KHOA HOC VA CtfNG NGHE M O _ ^ ^
^J XnC DJNH l/NG SUflT, BICN DRNG KHOI Dfl QUANH LO CHOr SUT DUNG DAN CHONG TlTHANH B A N G M d H i N H V A T L I E U TlTONG DlTOlNG
GS.TS. ROZENBAUIVI M.A., NCS. KUZMIN S.V., NCS. ANTONIUK S.A., NCS. e 6 QUANQ TUAN, NCS. PHAN QUANG NAM - Truimg Bfl hqc Mo Sankt-Peterburg
V ide lua chgn d c v$t iiflu tuang duang phan dnh tuang tdc d c tinh chit ea ly va d u trOc cua khii dd, dflng vai trfl quan ti^ng trong khi gidi quyit todn bfl qud tiinh mfl hinh mfl phong ca hpc dd. Xdy dyng vd phdt triln eflng thdc vdi d e mfl hinh vgt ligu tuang duang dupe dua ra tir vifle tinh todn d e yiu t i ca ban xde djnh ban chit vdt iy vd d c thflng s i CO ly cua khii dd duac mfl phdng theo d c phuang phdp dde bigt r.H. KysHeuoea [1], [2].
Phuong phdp ndy dupe hodn thign vdi vigc su dgng cdc v|lt ligu cung nhu edc dgng eg d l quan trie khdc nhau vdi cdc qud trinh ca hpc dd xung quanh cde dudng lo. Hign nay trong thuc ttin qud trinh mfl phong trfln edc vgt liflu tuong duang khflng d kha ndng d l su dgng mfl hinh cho d c bdi todn: xdc djnh vdn t i c vd gia t i c qud trinh dflng chay, ghi chdp mflmen phdt sinh vd khe nirt phdt triln, tilp nh^n s i iiflu theo su phdn b i ung suit trong khii dd khi mfl phong trong thdi gian khai thde mo thuc t l . Nhung kha ndng tren dupe xdy dung nhd su dgng todn bfl trang thilt bj, qud trinh ca hgc cho phdp nghiSn cdu dgc bigt trong vimg ldm vifle cua nfl. Bang nhdng mfl hinh nay cfl the md ra d c kha ndng nghidn cuu mdi qud trinh dflng luc vd luu biln trong co hge dd.
(5 nhilu quic gia tren t h i gidi da dp dung mfl hinh v^t IJ [3), [4J, [5], [6J. Phuang phdp nay, dupe so sdnh vdi mfl hinh trfln mdy tinh (phan mim chuyin dyng) cho phdp thu dupe nhung hinh anh chit lupng su phd huy eua khii dd. Tardc hit, trong thyc te sy mfl phong trdn d e v|lt ligu tuang duong su dung t i hpp thilt bj cho phdp thyc hifln phuang phdp ndy ding thdi dp dyng cflng nghg tien tiln.
1. Cac thilt bj dl kem vdi qua trinh mo hinh vgt ll^u tuang du'ang trong phong thi nghigm
1.1, Thiit bi tir d^ng phdn tieh kieh thir&c cachftCAMSIZERXT
Thiet b| ty dflng phdn tich kich thudc cdc hgt CAMSIZER XT thiet k l d l ddnh gid chi tilt sy phdn tdn thdnh phin hgt mjn chit dfln cua vdt lidu tuang duong vdi myc dich dilu chlnh cdc thong s i ea IJ cua chiing. CAMSIZER XT su dgng d l do kich thudc vd hinh dgng vdt liflu rdi trong phgm vi 1 mm din 3 mm. CAMSIZER XT dupe phdt triln de do phan tu hgt Idn dgng bflt, su dung cdc mfldun tuang tde hodn d l l gidnh eho cdc mlu khfl va I m uM, dilu ndy cung elp tinh linh hogt rit Idn khi phdn tich eg t h i cua mlu (hinh H.1).
