10 n¨m quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga vµ ViÖt Nam.

(1)

10 n¨m quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga vµ ViÖt Nam.

KÕt qu¶ vµ triÓn väng

A. Voronin^(*). Strategicheskomu partnerstvu Rossii I V’etnam 10 let. Itogi i perspektivy. Problemy Dal'nego Vostoka, No.2, 2011, st.25–34.

§oµn t©m dÞch T¸c gi¶ tr×nh bµy quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc míi gi÷a Nga vµ ViÖt Nam, nhËn ®Þnh vai trß cña Tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc gi÷a hai n−íc ®· ký tõ 10 n¨m tr−íc, ngµy 1/3/2001. Bµi viÕt còng xem xÐt nh÷ng ph−¬ng h−íng c¬ b¶n vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña c¸c ph−¬ng h−íng nµy, cã tÝnh ®Õn nh÷ng tho¶ thuËn ®¹t ®−îc trong chuyÕn th¨m chÝnh thøc n−íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 2010 cña Tæng thèng Liªn bang Nga D. A. Medvedev.

gµy 1/3/2001, Liªn bang Nga vµ Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký Tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc. V¨n kiÖn nµy ®· trë thµnh ch−¬ng tr×nh dµi h¹n x©y dùng mét m«

h×nh míi cña quan hÖ gi÷a hai n−íc,

®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu cña thùc tÕ hiÖn nay. ViÖc th«ng qua Tuyªn bè ®·

x¸c ®Þnh sù ph¸t triÓn theo h−íng ®i lªn cña quan hÖ Nga – ViÖt trong c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc – kü thuËt, c¸c lÜnh vùc nh©n v¨n vµ kü thuËt – qu©n sù.

M« h×nh míi cña quan hÖ Nga – ViÖt, nÒn t¶ng lµ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc, mang mét lo¹t nh÷ng ®Æc ®iÓm c¨n b¶n kh¸c víi quan hÖ cña Nga víi c¸c n−íc §«ng Nam ¸ kh¸c. Mèi quan hÖ nµy ®−îc x©y dùng trªn c¬ së t«n träng

®−êng lèi ph¸t triÓn chÝnh trÞ – x· héi mµ hai n−íc ®· lùa chän, kh«ng can

thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, kh«ng gia nhËp c¸c liªn minh qu©n sù vµ chÝnh trÞ – qu©n sù. Quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt kh«ng nh»m chèng l¹i c¸c n−íc thø ba. Mèi quan hÖ nµy kh«ng chØ v× lîi Ých cña nhau mµ cßn t−¬ng trî lÉn nhau. Quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi côc diÖn chÝnh trÞ vµ h−íng tíi triÓn väng l©u dµi. §iÒu nµy t¹o kh¶

n¨ng lín cho viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã quy m« lín, cã ý nghÜa chiÕn l−îc trong mäi lÜnh vùc cña quan hÖ song ph−¬ng.^(*)

Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt lµ tÝnh kÕ thõa, mong muèn g×n gi÷ vµ nh©n lªn gÊp béi tiÒm n¨ng h÷u nghÞ vµ hîp t¸c to lín gi÷a hai quèc gia mµ nh©n d©n

(*) NCVCC., ViÖn Nghiªn cøu vïng ViÔn §«ng, ViÖn Hµn l©m Khoa häc Nga.

n

(2)

hai n−íc ®· x©y dùng trong suèt mÊy chôc n¨m qua. §Æc ®iÓm nµy ®· ®−îc Tæng thèng Liªn bang Nga lóc ®ã lµ V.V. Putin ph¸t biÓu mét c¸ch chÝnh x¸c vµ râ rµng trong buæi ký Tuyªn bè t¹i Hµ Néi. “T«i cho r»ng cuéc gÆp cña chóng ta ngµy h«m nay mang ý nghÜa t−îng tr−ng s©u s¾c – «ng nhÊn m¹nh, – NhiÒu ng−êi ®ang cã mÆt t¹i ®©y tõng lµ nh÷ng ng−êi cã c«ng khai më mèi quan hÖ hîp t¸c cña chóng ta. Hä ®· ®Æt nÒn mãng cho truyÒn thèng liªn minh vµ h÷u nghÞ bÒn chÆt gi÷a hai d©n téc chóng ta. Vµ nh÷ng ®¹i diÖn cho thÕ hÖ trÎ h¬n sÏ ph¶i tiÕp tôc cuéc ®ua tiÕp søc ®Æc biÖt nµy mét c¸ch xøng ®¸ng.

Ph¶i g×n gi÷ thËt ch¾c tÊt c¶ nh÷ng g×

tèt ®Ñp nhÊt ®ang g¾n kÕt vµ lµm chóng ta ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n.

§õng ®¸nh mÊt vµ l·ng quªn vèn quý chung mµ chóng ta ®· g©y dùng ®−îc mét c¸ch trung thùc vµ ®· ph¶i tr¶ gi¸

®¾t míi cã ®−îc”.

Sau 10 n¨m kÓ tõ khi ký Tuyªn bè, Nga vµ ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nh÷ng b−íc tiÕn ®¸ng kÓ trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ nhiÖm vô ®· nªu trong Tuyªn bè. Nh− ®· nhÊn m¹nh trong b¶n th«ng c¸o chung Nga – ViÖt vÒ kÕt qu¶

chuyÕn th¨m chÝnh thøc n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña Tæng thèng Liªn bang Nga D. A. Medvedev ngµy 30–31/10/2010, “nhê nh÷ng nç lùc chung, quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt, víi tÝnh chÊt ®èi t¸c toµn diÖn, ®·

®¹t ®−îc tÇm cao ch−a tõng cã vµ ®ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn n¨ng ®éng”.

§Æc tr−ng cña quan hÖ Nga – ViÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ sù ®èi tho¹i tÝch cùc cña ban l·nh ®¹o chÝnh trÞ, cñng cè c¸c cuéc tiÕp xóc th−êng xuyªn vµ cã hiÖu qu¶ ë cÊp l·nh ®¹o c¸c bé vµ c¬ quan ngang bé; sù phèi hîp chÆt chÏ vÒ ®−êng lèi ®èi ngo¹i ®èi víi nhiÒu vÊn

®Ò toµn cÇu vµ khu vùc; ph¸t triÓn kh«ng ngõng quan hÖ kinh tÕ – th−¬ng m¹i hai bªn cïng cã lîi; hîp t¸c vÒ kü thuËt–

qu©n sù mét c¸ch cã kÕ ho¹ch; hîp t¸c hiÖu qu¶ trong lÜnh vùc nh©n v¨n; quan hÖ h÷u nghÞ truyÒn thèng gi÷a nh©n d©n hai n−íc. C¸c cuéc tiÕp xóc liªn nghÞ viÖn

®−îc tæ chøc mét çch th−êng xuyªn vµ cã kÕ ho¹ch. Quan hÖ gi÷a çc ®¶ng chÝnh trÞ vµ çc tæ chøc x· héi còng ®−îc

®Èy m¹nh. TÝnh hiÖu lùc vµ æn ®Þnh cña hÖ thèng qu¶n lý c¸c qu¸ tr×nh hîp t¸c ngµy cµng t¨ng. B¶n th©n quan hÖ ®èi t¸c

®· ®¹t ®−îc tÝnh quy m« réng kh¾p, ®a d¹ng, n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶.

