KET QUA NGHIEX ClfU i!NG DUNG
MOT SO THUOC TRlT SAU SINH HOC TRONG SAN XUAT
RAU CAI VA DAU AN QUA AN T O A N
Pham Van Hieu, Nguyin Hi?u Diing, T r i n Dinh Pha, Cu Thi Thanh Phuc, Dang Thi Phtfcfng Lan, Nguyin Van Hoan,
Le Thanh Giang va CTV
\. DAT VAN DE
Theo d a n h muc thud'c BVTV dugc p h e p suf dung d Viet N a m t h a n g 3/2007, de'n nay chung ta da cd 150 h o a t chat thud'c trU sau sinh hgc (ke ca don chat va hdn hgp) vdi 367 t e n thuong m a i trong tong sd 671 b o a t chat va 1.937 t e n thuong mai, chie'm 18,4% da dugc dang ky suf dung d Viet Nam. Tuy nhien, qua thUc te dieu t r a cua Vien Bao ve thUc vat trong n a m 2006 h i e n van mdi chi dUdi 10% lugng thud'c dugc SLf dung trong s a n xuat la thud'c trU sau sinh hgc.
Viec Ung dung cac thud'c trU sau sinh hgc khdng chi cdn gidi h a n d muc tieu phdng trU dich hai m a cd t h e dugc coi la mdt bien p h a p thUc t i e n de giam sat va quan ly chat lugng s a n p h a m , dac biet la trong san xua't rau an toan. Cac thud'c trU sau sinh hgc thudng it ddc hon dd'i vdi con ngUdi, n h a n h p h a n giai, thdi gian each ly ng&n, do dd cho p h e p ngUdi san xua't cd the t u a n thu dung thdi gian each ly theo quy t r i n h suf dung an toan thud'c bao ve thUc vat (BVTV). De dap Ung yeu cau cua san xua't, dong thdi day n h a n h viec Ung dung cac thud'c trU sau sinh hgc vao san xuat, dac biet Ung dung trong san xua't rau an toan, chung tdi da tie'n h a n h nghien cUu de t a i : "Nghien cUu suf dung mdt sd' s a n p h a m sinh hgc mdi de Ung dung trong xay dung vung san xua't rau an toan".
II. MUC TIEU
De xua't dugc chung loai, p h a m vi, mUc do va ky t h u a t suf dung cac thudc trU sau sinh hgc de suf dung cho san xua't rau an t o a n phu hgp vdi tUng dd'i tugng cay trong.
III. THdl GIAN, D!A DIEM, DOI T U O N G , VAT LIEU, NOI DUNG VA PHUONG PHAP 1. Thofi g i a n v a d i a d i e m
Ti^ t h a n g 12 n a m 2006 de'n t h a n g 10 n a m 2007 tai Van Ndi - Ddng Anh - Ha Ngi va t h i xa Vinh Yen - Vinh Phuc.
2. D o i tu'Ong
Cac dd'i tugng sau gay h a i chinh t r e n rau a n la (cai xanh, cai nggt) nhu sau to, sau x a n h , bg n h a y va dau t r a c h (sau due qua va ddi due la).
HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHi: TO.\N QLOC Vii BVTV LAN THL; 3 '>
415 "^tfit^
3. V a t l i $ u
4 h o a t chat triT sau sinh hgc t h e he mdi la virus + Bt; Abamectin, Abamectin + Dau khoang; E m a m e e t i n benzoate; Azadirachtin; M a t r i n e vdi cac s a n p h a m thi/cfng m a i dai dien va lugng dung la VBt (150g/ha); Vertimec 1.8 EC (400ml/ha); Song ma 24,5EC (SOOmlTha); Proclaim 1.9 EC (300g/ha); J a s p e r 0.3EC (300g/ha); Sokupi 0.36AS (400m]yha).
4. Npi d u n g n g h i e n cu'u
- D a n h gia hieu qua mot so thud'c sinh hgc trU cac dd'i tUgng, sau hai chu ye'u tren rau cai va dau trach de de xua't cac thud'c cd hieu qua cao cho tUng dd'i tUgng dich hai.
- Nghien cUu ky t h u a t suf dung cac thud'c trU sau s i n h hgc va suf dung ke't hop giUa thud'c sau sinh hgc vdi hoa hgc de quan ly sau h a i t r e n rau cai va. dau trach.
