PHAT TRIEN NGUON NHAN LL/C 6 TINH LAM DONG
ThS. BUI Q U A N G SdN
Trudng Trung cd'p nghe Bao Lgc tinh Ldm Dong
lj9«3ia»«j»j!ssi«s,fflB!iass!sss«ai!^^ bang 8 8 % GDP binh quan dau
»' The economical development depends on many factors, including i " § ' ' * ' " " ^ ^ ^ ' " ^ " ^ 2 ° ° ^ ^^^
I binh quan dau ngadi cua Tinh ehi the human resource as the decisive factor for the economical devel- i , v , „ ^ „ , , , , ,
I bang 6 3 , 5 % mac binh quan chung
= opment. Under current conditions, a high and sustainable development i j-Qg ^-j nadc) Co cau kinh te eua i could be remained not only on Ihe basis ol natural resources, capital i tinh tiep tpe chuyen djch nhPng J and technologies, but also on Ihe human resources and its quality. One i ^ ^ i tdc dp c h i m , nam 2010 ty of the S pillars lor the socio- economical development ol Lam Dong in i " ' ' ' " 8 ^dng nghiep - xay dPng dat
• ^ o „ . , « „ , . . ... ,. i 2 0 % , dich vu dat 3 1 % , nong, lam
the period 2011-2015, as clarified by the nth congress ol the Provincial i , , I nghiep, thuy s i n dat 4 9 % . Tdng
Organisation ol Ihe Communist Party ol Vietnam, is the development of I K ; „ „ „ , ^ U ^..«% i u-' c - j . '^ i i<im ngaeh xuat khau 5 nam dat the human resource, especially the high qualify human resource, for j | i .200 trieu USD, kim ngaeh xuat meeting the requirements ol the provincial economical development I khau n i m 2010 tang gap 2,3 l l n and integration. I so n i m 2 0 0 5 , tde dp tang binh
j quan dat 2 0 , 2 % / n a m .
Lpc lapng lao dpng (dan so
T
Sng trudng kinh te phu thudc vao nhiiu yeu td, trong dd lUc hoat d p n g kinh te) hang nam tren luang lao ddng la yeu to quyet dinh den tang trUdng kinh te. dia ban t i n h Lam Ddng binh quan Trong bdi canh hien nay, de duy tri tdc do tang trUdng cao va giai d o a n 2 0 0 5 - 2 0 0 9 l i 6 5 0 bin viJng, khdng chi diJa vao ngudn tai nguyen thien nhien, vdn, khoa nghin ngPdi, tdc dp tang binh hoc - cdng nghe ma cdn phij thudc rat nhieu vao ngudn nhan lUe va q u a n 1 , 7 % / n i m (tPPng dapng chit luang nguon nhAn lUc. Mgt trong 5 khau dot pha de phat trien 11,7 nghin lao dpng/nam). Lpc kinh te' - xa hdi Lam Ddng giai doan 2011-2015 ma Dai hdi Dang bd lapng n i y ddpc bd sung ta dan sd tinh Lam Ddng lan thU IX da xie djnh la: dao tao ngudn nhan liJc, nhat bade v i o dp tudi lao dpng cua t i n h la ngudn nhan lUe ehat lugng eao, dap Ung eho nhu cau phat trien va k h o i n g 8 5 % mdc gia tang v i 1 5 % hdi nhap kinh te' cOa dia phuang. t d ngudn tang co hpe.1 . Khai q u i t h i f n trang phat trien ngudn nhan Idc tinh Lam Dong N a m 2 0 0 9 , Idc Idpng lao d p n g Trong n h d n g n a m qua, t i n g trddng kinh te cua tinh Lam D d n g lien khu vpc t h a n h thj cd 255 nghin tue dat tdc dp cao. Tde dp tang trPdng G D P b i n h q u i n 5 nam 2 0 0 6 - ngddi, c h i e m 3 9 , 5 % , lac lapng lao 2 0 1 0 dat 1 4 % / n a m , trong dd khu vdc ndng lam nghiep tang 9,8%, cdng d p n g khu vpc ndng thdn cd 4 0 6 n g h i e p - x a y d p n g tang 2 0 , 6 % ; d j c h vu t i n g 1 9 , 4 % . G D P binh quan dau nghin ngPdi, ehiem 6 0 , 5 % tdng ngddi n a m 2 0 1 0 dat k h o i n g 19 trieu d d n g , gi'p 2,8 lan so n i m 2 0 0 5 , so lao d p n g eua T i n h . Ty le lao
So 81 (9>2ni2J THONG TIN S, DU BAO KINH TE - XA HQI 19
NGHIEN CL/U CHINH SACH
dpng cd viec lam d khu vpc thanh thj tha'p hon khu vpc ndng thdn (71,9% so vdi 85,1%). Sd ngadi khdng cd nhu cau lam viec (di hpe, npi trp va vi ly do khac) d khu vpc thanh thj eao hPn ndng thdn.
Lao dpng cd chuyen mdn ky thuat da qua dao tao nghe va tPPng dPPng trd len d L i m Ddng da tang ding ke c i ve sd Ippng v i ty le. Nam 2006, ty le nay la 19,1 %, nam 2009 tang len 29% tdng lpc Ippng lao dong cua Tinh. Neu so vdi toan vdng Tay Nguyen thi Lam Ddng l i Tinh cd ty le lao dpng da qua dao tao cao.