§èi tho¹i ë cÊp l·nh ®¹o chÝnh trÞ mang tÝnh hÖ thèng vµ toµn diÖn. Trung t©m chó ý trong çc cuéc gÆp th−êng niªn lµ çc vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña quan hÖ song ph−¬ng còng nh− çc vÊn

®Ò then chèt vÒ ph¸t triÓn toµn cÇu vµ khu vùc.

VÒ ph−¬ng diÖn nµy, ®iÓn h×nh lµ n¨m 2010 võa qua. Vµo th¸ng 5, Chñ tÞch n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· cã chuyÕn th¨m Nga. Chñ tÞch n−íc ®· tham dù sù kiÖn träng ®¹i t¹i Moskva nh©n kû niÖm 65 n¨m Ngµy ChiÕn th¾ng trong cuéc ChiÕn tranh VÖ quèc vÜ ®¹i. Th¸ng 7, theo lêi mêi cña Tæng thèng Liªn bang Nga D. A.

Medvedev, Tæng bÝ th− Ban chÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam

®· th¨m chÝnh thøc Liªn bang Nga.

Ngµy 8/7 ®· diÔn ra cuéc gÆp gi÷a Tæng bÝ th− víi Tæng thèng Liªn bang Nga D.A. Medvedev. Mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò

®−îc ®−a ra xem xÐt nh−: quan hÖ song ph−¬ng, t×nh h×nh khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng vµ §«ng Nam ¸, còng nh− kÕt qu¶ thùc hiÖn Danh môc ghi nhí c¸c nhiÖm vô −u tiªn cho tiÕn tr×nh tiÕp theo cña quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt.

(3)

Vµo th¸ng 9 ®· diÔn ra kú häp thø 14 cña Uû ban Liªn chÝnh phñ vÒ hîp t¸c kinh tÕ – th−¬ng m¹i vµ khoa häc – kü thuËt. Çc vÊn ®Ò më réng çc lÜnh vùc hîp t¸c ®Çu t− gi÷a çc c«ng ty cña hai n−íc ®· ®−îc bµn th¶o. Mïa xu©n n¨m 2010, Bé tr−ëng Quèc phßng, Bé tr−ëng V¨n ho¸ Liªn bang Nga, l·nh

®¹o çc vïng miÒn cña Nga ®· sang th¨m chÝnh thøc ViÖt Nam. Çc thµnh viªn ban l·nh ®¹o chÝnh trÞ cña ViÖt Nam, l·nh ®¹o nhiÒu bé vµ ngµnh chñ qu¶n còng ®· sang th¨m Moskva. Çc

®oµn ®¹i biÓu Quèc héi do c¸c nhµ l·nh

®¹o c¸c Ban vµ Uû ban chuyªn tr¸ch dÉn ®Çu ®· sang th¨m thñ ®« hai n−íc.

ChuyÕn th¨m chÝnh thøc n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña Tæng thèng Nga D. A. Medvedev (30–

31/10/2010) ®· trë thµnh sù kiÖn lín nhÊt trong quan hÖ Nga – ViÖt nh÷ng n¨m gÇn ®©y. ChuyÕn th¨m nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt. Cã ®Çy ®ñ c¬ së ®Ó cã thÓ coi ®©y lµ b−íc khëi ®Çu cho mét giai

®o¹n míi trong quan hÖ ®èi t¸c Nga – ViÖt. Héi nghÞ th−îng ®Ønh Hµ Néi lµ b−íc ph¸t triÓn tiÕp theo cña toµn bé ch−¬ng tr×nh hîp t¸c Nga – ViÖt nh÷ng n¨m tíi. Trong c¸c cuéc héi ®µm t¹i Hµ Néi, c¸c nhµ l·nh ®¹o Nga vµ ViÖt Nam

®· tËp trung chó ý vµo c¸c nhiÖm vô vµ c¸c dù ¸n hîp t¸c dµi h¹n, ®· x¸c ®Þnh

®−îc nh÷ng lÜnh vùc cÇn −u tiªn, cã kh¶

n¨ng c¹nh tranh cao ®Ó cïng thùc hiÖn çc dù ¸n chung. Çc cuéc héi ®µm còng nh¾c ®Õn viÖc thùc hiÖn çc dù ¸n quy m« lín míi trong tæ hîp n¨ng l−îng–

nhiªn liÖu, bao gåm n¨ng l−îng h¹t nh©n, chÕ t¹o c¬ khÝ, luyÖn kim, c«ng nghiÖp khai kho¸ng, giao th«ng, liªn l¹c, viÔn th«ng, c¬ së h¹ tÇng tµi chÝnh – ng©n hµng, hîp t¸c vÒ kü thuËt qu©n sù.

Hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc khoa häc – c«ng nghÖ vµ nh©n v¨n còng ®−îc chó

träng. TÝnh chung ®Õn ngµy 31/10/2010,

®· cã h¬n 10 v¨n kiÖn chung ®−îc ký t¹i thñ ®« cña ViÖt Nam.

Trong b¶n th«ng c¸o chung ®−îc th«ng qua nh©n chuyÕn th¨m, c¸c bªn tham gia héi ®µm ®· nªu râ môc tiªu cña quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt trong giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. V¨n kiÖn nhÊn m¹nh r»ng, m« h×nh quan hÖ do hai bªn x©y dùng “®¸p øng ®Çy ®ñ nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña thêi kú qu¸

®é sang con ®−êng ph¸t triÓn ®æi míi cña Nga vµ c«ng cuéc §æi míi cña ViÖt Nam, lµ sù ®ãng gãp kh«ng thÓ thiÕu vµo c¸c qu¸ tr×nh héi nhËp, gi÷ g×n an ninh vµ æn ®Þnh t¹i khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng”.

Trong thËp niªn võa qua, viÖc x©y dùng c¬ së hiÖp −íc–ph¸p lý míi cña quan hÖ hîp t¸c phï hîp víi thùc tÕ thÕ giíi hiÖn nay ®· ®¹t ®−îc nh÷ng b−íc tiÕn c¨n b¶n. HiÖn nay, gi÷a Nga vµ ViÖt Nam cã trªn 70 hiÖp ®Þnh liªn chÝnh phñ vµ c¸c v¨n kiÖn hiÖp −íc–

ph¸p lý song ph−¬ng kh¸c ®iÒu chØnh quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n−íc trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc c¬ b¶n.

Quan hÖ trong lÜnh vùc ®èi ngo¹i còng ®−îc cñng cè. Sù t−¬ng t¸c chÆt chÏ vµ râ rµng cña c¬ quan ®èi ngo¹i hai n−íc thÓ hiÖn râ trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh Héi nghÞ th−îng ®Ønh Nga – ASEAN lÇn thø 2 t¹i Hµ Néi (ngµy 30/10/2010). ViÖt Nam, víi t−

c¸ch lµ chñ tÞch ASEAN, ®· nç lùc hÕt søc ®Ó tæ chøc thµnh c«ng cuéc gÆp cÊp cao nµy.