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ C A r v l S I Z E R X T
H. 1. Thiet bi tu ddng phan tich kich thudc cac hat CAMSIZER XT 1.2. Kieu bam Testometrie U3S0-SCT Kilu bim Testometrie M350-6CT d l xac djnh cudng dfl, biln dgng, luu biln vd cdc thflng s i can thilt khdc xdc djnh d^c tinh ea ban cua qud trinh dupe nghidn cuu. Cdc thi nghidm dupe thyc hidn trong ehi dfl khde nhau, vdi sy gliip dd dae bigt eua phin mim chuyen dgng (hinh H.2).
1.3. Cdc bg cam bien di^n ip
Nhung thflng tin quan trgng nhit cfl t h i dupe thu nh$n bdi cdc cam biln difln dp Mflr-3, dupe
CtfNG NGHIEP MO stf 1-2015
^^_
KHOA HOC VACdNG NGHE MO cSi d$t mOt each t t v c tiep trong d0 dSy mo hinh.Cam bien du-oe t h i i t k l d l x5c djnh ^ ^ n dp tmh hoe vd d\gt) dp dOng l y e hpc, h"ong s6 li^u ph§n t^n h^t mjn voi mddun d^n hoi den 1000 MPa va v 6 i nhu-ng di?n ap tCp 0,0005 d§n 1,5 MPa. Dai t i n s6 cam b i l n ti> 0 d i n 5 kHz. Du-ffng kinh do IM'C k l nho 15 mm, e h i l u d^y 1,5 mm (hinh H.3).
H.3. Bg cam biin dien dp 1.4. He thdng thdng tin-do dgc
H§ t h i n g thong tin-do dae tr^n thanh dO lieu LTR-EU-16 cung vol m6 hinh t e n x o do dae LTR212 (flo 16 uiT.) va dam bao chu-cng trinh d l dSng ki va h i i n thj ACTest Pro. (H.4).
H.4. thanh du-ligu LTR-EU--16 cung vai mo hinh tenxa do dac LTR212 H$ t h i n g cung d p vigc thu thgp c^c thong tin theo d n g 64. M6i the LTR212 dam bao thu thgp th6ng tin theo 4 d n g . B a m bao chu'ong trinh eho ph6p h i i n thj v^ xu' ly th6ng tin trong phu-ong thCcc thd'i gian t h y c t l v ^ sau khi xD ly khi s\/ tro giup hdm vd bO IQC todn hgc.
Ap dgng eho vi$e ddng ky, thu thdp vd xi> 1^
thflng tin ban dku h> cdc k i l u b$t khdc nhau cOa CdNG NGHIEP MO S d i - 2 0 1 5
T e n x o va di?n tro nhi?t, cam b i l n am thanh, gia t6[
ke, cai d$t trong mo hinh tu' vgt lieu tu'ong du'ong.
1.5. To hgp cac thiet bj
To h o p cdc thiet bi d l xac djnh cac thong s l djch c h u y i n cua tinh hoc va dgng hpc trong mo hinh bo ph&n_ m i m (chu-ong trinh) d l phan tich s i / djch c h u y i n nhan hi^u tren b l m^t mo hinh ti> v^t Ii0u tu'ong d u o n g . T i t ca bao gom chinh hinh anh chgp Hasselblad H5D-200MS cung v 6 i dp phan giai chyp t i l da 200 tripu d i l m anh de phan tich dich chuyen tmh hpc va dpng li/c hpc trong nhO'ng mo hinh ti>
cac vgt lipu tu-ong du'ong, t i c dp cao ghi video NAC Memrecam HX-3, du'pc cho phep ghi ch6p eye nhanh qua trinh dpng l y e va dam bao chu'ong trinfi TEMA Motion 2D, du'pc thiet k l d l qua trinh sii dyng chi t i l t , lien quan d i n s y hinh thanh vet nirt, pha huy va thay d i i tinh chdt k h i i da khi mo hinh lam vipc tren mo khoang san co ich voi du'd'i I6ng ddt, hp thong khai thac m a hay k i t hpp. (H.5).