5. Phu'oTng p h a p n g h i e n cii'u
- Phuong p h a p d a n h gia cae thud'c trU sau sinh hgc: Dua t r e n cac thi nghiem dong rugng, nh§.e lai 3 lan, kich thudc d t h i nghiem tU 15 - 20m^ Lugng nUdc phun la 500 lit/ha dd'i vdi rau a n la va 600 lit/ha dd'i vdi dau t r a c h .
Chi tieu theo ddi: m a t do sau va hieu qua trCr-sau cua thud'c (dugc hieu dinh theo cdng thUe Abbot va Henderson Tilton).
- Phuong p h a p n g h i e n eUu ky t h u a t suf dung: tie'n h a n h t h d n g qua t r i n h dien dien rgng de Ung dung eac thud'c trU sau da lUa chgn, kich thudc d tU 100 - 200 m^
Chi tieu theo ddi: ty le h a i va t h i e t hai n a n g sua't do sau h a i gay ra.
IV. KET QUA NGHIEN CLTU
1. Ke't qua d a n h gia hi^u qua ciia cac thuo'c s i n h h o c d o i vdfi mpt so doi tulofng s a u h a i c h u y e u
1.1. Hieu qud trii sdu trin rau cdi
1.1.1. Hieu qud cila cdc thuoc trU sdu sinh hgc dd'i vai sdu to (Plutella xylostella) va sdu xanh (Pieris rapae):
. Ke't qua thi nghiem dd'i vdi 6 thud'c trU sau sinh hgc eho tha'y, trU VBt, cac thuoc thi nghiem deu ed kha nang phat huy hieu lUc kha n h a n h va dat hieu qua kha cao doi vdi sau to, tuy nhien 3 thud'c cd hieu qua noi bat nha't la VBt, Proclaim 1.9 EC va Sokupi 0.36AS. Hieu qua trU sau cua hai thud'e nay ed the dat cao nha't tdi 80,7 va 81,8%.
Tuy nhien, n h i n chung cae thud'e sinh hgc deu chi p h a t huy t a c dung cao khi sau cdn d tuoi 1 va 2, khi sau chuyen sang tuoi 3 va 4 t h i hieu luc eua thud'c bi giam rd r e t (Bang 1).
TrU hai thud'c VBt va Song ma 24, 5EC, eac thud'c cdn lai deu n h a n h hi giam hieu lue sau phun thudc, sau phun 5 - 7 ngay. Hieu luc cua thud'c b a t dau giam xuong.
Ket qua nghien cdu dd'i vdi sau xanh Pieris rapae, hieu qua cua thud'c ciing dat tUcfng ti/.
HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TOAN QUOC VE BVTV LAN THLf 3 •
Cac thud'c s i n h hgc deu dat hieu lUc k h a tU 70 - 80% nhUng thud'c chi thuc sU cd hieu qua dd'i vdi sau tuoi nhd va cung n h a n h bi m a t hieu luc sau phun 5 - 7 ngay.
Bang 1. Hieu ii/c trif sau tof hai cai xanh cua mot so thuo'c tru" sau sinh hgc
Ten thuo'c LiTOng dung VBt- 150g/ha
Vertimec 1.8 EC - 500ml/ha Song Ma 24,5 EC - 800ml/ha Proclaim 1.9 EC - 500ml/ha Jasper 0.3 EC - 300ml/ha Sokupi 0.36 AS - 400ml/ha Doi chifng
Hieu qua trif sau tcf tuoi 1, 2 (%) 1 NSP
23,8 32,5 28,7 48,2 30,7 42,1
-
5 NSP 53,7 73,7 52,5 80,7 72,4 81,8
-
7 NSP 75,4 69,8 70,5 75,6 68,8 76,7
-
Hieu qua \r\i sau ttf tuoi 3, 4 (%) 1 NSP
16,8 12,7 20,1 16,7 14,5 22,8
-
5 NSP 55,3 56,4 58,9 62,2 54,6 63,5
-
7 NSP 66,4 50,2 61,0 589 51,0 59,7
-
Ghi chu: f\ISP: ngay sau phun
1.1.2. Hieu qud cua cdc thud'c trU sdu sinh hgc doi vai rep xdm (Brevicolyne brasi- cae) vd bg nhay sgc cong (Phyllotreta strioiata):
* Dd'i vdi r e p xam: Ke't qua d a n h gia cho tha'y, trU VBt, cac thud'c trU sau sinh hgc k h a c deu cd hieu luc k h a cao tU 75,6 de'n 86,9%. Dac biet hai thud'c Vertimec 1.8 EC va J a s p e r 0.3EC cd hieu lUe cao nha't va on dinh sau phun tdi 7 ngay (bang 2).