Gi÷ nh÷ng vÞ thÕ ngµy cµng quan träng trong hÖ thèng quan hÖ quèc tÕ ë ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng vµ §«ng Nam ¸, Nga vµ ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh

®èi tho¹i tÝch cùc vµ hiÖu qu¶ vÒ mét phæ réng c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn t×nh h×nh khu vùc, trong ®ã cã c¸c vÊn ®Ò vÒ

(4)

an ninh khu vùc, héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Moskva vµ Hµ Néi kiªn ®Þnh vµ nhÊt qu¸n ñng hé viÖc x©y dùng t¹i khu v−c ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng mét kÕt cÊu an ninh vµ hîp t¸c më, minh b¹ch, b×nh ®¼ng dùa trªn c¸c nguyªn t¾c cña luËt ph¸p quèc tÕ vµ cã tÝnh ®Õn lîi Ých hîp ph¸p cña tÊt c¶ c¸c n−íc.

Bé Ngo¹i giao Liªn bang Nga còng hµi lßng nhËn thÊy møc ®é t−¬ng t¸c cao vµ sù gióp ®ì lÉn nhau víi çc ®èi t¸c ViÖt Nam trong çc tæ chøc khu vùc nh− APEC, ARF, ASEAN còng nh− çc c¬ chÕ ®a ph−¬ng kh¸c. T¹i Liªn Hîp Quèc còng nh− çc tæ chøc chuyªn tr¸ch cña Liªp Hîp Quèc, çc nhµ ngo¹i giao Nga vµ ViÖt Nam phèi hîp chÆt chÏ víi nhau trong çc vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña chÝnh trÞ thÕ giíi.

HiÖu qu¶ ®¹t ®−îc cña quan hÖ gi÷a hai n−íc trong çc vÊn ®Ò chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, trong viÖc ®Ò ra nh÷ng çch thøc phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò cÊp thiÕt còng nh− trong viÖc phèi hîp chuÈn bÞ çc biÖn ph¸p ®èi ngo¹i chung lµ nhê çc cuéc gÆp liªn bé song ph−¬ng th−êng xuyªn d−íi h×nh thøc ®èi tho¹i chiÕn l−îc. Çc cuéc hiÖp th−¬ng ®·

chøng tá r»ng, Nga vµ ViÖt Nam cã nhiÒu lîi Ých chung. Hai n−íc cã lËp tr−êng gÇn hoÆc trïng nhau vÒ nhiÒu vÊn ®Ò toµn cÇu vµ khu vùc, trong nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tÝnh ®a cùc cña hÖ thèng thÕ giíi, d©n chñ ho¸ trËt tù quèc tÕ. C¶ hai n−íc ®Òu xuÊt ph¸t tõ chç cho r»ng, thÕ giíi hiÖn nay ®ang ph¶i ®−¬ng

®Çu víi nhiÒu th¸ch thøc vµ chØ cã thÓ

®èi phã mét çch hiÖu qu¶ b»ng nh÷ng nç lùc chung, nç lùc tËp thÓ dùa trªn çc nguyªn t¾c cña HiÕn ch−¬ng Liªn Hîp Quèc vµ luËt ph¸p quèc tÕ. §iÒu nµy liªn quan tr−íc hÕt ®Õn nguy c¬ phæ biÕn vò khÝ huû diÖt hµng lo¹t vµ çc cuéc xung ®ét khu vùc. Moskva vµ Hµ

Néi kh«ng chÊp nhËn bÊt cø h×nh thøc g©y ¸p lùc nµo ®èi víi çc quèc gia cã chñ quyÒn, can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña çc quèc gia nµy, m−u toan ®¶m b¶o an ninh cña mét nhãm quèc gia b»ng çch ph−¬ng h¹i ®Õn an ninh cña çc quèc gia kh¸c.

Hai bªn ®ang hîp t¸c cã hiÖu qu¶, c¶ trªn c¬ së ®a ph−¬ng lÉn song ph−¬ng, trong cuéc chiÕn chèng chñ nghÜa khñng bè quèc tÕ, chñ nghÜa ly khai, chñ nghÜa cùc ®oan chÝnh trÞ vµ t«n gi¸o, téi ph¹m xuyªn quèc gia, bu«n b¸n ma tuý vµ c−íp biÓn. Hai n−íc tin t−ëng vµo sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc hîp t¸c chÆt chÏ víi nhau trong c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn, an ninh th«ng tin quèc tÕ, b¶o vÖ m«i tr−êng còng nh− nh÷ng vÊn

®Ò nh¹y c¶m vÒ quyÒn con ng−êi, d©n chñ. Nga vµ ViÖt Nam ®Òu coi träng viÖc héi nhËp vµo hÖ thèng quan hÖ kinh tÕ thÕ giíi, h×nh thµnh mét trËt tù quèc tÕ c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng trong mäi ph©n m¶ng cña kinh tÕ toµn cÇu.

Trong thËp niªn võa qua, quan hÖ trong lÜnh vùc quèc phßng vµ an ninh, mét hîp phÇn quan träng cÊu thµnh quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc hai n−íc, ®·

®−îc n©ng lªn mét tr×nh ®é míi vÒ chÊt.

XÐt theo quy m« vµ c¸c ®Æc tr−ng vÒ chÊt, quan hÖ hîp t¸c Nga – ViÖt trong lÜnh vùc kü thuËt – qu©n sù ®· ®¹t tíi mét trong nh÷ng vÞ trÝ hµng ®Çu ë khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng.

Mèi quan hÖ bÒn chÆt gi÷a hai n−íc trong lÜnh vùc quèc phßng vµ an ninh ®·

®−îc thiÕt lËp tõ thêi nh©n d©n ViÖt Nam ®Êu tranh vò trang quªn m×nh giµnh tù do vµ ®éc lËp vµo nöa sau thÕ kû XX. Cho ®Õn nay, Nga vÉn lµ ®èi t¸c lín nhÊt cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc quèc phßng vµ kü thuËt – qu©n sù. §Æc

®iÓm nµy cña hîp t¸c Nga – ViÖt ®·

®−îc ghi nhËn trong Tuyªn bè vÒ quan

(5)

hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc gi÷a hai n−íc.

Trong Tuyªn bè nªu râ: “C¸c bªn sÏ cñng cè hîp t¸c trong lÜnh vùc quèc phßng v× lîi Ých an ninh cña Nga vµ ViÖt Nam. Quan hÖ hîp t¸c nµy kh«ng nh»m chèng l¹i c¸c n−íc thø ba” (®iÓm 8).

