N g h i e n citu G i a d i n h v a G i a i
So 2 - 2 0 1 1
Dgng ca di lao dong xuat khau nuac ngoai cua pliu nuf xa Dong Tan, Dong Hung, Thai Binh
Le Viet Nga
Vien Gia dinh va Gidi
T o m t a t : Dua tren so lieu ciia cuoc dieu tra ve "Mot so' van de xa hoi ciia phu nd lay chong va lao dgng d nu6c ngoai" thUc hien tai xa Dong Tan, huyen Dong HUng, Thai Binh 4/2010, bai viet tim hieu mot so dac diem va dong cd ciia phu nU nong thon di lao dong xuat khau. Lao dong nU xua't khau d Dong Tan la nhOng lao dong theo hdp dong ngan han, noi chung co trinh do hoc van tha'p va chii yeu lam guip viec gia dinh (80%). Dong cd chinh ma lao dong nU nong thon di lao dgng xua't khau la vi ly do kinh te - nham nang cao thu nhap, giam ngheo, tich lijy von lam an va cai thien ddi song gia dinh. Ngoai ra thieu viec lam, nhu cau nang cao hieu biei, chinh sach md ciia cua Nha nUdc va chinh quyen dia phUdng, sU iing hg ciia cong ddng lang xa tai ndi cU tru cung la nhiing yeu to' thiic day phong trao xuai khau lao dgng.
TC^ k h o a : Lao dgng nii; Lao dgng nii xuai khau.
Trong nhung nam qua, Nha nudc ta ludn tao didu kien thuan lgi de cdng dan Viet Nam cd du dieu kien di lam viec d nude ngoai va b i o hg quyen Igi hgp phap cua ngudi lao ddng lam viec d nudc ngoai.
Gan day, nhu ciu tuyen lao dgng nd xuat khiu trong linh vuc dich vu
3 8 Nghien cUu Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so 2, tr. 37-49
xa hdi nhu giup viec gia dinh, cham sdc, hd ly, det may ... ngay cang gia tang md ra ca hdi viec lam cho nhidu phu nd. Nhidu phu nd d cac tinh thanh da quyet dinh rdi bd gia dinh, lang que de'n nhung qudc gia khac lam viec kiem tien giup dd gia dinh.
Bai viet da su dung ngudn tu lieu td nghien cdu dinh tfnh va dinh lugng d xa Ddng Tan, huyen Ddng Hung, tinh Thai Binh thang 4 nam 2010 trong khudn khd de tai cap bd "Mdt sd van dd xa hdi cua phu nu lay chdng va lao ddng d nudc ngoai" cua Vien Khoa hgc Xa hdi Viet Nam nhim tim hieu dac diem, ddng ca cua phu nu ndng thdn lao ddng xuit khiu (LDXK). Nghidn cdu thuc hien 200 phdng van phie'u va 15 phdng van sau vdi nhdm ddi tugng la chdng cd vg di LDXK hay bd me cua cac cd gai XKLD, 2 thio luan nhdm can bd xa va nhdm ngudi chdng trong gia dinh cd vg di lao ddng xuat khiu.
1. Dac diem cua lao dong ntr nong thon xua't khau
Thai Binh la mgt trong nhdng tinh hien cd sd lugng lao ddng xuai khiu Idn nhat ci nudc. Hoat ddng xuat khau lao ddng cua Thai Binh da cd rai rac tu trudc nhdng nam 2000, bit dau tang manh vao nam 2001-2002 va trd thanh phong trao ram rd nam 2003- 2004. Giai doan nam 2002-2005, trung binh mdi nam tinh dua dugc 2900 ngudi di xuat khau lao ddng, trong dd di Dai Loan chiem 46%, Malaixia 43%, cac nudc khac 11%.
Ngay id thang 10/2002 ban chi dao cdng tac xuat khau lao dgng ca'p tinh da dugc thanh lap. Chu truang, chfnh sach ung hg xuai khau lao ddng cua Nha nudc ndi chung va cua tinh Thai Binh ndi rieng da thuc day xuat khau lao ddng. Tinh cdng dat ra chi tidu cho giai doan 2006-2010 mdi nam dua dugc 2500 den 3000 ngudi di lao ddng, trong dd lao ddng nghe chiem 30-40% (Ngd Van Vang, 2010). 6 Thai Binh, ngudi di xuat khiu lao ddng chu yeu la nd, giai doan 2002-2005 ty le nd chiem den 81,5% tdng sd ngudi di xuat khiu.
