mnsMRiaMKni^paiiiijq miii 4,1.
Thifc trang thi Iring tai ciilnii Ha Nil
TS. NGUYEN BlNH DUONG TS. MINN TRi
1. Thuc trang phat then cac to chUc tin dung ngan hang.
Cac ngan hang thudng mai (NHTM) va to chifc tin dung (TCTD) da tim mpi bien phap day manh huy dong von {is dan cU va cac to chiic kinh te, toe dp tang trudng tong nguon von huy dong binh quan cua cac ngan hang va TCTD tren dja ban Ha Npi giai doan 2001 - 2005 dat tren 23%/nam va hien nay chiem khoang 30% tong nguon huy dong von ca nudc... Ngoai nguon von tU huy dong, cac NHTM con tiep nhan nguon von tai trd uy thac dau tU tt/ cac to chile tai chinh tien te quoc te va cua Chinh phu de cho vay do'i vdi cac cong trinh trpng diem cua Nha nude.
Hoat dong cho vay von cua cac NHTM da dat dUdc ket qua tich cue, chat lupng tin dung dUdc nang len ro ret (ty le np xau chi chiem 2,59% so vdi mile khoang 3% tong du np cQa toan nganh ngan hang hien nay). Toe dp tang du nd binh quan trong giai doan 2001 - 2005 dat tren 22%/nam (mile tang trudng tin dung binh quan Chung toan nganh la 26%/nam). Den
nay, von chu sd hOu cua 4 NHTM nha nude Idn nhat tren dja ban Ha Npi dat tren 29 ngan ty dong, chiem khoang 41% tong von chu sd huu cua toan he thong cac TCTD (neu tinh ca von chu sd hUu cua Ngan hang Chinh sach xa hoi va Ngan hang Phat then thi von chCi sd hOu cua cac NHQD chiem hdn 50% von cua toan he thong cac TCTD). Dae biet, dang dan dmh hinh mot so tap doan tai chinh vdi qui mo von tU cd len tdi hang ty USD tren eP sd thilc day qua trinh c6 phan hda, tang von
tu cd cua cac NHTM tren dja ban, tang eUdng hdp tac, lien ket trong nude va quoc te giOa cac to' chile ngan hang va tin dung.
Cac NHTM nha nudc va NHTM CO phan da va dang tiep tuc day manh qua trinh hien dai hoa cong nghe theo chUdng trinh ke hoach da de ra, dae biet la quan tri rui ro phu hdp hdn vdi thong le quan tri ngan hang tot tren the gidi...
2. Thuc trang hoat dong cua Trung tarn GDCK Ha Noi.
ngudi dan vali chua dupe hudng. NHNN khong bat bupc NHNo&PTNT mua tin phieu va ap dung ty le du tru bat bupc tha'p ddi vdi ngan hang nay, nhung NHNo&PTNT lai khong che du nd ddi vdi cae tinh khong dupe tang vUdt qua ke hoach.
Cac DN can nang cao nang luc canh tranh, ddi mdi thiet bi, hien dai hoa cong nghe, da dang hoa san pham, chu dong tim kiem thi trudng XK mdi, tiet kiem chi phi trong hoat dong kinh doanh, , khong nen chi y lai vao ty gia Chinh phu can day manh cai each hanh chinh, chdng
4 I THITONG NIAI 36 12/2008
tham nhung, tiet kiem va chdng lang phi trong chi tieu ngan sach nha nudc, trong bd may nha nude. Thuc hien kien quyet khau giai phdng mat bang trong trien khai cac du an dau tu, thuc hien dut diem cae du an dau tu. Kien quyet that chat viec chi tieu, nhat la chi tieu hoi nghj, chi tieu le'tan khanh tiet, mua sam edng sd... Can dac biet tiet kiem sd dung xang dau va nang lupng trong cac co quan hanh chinh, ed quan su nghiep va ed quan hudng kinh phi tu ngan sach... Thuc hien chinh sach tai khoa that chat va hieu qua Khong nen chi gay sUc ep qua
Idn ca ve cd che va du luan len dieu hanh chinh sach tien te. Lieu rang co the thuc hien chinh sach "th^t lung, bupc bung" trong chi tieu hanh chinh su nghiep hien nay de gdp phan kiem che lam phat dUde khdng?
