PHAI CHANG HE THONG PHAN NGAM TOAN CAU LA PHU HOP CHO sd GIAO DICH CHfeG KHOAN THANH PHO HO CHI MINH?
Virong Ddc Hoang Quan Viin Nghien cuu Phdt triin Thdnh pho Hd Chi Minh
Email: [email protected] Tran Thi Nggc Quynh
Khoa Qudn tri kinh doanh - Tru&ng Dgi hgc Sai Gdn Email: [email protected]
Ngay nhjin: 22/11/2016 Ngay nhan ban sira: lliyitiM Ngay duyet dang: 25/5/2017
Tom tat:
Dau ndm 2015. S& giao dich chung khodn Thdnh pho Ho Chi Minh (HoSE) dp dung hi thdng phdn ngdnh todn cdu (Global Industry Classification Standard - GICS) nhu Id mot nd luc hu&ng den ngdn ngir chung vai thf tru&ng chung khodn quoc te. Tir do giup cdc nhd ddu tu cd nhdn vd to chuc ndng cao hiiu qud trong viec da dgng hoa danh muc ddu tu; tdng chdt lugng nghiin ciru phdn lich doanh nghiep, ddng th&i, qua do ndng cao tinh tiip can cita cdc nhd ddu tu nu&c ngodi vdo Viet Nam Nghien cicu ndy nhdm ddnh gid su phu hgp cua GICS khi dp dung cho HoSE, thdng qua ddnh gid viec xdc dinh nhdm dong nhdt. Nghiin cicu so sdnh hi sd tuang quan binh qudn cua sudt sinh lgi (SSL) cua cdc CO phieu trong ngdnh vd ngodi ngdnh, cd tinh den tdc dgng ciia mice von hod thi truang vd tinh thanh khodn. Kit qud chi ra rdng chua du ca s& de chung minh tinh phu hgp cua GICS khi dp dung trin HoSE.
Td khoa: HoSE, phan loai nganh cdng nghiep, tuong quan SSL.
Is Global Industry Classification Standard appropriate for Ho Chi Minh Stock Exchange?
Abstract:
In early 2015, the Ho Chi Minh City Stock Exchange (HoSE) adopted the Global Industry Classification Standard (GICS) as an attempt to address same platform with the international stock. It helps individual investors and organizations to improve their portfolio diversification, increasing the quality of business analysis, as well as enhancing the access of foreign investors to Vietnam. This study aims to assess the significance of the GICS to HoSE by identifying the homogeneous groups Moreover, this study compares the correlations of average return among intra-industiy and inter-industry stocks, taking into account the impact of market capitalization and liquidity. The results indicate that there is not enough evidence to affirm the suitability of the GICS applied to HoSE
Keywords: HoSE; industry classification; return correlation.
' '*" '^" Cu thi, cac nha nghien cdu cd the co cac tuy chgn Cac nha nghien cim va nhimg ngudi ra quyit dinh de xdy dung nhdm ddng nhdt bao gom danh muc thugc linh vuc tai chinh thudng xuyen ddi mat vdi cac cd phiiu theo cac tieu chi khac nhau nhu muc viec xac dmh nhdm ddng nh5t cho cac cd philu. vdn hoa thi tnrdng, tinh thanh khodn cua thi tnrdng.
Sd 240 thdng 6/2017 66 hinlili'AdriCi!
mdc vdn hod thi trudng hay ngdnh cong nghiep.
Trong cdc nghien cdu gdn day, cdc nha nghien cuu da su dung cdc nhdm ngdnh dd gidi ban pham vi nghien ciiu, xdc djnh cdc cdng ty cdn kiim sodt, dua ra cac chudn ddi sanh vl higu qua cua cdng ty (performance benchmark). Hi?n nay, tren the gidi tdn tgi nhieu he thdng phan ngdnh khdc nhau nhu SIC (Standard Indusby Code), NAICS (North American Industry Classification System), FF (Fama and French), GICS (Global Industry Classification Standard), hoac TRBC (Thomson Reuters Business Classification),... de xay dung nhdm ddng nhdt tdt nhat cho cac cdng ty nghien cdu trong mdu.
Vdi xu hudng kinh te Viet Nam hdi nhdp vdi nin kinh tl thi gidi, ngdy 25 thang I nam 2015 Sd giao djch chung khoan Thdnh phd Hd Chi Minh dd chgn GICS la chuan phan ngdnh cho cac cdng ty niem yet trdn HoSE. Bang viec dp dung mdt chudn phdn nganh phd bien tren the gidi, HoSE khdng chi hudng din mdt ngdn ngir chung trong viec phan chia cjc nhdm ngdnh ddi vdi cac cd phieu niem yet, ma cdn tu dd giup cdc nha ddu tu cd nhdn vd td chuc cd CO hdi tang hieu qud ddu tu, cac nha khoa hgc cd dugc nhiing nghien cdu, phan tich doanh nghiep cd chat lugng cao. Tuy nhien, mgt cau hdi dat ra d day la su hgp ly trong viec chgn GICS iam chudn phdn ngdnh cho cdc doanh nghiep niem yet tren HoSE cd that su hgp ly bay khdng? Dd cdng Id van de nghien cuu ma nghien cuu nay hudng den.
2. Cffsdly luan
2.1. Nhdm dong nhdt vd GICS (chudn phan logi cdc ngdnh cdng nghiep todn cdu)
Cd nhieu tieu chi de xay dung nhdm ddng nhat.
Brown & Goetzmann (1997) chia nhdm cac quy tuong hd dua tren phong cdch dau tu. Ngodi ra, cac cd phieu cd the dugc phan nhdm theo muc von hoa ciia thi trudng hay hieu sudt hoat ddng... Viec chap nhan va su dung cdc nganh cdng nghiep nhu cdc nhdm ddng nhat trong cac nghien cuu ve phan tich danh muc dau tu dugc ghi nhan la kha phd bien.
Weiner (2005) ghi nhan la trung binh 30%o cac bai bao khoa hgc trong 3 tap chi hang dau trong linli vuc tdi chinh va 2 tap chi hang dau trong linh vuc ke toan sd dung he thdng phan ngdnh cdng nghiep nhu la mdt cdng cu xay dung cac nhdm ddng nhdt. Ngoai ra, mdt bang chung tu thuc te khac ciing ung hd cho su phd bien cua phan chia cac nhdm dong nhat theo nganli cdng nghiep la viec quan ly cac danh muc dau tu cua cac nha dau tu ca nhdn hay td chuc. Elton
(1970) cho rdng khi cdc nha quan ly danh muc ddu tu dgt dugc da dgng hoa danh muc dau tu bang each mua cd phiiu cua vai nganh cdng nghiep, dieu dd cd nghia hg chap nhdn phan loai cdng nghiep nhu mdt thudc do phu hgp cho tinh ddng nhdt
GICS dugc phat diin bdi td chdc Morgan Stanley Capital hitemational (MSCI) va Standard & Poor's vdo nam 1999. GICS dugc dua ra nhdm thilt lap mgt tieu chudn chung cho vide phan loai cac cdng ty vdo cac ngdnh vd nhdm nganh cd lien quan vdi nhau.