Quan hÖ trong lÜnh vùc kü thuËt–

qu©n sù mang tÝnh quy m« réng kh¾p, dµi h¹n, cã kÕ ho¹ch vµ hÖ thèng. NÐt

®Æc tr−ng cña mèi quan hÖ nµy lµ sù t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng khèi l−îng hµng ho¸ qu©n sù ViÖt Nam mua cña Nga. §iÒu nµy liªn quan ®Õn tiÒm lùc kinh tÕ ngµy mét t¨ng cao vµ sù cÇn thiÕt ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ khÝ tµi vèn ®−îc trang bÞ tõ nh÷ng n¨m 1970. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, çc hîp ®ång lín vÒ cung cÊp xe t¨ng, xe bäc thÐp, hÖ thèng ph¸o binh, çc thiÕt bÞ phßng kh«ng, khÝ tµi cña lùc l−îng kh«ng qu©n vµ h¶i qu©n ViÖt Nam ®· ®−îc ký kÕt. Kh«i phôc l¹i viÖc ®−a çc tµu chiÕn Nga ra vµo çc c¶ng cña ViÖt Nam. Çc chuyªn gia qu©n sù ViÖt Nam ®−îc ®µo t¹o t¹i çc tr−êng ®¹i häc qu©n sù cña Nga.

Çc vÊn ®Ò vÒ cung cÊp phô tïng, söa ch÷a vò khÝ vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt qu©n sù do Liªn X« s¶n xuÊt, x©y dùng çc xÝ nghiÖp söa ch÷a t−¬ng øng ë ViÖt Nam, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ cña nh÷ng s¶n phÈm cã hµm l−îng khoa häc cung cÊp sang ViÖt Nam, x©y dùng çc ngµnh qu©n khÝ míi ë ViÖt Nam còng ®ang ®−îc xem xÐt. C¬ quan gi÷

vai trß lín trong phèi hîp vµ tæ chøc theo tÊt c¶ c¸c ph−¬ng h−íng trªn lµ Uû ban Liªn chÝnh phñ vÒ hîp t¸c kü thuËt– qu©n sù.

Quan hÖ kinh tÕ – th−¬ng m¹i – c¬

së vËt chÊt cho ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng toµn bé tæ hîp c¸c mèi quan hÖ song ph−¬ng, ®· ®−îc ®Èy m¹nh

®¸ng kÓ. Kim ng¹ch trao ®æi hµng ho¸

gi÷a Nga vµ ViÖt Nam trong m−êi n¨m

qua ®· t¨ng gÊp h¬n 4 lÇn. N¨m 2009, mÆc dï khñng ho¶ng kinh tÕ – tµi chÝnh bao trïm kh¾p thÕ giíi, kim ng¹ch trao

®æi hµng ho¸ vÉn ®¹t 1,82 tØ USD, vµ n¨m 2010 ®· v−ît 2 tØ USD. HiÖn nay c¸c biÖn ph¸p nh»m tiÕp tôc t¨ng kim ng¹ch trao ®æi hµng ho¸, më réng danh môc hµng ho¸, ®¶m b¶o tÝnh c©n ®èi, n©ng cao chÊt l−îng hµng ho¸ trao ®æi

®ang ®−îc ¸p dông.

§Ó cã thÓ kÞp thêi thùc hiÖn môc tiªu mµ Chñ tÞch n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Tæng thèng Liªn bang Nga ®Ò ra th¸ng 10/2008 lµ ®Õn n¨m 2020 kim ng¹ch trao ®æi hµng ho¸

sÏ ®¹t møc 10 tØ USD, t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh diÔn ra vµo th¸ng 10/2010 t¹i Hµ Néi, c¸c bªn ®· tho¶ thuËn kh«ng chØ t¨ng khèi l−îng giao th−¬ng vÒ c¬ sè, mµ cßn ph¶i ®a d¹ng ho¸ viÖc trao ®æi hµng ho¸, tr−íc hÕt lµ b»ng c¸ch t¨ng tû lÖ hµng ho¸ vµ dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Hai bªn ®·

quyÕt ®Þnh xóc tiÕn xem xÐt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn triÓn väng tù do ho¸

th−¬ng m¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô, x©y dùng khu vùc th−¬ng m¹i tù do gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn cña Liªn minh H¶i quan trong khu«n khæ céng ®ång kinh tÕ ¸ – ¢u (Nga – Belorussia, Kazakstan), më réng h¬n kh¶ n¨ng cña giíi kinh doanh hai n−íc, tËn dông ®Çy

®ñ h¬n kh¶ n¨ng hîp t¸c liªn khu vùc, trong ®ã cã vïng ViÔn §«ng cña Nga.

T¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh diÔn ra vµo th¸ng 10/2010 t¹i Hµ Néi, hai bªn

®· tho¶ thuËn r»ng, ®a d¹ng ho¸ sÏ gióp më réng quan hÖ hîp t¸c tÝn dông vµ ®Çu t−, t¨ng c−êng t−¬ng t¸c cã sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n h÷u dông ë ViÖt Nam, Nga vµ c¸c n−íc thø ba, më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt l¾p r¸p liªn doanh, kÓ c¶ viÖc cung cÊp hµng ho¸ cña Nga sang

(6)

çc n−íc gi¸p biªn víi ViÖt Nam, tæ chøc l¹i çc xÝ nghiÖp ®−îc x©y dùng ë ViÖt Nam nhê viÖn trî kinh tÕ–kü thuËt cña Liªn X« tr−íc ®©y. Çc bªn còng bµn vÒ viÖc x©y dùng ®−êng tµu ®iÖn ngÇm t¹i çc thµnh phè lín nhÊt ViÖt Nam. Hai bªn ®Òu hiÓu r»ng, cïng víi viÖc Nga t¨ng vèn ®Çu t− vµo nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, vèn ®Çu t− cña ViÖt Nam vµo kinh tÕ Nga còng sÏ t¨ng lªn. Hai bªn ®Òu ®ang t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho çc xÝ nghiÖp liªn doanh Nga – ViÖt ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trªn l·nh thæ Nga còng nh− ViÖt Nam.

N¨m 2010, vèn ®Çu t− cña Nga vµo kinh tÕ ViÖt Nam ®¹t kho¶ng 400 triÖu USD. PhÝa Nga ®· thùc hiÖn ë ViÖt Nam kho¶ng 60 dù ¸n. Vèn ®Çu t− cña ViÖt Nam sang Nga ®¹t kho¶ng 90 triÖu USD. Cã thÓ kÓ ra kho¶ng gÇn 300 c«ng ty ViÖt Nam lµm vÝ dô chøng minh cho sù hiÖn diÖn ®Çu t− thµnh c«ng cña ViÖt Nam t¹i Nga. Trªn thùc tÕ, con sè nµy chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp nhá. LÜnh vùc ho¹t ®éng c¬ b¶n cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ th−¬ng m¹i, c«ng nghiÖp thùc phÈm, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng.