Chinh phu cung can cd cac chinh sach ve mien giam thue cho hd nong dan sau ddt ret dam vUa qua, co chinh sach tin dung uu dai hdn cho nong thdn,... thuc day san xuat ndng nghiep - ngu nghiep,.. phat trien.
Chinh phu kien quyet khdng bu lo'gia xang, gia dien,... sd dung sdtien tiet kiem do khdng phai bu Id" mot sd m§t
h^'Ai^nm^
lis thang 3/2005, trong vong hdn 2 nam ke til khi di vao hoat dong Trung tam GDCK Ha Npi sd lUdng DN dang ky giao djch la 87 (cudi thang 6/2007) vdi tdng gia tr] von niem yet hdn 9.500 ty dong. DN niem yet tren san Ha Noi ngay cang da dgng ve quy md va ITnh vuc hoat dong, vdi von dieu le til 5 den tren 1.000 ty dong thupc nhieu nganh kinh te quan trpng til xay dung, san xuat, van tai den thUdng mai, djch vu, ngan hang, CTCK. Day la yeu to quan trpng de bao dam cho su phat trien ben vQng trong thdi gian tdi.
Su ra ddi eua Trung tam GDCK Ha Npi da danh dau mot bude tien va gdp phan vao qua trinh phat then, hoan thien he thdng to chile eua TTCK, cung nhu he thong the che thi trudng tai chinh Viet Nam ndi chung va phat then Ha Ndi thanh trung tam TC-NH ndi rieng. Quy md thj trudng lien tuc phat then, cung nhu nang lUc quan ly, van hanh va td chile thj trudng ngay cang dUde nang cao.
3. Thuc trang phat then cac to chUc tai chinh phi ngan hang
* Quy dau tu nudc ngoai
Den nay, d Viet Nam cd gan 10 quy dau tu nudc ngoai, vdi sd vdn trung binh mdi quy la 58 trieu USD.
Quy cd vdn Idn nhat la IDG Ventures Vietnam cua My vdi sd vdn la 100 trieu USD. Hau het cae quy dau tu
hang de hd'trd true tiep cho ngudi cd thu nhap thS'p.
Chinh phu can tang nguon vdn cho vay do'i vdi Ngan hang Chinh sach xa hdi de md rdng cho vay xoa ddi giam ngheo, dac biet cho vay giai quyet viec lam. NHNN-ran ed chinh sach tien te linh hoat hdn ap dung ddi vdi NHNo&PTNT Viet Nam de ngan hang nay md rdng cho vay d ndng thdn, nhung cung ngan chan tinh trang Idi dung cd che uu dai de cac chi nhanh NHNo&PTNT cho vay lai tren thi trudng lidn ngan hang ma khdng dau tu vao ndng thdn •
nudc ngoai d Viet Nam la quy dau tu mao hiem. Cac quy dau tu vao bat dong san, cong nghe thdng tin, cac nganh nghe san xuat ma Viet Nam ed Idi the canh tranh... thupc mpi thanh phan kinh te, dac biet la dau tu vao cac DNNN cd phan hoa. Rat nhieu quy trong sd tren da then khai hoat dong tren dja ban Thu dd.
