Nghi§n ciiu Gia d i n h v^ Gi6i
S6 6 -2012
Cach thuc lo chufc hoai fldng kinh te Irong gia dinh cd va hoac chong di cir
A Diic Ly, Ly Nhan, Ha Nam
Le Viet Nga
Vien Gia dinh vd Gidi
Tom tat: Stf dung so' ligu khao sat cua de t&i cS'p Bo "Xay diing gia dinh cl ngUdi di cu lao dong tu do giai doan 2011-2020" do Vien Gia dinh va Gi6i thUc hien nam 2011, bai viet phan tich each thiic to chiic hoat dong kinh te trong cac gia dinh trildc va trong khi ngifdi vd hoac ngUdi chong di cii, dong thdi neu bat nhOng kho khan va each thiic vUdt qua kho khan cua cac ho gia dinh do. Thong tin tii 300 hg gia dinh co vd hoac chong di ciJ tai xa Diic Ly, huyen Ly Nhan, tinh Ha Nam thang 12 nam 2011 cho thay sU khac biet dang ke trong each thiie to chiic ddi song kinh te ciia tiing loai hinh gia dinh. Trong gia dinh co vd di cU, mac dii ty le ngitdi chong thUc hien chinh cac cong viec co gia tang nhUng sU tham gia ciia vd chi giam cf miic viia phai trong cac cong viec nhU cay, gat, sd che nong san. NgUdc lai, trong gia dinh CO chong di eil, ngUcfi phu nfl d nha ganh vac chinh cac cong viee va hig'm khi nhan dUdc sU chia se trong bat k^ hang muc cong viec nao tii phia ngUcIi chong da di cU. De giam b6t ganh nang cong viec, ngUcli vd hay ngUdi chong 3 nha cung lua chon giai phap thuS them ngU6i hay nhd cSy de'n hp hang, ngu&i than.
Tuy vSy, khac vdi nam gi6i, ngUdi phu nfl d nhli thu6ng khong lUa chon phUdng an cho thue hoac ban b6t rupng vUcln.
Tif k h o a : Gia dinh; Di cU; Phan cong lao dong; Vai tro gi6i.
6 Nghien ctiu Gia dinh vd Gldl. Quyen 22, so 6, tr. 5-15
LDatvande
Cac nghifin cihi cSp d6 c^ nhSn vh hd gia dinh cho thSiy di cir 1^ mOt trong nhiJng chi^n liroc cliinh cua cac ca nhan cung nhu c^c hO gia dinh dd c6 ducTc su an loSn v& kinh I^. Di cu giiip giam nghfeo vh phat tri^n tai dia phuong (Dang NguyCn Anh. 2008). Ti^n hay hJing gtri v^ nhh dupe nhin nhan nhu mfti phiin khOng Ih^ tach rdi trong chi^n lupc sinh k^cua gia dinh. D6'i vdi ngudi di cu. ti^n giri v^ cua ho da ]h m6t trong nhiing each thiJc hp tham gia vho hoat dflng kinh ti, san xulCt cCia gia dinh. Ddi vdi ngudi a lai. hp tham gia chinh vho hoat dOng san xuat nfing nghiep v^
nginh ngh^, hem the' nua, hp c6n \h ngudi gfinh vie thfim phSn cOng vific b6 lai cua ngudi ra di. Vai trd kinh te'v^ each thiic d6ng g(5p kinh t^cCia Cii nam vh nir trong gia dinh c6 sir thay ddi khi th^nh vien quan trpng cua gia dinh rdi nhh di xa.
NghiiSn ciiu each thiic td chiic ddi sdng kinh li, san xuat trong gia dinh c6 vp hoac chdng di cu \h lam ro cich thiic cdc thanh vien trong gia dinh (vp, chdng, con edi, dng hh) phan chia v^ dam nhiem cdng viSc san xua't kinh t^ tai quS nha khi mdt th&nh vifin quan trpng trong gia dinh (vp hoac chdng) vang mat, di Ihm an xa. Sir phan chia cdng viec gia dinh cua cdc thanh vien uye'n chuyen, linh hoat, phu hpp vdi hoan canh tCmg nha nham dam bao cdc chiie nang kinh te' eua gia dinh dupe thuc hidn trong su dn dinh, gia dmh dupe duy tri, b^n vutig vh phdt tridn.
