NHlN Rn THE Gldl
H A N Q U O C : UCH SirNHITNG NGAY DAU PHAT TRIEN NANG LUtTNG HAT NHAN
PHAM QUANG TRUNG Cue Nang lucng N^uy^n tiJ
ed KH&CN
Mm 1956, Han Quo'c bdt diu thifc hifn phat trien nang lifgrng hat nhan (NLHN) dSn sir.
Sau han 50 ndm, ho da co 23 Id phin u'ng hat nhdn thirtfng mai, dong gop gin 40%
san lirorng di€n cho kinh t e - xa hQi. Hi§n tgi, Han Quo'c dang xay dung 5 Id phan i^ng hat nhSn sin xua't di§n nang. Tir bifdc dau hoan toan 1$ thuQc vao mrdc ngoai (chu yg'u la Hoa Ky), dS'n nay Han QuO'c da lam chu hlu nhir hoan toan cOng nghe hat nhan trong niTdc va han the niFa, da trd thanh quO'c gia xuat khau cong nghe hat nhan. Cd gi trong nhffng birdc di dIu ti@n va di6^u gl lam nen mdt Han Qud'c nhir vSy trong ITnh viTc NLHN?
Nhan thirc itot pha: than duin:
khai thac tir Idng dat nhung NtHN duvc khai thac tit tri nao
Rhee Syng-man, Tong thd'ng dau ti§n ci!ia Han Quoc (giai dogn 1948-1960), la ngudi da thi§'t lap khuon kho cho phat trien NLHN tai Han Qud'c. T6ng thong Rhee r^t quan tam tdi vai tro quan trgng cua khoa hoc va cdng nghe (KH&CN).
La ngudi cd tam nhin chie'n lUdc, dng da nhan thci'y ti^m nang to ldn tir NLHN khi ma nguon nang IUdng nay dUdc doc quyen nam giQ bdi mot so sieu cUdng qud'c, dong thdi 1^ ngudi di 6iu trong nhOng no luc de gidi thieu cdng nghe hat nhan vao Han Qud'c nham day manh phat trien d&'t nifdc va da cd nhOng cam k§'t manh me de xay dyng ngudn nh§n li/c hat nhan.
NhUng ngUdi tgo ra chuyen bien quan trgng cho Tong thd'ng Rhee quy^t dinh xay di/ng cong nghiep NLHN d Han Quoc la Walter L.
Cisler, nguyen Chu tjch Cdng ty didn lyc Detroit (Hoa Ky). Se khdng qua khi ndi r^ng, ngudi dan
Han Qud'c ngay nay dddc si^ dung didn vdi gia thanh re la nhd tam nhin chien iLfdc cua Cisler va T6ng thd'ng Rhee. Luc dd, Cisler trUc tiep chi dao mdt dii an khdi phyc lal cac nha may dien, dUdc chuan bi nhu mdt phan cua ke hoach IVIarshall nham muc tieu tai thi^t chau Au sau the chid'n thif 2. Ong cung di/dc biet tdi nhu la ngudi khai sinh nganh cdng nghiep dien nang Hoa Ky, va la Chu tjch Diln dan cdng nghiep nguyen tir. Ban dau, de giijp Han Quoc, dng da di/a cac thiet bj san xua't dien tdi Han Qud'c khi nudc nay rdi vao tinh trang thieu hut nang Iddng nghiem trong nam 1948. Nam 1956, Cisler tdi Han Qud'c vdi tU each cd van cua cd quan hdp tac qud'c te Hoa Ky, mang kha nang cua minh d l cung c§'p cac bai hgc ve siJ c^n thie't cua vide nghien cLfu NLHN tgi Cdng ty dien Joseon (tien than cua KEPCO - Cdng ty dien Idc Han Qud'c ngay nay) va tai Dai hoc Chuydn nghiep ky thuat qud'c gia Seoul. Ong cung keu ggi manh me de thuyet phuc Han Qud'c sis
dung NLHN vi muc dich hda binh tgi mdt cugc hgp bao cd sd tham dd cua cac nha bao trong va ngoai nddc. Ngoai ra, dng cung nhan mgnh viec nghien cufu hat nhan la can thiet cho Han Qud'c d l phat trien mot nen KH&CN cd dang c^p the gidi.