Chuan phdn nganh GICS dugc chia lam 4 cap dg, hi tdng qudt din chi tilt: cdp 1 GICS gdm 10 Linh vuc (sectors), cdp 2 gdm 24 Nhdm ngdnh (industry groups), cdp 3 gdm 68 Nganh (industries) vd cdp 4 gdm 154 Tieu nganh (sub-industries).
2.2. Tong quan cdc nghien cuu tru&c Da cd rdt nhieu nghien cdu ve he thdng phan nganh. Ve y nghia ciia he thdng phdn ngdnh cd thd ke den Weiner (2005), tdc gid da nghien ciiu cdc he thdng phan nganh dnh hudng nhu the nao den cdc nghien cdu ve tai chinh qua viec so sanh 6 he thdng phdn nganh phd biin la SIC, NAICS, GICS, DJGCS (Dow Jones Global Classification Standard), WSIG (Worldscope Industry Groups), VL (Value Line) vd FF (Fama and French) ddi vdi cdc cdng ty dugc mem yet d My.
Ve each thuc phdn nhdm, Fanell (1974) phdn tich tucmg quan ciia SSL de xac dinh cac rihdm cd phieu ddng nhat, cu the ky thuat djnh lugng da dugc dung la udc lugng md hinh hdi qui vdi bien ddc lap la lgi nhuan trung binh ciia cac cdng ty trong cimg nganh cd the giai thich bao nhieu phan tram loi nhuan ciia cdng ty i trong nganh dd, va diing he sd R^ de dardi gia su tucmg quan ciia cac cd phieu trong cung ngdnh hoac khdc nganh. Tuong quan SSL ciing dugc su dung trong nghien cdu ciia Chan (2007) ddi vdi tdt cd cdc cdng ty dugc niem yet tai My trong giai doan tu nam 1975 den 2004 theo he thdng phan nganh GICS va Fama-French Ket qua nghien cdu chi ra rang tuong quan SSL giiia cdc cd phieu dong nganh Idn hon tuong quan ngoai nganh ddi vdi ca hai he thdng phan loai nganh d tren.
Mgt sd tac gia khac da tiep can van de bang viec so sanh cac he thdng phan nganh khac nhau trong viec xay dung cac nhdm ddng nhat nhu Bhojraj (2003), Weiner (2005), Bekaert (2008), Hrazdil (2012) hay Lamponi (2014). Dang luu y la vdi mau phdn tich la 1500 cdng ty (S&P 1500) tu nam 1994 den nam 1999, Bhojraj (2003) da so sanh 4 he thdng phan
So 240 thdng 6/2017 kiiililiUliiiliririj
nganh phd biin: SIC, NAICS, FF va GICS trong mdt logt cdc ung dung phd bidn dl nghien cdu thi tmdng vdn vd kit qud nghien ciiu chi ra rdng phdn nganh theo chudn GICS cho kit qud tdt han trong viec gidi thich brang quan SSL cua cd phiiu, ciing nhu du bao vd chi ra tdc dg tang dudng, nghien cihi vd phdt triin cac ty sd quan dgng trong tdi chinh. Tuang tu, mdt nghidn cuu gdn day cua Hrazdil (2012) cung da mang lai kit qua img hd eho GICS khi so sanh bdn he thdng phan logi ngdnh la GICS, S&P, NAICS vd FF tgi thj trudng chdng khoan My vdi du lieu dugc thu thdp tu tdt ed cac ed phieu tgi thi tnrdng NYSE vd NASDAQ trong thdi gian 20 nam td 1990 den 2009.
3. Phuffng phap va du lidu nghidn cihi 3.1. Phmmg phdp nghiin cim
D I dua ra su nhan djnh vl sy phu hgp cda he thdng phdn nganh GICS ddi vdi Sd Giao djch chiing khodn Thanh phd Hd Chi Muih (HoSE), nghien ciru nay se thuc hien viec ddnh gid ve tinb ddng nhdt ciia cac phan nganh dugc phdn chia theo GICS. Ndi cdch khac, nghien cdu se kiim djnh gid thuyit
H^-. Khdng co sv khdc biet giiia tuang quan binh qudn cua SSL trong ngdnh vd ngodi ngdnh.
Phuang phap nghien cim chu yeu dua vdo nghien ciiu ciia Chan (2007), cu the la su dung dii lieu SSL cua tat ca cdc cdng ty dugc niem yet tren HoSE trong giai doan tu nam 2012 den nam 2015 de tinb toan tuong quan trong nganh vd ngoai nganh ling vdi he thdng phan nganh GICS. Ben canh dd, de kiem chimg nhan dinh nit ra tu viec so sanh suat lgi doi vdi su phu hgp ciia he thdng phan nganh GICS, nghien cim cdn chia cac tap danh muc theo mdc vdn boa thi tnrdng va tinh thanh khoan, Phuang phap nghien cim cu the bao gdm cac budc sau:
(i) Tinh todn tuang quan SSL trong ngdnh vd ngodi ngdnh • dat K la sd cd phieu trong mau. Nghien cuu ap dung he thong phan nganh GICS cho mdi co phieu de xdc dinh loai nganh / cho timg cd phiiu.