Thdng qua sd lidu khao sat 300 hd gia dinh c6 vp hoac chdng di cu lao ddng tai xa Diic Ly, huydn Ly NhSn, tinh Hh Nam vao thang 12 nam 2011, hhi vidl tim hieu edch thiic id chtic d ^ sdng kinh id', san xua't trong cdc gia dinh trong khoang thdi gian trudc vh trong khi vp hoac chdng di cu, ddng thdi neu bat nhimg khd khan mh cdc hd gia dinh cd vp hoac chdng di cu gap phai va each hp vupt qua nhung khd khan dd.
Di cu d Diie Ly the' hien tinh ehpn Ipc di cu cua hd gia dinh. Ngudi ra di ehu ydu la nam gidi. di vdi muc di'ch phdt irie'n kinh id va didm de'n la nhiing thanh phd Idn gSn que vh dd ihm an. Viec nam gidi Ih ngudi dupe chon de di cu cung Ih didu thudng dupe nhac de'n urong cdc nghidn eiiu vd di cu. Ddi vdi nhidu xa hdi trong dd cd Viet Nam, ngudi chdng thudng dupe cho ih ngudi tru cdt v^ kinh td gia dinh trong khi nhidm vu chinh cua ngudi vp la ndi trp va nudi day con edi va quan nidm n^y cd idc ddng nh&t dinh ddn su phan chia lao ddng trong gia dinh (Ld Bach Duong vh Nguyen Thanh Lidm, 2011). Viec chon Ipc di cu thd hidn chidn lupc kinh td thdng qua vide bd in' lao ddng hpp 1^ nham tdi da hda thu nhap vd giam thidu nhimg rCii ro. NhiJng lpi fch md di cu dem lai rfft d l dang nhin thSiy nhu
Le Viet Nga 7 gdp phSn giam ngheo. giiip tre em trong gia dinh dupe tiep can vdi nhirng djch vu giao due id't hon. tang cudng siic khoe cho cdc thdnh vien gia dinh va md rdng quy^n sd hihi (Yang. 2004).
2. Cach thurc to chuTc cong viec siin xuat nong nghiep va nganh nghe trong gia dinh co vd di cir - so sanh tnrdc va trong khi di cir
Trong 300 trudng hpp dupe hoi. cd 61 gia dinh ed vp di cu lam an xa.
Trudc va trong khi di cu nhung gia dinh cd vp di ISm dn xa da phdn cdng.
sap xe'p cdng viec san xuat ndng nghiep. Bang 1 va 2 cho thd'y nhirng thanh vien dam nhiem chfnh cdng viee san xud't trudc va trong khi di cu.
Bang I. Ngu61 lam chinh cong vi£c san xuat nong nghiep, nganh nghe truOc khi di cu trong cac gia dinh co vo di cu (%)
Ngirtii lam chinh
Vo lam chinh Qii^ng lam chinh G hai vo chimg bang nhau Thue miron, nhi'i anh em Bome
Ca?
bira
1,4 24.1 12.1
(i(),3
(1 Cav
58,6 5,2 32,K
3.4
{) Gai
27,6 6,9 62.1
3.4
II Tuot Ilia
!i,6 6.9 4fi.6
37.9
(1 So che nong sati
52,2 10,3 32,8
0
1,7 Phun Ihuoc sau
36.2 53,4 5.2
5.2
(1 Trong hoa ma J 41,2 14,7 44.1
1.0
0 Chan nuor
47,8 10,9 41.3
0
0 Nganh nghe
4.2 45,K 50,0
0
0
Bang 2. Ngufli lam chinh cong viec san xua't nong nghiep, nganh nghe trong khi di cu trong gia dinh co vo di cu (%)
Ngudi lam chinh
V<T lam chinh Ch6ng lam chinh Cahaivflch^ng bing nhau Thue muAi, nhiJ anh em Bnme Con Irai/gai l('m
Cay • bira
5.2 22,4 0
72,4
0 0
Cav
32,8 25,9 12,1
27,6
(1 1,7
Gai
22,4 24,!