* Quy dau tU trong nudc So vdi cae quy dau tu nude ngoai, cae quy dau tu trong nude nhd be hdn ca ve quy md lain tham nien hoat dong. VF1 la quy dai chung duy nhat tai Viet Nam dupe niem yet tren thj trudng ehilng khoan ed mile vdn dieu le la 300 ty dong. Til nam 2004 trd lai day, cd kha nhieu Cty quan ly quy mdi dUdc thanh lap, dac biet thupc cae tap doan tai chinh Idn dUdc thanh lap nhu Prudential, Manulife... Quy Bao phi Prudential va Quy Prudence Poundation thupc Cty quan ly quy Prudential ed sd vdn du kien la 10.020 ty dong. Ngoai ra eon ed Quy Dau tu Sai Gdn (Sai Gon Fund) vdi tdng sd vdn huy dong tren 100 ty dong va 60% vdn dUde dau tu vao chilng khoan. Tuy nhien, trong thdi gian dau, hoat dong cua phan Idn quy nay chi la tham dd thj trudng nghieng ve dau tu vao trai phieu chinh phu
• Cac quy dau tu co tru sd dong tai nudc ngoai
Ngoai cac quy dau tu tai Viet Nam, trong nhOng nam gan day, mot sd quy d nude ngoai cung da thuc hien dau tu vao thj trudng cd phieu Viet Nam nhu Quy Ahsaig Asian Fund (Anh) ddng d Singapore, Quy DEG (Oilc) va FMO (Thuy ST). Su canh tranh til ben ngoai cung dupe the hien rd ret khi da phan cac cd phieu dat gia niem yet deu het room cho nha dau tu nude ngoai.
Cac quy dau tu va Cty quan ly quy hien ed mot dpi ngu quan ly ngudi nude ngoai gdm cac chuyen gia hang dau ve tai chinh va ddi ngu can bd chuyen nghiep ngudi Viet Nam, dUde trang b\ cd kien thilc tai chinh tai cac nude cd nen kinh te
hang dau nhu My, Anh, Ue..., ed kinh nghiem lam viec lau nam. Da phan cae quy dau tu tai Viet Nam hoat ddng theo cd cau gpn nhe, mot hay mot nhdm nhd can bd dam trach mdt phan viec doe lap trong sd cae hoat ddng da dang eua quy.
* Cac Cty bao hiem
Hau het cac DN kinh doanh bao hie'm deu cd tru sd chinh hoac chi nhanh tai Ha Ndi, vdi doanh thu phi bao hiem tren dia ban Ha Ndi chiem khoang 46,8% doanh thu toan thj trudng, chiem tren 60% tdng sd tien cac DN bao hiem dau tu trd lai nen kinh te.
Hien tai, cac DN bao hiem cung cap tdi gan 800 san pham bao hiem nhan thp va bao hiem phi nhan thp thupc ca 3 ITnh vUc bao hiem eon ngudi, bao hiem tai san va bao hiem trach nhiem, dap ilng cd ban nhu cau phong phil cua cac ddi tUdng tham gia bao hie'm.
He thdng trung gian bao hie'm cd 7 Cty mdi gidi bao hiem (3 Cty 100% vdn nudc ngoai, 4 Cty co phan) va tren 130 nghin dai ly bao hiem. Hien tai, cac DN va Cty bao hie'm deu phai ed vdn phap dmh 70 ty ddng (se nang len 200 ty ddng) ddi vdi DN bao hiem phi nhan thp va 140 ty ddng (se nang len 400 ty ddng) ddi vdi DN bao hiem nhan thp. Trinh dp dpi ngu can bd nghiep vu bao hiem cGng dupe cai thien.
Cae hoat ddng hdi nhap, hop tac qude te va md cila thj trudng bao hie'm ngay cang dUdc tang eUdng.
Quan ly nha nudc ve kinh doanh bao hiem dUde hoan thien mdt bude: Cd nhieu tien bd trong cai each cac thu tuc hanh chinh, ddn gian hoa va edng khai hoa ed che quan ly, giam sat, phe ehuan cac san pham bao hie'm mdi; Thilc day viec xay dung he thdng chi tieu canh bao sdm nham thiet lap he thdng thdng tin bao cao phuc vu giam sat tilxa...
Han che eua th; trudng bao hiem la quy md cdn nhd, ty trpng khai thac bao hiem thap hdn " ^
THUtTNG WAI So 12/2008 ! 5
%m\]i\}\j--nmmi-
nhieu so vdi tiem nang, nhieu ITnh vUc cdn b\ bd trdng hoac ty trpng khai thac thap nhU: bao hiem nhan thp, tai nan con ngudi, xay lap, hang xuat, hang nhap, ndng nghiep (mac dij th] trudng bao hie'm dat toe dp tang trudng 30%/nam trong 10 nam qua, nhung den nam 2005, tdng doanh thu phi bao hie'm tren GDP eua Viet Nam mdi chi dat khoang 2,5%, thap hdn so vdi mile trung binh cua the gidi - khoang 8% va cac nude trong khu vyc - khoang 2,5 - 7%).