Gia su I nganh chua cd phiiu i cd A^cd phiiu, tuong quan binh quan cua SSL theo timg cap gi&a co phiiu / va mdi cd phieu khac trong cimg nganh dugc tinh nhu sau:
I. Tuong tu, tuong quan binh quan cua SSL theo tung cap giua co phieu / thu6c nganh /vdi tat cd cac c6 phieu khong thuOc nginh / duoc tinh nhu sau:
J. P.,
il>,=^ (2)
^' K-N
Tuong quan binh quan cua SSL tat ca co plii8u trong nganh I duoc tinh nhu sau:
Vm p_^ la tuong quan theo chuSi thoi gian giiia SSL giira co phieu / va;, co phifti, vaj thuoc ngiinh So 240 thing 6/2017
S A
pr- N (3)Vdi p, Id tuang quan binh qudn cua SSL theo tdng cap cua cd phiiu i thudc nganh /, N Id sd co pbilu trong nganh /. Vd tuong quan binh quan ciia SSL giua mdt cd phieu trong ngdnh / vd cac cd phiiu khdc khdng thudc ngdnh I dugc tinh nhu sau:
A = - ^ ^ ( 4 )
^' N
Tuang quan binh qudn cua SSL trong nganh tat cd cdc cd phieu trong mau dugc xac djnh nhu sau:
Va tuong quan binh quan cua SSL giiia mgt co phieu trong mdu va cdc cd phieu khdng cimg nganh dugc xdc djnh nhu sau:
K (6)
Chii y rang ~p la trung binh cd trgng sd (trgng sd la sd cdng ty trong mdi nganh) ciia tucmg quan binh quan trong nganh cua tat cd cac cd phieu trong cac nganh (pj)\k (p la tmng binh cd trgng sd (trong sd la sd cd phieu trong mdi nganh) cua tuang quan binh qudn gida mdt cd phieu trong 1 nganh va cac co phieu khdc khdng thudc nganh do ((^,).
(ii) So sdnh gid tri p vd (j) : danh gia GICS cd the phan biet dugc sir tucmg ddng va khdng tuong ddng ve SSL cua cac cd phieu trong ngdnh va ngoai nganh.
kiiiliyhattm
(iii) Kiem tra su on dinh cua ket qud: Ngoai tieu chi dua vdo GICS d l nhdm cac cd phieu niem yet tren HoSE, nghien cuu con nhdm cac cd phieu theo mdc vdn hod thj trudng. Tdc Id budc 1, cac cd phiiu se dugc nhdm theo nganh, budc 2 cac cd phidu trong cdng mgt ngdnh se dugc chia ldm hai nhdm Id cdc cd phidu cd mdc vdn hod thi tnidng Idn va mdc vdn hoa thj tmdng nhd. Co phiiu co vdn hod thi tnidng Idn Id cac cd phiiu thudc 50% Idn khi cdc cd phiiu dugc s5p xip td nhd din Idn theo mdc vdn hod thj tnidng, vd phan cdn lgi la cdc cd phieu cd mdc vdn hod thj trudng nhd.
D I tang dd tin cay cho ket qua, nghien cuu cdn nhdm cdc cd pbilu flieo tmh thanh khodn cua thj tnrdng. Nghien cuu dung hai thang do v6 tinh thanh khodn ciia cd phieu la vdng quay cd phidu (share turnover) vd gid khdng thay ddi (zero return). Vd day cung la mgt diem mdi so vdi nghien cdu ciia Chan (2007).
Vdng quay cd phiiu (Share Tumover) cd hieu chinh phdn tram sd lugng cd phiiu dugc phep giao dich tu do tren thj trudng ciia mdi cd pbilu theo dl xuat cua Brounen (2012) dugc sd dung dong nghien cihi nham do ludng tinh thanh khodn cua mdi cd phieu, muc thanh khodn L dugc tmh nhu sau:
L=-
raxioo
NOSHxNOSHFF Vdi:
VO: khdi lugng giao dich bang ngay ciia mdi cd phieu (daily trading volume of each stock).
NOSH: sd lugng c6 pbilu dang luu hdnh hdng ngdy ciia mdi cd phieu (daily number of shares outstanding of each stock).
NOSHFF: phdn dam sd lugng cd phieu dugc phep giao dich tu do tren thj trudng cua mdi cd phiiu (&ee-float of each stock).
Va cdc cd phidu cd mdc thanh khodn bdng ngdy L nhd ban 0,05% se bj loai ra khdi mau. Tdt ca cdc cd phieu dugc sap xep theo tinh thanh khoan td thap din cao, nhdm cd phieu cd tinh thanh khodn cao, la nhiing cd phieu thudc nua Idn khi cac cd phieu dugc sdp xep theo tinh thanh khodn. Nhdm cd phieu cd tinh thanh khodn thdp Id eac cd phieu cdn lai.
Gid khdng thay ddi: Mdt thudc do khdc vl tinh thanh khoan cua cd phieu Id gia khdng thay ddi (zero return) (Goyenko, 2009). Ty sd gid khdng thay ddi ciia moi cd phieu dugc tkih bang each Idy so cdc
ngdy cd gia khdng ddi ciia cd phidu (Igi nhuan hang ngay cua cd phieu bdng 0) trong giai dogn nghidn ciru cilia cho tdng so ngay trong giai doan nghidn cdu. Ty sd gid khdng thay ddi cdng Idn thi tinh thanh khoan cua co phieu do cdng cao. Nhdm co phidu cd tinh thanh khoan cao, Id nhiing c6 phieu thugc nda Idn khi cac cd phidu dugc sap xep theo tinh thanh khodn td thdp den cao, dua trdn \y s6 gid khdng thay ddi. Nhdm c6 phieu cd tinh thanh khodn thdp la cdc cd phidu cdn lai.
3.2. Dir li^tt nghien curu
Dd hdu nghien cdu bao gdm gid ddng cua sau hieu chinh, gid tri thj trudng, sd cd phidu dang luu hanh, phdn tram sd lugng cd phidu dugc phep giao dich tu do trdn thj tnrdng (free float) theo tuan (ngay thu 4 trong tuan) cho mdi cd phieu, cua tat cd cdc cd phieu dugc niem yet den Sd giao djch chung khodn Thanh phd Hd Chi Minh (HoSE) tu ngdy 21 thdng 3 nam 2012 din ngdy 15 thdng 7 nam 2015, du lidu dugc lay tu Datasdeam. Cac cd phidu khdng cd du li^u vd gid ddng cda trong sudt giai doan nghien cdu hoac thieu dd lidu ve phdn ngdnh se bj loai khdi mau nghien cuu. Dl tang do tin cdy cho ket qud, moi ngdnh phdi cd it nhdt 3 cdng ty, bat k j nganh ndo khdng thoa man dieu kien ndy se khdng dugc phan tich. Do HoSE mdi dugc hinh thdnh td nam 2000 nen sd cdng ty dugc niem yit den HoSE tinh din thdi diem nam 2012 khdng ldm, vi vdy nghien cuu nay chi tap trung phdn tich d phan ngdnh cap I.
