1991

ف یاه

6یياض یيامنزاب یاهاضف ربارب رد و یيااضف یااهدربهار( لوا هورگ .دنتفگ نخس7

یيامنزاب هيور هب )یياضف یاه ناسکي یاهوگلا قبط اضف تخاسرب و دیلوت فراعتم یاه

تدحو و زاس ترداق زااس

یژولوئدايا و ااه هرااشا ااه

قسن و مظن اي و ،مکاح یاهوگلا قبط ون یاهاضف دیلوت یپ رد هک ،دنراد ااما ،دنتاسه تالاغ یاهوگلا و هشقن قبط رب نیشیپ یاهاضف هب نداد

کیتکات( مود هورگ هيور یاتسار رد )یيامنزاب یاهاضف و یياضف یاه

زا جرااخ ااي و ،هانیمک یااهورین تاهج رد اضف تخاسرب و دیلوت یاه

یم لمع تردق ۀقلح هيور طسوت هدش دیلوت یاهاضف .دننک

یياهاضف مود هورگ یدیلوت یاه شیپ لباقریغ ،ون

یيااضف لیخت لوصحم و ،ینیب

یم یمسرریغ راثآ رد یياضف ۀيور ۀناداقن تحاس نيا .دنشاب

8لدنر (

،2007 2010

هناداقن یياضف ۀيور تروص هب ) یم نییبت5

.دوش

یزاسورملق میهافم رد ار دوخ هویش نيرتهب هب لباقت نيا دياش اشگورملق و01

00یي

05زولد یراتاگ و (00

راظن قابط راب .داهد نااشن )1983

یراتاگ و زولد (

ناامتفگ راب هبلغ دنيارف رد یبلاغ نامتفگ ره )1983

یااضف ماظن و ،یداام ،نيداامن یاهااضف( یايورملق اداتبا ،تایقر یااه

ه و هدرک یزاساو ار )یعامتجا یام ملااعا یغلم ار نآ رب مکاح نيدامن و یدام راتخاس و اهراجن

نآ ،داعب ۀالحرم رد .)یيااشگ وراملق( دانک

1 space

2 Lefebvre

3 Certeau

4 Strategies

5 Tactics

6 Representations of space

7 Representational spaces

8 Rendell

9 Critical special practice

10territorialization

11deterritorialization

12Deleuze

13Guattari

(7)

یم ینيون یدام و نيدامن داعبا رد یعامتجا یاهاضف دیلوت هب عورش نامتفگ اداتبا زورایپ ناامتفگ راه راگيد تراابع هاب .)یزااس ورملق( دنک

تيرخت ار یلبق نيدامن و یدام یاضف راتخاس یم یرگيد یياضف دیلوت و تخاس هب عورش و هدرک

هژوس هک دنک تاایح نآ رد یعامتجا یاه

یم زاغآ ار ینيون لاثم یارب .دننک

وکوف ( 0088 یم ناشن نونج خيرات باتک رد ) و ینامرد یاهاضف ديدج نامتفگ ره روهظ اب هنوگچ هک دهد

م دیلوتزاب ینيون یهاگنامرد ی

هطوحم اهنت اهاضف نيا .دنوش اضف ره هکلب ،دنهد یاج دوخ رد ار ینيون نارامیب هک دنتسین یلعفنم و یثنخ یاه

یم لیمحت یعامتجا تلاماعت رب ار یصاخ یياضف مظن هکنيا رب هولاع هيور هکلب ،دنک

ار دواخ صااخ یتخاناش ناسنا یاهوگلا و ینامرد یاه

یم دیلوتزاب .دنک

رکذتم دياب اما یمن صاخ نامتفگ کي هاگچیه هک دش

مسینوگاتنآ یعون دهاش ام هشیمه و ،دنک ادیپ هبلغ یعامتجا یاضف تیلک رب دناوت

نايرج رتسب رد موادم لباقت و روصحم و دودحم زگره زین صاخ ناهج تسيز کي یاضف هک تفگ دياب لیلد نیمه هب .میتسه یعامتجا یاه

وخن دحاو یگنهرف و یسایس مظن کي رد هيور و اضف ۀرتسگ هکلب ،دوب دها

لباقت و مسینوگاتنآ رتسب زین اضف یدیلوت یاه .تسا یعامتجا یاه

یم یعامتجا مظن کي رد ،رگيد ترابع هب هيور لباقت ،یياضف ضراعتم یاهوگلا ناوت

هدهااشم ار تواافتم یياضف تلاماعت و اضف دیلوت یاه

رص ديابن ،صاخ ناهج تسيز کي لیلحت رد اذل .درک نیانچمه هاکلب ،تاخادرپ ناهج نآ صاخ یياضف یاهراتخاس و اهوگلا فیصوت هب ًاف

.تشاد هجوت زین ناهج نآ رد یياضف یلباقت داعبا هب دياب یم نآ رد هک یياهرتسب زا یکي هيور و اهوگلا دهاش مه ناوت