Sp chenh lech gida hai khu vpc thanh thi v i ndng thdn tren eung eic tieu ehi la khoing 2,1 6 l i n . T^ 16 lpc Ippng lao dpng da qua d i o tao d khu vpe thinh thj la 39,7%; khu vpc ndng thdn la 18,4%. Co cau nhan Ipc theo cie nhdm nganh nghe thdi gian qua dape dinh gia thdng qua sd lao ddng lam viec trong cic nganh ndng, lam, ngp nghiep, sin xua't, djch vu,... (bing 1)
Bang 1: CP cau nhan iPc theo nganh nghe d Lam Dong
Lao ddng dang lam viec (dang hoat dpng KT) phan theo nganh kinh te 1. Nganh ndng, lam, thuy sin 2. Nganh cdng nghiep, xay dpng.
3. Nganh djch vu
Nam 2001 So ngudi
515.661 402.258
37.833 75.570
Ty le 100,00
78,01 7,34 14,65
Nam 2005 So' ngudi
609.664 457.979 52.247 89.438
Ty le 100,00
75,12 10,21 14,67
Nam 2009 Sd ngudi
653.282 440.229
55.385 156.668
Tyl?
100,00 67,39 8,63 23,98 Ngudn: Nien giam thdng ke tinh Lam Ddng cac nSm 2000-2009.
Ty le lao dpng tham gia hoat dpng kinh te trong c i c nginh kinh te da ed sp chuyen ddi theo chilu hPdng tich epe, trong giai doan 2005-2009, sd lao dpng lam viec trong ITnh vpc ndng, lam nghiep va thuy sin giim 6,1 % (ta 73,5% nam 2005, xudng cdn 67,4% nam 2009), lao dpng l i m viec trong iTnh vpc cong nghiep, xay dpng giim 1,5% (td 10,2% nam 2005 xudng edn len 8,5% nam 2009) v i lao ddng l i m viee trong iTnh vpc djch vu tang 9,3% (td 14,6% nam 2005, len 23,9% nam 2009).
Quan he gida nginh, nghe dao tao v i nganh, nghd lam viec cd i n h hPdng trpe tiep den b i n than ngddi lao dpng va qui trinh sin xuit. Neu ngPdi lao dpng lam c i c cdng viec phd hpp vdi chuyen mdn dao tao se gidp hp phit huy ddpc ky ning, kien thde trong cdng viec, td dd gdp phan t i n g them hieu qui cdng viec va ngppc lai khi cdng viec dang lam khdng phd hpp vdi chuyen mdn ddpc dao tao se la sa ling phi kien thde, i n h hddng khdng nhd tdi hieu qui cong viec.
Trong nhdng nam qua, mang Ipdi d i o tao, day nghe tai tinh Lam Dong ddpc cung cd v i phit trien, quy md dio tao tang. Hien nay, tren dia ban Tinh cd 2 trPdng dai hpe; 05 trddng cao dang, 3 trPdng trung cap, 41 dpn vj day nghe tai c i e dja phapng hang nam eung cap hang ngin lao ddng ed trinh dp v i tay nghe cho dia phaong. Ngoii ra cdn ed tradng Dai hpe Bich khoa thinh phd Hd Chi Minh, Dai hpe Kien true, Dai hoc Tdn Dde Thing thinh phd Ho Chi Minh dang l i m thu tue dau tP tai dia b i n tinh Lim Ddng; trPdng Trung cap du Ijch Lam Ddng dang trong xay dpng cP sd vat chat.
Ve nang Ipc dao tao, trong giai doan 2006-2010, mdi nam c i e dPn vj tren d i o tao tren 12 nghin lao dpng, trong dd khoing 7 nghin hpe vien trinh dp cao dang, cao dang nghe, trung cap nghd, sP cap nghe v i td 3- 5 nghin ngPdi dape day nghe dadi 3 thing (day nghl thddng xuyen). Quy md dao tao tren dja ban tinh tang khoang 20%/ nam.
Sd Idpng nganh nghd dape d i o tao hien nay cua dja phPPng cdn it, chi cd 51 nghe (trong dd rieng eao d.ing nghe 11 nghe, trung ci'p nghd 18 nghe), trong khi c i nddc dao tao tren 200 nginh nghe. Ngoai ra.
20 THONG TIN & DU BAD KINH TE - XA HOI So' 81 (9.2012)
h i n g nam ngan sich nha nPdc hd trp kinh phi cho mdt sd doanh nghiep trpe tiep td chde d i o tao nghe eho lao dpng eua minh. Qua dd, hing ngin lao dpng dPpe dao tao, v i phan Idn d i cd viec lam phu hpp vdi nginh nghe dPpc dao tao. Ve cP b i n , tinh d i g i i i quyet dPpc nhu eau viee l i m va tinh trang thieu hut lao dpng cd trinh dp va tay nghe cho c i c cP sd kinh te v i hinh ehinh sp nghiep tren dia ban, gdp phan chuyen djch cO cau lao dpng v i khac phuc nhdng bat hpp ly ve cP eau nhan lpc.