4. Kit qua va thao luan 4.1. Kit qua nghien cmt
Trong phdn ndy, nghien cuu tnnh bay kit qua cda cac phuang phdp ddnh gia he thdng phdn nganh GICS, cho cac cd phieu cd muc vdn hod thj trudng Idn va nhd. Vd de tang do tin cdy cho kit qud, nghien cdu cdn nhdm cdc ed phieu theo tinh thanh khodn cua thj trudng.
Tuang quan binh qudn cua SSL cua tdt cd co phiiu
Bang 1 so sanh he sd tuong quan binh quan ciia SSL cdc cd phieu cimg nganh, h? sd tucmg quan binh quan ciia SSL cdc cd phieu cung nganh vdi cdc cd phidu khdc ngdnh, khdc biet he sd tuong quan binh qudn ciia SSL giua dong nganh va ngodi nganh va sd lugng cdng ty frong hing nganh, ciia tdt cd co phieu dugc niem yit tren HoSE hi nam 2012 din nam 2015, theo cdch phdn ngdnh GICS.
Du lieu theo tudn dugc thu thdp tu HoSE. Moi
So 240 thdng 6/2017
kinh t i y hat Irien
Bang 1: Tmmg quan binh quJn c4a SSL theo timg cjp c5 p h i k trong nginh v4 ngoii nginh cho tit ca c6 phi^u, giai doan 2012-201S
TUONG QUAN TRUNG BlNH Plian nganh theo GICS
Nang luong (10) Nguyanvatlieu(15) c a n g nghiep (20) HTD khong thigt yeu (25) HTDtlii&yeu{30) Cham soc site khoe (35) T4i chinh (40) Cong nghe thSng tin (45) Dich vu tiSn ich (55) Tmng binh eo trong so Tmng binh don gian t-Statistic p-Value
Trong nganh (5) 0,4056 0,1683 0,1810 0,1215 0,1227 0,1545 0,2698 0,1724 0,1301 0,1845 0,1918
Ngoai nganh ^ ^ ^ . ^ (6)
0,2411 0,1645 0,1670 0,0013 0,1733 0,0077 0,1459 -0,0244 0,1433 -0,0207 0,1180 0,0364 0,2001 0,0697 0,1555 0,0169 0,1456 -0,0154 0,1688 0,0157 0,1655 0,0262
1,3142 0,2252
SO cone tytnmg binh ( T 6 n s - 2 2 5 )
9 42 77 26 34 9 42 6 10
C^iil thich: HTD: Hdng tihi diing; Co: Cong ty Nguon: tinh todn cua nhdm tdc gid cdng ty dugc phan vao cac nhdm nganh phu hgp theo cac he thdng phdn ngdnh GICS. Nghien cdu tinh todn tuong quan hmh quMi cua SSL theo tudn cua moi cd phieu vdi tat cd cd phieu trong cung mOt nganh (Within Industry), vd tuong quan binh quSn ciia SSL theo tudn cua mdi cd phidu vdi tdt cd CO pbilu khac nganh (Outside Industty). Ngbign cdu tinh toan khac bidt giiia hai tuong quan trung
binh nay (Difference). Trung binh cd trgng s6 (Weighted mean) dugc tinh todn vdi trgng sd la so lugng cd phiiu dong m§i ngdnh vd dung binh don gian (simple mean) la trung binh khdng cd trgng sh.
Kiem dinh t-test dugc sd dyng dl ddnh gid sv khic bidt giiia tuong quan dong ngdnh vd ngodi nginh, vdi gia thiet khdng Id khdng cd su khdc bi?t giQa tuong quan trung binh trong ngmh va ngodi ng^nh.
Bdng 2: Tuong quan bmh qudn cua SSL theo timg cap co phiiu trong ngdnh vd ngoSi ngdnh cua c^
phidu Idn, giai do?n 2012-2015 TUONG OUAN TRUNG BtNH Phan nganh theo GICS
Nang luong (10) Nguyen vat ligu (15) Cong nghiep (20) HTD khong thiet yeu (25) HTD thiet yeu (30) Cham soc siic khoe (35) Cong nghe thong tm (45) Dich vu tien ich (55) Trung binh co Uong sd Tmng binh don gian t-Statisnc /)-Value
— 3 7—
So 240 thing 6/2017
Trong nganh (5) 0,4458 0,1740 0,2973 0,2748 0,1084 0,1788 0,3025 0,1536 0,2017 0,2392 0,2374
tac gid
Ngoai nganh (6) 0,2797 0,1970 0,2385 0,2368 0,1590 0,1511 0,2337 0,1645 0,2002 0,2112 0,2067
70
0,1661 -0,0229 0,0588 -0,0506 0,0276 0,0688 0,0015
0,0307 1,4406 0,1877
So cong ty tnmg binh (Tong = 127)
4 18 30 20 31 6
klnhliyhiU trien
Bang 3: Tirong quan binh quan cna SSL theo tvng cap co phieu trong nganh vd ngoai nganh cua co phiiu nhd, giai doan 2012-2015
TUONG QUAN TRUNG BINH ^ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Phdn nganh theo GICS Trong nganh
(5)
Ngoai nganh (6)
So cong ty tnmg binh (Tdng - 128) Nang luong (10)
Nguyen vat heu (15) Cong nghi?p (20) HTD khong thiet yen (25) HTD thiet yen (30) Cham soc sue khoe (35) Tai chinh (40) C6ng nghe thong tm (45) Dich vu tien ich (55) Tmng binh CO trging so Tmng binh don gian t-Statistic
;?-VaIue
0,4087 0,1684 0,1302 0,0844 0,1523
< 3 c o 0,2220
< 3 c o 0,0020 0,1533 0,1611
0,2225 0,1473 0,1364 0,1110 0,1413
< 3 c o 0,1673
< 3 CO 0,0953 0,1404 0,1423
0,1862 0,0211 -0,0063 -0,0266 0,0110 0,0547 -0,0933 0,0082 0,0210 0,6438 0,5435
5 24 47 19 14 2 11 2 4
Ngudn: tinh todn cua nhdm tdc gid
Do ban che ve du Heu, tdng sd cdng ty phan nganh theo GICS trong thdi gian nghien cim cd 255 cdng ty. Theo GICS thi sd lugng cdng ty trong mdi nganh chenh lech nhau kha Idn, ngdnh Cdng nghiep (20) cd den 77 cdng ty, trong khi ngdnh Cdng nghe thdng tin (45) chi cd 6 cdng ty. Ngoai ra, mdt sd nganh khac ciing tgp trung nhieu cdng ty nhu Nguyen vgt lieu (15): 42 cdngtyvd nganh Tai chinh (40): 42 cdng ty, mdt sd ngdnh cd it cdng ty nhu: Cham sdc sue khoe (35): 9 cdng tyva nganh Nang lugng (10): 9 cdngty.