H.5. Thiit bi Hasselblad H5D-200MS va NAC Memrecam HX-3 Chu'ong trinh cho phep nh$p, xudt va gia cflng file anh - vi deo trong cac dmh idang tieu chudn, bai toan hp t h i n g tpa dp, t y dpng theo doi danh dau tpa dp hoacmieu ta d$c tinh cdc phan ti> trong tat ca khung video/1 lopt hinh anh v&i s y giup d o cua Ccic thupt todn theo doi khdc nhau vd tfnh toan tuyen ttnh va c h u y i n vj goc, t i c dp vd ddy manh voi vipc si>
dyng cac dau hipu toa dp du'pc tim du'pc hoac dilm ddc tinh va thong tin v l t i c dp chgp.
2. Bai todn phan tieh bang m o hinh t u w n g duo'ng Bai todn dgt ra can tim h i l u ung sudt bien dang xung quanh du'ong [6 c h p khai thac vol cac via cd c h i i u day via 5 met. Goc doc via ti> 5°-7°, chieu sau b l tri cong trinh 320 met, hp s6 suy y i u cau true k=0,7,^ Vdch tryc t i l p : bpt k i t f=3, e h i l u d^y tang bpt k i t 4 m, phan \dp mong tif 10 cm d i n 40 cm, hgt min, mdu x a m tro. Vdch c o ban. cat k^t f=5, c h i i u day tang bpt k i t 25 m, phan lop ti> 20 cm d i n 1 m, hgt tho d i n trung binh, mau xdm sang. Tru via: set k i t f=1,5, chieu day 0,5 m, mau xam den, hgt mjn. Bpt ket f=3, c h i i u day tang bgt k i t 24 m, phan lop mong t u 10 cm d i n 40 cm, hgt mjn, mdu xam tro,
T l h p p cac t h i l t bj du'pc si> dgng khi tao ra mo hinh gianh cho dieu kipn mo "TajiAHHCKa?!-3anaflHafi-
KHOA HOC V& CtfNG NGHE MO
_ ^ ^
2" khai thde bai eflng ty OAO «Cy3K-Ky36acc». Sa Sd mfl hinh thi nghi#m trdn mfl hinh vdt ii^u tuang duang trong trufl'ng dai hpe t6ng hpp nguyen li$u khodng san quoc gia Nga dupe the hi§n nhu trong hinh H.6.
phuang ngang cho thiy: toe dp t6i da trong mo hinh phd huy try id 24 mm/gidy.
Bilu do thay dSi dfl gid trj gia toe tuy$t doi moc 1 cua vdch true tilp, m6c gia toe t6i da 6 m/s^ cho thiy; bilu d l thay dfli dfl 16n gia t i e tuyet d l l mlc 2 tdng nhanh trong vdch ca ban;
gia toe t i l da Id 8,5 mis'.
lir cac bilu d i su thay d l l van tie vd gia toe eua mlc theo toa dp phuang ngang vd phuang thdng dCrng ndm trong vdch true tilp vd vdch ea ban dupe nhin thiy rdng, nhCng s l lipu cho thiy trong vdch ca ban cao han a vdch true tilp.
Trdn bilu d l dupe trinh bdy kit qua su thay d i i tren vdch vd tru khai thde trong khoang 2 gidy a mfl hinh phd huy eua try than.
Kit qua do dac thi nghidm mfl hinh vdt li^u tuang duang vfl'i ty ip 1:50 cdc gid trj img suit vd thd'i gian trong dufl'ng lfl dupe thing kd a nhu trong Bang 1.
Bdng 1. Cdc kit qui do dac didn ip vi thai gian dudng Id (ngdy, thdng, ndm do: 18-04-2014)
H.6. Md hinh tmng phdng thi nghidm Trong khai thde mfl hinh thu nh$n cdc s l li$u sau: khi phd huy tru than chllu rflng 5 m xdc djnh vit dirt gdy dflng lue dd try cua khai thdc ehuin bj vfl'i khu vyc khai thdc tilp tyc bj ep vdo ben trong tgi chllu cao 42 em.
Cde kit qua thu dupe xu* ly bai: hd thing thflng tin vd hd thing do dgc trdn thanh du lipu LTR-EU- 16, mdy anh Hasselblad H5D-200MS, mdy quay phim NAC Memrecam HX-3,vd chuang trinh TEMA Motion 2D.