Phu nd xa Ddng Tan, huyen Ddng Hung, tinh Thai Binh di lao ddng xuat khiu ngay cang phd bie'n. Trong tdng sd cac hd gia dinh cd ngudi vg di LDXK, td nam 1997 den nam 2002 cd 14 ngudi di, chiem 8,2%, nhung td nam 2003 de'n hei thang 3 nam 2010 cd 157 ngudi di, chiem 91,8%.
L e V i e t N g a 39
Bang I. Mot sd dac diem cua lao dgng nir xuai khau lao dong xa Dong Tan, Thai Binh
P a c d i e m c u a l a o d o n g n u xuait k h a u N T v le % So Idn di
LSn 1 LSn 2 Lan 3
Cdng viec nif lao dgng xudi khau Buon ban
Cong nhan Giilp viec
Hg ly benh v i e n A ' i e n d u o n g lao Ke loan
171 92 67 12
53.8 39.2 7.0 Dang di hodc dd ve
Da ve Dang di Nam di
1997-2002 2003 - nay (2010)
171 92 79 171 14 157
53.8 46.2 8.2 91.8 171
2 2 8 136 4 1
1.2 16.4 79.5 2.3 0.6 Khu vUcden
Dai Loan Ma C a o Nudc k h a c
171 119 2 3 2 9
69.6 13.5 17.0 Tuoi di xuat khdu lao dong
2 4 - 3 4 tuoi 35-44 tuoi 45-52 tudi
Viec lain hien nay (khi hq trd ve) Nong n g h i e p
Buon ban dicli vii N g a n h nglie thu cong L a m thue ( k h o n g co dinh) Can bo cong nhan vien chtrc K h o n g CO viec l a m
NgU&i quyei dinh cho di lao dong Bo nic de
Ban than L D X K ntr Bd m e c h d n g Khac
159 5 9 7 7 23
132 62 16 2 4 4 6 2
171 3 131 2 4 13
37.1 48.4 14.5 Hoc van
Tieu hoc de'n Trung lioc co .so Trung hoc phd tliong tro len
159 130 29
81,8 18.2 47.0 12.1 1.5 33.3 4.5 1.5 Di xudi khdu lao dgng theo hinh thuc 171 Ky ket voi d o a n h nghiep/Cty xuat khiiu lao dong 152 88.9 Co ngiroi than dira sang 11 6.4 Di theo dirdng du licli/tham than nhan 2 1.2 Khac 6 3 J _
1.8 76.6 14.0 7.6 N g u d n : Sd lieu tir k h a o sat ciia Vien Gia dinh va Gidi. 2 0 1 0 . " M g t so van di xa hgi ciia phii nCr lay chdng va lao dgng a nirdc ngoai".
40 Nghien cUu Gia dinh va Gidi. Quyen 21, s o 2, tr. 37-49
Hien nay, tren dia ban xa Ddng Tan sd lao ddng nd xuat khiu dang lam viec tai nudc ngoai la 186 ngudi, chiem dai da so vdi ty le khoing 70%
tdng sd xuit khiu lao dgng (Ngd Van Vang, 2010).
Bing 1 cho biei mdt sd dac diem cua lao ddng nu xuat khau d Ddng Tan, Thai Binh. Phan Idn sd hg di xuat khau lao ddng td mdt den hai lan (chiem 93,0%), ly le di ba lin trd len rat tha'p (7,0%).
Cdng viec lao ddng nd xuat khiu thudng lam d nudc ngoai la giup viec gia dinh chiem ty le cao nhat, 79,5%, tidp sau la cdng nhan chiem 16,4%, cac cdng viec khac nhu budn ban, hd ly, ke'loan chie'm ty le nhd 4,1%.
"C//;i yen Id di giiip viec vd bdn hd cdng, di vdo cde xudng ldm nhu may"
(thio luan nhdm can bd).