Tuy nhien, sd lapng nginh nghe d i o tao hien nay chUa dap dng eho e i c nganh kinh te trpng diem eua tinh; quy md, chi't Idpng d i o tao cdn han che, he thdng day nghe ehda da dang e i ve loai hinh co sd day nghe, nginh nghe d i o tao, trinh dp d i o tao; dpi ngu giio vien day nghe ddpc hinh thanh td nhieu ngudn, g i i o vien ed trinh dp chuyen mdn tdt nhPng ky nang nghe khdng eao v i ngapc lai. Cdng t i c dao tao v i chuan bj ngudn lao dpng xui't khau cdn nhieu han ehe, mang tinh tp p h i t v i manh mdn, yeu nhi't v i n l i khau ngoai ngd, tay nghe chaa d i p dng dape yeu eau cda cdng nghe sin xua't hien dai, n h i n thde ve quan he chu thp ehPa rd r i n g , y thde ky luat v i c h i p hanh hpp ddng da ky ket cda mot bp p h i n lao dpng cdn kem, cdn mang n i n g t i c phong ndng nghiep g i y i n h hadng den uy tin cua lao dpng Viet Nam.
Trong nhdng nam qua, mac du c i e trPdng da t i p trung dau td cho CP sd vat chi't, xay ddng chdPng trinh giing day mdi. Tuy nhien, phdPng phap giing day cdn nang ve ly thuyet, it gan vdi thae hinh, chaa g i n vdi nhu eau thi trddng lao dpng, ky ning lao dpng, thpc hinh eua ngadi hpe edn thi'p. Mdt sd cP sd dao tao d i x i y dpng chdPng trinh hien dai, tiep can vdi mot sd trddng d nddc ngoii va thpc t i i n ddi sdng sin xua't, kinh doanh, djch vu. Tuy nhien, ty le thdi gian danh cho thpe hinh v i n chaa d i m b i o theo quy djnh - trung binh 55,6%. Nguyen nhan l i do thieu dien tich phdng
hpe thpc h i n h , thieu giio vien v i trang thie't bj day thde h i n h trong cac CP sd d i o tao nghe.
Cung vdi chinh sich eua Trung apng hd trp day nghe cho lao dpng ndng thon, cho ngddi ngheo theo c i c ChdPng trinh mue tieu Quoc gia, Tinh da ban hinh nhieu ehinh sich tao cP hpi hpe nghe de g i i i quyet viec lam, td tao viee lam eho ngddi lao dpng v i khuyen khich x i hpi hda day nghe nhd:
Quyet dinh sd 2859/QD-UBND ngay 16/11/2009 eua UBND tinh
Lim Ddng ve viec hd trp kinh phi eho quin ly dao tao nghe Lam Ddng td ngudn ddng gdp eua cic td chde kinh te; Quyet djnh sd 24/QD-UBND ngay 26/7/2010 eua UBND tinh Lam Ddng ve viec ban hinh mpt sd chinh sich ddi vdi cic hp gia dinh va lao ddng cd hp khi'u thadng trd tai 16 x i ngheo eua tinh;
Quyet djnh sd 1946/QO-UBND ngay 25/8/2010 eua UBND tinh Lim Ddng ve viee phe duyet de i n Dao tao nghe cho lao dpng ndng thdn tinh Lam Ddng den n i m 2020; Quyet djnh sd 16/2010/QD- UBND ngay 12/5/2010 eua UBND tinh Lam Ddng ve viee ban hinh quy djnh eho vay vdn di lao dpng cd thdi han d nPde ngoii tren dja ban tinh Lim Dong; Quyet djnh sd 3156/QD-UBND ngiy 25/8/2010 cua UBND tinh Lim Odng ve viec phe duyet de i n phit trien ngudn nhan Idc Tinh.
Tinh hinh sddung ngudn nhin lpc ed nhieu chuyen bien tich cpc d Lim odng. Ty le lao ddng tham gia hoat dpng kinh te trong c i e nginh kinh te da ed sp chuyen
So 81 (9.2012) THONG TIN S, DU BAD KINH TE - XA HOI
21
NGHIEN CL/U C H I N H SACH
ddi theo chieu hadng tieh cac, trong giai doan 2005-2009, sd lao ddng lam viec trong ITnh vpe ndng, lam nghiep va thuy sin g i i m 6 , 1 % (td 73,5% n i m 2005, xudng cdn 67,4% nam 2009), lao dpng lam viec trong Unh vpc cdng nghiep, xay dpng g i i m 1,5% (td 10,2% nam 2005 xudng cdn len 8,6% nam 2009) v i lao ddng l i m viec trong ITnh vac dich vu tang 9,3% (td 14,6% n i m 2005, len 23,9% n i m 2009). Tuy nhien sd chuyen djch cP ciu lao ddng gida c i e ITnh vpc cua tinh trong nhdng nam qua edn e h i m so vdi trung binh e i nPdc.