Bilu do djch chuyen 2 mlc 1 eua vdch true tilp khi phd huy try than vai chu kf 15 gidy eho thiy: su djch chuyin idn nhit cua 1 mlc trong tinh trgng mfl hinh phd huy try Id 0,8 em, cfln mlc khde Id 1,5 cm. Bilu d l djch ehuyin 3 mlc 2 eua vdch ea ban khi phd huy try than. Djch ehuyin Ifln nhit Id 1 cm, 1,5 cm vd 2 cm trong mfl hinh phd huy.
Bilu do t i c dp chuyin vj mie 1 cua vdch tn,pc tilp lidn quan tog dfl thdng dirng cho thiy: t i c dfl djch ehuyin t i l da cua mlc Id 113 mm/gidy vd dupe xde djnh tgi thd'i dilm phd huy tru.
Bilu d l t i c d | djch chuyin cde mlc 2 cua vdch CP ban lidn quan tog dfl thing dirng cho thiy: t i c d | t i l da id 178 mm/gldy.
Bilu d l t i c d l djch chuyin mlc 1 cua vdch true tilp lidn quan tog dfl phuang ngang cho thiy: t i c dfl t i i da mlc Id 21 mm/gidy. Bilu d l tic dfl djch chuyin mlc 2 cua vdch ca ban lidn quan tog d$
ST T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Ong suit, MPa Try Ifl 0,10809 0,10914 0,11046 0,11297 0,11064 0,11133 0,11919 0,11922 0,12054 0,^2084 0,11959 0,11808 0,11764 0,11754 0,11838 0,11866 0,11906 0,11853 0,11904 0,12009
Vdch Ifl 0,6182 0,61376 0,6107 0,60796 0,60069 0,58876 0,57123 0,55184 0,54741 0,63715 0,021 0,02085 0,33959 0,34987 0,38624
•0,41575 0,43641 0,43708 0,43991 0,45068
Thd'i gian do, gidy 16:02:08.000 16:02:08.100 16:02:08.200 16:02:08.300 16:02:08.400 16:02:08.500 16:02:08.600 16:02:08.700 16:02:08.800 16:02:08.900 16:02:09.000 16:02:09.100 16:02:09.200 16:02:09.300 16:02:09.400 16:02:09.600 16:02:09.600 16:02:09.700 16:02:09.800 16:02:09.900 Theo ede s l lipu do dgc irng suit vd thd'i gian tgi Bang 1 ta xdc djnh bilu do vdch vd tn,i du&ng 16 (hinh H.7).
Theo bleu d l cfl the phong dodn a mfl hinh phd huy tn,! tren vdch Ifl khai thdc thi irng suit giam din
CtfNG NGHltP MO stf 1-2015
^I_ KHOA HOC VA CfiNG NGHE M O
vfli phuc h l l din deu mflt dgi luang nho ban irng suit ban d i u din thfli dilm phd buy try. Cfln try khai thde dd xay ra su tdng mgnh (dpt ngflt) irng suit vfli bien dfl tang ddn.
1 U 11 MJ 111111111111 j 1 i I^M 11111 j 11II1II1II1 j 1 i 1111 11 j
ililin 1 1 lin ilrHiy ll II 1 itll I 1 Iti'l II11 llllllllill lllllii llllMtrmllll IJIIIKHI 1
III ll 1 Ml ll lfl lin t i l l Iff ill 1 1 1 1 l i t / r i l l llHl [ill [||||lllllllll|NI!jllll|I|Ll^illfli.ll|ilii[lM!p^
KpenbK) B nnacTOBbix ujTpeKax. r/iK)Kay(|). 2002.rf MapTNa 1, 16-20 c.
6. BnaflHMHp fleMWH, TaTbfiHa fleMHHa;
Aii6yjiaT Kaparaea. Pa3pa6oTKa lexHOJiorMH npoBeAOHM;) ropHbix ebipaSoroK e aHKepHoit KpenbK) c yqeroM reoMexaHWHecKoro eocroHHiui npHKOHTypHoro MaccMBa nopofl. "Anb0aMOHTaH', MocKBa - r j i i o K a y 0 Mat^HHHr Penopx, 2013, flenaSpb N5 4, 64 e.