لاباقت ،یعوان هب مه و ،دوب اضف دیلوت صاخ یاه رتاسب رد ار یيااضف یااه

وئديا تاعزانم یسدق یاضف رتسب ،درک هدهاشم کيژول

هدايا زا یماظن اهنت هن سیسات ودب رد یونعم نامتفگ ره عقاو رد .تسا0

و ااهرواب ،ااه

یم ار ماکحا یم دیلوتزاب زین ار یلایخ و ینیع یياهاضف هکلب ،دزاس

ناورایپ عامجت ااي و رئاعاش ،تادوارم ماجنا یارب یرتسب اي اهاضف نيا .دنک

نيا اي و ،دنتسه یم ینهذ یياهاضف هک

و یانیع یاهااضف نايا رتاسب راب یسدق رما عقاو رد .دنراد یصاخ یبهذم و ینيد یاهدرکراک هک دنشاب

یم نیعت ینهذ نامتفگ هب قلعتم هک یلبق یاهاضف اب ضراعت و لباقت رد یدیلوت یاهاضف نيا نینچمه اما .دباي

یام لکاش دنتاسه تیقر یاه -

ونعم یاضف ره دیلوت اذل .دنریگ یام مااجنا زین یلبق یاهاضف یفن و ضراعت تهج رد هکلب ،تسین یسدق رما ندرک دنمناکم تهج هب اهنت ی

-

.دریگ شلاات هلاقم نيا رگيد ترابع هب .تسا ناسراي نیيآ رد یسدق یاضف موهفم یسررب ددص رد رضاح ۀلاقم ،هتفگ شیپ تامدقم هب هجوت اب

یم شور زا هدافتسا اب هک دنک ناشن صاخ یياه

هراگنا یيامنزاب یاتسار رد یبدا و یروتسد یاهرازبا هچ زا نیيآ نيا هک دهد رد یياضف یاه

یم هرهب دوخ ینيد نوتم نايرج زا یبوخ رایسب قادصم نیيآ نيا هک درک رکذ دياب .درب

دایلوت رد یخاسار ۀدارا هاک تاسا یاناريا ینطاب یاه

وس زا .دنراد یسدق رما ندرک دنمناکم و یونعم یاهاضف هيور زا نیيآ نيا رگيد ی

هژيو یاه ینهذ و ینیع یاهاضف یزاسزاب و ماغدا یارب یا

یم هدافتسا دوخ بولطم یياضف ماظن رد نیشیپ )یرجه تشه و تفه نرق( یملاسا ۀنایم نورق رد ینطاب نايرج کي ناونع هب نیيآ نيا .دنک

:کر( تفرگ لکش یجنزرب قاحسا مان هب یدرف طسوت رهاظ هب و فلا یکسرونیم

5117 ،

Kreyenbroek 2020

نراق نايا رد هک هچنآ هتبلا .)

ۀانيريد تناس کاي یزااس هاچراپکي و ندرک دنم ماظن ،نيودت ،دشاب نيون یونعم تقيرط کي ندروآ ديدپ هکنآ زا شیب ،تسا هداتفا قافتا اون رد ینطاب تقيرط توسک رد تنس نيا .تسا هدوب ناريا یبرغ یح

کي رد اهنآ ۀمه نرق نيا رد ايوگ اما ،تسا هتشاد نايرج یتوافتم یاه

یم ددجم یهدنامزاس نيون یعامتجا و یرکف ماظن ( دنوش

Kreyenbroek: 2002: 261-2

اان راصانع رواضح( طاقتلا لیلد نیمه هب .) نوگمه

یگژيو زا )نیيآ کي رد رگيد تهاذم ( تاسا نیيآ نيا یلصا یاه

یکاسرونیم 5117

ب

؛

Kreyenbroek 1992; Van Bruinessen 1991,

2017

.) خيرات قبط ايرج نيا ،ینيد نوتم یراگن

زا دوخ ايوگ هک ،دش عورش )قارع ناتسدرک رد هجنزرب رد هتفاي روهظ( یجنزرب قاحسا طسوت ن

1 Sacred space

(8)

،فاتحور رتفد :کر( تسا هدوب ینادمه یلعاباب ناگداون هداز یفص

0076 یگتاسباو تسا هجوت لباق یونعم نايرج نيا دروم رد هک هچنآ .)

هک اجنآ زا هک یا هویش هب .تسا ناريا و قارع یاهزرم نیب رد اهنآ موادم ترجاهم و چوک لاح نیع رد و سدقم نکاما هب هعماج نيا ديدش کاما زا یخرب ،تسا هدوب قارع ۀجنزرب رد )یسوم دیس و یسیع دیس( نیيآ نيا لوا لسن یام نااکم نامه رد نآ سدقم ن

چواک ااب و ،داشاب

نايا رد ااهنآ سداقم نکااما زا یداايز شاخب ،ناريا رد تاناماروا و ناخیش قطانم هب )ناشناوریپ و راشه تويا و یجنزرب قاحسا( مود لسن هناراس و واهلااد قطانم هب )راگداي اباب و میهاربا هاش( موس لسن چوک اب رگيد یوس زا .دش سیسات هقطنم هاطوحم و نکااما ،)نارايا رد(