* Dd'i vdi bg n h a y sgc cong: hau h e t ta't ea cac thud'c sinh hgc duge thur nghiem deu cd hieu lUc r a t tha'p, tU 7,2 - 51,2%. M a t k h a c , cae thud'c deu bi giam hieu lUe ngay sau p h u n 5 ngay (bang 2).
BSng 2. Hieu li/c trfif rep xam (Brevicoryne brasicae) va bo nhay spc cong (Phyllotrea strioiata) hai cai xanh cua mgt so'thuo'c [rii sau sinh hgc
Ten thuoc LiTi/ng dung VBt- 150g/ha
Vertimec 1.8 EC - 500ml/ha Song IVla 24,5 EC - 800ml/ha Proclaim 1.9 EC - 500ml/ha Jasper 0.3 EC - 300ml/ha Sokupi 0.36 AS - 400ml/ha Doi chiing
Hieu qua trCr rep xam 1 NSP
8,7 47,4 51,0 39,8 43,3 38,6
-
5 NSP 22,9 82,7 83,6 76.2 79,7 71,4
-
7 NSP 25 A 85,9 88,4 74,5 84,2 75,6
-
Hieu qui trif bg nhay sgc cong 1 NSP
2,8 15,7
8,9 18.6 13,4 23,4
-
5 NSP 7,2 44,4 28,6 49,7 21,7 51,2
-
7 NSP 3,5 38,6 30,2 46,8 19,6 48.8
-
1.2. Hiiu qud trU sdu trin ddu trach
T r e n cay dau trach, hai dd'i tugng ddi due la (Lariomyza sativa) va sau due qua (Maruca Vitrata) dugc xac dinh la ddi tugng gay hai chu ye'u. Ke't qua nghien cUu cho thay: cac thud'e trU sau sinh hgc deu cd hieu luc tha'p ddi vdi ca hai dd'i tugng nay.
Ddi vdi ddi due la, thud'c cd hieu luc cao nha't la Sokupi 0.36AS (61,3%) sau dd de'n Vertimec 18EC (56,2%) sau phun 7 ngay. Dd'i vdi sau due qua, Sokupi 0.36AS van dat hieu qua cao n h a t nhung chi dat 34,2%, sau dd la VBt dat 29,2% (Bang 3). TrU Song ma 24,5 EC, cac thudc cdn lai deu giam hieu lUc trU sau ngay sau phun 5 ngay.
HOI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TO.\N QLOC VE BVTV LAN THL' 3
417
Bang 3. Hieu li/c trir doi due la (Lanomyza sativa) va sau due qua ((Vlaruca vitrata) hai dau trach cua mot so'thuo'c trLC sau sinh hoc
Ten thufi'c Li/(/ng dung V B t - 150g/ha
Vertimec 1.8 EC - 500ml/ha Song Ma 24,5 EC - 800ml/ha Proclaim 1.9 EC - 500ml/ha Jasper 0.3 EC - 300ml/ha Sokupi 0.36 AS - 400ml/ha Doi chifng
Hl^u qua trif doi due la (%) 1 NSP
10,5 35,5 36,1 30,6 21,4 40,7
-
5 NSP 13.7 50,6 50,7 47,4 46,7 58,9
7 NSP 9,1 56,2 54,8 46,7 42,8 61,3
-
Hieu qui trir sSu due qui (%) 1 NSP
14,8 7,4 18,6 19,4 14,7 24,5
-
5 NSP 26,4 20,6 24,4 26,5 20,8 38,6
-
7 NSP 29,2 19,0 28,4 24,6 18,3 34,2
-
2. Ket qua n g h i e n ciiu suf d u n g c a c thuo'c triX s a u s i n h h o c de q u a n ly cac doi tu'ofng s a u h a i t r e n rau cai va d a u t r a c h
Cac k e t qua n g h i e n cUu d b a n g 1, 2, 3 eho tha'y nhUng dae diem noi bat cua cac thud'e trU sau sinh hgc, dd la:
- TrU VBt, cac thud'c khac deu cd pho tac ddng rgng, song ehi thUc sU cd hieu luc cao doi vdi cac sau an la thugc bg canh vay nhu sau to, sau xanh, hay cac sau chich hut nhu rep.