Dai Loan la khu vuc tiep nhan nhieu lao ddng nu d Ddng Tan nhai.
chie'm 69,6%, sau dd la Macao 13,5%, cac nudc khac chie'm 17,0%. Toan bd lao ddng nd di lao ddng d nudc ngoai dang trong do ludi lao ddng, trong dd, do ludi tu 35 den 44 chiem ly le cao nhat la 48,4%', do tudi Id 24-34 chie'm 37,1% va tren 44 ludi chiem 14,5%.
Til ci lao ddng nd d Ddng Tan deu hgc het tieu hgc, cd trinh do hgc van tu ldp 6 trd Idn. Ty le dang hgc trung hgc ca sd chiem 81,8% va trinh do trung hgc phd thdng trd Idn chiem 18,2%.
Da sd lao ddng xuai khiu di theo hinh thuc ky kdi vdi cac doanh nghiep, cdng ty (88,9%), cdn lai sd ft di theo dudng du lich, tham quan hoac cd ngudi than dua sang.
Ban than lao ddng nd xuai khiu la ngudi quyei dinh chfnh viec ra di cua minh (76,6%), cd 14,4% la do bd me chdng quyet dinh. Nhu vay, bin than nu lao ddng ndng thdn gid da lam chu chfnh nhdng quyet dinh lien quan den bin than minh.
Trong sd nhdng lao dgng nd xuai khiu, cd 46,2% vin dang di lam va 53,8% hien da ve nudc. Trong sd 53,8% ngudi da trd ve cd 47,0% hien dang lam ndng nghiep, 33,3% lam thue vdi cdng viec khdng cd dinh, budn ban dich vu 12,1%.
Le Viet N g a 41
2. Dong Cd cua lao dong ni]r xuat khau
Cac nghien cdu Idn vd di dan deu cho ring su chenh lech giau ngheo giua cac nudc phat trien va cac nudc dang phat trien la yeu to quyet dinh quan trgng cua hien tugng di cu xuyen qud'c gia (UNDP. 2005). Cd rat nhieu nguyen nhan gia lang sd lugng phu nu di cu, trong dd, hien tugng toan cau hda kinh te la mdt nguydn nhan, nd lao ra nhu cau lao ddng trong linh vuc dich vu d cac nude phat trien va thu hut lao ddng nu cd hgc van va tay nghe tha'p d nhdng nudc ngheo, dang phat trien (Sassen, 2003). Nhu vay, bai binh ding gida cac qudc gia tao ra ddng luc cua su di chuyen va ddng CO kiem tidn la mdt trong nhung ddng luc quan trgng cua di cu.
Ngoai ra nhieu phu nu cd the di cu de doan lu gia dinh hoac thoat khdi su phan biet gidi tfnh hay de tranh xung dot mau thuan gia dinh v.v...
Nghidn cdu nay tap trung phan tfeh cac ddng co phat trien kinh legia dinh, giii quyei viec lam, nang cao hieu biei va thai do ung ho cua cdng ddng.
Phdt trien kinh te gia dinh
Kei qui nghien cdxi cho thay hau hei lao ddng nd ndng thdn d xa Ddng Tan di lao ddng nudc ngoai vi ly do phat trien kinh le gia dinh. Ddi vdi hg, phat trien kinh te don giin la de nang cao thu nhap, giam ngheo, tich Idy vd'n lam an va cii thien ddi sdng gia dinh vd'n dang trong tinh canh ngheo tdng va thu nhap tha'p. Phat trie'n kinh te ia nguyen nhan chfnh, chi phdi va chie'm 96,5% ty le ngudi lua chgn.
Ddi vdi nhdng ngudi lua chgn ddng co phat trien kinh te cd 83,0%
mud'n di lao ddng de nang cao thu nhap, 48,0% de thoat ngheo va 36,3%
de tfeh luy vdn. Nhu vay, nang cao thu nhap la nguyen nhan quan trgng nhai khien ngudi phu nd rdi bd que nha de di lao ddng d nudc ngoai. Day la nguyen nhan chung lai cac qud'c gia cd ddng di cu lao ddng xuat khiu, hiu het deu Id cac nudc dang phat trien sang cac nudc phat trien (Daniele Belanger va cdng su, 2009).
Phdng van sau cdng cho thay dieu nay. Nhieu ngudi dugc hdi cho ring:
"Dieu kien lao dong thi ben do thu nhap cao han. 0 dau cung phai lao dong, 0 nha cung phai lao dpng... So sanh lao dong d nha vdi ben day thi a nha van phai lao dong ma lao dong ben day phu hop hon. Tien cong lao dong cao hon...