Ty le chuyen djch lao ddng trong linh vpc ndng, lam nghiep v i thuy sin eua Tinh thi'p hon 7% (ty le eiia ca nPdc 13,1%); ITnh vpc djch vu chuyen dich 9,3% (ci nPdc 4%), linh vac cdng nghiep - x i y dang chPa cd sp chuyen djch tich cac.
Trinh do chuyen mdn ky thuat eua lao dpng dang lam viec cung dPpc c i i thien. Trinh do chuyen mdn ky thuat cua Ipe IPpng lao dpng va hang nam tiep tue dPpc ting len, nam 2005 la 19,1% tang len 29,6% nam 2009.
Lao dpng da qua d i o tao d trinh dp dau tien: dao tao nghe v i tPPng dPOng nhieu nhi't chiem 20,5%, tiep den la lao ddng ed trinh dp trung hoc chuyen nghiep chiem 4 , 1 % va cao dang - dai hpe trd len (nhdng lao dpng cd trinh dp nay cdn dPpe gpi la lao dpng tri thde - khoa hpe va cdng nghe) chiem 5,3% so vdi tdng sd lao dpng d i qua dao tao (bang 2).
Bang 2: Trinh dp chuyen mon ky thuat cua lao dong dang lam viec
1. Tong sd
1. ChPa qua d i o tao chuyen mdn ky thuat 2. Dio tao ngan han
3. So ci'p nghd 4. Cdng nhin ky thuat 5. Trung cap nghe 5. Cao ding nghe
7. Trung ci'p chuyen nghiep 8. Cao dang
9. Dai hpe 10. Tren dai hpe
Nam 2005 So ngudi
626.607 507.552 36.343 23.310 8.773 10.026 2.444 11.279 7.519 18.798 564
Ty le 100,0
81,0 5,8 3,7 1,4 1,6 0,4 1,8 1,2 3,0 0,1
Nam 2009 Sd ngudi
671.501 472.737 62.065 41.813 15.363 19.005 3.650 20.927 9.658 25.470 803
Ty le 100,0
70,4 9,2 6,2 2,3 2,8 0,5 3,1 1,4 3,8 0,1 Ngudn: Cue thdng ke, Sd Lao ddng, Thuang binh va Xa hdi tinh Lam Ddng.
Qua thpc te phit trien v i sd dung ngudn nhan lpc cua tinh Lam Ddng cd the tha'y cd k h i nhieu ket qui tieh cdc CP b i n . Dd l i :
- CP eiu ngudn nhan Idc tre vdi ty le lao dpng thupc nhdm 1 5-34 tudi ehiem tren 70% dan sd trong dp tudi lao ddng; cao hpn mdc trung binh c i nddc.
- Lde lapng lao dpng tiep tue t i n g qua c i c nam, tinh trang viec lam cua lpc lapng lao dpng tiep tue ddpc cai thien, ty le thi't nghiep hang nam deu giam c i khu vpe thinh thj va ndng thon.
- Lim Ddng cd he thdng c i c co sd d i o tao dPpc d i u td x i y dpng mdi v i ning ci'p, cd quy md phdng hoc v i thie't bi thde hinh tdPng ddi tdt nhp: TrUdng Dai hpe D i Lat, TrPdng Dai hoc Yersin, Trddng cao dang
22
THONG TIN S DlJ BAO KINH TE - XA HQI So 81 (9.2012)kinh te ky thuat Lam Dong, TrUdng Cao Dang nghe D i Lat, TrUdng eao dang Su pham, TrUdng trung ci'p du Ijch Lam Ddng,...
Dpi ngd giio vien d c i c trPdng cd trinh dat chuan tPPng ddi cao, nhieu tai lieu, giio trinh ddpc bien soan, chinh sda phu hpp vdi nhu cau dao tao va nginh nghe p h i t trien kinh te cua dja phPPng, d i e biet nhdng nginh nghe truyen thdng cua mdi d i n tpe. Chi't Idpng d i o tao tdng bade dupe n i n g eao, thUc hien lien doanh lien ket trong d i o tao vdi c i c c i c trudng tai thanh phd Hd Chi Minh, Ha Npi.
N h i n thde eua n h i n dan, ngudi lao dpng trong tinh ve hpe nghe, chuyen ddi viec lam d i ed bdde chuyen bien quan trpng, trd thanh mpt nhu cau thie't thde, phuc vu x o i ddi g i i m ngheo nhanh v i ben vdng.
Cdng t i c dao tao d i ddpc xa hpi hda, dupe huy ddng td nhieu ngudn lde, trong dd cd sU tham gia ddng gdp eua doanh nghiep v i ngddi hpe. Cdng t i c dao tao n i n g cao chit lupng ngudn nhan lUc tren dja b i n tinh L i m Ddng trong nhdng nam qua ludn dupe sp quan tam ehi dao trae tiep eua Tinh u^, H D N D , UBND Tinh, satham gia tich cpc cda c i e ci'p, c i c nganh, dja phUPng trong Tinh.
Tuy nhien, cdng t i c p h i t trien v i khai thie, sd dung ngudn nhin lUc cda Lam Ddng cdn cd nhdng nhupc diem va han che chd yeu sau d i y : - Ngudn n h i n lUe cua Tinh vda thieu vda yeu; quy md chi't Idpng cP ci'u dao tao nghe chUa d i p dng yeu cau thj trudng. Chi't Idpng ngudn nhin lpc ehUa d i p dng yeu cau cdng nghi$p hda, hien dai hda v i hdi n h i p kinh te qude te; nhieu ITnh vdc thieu lao dpng cd trinh dp chuyen mdn, quin ly gidi.