Bdng 1 cho thay, cac cdng ty niem yet tren HoSE phan nganh theo GICS, tucmg quan binh quan cua SSL cac cdng ty trong ciing nganh co gia trj tu 0,1215 (nganh Hang tieu diing khdng thiet yeu (25)) den 0,4056 (nganh Nang lugng (10)). Ngoai tru ngdnh Nang lugng (10), cac nganh cdn lai cd he sd tucmg quan binh qudn SSL trong nganh khdng khac biet dang ke so vdi tuang quan SSL ngoai ngdnh. Cac ket qua thdng ke cho thdy, dong giai doan nghien cim tdnam 2012 den 2015, nghien cira chua cd ca sd dl bac bd gia thuyit H^ (p-value = 0,2252 > 0,05).
De tang tinh tin cay cho ket qua, nghien cdu se tinh toan tuong quan binh quan cua SSL cac cd phieu trong ciing nganh va tuong quan binh quan ciia SSL cac cd phieu trong nganh vdi cac cd phieu ngoai nganh. cho cac cd phieu cd vdn hoa thi trudng Idn va nhd,
Tuang quan binh qudn cua SSL ciia cdc cdng ty
cd vdn hod thi tru&ng lan
Nhin chung, he sd tuang quan trung binh trong va ngoai ngdnh cua cdc cd phieu Idn lan lugt Id 0,2392 va 0,2112, cao hon so vdi muc binh quan cua tat cd cdc loai cd phieu Id 0,1845 va 0,1688. Nhung s\r chenh lech giua dong nganh va ngodi ngdnh khdng Idn nen nghien cuu ciing chua cd ca sd bdc bd gia thuyit Hy (p-value = 0,1877> 0,05).
Tuang quan binh qudn cua SSL cua cdc cdng ly cd vdn hod thi tru&ng nhd
Nhin chung tuang quan SSL trung binh trong nganh cung cao ban ngoai nganh, su khdc biet tuong quan SSL trung binh cd trgng sd trong nganh vd ngodi nganh la 0,0082, rd rang la mdc chenh lech qua nhd nen nghien cdu ciing chua cd co sd de bac bd gia thuyit H^, (p-value = 0,5435> 0,05).
De tang do tin cay cho kit qua, nghien cim se tmh tuong quan lgi nhuan tnmg binh ciia cac cd phiiu sau khi kiem soat tinh thanh khoan ciia co phiiu, theo dd cac cd phieu dugc chia thanh 2 nhdm: cd phieu cd tinh thanh khoan cao va thap, b5ng 2 thang do ve tinh thanh khoan la vdng quay cd pbilu (share turnover) va gia khdng thay ddi (zero return).
Tuang quan binh qudn ciia SSL cua cdc c6 phiiu theo tinh thanh khodn
Bang 4 trinh bay ket qua cho nhung cd phicu cd tinh tlianh khoim cao theo thang do vong quay cd
So 240 thdng 6/2017 killhtl'illill
Bang 4: Tinmg quan binh quan cua SSL theo tumg cap cb phiiu trong nganh v^ ngoai nganh cua cS phiiu CO tinh thanh khoan cao (theo thang do vong quay co phiiu), giai doan 2012-2015
TUONQ QUAN TRUNG BINH Phan nganh theo GICS
Nang lugng (10) Nguyen v$t lieu (15) Cong nghiep (20) HTD khong thiJt yeu (25) HTD thiet y&i (30) Cham soc s i ^ khoe (35) Tai chmh (40) Cong nghe thong tin (45) Dich vu tien ich (55) Trung binh eo nong so Tnmg binh don gian (-Statistic jD-Value
Trong nganh (5) 0,4960 0,4387 0,3749 0,3839 0,2639
< 3 C o 0,5128
< 3 C o
< 3 C o 0,4208 0,4117
Ngoai nganh (6) 0,4003 0,3906 0,3822 0,3647 0,3013
< 3 C o 0,4239
< 3 c o
< 3 C o 0,3867 0,3772
Khdc biet 0,0957 0,0481 -0,0072 0,0192 -0,0374
< 3 C o 0,0890
< 3 C o
< 3 C o 0,0341 0,0346 1,5974 0,1711
So c6ng ty trung bmh (TSng = 78)
6 14 23 9 5 2 16 I 2
Nguon: linh todn cm nhdm tdc gid
phiSu. Binh quan cua he so tuong quan SSL ciia cac CO phieu thanh khoan trong va ngoai nganh d6u tang len dfag ke so voi cac ket qua da trinh bay o tren.
Tuong quan binh quan ciia SSL co xu huong cao trong cac nganh Tai chinh (40), Nang luong (10) va Nguyen v|t lieu (15). Nhin chung, toong quan SSL trung binh trong nganh va ngoai nganh cCing tang dang kk so voi mirc v6n hoa thi tnrcmg Ion, nen miic
chenh lech giua tuong quan lot nhuan trong nganh va ngoai nganh theo GICS cua cac ch phiiu Co tinh thanh khoan cao cung nho. Do do, nghien ciiu ciing chua cocosobacbogia thuyet H^ (p-value = 0,1711
> 0,05).