- TrU VBt va Song ma 24,5EC, eac thud'c sinh hgc cdn lai deu p h a t huy hieu li/c n h a n h nhUng eCing n h a n h bi p h a n giai sau phun 3 - 5 ngay va do dd hieu lUc bi giam rd r e t ngay sau phun 5 - 7 ngay. Day la mdt dae diem eua eac thud'c sinh hoc the he mdi so vdi cac thud'c sinh hgc truyen thd'ng. Vi vay, eac thud'c sinh hgc nay chi keo dai hieu lUc dd'i vdi cac loai cdn triing it di chuyen va k h i xua't hien lUa tap trung n h u sau to, sau xanh hay sau khoang, cdn dd'i vdi cac loai sau di chuyen nhieu va xua't h i e n khdng t a p trung theo Ida n h u bg n h a y , ddi due la hay sau due qua dau dd t h i hieu lUc cua thud'c thudng hi giam n h a n h chdng.
Tren cO sd nhufng ke't qua danh gia tren, chung tdi da tap trung nghien cUu lUa chon nhUng loai thud'c, thdi gian suf dung va phuong phap sd dung phu hgp dd'i vdi tCmg doi tugng cay trong tren eO sd luan phien va ke't hgp eac thud'c sinh hgc vdi nhau ciing nhiT sd dung luan phien giUa thud'c hoa hge vdi sinh hge. Viee lUa chgn loai thud'c va ap dung ky thuat suf dung cae thuoc trU sau sinh hgc hay ke't hgp gida cac thud'e trU sau sinh hoc vdi hoa hgc cung phai can cU vao dieu kien eu the cua timg dd'i tugng sau hai, dong th&i phai can cU vao giai doan sinh trUdng cua eay de quyet dinh cho phu hgp.
2.1. Liia chon loai thuoc phun
2.1.1. Lua chgn logi thuoc phun cho rau cdi
Trong trudng hgp cae dd'i tugng sau h a i xua't h i e n r i e n g le:
+ Dd'i vdi sau to, sau xanh hay sau khoang: Cac thud'c sinh hgc nhU VBt, Sokupi 0.36AS hay Proclaim 1.9 EC deu cd hieu lue cao dd'i vdi sau to, sau xanh hay sau khoang, vi vay khi t r e n rugng chi xua't h i e n tUng dd'i tugng h a y xua't h i e n dong thdi ca 3 dd'i tugng n a y deu cd the suT dung mdt trong 3 loai thud'c t r e n de phun.
•:• HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TO.AN QUOC VE BVTV LAN THL/ 3 <•
418
Trudng hgp khdng phat hien kip thdi, sau da d tuoi ldn thi chi sd dung cac thudc sinli hgc nhu VBt hay Song ma 24,5EC khi m a t do sau tha'p, khdng gay hai nghiem trgng de'n nang sua't. Neu khi phat hien sau da d tuoi ldn, mat do cao va cay cai dang d giai doap dudi 15 ngay tuoi thi cd the sd dung thudc hoa hgc nhu Regent 800WDG de phun.
Dac biet khi sau xua't hien d mat do cao, khdng deu Ida va cay cdn be, can phun thudc hoa hgc de phun nham bao ve cay con d giai doan dau. Khi cay da ldn, neu sau hai tiep tuc xua't hien d mat do cao do Ida sau khdng tap trung thi cd the sd dung cac thudc sinh hgc de phun nhUng phai dam bao thdi gian each ly thUc te td'i thieu la 7 ngay.
+ Dd'i vdi rep xam: Cd the suf dung 1 trong 3 thud'c la Vertimec 1.8EC; Song ma 24,5 EC hay J a s p e r 0.3EC de phun. Cac thud'c nay deu cd hieu luc kha cao d mgi tuoi rep, do dd khi phun chi can tuan thu thdi gian each ly thUc te trUde khi thu hoach la 7 ngay.
