THVC TIlN - KINH NGHllM
VE DIEU KIEN QUYET DINH HINH PHAT DVOt MI^C THAP NHAT CUA KHUNG HINH PHAT DUGC AP DUNG
VO VAN TUAN KHANH
Dieu kien dd Toa an quy^t dinh hinh phat dirdi mire thap nhat cua khung hinh phat dirffc dp dyng la clin co "it nhat hai tinh tiit giam nhf quy dinh tai khoan 1 Di^u 51" cua Bo lu^t Hinh sy nam 2015.
Vi^c hiiu "hai tinh tiit gidm nh?" la trong ciing 01 diim hay la trong 02 diem cua khoan 1 Dieu 51 hidn vln con co y kiin khac nhau.
Tic khoa: Tinh tiet gidm nhe; quyet dinh hinh phgt; Bp ludt Hinh su.
Nhgn bdi: 30/8/2019; bien tap xong: 18/9/2019; duyet bdi: 25/9/2019.
T
rong mdt sd trudng hop, phap lu^t hinh sy cho phep Tda dn cd thd quyet dinh hinh phat dudi miic thdp nhdt cua khung hinh phat dupe dp dung ndu ngudi pham tdi thda man didu kidn md phdp ludt quy dinh. Theo do, tai Didu 54 Bd ludt Hinh sy nam 2015, sua ddi, bd sung nam 2017 (sau day vidt tat Id BLHS nam 2015) quy dinh;"1. Tda dn cd thd quydt dinh mdt hinh phat dudi miic thap nhat eua khung hinh phat duoc dp dyng nhung phdi trong khung hinh phat lidn kd nhe hon ciia didu luat khi ngudi pham tdi cd it nhdt hai tinh tidt giam nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 51 ciia Bp luat nay.
2. Tda dn cd thd quydt dinh mdt hinh phat dudi miic thdp nhdt ciia khung hinh phat duoc dp dyng nhung khdng bdt buoc phai trong khung hinh phat lien kd nhe hon eua didu ludt ddi vdi ngudi pham tdi Idn
dau la ngudi giiip siie trong vy dn ddng pham nhung cd vai trd khdng dang kd.
3. Trong trudng hpp ed du cdc didu kidn quy dinh tai khodn 1 hoac khoan 2 Didu nay nhung didu ludt chi cd mdt khung hinh phat hoac khung hmh phat dd la khung hinh phat nhe nhdt, thi Tda dn cd thd quydt dinh chuydn sang mdt hinh phat khdc thude loai nhe hon. Ly do ciia vide giam nhe phai dupe ghi ro trong bdn an".
Mac du, BLHS nam 2015 da bd sung thdm nhieu quy dinh vd quydt dinh hinh phat dudi miie thap nhat ciia khung hinh phat dupe dp dyng, tuy nhidn, hidn nay van cdn nhidu y kien khac nhau trong vide ap dung quy dinh nay dd quydt dinh hinh phat ddi vdi hdnh vi pham tdi ciia timg hi cao.
Theo khoan 1 Didu 54 ciia BLHS nam 2015, thi didu kidn dd cd thd quydt djnh
*Thac sl, Toa §n nhan dan tinh Hau Giang.
Tap chi _KIEM SAT 1 4 7
So 24(thang 12/2019) \
THVC TIEN - KINH NGHIEM
hinh ph^t dudi miic thdp nhdt cua khung hinh phat dupe dp dung khi ngudi pham tdi cd it nhat hai tinh tidt gidm nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 5 1 . Van dd dat ra la, cym tu "ngudi phgm tpi co it nhdt hai tinh tiet gidm nhe quy dinh tgi khodn I Dieu 51 cua Bp lugt ndy" dupe hidu nhu thd ndo dd vide dp dung cho chinh xde, diing phap ludt.
Y kien thu nhdt cho rang, khodn 1 Didu 51 BLHS nam 2015 ed 22 didm, day la cdc tinh tidt giam nhe trach nhidm hinh su. Khi ngudi pham tdi cd it nhat hai tinh tidt, tiic la hai didm quy dinh tai khoan nay thi cd thd dupe xem xet quydt dinh hinh phat dudi miic thap nhat ciia khung hinh phat dupe dp dung, quy dinh tai Dieu 54 BLHS nam 2015.