Nh−ng ë ®©y còng ®· thÊy cã nh÷ng b−íc tiÕn nhÊt ®Þnh. Trong nh÷ng n¨m qua, ®· cã ba dù ¸n ®Çu t− lín ®−îc khëi c«ng: Liªn doanh khai th¸c dÇu má ë vïng tù trÞ Yamalo– Nenets Rusvietpetro (th¸ng 9/2010 liªn doanh nµy ®· cho ra

®êi s¶n phÈm ®Çu tiªn), xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ph©n bãn ®¹m ë Kalmykia, Trung t©m V¨n ho¸– Th−¬ng m¹i ë Moskva (LÔ khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh nµy

®−îc tæ chøc vµo th¸ng 5/2010 nh©n chuyÕn th¨m Nga cña Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam). Sù cã mÆt ngµy cµng réng r·i cña vèn ®Çu t− ViÖt Nam t¹i Nga,

®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, lµm cho quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ Nga – ViÖt ngµy cµng bÒn v÷ng, hai bªn cïng cã lîi,

sÏ gióp hai bªn ®èi t¸c hiÓu biÕt vµ thÝch øng víi thùc tÕ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ – x· héi cña nhau h¬n.

Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan ®èi víi viÖc sö dông ngµy cµng réng r·i çc h×nh thøc tæ chøc – ph¸p lý trong hîp t¸c s¶n xuÊt, trong ®ã cã h×nh thøc thÇu, ®· chÝn muåi. CÇn hç trî viÖc x©y dùng vµ ®−a vµo ho¹t ®éng çc doanh nghiÖp lo¹i nµy th«ng qua cho vay tÝn dông vµ −u ®·i thuÕ. CÇn m¹nh d¹n h¬n trong viÖc thu hót sinh viªn tèt nghiÖp, nghiªn cøu sinh, tiÕn sÜ ng−êi ViÖt Nam ®ang häc tËp t¹i çc tr−êng

®¹i häc cña Nga vµ thùc tËp t¹i c¸c viÖn nghiªn cøu vµo c¸c dù ¸n liªn doanh cã trô së trªn l·nh thæ Nga, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc ®æi míi.

Tãm l¹i, c¸c nguån lùc lín ®Ó t¨ng gÊp nhiÒu lÇn quy m« hîp t¸c kinh tÕ c¸c bªn cïng cã lîi cña hai n−íc, theo

®µ kh¾c phôc nh÷ng hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ–tµi chÝnh thÕ giíi, cñng cè tiÒm n¨ng kinh tÕ cña Nga vµ ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ ngµy cµng t¨ng. Chóng ta ph¶i s½n sµng ®ãn tr−íc triÓn väng ®ã.

Trong mäi giai ®o¹n cña quan hÖ kinh tÕ, ban ®Çu lµ X« – ViÖt, sau nµy lµ Nga – ViÖt, hîp t¸c trong lÜnh vùc nhiªn liÖu–n¨ng l−îng lu«n chiÕm mét trong nh÷ng vÞ trÝ trung t©m. Nhê viÖn trî cña Nga, ViÖt Nam, thùc tÕ lµ tõ “con sè kh«ng”, ®· x©y dùng ®−îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ c¬ së h¹ tÇng cña ngµnh n¨ng l−îng. C¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn víi tæng c«ng suÊt 4000 MW, trong ®ã cã nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh lín nhÊt §«ng Nam ¸, ®· ®−îc x©y dùng. Nhê sù gióp ®ì cña Liªn X«, ViÖt Nam ®· x©y dùng ®−îc ngµnh khai th¸c than ®¸ víi quy m« lín.

Liªn doanh th¨m dß vµ khai th¸c dÇu má, khÝ ®èt t¹i vïng thÒm lôc ®Þa

(7)

miÒn Nam ViÖt Nam Vietsovpetro hiÖn vÉn ®ang ho¹t ®éng. Liªn doanh nµy hiÖn chiÕm mét nöa tæng s¶n l−îng khai th¸c dÇu má ë ViÖt Nam. Doanh nghiÖp nµy hiÖn ®ãng gãp tíi 1/3 tæng ngo¹i tÖ vµo ng©n s¸ch nhµ n−íc ViÖt Nam. §©y lµ doanh nghiÖp tiªn tiÕn nhÊt vÒ c«ng nghÖ cña kinh tÕ ViÖt Nam, vµ xÐt vÒ hiÖu qu¶, nã ®ang ®øng trong top 10 doanh nghiÖp cïng lo¹i cña thÕ giíi. Trong 30 n¨m ho¹t ®éng, Liªn doanh ®· mang l¹i cho ViÖt Nam 33 tØ USD. PhÝa Nga còng thu ®−îc lîi nhuËn gÇn 8,5 tØ USD tõ ho¹t ®éng cña Liªn doanh nµy. Ngµy 27/12/2010 hai bªn ®· ký HiÖp ®Þnh liªn chÝnh phñ míi nh»m gia h¹n ho¹t ®éng cña Liªn doanh th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam thªm 20 n¨m n÷a.

Ngµnh n¨ng l−îng, hiÓu theo nghÜa réng, b¾t ®Çu tõ kh©u ®µo t¹o çn bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, x©y dùng m¹ng l−íi c«ng suÊt ph¸t trªn c¬ së nguån thuû n¨ng vµ nhiÖt n¨ng, dÇu má vµ khÝ ®èt, n¨ng l−îng h¹t nh©n, x©y dùng çc c¬ së s¶n xuÊt n¨ng l−îng cã c«ng suÊt trung b×nh vµ nhá, çc nguån lùc kh¸c, cho ®Õn viÖc x©y dùng çc

®−êng èng dÉn vµ m¹ng l−íi ph©n bè.

Ngµnh nµy tõ nay vÒ sau sÏ lµ “®éng lùc” cña quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n−íc.

Së dÜ ®Æt vÊn ®Ò nh− vËy tr−íc hÕt lµ v×

nhu cÇu vÒ n¨ng l−îng ®Ó duy tr× ph¸t triÓn kinh tÕ víi tèc ®é cao cña ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng. Theo NghÞ quyÕt

§¹i héi XI §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (th¸ng 1/2011), trong nh÷ng n¨m tíi, tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP dù kiÕn sÏ ®−îc duy tr× ë møc 7–8%/n¨m.

Ngµnh n¨ng l−îng cßn ph¶i lµ “®éng lùc” ®Ó ®Èy m¹nh ®æi míi trong hîp t¸c Nga – ViÖt. §iÒu nµy sÏ trë thµnh hiÖn thùc nhê më réng quy m« hîp t¸c vÒ thuû ®iÖn, b»ng c¸ch Nga gióp ViÖt

Nam x©y dùng nh÷ng nhµ m¸y thuû

®iÖn míi vµ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia cña ViÖt Nam vÒ x©y dùng ngµnh n¨ng l−îng ®iÖn h¹t nh©n. Trong chuyÕn th¨m cña Tæng thèng D. A.

Medvedev, hai bªn ®· ký HiÖp −íc vÒ hîp t¸c x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n ®Çu tiªn ë ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2020, HiÖp ®Þnh vÒ x©y dùng Trung t©m Khoa häc nghiªn cøu sö dông n¨ng l−îng h¹t nh©n v× môc ®Ých hoµ b×nh,

®Æc biÖt, sÏ ®µo t¹o c¸c chuyªn gia vËt lý h¹t nh©n cho ViÖt Nam, cïng nhiÒu v¨n kiÖn kh¸c vÒ hîp t¸c sö dông h¹t nh©n v× môc ®Ých hoµ b×nh.