19,0
32,8
0 1,7
Tuot liia
10.3 22,4 12,1
53.4
0 1,7
So che nong san
20,7 63,8 8,6
1.7
1,7 3.4
Phun thudc sau
13,8 62,1 0
22,4
0 1,7
Trong hoa mau 14,7 76,5 5.9
0
0 2.9
Chan nuoi
15,2 82.6 0
0
0 2,2
Nganh nghe
12,5 87,5 0
0
0 0
8 Nghidn CLTU Gia dinh vh Gldl. Quydn 22, so 6, tr. 5-15
Cay Ifita
Trudc khi di cu. hoat ddng edy bCta phuc vu ndng nghidp trong gia dinh chil ydu 1^ thue mudn ngudi ngodi (60,3%) hoac nhd anh chi em l^m giOp.
St) sdnh giaa va vd chdng cho thfliy ngudi chdng Ihm chinh vide cdy nhidu hon va (24.1% so vdi 3,4%).
Khi ngudi vp di cu, ly le thud mudn hoac nhd anh chi em tang Idn (72,4%). ty le hai vp chdng eiing Idm giam dang kd vd ty Id ngudi ehdng Idm Id chinh giam nhc. Nhu vay, vide di cu cua phu nCr khidn cho cdng vide ciiy bCra trong san xua't ndng nghiep ehuydn .sang hudng giam ty Id tham gia cua ca vo vd chdng, ddng thdi tdng ty le tham gia cua ngudi khde (anh chi em hp hdng hodc ngudi Idm thue).
Thdng thudng, trong hoat ddng san xudt ndng nghiep 6 ndng thdn, viec cd'y thudng do phu niJ dam nhidm. Sd lieu cho thdy, trudc khi di cu, ngudi vp Id ngudi Idm ehinh cdng viec ed'y (58,6%), viec vo ehdng cling nhau chia se cdng viec cSiy chidm 32,8%.
Khi ngudi vp di cu, phdn cdng cdng viec cdy da cd su thay ddi. Ty Id vp 1dm chinh vice cd'y giam gdn mdt nijra ehi cdn 32,8%. Ty le hai vp chdng ciing nhau dam nhidm eung giam. Ddc biet ly le tham gia cua nam gidi tang Idn dang k6 (25,9%) vd ty le thud mudn. nhd anh em 1dm eung tang Idn nhi^u (27,6%).
Gat
Trudc di cu, cdng viec gat thudng do ca hai vp chdng ciing dam nhiem (62,1%) hoac ngudi vp Idm la chmh (27.6%). Su iham gia cua ngufri khde ra't It (3,4%).
Nhung sau khi vp di 1dm .in .\a, ly ie ngudi vp Idm viec gdi Id ehmh da giam di (edn 22.4^!^) ddng thdi gia tdng ly Id tham gia chinh cua ngudi chdng (24,1%). Ty Id ngudi 1dm thud vd anh em giiip tdng eao (32.8%)
Tud't Ilia
Hoat ddng tud't liia phdn Idn do cdc thanh vidn gia dinh lam va phdn nho la di thud mudn. Trudc khi di eu, ty Id vp chdng cOng nhau dam nhiem vide tud't Ilia chidm ddng kd (46,6%), ty Id chi cd ngudi vp hay ngucri chdng dam nhidm thd'p hdn 10%. Trong trudng hpp Idm khdng kip, hp thud thdm ngudi idm cOng (37,9%).
Sau khi vp di cu, ly Id chdng tham gia dam nhidm chinh hoat ddng tudt
I P Viet Nga 9 Ilia tdng len (22.4%). ddng thdi gia tang su Iham gia cua ngudi Idm thufi (53,4%). Cac thdnh vien khac trong gia dinh nhu bd me va con edi da tham gia nhilu hon.
Scf che nong san
Trudc khi di cu, edng viec so ehd ndng san chu ydu do vp chdng ciing 1dm (32,8%) vd ngudi vp thudng Id ngudi dam nhiSm chii ydu (52,2%).
Chi trong khoang 10% sd gia dinh cd cdng viec ndy do ngudi chdng dam nhidm chinh.
Trong khi vp di cu, ty le ngucri vp Idm chinh giam dang kd cdn 20,7%, ddng thdi tang ty le tham gia lam chinh ciia ngudi chdng len 63,8%. Xud'l hien su tham gia cua nhilu tlidnh vien khac trong gia dinh tuy ty le cdn rd't nho.