42 Nghien curu Gia d i n h va Gidi. Quyen 2 1 , so 2, tr. 37-49
khong phai ra ngoai trdi, khong phai nang mua... det chan lam tay bun" (nhom nam co vp di xuai khau lao dgng).
Tom lai no chi ve kinh le thoi cdn khong ai mudn cho vg minh di xa. Co cai la con no Idn, cupc sdng kho khan. Tai ca vi cupc song, vi con cai an hpc, nhu cau cao, minh phai chiu dung mpt ty de chap nhan tinh cam thiet thPi. Khong co ly do gi khac vi ly do kinh te ca (nhPm'nam cP vg di xuat khau lao dpng).
"Cai chinh la do nguoi ta mudn phat trien kinh te. Rai nhieu ngudi di vi kinh te"
(nhom can bp xa).
So vdi nguyen nhan kiem tien thdm thi ddi ngheo la mdt trong nhung ddng luc chfnh, quan trgng cua su di cu. O xa Ddng Tan, cd 48,0% phu nd rdi nha vi mud'n thoat ngheo.
"Nha em ngheo, ng nan 30 trieu. Khi co che nha nudc chuyen ddi thi vg chong em phai mua may cay, phai np thoi. No thi phai di lam, roi tai ca tien vdn thi lo het cho vg di. Nen mpt minh phai ganh vac con va may cay, ma con thi thieu me" (nam 48 tudi, vpdi xkid).
Vdi nhieu gia dinh. xuat khau lao ddng cua phu nd thuc su la each thuc giup hg thoat ngheo va tfeh Idy dugc sd vd'n kha kha ma d nha cd ging cung khdng the cd dugc.
"Gia dinh ngheo tung cpng vPi mat mua, thien tai nen toi quyei dinh cho vg di lao dpng nudc ngoai. Nam dau kiem dugc khoang 70 trieu, 3 nam di vp tPi gtri ve dupc 210 trieu... do la khoan tien IPn giup cai thien cupc song va cPng viec lam an cua chting toi rai nhieu" (nam 46 tudi, co vp va con di Dai Loan).
Kei qui cua mdt sd nghidn cuu di cu cho thay phu nu di cu cd xu hudng gui lien ve lien tuc han nam gidi, ke ci vd ty le ngudi gui tidn cdng nhu gia tri trung binh. Cac hd cd ngudi di cu, dac biet la nhdng hd cd thanh vidn dang di cu, cd muc tiet kiem cao han hd khdng cd di cu. Cac hanh ddng gui tidn hay qua vdi muc dich kinh te nhim giai tda ganh nang cdng nhu trach nhidm ciia lao ddng di dan ddi vdi gia dinh va ngudi than cua hg (Nguyen Thi Hdng Bfch, 2007). Kei qui nghien cuu dinh Itrgng cua de tai cho thay viec thuc diy kinh te gia dinh mang den hieu qua tfeh cue, cd 97,1% sd ngudi khio sat ddng y ring nhd xuit khau lao ddng nd d dia phuang ma kinh te cua nhidu hg gia dinh kha len trdng tha'y, nha cua cua
Le Viet Nga 43 Bang 2. Tuang quan giua ly do phat trie'n kinh te vai mot sd yeu td
Tu6i
So' lan di xuat
Nam di*
Khu virc den*
Hgc van***
Sd nguoi phu kh
Cac
iiu
thugc
yeu to 24-34 35-44 45-52 1 lan 2 lan 3 lan
1997-2002 2003-2010 Dai Loan Cac nudc khac Trung hgc co sd Trung hgc phd thong Cao dang/dai hgc 0
1 2 3 4
Nguyen nhan k i n h t e ( % ) 96.6
96.1 100 97.8 95.5 91.7 85.7 97.5 98.3 92.3 96.9 100 50 88.9 97.4 95.8 100 100
P<0.05: ** P<0.01: *** P<0.001 Ngudn: Vien Gia dinh va Gidi, 2010.
hg dugc khang trang lien nghi han (67,8%); ddi sdng dugc cai thien (64,9%) va con cai dugc dau tu hgc hanh nhieu hon (52,6%). Nhdng khoin tidn gui td lao dgng nd xuat khiu la mdt ngudn thu nhap quan trgng de dau tu cho con cai hgc hanh, dau tu vao sin xuat.