Nga vµ ViÖt Nam ®· cã ®−îc nh÷ng tiÒm n¨ng ®¸ng kÓ ®Ó tiÕp tôc t¨ng quy m« hîp t¸c kinh tÕ–th−¬ng m¹i, më réng nh÷ng mèi quan hÖ mang tÝnh nh©n v¨n trong hîp t¸c liªn khu vùc.

Tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc ngµy 1/5/2001 ®· nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i “thóc ®Èy ph¸t triÓn hîp t¸c kinh tÕ, khoa häc – kü thuËt, v¨n ho¸

gi÷a çc chñ thÓ Liªn bang Nga vµ çc tØnh thµnh cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi vai trß phèi hîp cña çc c¬ quan ®èi ngo¹i trªn c¬ së HiÖp ®Þnh liªn chÝnh phñ ngµy 11/9/2000" (®iÓm 7).

Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi Nga

®ang ®øng tr−íc nhiÖm vô ph¶i ph¸t triÓn nhanh lùc l−îng s¶n xuÊt vïng ViÔn §«ng, viÖc t¨ng c−êng hîp t¸c gi÷a c¸c tØnh thµnh cña ViÖt Nam víi vïng nµy cña Liªn bang Nga cã mét tÇm ý nghÜa ®Æc biÖt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, qu¸

tr×nh nµy ®· phÇn nµo cã chuyÓn ®éng tÝch cùc. Kinh nghiÖm hay cña vïng Primorskij lµ çc nhµ l·nh ®¹o vïng nµy ®· ®Ò nghÞ thùc hiÖn nhiÒu dù ¸n chung víi çc c«ng ty ViÖt Nam trong çc lÜnh vùc c«ng, n«ng vµ ng− nghiÖp.

Tõ n¨m 2010, ®· cã hµng tr¨m c«ng d©n

(8)

ViÖt Nam tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô Héi nghÞ th−îng ®Ønh APEC lÇn thø 12 t¹i Vladivostok.

NÕu xÐt tÝnh thêi sù cña vÊn ®Ò th× nªn trë l¹i víi ý t−ëng cña c¸c nhµ l·nh ®¹o ViÖt Nam vÒ viÖc th«ng qua ë cÊp chÝnh phñ mét ch−¬ng tr×nh hîp t¸c liªn khu vùc gi÷a vïng ViÔn §«ng cña Nga víi c¸c tØnh thµnh cña ViÖt Nam.

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c bªn

®· ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nhÊt ®Þnh

®Ó xo¸ bá nh÷ng h¹n chÕ vÒ c¬ së h¹ tÇng trªn b−íc ®−êng më réng hîp t¸c kinh tÕ – th−¬ng m¹i, hiÖn ®¹i ho¸ giao th«ng, liªn l¹c, hËu cÇn, giao tiÕp th«ng tin, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn quan hÖ song ph−¬ng trªn çc lÜnh vùc tµi chÝnh– ng©n hµng, b¶o hiÓm. Ho¹t ®éng triÓn l·m – qu¶ng ço còng ®· ®−îc chó ý ®Èy m¹nh. CÇn ®¶m b¶o cho çc chñ thÓ trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®−îc trao

®æi th«ng tin mét c¸ch nhanh nh¹y b»ng hai thø tiÕng Nga vµ ViÖt, tr−íc hÕt lµ th«ng tin d−íi d¹ng sè ho¸.

ViÖc th«ng qua çc biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ®¬n gi¶n qu¸ tr×nh thanh to¸n qua ng©n hµng, trong ®ã cã c¶ h×nh thøc thanh to¸n trùc tiÕp gi÷a çc ng©n hµng hai n−íc, çc biÖn ph¸p c¶i thiÖn chÊt l−îng dÞch vô tµi chÝnh ®· cã nh÷ng ¶nh h−ëng thuËn lîi tíi sù ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ cña hai n−íc. ViÖc thµnh lËp Ng©n hµng liªn doanh Nga – ViÖt n¨m 2006, mµ ®ång s¸ng lËp phÝa Nga lµ Ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng Liªn bang Nga vµ phÝa ViÖt Nam lµ ng©n hµng §Çu t− vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· gióp hç trî tµi chÝnh cho viÖc thùc hiÖn çc dù ¸n chung Nga – ViÖt. Th¸ng 10/2010, Ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng Liªn bang Nga vµ Ng©n hµng

§Çu t− vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· ký HiÖp −íc vÒ x©y dùng Quü §Çu t− víi tæng gi¸ trÞ 500 triÖu USD.

Çc c¬ quan qu¶n lý nhËp c− vµ néi vô cña Nga vµ ViÖt Nam còng ®· rÊt nç lùc trong viÖc cñng cè c¬ së ph¸p lý cho çc qu¸ tr×nh di c−. Th¸ng 10/2008, HiÖp −íc song ph−¬ng ®iÒu chØnh quan hÖ Nga– ViÖt trong lÜnh vùc chèng nhËp c− bÊt hîp ph¸p, vÒ çc vÊn ®Ò håi c−, còng nh− ho¹t ®éng lao ®éng cã thêi h¹n cña c«ng d©n c¶ hai n−íc ®· ®−îc ký kÕt. §iÒu nµy ®· gióp lµnh m¹nh ho¸ vÒ c¨n b¶n t×nh h×nh nhËp c−.

HiÖn nay, sè l−îng c«ng d©n ViÖt Nam ®ang sinh sèng t¹i Nga, theo sè liÖu cña Bé Ngo¹i giao n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, lµ 60–80 ngh×n ng−êi. Vµ kho¶ng 5 ngh×n c«ng d©n Nga ®ang lµm viÖc t¹i ViÖt Nam.

Trong qu¸ tr×nh diÔn ra Héi nghÞ th−îng ®Ønh Nga – ViÖt th¸ng 10/2010, Tæng thèng Liªn bang Nga vµ Chñ tÞch n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· nhÊn m¹nh nh÷ng ®ãng gãp quan träng cña c«ng d©n ViÖt Nam ®ang lµm viÖc vµ häc tËp t¹i Nga, còng nh− ®ãng gãp cña c«ng d©n Nga ®ang häc tËp vµ lµm viÖc t¹i ViÖt Nam vµo viÖc duy tr× vµ t¨ng c−êng quan hÖ h÷u nghÞ truyÒn thèng vµ hîp t¸c toµn diÖn gi÷a nhµ n−íc vµ nh©n d©n hai n−íc.

C¸c nhµ l·nh ®¹o hai n−íc ®· tháa thuËn trong t−¬ng lai sÏ tiÕp tôc ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng d©n hai n−íc sinh sèng, lµm viÖc vµ häc tËp phï hîp víi luËt ph¸p c¸c bªn.

Ph−¬ng h−íng nhiÖm vô quan träng cña c¸c tæ chøc nhµ n−íc trong thêi gian tr−íc m¾t lµ cÇn n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý nhËp c− sao cho phï hîp víi t×nh h×nh d©n sè, víi nh÷ng yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña hai n−íc nãi chung vµ cña tõng khu vùc nãi riªng, còng nh−

®Ó ng−êi lao ®éng vµ ng−êi sö dông lao

®Þnh ®· ký vµ luËt ph¸p hai n−íc.