Plum thudc sau
Trude di cu, hoat ddng phun ihudc sdu do chdng dam nhiem Id chfnh chidm 53,4% va vo Id 36,2%. Su tham gia ciia ngudi 1dm thue rSt it.
Sau khi vp di cu, ngudi Idm chfnh cdng viec nay da cd su khac biet. Ty Ie vp tham gia giam xudng con 13,8%, ty le chdng tham gia tang len ddn 62,1%. Xud't hidn sir tham gia eiia cac eon vd ddc biet cua nhutig ngudi 1dm thue d vdi ty le kha cao: 22,4%.
Trong hoa mdu
Trudc khi di cu, dd'i vdi nhirng gia dinh cd trdng hoa mau, ty le vp lam chfnh hoat dong nay cao hem hdn chdng 1dm chfnh (41,2% so vdi 14,7%).
Ty Id vp chdng cung tham gia chid'm 41,1%.
Sau khi vp di cu, cd su khac biet dang ke ddi vdi su tham gia cua vp chdng trong vide trdng hoa mau. Ngudi vp giam hdn ty le tham gia chfnh (14,7%), thay vao dd la su gia tang trong ty le tham gia chfnh eiia ngudi chdng (76,5%). Ty le hd gia dinh khdng trdng hoa mau trudc va sau di cu cd su gia tang khdng dang kd.
Chan nuoi vd nganh nghe
Hai hoat ddng chan nudi va nganh nghd cd ciing xu hudng thay ddi.
Trudc khi di cu, ngudi vo dam nhiem chinh hoat ddng chan nudi va ngudi chdng lam chfnh cdng viec ngdnh nghe, nhung khi vp di cu, todn bd ehuydn sang ngudi chdng dam nhidm Id ehinh.
Nhin ehung, viec phan cong lao ddng trong hoat ddng san xud't ndng nghiep trong gia dinh cd vp di cu da phan anh diing nhiing lo Idng, bdn khodn cua ngudi trong cudc - lo khdng cd ngudi Idm. Vi thd, trudc di cu,
10 Nghidn cijrii Gja dinh v^ Gidi. Quyen 22. so 6, tr. 5-15
hSu ha cac c6ng viSc Irong .s;iii xuAl nOng nghiep Ihiremg do ca vp va ch6ng cfing iliim nhiem (tCiy thuOc vao limg viec cu IhO c6 IhC vo ho$c chfing dim nhiem nhi6u hon). Sau lihi vg di lim an xa. ph^n ld»i trong =^'^
cang viec .san xuai nhu ciy. d y . gai. so chS n6ng san. phun Ihuoc sSu, lr6ng hoa mi>u, chan nuOi, nganh nghd, su tham gia ciJa ngudi ch6ng da tang I6n. Cac gia dinh lim each lap ch6 IrO'ng cua nguM ra di bang cfch thue them nguCri lam hoac nh& ho hang. (,it thanh viSn khac trong gia dinh nhu hfl' mc, con ci\ cung din lim quen vdi cac cflng \iec nay Su Iham gia ciia nguM lani lliuO il.l phjn nao cho thity each t(S chiic hoat dflng san
\u.1l trong ho gia dinh mang tinh chit cua MI phan cflng lao dflng xa hfli.
CO ye'u tfl' thi Iructng.
Kho khan ra each khic phuc ciia cic gia dinh Irang hoat dong kinh le, \an xuat khi vif di eu
Nhu met le lat ye'u, dai da sfl cdc gia dinh cd va lao dOng di cu Aiu gap khci khan la ihicu ngudi ISm IH^i'h). Chinh vi ihiSu nguM lam nen nhiiu ngudi ch6ng cam Iha'y bi ip luc vdi cflng viec y\(m)i ang va kinh doanh (60.7''f). De' khac phuc khd khan, phdn Idn ciic gia dmh dii lim thue ngudi hoac nhd ngudi than, ban be giiip dd (83,6''f): 4(l.4'"r cie gia dinh quytft dinh goi vo vi que khi mila \'u den. Goi ilicn hay ehd vq vi de' ban bac.
cho thue, ban bdt ruflng vudn cung 15 nhirng phuong thiic c^c gia dinh c6 vg di cu lua chgn.