یااه

رد( میهاربا هاش دلوت رتفد :کر( دش انب قطانم نيا رد اهنآ یبهذم یرهاط ماجنارس همان

5117 : 502 - 550 رد( میهاربا هاش یینشناج رتفد ،) همان

یرهاط ماجنارس 5117

: 566 - 575 .)) اهم هيور لوحت و خيرات قطانم نيا رد اهنآ تنوکس لاح نیع رد و ترج نيا یونعم یاهاضف دیلوت یاه

یم ناشن فلتخم قطانم نيا رد ار نايرج نايرج اب لباقت رد هتسویپ نايرج نيا یياضف دیلوت یاهدنيارف لاح نیع رد .دهد

هنایفواص تیقر یاه

یم شلات رضاح ۀلاقم .تسا هدوب قطانم نيا رد نک

هگراب هگراب( نیيآ نيا نوتم نيرتمهم زا یکي یسررب اب هک د

(bārga bārga)

هراگنا ) و ااه

تاانايرج راگيد ااب یناامتفگ تااضراعت رتسب رد ار اهوگلا نيا سپس و ،هداد ناشن نیيآ نيا سدقم نوتم رد ار یسدق یاضف دیلوت یاهوگلا ار نونک ات تسا رکذ هب مزلا .دنک نییبت هقطنم رد هفوصتم نونک ات هچنآ .تسا هتفرگن رارق یسررب دروم ناسراي نوتم رد اضف دیلوت یاهدربه

قیقحت تسا هدش ماجنا هطبار نيا رد نارگيد و نايدمحم

( 0052 و یدوبدااي ۀزاس دنچ یخيرات و یيایفارغج داعبا یسررب هب ًاتدمع هک تسا )

ناسراي قطانم رد یترايز نیشن

هتخادرپ سدقم نکاما یخرب رد نآ رولبت و ناسراي نیيآ رد یرادزار لصا هب هلاقم نيا رد اهنآ .تسا هتخادرپ

یم نایب سپس و یم یدوبداي یدرکراک ًاتدمع اهانب نيا درکراک هک دننک

رگيد یوس زا .دشاب نارگيد و یتفلا

( 0011 ۀالاقم زا یشخب رد زین )

خ یم ناسراي نیيآ رد یياهانب یسررب هب ناسراي رد یرامعم و رعش نوماریپ دو لیلحت اما ،دنزادرپ

هتفاي رارکت یلک هب هلاقم نيا یاه ۀالاقم یاه

نارگيد و نايدمحم (

0052 هناشن یسررب هب رضاح ۀلاقم هک دش رکذتم دياب هطبار نيا رد اما .تسا ) یسانش

یمن یبهذم نکاما هاب هاکلب دزادرپ

هراگنا یيامنزاب یاهدربهار یسررب یم ناسراي نوتم رد یياضف یاه

.دزادرپ

درکيور ساسا رب اضف روتسد موهفم هب ادتبا مود شخب رد ،هلاقم نيا رد نونسيول

( 5110 هویاش و ،هاتخادرپ ) نااکم فرااعتم یااه

و یبااي

مواب حطس رد اضف ۀراگنا یفرعم هب موس شخب رد سپس .دش دهاوخ حيرشت نابز رد اضف هاگياج نییعت دراکيور سااسا راب یدااقتنا یاسانش

( لافتسو یم )2011

یم رضاح ۀلاقم رد هيرظن ود نيا نیب طابترا اب هطبار رد .ميزادرپ شور هک تفگ ناوت

نوسنيول ( یاسررب یارب اهنت )2004

ناکم یارب ناسراي نوتم رد هتفر راکب یروتسد یاهرازبا شور و ،هداش هدافتاسا یيااضف فیصوت و یباي

لافتاسو ( یاسررب یاراب زاین )2011

رااکب روکذام نواتم رد یياایفارغج نکااما یياامنزاب یاهدربهار یام

مود شور و ،هدواب ااضف روتاسد یاسررب دداص رد لوا شور اذال .دور

یم ناشن روکذم نوتم رد ار یيایفارغج نکاما یيامنزاب یاهدربهار یم میسقت شخبريز دنچ هب دوخ لیلحت لصف ناونع هب مراهچ لصف .دهد

-

شخب رد .دوش 0

- 0 هراگنا هاتوک یفرعم هب هگراب نتم رد ناسراي نیيآ یداینب یاه

رد( هگراب یرهاط ماجنارس همان

5117 : 067 - 055 میهاوخ )

شخب رد سپس .تخادرپ 0

- 5 دراکيور سااسا راب هاگراب هاگراب نتام رد هتفر راکب یياضف یاهوگلا یسررب هب نواسنيول

( میهاواخ )2004

شخب رد .تخادرپ 0

- 0 هار یسررب هب دراکيور سااسا راب روکذم نتم رد اضف دیلوت و یيامنزاب یاهدرب

لافتاسو ( یام )2011

رد و ميزادراپ

.دش دهاوخ هئارا قیقحت جياتن مجنپ شخب 2 . ۀراگنا اضف رد نتم

یم یعس شخب نيا رد نآ یياامنزاب یاراب دوجوم یروتسد یاهرازبا سپس و هداد حرش یلک تروص هب ار نابز رد اضف ۀراگنا رولبت هک مینک