Tong thd'ng Rhee va Cisler da cd cudc gap gd lich sis vao ngay 8.7.1956, Cisler mang theo mdt chiec hop nho cd t h i tich khoang 25 cm^, dng td minh md chiec hop cd dan nhan "Hop nang lUdng"
triidc mat Tong thong Rhee va ndi:
"Thda ngai, xin hay nhin no".
Nhdng thd ma Cis[er lay ra khdi chiec hop la hai mau than va uranium cd trong Iddng 3,5 pound (khoang 1,5 kg), dng ndi:
"Dd't miu than nay san sinh ra 4,5 kWh dien nang. Dieu gi se xay ra neu dd't miu uranium cung cd trong Iddng tddng td? Nd sinh ra 12 trieu kWh. Vdi chi 1 gram uranium cd the tao ra mot ludng nang Iddng
<5noi n 5 ^ onio TapchiKHOAHQfl „ So21nam2013 cONC NGHE VIET N j f t T " ^
NHlN Rfl TH6 Gldl
vd cung Idn, tddng dddng vdi nang Iddng tao ra td 3 tin than, tang hdn 3 trieu ian".
Nhin thang vao mat T6ng thd'ng Rhee, Cisler ndi:
"Than dddc khai thic td idng da't, nhdng NLHN dddc khai thac td trf nao. Nhdng nddc ngheo ve tai nguyen nhd Han Qud'c nen chu ddng phdt triin ngudn nang Iddng nay".
Tong thd'ng Rhee bSn khoan:
"Khi ndo Hdn Quoc co kha nang sC/ dung nguon nang Iddng nay?".
"Khoing 20 ndm ki td bay gid".
"Viy, Han Qud'c nen chuan bi nhdng gi?".
"Hdn Qud'c phai hoan thanh cac cdng viec chuan bj: cin mdt cd quan quin ly chuyen trach vi vd'n de NLHN va mdt to chde nghien cdu hat nhdn. Di thdc hien diiu do, Han Quoc phii xay ddng nguon nhan Idc hat nhan cdng sdm cdng td't Hdn Qud'c nen xem xet do tuoi nguon nhan Idc trong tim nhin 20 ndm va chuan bi mot each ky Iddng. Sau 20 nam ki td bdy gid, Hdn Quic se thdnh cong rdc rd vdi viec tao ra dien nang td ndng Iddng hat nhdn".
NhOng khuyen nghj cija Cisler du thuyet phuc de lay chuyin Tdng thong Rhee. Tuy la ngudi ngudi da nhan ra sdc manh, gia trj cCia NLHN, dng Rhee vSn khdng chic chin ve khk nang Han Qud'c cd the phat trien nguon nang lupng nay. Ldi tuyen bd cua Cisler do vay da tgo ra mot quyd't tam mdi trong Tong thdng Rhee rang, dat nUdc dng cd t h i khai thac sdc mgnh tU nang IUdng nguyen tis.
Vdi viec nhan mgnh NLHN nhU la nguon nang IUdng tgo ra tU tri thong minh, Cisler khuyd'n cao mdt each manh me ring, Tdng
thd'ng Rhee nen giS\ cac nha khoa hgc va cac ky sU ra nudc ngoai de dUdc hd tro dao tgo. Ting thd'ng Rhee cung hilu ring, dieu cap thiet nhat dd'i vdi Han Qud'c trong sd menh cija minh d l tao ra NLHN la xay dung ddi ngu chuyen gia, va bit dau nhOng no lUc tich cue de Ida chgn va dao tao nh§n tai.
Viec lua ehpn cae nha khoa hpc, nhQng ngUdi sau nay se chi huy nen KH&CN Han Quoc, la nhOng sinh vien ehuyen nganh vat ly, hda hpc trong cac trUdng dai hpc ve ky nghe va khoa hgc, hoac tU trudng cao dang ky thucit eua Dai hpc Qud'c gia Seoul cho chUdng trinh hd trd qud'c gia dao tao 6 ngoai nUdc. Mot so' sinh vien Uu tu da rdi Han Qud'c ra nUdc ngoai de nghien cdu ve NLHN. Mae du thi^u vdn, nhung Chfnh phu v l n tieh cUc dau tu cho vide giii sinh vien di dao tao. Vao thdi diem dd, xuat khau hang nam cilia Han Qude chi d mUc dudi 20 tridu USD, va phan Idn trong sd dd td xuS't khau cac Scin pham ndng nghiep. NhUng qua viec tr& chi phi cao tdi 6.000 USD hpe phi/sinh vien/nam eho viec dao tao tgi Phdng thi nghiem qud'c gia Argonne (Hoa Ky), cd the danh gia dUdc nd lUc cao dp cua Chinh phij Han Qud'c trong viec xay dUng ngudn nhan luc hat nhan. Tong so sinh vien du hgc taj cac trudng cua Hoa Ky dudi sU hd trg toan phan eCia Chinh p h i la 237 ngudi va dUde ctf di thanh eac nhdm tU 10 tdi 20 sinh vien hang nam.