Tdm lai, trong cic gia dinh c6 vgdi c u d xii Diic I > ihu>on L\ Nhan, tinh Ha Nam), ngudi ch6ng la ngudi dam nhiem, gdnh vac Uifim cflng viec cho vg nhung khflng phiii l i Ihuc hien lo.iii bd, mii ngudi vg se quay trd vi ciing tham gia chia se vdi ch6ng. Ben canh dd, viec ihue them ngudi hay nhd hp hang ngudi than giiip dd cung l i mflt ciich Ihlic Ifl'l dugc cic gia dinh su dung trong nhung iigiiy nflng vu. Moi so gia dinh da iua chon
Biini; .1. Kho khan Mi each kh4c phuc cua gia dinh trong hoai dong khdi U', san xuil khi vo dl cir
Kho khan Thit^u ngirfn l^m Cianh nang cOng vific cho ngudi a lai Thi€u ngirdi b3ji bac
ry i^ % 85.0 60,7 30,0
Kh^c phuc
Thue ihem hoac nhd ngudi than, ban bi giup da
Ggi dien/d(;ri vg chdng v^ b ^ bac Cho thu£ v^ b^n bdt rudng vudn
T y k % 83.6 24.5 14.8
Le Viet Nga 11 phuong phdp cat giam bdt cdng viec ddng rudng bdng edch cho thud hodc ban bdt rudng vudn. Trong cdc gia dinh da xud't hicn .sir ddng gdp cua con cai, dng bd vao hoat ddng san xud't.
3. Cach thiJte to chiirc cong viec san xuat nong nghiep va nganh nghe trong gia dinh co chong di cir - so sanh trade va trong khi di cit
Trong 300 trucmg hgp dupe hoi ed 239 gia dinh cd chdng di lam dn xa, chidm 78,Vr. Bang ?• va 4 cho thd'y viec sdp \cp lao ddng trong cdc gia dinh ndy trudc va trong di cu:
Bang 4. Ngucri !am chinh cong viec san xud't nong nghiep, nganh nghe tr\i6c khi di cu Irong cac gia dinh co chong dl cu(%)
Nguoi lam chinh Ca* C, bira
i\ oai Tuol lua
Sa che Phun nong Ihuoc san s:iu Trong hoa mau
Chan nuoi
Nganh nghe
Volamchfnh 3,tl 4(),H 21,7 >i,0 64,y .^9,H 5(1,0 64.4 54.2 Chdnj: lam chmh 2l).!i K.5 I2,.l 3,K 4,7 39,M H,2 .^,4 Ifi.y Ca hai v»i chong 5.7 44.5 56,6 23.6 26.5 Ul,() 3H,H 2K,M 26,5 bang nhau
Thue mui'm. nhfi 6K.4 4,3 7.5 63.2 (1 7,6 (1 (I 1,2 anh em
Bi)me 1.4 1,9 1,4 0,5 2,H 1,9 2.0 1,4 1.2 Con irdi/gai h'm (1 {) 0,5 0.9 0.9 0.9 1,0 0 0
Bang 5. Nguiri lam chinh cong viec san xuat nong nghiep, nganh nghe trong khi di cu trong cac gia dinh co chong di cu (%)
Nguoi lam chinh
Vo lam chinh Ch^ng lam chinh Cahai vt/chdng b ^ g nhdu Thuemir('ni,nh("i anh em 36 me Con trai/gai U'm
Caj bira
9,4 1.9 1,4
86,3
0,5 0,5
Cay
79.1 1,9 8,1
9,5
1,4 {)
Gat
65,4 3.7 11.5
17,5
1,4 0,5
Tuol liia
21,2 1.4 I.V
72,6
0,5 2,4
So che nong san
91,9 1.4 2,4
0,5
2,4 1,4
I'hun Ihuoc sau
72,0 2.4 0.9
19,4
2,8 2.4
Trong hoa mau 89.8
3,1 2.0
2,0
3,0 0
Chan nuoi
93,2 2,1 0,7
0.7
3,4 0
Nganh nghe
H4.3 B.4 2.4
0,9
1,9 0,9
1 C NghiSn cUu Gia dinh v i Gldl. Quyftn 22, so 6, tr. 5-15 Cay hu'ti
Trudc khi chdng di Idm dn xa, hoat ddng cdy biia phuc vu ndng nghidp nong gi;t dinh chii ydu Id thufi mudn ngudi ngodi hay ho hdng Idm giup (fiS.a*^;} vii ngudi chdng vdn Idm chfnh vific cdy nhidu hon vg (20,8% so vdi 3,8%).