درکيور کمک اب نابز رد ار نوسنيول

( یام یراذاگزمر یتواافتم یاهرازبا و رصانع طسوت نابز رد اضف .میهد حرش )2004

ۀايرظن رد .دواش

(9)

اهج نتم ن یم ار نتم ناهج هک دنراد دوجو یرصانع ،0

ار نتام کاي یاهداداخر ناامز و صاخاشا هاک دنتاسه یراصانع لااثم یاراب .دنزاس

یم یراذگزمر ار )دانتفا یام قاافتا نآ رتاسب رد رداواح هاک( نتام یلصا یاضف هک دنتسه دوجوم زین یرگيد رصانع ،رگيد یوس زا .دننک

یم یراذگزمر هب رصانع نيا .دننک

ناهج رصانع

5زاس ر نآ رتاسب رد تااقافتا و اهداداخر هک یناهج( ار نتم ناهج هک ارچ .دنتسه فورعم

یم یم )دنهد ( دنزاس

Stockwell: 2002: 137 ; Gavins 2007: 36

رياماض و یاصخش ريامض ،صاخ یماسا دننام یرصانع .) ًاتدامع هرااشا

یناامز دااعبا زاین یدایق تارابع و ینامز یاهدیق ،دومن ،یروتسد نامز دننام یرصانع و هدش هدافتسا نتم کي رد صاخشا یراذگزمر یارب یم ار نتم ناهج یم هدافتسا نتم یياضف رصانع یراذگزمر یارب هک دنتسه یرصانع نینچمه اما .دنزاس

اضف رصانع نيا رگيد ترابع هب .دنوش

یم یيامنزاب و دیلوت ار ناتساد ناکم و هراشا لاثم یارب .دننک

یناکم یاهرگ دااعبا هاک دنتاسه یراصانع زا هوراگ نیالوا )ااجنآ ،اجنيا دننام(0

یم ار نتم کي ناهج یياضف هراشا زا ریغ .دنزاس

رد( ینااکم یاهدایق ،)ندامآ ،نتافر( یتکرح لاعفا دننام زین یرگيد رصانع ،یناکم یاهرگ

،هناخ مسا ،)هسردم رد نايا .دانراد لااعف شاقن نتام کي یاضف دیلوت رد زین یناکم صاخ یماسا و )... و ولج ،رس ،تشپ( یبسن یناکم یاه

یم یيامنزاب نتم کي رد ار یياضف یناعم ،ناگژاو حطس رد اهنت رصانع یياضف یناعم دیلوت و یيامنزاب یارب )نابز کي اي( نتم کي اما ،دننک

هدیچیپ یحطس رد تخاس هب رت

یم هیکت ناگژاو زا رتارف ینابز تارابع و اه تخاس نيا میسرت یارب .دنک

یراظن یواگلا هاب ،قایقحت نيا رد اه

نوسنيول (0 Levinson & Wilkins 2006 ; 2004

یم هیکت ) .مینک

نوسنيول ( ريوصت تلاوقم نیب یلصا زيامت ساسا رب )2004

هنیمز و2

هویاش و تاناکما ،6

ناابز و ناهذ رد ار ااضف یياامنزاب تواافتم یااه

یم حيرشت کي ريوصت دننام( تسا دوجوم هتسجرب تروص هب یصخشم یاضف و هنیمز رد هک دراد هراشا یصاخ یش هب ريوصت .دنک

رد هبرگ

هویش هب نابز ره رد اضف روتسد .)ولبات کي دیفس ۀنیمز سپ مواهفم ار ود نايا نیاب ۀطبار یتوافتم یاه

یام یزادراپ دااقتعا هاب .دانک

نواسنيول

(

2004: 6-65

یم نآ )هنیمز( ۀدنریگربرد یاضف و )ريوصت( یش کي نیب ۀطبار ) وافتم ۀویش ود هب دناوت

مواهفم دراف ،لوا ۀویاش رد .دشاب ت -

یعاجرا بوچراهچ چیه زا رصنع ود نیب یياضف ۀطبار میسرت یارب زادرپ یمن هدافتسا7

یم هرهب یعاجرا بوچراهچ زا مود ۀویش رد و ،دنک -

.درب هویش هب عاجرا بوچراهچ یتخانش یاهوگلا و اه

ریپ یاضف تبسن هب یش کي هاگياج ،نآ تسح رب هک دراد هراشا یا یم صخشم نوما

-

هاب ريواصت هاک یناامز عقاو رد .تسا عاجرا بوچراهچ هب زاین ،هنیمز و ريوصت نیب ۀطبار نییعت یارب ینامز هچ هک تسا نيا شسرپ اما .دوش هویش ااب نآ ینااکم تابارق و هانیمز تایعقوم هاک اراچ ،تاسین عااجرا بوچراهچ هب یزاین دراد رارق نآ ترواجم رد اي هدیبسچ هنیمز هب یا

ناکم ،ريوصت یم لیهست ار ريوصت یباي

هلصاف و هدوب ادج مه زا هنیمز و ريوصت هک ینامز اما .دنک یارب ،دراد رارق اهنآ نیب )هيواز اب هارمه( یا

ناکم هداد نااشن نآ یااضعا و هوراگ ود نايا رايز رد .تاسه عاجرا بوچراهچ کي هب زاین ،هنیمز اب نآ ۀيواز و تهج نییعت و ريوصت یباي

ش هد :دنا هورگ لوا ( نودب زاین هب بوچراهچ عاجرا

:) 0 مان . یاج

8اه 5 هراشا .