NhOng ngudi tien Phong
Cac nha khoa hpe tr^ Han Qud'e cd niem dam me dae biet vdi NLHN trade ck khi Chinh phQ bat dau xay dung nguon nhan lUc hgt nhan mot each nghidm tuc. Hp da ti^n hanh cac hoat ddng nghien cUu va phat triln theo cac nhdm dupc thanh lap dUa tren sU tU
nguydn cija cae thanh vien. Hg da thu thap cac tai lieu ve luat nang lupng nguyen tCf td cac nUdc phat triln trong nhiem vy x§y dung di/
thao luat va cac quy dinh eCia Han Quoc ve nghien cufu va phat trien NLHN. Cd t h i ndi, cac hoat ddng nghien cdu va phat trien NLHN trong nhOng ngay dau cCla nganh nang IUdng nguydn tiS Han Quoc da dUde tien hanh bdi mpt nhdm khdng chfnh thdc gdm cac nha khoa hpe, ehU khdng phai do mpt ed quan eCia Chinh phij. Cac nhi khoa hpc da cdng hien y chf va sdc manh ban than eho cac du an nghien cdu va phat triln ma khdng nhan dUpc bat ky sU ho trp nao. Hp da sii dung ti^n rieng cua minh d l theo dudi nhdng nghidn cUu. Do cd le da la mot nhiem vu ba't kha thi, nd'u khdng cd sU cam ket tuyet ddi cda ban than d l ddng gdp cho td qud'c thdng qua vide nghien cdu va phat triln NLHN.
Ban Nang luong nguyen tir. cai noi nudi dunng tai nang
Ban Nang lupng nguydn tii (trUc thudc Vy Giao dye cdng nghd - Bg Giao dye) dupe thanh lap ngay 9.3.1956, theo sac lenh cua Tdng thdng. Ban la cd quan quan ly phy trach nghidn cdu, phat trien va sLf dyng ngudn nhan lyc NLHN. Nhiem vy dau ti§n cCia Ban la gi!fi cae chuydn gia sang nudc ngoai de dao tgo. Mpt sd nha nghidn cdu da dUdc tuyen chpn de dao tao ve NLHN 6 nude ngoai vdi sy ho trd tai chfnh tii cd quan hdp tae quoc te Hoa Ky. Sd IUdng hpc vien tham gia chuong trinh tilp tyc tang vpt, dgt khoang 150 ngddi, vdi tren 8 ddt dao tgo cho tdi khi Vien Nghien cUu nang lupng nguyen t&
Han Qud'c (KAERI) dupe thanh lap nam 1959. Nam 1957, chinh sach NLHN cua Chinh phu Han Quoc bat dau Jang td'e nhanh chong.
Ban da nd lyc sogn dy thao Bp luat
46
TcpchKHOAHQCdNG NGHE VIET N £ S6 21 nam 2013
NHlN Rfl TH6 Gldl
Nang lupng nguyen td, va dUdc Quoc hdi thdng qua. Ban cung hodn thanh viee xay dyng mdt cd cau to chUc quan ly nang lupng nguydn tis. Ngoai ra, cdn phu trach viec chpn dja diem xay dyng Vien Nghidn edu nang lupng nguydn tiS Han Qud'c, giam sat cac cdng viec thue t l nhu lya chpn, mua Id ph^n dng nghien cUu va tim kiem cac quy d^u tulien quan.