Khi ngudi chdng di cu, ty IC ihuC mudn hay nhd anh chi em tdng cao (86.3%), ty le chdng 1dm chfnh gidm vd ty Id vp lam chinh tdng nhc. Nhu vdy. vific di eu ciia nam gidi Ichidn cho cdng vific cay bCra trong san xuit ndng nghiep chuye'n sang hudng giam ty 16 tham gia ctia ngudi chdng, ddng thdi tdng ty le tham gia eua vp vd nguM khde (anh chi em hp hdng hoac ngudi Idm ihuC).
Trudc khi ehdng di eu, viee cdy doca vp chdng c&ng Idm {-XA.yU. hodc ngudi \o 1dm Id chfnh (40,8%), su tham gia ciia ngudi 1dm thud vd ngufri thdn khdng dang kd
Trong di cu, ty 16 vp 1dm ehinh viec ed'y tang len gdn gffp ddi (79,l^c) - diiu ndy ngupc hdn vdi gia dinh cd \q di eu. Ty le tham gia cua ngudi lam thue va hp hang tdng khdng nhilu (9,5*,7).
Gat
Trudc di eu, cdng viec gdt thudng do ca hai vp ehdng eung dam nhidm (56,6%) nhung ngudi vp lam Id ehinh chidm ty le eao hon ngudi chdng lam la ehinh (tuong ling Id 21,7% vd 12.3^f). Su tham gia eua ngudi khac Id dudi 10%.
Sau khi chdng di 1dm dn xa, ty 16 ngudi vp 1dm vific gat la chinh gia tang ddng kd (len dfi'n 65,4%) ddng thdi ty Ifi tham gia chfnh ciia ngudi ehdng giam manh ehi cdn 3,7% vd ty Id ca hai vp chdng ciing lam giam xudng edn 11,5%. Ty 16 ngudi 1dm thu6 gia tang (17,5%).
Tudt hia
Trudc khi chdng di cu, ty 16 vp ehdng cung nhau dam nhifim vific tudt lua chidm 23,6%. Phdn Idn cdc gia dinh thu6 ngudi 1dm cung (63,2%), ty Id gia dmh cd ngudi chdng tham gia chinh rd't nhd (3,8%).
Sau khi chdng di cu, ty Id ngudi vp thuc hien chfnh gia tdng tii 8,0%
16n ddn 21,2%. Gia dinh chij ydu nhd cdy ddn sir giup dd ciia ngudi 1dm thud (72,6%). ly 16 gia dinh ehdng tham gia chfnh con 1,4%.
So chi'nong san
Trudc khi di cu, cdng vide so ehd ndng san chu yeu do vp lam (64,9%)
Le Viet Nga 1 3 va chdng cd tham gia giiip dd (26,5%). Gia dinh khdng nhd dfi'n su giup dd tCr anh em hay phai bd tiln thufi ngudi tdm.
Trong khi chdng di cu, gdnh ndng cdng vific so ehd ndng san ddn hfi't I6n vai ngudi phu nij (91,9%). Ngudi ehdng gdn nhu khdng tham gia niJa (I.4''r). Ty Ifi tham gia ciia bd me, eon edi vd ngudi lam thu6 Id khdng dang kl.
Phun thudc sdu
Trudc di cu. hoat ddng phun thudc sdu ed su san se diu cua ca vg vd chdng (ty le tucfng ung vp hodc chdng Idm chfnh la 39,8% va 39,8% va ca hai vp chdng la 10%). Su tham gia eua ngudi Idm thufi rd't ft.
Sau khi chdng di cu, edng vific phun thudc sau da cd sir khde bifit. Ty 16 vg tham gia lang manh Ifin dfi'n 72.0% trong khi ly Ifi chdng tham gia giam nhanh chdng xudng edn 2,4%. Xuat hidn su tham gia cua cac con (2,4%) vd ddc bifit cua nhung ngudi lam thufi vdi ty Ifi kha cao (19,4%).