LUc lupng lao dpng thieu tinh chuyen nghiep, trinh dp ngoai ngd v i tin hpe cdn han ehe, t^ le lao dpng ed trinh dp eao edn thi'p.
- Cdng t i c dao tao, p h i t trien ngudn nhan lde cdn nhieu bat cap.
D i o tao ehda gan vdi nhu cau cua thi trddng, chi't lupng lao dpng qua d i o tao nghe chUa d i p dng dUpc yeu cau cua doanh nghiep, cung v i eau lao dpng chUa thpc sU gap nhau.
- Chuyen dich lao dpng td khu vUc ndng nghiep sang khu vpe cdng nghiep, x i y dpng, djch vu edn thi'p. Lao dpng trong khu vdc ndng, lam nghiep va thuy sin v i n chiem ty trpng cao.
- Lao dpng cd viec lam ehu yeu t i p trung d loai hinh kinh te ca the (ngddi lao dpng tu g i i i quyet viec l i m ) , cdn e i c doanh nghiep ehUa l i dpng lUe va tao cP hpi g i i i quyet viec lam cho phan Idn ngddi lao dpng trong Tinh.
2. Mgt so'giai phap phat trien ngudn nhan lUc d tinh Lam Dong Giai doan 2011-2015 v i tam nhin den nam 2020, tinh Lam Ddng d i xac djnh eac chi tieu p h i t trien kinh te eho dia phUPng nhu sau:
Td'c dp tang GDP (theo g i i so sinh 1994) binh quin thdi ky 2011 2015 dat 15-16%/nam; trong dd nginh ndng nghiep t i n g 7,8-8,7%,
nginh cdng nghiep v i x i y dpng t i n g 22,5-24,1%, nganh djch vu tang 1 7 - 1 9 % .
GDP binh quin dau ngUdi den nam 2015 dat 44,5-46,2 trieu ddng (khoing 2.200-2.300 USD), gi'p hon 2 lan so vdi nam 2010.
- C P ci'u kinh te nam 2015: ty trpng ndng, l i m nghiep dat 36,8 -37%, cdng nghiep xay dpng dat 26,8-28%, djch vu dat 35,2- 35,8%.
Tdng kim ngaeh xua't khi'u tren dja ban tang binh quin 18,1%/nam, kim ngach xui't khi'u n i m 2015 dat 545 trieu USD;
tdng kim ngaeh xui't khi'u 5 n i m dat 2.860 trieu USD.
Tong vdn dau tP x i hdi 5 nam dat 84.000-84.300 ty ddng, t i n g binh quin 18-18,5%/nam, bang 40% so vdi GDP, tang gi'p 2,5 lan so vdi thdi ky 2005-2010.
De gdp phan thpc hien t h i n g Ipi c i c muc tieu, nhiem vu d i t ra, h i n g nam Tinh phi'n d i u d i o tao nghe eho 33-34 nghin lao dpng, d i o tao nghe cho lao ddng ndng thon chiem 75-77%, trong dd: 40% phuc vu s i n xua't ndng nghiep, 50% chuyen ddi n g i n h nghe tai chd, cung dng eho c i c khu cong nghiep, c i c nganh san xua't phi ndng nghiep va cho xui't khi'u lao ddng. Day manh chuyen djch cP ci'u lao dpng, den nam 2015 ty trpng lao dpng trong nganh ndng lam ngd nghiep la 52-53%; eong nghiep, xay dUng l i 14-15%, dich vu la 31-32%; den n i m 2020 Vy trpng lao dpng trong n g i n h nong, lam nghiep l i 44- 45%, cong nghiep, xay dUng l i
So 81 (9.2012) THONG TIN & DU BAG KINH TE - XA HQI 23
NGHIEN CQU CHINH SACH
18-19%, dich vu l i 35-36%. Vi vay, g i i i p h i p p h i t trien ngudn nhan lpc d tinh Lam Dong can t i p trung chu yeu v i o 2 hUdng cP b i n sau:
A4ot la, tinh chu trUang ddi mdi quan ly nha nUdc vi phat trien ngudn nhan lUc d dia phuang thdng qua eae bien phap nhU:
Nang cao nhSn thUc cCia cac cap, cac nganh va toan xa hdi vi phat triin nhan lUc.
To chde tuyen truyen ve vai trd v i tam quan trpng cua viee d i o tao, dddng nang cao c h i t Idpng ngudn nhan Idc ddi vdi sd p h i t trien kinh te xa hpi cda Tinh. Tdng cP quan, doanh nghiep tren dja ban Tinh t i n g ePdng sp ehu ddng, sing tao trong cdng t i c p h i t trien ngudn nhan Ipe cua minh, coi trich nhiem p h i t trien ngudn nhin Idc la trich nhiem cua ngUdi sd dung lao dpng, cua doanh nghiep va cda toin x i hpi.