Hop tac lien Bg la can thiet cho chuong trinh itien hat nhan: Hdi ddngSBdtrmmg
Tdng thdng Rhee Syng-man yeu cau eudc hpp tham van dgc biet giOa 5 Bp: Ngogi giao, Qud'c phdng, Tdi chinh, Xay dUng va Giao dye. Yeu eau cua Tdng thd'ng Rhee eho thay, viec hdp tde lien Bp la can thiet cho chUcfng trinh didn hat nhan do mdc dp Uu tien cao cua NLHN nhU mdt chddng trinh dac biet quan trgng quoc gia. Chu tjch eude hop tham vd'n gida 5 Bd la Bd trUdng Bd Giao dye Choi Kyu-nam, Tien sy khoa hgc chuyen nganh vat ly. Hdi dong ttiam van gdm 5 Bg trudng sau dd dypc duy tri trong thdi gian khoang 3 nam. Mac du chT trong thdi gian ngan, nhung Hdi ddng tham van lidn Bd da dam nhan tat ea eac nhiem vy ma "Uy ban nang lypng nguyen ti!l"' ngay nay phy trach. Sau do, Qud'c hpi Han Qud'e da thdng qua Bg luat Nang lypng nguyen tLf vdi vide ra ddi Cd quan Nang lUpng nguyen td, theo do cha'm ddt chde nang Hpi ddng tham van lien Bp va cac thu tyc lien quan.
Bd iuat Nang lupng nguyen tir dan tien
Bp luat Nang lUpng nguydn td dupc de trinh len Qud'c hpi Han Quo'c vao thdng 10.1957. Bp luat bao gdm 13 chUdng va eac van
ban dudi luat, dUpc sogn thao dUa tren cdc Bd luat hien hanh cua cac qud'c gia phat triln gdm Hoa Ky, Anh, Nhat Ban va thong qua tham vd'n cae ehuyen gia phap ly. Bp luat bao gdm cac quy djnh cd bkn ve nghien edu va phat triln NLHN va viec quan ly cac hogt dpng nay. Bp luat de ra viec thanh lap Cd quan Nang lupng nguyen tU va Vien Nghien cUu nang IUdng nguyen tU Han Quo'c. Ban dau, mpt sd y kien cho rang, viec cd mpt td chUe quan ly ve nang IUdng nguyen td se thieh hdp hdn la dat dudi quydn quan ly cija BP Cdng thUdng. Tuy nhidn, da sd cho rang, ed quan quan ly ve nang lUpng nguyen tii nen la mpt cd quan dpc lap dudi quydn cCia Tdng thdng, vi NLHN ddl hoi chi phi dau tU vd cung Idn, ngudn nhan lye ddi dao va ehinh sdch hd trd manh me, ddng thdi can thiet lap mot chUdng trinh ke hoach qud'c gia quan trgng de xdc djnh tddng lai eua dat nUdc.
Theo Bp luat Nang lupng nguyen tij' dUdc phe chuan bdi Tong thd'ng Rhee, Chinh phu da thanh lap Cd quan Nang lupng nguyen ti!f dudi sU dieu hanh true tie'p cija Tong thdng. Bp luat cung quy djnh viec cdc Bd trudng ndi cac giam sdt Cd quan Nang lupng nguyen td cung nhu lanh dao cija cd quan.
Co quan Nang lupng nguyen tir d^utidn
Cd quan Nang IUdng nguyen tif dupe thanh lap nhU mpt cd quan hanh chinh tdi cao ve KH&CN, tham gia sdu trong viec quan ly tdng the KH&CN cua Han Qude, ddng vai trd quan trpng trong viec dua ra eac ehinh sach KH&CN nham khlc phuc tinh trang thieu hut cdc chuyen gia KH&CN cd trinh dp vao thdi dilm bay gid. Ddy chinh la nen tang eija Bp KH&CN dupc thanh lap sau ndy. Trong thap ky 60, Cd quan Nang lUdng
nguydn ti!f da md rpng cac trp elp cho nghien cUu va tai trp cho mpt sd IUdng Idn giao sU, ddng thdi cung cap nguon kinh phf cho cdc cd sd thi nghiem va mpt sd trudng dgi hpc. Ld cd quan gdp phan truydn bacdng nghe NLHN, nhUng tren tdng the dong vai tro quan trpng trong thuc day nen KH&CN.
Vdi viec thanh lap Cd quan Nang lupng nguyen td, cac thO tyc hdnh chinh phUc tgp ve KH&CN dUdc s i p xd'p hdp ly va ddn gian hdn nham tang hieu qua cdng viee.
Cac thu tuc dUdc thuc hien theo quy trinh dUdi sU tham vd'n cija Hpi ddng 5 Bp trUdng trudc day, viec quan ly dUde thyc hidn thdng qua mpt quy trinh chuan dUdi sy bko trp cOa Bp Giao dye.