Trong lioa man
Hon mdt nita cdc gia dinh duge hoi khdng trdng hoa mau. Vdi nhiing gia dinh cd trdng hoa mau thi ty Ifi vp Idm chinh hoat ddng nay eao hon hdn chdng lam chinh (50% so vdi 8,2%). Ty 16 va chdng ciing tham gia la 38,8%.
Sau khi chdng di cu, cac gia dinh trude vdn trdng hoa mau thi gid vdn tiep tue cdng viec nay. Cd su khac biet dang ke ddi vdi su tham gia ciaa vg chdng trong vific trdng hoa mau. Ngudi ehdng giam hdn ty le tham gia chfnh (3,1%) trong khi ty Ifi tham gia chfnh cua ngudi vp tdng nhanh (89,8%).
Chan nuoi vd ngdnh nghe
Hai hoat ddng chan nudi vd ngdnh nghi cd ciing xu hudng thay ddi.
Trudc khi chdng di cu, ngudi vp dam nhifim chinh hoat ddng chan nudi vd nganh nghi, nhung Irong khi di cu phdn Idn edng vific chuyen sang ngudi vp dam nhiem la chfnh.
Tdm lai, trudc khi chdng di cu lao ddng. cdng vific san xud't ndng nghidp trong gia dinh co su chia se cua ca vg vd chdng, dii vg vdn la ngudi dam nhidm chfnh Irong hdu hdt ede hoat ddng (trd hai hoat ddng Id cay biia va phun thud'c sdu). Sau khi ehdng di lao ddng xa, su tham gia cua ehdng giam dang kd, ddng nghia vdi ganh nSng ddn len vai ngudi phu nfl.
Ty Ifi phdn trdm dam nhidm chfnh cdc edng vific ciia ngudi vg tang cao, tuy hp vdn nhd den su trg giiip ciia ngudi 1dm thufi va anh em hg hang. Cdc
14 Nghidn ciiru Gia dinh vd Gi6i. QuyS'n 22, so 6, tr. 5-15
IJiing 6. Kho khSn vd edch khde phuc cua gia dinh t r o n g hoat dong kinh It', sail xud't khi chdng di cu
l i 1^ % Khic phuc
TliiOu ngmir lilm 74,7 Thue Ihem hottc nhK ngi/fri Xf'.fi ihDn, bun bi giUpdd
Giinh nang cflng viCc cho 52.7 Cim iii^n/d<?\ vp chrtng vd bin 20.9 ngui'Ti ulai bac TliiOu ri(:iri>i han hue 21.9 Chu lhu6 v i ban btVl ruljng "^.J
vuim
hang muc cdng vific vfln dupe giu' nguyfin khdng cd su ci\i giam dang kd d nhutig gia dinh cd chdng di LU
Rhd khdn vd edch khde phuc cua cdc gia dinh trong hoat dgng kinh te, san xud't khi chdng di cu
Cd ihfi thd'y. cac gia dinh cd vp di cu vd gia dinh cd chdng di cu ddu gdp nhOng khd khdn tuong tu vd hp ciing dua ra nhiJng edch khde phuc gidng nhau. Mat di mdt ngudn nhdn lue. nhilu ngudi vp cam th^y ganh ndng cdng vific de ndng (60.7%). Lira ehpn ddu lien cua hp la thufi thdm ngudi lam hoac nhd cdy ngudi thdn va ban be (86.6''f j . Moi sd chon phuong an gpi ehdng vl khi mua vu dfi'n t30.1'(). dgi chdng vl cting bdn bac (20,9%) vd cudi cting khi khdng cd edch ndo khac sc cho thufi vd ban bdt rudng vudn (5.4Cr) - ddy cung la each thiic duge ft ngudi lua chon nhdi.
Khac vdi cac gia dinh cd vo di cu. trong cdc gia dinh cd chdng di cu, ngudi nu se Id ngudi dam nhifim, gdnh vdc chfnh cdc cdng vific san xud't.