Nang eao hieu q u i hoat dpng tu vi'n hudng nghiep trong c i c trUdng trung hpe cP sd, trung hpe phd thdng de hoc sinh nhin thde dung dan ve hpe nghe, ehu ddng Ida chpn eic loai hinh hpe nghe phd hpp vdi dieu kien, hoin einh eua minh.
Day manh eong tae tuyen truyen vi giao due, dao tao va phap luat ve phit trien nhan lue
Cac td chde chinh tri - xa hpi, cae hpi nghe nghiep tang cddng tuyen truyen chu trUPng, chinh sich cua d i n g v i nha nddc ve dao tap nghe cho lao dpng ndng
thdn, tP van hpe nghe, viec lam miSn phi va van ddng c i e hdi vien cua minh tham gia hpe nghe.
Thpc hien tdt cdng t i c tP van ve chinh sich, p h i p luat ve lao dpng, day nghe, xua't kha'u lao dpng cho ngPdi lao dpng; tP vi'n hUdng nghiep, gidi thieu viec lam sau d i o tao cho ngUdi lao dpng.
- IHoan thien bd may quan ly phat trien nhan lUe, ddi mdi phuang phap quan ly, nang cao nang li/c, hieu luc va hieu qua hoat ddng bd may quan ly.
Cung cd, hoan thien he thdng quin ly p h i t trien nhan Ipe td ci'p tinh den c i c dja phPPng. Ban hinh c i c quy djnh ve ep ehe phdi hop gida eic eP quan quin ly n h i nPde ve nhan Idc vdi c i c cP sd day nghe, he thdng c i c trPdng trong Tinh. Xem c i c trPdng dao tao la don vi trpe tiep gidp tinh trong viee lap ke hoaeh d i o tao, eung ci'p djch vu dao tao theo yeu eau phit trien.
Tang cddng quin ly n h i nPdc ve day nghe, g i i m sit npi dung, chdPng trinh, dieu kien, cP sd vat chi't day nghe, d i o tao nhin Idc theo yeu cau eua mot sd dp i n Idn, c i c cdng trinh trpng tam, chppng trinh trpng diem eua Tinh.
Ve CP ehe quin ly, tang tinh chu dpng cho ci'p cP sd, c i c trPdng trong cdng t i e tuyen sinh; chPPng trinh, npi dung dao tao; xay dpng dpi ngu giing vien, dau tU eP sd vat chit,... c i c trPdng dPpe quyet dinh trong hoat dpng d i o tao, lien ket d i o tao vdi c i c trddng khic trong v i ngoii tinh tren cP sd nang lde d i o tao eua trPdng, nhu cau cua thj trddng lao dpng v i quy hoat phat trien ngudn nhan lpc cda Tinh.
- Cai tid'n va tang cudng siJ phdi hgp gida eic cap, cac nganh ve phat trien ngudn nhan liJc trdn dia ban Tinh
Cic nganh, c i c dia phUPng can cd quy hoaeh phit trien ngudn nhan lUe eua Tinh den n i m 2020, chu dpng xay dpng De i n , Ke hoach dao tao, bdi dudng c i n bd, cdng chde, ngddi lao dpng giai doan 2011 -2015 va djnh hddng cdng t i c d i o tao den nam 2020 d i p dng ddpc yeu cau p h i t trien kinh te, x i hpi cua tinh.
Ting cddng cong t i e kiem tra, d i n h g i i trich nhiem cua ci'p uy, chinh quyen c i c ci'p, ngUdi ddng dau cP quan, dPn vj v i doanh nghiep ve cdng t i c d i o tao, p h i t trien ngudn n h i n lpc. Cic eP sd dao tao, cic don vj dupe giao chi tieu d i o tao, hang nam p h i i dinh g i i chi't Idpng d i o tao, t^ le lao ddng cd viec l i m sau khi d i o tao.
Hai la, Tinh chu truang hoan thien ca che, chinh sich va bien phap khuyen khich va thiJc day phit then ngudn nhan li/c trong Tinh, cu the la:
a. Chinh sich dau tU va ehinh sieh chuyen djch ca cau kinh td:
Huy ddng mpi ngudn lUc trong nddc va ngoai nUdc ke c i ngudn lUc trong dan de dau tU phat trien cP sd ha tang, cP sd vat chi't eho sin xua't kinh doanh, dich vu tao viec l i m mdi cho lao dpng.
24 THONG TIN & DU BAD KINH TE - XA HOI So 81 (9.2012)
- Dau tu manh eho sp nghiep giio dpc - d i o tao, ehd trpng giio dpe pho thdng CP sd tao nen t i n g vdng chae cho d i o tao nghe; Pu tien cho khu vpc ndng thdn nhi't l i nhdng dja phPPng, khu vJe ed nhu eau chuyen ddi hinh thde sin xua't de lao dpng cd du dieu kien hinh thinh va phit trien loai hinh sin xui't mdi.