5اهرگ 0 سناجت( یژولوپوت . )01

هورگ مود ( اب بوچراهچ عاجرا

:) 0 ینورد . 500

یبسن . 005

قلطم .

00

1 Text world theory

2 World building element

3 Spatial deixis

4 Levinson

5 figure

6 ground

7 Frame of refrence

8 placenames

9 deixis

10 Contiguity

11 Intrinsic

12 Relative

13 Absolute

(10)

هورگ ود ره هک دش رکذتم دياب هورگ ود نيا یاضعا حیضوت زا شیپ یم یيامنزاب ار اتسيا یياضف طباور ،

کاي ااهنآ ،راگيد تراابع هب .دننک

یم ناشن هنیمز و ريوصت رصنع ود نایم ار اتسيا و نکاس یياضف ۀطبار چیاه هانیمز و ريواصت نیاب یياضف ۀطبار نییعت یارب لوا هورگ رد .دنهد

دزن ۀلصاف رد اي هدوب سامم هنیمز اب یگداس هب اي ريوصت هک لیلد نيدب ،تسین صاخ عاجرا بوچراهچ کي هب یزاین اي هتشاد رارق نآ اب یکي

ۀلمج رد لاثم یارب .تسا هنیمز زا یشخب دوخ ريوصت هکنيا

"

تسا هسردم رد نیشام

"

هداد راراق هاسردم ۀانیمز رد یگدااس هب نیشام ريوصت

هفاضا فورح .تسین اهنآ نیب یياضف ۀدیچیپ ۀطبار کي نییعت هب یزاین و تسا هدش یاراب اتدامع .. و لخاد ،رب ،رد دننام یا

نايا نداد نااشن

یم هدیمان یژولوپوت یياضف ۀطبار هورگ نيا رد هلوقم نیلوا .دنتسه هطبار هطبار هب هطبار نيا .دوش

مه ،هنیمز و ريوصت سامت دننام یياضف یاه

داننام هفاضا فورح یسیلگنا نابز رد لاثم یارب .دراد طابترا اهنآ ترواجم و لومش ،اهنآ یحطس

in, at, between, near

اراب نداد نااشن ی

یم هدافتسا هطبار نيا هراشا .)تسا هسفق رد باتک :دننام( دنوش

داننام یتاراابع .دنتاسه هوراگ نيا زا مود عون زین اهرگ

"

تاساجنيا بااتک

"

و

"

تساجنآ راکدوخ

"

و هداد نااشن ار هنیمز یعون هب وگنخس ندب تیعقوم راتخاس نيا رد .)اجنآ و اجنيا ،نآ ،نيا( دنتسه عون نيا زا تاعیقوم

یم نییعت نآ تبسن هب ريوصت مان هورگ موس هورگ .دوش

یاج یم هدیمان اه و هانیمز هااگياج نیایعت یارب یناکم یماسا و مان تلاح نيا رد .دوش

یم هدافتسا ريوصت مان رد فلا دننام یتارابع .دوش

نايا .تاسا هااگياج ۀداننک نیایعت ماان فراص ااجنيا رد .دشاب یم عون نيا زا تسا ب یاج

مان دربهار دربهار .)هکرويوین نسح :دننام( دراد مان ناکم

یم عاجرا بوچراهچ ساسا رب هک دنتسه یياهدربهار مود هورگ اما راراق هدافتاسا دروام ینهذ یوگلا کي تلاح نيا رد عقاو رد .دنشاب

یم یم نییبت هدننیب ديد هيواز و اضف ،ريوصت نیب ۀطبار نآ رد هک دریگ ( دوش

Levinson 2004: 74

و ريوصت نیب ار یصاخ ۀيواز اهوگلا نيا .)

یم نییعت هدنییب ديد هيواز هب هجوت اب هنیمز هدایمان ینورد ماظن یوگلا ،وگلا عون نیلوا .دراد دوجو عاجرا بوچراهچ هس ،هورگ نيا رد .دننک

دوشیم (

Levinson 2004: 76

.) یام نیاعم هانیمز کي یتاذ و ینورد ۀبنج اي یگژيو تبسن هب )ريوصت( یش کي هاگياج تلاح نيا رد .دواش

دننام یتلامج رد لاثم یارب

"

دراد رارق نويزيولت یولج رد باتک

"

" اي دراد رارق هناخ تشپ زیم

"