-I- Dd'i vdi bg nhay: Hau het cac thud'c sinh hgc deu cd hieu lUc tha'p va nhanh mat hieu lUc dd'i vdi bg nhay, do dd neu chi dUa hoan toan vao cac thud'c sinh hgc thi khd Idem soat.
TrUdng h g p bg n h a y xua't h i e n khi mdi t r o n g tU 0-10 ngay va m a t do cao > 1 con/cay: Nha't t h i e t phai suf dung thud'c hoa hgc de phun t r i e t de. Qua nghien cUu cho tha'y eac thud'c cd hieu qua cao nha't h i e n nay la cac thud'c thugc boat chat Chlorpyrifos Ethyl n h u Vitashield 40 EC, h a y Mapy 48 EC, v.v.. va boat chat Quinalphos n h u Kinalux 25 EC hay Guintox 25 EC, v.v.. Tuy n h i e n day la cac thud'c cd do ddc cao, thdi gian each ly dai n e n k h d n g nSm trong danh muc thud'c duge phep suf dung t r e n rau. Do dd, ndng d a n cd the lUa chgn eac thudc cd hieu lUc kha de t h a y t h e thude boat chat Lmidachloprid n h u Confidor lOOSL, v.v...
Trong trudng hgp bg nhay xua't hien vao giai doan cudi, khi eay da t a n g trUdng den kich thudc nha't dinh (>15 ngay tuoi) thi nha't thiet phai sd dung cac thudc sinh hgc n h u Sokupi 0.36AS hay Proclaim 1.9EC ke't hgp vdi eac ky thuat phd'i hgp (dugc de cap d muc 2.2.) de phun va phai t a n g ndng do phun gap 1,5 lan so vdi khuyen cao.
Trong trudng hgp dac biet (khi bg n h a y xua't hien vdi m a t do qua cao hay gap mUa ngay sau phun thud'c) thi cd the phun kep hai lan vao hai buoi sang lien tiep, nhUng phai chu y luan phien hai loai thud'c de b a n che viec phat sinh tinh k h a n g cua sau.
Trong t r u d n g hgp xua't h i e n dong thdi 2 - 3 loai sau t r e n rau cai:
+ Xua't h i e n dong thdi sau to, sau x a n h hay mgt trong hai dd'i tugng nay vdi rep xam: trUdng hgp sau edn d tuoi nhd, m a t do tha'p thi ed the.suf dung Sokupi 0.36AS de phun trU.
TrUdng h g p eay cdn nhd (dudi 15 n g a y tuoi), m a t do sau cao t h i phai sd dung thud'c hoa hgc dac hieu n h u Regent 800WDG.
Trudng h g p cay da ldn, cd t h e suf dung Sokupi 0.36AS de phun nhUng phai t a n g nong do len gap 1,3 lan so vdi k h u y e n cao.
-I- Xua't h i e n dong thdi sau ta, sau x a n h vdi bg n h a y hay r e p vdi bg nhay: cd the phun trU sau tcf, sau xanh ket hgp vdi phun trU bg n h a y hay phun trU bg n h a y ket hgp vdi trU r e p . Viec lua chgn loai thudc tuang tU n h u ddi vdi phun tru bg nhay, tuy n h i e n can dU bao de phun sdm khi sau to, sau xanh cdn d tudi nhd.
HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TO.\N QLOC VE BVTV LAN THL' 3 •
419"
2.1.2. Lua chgn logi thuoc phun cho ddu track:
-Dd'i vdi cay dau trach, eac thud'c sinh hgc deu cd hieu qua tha'p d e n trung binh vdi ca hai dd'i tugng dich hai chu ye'u la ddi due la va sau due qua. Tuy nhien, dau t r a c h la dd'i tugng cay cd chu ky thu hoach r a t n g a n (6-8 ngay/lufa), lai thudng xuyen gdi lUa vdi nhau, do dd viec suf dung thud'c trU sau s i n h hgc la mdt giai phap hii huge. Qua ke't qua b a n g 3 cho tha'y, cae thud'c s i n h hgc ed t h e suf dung trCr dong thcfi ca hai dd'i tugng ddi due la va sau due qua la Sokupi 0.36AS va Song m a 24,SEC.