Bang 5 trinh bay cac k6t qua cho cac cd phiSu c6 tinh thanh khoan thap theo thang do vong quay c6 Bang 5: Tuong quan binh qnSn cua SSL theo t t a g cjp c6 phiiu trong nganh va ngoai nganh cQa d
phien CO tinh thanh khoan Ih^p (theo thang do v6ng quay c6 phiin), giai doan 2012-2015 Phan nganh theo GICS Ttong nganh
(5)_
Nanglirong(lO) 0,3685 Nguyen vat heu (15) 0 2643
Cong nghiep (20) 0*2192 HTD khong thiet yeu (25) 01305 HTD thiet yeu (30) 0^2933 Cham soc sue khoe (35) 02239 Tai chinh (40) 0^2450 Cong nghe Ihong on (45) <'3 Co
Dich vu tien ich (55) 0,2637 Tmng binh co Uong so 0.2434 Tmng binh don gian 02511 f-Statistic
p-Value
Chu thich • **• inircyughia 5%
Ngudn: tinh todn ciia nhdm tdc gid
TUONG QUAN TRUNG BINH Ngoai nganh
(6) Khac biet 0,2333
0,2426 0,2121 0,1373 0,2225 0,1243 0,2189
<3Co 0,2209 0,2127 0,2015
0,1352 0,0217 0,0071 -0,0068 0,0708 0,0996 0,0261
<3Co 0,0428 0,0306 0,0496 2,8749 0,0238"
So cong ty tmng binh (T6ne-77)
3 7 28 3
So 240 thing 6/2017
KiiihiyiiallriM
Bang 6: Tinrag quan binh qudn ciia SSL theo timg cap co phiiu trong nganh vd ngoai nganh cua ( phieu cd tinh thanh khoan cao (theo thang do gia khdng thay dii), giai doan 2012-2015
TUONG QUAN TRUNG BINH Phan nganh theo GICS Trong nganh
(5) JQ_
So cdng ty tmng binh (Tdng-138) Nang luong (10)
NguySn vat Ueu (15) Cong nghiep (20) HTD khong thiet yeu (25) HTD thiet yeu (30) Cham soc site khoe (35) Tat chinh (40) C6ng nghe thong tin (45) Dich vu tien ich (55) Trung binh co trong so Trung binh don gian t-Statistic p-Value
0,4667 0,2950 0,2706 0,2675 0,1873 0,2990 0,3398
< 3 C o 0,3091 0,2909 0,3044
0,3266 0,2779 0,2716 0,2648 0,2245 0,1776 0,2903
< 3 C o 0,2661 0,2702 0,2624
0,1401 0,0211 -0,0010 0,0027 -0,0372 0,1214 0,0494
< 3 C o 0,0430 0,0213 0,0424 1,9661 0,0900**
6 23 40 14 15 4 29 2 5
Chu thich: **: mucy nghia 10%
Nguon: tinh todn cua nhdm tdc gid
pnieu. Tuang quan binh quan ciia SSL dong ngdnh ciia cac cd phieu cd tinh thanh khoan thap hdu nhu gidm so vdi cac cd phieu cd tinh thanh khodn cao.
Tuong quan binh quan cda SSL dong nganh cao han ngodi ngdnh, sai khac giua tucmg quan SSL trung binh cd dgng sd va trung binh cdng, giua dong nganh va ngodi nganh lan lugt la 0,0306 vd 0,0496, ket qua thdng ke cho thay cd su khac biet dong tucmg quan lgi nhuan trung binh giua trong nganh vd ngodi nganh vdi do tin cay 95% (p-value
= 0,0238 < 0,05). Tuy nhien, gid Ui tuong quan binh qudn ciia SSL trong nganh da phdn thdp (ngoai tru nganh Nang lugng (10)) nen nghien cuu chua du ca sd de khang dinh he thdng phdn nganh theo chudn GICS la phu hgp cho thi tnrcmg Viet Nam.
De tang dd tin cay cho ket qud, nghien ciru dung mdt thudc do khac ve tinh thanh khodn la gid khdng thay ddi (zero return) de phan loai cac cd phieu trong mau.
Gid khdng thay ddi (Zero return)
Bang 7: Tuffng quan binh quan ciia SSL theo tdng cap co phidu trong ngdnh va ngoai nganh cua cd phidu CO tinh thanh khoan thap (theo thang do gia khdng thay ddi), giai doan 2012-2015
TUONG QUAN TRUNG BINH Phan nganh theo GICS
Nang lugng (10) Nguyen vat lieu (15) Cdng nghiep (20) HTD khong thiet yeu (25) HTD thiet yeu (30) Cham soc sire khoe (35) Tai chinh (40) Cong nghe ttidng tin (45) Dich vu tien ich (55) Tmng binh co trong so Tmng binh don gian (-Statistic p-\a\uQ
Nguon. tinh todn ciia nhdm
So 240 thdng 6/2017
Trong nganh (5) 0,2988 0,0928 0,1039 0,0188 0,0694 0,0624 0,1763 0,1718 0,1068 0,1021 0,1223
tdc gid
Ngoai ngiinh (6) 0,1606 0,0898 0,0959 0,0479 0,0805 0,0667 0,1147 0,0753 0,0949 0,0895 0,0918
73
Khac biet 0,1381 0.0030 0,0081 -0,0291 -0,0111 -0,0043 0,0616 0,0965 0,0118 0,0125 0,0305 1,6374 0,1402
So cong ty trung binh (TSng = 138)
3 24 39 15 20 5 18 4 10
hinhti'J'liiilti-
Bdng 6 trmh bay kit qua cho cdc cd phiiu cd tinh thanh khodn cao dua den ty sd gid khdng thay ddi.
Binh qudn cua he sd brang quan SSL cua cdc cd pbilu thanh khoan dong vd ngoai ngdnh dlu tang len dang kl so vdi cac cd phiiu cd muc vdn hod thi hirdng Idn. Nhm chung, tuong quan SSL trung binh trong ngdnh cao ban ngoai ngdnh, chenh lech giiia trong nganh vd ngodi nganh theo trung bmh cd dgng sd vd dung binh cdng lin lugt la 0,0213 vd 0,0424.
Su khac biet nay cd y nghTa flidng ke vdi do tin cdy 90% (p-value = 0,0900 < 0,1). Vay vdi each phan nganh cua GICS, dua vdo thang do mdc thanh khoan la ty sd gid khdng thay ddi, tuong quan binh qudn ciia SSL dong nganh cao ban ngodi nganh. Tuy nhien, gid tri tucmg quan binh quan cua SSL dong ngdnh da phdn thdp (ngoai dru nganh Ndng lugng (10) va Tai chinh (40)) nen nghien cdu chua du co sd dl kh§ng dinh he thdng phdn ngdnh theo chudn GICS Id phii hgp cho thj trudng Viet Nam.
Bang 7 trinh bdy ket qud eho cac cd pbilu cd tinb thanh khoan thap dua den ty sd gid khdng thay ddi.
Cac ket qua cho thay tuong quan binh qudn eua SSL trung binh trong nganh va ngoai nganh cda cac cd phieu cd tinh thanh khoan thdp nhd hon ddng ke so vdi nhiing cd phieu cd tinh thanh khodn cao, vdi thudc do tinh thanh khoan la ty sd gia khdng thay ddi. Chenh Ifch giua Urong quan trong vd ngodi nganh giam, tir 0,0213 xudng 0,0125. Su khac biet tuong quan trong nganh va ngoai nganh khdng Idn nen tuong quan lgi nhuan trong nganh va ngodi nganh khdng cd su khac biet cd y nghia thdng ke, vdi p-value la 0,1402.
4.2. Thdo ludn kit qud nghiin cuu Bang 1 cho thiy yiu td nganh khdng anh hudng nhieu den SSL cua cac cd philu trong ciing mdt nganh hong giai doan tu nam 2012 din nam 2015.