Phit trien ndng nghiep cdng nghe eao, vdng ndng nghiep xanh sach, dau tU cho cdng nghe sau thu hoaeh, cdng nghiep ehe bien ndng l i m sin, cd chinh sich hd trp khuyen khich dau tU phit trien ling nghe truyen thdng, chinh sich hd trp x i y ddng thUPng hieu quing b i sin pha'rn, thpc hien cd hieu q u i e i c chdPng trinh khuyen cdng, khuyen ndng, khuyen ngU,... de g i i i quyet viee l i m eho ngUdi lao ddng , ehu trpng viee l i m ddi vdi ndng dan vung ngheo, vung ddng b i o dan tpe thieu so, vung siu, vung xa.
- Cd chinh sich khuyen khich c i c doanh nghiep, ngPdi sd dung lao dpng thpc hien d i o tao, dao tao lai cho ngUdi lao dpng, thpc hien chinh sieh tuyen dung theo dPn d i t hing d i o tao nham tao viec l i m v i thu nhap dn djnh cho ngUdi lao dpng.
b. Chinh sich tai chinh va su" dung ngan sieh eho phat trien ngudn nhan lUe: Day manh hoat dpng eho vay vdn g i i i quyet viec lam, vay vd'n hpe nghe, hd trp cho c i e doanh nghiep vda v i nho vay vdn p h i t trien sin xuat, tao viec lam cho ngddi lao dpng, PU tien cho lao dpng ddng b i o dan toe thieu so'.
Thde hien chinh sich khdng thu hoc phi dao tao nghe tai c i c eP sd day nghe cho c i c ddi tdpng la con Met sy, con thUPng binh, gia dinh thupc dien chinh sich, hp ngheo, ndng d i n khdng edn di't de sin xua't, ddng b i o dan tpe thieu sd.
Xay dpng djnh mde ehi dao tao eho eic ddi tUpng d i o tao nham khuyen khich hpe nghe, bdi dUdng nang cao tay nghe, bao d i m ehi phi d i o tao cho c i giai doan 2011 -2020
c. Chinh sach viec lam, bao hiem, bao trg xa hdi: JhUc hien tdt c i c chinh sieh ve viec l i m , chinh sich b i o hiem, b i o trp x i hpi; tao mdi vi?c lam, hd trp tim viec lam dd'i vdi c i c dd'i tdpng gia dinh chinh sieh, ngUdi ngheo.
Ting cddng kiem tra viee thUc hien cac chinh sich b i o hiem x i hdi, b i o hiem y te, b i o hiem thi't nghiep eua c i c doanh nghiep tren dja b i n tinh.
Doi mdi chinh sich tuyen dpng, gan dao tao nghe theo yeu cau cua doanh nghiep v i ngddi sd dung lao dpng.
d. Chinh sach huy ddng eic nguon luc trong xa hdi cho phit trien ngudn nhin lUe: X i hpi h o i vd g i i o dpc, d i o tao nghe nham huy dpng mpi ngudn lde trong xa hpi de p h i t trien giio due, d i o tao nghe, da dang hda c i c loai hinh d i o tao. X i c dinh cP ci'u nghe nghiep, t f trpng c i c ITnh vUc, nhu cau lao dpng cho chuyen djch cP ci'u kinh te cda tinh nham khuyen khich c i c doanh nghiep, ca nhan dau td v i o ITnh
vac g i i o due, d i o tao nghe d i p dng c i e nhu cau eua Tinh. Uu tien d i o tao eho cac cdng trinh trpng diem, ITnh vpc then chdt trong p h i t trien kinh te cua tinh nhP: du Ijch, thUPng mai djch vu;
ndng nghiep cdng nghe cao; cdng nghiep ehe bien, cong nghiep khai khoing
Xay dpng chinh sich khuyen khich c i e doanh nghiep, c i c cP sd s i n xua't kinh doanh v i n h i n d i n cd k h i nang v i dieu kien dPa lao dpng hoac eon em minh di dao tao, hpe t i p d nUdc ngoai, sau dd ve l i m viec d dja phUPng.
Thie't lap eP ehe lien ket gida CP quan quin ly n h i nPdc, eP quan nghien cdu, trPdng dai hpe, CP sd day nghe vdi doanh nghiep de hd trp nhau trong dao tao, eung dng, sd dung nhan lUc cd hieu q u i nha't.
e. Chinh sach dai ngd va thu hut nhan tai: Can ed sp dinh gia ket q u i thpe hien chinh sieh thu hut sd dung nhin t i i bd sung, hd trp d i o tao phit trien nhin Ipc cua tinh trong giai doan 2006- 2010 de dieu chinh cho phu hpp vdi dieu kien thpc te.
Xay dpng chinh sich thu hut nhan tai, cd chinh sich hd trp thda d i n g ve tien IdPng, n h i d nham thu hut eic chuyen gia dau nginh, c i c n h i khoa hpe gidi, cdng nhin linh nghe td c i c nPi khic den l i m viec cho tinh Lim Ddng. Khuyen khich hd trp tdi da ddi vdi c i n bd, cdng chde cd n i n g Idc luan chuyen den lam viec tai c i e huyen thupc vung sau, vung xa.
So 81 (9.2012) THONG TIN & DU BAD KINH TE - XA HOI
25
NGHIEN CL/U C H I N H SACH
Xiy dpng cP che khen thudng hpp ly ddi vdi c i n bp, giio vien, ngudi lao dpng, hpe sinh, sinh vien dat thinh tieh cao trong hpe tap, nghien cdu, sing tao v i dng dpng nhdng thinh q u i cdng nghe mdi.