2.2. Ky thuat phun
Khi suf dung cae thud'c sinh hgc t r e n , ngoai viec t u a n thu nguyen tac 4 diing trong suf dung thud'e bao ve thue vat, can lUu y 3 yeu cau ky t h u a t chu ye'u sau:
- Lua chgn thdi gian phun thuoc trong ngdy: Qua n g h i e n cUu cho tha'y, hau het eac thud'c sinh hge t r e n deu hi p h a n giai r a t n h a n h t r o n g dieu k i e n n h i e t do cao, ed a n h s a n g true xa va cd mUa, do dd khi phun thud'c can lUa chgn thdi diem tot nha't de thud'c cd dieu kien tie'p xuc dai vdi dich h a i . T r o n g dieu k i e n mua xuan, mua thu va m u a ddng n e n phun thud'c vao luc chieu td'i. Trong dieu kien mua he t h u d n g cd mUa ddng vao buoi chieu, cd t h e phun thud'e vao s a n g sdm.
Dd'i vdi bg nhay: Viec phun thud'c nha't thiet phai dugc tie'n h a n h vao luc sang sdm, cang sdm cang td't vi luc nay bg nhay cdn bi cac gigt sUOng n g a n can, it di chuyen.
- Lugng nude phun: Vdi cac thud'c sinh hge, lugng nUde phun p h a i dam bao du ldn de thud'c cd the tie'p xuc t r e n toan bg be m a t cay va tie'p xuc vdi sau hai:
-I- (j giai doan mdi trong: Lugng nUdc phun eho ea rau cai va dau trach t\i 350 - 400 Htha.
-I- O giai doan cay da ldn: Lugng nUde phun tren rau cai la 500 Ht^a; dau trach 600 Htha.
- Ky thuat phun:
* Dd'i vdi sau to sau xanh va eac sau a n la k h a c : Khi phun can p h a i phat hien de phun sdm k h i sau cdn d tudi nhd, phun thud'c deu t r e n h a i m a t la de thud'c co the tie'p xuc deu t r e n eay va sau hai.
* Dd'i vdi bg n h a y : Ngoai viec chgn thdi diem phun vao luc s a n g sdm, cd the ket hgp viec phun thud'c vdi t'udi nUde. TrUdc khi phun thud'c ed t h e dUa nUde vao ranh cho n g a p tdi 3/4 r a n h , sau khi tie'p xuc vdi thud'c, bg n h a y t h u d n g n h a y r a khdi cay, roi xud'ng r a n h nude hi dinh nUde va che't. NhU vay, dd'i vdi rau cai, trong trUcfng hgp cd bg n h a y xua't h i e n sdm, m a t do cao t h i p h a i p h u n 1 l a n thud'c hoa hoc vao sau k h i t r d n g 5 - 7 ngay, va mdt lan thud'c sinh hgc sau t r o n g 13 - 15 ngay. Trong trudng h g p it sau (dae biet trong vu thu - ddng) chi c a n phun 1 - 2 l a n thud'e sinh hgc la cd the d a t hieu qua trU sau va v a n bao d a m n a n g sua't.
* Dd'i vdi sau due qua va ddi due la dau t r a c h : Day la cae dd'i t u g n g khd khan I ldn nha't khi quye't dinh phun thud'e t r d sau vi ca hai dd'i t u g n g deu xua't hien rai rac, k h d n g t a p t r u n g theo lUa. Mat khac, dau t r a c h cd chu ky thu hoach rat ng^n , va gdi lUa, do dd cho du chi suf dung thud'c sinh hgc cd t h d i gian each ly, ngSn nhat j la 3 ngay t h i cung k h d n g dam bao h e t dugc du lugng thud'c k h i thu hoach. De xac dinh ky t h u a t phdng trU phu hgp dd'i vdi hai dd'i t u g n g n a y , chung tdi da nghien cUu va dUa ra mdt so' giai phap chu ye'u sau:
V HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TO.A.N QUOC VE BVTV L.\N T H O 3 •
- Thu hogch tap trung: 0 cac Ida hoa dau tien, tien h a n h thu hoach toan bd qua, loai bd , cae qua be, ehUa den ky thu hoach. Sau 2 - 3 Ida nhU vay, dau se ra qua ddng deu. Trong trUdng hgp nay, khi can phun thud'c de b a n che m a t do sau (ca ddi due la va sau due qua) thi cd the phun thudc ngay sau thu hoach, thud'c se tie'p xuc vdi nu hoa va bao ve dgt qua mdi. Bang k y t h u a t nay da b a n che d a n g ke ty le qua bi due so vdi viec phun thud'c rai rac khi t r e n cay cdn cd nhieu kich thUdc qua (Bang 4).