Ngoai ra, binh quan cua he sd Urong quan SSL cac cd philu trong ciing nganh d Viet Nam la 0,1845 thap han nhieu so vdi binh quan 0,38 trong nghien cdu cua Chan (2007). Di^u nay cho thay yiu td nganh d Viet Nam khdng tac ddng manh din biln dgng SSL ciia cd philu. Mot nguyen nhan chinh dan din tinh trang nay la cd thi gia cd philu khdng dugc xac dinh mot each bieu qua. Vi du, niu cd philu it giao dich thi gia se it biln ddng va cac biln ddng nay co the khdng ben quan din cac biln ddng cua nganh. Tuong tu, cac cd philu Idn thudng duac cac nha dau tu quan tam nhilu ban so vdi cac cd philu nlid nen viec dinh gia cd philu Idn cd thi sc chinh
xac ban so vdi dinh gia cd phieu nhd. De danh gia tdc dgng cua nganh Idn SSL cda c6 philu chinh xac ban, nghidn cuu xem xet thSm dnh hudng cua tinh thanh khoan va qui md cdng ty len binh quan cua he sd tuang quan SSL cua cd phieu dong va ngoai nganh. Nhu vdy cd thd thdy, giai doan td nam 2012 ddn 2015, khdng cd su khdc biet Igi nhuln giua cac cdng ty trong ngdnh va ngoai nganh cua cdc cdng ty dugc nidm yet den san HOSE theo kilu phdn nganh GICS. Ndi mdt cdch khdc, ydu td ngdnh khdng anh hudng ddng ke den SSL cua cdc cd phieu ridng le.
Cdc kit qua td Bdng 2 cho thay tucmg quan SSL giua cdc cdng ty dong nganh vd ngodi ngdnh cua cdc CO philu cd mdc vdn boa thi trudng Idn tang Idn, diiu nay cho thdy SSL cda cdc cd phieu Idn thudng cd xu hudng dich chuyen cung nhau nhieu hon so vdi cdc cd phieu nhd. Chenh Idch giua tuong quan trong vd ngodi nganh cd gia tang phan anh yiu tl nganh cd tdc ddng Idn ban ddi vtji cd phifiu Idn, du rdng tac ddng ndy ciing tuang ddi nhd so vdi nghien cdu cua Chan (2007).
Kit qua tuang quan SSL cua nhdm cd philu muc vdn hod thi tnrdng nhd thap ddng ke so vdi nhdm cd phieu cd mdc vdn hod thi trudng Idn, dieu nay ngu y SSL cua cdc cd phieu nhd bi anh hudng nhilu bdi cac yeu td ca biet (idiosjmcratic factors) (BoIIen, 2008), cdc yeu td thi trudng vd yeu td nganh cd tdc ddng yeu den cd phieu nhd.
Cdc ket qud dugc dinh bay trong Bang 2 va Bang 3 cho thay, lgi nhudn cdc cdng ty dugc niem yet den HoSE trong tbdi gian tu nam 2012 den nam 2015 khdng cd su khac biet giiia trong ngdnh va ngoai nganh sau khi da kiem soat yeu td anh hudng miic vdn boa thi tnrdng cua cd philu.
Bang 4 cho thay sd cd phieu cd tinh thanh khoan cao (theo thang do vdng quay cd phieu) gidm dang ke so vdi so cd phieu cd muc vdn hod thi trudng Idn, su khac biet Idn trong sd lugng cd phieu cho thay, trong giai doan hi nam 2012 din nam 2015, nhilu cdng ty niem yet tren HoSE cd khdi luong giao dich bang ngay rat it. Nhirng cd phieu nay bi loai ra khoi mau trong thdi gian nghien cuu vi chiing khdng dai dien dugc cho su bien ddng ciia thi tnrcmg. Tuong quan lgi nhuan trung binh trong nganh va ngoai nganh tang len ro ret so vdi nhdm cd phieu cd muc vdn hoa thi trudng Idn, dieu nay cho thay cd phieu thanh khoan dugc dinh gia hieu qua han. Ydu td nganh va yeu td thi trudng cd tac ddng manh hon.
Tuong quan SSL trong vd ngoai nganh cita cdc co Sd 240 thdng 6/2017
kinhliiAtlririi
phidu CO tinh thanh khodn ihip (theo thang do vdng quay cd pbilu) (Bang 5) giam so vdi cdc cd philu cd tinh thanh khoan cao cho thay SSL cua cac cd phieu cd tinh thanh khodn thap it dich chuyen cimg nhau so vdi cac cd phidu cd tinh thanh khodn cao. Dieu ndy cd the dugc hieu la cdc cd phidu cd tinh thanh khodn thap it dugc giao dich den thi trudng nen nhiing biln ddng cua cdng ty it dugc phdn dnh dong su thay ddi dong gid cd phieu cua cdng ty do, do dd tuang quan Igi nhu^n cua cdc cd philu trong cimg ngdnh se yiu, hay cac ydu td thi trudng vd yiu td nganh cd tac dgng yiu den cd philu cd tinh thanh khoan thdp. Va du cac cd philu dugc phan ehia theo muc vdn hod thi trudng bay tinh thanh khodn thi tuong quan SSL dong va ngoai ngdnh cua ngdnh Nang lugng (10) ludn cao, vdn dl ndy cd thi giai thich Id do nganh Nang lugng (10) la mdt ngdnh kha ddc thu d Viet Nam, sd lugng cdng ty d ngdnh ndy cdn kha it, nhu dong giai doan nghien cuu, nganh Ndng lugng (10) chi cd 3 cdng ty (sd lugng cd philu cd tinh thanh khoan thdp) nen cac cdng ty trong ngdnh nay cd thd cd anh hudng Ian nhau dong qua trinh boat ddng kinh doanh.
Nhin chimg, khi dung tinb thanh khodn ciia cd phieu de phan loai cd phieu trong viec tinh todn tuang quan binh qudn cua SSL trong nganh va ngoai ngdnh cho ket qua tdt ban, tuong quan trong ngdnh cd xu hudng tdng len nhung cung chua thay dugc su khac biet Igi nhuan gida cac cdng ty trong nganh va ngoai nganh.