(9)

HiÖn nay, khi Nga vµ ViÖt Nam

®ang b−íc trªn con ®−êng hiÖn ®¹i ho¸

s©u s¾c, vai trß cña quan hÖ hîp t¸c hai bªn cïng cã lîi trong lÜnh vùc khoa häc vµ ®æi míi ngµy cµng trë nªn quan träng. NÕu kh«ng hîp søc cïng ®ét ph¸

®æi míi th× rÊt khã hy väng më réng mét c¸ch ®¸ng kÓ quy m« hîp t¸c.

Hai n−íc cã triÓn väng tèt ®Ó më réng c¨n b¶n hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o çn bé cho çc ngµnh kinh tÕ c«ng nghÖ cao. Trªn nhiÒu khuynh h−íng khoa häc – ®æi míi, lîi Ých cña çc bªn kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ trïng hîp, mµ ë møc ®é ®¸ng kÓ, ®an xen nhau. Ch¼ng h¹n nh− sù hîp t¸c trong ngµnh khoa häc vËt liÖu, vÒ çc vÊn ®Ò c«ng nghÖ sinh häc, nu«i trång thuû s¶n, c«ng nghÖ th«ng tin, kü thuËt tÝnh to¸n, kü thuËt chÕ t¹o robot. §éng lùc thóc ®Èy c¶ hai bªn tiÕp tôc t¨ng c−êng hîp t¸c

®æi míi kh«ng chØ lµ lîi Ých tr−íc m¾t, mµ cßn lµ sù cÇn thiÕt ph¶i ®−¬ng ®Çu

®−îc víi nh÷ng th¸ch thøc toµn cÇu ngµy cµng t¨ng nhanh nh− t×nh tr¹ng thiÕu hôt l−¬ng thùc, chñ nghÜa khñng bè, c¸c mèi ®e do¹ sinh th¸i vµ khÝ hËu, dÞch bÖnh.

Hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc vµ gi¸o dôc ®¹i häc ®· trë thµnh truyÒn thèng gi÷a hai n−íc. C¸c tr−êng ®¹i häc cña Liªn X« (tr−íc ®©y) vµ Nga ®· ®µo t¹o h¬n 50 ngh×n chuyªn gia ë tr×nh ®é

®¹i häc, hµng ngh×n phã tiÕn sÜ vµ tiÕn sÜ khoa häc thuéc tÊt c¶ çc lÜnh vùc kinh tÕ, khoa häc, kü thuËt cho ViÖt Nam. Nh÷ng ng−êi nµy am hiÓu s©u s¾c t×nh h×nh vµ biÕt râ tiÒm lùc khoa häc to lín cña Nga, céng t¸c chÆt chÏ víi çc nhµ khoa häc vµ l·nh ®¹o çc c¬ quan vµ trung t©m ®æi míi cña Nga. ë ViÖt Nam hiÖn cã kho¶ng gÇn 550 ngh×n ng−êi biÕt sö dông tiÕng Nga. HiÖn t¹i ®ang cã h¬n

5 ngh×n sinh viªn, nghiªn cøu sinh vµ thùc tËp sinh ViÖt Nam ®ang häc tËp t¹i çc tr−êng ®¹i häc cña Nga. VÊn ®Ò tiÕp tôc më réng viÖc tiÕp nhËn çc c«ng d©n ViÖt Nam vµo häc t¹i çc tr−êng ®¹i häc cña Nga ®ang ®−îc xem xÐt. Dù ¸n liªn kÕt thµnh lËp mét tr−êng §¹i häc liªn kÕt vÒ C«ng nghÖ t¹i Hµ Néi ®· ®−îc xóc tiÕn.

C¸c h×nh thøc tæ chøc – ph¸p lý hîp t¸c cã hiÖu qu¶ trong lÜnh vùc ®æi míi còng ®· ®−îc ®Ò th¶o. VÝ dô, Trung t©m NhiÖt ®íi Nga – ViÖt lµ mét c¬ quan nghiªn cøu ®· cã uy tÝn tÇm quèc tÕ.

®iÒu kiÖn nhiÖt ®íi ®Ó xuÊt khÈu sang c¸c n−íc cã khÝ hËu nhiÖt ®íi. Trung t©m nµy ®ang thùc hiÖn mét sè nghiªn cøu ®éc nhÊt v« nhÞ vÒ c¸c hÖ sinh th¸i nhiÖt ®íi vµ ®a d¹ng sinh häc cña chóng, nh÷ng hËu qu¶ sinh th¸i vµ y häc cña chiÕn tranh hãa häc mµ Hoa Kú

®· tiÕn hµnh ë ViÖt Nam. Hµng ngh×n chuyªn gia Nga vµ ViÖt Nam ®ang lµm viÖc t¹i trung t©m nµy, trong ®ã cã c¸c viÖn sÜ vµ viÖn sÜ th«ng tÊn cña ViÖn Hµn l©m Khoa häc Nga vµ ViÖn Hµn l©m Y häc Nga, c¸c tiÕn sÜ vµ tiÕn sÜ khoa häc. Nh÷ng ph¸t minh cña hä ®Òu mang tÇm thÕ giíi.

C¬ quan gi÷ vai trß kh«ng thÓ thay thÕ trong viÖc tiÕp tôc t¨ng c−êng quan hÖ kinh doanh, hoµn thiÖn c¬ cÊu vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c kinh tÕ–

th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−, ®Ò ra c¸c c¬ chÕ khuyÕn khÝch quan hÖ ®èi t¸c nhµ n−íc – t− nh©n, x©y dùng c¬ së tµi chÝnh, nh©n lùc, tæ chøc, th«ng tin cÇn thiÕt lµ Uû ban Liªn chÝnh phñ vÒ hîp t¸c kinh tÕ vµ khoa häc – kü thuËt gi÷a hai n−íc.

HiÖn nay, chÝnh phñ hai n−íc ®ang

®Æt ra vÊn ®Ò hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng

(10)

cña Uû ban nµy, n©ng cao vai trß phèi hîp cña nã trong ph¸t triÓn toµn bé quan hÖ hîp t¸c trªn mäi ph−¬ng diÖn, t¨ng c−êng ¶nh h−ëng cña Uû ban ®èi víi çc qu¸ tr×nh hîp t¸c trong lÜnh vùc kinh tÕ. ViÖc më réng h¬n n÷a quy m« hîp t¸c – bao gåm tÊt c¶ çc chñ thÓ kinh tÕ míi, ®a d¹ng ho¸ çc lÜnh vùc hîp t¸c vµ çc h×nh thøc tæ chøc – ph¸p lý, viÖc ®Ò xuÊt çc dù ¸n chung lín cã kh¶ n¨ng ¶nh h−ëng ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ hai n−íc – tÊt c¶ ®Òu ®ang

®éng cña Uû ban, ®¶m b¶o chÕ ®é b¸o c¸o kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t ®éng

®· ®−îc nhÊn m¹nh trong Tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc th«ng qua vµo th¸ng 3/2001, lµ chiÒu c¹nh nh©n v¨n trong quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt Nam, lµ sù hîp t¸c vµ trao ®æi gi÷a c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi hai n−íc, trong ®ã cã c¶ kªnh hîp t¸c th«ng qua c¸c héi h÷u nghÞ Nga – ViÖt vµ ViÖt – Nga (®iÓm 3).