Bang 4. Hieu qu^ trif sau flue qua flau trach Maruca vitrata bang ky thuat thu hoach tron liJa
Ten thuo'c Li/i^ng dung
VBt- 150g/ha
Vertimec 1.8 EC - 500ml/ha Song IVla 24,5 EC - 800ml/ha Proclaim 1.9 EC - 500ml/ha Jasper 0.3 EC - 300ml/ha Sokupi 0.36 AS - 400ml/ha Doi chifng
Tyle qu^ bj flue (%)
Thu rai rac Phun trudc
10,32 11,21 9,87 11,64 12,17 10,65 11,53
Sau phun 7 ngay
11,15 11,19 8,71 10,82 12,25 8,64 14,21
Thu tron liJa Phun
tri/cfc 0 0 0 0 0 0 0
Sau phun 7 ngay
11,85 9,69 9,12 8,74 10,65
6,54 16,40
Hi^u qua tri^ sau (%j sau phun thuo'c 7 ngay Thu rai rac
Phun tri/dc
12,3 19,0 28,4 24,6 19,3 34,2
-
Thu tron lifa Sau phun 7
ngay 27,7 40,9 44,4 46,7 35,1 60,1
-
- Xac dinh thdi diem va sd lan phun thudc: NhU tren da de cap, ea hai dd'i tugng sau hai chii ye'u tren dau trach deu xua't hien rai rac. Dd'i vdi sau due qua, ty le hai trong vu xuan thudng bie'n ddng tU 15 - 20% (trong dieu kien khdng sd dung thudc). NhU vay, neu can eU vao dien bie'n sau due qua de phun thud'c thi sau mdi lUa hai deu phai phun 1 lan thud'e. Dieu nay la khd chap nhan trong san xua't dau an toan. Trong khi dd, vdi mUc thiet hai tu 10 - 20% nang sua't de cd duge san pham an toan thi thi trUdng hoan toan ed the chap nhan. Vl vay, khi ehi dao phdng trU sau hai tren dau an qua, chung tdi da can cU vao mUc do xua't hien eua ddi due la. Thdi diem phun thud'c duge xac dinh khi tren rugng tai xua't hien cae vet bi due mdi sau phun thudc, vdi ty le la mdi bi due tU 15% trd len.
Qua theo ddi dien bie'n sau b e n h t r o n g vu xuan ddng 2006 va vu xuan n a m 2007 cho tha'y, t r o n g vu ddng, neu ke't h g p td't vdi bien p h a p thu cdng nhU ngSt bd cac la gia da bi ddi p h a hai hay n g i t c a n h hoa ngay sau khi h i n h t h a n h qua, viec phun thud'c s i n h hgc ed the tie'n h a n h sau 3 - 4 Ida h a i , cdn trong vu xuan thi sau 2 - 3 lUa h a i p h a i phun 1 lan. N a n g sua't dau giam tU 15- 20% nhUng dam bao hoan toan k h d n g ed dU lugng thud'c trong n d n g s a n va giam 70% sd lan phun thudc.
V. KET LUAN VA DE NGH!
1. Cae b o a t chat t r d sau sinh hgc the he mdi nhU Abamectin, Abamectin -i- Dau khoang; E m a m e e t i n benzoate; Azadirachtin; Matrine deu cd pho tac dgng k h a rdng, p h a t huy hieu lUc n h a n h va cd hieu qua k h a cao, on dinh dd'i vdi nhieu dd'i tugng dich h a i nhU sau to, sau xanh, r e p h a i rau cai. Tuy n h i e n Thud'c chi dat hieu qua trung b i n h dd'i vdi bg n h a y h a i rau cai hay sau due qua va ddi due la hai dau a n qua.
HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TO.VN QLOC VE BVTV LAN T H C 3 <•
2. Cac thud'c sinh hgc t r e n deu n h a n h p h a n giai va giam hieu qua trU sau khi gap cac dieu kien ngoai canh bat thuan n h u n h i e t do, mUa, v.v... Hieu qua cua thudc cung phu thugc r a t nhieu vao mufc do p h a t sinh va sinh trUdng cua dich hai. Thudc chi thi/c sU p h a t huy hieu qua cao khi dich hai p h a t sinh d m a t do tha'p, tuoi sau cdn nho. Khi tuoi sau da ldn va m a t do sau cao, kha n a n g khd'ng che sau hai bi giam rd ret.