Xem xet tuang quan giua tudi, sd lan di, thdi diem ra di, nudc di, sd ngudi sdng phu thudc vdi viec neu ra nguyen nhan kinh td cho tha'y cac yeu td tudi, sd lin di xuat khiu va sd ngudi phu thudc khdng the hien mdi lien he manh vdi ly do kinh te, mdc y nghia P deu cao hon 0,5. Nhung thdi diem di xuat khiu lao ddng, khu vuc den va trinh do hgc van dudng nhu
4 4 Nghien cUu Gia d i n h va Gidi. Quyen 2 1 , so 2, tr. 37-49
ed mdi lidn he manh han. Cu the, nhdng nam diu td 1997 de'n 2002 ngudi phu nd ra di vl muc dich kinh te khdng rd rang nhu nhu'ng nam gin day tu 2003 de'n 2010 va nhdng ngudi di Dai Loan vl muc dfch kinh te nhieu han so vdi nhdng ngudi di nudc khac. Phu nd cd trinh do hgc van trung hgc trd xudng mong mud'n di lao ddng de kiem tidn cao han so vdi nhung ngudi cd trinh do cao ding/dai hgc (Bing 2).
Nhu vay, ddng ca kiem lien cua lao ddng nd Ddng Tan trd thanh muc dich quan trgng va phd bien. Kei qui la nhd xuat khiu lao dgng nd d dia phuang, nhieu gia dinh kha len trdng thay. Ddng ca kiem tidn cua lao ddng nu bi inh hudng bdi yeu td nam di, khu vuc de'n va trinh do hgc van.
Thieu viec ldm
Vdi liinh do hgc van thip, rudng dat ngay cang thu hep, nang suat khdng cao, nhieu chi em phu nd da quydt dinh lua chgn di cu de tim kiem viec lam. Ty le phu nd ra di vl thieu viec d xa Ddng Tan chie'm 10,5%.
Mac dd sd lieu cho thay hau hei nd lao ddng xuai khau ddu cd viec lam trudc khi di cu (chiem den 98,5%) nhung viec lam cua hg trudc di cu chu yeu la lam ndng nghiep (chie'm 47%), khoing 33% la thud mudn khdng CO dinh, sd cdn lai lam cac cdng viec khac nhau nhu cdng nhan, nganh nghe thu cdng, budn ban dich vu nhd.. .Hg ludn trong linh trang thieu viec khi vu mua ket thuc.
0 Viet Nam, ly le lao ddng thieu viec lam thudng cao han nhidu so vdi ty le thai nghiep, trong dd khu vuc ndng thdn thudng cd ty le thieu viec lam cao hon d thanh thi. Nam 2009, ty le thieu viec lam d Viet Nam dat muc 5,1%, dang chu y ty Id thieu viec lam d ndng thdn la 6,1%, cdn khu vuc thanh thi la 2,3% (http://vneconomy.vn). Thieu viec ddng nghia vdi thieu ngudn thu nhap trong khi dang d do tudi sung sue va trong ap luc kinh le de nudi con, trang trii cho cudc sdng gia dinh. Han nua, lao dgng ndng nghiep thudng khdng dn dinh, ludn gap rui ro thidn tai, dich benh, bap benh, do dd, di cu lao ddng d nudc ngoai la mgt each thdc tdi de phu nir Ddng Tan lim kiem viec lam.
Theo dng Dang Kim San, Vien trudng Vien Chfnh sach va chien lugc ndng nghiep ndng thdn: ""Kid ddt sdn xiid't bi thu hep, ddn dng cd the cligy xe dm hay ldm mgt viec ndo do... nhimg phu nil rd't khd kiem viec ldm. Bdi
Le Viet N g a 4 5
U', trinh do hoc vd'n ciia hdu het lao dgng nU ndng thdn rd't thd'p, thdm chi mdt sd ngUdi cdn mil clul. Tgi cac khu cdng nghiep, chi 5% so lao ddng nU ndng thdn Id cd hdng cdp chuyen mdn nen cdi vdng ludn qudn mat vice - khd tim viec ldm vdn deo bdm hg" (http://nguoilhaibinh.vn/chuyen- de/ban-doc-viet/)
Vdi trinh do hgc van thap, nhieu phu nd khdng the lam cac cdng viec cd ky nang nen hg budc tham gia vao cac cdng viec dugc xem la bin thiu.