Ykien thie hai cho rdng, Dieu-54 BLHS nam 2015 quy dinh "ngudi phgm toi cd it nhdt hai tinh tiet gidm nhe quy dinh tgi khodn 1 Dieu 51 cua Bp ludt ndy" md khdng quy dinh ngudi pham tdi phdi ed it nhdt hai didm la tinh tidt giam nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 51. Nhu vay, phap ludt quy dinh chua rd rang, ndn cdn xem xet, dp dung theo hudng cd Ipi cho ngudi pham tdi. Xac dinh mdt diem quy dinh tai khodn 1 Didu 51 BLHS nam 2015 la mdt tinh tidt giam nhe la khdng chinh xac, gay bdt Ipi cho hi cdo, thidu cdng bang ddi vdi cac hi cao khi cd cung tinh chat, miic dp thyc hidn hanh vi pham tdi va cd sd lupng tinh tidt gidm nhe nhu nhau.
Tac gia ddng tinh vdi y kidn thii hai, bdi le, theo quy dinh tai khodn 1 Didu 51 BLHS nam 2015, cd nhiing diem cd mdt tinh tidt giam nhe vd ed nhiing didm quy dinh nhidu tinh tidt giam nhe. Vi dy: Tai didm b (ngudi pham tdi tii nguydn siia chua, bdi thudng
thidt hai ho^e khdc phyc hau qud), didm s (ngudi pham tdi thanh khdn khai bdo hoac an nan hdi edi), didm t (ngudi pham tdi tich eye giiip d o cac ca quan cd trach nhiem phat hidn hoae didu tra tdi pham), didm v (ngudi pham tdi la ngudi cd thanh tich xudt sac trong sdn xudt, chien ddu, hpc tap hoae edng tdc), didm x (ngudi pham tdi la eha, me, vp, chdng, con ciia liet sT, ngudi cd cdng vdi cdch mang) ddu cd tu hai tinh tiet gidm nhe tid Idn, quy dinh ti"ong ciing mdt didm. Khi bi cdo cd mdt trong nhiing tinh tidt nay thi Hdi ddng xet xu can xem xet dp dyng cho bi cdo.
Hidn tai, chua ed vdn ban hudng dan dp dyng Didu 54 cua BLHS nam 2015, nhung trude ddy da ed van ban hudng dan dp dyng Didu 47 ciia BLHS nam 1999. Cy thd tai tidu muc c Muc 10 Nghi quydt sd 01/2000/NQ-HDTP ngay 04/8/2000 ciia Hdi ddng Thdm phdn Tda an nhan ddn tdi cao hudng ddn dp dyng mdt sd quy dinh tiong phdn ehung cua BLHS nam 1999 da quy dinh nhu sau: " . . . Can phdi ban ehd vd phai hdt siic chat ehe khi dp dyng cde quy dinh tai Didu 47 BLHS nam 1999 trong trudng hpp ndu khdng ed nhidu tinh tiit giam nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 46 BLHS nam 1999, thi bi cdo phdi bi xu phat d miic cao cua khung hinh phat. Thdng thudng trong trudng hpp ndy khi cd nhiiu tinh tiet gidm nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 46 BLHS nam 1999 thi Toa dn cd thd quydt dinh mdt hinh phat d miic thdp cua khung hinh phat md bi cdo hi xet xii".
Mat khae, tai Cdng van sd 148/2002/KHXX ngay 30/9/2002 cua Tda dn nhan ddn tdi cao vd vide hudng ddn dp dyng Didu 46, 47 BLHS nam 1999 thi:
"Theo tinh thdn quy dinh tai Dieu 47 Bd
Tap chi
K I £ M S A T _ /So24(thang12^9)
THVC TIEN - KINH NGHIEM
ludt Hinh sy, thi Toa an chi cd thd quydt dinh mdt hinh phat nhe hon dudi miie thap nhat ciia khung hinh phat md dieu ludt da quy dinh khi ed it nhdt hai tinh tiet gidm nhe quy dinh tii khoan 1 Didu 46 Bd luat Hinh sy. Nhu vay, vide Tod an nao hoae Hdi ddng xet xu nao quydt dinh hinh phat dudi miic thap nhdt ciia khung hinh phat ma didu ludt quy dinh khi bi cdo ehi cd mdt tinh tidt giam nhe quy dinh tai khodn 1 Dieu 46 Bd luat Hinh sy (eho dii cd nhidu tinh tidt giam nhe khde theo quy dinh tai khoan 2 Dieu 46 Bd ludt Hinh sy) la tiai vdi quy dinh tai Didu 47 Bd ludt Hinh su".