Nguvi bien tgp: Vd Trgng HOng
H. 7. Biiu dd ung suit vd thdi gian dudng 16 4. K i t lu|in va k i l n nghj
Tu- eae dilu trSn c6 t h i k i t lugn nhu- sau: to hop thilt bj eho ph^p du'a ra tiln hdnh ede khao sat d$c thCi (rieng bi^t) trong ITnh vye khai thde mo gidnh cho edc nghifen ct>u chi tilt. Md ra nhOng kha ndng nghidn ei>u m6i qua trinh dOng lye hpe vd qud trinh lu'u biln trong ca hpc dd.
Mgt khdc, qud trinh ghi ehdp da phdn bd Igi i>ng suit tren ndc vd tnj Id chuin bj khi tnj via than phd huy. Kit qua u'ng sudt-btin dgng nhdn dypc se tinh todn cho cOt ching cua gian ching ty hdnh 16 cho* CO gidi hod bdng combai theo thd'i gian.O
TAI L I | U THAM K H A O
1. r.H. KyaHOMOB, M.H. ByflbKO, A.A. OMrmnnOBa, M . * . lilnnnpCKHM. HayMeHne nponajieHiiii ropHoro flaBJieHMfl Ha MOflennx. yrflerexHSflaT, 1959.r.
283 e.
2. rnyujMXHH t j j . n , KysHeuoB r . H . , LUKHJIPCKHH M.ct>. H flp. MoAeriMpoBaHHe B reoMexahUKe. M.;
Heflpa, 1 9 9 1 , 2 4 0 c.
3. E. Yasar, D.J. Reddish, G. Daws, A.W. Hayes.
14"^ Conference on ground control in mining.
Deformation Development Around Mine Roadw/ays and Simulation of Roadway Supports. 46-54 e.
4. Yongping W u , Yanii Zhang, Dongho Zhang.
32"^ International Conference on Ground Control In Mining, Establishment and Application of Defonnatlon Monitoring System of Roadway Based on the Three - Dimensional Model Experiment.1-7 e.
5. y^bpHx JlaHroM. ripoeKTHoe ocHOBbi ynpasjieHHR ropHbiM AaajieHiieM KOM6MHKpoBaHHOM
N o w a d a y s t h e e q u i v a l e n t material model is used widely in t h e analysis t o predict the influence of e x c a v a t i o n work, mining, the stress distribution, p r e s s u r e o n t h e rock as well a s stability a n a l y s i s a n d identify texture against k e e p i n g t h e underground construction. This process help the r e s e a r c h e r t o h a v e look at t h e most realistic process of collapsing a n d t h e influence of e x c a v a t i o n w o r k for t h e s u r r o u n d i n g soli.
This article introduces t h e stability analysis, d e t e r m i n a t i o n stresses a n d deformations a r o u n d mining tunels b y self propelled platform t e c h n o l o g y with e q u i v a l e n t material m o d e l at t h e national university of the mineral resource in R u s s i a .
1 . Sd- dT ngu-o-i t a d a u k h o c h i n h v i m a ^ d e o duoi n h & n g thCc s a i l § m . Duv Phat.
2. N e u t i n h b g n la d i e m y e u Io'n nhat cCia;
ban, t h i b a n c h i n h la ngu'O'i m g n h m e nhlt^
tren the giai. Abraham Lincoln.
3. Kien tri lam viec t i t se mang lai nhieu thi>. Nhu- mat tro-i co the lam tan bang, ibng, t i t CO the lam boc hci su- hilu l i m , hoai nghi' v a t h u d j c h . Albert Schweitzer.
4. Du-ng bao gio dua gio-n vo-j cam xuc cua ngu'O'i khdc, bo'i vi bgn co t h i gianh chien thang, nhu'ng hau qua la bgn chic c h i n se mat di ngu'O'i do trong suot cupc dai cua bgn. Shakespeare.
V VTH suu tam A
CONG NGHIEP MO s d i - 2 0 1 5