Nang luc tai chinh, nang luc kinh doanh, edng nghe quan ly eua cac DN bao hie'm cdn yeu; chat lupng, chung loai va gia ca san pham chua dap ling dUdc nhu cau phong phu va ngay cang cao eua khach hang. Hoat ddng dau tu cdn chua hieu qua do cac edng cu dau tu cdn ddn dieu, chua ed nhieu hang hoa, danh muc dau tude DN lila chpn...
* Hoat dong huy dong vdn, cho vay thu no cua Kho bac Nha nudc
Kho bac Nha nude Ha Ndi ngay cang da dang hda viec thye hien huy ddng vdn til cac hinh thilc nhu edng trai xay dung td qude, edng trai giao due; trai phieu chinh phu; trai phieu kho bac; trai phieu chinh quyen dia phUdng. Ket qua huy ddng vdn qua kho bac nha nude ngay cang tang.
Nhin chung. Ha Ndi la dja phUdng ludn dan dau ca nudc ve ket qua huy ddng vdn qua kho bac nha nude...
Th] trudng tai chfnh Ha Ndi con eac quy tai chinh 6\a phUdng la: Ngan hang chinh sach xa hdi; Quy Dau tu phat then TR Ha Npi; Sd Giao djch I - Ngan hang Phat then Viet Nam.
4. Danh gia chung thuc trang va cac van de dat ra
a. Nhung thuan lai va ket qua trong phat then Ha Noi thanh trung tam tai chinh - ngan hang
He thdng thj trUdng TC-NH cd td
• chile da dmh hinh va dang van hanh kha tdt. He thdng-ha tang ky thuat TC-NH kha ddng bd, chat lUdng cao hdn han nhieu dja phUdng khac trong ea nude, tdt nhat Vilng kinh te trpng diem phia Bac. Hang nam, Ude tinh cae giao d]ch TC-NH tren dja ban Ha Ndi chiem khoang 65 - 80%
tdng giao djch TC-NH cua khu vile phia Bac va tren 50% tdng giao djch TC-NH eua ca nude, trong dd giao djch trai phieu chinh phu chiem tren 40%, giao djch trai phieu chinh quyen dia phUdng chiem 30%, giao dieh ed phieu, trai phieu DN chiem khoang 50% va giao djch tin dung - thanh toan lien ngan hang chiem khoang 60% tdng giao djch ca nudc.
Ve cd ban, cae hoat ddng nghiep vu va giao dich TC-NH dieri ra lanh manh, on dmh, tilng budc md rdng ve quy md, da dang ve chung loai, ddng bd ve ed cau, hien dai hda va nang cao chat lupng, sile canh tranh
^^^^^K^^^^l
trong sU tuan thu chung khudn khS luat phaf>nha nUdc va tiep can vd*
cac tieu chuan, yeu cau va cam ket quoc te. Quan ly nha nudc doi vdi cac hoat ddng TC-NH tren dja ban da dUdc tSng cudng va cai thien mot budc theo hudng vila tao thuan Idi cho cac hoat ddng kinh doanh TC- NH, Vila dam bao kiem soat sii on dmh va canh tranh lanh manh tren thj trudng.