یتاراابع .تاسا هداش هدافتاسا واگلا نيا زا

،هناخ تشپ ، نويزيولت یولج دننام یقلت هب هجوت اب هخرچود یولج

یم ادیپ انعم ایشا زا ام یدرکراک و یگنهرف یاه یوالج لاثم یارب .دننک

هانیمز هابنج اي علض کي ساسا رب هنیمز هاگياج تلاح نيا رد اذل .دوش یم ظاحل هناخ هاگرد لباقم علض ،هناخ تشپ و نآ ۀحفص ،نويزيولت یم نیعم حم یش وگلا نيا لیلد نيا هب .دوش یم هدیمان رو

.دنتسه هورگ نيا وزج ... و پچ اي تسار ، رانک ،یولج ،تشپ دننام یتارابع .دوش

یم هدیمان یبسن عاجرا بوچراهچ یوگلا هورگ نيا رد رگيد یوگلا اما ( دوش

Levinson 2004: 48

هايواز راصنع هاس زین وگلا نيا رد .)

و ريوصت ،هدننیب ديد ۀلمج رد لاثم یارب .دراد دوجو هنیمز

"

تسا تخرد تشپ هبرگ

"

یام نییعت هدننیب ديد هيواز تسح رب تشپ ۀژاو ،دواش

هاطبار تلاح نيا رد .درادن ولج اي و تشپ ۀبنج یگنهرف هن و یدرکراک ظاحل هب هن تخرد تروص نيا ریغ رد و ريواصت ،دراف هااگن نیاب یا

ییعت رصنع هک دراد دوجو تخرد ۀنیمز یواگلا ،واگلا نايا .دراد راراق هدنییب و تخرد نیب هبرگ عقاورد .تسا هدننیب ديد هيواز ،نآ ۀدننک نی

یم هدیمان یبسن ناکم هک لیلد نيدب دوش

و تاسا رواحم هدانییب ًاتدامع واگلا نايا .تسا هدنییب اي هدنيوگ ۀنیمز و تیعقوم هب هتسباو ءیش یباي

دش ظاحل لبق زا نآ رد هدننیب ديد هيواز ۀالمج رواطنیمه .دراد راراق واگلا نيا رد ديد هيواز و ريوصت ،هنیمز رصنع هس اذل .تسا ه

"

رد وات

دراد دوجو تخرد پچ فرط

"

یم صخشم هدننیب ديد هيواز تسح رب تخرد داعبا و ؛تسا هنوگ نيا زا زین / پچ ،نیياپ /لااب عقاو رد .دوش

يد هيواز تسح رب وگلا نيا رد یش کي تشپ /ولج ،تسار یم مولعم درف د

.دوش

یم هدیمان قلطم عاجرا بوچراهچ یوگلا ،هيرظن نيا رد موس یوگلا ( دوش

Levinson 2004: 90

یيااضف تیعقوم نییعت یارب وگلا نيا .)

هناشن ساسا رب اي )برغ و قرش ،بونج ،لامش دننام( یعازتنا قلطم تاهج ساسا رب هنیمز یااه

هواک ،ااهداب تااهج داننام( تاابثاب )... و ااه

هبنج و داعبا اي ديد هيواز اجنيا رد نوچ .دوش یم هتخاس یام هدایمان قالطم ۀانوگ ،عوان نيا اذل تسین رظن ّدم صاخ یش کي یاه

نايا .دواش

گنهرف یخرب یهاگ نینچمه .دنتسه نیمز هبذاج طيارش زا رثاتم ًاتدمع تباث تاهج ناشن یخرب تیبثت اب اه

ه یام ار یيااضف قلطم تاهج ،اه -

(11)

.دنزاس کاي رد ااضف یياامنزاب یاراب هک رگيد یوگلا کي .تسا یياضف تیعقوم نییعت یارب اتسيا و تباث یاهوگلا عقاو رد قوف دراوم مامت اما

یم هدافتسا نتم یتکرح یوگلا ،دوش

( تسا0 Levinson 2004: 95

وگلا نيا رد .) نیانچمه .تاسا تکرح رد هکلب تسین تباث ريوصت رصنع

یم هنیمز رگيد ترابع هب .ريوصت تکرح دصقم و أدبم :دشاب لاعف تسا نکمم هنیمز عون ود وگلا نيا رد ،تباث یاهوگلا فلاخرب أدبم دناوت

یمز تمس هب ريوصت تکرح تروص هب تکرح ،ريوصت تکرح یيامنزاب یارب وگلا نيا رد .دشاب دصقم اي ۀنیمز زا ريوصت تکرح اي دصقم ۀن

یم میسرت أدبم نینچمه .)درک طوقس )دصقم( نابایخ تمس هب )ادبم( هناخ تمس زا نیشام ؛درک تکرح هزاورد تمس هب وت :دننام( ددرگ

یم تکرح داننام یتاراابع اب لوا تلاح .دوش یيامنزاب نآ داجيا اي کيژولوپوت ۀطبار کي یاحما تروص هب دناوت

"

ريواصت هانیمز نورد زا

دش جراخ

"

دننام یتارابع اب مود تلاح و

"

درک تکرح هنیمز نورد هب ريوصت

"