3. De trU sau to, sau x a n h hay sau kKhoang, ed t h e sii dung cac thud'c sinh hoc n h u VBt, Sokupi 0.36AS hay Proclaim 1.9 EC d cae lugng da n g h i e n cUu tren. Doi vdi rep xam, cd t h e suf dung 1 trong 3 thud'c la Vertimec 1.8EC; Song ma 24,5 EC hay J a s p e r 0.3EC de phun. Dd'i vdi bg n h a y , ed the suf dung Sokupi 0.36AS hay Proclaim L.9EC de phun khi m a t do sau cdn tha'p.
4. De suf dung cac thud'c sinh hge cd hieu qua, vira d a m bao n a n g sua't cay trong, viia giam so lan phun va tuan thii thdi gian each ly can phai can nhac ky trUdc moi lan phun thud'c de lUa chgn loai thud'c va thdi diem phun phu hgp. Trong trUdng, hcfp cd nhieu dd'i tugng dich hai dong thdi xua't hien, can chgn thdi diem phu hgp nha't de phun trU dong thdi cae dd'i tugng sau hai n h a m giam sd' lan phun. Trong trudng hgp can t h i e t cd the sd' dung thud'c hoa hgc de hd trg vao giai doan cay cdn nho.
Dd'i vdi rau cai, do thdi gian sinh dudng n g ^ n n e n so' l a n p h u n thud'e hgp ly la 2 lan, trong trUdng hgp vu xuan, m a t do sau cao cd the phun tdi 3 lan. Viec suf dung thud'e hoa hgc chi tie'n h a n h vao dau vu (sau t r o n g 5 - 7 ngay) khi xua't hien bo n h a y d m a t do cao, cd t h e gay che't eay eon.
Dd'i vdi dau t r a c h , viec phun thud'e trong vu ddng ed t h e tie'n h a n h sau 3 - 4 dgt thu hoach va t r o n g vu xuan - he la 2 - 3 dgt thu. Do ehu ky thu h a i n g ^ n nen chi dugc phep suf dung eac thud'c sinh hgc.
5. Ben canh viee tuan thii nguyen tac 4 dung trong sd dung thud'c BVTV, cac ky thuat bo trg nhu tudi ngap ranh, phun vao luc sang sdm khi cdn dgng sUong t r e n la de trir bg nhay hay ky thuat thu hoach ggn lUa, ngat canh hoa ngay sau khi tao qua hay ngit bd la gia tren dau trach khdng ehi nang cao rd ret hieu qua trU sau ma cdn tao dieu kien eho viee tuan thu thdi gian each ly khi sd dung thud'e t r e n eay dau an qua.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Cue Bao ve thuc vSt, 2007. Danh muc thud'e BVTV dugc p h e p , b a n che va cam suf dung d Viet Nam. Ha Ndi - 3/2007.
2. Nguyin Thi Nhung, 2000. Nghien cUu sau hai nhdm cay dau dd an qua va bien phap phdng trU chung d cac vung Ha Ndi. Luan an tie'n si khoa hgc ndng nghiep nam 2000.
3. Tran Dinh Pha va CTV, 2005. San xuat va Ung dung chevpham sinh hgc virus va hdn hgp virus vdi vi khuan trong phdng trU mdt sd loai sau hai rau. Bao cao khoa hgc hdi nghi cdng tae bao ve thUe vat toan qudc lan thU II, NXB Ndng Nghiep, 2005.
4. Vien Bao ve thUc vat, 2004. Bao eao tong ke't de t a i "Nghien cufu san xuat va suf dung thud'c sau sinh hge da chUc n a n g cho mdt sd loai cay t r o n g bang ky t h u a t cdng nghe sinh hgc". Ma sd KC.04-12, giai doan 2001 - 2004
5. Vien Bao ve thUc vat, 2005. "Ky thuat san xuat rau an toan" NXB Ndng nghiep. Ha Noi.
V HQI NGHI KHOA HQC CONG NGHE TOAN QUOC VE BVTV LAN THL) 3 • 422