Nhu vay, xet ve qui md hoat dong (nhat la trong viec huy ddng, ph§n bd cac nguon vdn, cac giao djch tai chinh qua he thdng ngan hang) va nang lye canh tranh ndi dja, cung nhu mile dp tap trung vdi sd lUdng Idn cac td chdc TC-NH, Ha Ndi da trd thanh trung tam TC-NH Idn nhat d khu vyc phia Bac va Idn thil hai cua ca nudc. He thdng ngan hang da va dang ddng vai trd chu dao va tru cot trong he thdng tai chfnh tren dia ban Ha Ndi, cung nhu gdp phan quan trpng trong edng tac tao nguon von dau tu cho cac dja phUdng khac d khu vyc phia Bac va ca nude.
b. NhOng han che
ThU nhat, ban che ve mUc do tap trung, sU ddng bo ve ca cau va quy mo boat dong, nang luc tai chint\
va an toan boat dong cua cac ngan hang va TCTD tren d\a ban Ha Noi
ThU hai, ban che ve viec da dang hoa cac dich vu TC-NH, chi.
luang va sUc canh tranh
ThU ba, han che ve ca sd ha tang cong nghe, phap luat va trinh do, nang lUc ddi ngu can bo trong lint) VUc ngan hang
NhOng ton tai va han che tren la do:
- Phu thupc vao cac chu trudng, cd che chinh sach quan ly vT md cua cac bp, nganh TW va Chinh phu (trong dd cd nhOng quy dmh ve mo hinh va chile nang cua Trung tam GDCK Ha Ndi han che hdn nhieu so vdi Sd GDCK TR Hd Chi Minh, khien cac nha dau tu Idn trong nudc va nudc ngoai deu ddn tu hoat ddng d TR Hd Chi Minh).
(Xem tiep trang 14)
6 ! THimNGMAI So 12 2006
' ^ doanh nhan, tri thdc Viet kieu cho rang, nhieu chu trudng, chinh sach cua Nha nudc ed tao dieu kien cho ba con gan ket, ddng gdp xay dyng que hudng, dat nudc, nhung chua cu the, mot sd chinh sach cdn thieu nhat quan, cue bd ho§e ehua ddng bd. Chang han, Bd Ngoai giao thi nghieng ve m§t chinh trj, Bd Cdng ThUdng thi nghieng ve cac hoat ddng dau tu, kinh doanh. Viec thye hien cac chu trUdng, chinh sach cdn cham, hoSe do thieu thdng tu hudng dan, nen mdi dja phUdng cd sy van dyng khac nhau, chang han ve vain de mua nha cua Viet kieu. Mac du gan day Nha nudc da md rdng ddi tupng Viet kieu dUde mua nha d, song den nay TP. Hd Chi Minh mdi giai quyet dUde hdn 130 trudng hdp, cdn d Ha Ndi van chua ed ai dupe mua. He thdng thdng tin td trong nudc thieu va chua cy the. Hau het kieu bao can nhOng "ddn d§t hang"
cu the, nhu Viet Nam dmh phat trie'n gi, cdn thieu gi, ed the giup gi? Thu tuc hanh chinh trong nudc cdn phien ha, nhieu khe, vdi nhieu nac bac, mdt bd phan can bd sach nhieu da lam nan Idng cac nha dau tu Viet kieu.
Ben canh dd cd sd ha tang, chat lUdng ngudn nhan lye cung la mdt rao can ddi vdi khdng chi trong ITnh vyc thu hut FDI, ma cdn ddi vdi ca ngudn lye Viet kieu. Ngoai ra, chung ta cung khdng the thu hut ngudn lye Viet kieu tdt khi thieu mdt ed sd dO lieu ve Viet kieu, gdm danh sach cac tri thdc, doanh nhan d mdi nude theo nganh, ITnh vyc hoat ddng.
Tiem lye Viet kieu la rat Idn, day la ngudn lye quan trpng ddi vdi sy phat trie'n kinh te Viet Nam trong giai doan hdi nhap kinh te qude te. De' khai thac cd hieu qua ngudn lye nay ddi hdi Viet Nam can khac phuc nhOng han che vudng mac neu tren. Chung ta can giai phap ddng bd td vi md den vT md, sy quyet tam thye hien hdn nOa cua cae nganh cac cap de' tao ra budc chuyen manh me, tiep them ddng lye eho Viet kieu ddng gdp xay dyng que hUdng •
(1 ):hnp:/AvwwJ .th(.mhnien.c(>nt vn/TNT S/2007/9/28/210470.tiu>
(2): Vu Quan he Kinh te, Khoa hoc vci Cong nghe, Uy ban ngUdi Viet Nam <i nUdc ngoai. Bo Ngoai giao.