یم یيامنزاب کامک ااب نآ راامقا و لااعفا واگلا نيا رد .دوش

هفاضا فورح هورگ یم میسرت ار یتکرح یاضف نيا هلمج حطس رد یا

هرااشا دااعبا تاسا ناکمم هاک( یتکرح لاعفا .دننک هتاشاد ماه هانارگ

نشاب دننام یتلامج .دنتسه وگلا نيا هب طوبرم )د

"

دش جراخ مود طخ فرط هب هزاورد تمس زا وت

"

" اي ام تمس هب یدورو رد زا نارفاسم

دندمآ

"

لاثم هايواز هب یزاین و هدش صخشم )دصقم اي أدبم( هنیمز تبسن هب ريوصت تکرح تهج وگلا نيا رد نوچ .دنتسه وگلا نيا زا یياه

،تسین هدنيوگ ديد ريواصت راصنع یاراب ار هانیمز شاقن تکرح أدبم اي و دصقم عقاو رد .درادن عاجرا بوچراهچ هب یزاین زین وگلا نيا اذل

یم یزاب ) وت دننام(

.دننک

بوچراهچ زا یکي و یتکرح یوگلا هک تسا نکمم هلمج کي رد یهاگ هک تفگ دياب ناياپ رد یارب .دنوش تیکرت مه اب یعاجرا یاه

ۀلمج رد لاثم هدش تیکرت مه اب یبسن یوگلا و یتکرح یوگلا ريز

.دنا

1. Take the first turning to your left, then the next right

وا تسار تمس هب سپس ، رچب پچ تمس هب ل .

بوچراهچ اب یتکرح یوگلا هک تسا نکمم ،قایس نیمه هب یکاسا ااب یدراف یتقو لاثم یارب .دوش تیکرت زین قلطم اي و ینورد یاه

زا

یم شدوخ پچ تمس هب و هدمآ نیياپ هوک یندب تیعضو هب هجوت اب( ینورد یوگلا و یتکرح یوگلا کمک اب ار مود ۀلمج هدنيوگ ،دخرچ

یکسا دوخ یم نایب )هدنيوگ یندب تیعضو هب هجوت اب( یبسن یوگلا و یتکرح یوگلا کمک اب ار موس ۀلمج و ،)زاب

:دنک

5 . :دیخرچ پچ تمس هب زاب یکسا ( تکرح و ینورد

He is turning left

)

0 . ( تکرح و یبسن :دیخرچ ام تسار تمس هب زاب یکسا

He is turning right

)

نابز ۀمه رد اهوگلا نيا مامت هک تفگ دياب تياهن رد تااجرد ااب ااهوگلا نايا زا یاخرب زا یاگنهرف و نابز ره هکلب .تسین دوجوم اه

یم هرهب یصخشم هوگلا نيا رگيد یوس زا .درب

یمن قبطنم یصخشم ینابز یاهراتخاس اب ًاموزل ا کاي اب صاخ یوگلا دنچ یهاگ هکلب .دنوش

یم قبطنم یصخشم ینابز راتخاس هطبار هک تشاد راظتنا ديابن اذل .دوش

ره .دشاب هتشاد دوجو یموهفم و ینابز یاهراتخاس نیب کي هب کي یا

یخرب نیب یبسن تروص هب هطبار یرس کي یلک تروص هب دنچ ( تاسا هدش صخشم ینابز یاهراتخاس و اهوگلا زا

Levinson 2004: 92

.)

هورگ رد ريوصت لکش ۀراب رد تاعلاطا تسا نکمم ًلاثم کمک اب هنیمز لکش ۀرابرد تاعلاطا و دوش نایب یناکم لاعفا اي و یناکم مسا یاه

لاثم یارب .دوش نایب هفاضا فورح نوسنيول

(

2004: 102

یم نایب ) تلاح هک دنک و یاطبر یماسا( یناکم یماسا و هفاضا فورح ،یناکم یاه

یم هدافتسا یکيژولوپوت یناکم طباور یراذگزمر یارب )یدیق یماسا نابز یخرب رد یهاگ و دنوش

هدافتاسا دواصقم نيا یارب یناکم لاعفا اه

یم چمه .دنوش بوچراهچ نین

تخاس زا یخرب اب ًلاومعم عاجرا یاه ااب یهااگ قالطم عاجرا بوچراهچ لاثم یارب ،دنتسه هتسبمه ینابز یاه

هورگ ،یراشا تارابع یطبر یمسا یاه

یم نایب لعف اب یهاگ و یمسا یاهدیق ،5

تاراابع و لااعفا ااب رتاشیب یبسن عاجرا بوچراهچ اما .دنوش

1 motion

2 relational

(12)

یم نایب یراشا .دنوش

3 . اضف رد حطس یداقتنا

دراکيور راب یانتبم ًاساسا ام زکرمت هلاقم نيا رد اما ،تسا هدش حرطم یدايز نارکفتم طسوت یداقتنا حطس رد اضف شناوخ لافتاسو

( )2011

یرظن یاهرازبا زا یخرب زا سپس و دوب دهاوخ روفول

(0

موب درکيور هب لافتسو درکيور .درب میهاوخ هرهب زین )1991

هناداقن یسانش فوراعم5

هزوح درکيور نيا .تسا یام یاگنهرف و یابدا نوتم رد یيایفارغج و یياضف میهافم قیقحت و یسررب هب هک تسا یبدا تاعلاطم زا یا