6 ddy ed mdt diem rat thu vj ve van de nhan su. Giam ddc dau tien cua Cd quan Nang lUdng nguyen td la Kim Beop-rin, mpt trong ba nha sang lap Oang^ Tu do (eua Tong thdng Rhee). Ong Kim tdng theo hoc chuyen ngdnh triet hpc tai Dgi hgc Paris va nguydn la Bp trudng Bp Giao due. La mpt nhan vat phu ta tin cay nhat cua Tdng thdng Rhee va la ngudi lanh dao chu chdt cua Dang Ty do. Cpng ddng khoa hpc luc dd ky vgng mpt hpc gia se dUdc bd nhiem lam lanh dao eua cd quan. Do dd, viec bd nhiem dng Kim, mdt chfnh tri gia ky cyu gid'ng nhu mpt cu sdc ddi vdi gidi hpc thuat vd mdt so hpc gia da bay td su that vpng ve viec bd nhiem mdt chfnh trj gia vao ehdc vu dd. Tuy nhien, tdng thd'ng Rhee cd cdi nhin khae biet ve van de nay. Ly do dng dUa ra la mpt chfnh trj gia uy tin trd thanh lanh dgo mpt ed quan mdi ve nang lUdng nguyen ti!f Id dieu dUdng nhien. Ong ly luan rang, van de NLHN khdng phai chi la van de gidi hgn 6 pham vi nghien cdu va phat trien trong nhOng bUe tudng eiJa cac phong thi nghiem. Xa hdn
^ » - — C O I ^ S l S ^ "
NHlN Rfl THS' Gldl
rat nhieu, dng mudn ndng eao vj the ngddi lanh dao cCia Cd quan nang IUdng nguyen tCf, ngUdi cd the bao luu dupc quan dilm trudc cde y kien 6 ca'p Bp trudng npi cac. Cd quan N5ng IUdng nguydn tLf da d l dang hdn trong viec dam bao ngan sach eua minh nhd vdo ngUdi lanh dgo la chfnh khach ci!ia hp va kip thdi tang cUdng dd'i ndi ddi ngogi de cung cd vi tri trong cpng ddng KH&CN.
Xay dung Vien Nghien ciiii nang lupng nguyen tir Han Quoc
Cung vdi chu trUdng thdnh lap vao nam 1957, cae tranh luan da nd ra trong viec Ida chon dja dilm xdy dUng Vien Nghidn edu nang lupng nguydn ti!f. Qua nhieu quan diem, cac quan ehdc chu chdt nhan dinh rang, cac mdi lien he giUa Vien vdi cac cd quan Chfnh phu va cae trudng dgi hpc cung quan trpng nhu cac vd'n de ve an ninh, do dd nen lUa chgn mpt dja diem gan ThCi dd Seoul. Chfnh phCi tiln hdnh thu thap y kiln tU cac tang Idp trong xa hpi va tien hanh khIo sat bang vide edng khai toan didn mpi van de trong viec xem xet, ntiu la cd sd dja chat thudn Idi cho lap dat va vdn hdnh IP phan dng hat nhan nghidn eUu va xem xet mpt dja diem tiem nSng cd dja tang Id cac dai da, cac Idp da cd ngudn nude ddi ddo. Vj tri eudi cung dupc quydt djnh la gan TrUdng Dai hpc ky thuat quo'c gia Seoul (ngay nay la Gongneung-dong).
Ban dau, Vidn bao gdm ba ddn vj: Ddn vi Id phln dng hat nhdn, Ddn vi nghien edu cd ban va Ddn vj ddng vj phdng xg. To ehdc cua KAERI dypc xay dyng theo hydng tap trung vao chUe nang NLHN.
Cung gidng Cd quan Nang lupng nguydn ti!f, KAERI dUdc thanh Idp vdi quy md Idn ngay td ban dau, Theo dd, KAERI dUdc thiet ke d l cac nhan vien nghien cdu cd the
tham gia nghien edu trong cdc ITnh vyc khac nhau, bao gdm nghien cdu cd ban va nghien cUu eac ddng vj phdng xg.