khd khan va nguy hiem ma phin Idn cdng dan d nudc tie'p nhan khdng mud'n tham gia. Trong nghidn cuxi, da sd (81,8%) lao ddng nd lam gidp viec gia dinh, hd ly benh vien, 16,4% lam cdng nhan, 1,8% lam cac cdng viee khac. Nhdng cdng viec nay ddu khdng ydu cau trinh do chuyen mdn.
muc luong tha'p va vat va. Nhidu phu nd di ve tam su: ''Sang Malai gap rid ro, khdng chi ngUdi Viet Nam gap rid ro md cd Indonexia, vd Philipin mia sang ddy cung gap hodn ednh tuang tif. Ldm tdi ngdy md nhieu khi khdng dii dn. Thi trUifng lao ddng nd khdng dn dinh"(y kien can bd xa Ddng Tan). "Hieo Dang Nguydn Anh (2005), di xuat khiu lao ddng, ngudi phu nd phii ddi mat vdi nhieu nguy hiem iinh rap, vdi nhung nguy co bi ngugc dai, bi lam dung. Lao ddng nd di cu la ddi tugng ft dugc bio ve nhai trong mdi trudng viec lam mdi. "Hgp ddng" cua hg thudng khdng cd gia tri, khdng dung theo qui dinh phap lual nen cd rit ft kha nang bao ve minh v.v...(Dang Nguyen Anh, 2005).
Sd lieu k h i o sat cho biet nhung khd khan ma lao ddng nu gap phii nhu cd don, nhd nha la 67,3%, bi tang ca keo dai thdi gian lam viec chie'm 25,7%, khd khan ve ngdn ngd la 33,3%, luang tha'p 29,2% va cdng viec nang nhgc la 19,3%. Nhieu ngudi khdng vugt qua dugc nhdng khd khan dd da trdn ve nha va de lai mdt khoin ng Idn trudc khi di hg da vay mirgn.
Ddi vdi nhdng ngudi da hoan thanh nhiem vu, khi trd ve que, da sd lao ddng nd ndng thdn gin nhu khdng tfeh luy dugc gl nhieu, ky nang nghe nghiep khdng duge nang cao. Hau hei hg chd dgi nhdng ca hdi mdi de tie'p luc ra di. Cdn tai dia phuong, cho du da chuyen ddi tu ba len bd'n vu sin xuai, song lugng ngudi dd vd qua Idn nen vin khdng the du viec lam cho ho.
46 Nghien ciiru Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so 2, tr. 37-49
Ndng cao hieu Met
Dugc di nudc ngoai, den mgt vung dai phat trien ludn la nidm ao ude cua nhieu ngudi. Han nda dugc chung kien va trii nghiem van hda cua hg qua cdng viec (dac biet la giup viec gia dinh) giup hg cd nhieu hieu biet sau sic han ve van hda, ldi sdng, nhan thtrc, con ngudi cua xa hgi van minh, phat trien. VI the cd 11,1% chi em lua chgn nguydn nhan ra di vl de nang cao hidu biet. Dd cung la ly do rai hgp ly cua phu nd ndng thdn, dac biet khi chj em dugc nghe ke lai nhdng gl tdt dep d dai nudc phat trien qua hg hang, ban be thi su td md, mong mud'n ra di de hieu han ve xa hdi cang thuc day.