Khi su dung thang do la gia khdng thay ddi de kiem soat tinh thanh khoan ciia cac cd phieu, tuong quan SSL trung binh trong va ngoai nganh cua nhdm cd phieu cd tinh thanh khoan cao (dugc trinh bay d Bang 6) tang len so vdi nhdm cd phieu cd mdc vdn boa thi trudng Idn nhung thap ban nhdm cd phieu c6 tinh thanh khoan cao theo thang do vdng quay cd phieu, dieu nay cho thdy cd phieu thanh khoan dugc dinh gia hieu qua hem, yeu to nganh va yeu td thi tnrdng cd tac ddng manh hon Va thang do vdng quay cd phieu danh gia tinh thanh khoan cho cac cd phieu niem yet tren HoSE se phu hop hon Va ket qua ciia nghien cuu ciing cho thay SSL cua cac cd phieu cd tinh thanh khoan cao thudng cd xu hudng dich chuyen cimg nhau nbieu hon so vdi cac cd phieu cd mdc vdn hoa thi trudng Idn, phan anh yeu td nganh co tac ddng Idn hon ddi vdi cd philu cd tinh thanh khoan cao.
Cac kit qua dr Bang 7 cho thdy SSL ciia cac co
phieu CO tinb ttianh khoan thdp (theo thang do gia khong ddi) it dich chuyin ciing nhau so vol cdc cd phieu c6 tinh thanh khodn cao, phan anh yeu to nganh tac ddng yeu ddi vdi cd phieu cd tinh thanh khodn thdp. Dieu ndy ngu y rang nhiing cd phidu cd tinh thanh khoan thap Id nhihig cd phieu it dugc giao dich d6n thi trudng nen gia cua cd philu khdng dai dien cho muc boat ddng cua cdng ty den thi trudng.
5. Ket ludn va hirdng nghi€n cuu tilp theo Nghien cdu ndy dd tinh todn tucmg quan binh qudn SSL dong nganh va ngoai nganh cdp 1 cho tat ca cdc cd phieu niem yet den HoSE giai doan tu nam 2012 den nam 2015, dng vdi he thdng phdn loai ngdnh GICS. Kit qud nghien cuu chi ra rdng khdng cd su khdc biet ve SSL cua cac cdng ty dong nganh vd ngodi nganh, hay ndi mdt each khac la yeu td nganh khdng tdc ddng manh len SSL cua cd philu.
He sd tuang quan binh quan ciia SSL cdc cd phieu tinh dugc khi phan tap danh muc theo nganh vd theo muc vdn hoa thi tnrdng, cung nhu tinh thanh khoan cua cd phieu Id tuong ddi gidng nhau. Dieu nay eho thay nghien cdu chua du ca sd de khang dinh he thdng phan ngdnh theo chudn GICS la that su phii hgp cho sdn chimg khoan Thanh phd Hd Chi Minh.
Do vay, viec nha dau tu quyet dinh dau tu vdo mdt cd phieu rieng le vd sd dung eac tieu chi theo trung binh nganh la chuan ddi sanh, cd the se khdng mang lai ket qua nhu mong mudn. Tuong tu, ddi vdi cac nha nghien cuu, ket qua nghien ciru nay ciing cd the giup giai thich hicn tugng ket qua cda yeu td nganh trong cdc md hinh hdi quy cd the khdng tac ddng Idn den ket qua dot vdi cac nghien cuu su dung bd sd lieu ciia cdc cd phieu niem yet tren HoSE.
Mdt phat hien mang tinh bo sung td nghien cim cho thay ddi vdi HoSE cac nganh nhu Tai chinh va Nang lugng cd kha nang dan dat va du bao thi trudng. Mac du vdy, nghien cdu nay da khdng di vao giai thich nguyen nhan ciia hien tugng nay, va day cd the la hudng nghien cdu dip theo cua bai bao nay. Mgt han che khac la nghien cdu dimg lai d viec danh gia su phii hgp ciia GICS khi ap dung cho HoSE chua di vao tim hieu nguyen nhdn cua su khdng phii hgp nay. Ngoai ra, nghien cuu chi xem xet su phu hap cua he thdng phan nganh GICS doi vdi HoSE. Cac nghien cdu tilp theo cd thi kiim dinh nhung he thdng phan nganh phd bien khac nhu SIC, TRBC,,.. de de xudt mdt he thdng phan nganh phii hgp han trong bdi canh ciia Viet Nam.
SS 240 thdng 6/2017
kiiitileJ'liiiUni
Tai lidu tham khao
Bekaert, Geert, Robert J. Hodrickand, Xiaoyan Zhang (2008), TnteraationalStock retum comovement', European Central Bank Working paper series, 931.
Bhojraj, Sanjeev, Charles M.C. Lee & Derek K. Oler (2003), 'What's My Lme? A Comparison of Industry Classification Schemes for Capital Market Research', Journal of Accounting Research, 41 (5), 745-774.
Bollen, Bernard, Louise Claytoo, Michael Dempsey, Madhu Veeraraghavan (2008). 'Are company size and stock beta, liquidity and idiosyncraticvolatility related to stock returns? Australian evidence'. Investment Management and Financial Innovations, 5(4).
Brounen, Dirk Nils Kok, David C. Ling (2012), 'Shareholder composition, share tumover, and retumsin volatile markets: The case of intemational REITs', Journal of International Money and Finance, 31, 1867-1889.
Brown, Stephen J. & WilhamN. Goetzmann (1997), 'Mutual Fund Styles', Journal of Financial Economics, 43(3), 373-399.
Chan, Louis K.C., Josef Lakonishok & Bhaskaran Swaminathan (2007), 'hidustiy Classifications and Retuni ComovemenV, Financial Analysts Journal, 61(6), 56-70.
Elton, Edwin J. & Martin J. Gmber (1970), 'HomogeneousGroups and the Testing of EconomicHypotheses', Journal of Financial and Quantitative Analysis, 4(5), 5S\-602.
Farrell, James, Jr. (1974), 'Analyzing Covariation of Rettims toDetermine Homogeneous Stock Groupings', Journal of Business, 47(2), 186-207.
Goyenko, Ruslan Y., Ciaig W. Holden, Charies A. Trzcinka.(2009), 'Do liquidity measures measure liquidity?'. Journal of Financial Economics, 92, 153-181.
Hrazdil, Karel, Kim Trottier, Ray Zhang. (2012), 'A comparison of industry classification schemes: A large sample study'. Economics Letters, 118, 77-80.
Lamponi, Daniele (2014), 'Is Industry Classification Usefiil to Predict U.S. Stock Price Co-Movements?', The Journal of Wealth Management, 17(l),7I-77.
Weiner, Christian (2005), 'The Impact of Industry Classification Schemes on Financial Research', SFB 649 Discussion Paper, 2005 (062).
So 240 thdng 6/2017