Hdu hfi't khdng nhdn dupe sir chia se lii phi'a ngircri ehdng da di cu. Dd giam bdt ganh ndng cdng vific ddng dng. hp cung lua chon giai phap thufi them ngudi hay nhd cdy ddn hg hdng. ngudi thdn. Phdn Idn cdc chi khdng lira chgn phuong dn cho thufi hodc ban bdt rudng vudn.
Tdm lai. trude khi di cu, d ca hai loai hinh gia dinh: gia dinh ed va di cu hay gia dinh cd chdng di cu. su chia se. tham gia cdng vi6c cua vo vd chdng la tuong dd'i gidng nhau d hdu het cae hang muc cdng vific. T^ le tham gia chfnh cua ngudi chdng trong cdc cdng vi6c nhu cdy, gat, tudt lua so ehd ndng san, trdng hoa mau, chdn nudi deu thd'p hon so vdi ngudi vo' Ngugc lai, ddi vdi cdng viec cay bCra va phun thud'c sdu, su tham gia chfnh
Lc Viet Nga 1 5 ciia ngudi ehdng lai cao hem. Tuy nhifin, sd lifiu khao sat cho thd'y ed sir khac bifit giOa hai loai hinh gia dinh nay khi mdt thdnh vifin ehinh cua gia dinh di cu. Trong gia dinh ed vp di cu. mde du ty 16 ngudi chdng thirc hifin chinh cdc cdng \'icc cd gia tdng nhung su tham gia ciia vp chi giam d miie vita phai trong eac cdng vific nhu cdy. gdt. sa chl ndng san. Nguac lai, trong gia dinh cd chdng di eu, ngudi phu nii d nhd gdnh vdc chinh cac cdng vific va hidm khi nhdn dupe su chia se trong bd't ky hang mue cdng vice nao tii phia ngudi chdng da di eu. Dl giam bdt ganh ndng cdng vific, ngudi vp hay ngudi chdng d nha cung lira ehpn giai phap thufi thfim ngudi hay nhd cdy dfi'n hg hang, ngudi thdn. Tuy vay. khac vdi cdc anh, cae ehj khdng lua ehpn phuong an cho thufi hodc ban bdt rudng vudn.
Dieu dang luu y la ganh nang cdng vific tai cdc gia dinh ed vg di cu dugc xem nhu trdm trgng han so \di cdc gia dinh cd chdng di cu. Cu thfi, nhilu ngudi chdng da phan nan vc vific thidu ngudi dl ban bac vd chia se cdng vific.
De khde phue khd khdn, ea hai loai hinh gia dinh diu lim de'n eac giai phap tuong tu nhau. Trudc tifin Id thufi thfim ngudi hode nhd ban be gitip.
sau dd la ggi ngudi di lam dn xa ve nhd vd cudi cung Id eho thufi hodc ban bdt rudng vudn.B
Tai lieu tham khao
Dang Nguyen Anh. Nguyen Thanh Liem. 2006. Di cu trong mfdc va moi lien he vdl cdc sukien cugc song. Tdng cue Thdng ke.
Dang Nguyen Anh, Tacoli. C. and Hoang Xuan Thanh. 2008. Migration in Vietnam. A Review of Information on Current Trends and Patterns, and Their Policy Imphcations. Paper presented al the Regional Conference on Migration. Development and Pro-Poor Policy Choices in Asia. Dhaka.
Bangladesh. 22-24 June. Available at http://www.livelihoods org/hot_top- ics/docs/Dhaka_CP_7.pdf. accessed on 6 February 2011.
Le Bach Duong va Nguyin Thanh Liem chii bien. 2011. Ti( nong than ra thdnh pho: Tdc dgng kinh te xa hoi cua di cu a Viet Nam. Nxb, Lao dong.
Nguyin Thi Thanh Tam. 2009. Su thich img cua ngudi di cu tu do tit nong thdn vdo cdc thdnh phovd cdc viing phu cdn: nghien citii trudng hop Ha Ngi De lai ca'p bo Vifin Gia dinh va Gidi. Vien Khoa hoc xa h6i Viet Nam Sander, C, and Maimbo, S.M. 2003. Migrant Labor Remittances in Africa: Reducing
Obstacles to Development Contributions World Bank, November, 2003 Yang, D. 2004. Financing constraints, economic shocks, and international labor
migration: Understanding the departure and return of Philippine overseas workers Harvard University, dissertauon chapter.