Nh÷ng ph−¬ng h−íng ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña c¸c héi h÷u nghÞ trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ:

– TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ–

x· héi vµ th«ng tin ®Ó truyÒn b¸ nh÷ng nghÞ quyÕt cña chÝnh phñ hai n−íc nh»m t¨ng c−êng hîp t¸c Nga – ViÖt víi môc

– L−u gi÷ ký øc lÞch sö, tæ chøc c¸c ho¹t ®éng g¾n liÒn víi lÞch sö quan hÖ Nga – ViÖt;

– Gióp nh©n d©n hai n−íc hiÓu râ lÞch sö phong phó, di s¶n v¨n ho¸ giµu b¶n s¾c còng nh− tiÒm lùc kinh tÕ vµ tinh thÇn cña hai d©n téc; ph¸t triÓn theo chiÒu s©u mèi quan hÖ trong lÜnh vùc v¨n ho¸, gi¸o dôc, më réng quan hÖ b¹n bÌ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc.

C«ng lao cña Héi H÷u nghÞ Nga – ViÖt vµ Héi H÷u nghÞ ViÖt – Nga, mµ héi viªn lµ nh÷ng ng−êi cã nhiÒu n¨m tham gia x©y dùng quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n−íc, ®−îc c¸c nhµ l·nh ®¹o hai nhµ n−íc ghi nhËn vµ ñng hé. Minh chøng tiªu biÓu lµ c¸c bøc ®iÖn chóc mõng göi tíi Héi H÷u nghÞ Nga – ViÖt trong n¨m 2008 tõ l·nh ®¹o cÊp cao hai n−íc nh©n lÔ kû niÖm 50 n¨m ngµy thµnh lËp Héi.

NhiÒu thµnh viªn tÝch cùc cña Héi ®·

®−îc tÆng th−ëng hu©n ch−¬ng cao quý cña chÝnh phñ hai n−íc Nga vµ ViÖt Nam. Nh÷ng kÕ ho¹ch dµi h¹n cho t−¬ng lai còng ®· ®−îc v¹ch ra.

HiÖp ®Þnh vÒ quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n−íc giai ®o¹n 2011 – 2015 ®−îc Tæng thèng Nga vµ Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam ký ngµy 31/10/2010 t¹i Hµ Néi ®·

nãi lªn ®iÒu ®ã.

Th«ng c¸o chung vÒ kÕt qu¶ chuyÕn th¨m chÝnh thøc ViÖt Nam cña Tæng thèng D. A. Medvedev th¸ng 10/2010 ®·

tr×nh bµy ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng chung nh»m kiÖn toµn c¬ së x· héi cho quan hÖ

®èi t¸c chiÕn l−îc Nga – ViÖt. Ch−¬ng tr×nh bao gåm c¸c néi dung sau:

– §Èy m¹nh quan hÖ gi÷a c¸c ®¶ng chÝnh trÞ vµ c¸c tæ chøc x· héi cña Nga vµ ViÖt Nam;

– Më réng c¸c cuéc giao l−u tiÕp xóc thiÕu nhi vµ thanh niªn c¸c cÊp kh¸c nhau;

(11)

– §¶m b¶o sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶

Nga vµ Quü “ThÕ giíi Nga” t¹i ViÖt Nam.

Thêi gian ®· chøng minh ý nghÜa lÞch sö cña Tuyªn bè Nga – ViÖt n¨m 2001 – v¨n kiÖn chÝnh trÞ nÒn t¶ng ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu vµ nguyªn t¾c ®èi t¸c chiÕn l−îc cña hai n−íc.

Kinh nghiÖm thùc tiÔn tÝch luü ®−îc kÓ tõ khi th«ng qua v¨n kiÖn nµy, quy m« hîp t¸c toµn diÖn vµ hai bªn cïng cã lîi kh«ng ngõng t¨ng lªn ®· chøng minh søc sèng vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña m«

Quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc cña Nga vµ ViÖt Nam – ®ã lµ sù thÓ hiÖn tËp trung ý chÝ chÝnh trÞ cña c¸c nhµ l·nh

®¹o hai nhµ n−íc, h−íng tíi cñng cè vµ t¨ng c−êng tiÒm lùc h÷u nghÞ vµ hîp t¸c v« tËn mµ nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n Nga vµ ViÖt Nam ®· dµy c«ng x©y dùng trong ®iÒu kiÖn lÞch sö míi, dùa trªn c¬

së chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ luËt ph¸p míi.

Quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc cña hai n−íc ®¸p øng nh÷ng xu h−íng c¬ b¶n cña thÕ giíi hiÖn nay. Nã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn lîi Ých cèt yÕu vµ c¬ b¶n cña nh©n d©n Nga vµ nh©n d©n ViÖt Nam, phôc vô thµnh c«ng c«ng cuéc hoµ b×nh vµ an ninh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ë khu vùc ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng.

M« h×nh quan hÖ Nga – ViÖt míi lµ m« h×nh c«ng khai vµ minh b¹ch vÒ mÆt chÝnh trÞ. Nã ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, cã thÓ dù b¸o vµ thùc dông cña quan hÖ liªn quèc gia, ®¶m b¶o tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña quan hÖ hîp t¸c trong mäi lÜnh vùc. Nã mang tÝnh bÒn v÷ng, gióp gi¶i quyÕt thµnh c«ng nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p nhÊt còng nh− cã nh÷ng ph¶n øng thÝch hîp tr−íc c¸c th¸ch thøc cña thÕ giíi lu«n biÕn ®æi hiÖn nay.

Thêi gian còng ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh t−¬ng thÝch cña m« h×nh míi nµy víi thùc tiÔn thêi ®¹i hiÖn nay, sù phï hîp víi ®Æc tr−ng cña giai ®o¹n ph¸t triÓn mµ hai n−íc ®ang tr¶i qua, víi nhiÖm vô hiÖn ®¹i ho¸ s©u s¾c vµ ®æi míi toµn diÖn.

Chóng ta cã ®Çy ®ñ c¬ së ®Ó cã thÓ l¹c quan nh×n vÒ t−¬ng lai quan hÖ Nga – ViÖt. Theo ®µ t¨ng tr−ëng tiÒm n¨ng kinh tÕ còng nh− vÞ thÕ quèc tÕ cña hai n−íc, quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc gi÷a hai n−íc sÏ ngµy cµng n¨ng ®éng, quy m« vµ chÊt l−îng h¬n. Mèi quan hÖ nµy sÏ ®ãng vai trß h÷u hiÖu h¬n trong hÖ thèng c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ t¹i §«ng Nam ¸ vµ ch©u ¸ – Th¸i B×nh D−¬ng nh− lµ mét trong nh÷ng nh©n tè then chèt gióp lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh khu vùc, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu, gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng vµ xung ®ét, x¸c lËp mét thÕ giíi hµi hoµ.