Dau td phit trien nhin tai bang eieh ed di hpe t i p d i o tao d trong va ngoai nUdc. Chu trpng vao lao dpng ed chit lUpng eao, c i n bp quin ly dau nganh, hd trp kinh phi hpe t i p gan vdi mpt sd ehe t i i d i m bio dd'i tdpng tham gia d i o tao trd ve phuc vu cho dja phUPng nhi't l i dpi ngd d i o tao d nddc ngoii.
f. Chinh saeh ddi kiiu bao nude ngoai: Vdi nhdng tri thde l i kieu b i o nddc ngoai, tinh can cd nhdng chinh sieh eu the ddi vdi gidi tri thde nay. Chd yeu nhdng vi'n de ci'p thie't v i n l i IdPng bdng, n h i d, dieu kien cdng t i e , mdi trUdng cdng t i c , che dp giio due eho eon c i i , thu tue hinh chinh...
g. Chinh sach phat trien thi trudng lao ddng va he thd'ng cdng eu, thdng tin thi trUdng lao ddng: Tang eUdng dau td cP sd vat chi't, trang thie't bj cho c i c Trung t i m gidi thieu viee l i m tinh; xay ddng s i n giao djch viec l i m , hoan thien va thudng xuyen cap nhat thdng tin vi?c lam; cung ci'p thdng tin ve thj trudng lao dpng, vi^c lam va xui't kha'u lao ddng n h i m tao ed hpi tim viec l i m cho ngddi lao dpng.
Trien khai tdt cdng t i c hddng nghiep eho hpe sinh trong c i c trudng trung hoc phd thong, c i c
trung t i m giio due thudng xuyen de djnh hUdng cho hpe sinh Ipa chpn nghe nghiep phu hpp vdi k h i nang, dieu kien v i nhu eau eua dja phUPng
Xiy dpng thdng tin ve ngudn n h i n lpc dupe dao tao hing nam, npi dao tao va tinh hinh sd dung nhan lUe, de td dd kjp thdi cd ke hoach dieu ehinh cho hpp ly.
Khi x i y dpng ehinh sieh Tinh nen chu y viee khuyen khich lao dong cd chuyen mdn eao ehd khdng khuyen khich lao ddng phd thdng de trinh tinh trang lao dpng re d nUde ngoii (nhU lao dpng td Trung Qud'c, Chiu phi v i c i c qude gia dang p h i t trien) den Viet Nam l i m viee se khdng chi g i y ra tinh trang mi't trat tp an toin x i hdi m i cdn tang sde ep ve thi't nghiep cho lao ddng phd thdng trong Tinh.
3. Ting cddng sU phdi hPp va hop tac de phat trien ngudn nhan Idc 6 Lam Dong
Sp phdi hpp n i y dUpe xem xet v i thue day tren 3 giac do chJ yeu:
Mdt la, tSng cUdng si/ phdi hgp va hgp tie vdi cac ca quan, td chile Trung uang: Ting cUdng sp lien ket gida cP quan quin ly n h i nddc, cic CO quan td chde Trung PPng va doanh nghiep tren dia ban tinh de hd trp nhau trong vi'n de d i o tao, eung dng, sd dung nhan lpc ed hieu qui nha't.
Hai la, thie't lap va phat trien siJ phdi hgp va hgp tac vdi cic tinh ban: Thie't lap v i p h i t trien quan he hpp t i c gida dPn vj dao tao va day nghe cua tinh Lam Ddng vdi ed sd di.o tao, day nghe cua thinh phd Ho Chi Minh, tinh Ddng Nai, Da Nang, Hue v i TP.Ha Noi...
thdng qua c i c hpp ddng d i o tao theo nhu eau. Tranh thu sd gidp dd ve dpi ngu giing vien, chdPng trinh dao tao cua c i c dPn vj dao tao va day nghe.
Ba la, can md rdng va tang cUdng hgp tae qud'c te: Tang cddng hpp t i c v i lien ket dao tao ngudn n h i n Ipe vdi c i c trudng Dai hpe, cao dang ngoii nUdc cd nang lUc va uy tin de d i o tao nhin lpc chi't lupng cao. Mdi c i c giing vien tai c i e trddng dai hoc ed uy tin tham gia giing day cho dpi ngu giio vien cua c i c trddng de ning cao trinh dp chuyen mdn, phUPng p h i p , npi dung giing day,...Tao didu kien tham quan, hpe tap, giao lUu vdi nddc ngoii de kip thdi nam bat cic thdng tin ve thj trddng, cdng nghe... dap dng yeu eau hpi nhip va eanh tranh.D
T A I L I E U T H A M KHAO
1. Cue Thdng ke tinh Lam Ddng, 2009, ThiJc trang lao ddng va viee lam tinh Lim Dong thdi ky 2006-2008.
2. Cue Thdng ke tinh Lam Ddng, Nien g i i m Thdng ke 2000-2009.
3. Sd Lao dpng, ThUPng binh v i Xa hpi, Phit trien ngudn nhan lUi qua dao tao nghe giai doan 2020.