Sau khi xem xet ed hai van bdn tidn, tdc gid nhdn thay ede van ban ndy ehi hudng dan vd vide dp dyng Didu 47 BLHS nam 1999 sao eho chinh xde, khdng tiiy tidn ap dyng hoae khi ngudi pham tdi khdng ed it nhdt hai tinh tidt gidm nhe quy dinh tai khodn 1 Didu 46 BLHS nam 1999, ma khdng quy dinh ro Id hai tinh tidt giam nhe dd duoc xem xet dp dung Didu 47 BLHS nam 1999 Id phdi d bai didm khac nhau, bay cung cd thd d ciing mpt didm ma cd hai tinh tidt gidm nhe.
Bd ludt Hinh sy vd cdc van ban hudng ddn ddu khdng cd quy dinh, nhung theo Gidi dap nghidp vy sd 16/1999/KHXX ngdy 01/02/1999 ciia Tda an nhdn ddn tdi cao hudng ddn dp dung khoan 1 Didu 38 cua BLHS nam 1985 (la khoan 1 Didu 46 BLHS nam 1999, nay Id khoan 1 Didu 51 BLHS nam 2015) till: "Nghidn ciiu cac quy dinh tai khoan 1 Didu 38 Bd ludt Hinh sy, ciing nhu thyc tidn xet xu cua Tod dn, thi ehiing ta cung phai coi trpng trudng hpp bi cdo cd nhidu tmh tidt gidm nhe quy dinh tai cung mdt didm thude khodn 1 Didu 38 Bp ludt Hinh sy (nhu pham tpi ma chua
gdy thidt hai; pham tdi Idn ddu...) la cd nhidu tinh tidt gidm nhe dd xem xet khi quydt dinh hinh phat vd ed thd dp dyng khodn 3 Didu 38 BLHS. Ciing tirong tii nhu vdy, chiing ta ciing phdi coi trpng trudng hpp bi cao cd nhidu tinh tidt tang ndng quy dinh tai cung mdt diem thupc khoan 1 Didu 39 BLHS (nhu: Pham tdi cd td chiie; xiii giuc ngudi chua thanh nidn pham tdi) la cd nhidu tinh tiet tang ndng dd xem xet khi quydt dinh hinh phat". Mac du, BLHS nam 1985 da hdt hieu lye va nhidu ndi dung da dupe thay the, nhung mdt sd didu khoan BLHS nam 1999, BLHS nam 2015 vdn giu nguydn va vide dp dung vdn cdn phii hpp.
Nhu vdy, vdi gidi dap nay cho thdy, tai eiing mdt didm ciia khodn cd thd cd tir hai tinh tidt giam nhe trd Idn. Bdi le, vide xem xet nhu vay se ddm bdo tinh cdng bang tiong quydt dinh hinh phat ddi vdi nhiing ngudi pham tdi ed tinh chat, miic dp, ciing nhu tinh tidt gidm nhe nhu nhau.
Vi dy: A va B ciing thuc hidn hdnh vi pham tdi nhu nhau, khdng cd tinh tidt tang nang, nhung A thanh khdn khai bao, an nan hdi cai vd hdnh vi pham tdi ciia minh (tinh tidt dupe quy dinh tai didm s khoan 1 Didu 51 BLHS ndm 2015), cdn B thdnh khdn khai bao vd hdnh vi pham tdi nhung cho rang hanh vi cua minh khdng vi pham phdp ludt;
ddng thdi, B cd cha la hdt si (tinh tidt quy dinh tai didm x khodn 1 Didu 51 BLHS nam 2015), ndn B dupe hudng hai tinh tidt giam nhe quy dinh tai diem s, x khoan 1 Didu 51 BLHS nam 2015.