Ngudn lire con nguoi la tai san quy gia nhat
Khpng phai tat ca mgi ngUdi deu CO cai nhin tich eye ddi vdi NLHN ngay tu dau. Mpt sdca nhan trong va ngoai nUdc lo nggi ve chfnh sach NLHN cua Han Quo'c.
Mpt phdi doan cua Cd quan Nang IUdng nguyen td qud'c te (IAEA) da thyc hidn chuyen tham 10 ngay tdi Hdn Qude vao thang 6.1959, bay td quan ngai vd ehinh sach NLHN cOa nude nay va cho rang viec theo dudi NLHN cua Han Qud'c la qua vpi vang va dgt ra cau hoi ve kha nang cda nudc ndy d l thyc hien ke hogeh cCia minh 6 trinh dp KH&CN hien tgi. B i t chap cac yeu td bit ipi, Hdn Qud'c tiep tyc dya cac nha nghien cdu NLHN di dao tgo d nudc ngodi. Han Quoc da tuyen chpn 237 hpc vien va gi!fi hp tdi Hoa Ky, Anh, Phap. Sd lupng hpc vien dUdc gii\ di thdi diem do ldn tdi mdc ngudi ta nhan djnh ring, viec xay dyng ngudn nhan lUc KH&CN eua Han Qud'c ve ed ban bat ngudn tU khu vyc NLHN, Han Qud'c da dIu tU mpt quy qud'c gia vd cung Idn cho NLHN, minh chdng thue te cho sdc manh trong cam ket cija Chinh phu Han Qude vd viec tie'p thu NLHN.
Trong thdi gian dau, cde hpc vidn khdng phai eam kdt se trd v l KAERI sau khi hoan thanh khoa ddo tgo. Do vay, nhieu hpc vidn da tiep tuc nghidn cdu d nudc ngoai sau khi ket thdc khda ddo tgo 1 nam dau tien, va tidp tuc hoan thanh cac nghien cdu de dat hpc vj cao trUdc khi trd ve Hdn Qude.
Tuy nhien, khdng It ngUdi bdy to y kien phan ddi vide Chinh phd eung cap khoan trd elp nghidn cUu 6
nudc ngodi kha Idn cho mdt so nha khoa hpe ed ten tudi trong sd cdc hpc vien cCt di. Ddi mat vdi cac chi trich, Gido su Yoon Se-won, Giam dde dIu tidn cCia Ban Nang lupng nguydn tCf da gCfi mpt sd ban bao cao tdi Van phdng Chfnh phO, va tim each hd trp chinh thdc cho cac khoan trp cap nghien cdu. "Chung ta phai tuyen dyng cae nhd nghidn cdu theo each dd„. Ndu khdng, chung ta se khdng cd kha nang thu hut kjp thdi nhQng ngUdi co trinh dp, nhOng ngudi ddng vai tro quan trpng trong nghien cdu nang lUdng nguydn tii". Cudi cung, l$p luan cua Gido su Yoon da thuydt phye dddc mpi ngddi va Han Quoc da kjp thdi thu hut ddpc nhdn tai, nhOng ngUdi sau do da d i n dat sy phdt triln cdng nghp tidn tidn. Han Qude da tuyen dyng hang tram nhan tai trong khoing thdi gian vai nam ngan ngCii va gis\ hp di dao tao ngoai nude vdi viec dau tU sd IUdng Idn ngan quy qude gia. Vdi Hdn Quoc, dd nhU mpt mdnh ldnh tdng dpng vien chua tdng cd tien le. Ngodi ra, chfnh saeh tien lUdng dac thu cung da dypc thye hien dya tren lenh eua Tdng thdng elio phep chi tra trd cap nghidn edu va trp cap mdi trudng edng viec nguy hiem tUdng dUdng 100% lUdng cd ban eija can bd. LUdng eCia cac nha nghien cdu cao g l p gan 3 lln IUdng thdng thydng cua cac cdng ehdc Chfnh phCi. Vdi nhdng no lyc nhu vay, trong vdng 10 nam, 237 ngypi dupe dao tgo 6 nude ngoli da la nhdng nha nghidn cdu chCi chdt, ddng gdp quan trpng cho sy phat triln KH&CN d Hdn Qud'c.
NhOng hgt gidng dUdc gieo trdng dgc bidt da eho mua qui phat then •
-o TapchiKHOAHQfl ^..^, ^ ^„,„
" CONONGHEVIEIN/flif " ° ' ^ " ' " ' ° ' ^