Kei qui khio sat cho biet nhieu phu nu sau khi lao ddng xuat khiu trd vd biei each suy tfnh lam an ldi han (45,0%), each sdng, each cu xu vdi chdng con cdng nhu each an mac...cung cd chidu hudng lien bd. Viec thay ddi mdi trudng sdng mdi da inh hudng den nhan thuc va y thdc lam dep, y tudng ve cac gia tri mdi cua rat nhieu phu nd di cu. Nhidu phu nd sau khi di lam giup viec d Dai Loan vd cd ldi sdng van minh hdn, ddi xu vdi chdng con nhe nhang han, mdt sd ngudi sang lam hg ly cho cac nha dudng lao khi quay ve cham sdc bd me gia dm dau rat chu dao va chuyen nghiep. Cach an d, sip xdp gia dinh cdng ggn gang chu dao va hien dai hon do hgc dugc nep an d eua xd Dai. Nhdng thay ddi cua lao ddng nd sau thdi gian xuat khiu lao ddng khi xet theo sd nam, sd lin va nudc di xuit khiu lao ddng cho thay nhdng lao ddng nd cd thdi gian d lai nudc ngoai lau, cd sd lan di xuat khiu lao ddng nhieu han thi bidi each an mac dep hon cung nhu biei suy nghi lam an tdi han.
Nhung thay ddi tfeh cue dang didn ra hang ngay d que huang thdng qua su trd ve cua nhung ngudi tdng di lao dgng d nudc ngoai trd thanh ddng CO dang ke ddi vdi nhdng phu nu ndng thdn cd y dinh ra di de nang cao hieu biei.
Thdi do ung hg ctia cong ddng ddi vdi lao dgng nir xuat khdu Mdt trong nhdng nguydn nhan thdc diy phong trao xuai khau lao ddng dThai Binh la chfnh sach ung hd cua Nha nudc va chfnh quyen dia phuano.
"Ly do thtr nhai chung toi cho vp di la Oang nha nuoc co chinh sach cho nhung
Le Viet Nga 47
Bang 3. Thai dp ciia cpng dong dia phuang v6 viec phu nu: lao dpng xuat khau
Thai dp ciia cpng dong dia phuang N %
Thai dp cua cpng dong dia phucmg vdi lao dpng nir XKLD Dong tinh
Binh thirong Khong dong tinh Kho noi
169 103 58
5 3
100 60.9 34,3 3,0
Xuait khau lao dpng phii hop vdi:
Ca hai N5 gioi Nam gidi Khong nen di
Neu lua chpn lai co cho vp di xuai khau khong?
Co Khong
171 65 60 45 1 1.39 112 27
100 38,0 35,1 26,3 0.6 100 80,6 194 Vi sao trong gia dinh ong ba nam gidi khong xuai khau lao dpng i 68 100 Thdi diem do, cong ty chi tuyen nir 73 43.5 Viec XKLDdanh cho nam phai dong nhieu tien, nii ro cao 22 13,1 Thuc le, phu nu lao dpng xuai khau hieu qua cao hon nam gioi 21 12.5 Chong quii ludi tuyen lao dpng xuat khau 15 8,9 Chong khdng dii dieu kien strc khde 13 7,7 Chdng dang di lam/cd cdng viec dn dinh 8 4,8 Chong khdng ihich di 7 4,2 Mau thuin vg chdng/ly hdn 4 2,4 Voihiclvdi 4 2 4 Chdng di trudc keo vg .sang sau 1 0,6
Nniidn: ViC-n Gia dinh va Gidi. 2010
4 8 Nghien curu Gia d i n h va Gidi. Quyen 2 1 , so 2, tr. 37-49
ngudi nPng dan di XKLD nuPc ngoai. Nha nuPc da md cua them nua vi dieu l<ien kinh te gia dinh nen vg chong chung toi tho'ng nhai la cho vp di LDXK" (thao luan nhPm nam co vp di xuai khau lao dpng).
Phin Idn sd ngudi dugc hdi ddng tinh vdi viec phu nd lao ddng d nudc ngoai (60,9%), ty le nhd'ng ngudi cim thay binh thudng la 34,3%, sd ngudi khdng ddng tinh hay khd ndi chie'm ty le rat thap la 4,8% (Xem bang 3). Dac biet ty le ngudi tri ldi xuat khiu lao ddng la phu hgp vdi nd gidi cao han so vdi phu hgp vdi nam gidi (ty le tuang ung la 35,1% va 26,3%). Va neu cho hg lua chgn lai thi cd 80,6% vin ddng y cho vg di lao ddng trong khi dd chi cd 19.4% khdng ddng y. Dieu nay cho thiy ngudi dan da cd xu hudng chap nhan viec phu nd di cu lao dgng. Nguyen nhan khach quan nhu thdi didm ra di cdng t> chi luyen nd (chie'm 43,5%) la ly do chfnh cua hien tugng phu nu di cu, luy nhien khdng ft ngudi cdng nhan ring phu nd di cu lao ddng cd hieu qui cao hon so vdi nam gidi (12,5%) va cdng viec d nudc ngoai danh cho nam phii ddng nhieu tidn va rui ro cao hon (13,1%). Dd la mdt lgi the de phu nd di cu lao ddng. Ngoai ra, nhung ly do khac nhu khdng ddng tinh, khd ndi chid'm ty le khdng dang ke (Bing 3).