.دزادراپ

یداقتنا نییبت رد یعس یرظن یاهرازبا زا هدافتسا اب درکيور نيا یلایخ و یعقاو یاهاضف

یم دیلوت و یيامنزاب یبدا راثآ رد هک دراد رد .دنوش

کاي دایلوت یعوان هب دوخ یياضف راتخاس کي یيامنزاب دنيارف هک ارچ ،درادن دوجو یلایخ و یعقاو یاضف نیب زین ینشور زرم اجنيا رد عقاو ۀدیقع هب .تسه زین اضف لافتسو

( موب درکيور )2011

اضف لصا هب لوا لصا .دراد یداینب لصا هس یداقتنا یسانش -

یدنمنامز تاسا فوراعم0

(

Westphal, 2011: 9

یم اضف و نامز نیب قیمع ۀطبار رگنایب لصا نيا .) ،تسا هدوب نادنمشناد رظنّدم نامز موهفم رتشیب خيرات لوط رد .دشاب

اما یيااضف تشگ هب رما نيا ؛تفرگ رارق هجوت نوناک رد زین اضف موهفم ،تیبسن ۀيرظن شرتسگ زا دعب ًاصوصخ و مود یناهج گنج زا سپ

0

(تسا فورعم

Westphal, 2011: 24

ارق یسررب دروم مه رانک رد ود ره و هدوبن کیکفت لباق مه زا نامز و اضف موهفم اذل .) یم ر

اذل .دنریگ

اضف موهفم هيرظن نيا -

یم رارق یسررب دروم یبدا نتم کي رد مه اب ار ایفارغج و خيرات و نامز .دهد

یگدنرذگارت لصا مود لصا ( تسا2

Westphal, 2011: 37

رد .دراد هرااشا نردام رصع رد اضف موادم تکرح و تیلایس هب لصا نيا .)

عقاو یم اضف هب نداد لکش و رییغت لاح رد هتسویپ ،یيامنزاب یاهدربهار اذل ،تسا ايوپ یرما و هدوبن تباث یرما اضف یيامنزاب نیمه هب .دنشاب

یم هيرظن نيا هجوت نوناک رد اضف کي یاهزرم رییغت و تکرح ،ینیبانیب یاهزرم دننام یروما لیلد تیعاجرا لصا هب موس لصا .دشاب

هراشا6

( دراد

Westphal, 2011:75

یم نتم رد دوجوم یاهاضف و یعقاو ناهج یاهاضف و لایخ و تیعقاو نیب ۀطبار هب لصا نيا .) لاصا نيا .دزادرپ

نداش یلاایخ دانيارف لاصا نايا عقاو رد .تسا هدش هیبعت نتم کي رد لایخ و تیعقاو اي ناهج و نتم نایم هطبار داجيا یارب و یاعقاو نااهج

یم یسررب نتم رد ار لایخ و تیعقاو زرم یاحما نینچمه یيامنزاب یسررب رد یمهم شقن هراگنا نيا .دنک

اهنآ ۀطبار اي رهش یلایخ ۀرظنم یاه

هرظنم اب یم یزاب یعقاو یاه .دنک

نینچمه لافتسو (

2011: 122

شور و اهرازبا ) ار یرگيد یاه

یم هئارا نوتم رد اضف موهفم یسررب یارب زین یارب یلیلحت رازبا نیلوا .دهد

ینوناکدنچ نتم کي رد اضف کاردا

7یزاس کاي یااضف دایلوت و یياامنزاب یگنواگچ کرد یارب هک دراد هراشا رما نيا هب لصا نيا .تسا

یم هکلب ،درک هدنسب ديد هيواز کي هب اهنت ديابن طیحم هيواز نيدنچ تسياب

ار ديد - توافتم راثآ زا ولو -

هاياوز نايا .داد راراق یسررب دروم

تشادرب و تاکاردا ،اهديد یم هئارا ام هب طیحم کي زا ار یتوافتم یاه

ندوب یسحدنچ یلیلحت رازبا نیمود .دنهد هراشا رما نيا هب هک تسا8

رجت هب دياب نتم کي رد اذل ،تسا سح نيدنچ لوصحم یياضف طیحم ۀبرجت هک دراد ساح ماامت هاب هاجوت ااب اضف زا درف ۀب

تااکاردا و ااه

تشاد هجوت یيايوب یتح و هسملا ،یياونش ،یرصب (

Westphal, 2011:131

یاراب ماه و یاعقاو یااضف ماهف یاراب مه یسح درکيور نيا .)

یم هدافتسا یلایخ یاضف کرد راشق شنیب هيرظن نيا رد رازبا نیموس .دوش

یناامز یدنب ( تاسا5

Westphal, 2011:137

) ،لاصا نايا قابط .

1 Lefebvre

2 Geocriticism

3 Spatiotemporality

4 Spatial turn

5 Transgressivity

6 Referentiality

7 Multifocalization

8 Polysensoriality

9 Stratigraphic Vision