Xem xet trudng hpp cua A va B ddu ed hai tinh tidt giam nhe, nhung ndu theo quan didm thii nhdt Id can phdi cd hai tinh (Xem tiep trang 55)
Tap chi So' 24(thang 12/2019)\^KIEM SAT
THONG TIN KHOA HOC tdi. Do dd, vide quy dinh mdt co che
chinh thiie duoc thua nhan trong luat vdi sy rang bude vd nghia vy ciia phia co quan td tyng trong vide dam bdo cac cam kdt ddi vdi ngudi bi bupe tdi la gidi phdp dd thiic ddy su tham gia hop tdc vdi co quan didu tra, truy td.
Cd the thay, vdi nguydn tde khoan hdng vdi ngudi hi bude tdi cd thdi dp hdi cai vd hpp tdc vdi co quan td tyng trong phdp luat hinh sy, Viet N a m cd co sd tidm nang dp dung thda thuan hpp tdc nham phdt huy tdi da hidu qud vide tham gia cua ngudi bi bude tdi vdo qua trinh didu tra, phat hien tdi pham. Dong thdi, ddy ciing la co hdi dd ngudi hi bude tdi dupe h u d n g miie dn gidm nhe vd dupe tdi hoa nhap nhanh chdng. Tuy nhien, vide dp dyng ndy edn ed sy edn nhac chpn Ipc.
Thod thudn hpp tde trong he thdng td tung hinh sy Hoa Ky dupe dp dung cho
hdu hdt cae loai tdi pham. Viet Nam khi xem xet dp dung e o chd thoa thudn hpp tac, trude tidn, cd the thu hep pham vi dp dyng ddi vdi mdt sd nhdm tpi pham nhu:
Tdi pham ed td chiic, tham nhung, rira tidn, ma tuy, budn ban ngudi, bdi nhiing tdi pham nay thudng phirc tap va cd sy cau kdt chat che giira cdc thdnh vidn va vide cd dupe thdng tin tu ngudi ddng pham Id hdt siic hiiu ich trong vide didu tra, truy td. Sau mpt thdi gian dp dung ndu nhdn thdy sy hidu qud eua co chd nay ed thd nhdn rdng pham vi dp dyng sang cae nhdm tdi pham khdc.
Tdm lai, vide lya chpn dp dung thod thudn hpp tdc d miic dp nao phy thude vdo nhu edu thuc tidn, va vide dp dung bdt ky mdt CO che nao tii he thdng phap luat nude ngoai can ed thdi gian thir nghidm tinh phii hpp va hidu qud doi vdi he thdng phap ludt ciia qudc gia.O
VE DIED KIEN...
(Ti6p theo trang 491 tidt gidm nhe quy dinh d hai didm tai khoan 1 Didu 51 BLHS nam 2015 thi chi cd B mdi cd thd dupe xem xet dp dyng Didu 54 BLHS nam 2015, edn A thi khdng; nhung vdi quan didm thii hai khi A ed hai tinh tidt giam nhe quy dinh trong cung mdt didm quy dinh tai khoan 1 Didu 51 BLHS nam 2015 thi c a A vd B ddu ed thd dupe dp dyng Didu 54 BLHS nam 2015. Bdi A va B ddu cd hai tinh tidt gidm nhe trach nhiem hinh su. Vi vay, khi xem xet cac tinh tidt gidm nhe eho ngudi pham tdi cdn ehii y den sd lupng cdc tinh tidt
giam nhe md ngudi pham tdi duoc hudng dd cd thd quydt dinh hinh phat mdt cdch chinh xac va cdng bdng.
Vdi nhiing phan tich tien eho thay, quy dinh tai Didu 54 BLHS nam 2015 la xem xet ngudi thuc hidn hanh vi pham tdi ed nhidu tinh tidt gidm nhe, tao didu kidn cho ngudi pham tdi cd co hdi sira chiia sai lam, sdm tid vd hda nhap cdng ddng vd trd thanh cdng (ian tdt cho xa hdi. Tuy nhidn, khi xem xet quydt dinh hinh phat dutji miic thdp nhdt ciia khung hinh ph^t dupe ap dung; can can nhdc sao cho ddm bdo tinh cdng bang, hop tinh, hpp ly vd dung quy dinh eua phdp luat.
Thidt nghi trong thdi gian tdi, lidn nganh tu phdp trung uong cdn ed vdn ban hudng ddn chi tidt dd vide dp dung phap luat dupe thdng nhdt.n
T^p chi _KIEMSAT I 5 5
S6i24(th»g 12/2019) \