Nhu vay xu hudng ndi chung cua ngudi dan d Ddng Tan la ung hd phu nd di lao ddng nudc ngoai. Ddi vdi hg di lao ddng d nudc ngoai nhim giii quyet nhdng khd khan ve kinh id, nang cao thu nhap va giim ngheo.
3. Ket luan
Nhdng dac diem nhan dang cua lao ddng nd di cu lam viec d nudc ngoai d Ddng Tan, Ddng Hung, Thai Binh hoan toan gidng vdi nhdng dac diem ma nghidn cuu cua Daniele Belanger va cdng su (2009) da mieu ti.
Cu the, nhdng phu nd' di cu lao ddng nudc ngoai d xa Ddng Tan deu cd hgc van thap, den lao ddng d qud'c gia phat trien han Irong khu vuc (nhieu nhai la Dai Loan, sau dd la Ma Cao ). Nhung ngudi di cu nay la nhdng lao ddng theo hgp ddng ngin han va cd ky kei vdi cac doanh nghiep hoac cdng ly va do dd cd nhdng quydn va lgi fch han che d cac qud'c gia tiep nhan.
Hiu hei lam viec trong hnh vuc cdng viec nguy hidm, bin thiu va khd khan, cdng vide hg thudng lam la giup viec gia dinh.
Le Viet Nga 49 Ddng CO chfnh ma lao ddng nd ndng thdn Viet Nam ra di la vl kinh le, vdi hy vgng cii thien kinh le gia dinh. Nguyen nhan quan trgng khac nda la do thieu viec lam va nang cao hieu biei. Thai dp cua cdng ddng d Ddng Tan nhin chung rat ung hd phu nu di lao ddng nudc ngoai va hg xem xuai khau lao ddng la mdt each giii quyet nhdng khd khan vd kinh te, nang cao thu nhap va giim ngheo. •
Tai lieu tham khao
Daniele Belanger. Le Bach Duong, Tran Giang Linh va Khuai Thu Hong. 2009.
Lao dpng di cu tu Viet Nam den cac nuoc chau A 2000-2009: qua trinh, trai nghiem va tac dpng.
Dang Nguyen Anh. 2005. "Chieu canh giai ciia di dan lao dpng thai ky cdng nghiep hoa, hien dai hoa dat nuoc". Tap ehi Xd hgi hoe, Sd 2 (90).
Health Bridge Canada, Trung tam Nghien cUu Phu nCr. 2008. Tac dong ciia xuat khaiu lao dgng den cupc sdng gia dinh tai tinh Thai Binh.
Ngo Van Vang. 2010. Bdo cdo cong tde .xudi khdu lao dgng eiia chii lich .ui Ddng Tdn, huyen Dong Hung, tinh Thdi Binh.
Nguyfin Thi Hong Bich. 2007. XKLD eiia mgt sdmrdc Dong Nam A: Kiiili ii;.:hi('ni vd bdi hoe". Nxb. Khoa hgc Xa hpi. Ha Npi.
Sassen, S., 2003, Globalization and its Discontenl. Essays on the New Mahiliiy of People and Money, The New York Press, New York.
UNDP 2005. 2005 Human Development Report, New York.
Vien Gia dinh va Gioi. 2010. St) lieu lir khdo sal ciia de tai "Mot so van de xa hoi ciia phu ntr lay chong va lao dpng a nudc ngoai".
http://nguoithaibinh.vn/chuyen-de/ban-doc-viet/769-laa-dong-nu-o-nong-thon- that-nghiep-thuc-trang-va-giai-phap.html
hUp://vneconomy.vn/20100119123834655P0C9920/ty-le-that-nghiep-nam-2009- la-466.htiTi
http://siteresaurces.worldbank.org/EXTABOUTUS/Resaurces/Gender.pdf