1. Bao ve quyen Idi ngudi tieu dung (NTD) gan day dUdc de c§p kha nhieu va dUdc coi la mot trong nhOng van de quan trong va ndng bong tren con dUdng hoi nhap kinh te quoc te va phat then ben vOng cua nude ta.
Phai thang than thda nhan rang, trudc "ddi mdi", do nhieu nguyen nhan khach quan va chu quan, hau nhU quyen Idi cua NTD va phap luat bao ve quyen Idi cua NTD chua dUdc chu y mot each thich dang.
Budc vao thdi ky dd'i mdi, nudc ta da chuyen manh td nen kinh te ke hoach hoa tap trung sang co che thj trudng, dmh hudng XHCN. Cung td day, quan he mua ban, giao djch giOa mot ben la nha san xuat - kinh doanh hang hoa va djch vy vdi mot ben la ngudi bd tien ra mua hang hoa va djch vy de phuc vy cho sinh hoat, tieu dung cua ca nhan, gia dinh va td chdc (dUdc gpi chung la NTD) da dUdc xac lap vdi vai trd ngay cang dUdc nang cao ciia
THirC TRANG...
(Tiep theo trang 6) - Thanh phd thieu chu ddng xay dyng chien lupe, quy hoach, chinh sach, ed che dac thu thich hpp nham khuyen khich va phdi hdp quan ly thuan Idi de phat trie'n djch vy TC- NH; Tien trinh thye hien dd'i mdi, sap xep lai DNNN va tien dp cap giay chdng nhan quyen sd dyng dat va quyen sd hOu nha d eon cham. Tinh phap che va hieu lye cac che tai nham dam bao quyen Idi va an toan trong hoat ddng TC-NH cdn thap, dien hinh la trong viec xd ly tai san the chap de thu hdi nd cua cac thanh phan kinh te, nhat la ddi vdi DNNN.
Viec dang ky the chap bao lanh va cung cap thdng tin ve giao dich bao
1 4 1 THI/DNG MAI S6 12/2008
dam cho cac NHTM chua dUdc trie'n khai mdt each ddng bd. Ngoai ra, ha tang cdng nghe thdng tin, vien thdng qude gia va tren dja ban Ha Ndi chua hien dai va phat trie'n ddng bd da dan den kha nang ket ndi, tich hpp gida cac he thdng cdng nghe, nhat la he thdng thanh toan giua cac ngan hang gap nhieu khd khan.
- Trinh dp va quy md cac hoat ddng kinh te tren dja ban Ha Ndi cdn kha thap, dudi mdc tiem nang. Kha nang hap thy va sd dyng hieu qua ngudn tin dyng tren dja ban ehua cao. Dieu kien phat trie'n va kha nang cung dng ngudn nhan lye cd trinh dd va chat lUdng cao cdn nhieu han che.
Van de thanh toan tien mat cdn phd bien trong cac giao djch kinh doanh va sinh hoat cu dan. Nang lye cua dan cu va DN, dac biet la kha nang
dap dng cac dieu kien tiep can tin dyng cua ngan hang cdn han che (nang luc tai chinh yeu, thieu dieu kien bao dam giao djch ngan hang;
hieu qua dau tu, sd dyng vdn khong cao; kha nang tra np thap; nil ro cao,...); Kha nang canh tranh cua cac DN yeu. Thu nhap binh quan dau ngudi d Ha Ndi tuy cao so vdi binh quan cua ca nude, song van la thap de tao ra mdc cau Idn ve djch vu ngan hang hien dai.
Thye te dang dat ra yeu cau va kha nang phai chu ddng phat huy va phdi hdp thdng nhat, hieu qua hdn tat ca cac nhan td, dieu kien khach quan va chu quan de day nhanh tdc do va nang cao hieu qua phat trien kinh te - xa hdi ndi chung, phat trie'n thi tnJdng tai chinh Ha Ndi ndi rieng •
