Gereg1su.:er aaD die H.P.K. as 'a Nuwsblad.
l · .
In die demokrasie is die staatsbe-lvind 'n baantj ie zcaar 1100r daar op 'n
~;olksvendusie
tussen
· m eded ingers g e b i e d
word. ·
Die grondslag: . . B oan- tjies vrr boeties ... :
lBrlilnsennd!e Geesdrnf van
Sewenn~ngjarrnge
....
Brandwag Piet van der Menve Yan Muldersdrif, ·Transvaal; 'h'et · onfangs in sy sewentigste jaar aan- gebied om i.n die plek vru1 sy om- sieP Wat nie ken gaan nle. 'n bevel te gaan aflewer wat vereis het dat hy sestien my I met 'n trapfiets moes ry. Oud soos hy is, wora hierdie Brandwag deur so 'n gees- cirif vir die saak van die Ossewa- brandwag aangevuur dat hy bereid is tot enigiets. Koue
, nos
afstand kan hom t-erughou van enige ver.- gadering of sametrEH1king von die Beweging.~omaarmvaHe Ma&k SJPliivoU{e I a&ierr
Am erikaanse Blad Verwag Geen Ineenstorting
\y olg;ens Tbe Forum aanhaal uit die :\.nJerikaanse tydskrif 'l'ime het die Brit-!S,-1\merilmanse bombardering van Rurop>~ nee die- teenoorgest.elde uitwcr- king op die burgerl·ike bevolkings as wat die OeaJiicerde leerleiding daar-
ruco beoog. Van Dritse kant is her- h::taldolilc beklomtoon dat die Duit.se ,-olk so moraal as gevolg van clio lug- annvalle inecn sal stort. Dit blyk noi.t
<-g!er nie die• geval to wee's nie.
, ,'t\ et soo~;• in d·ie p:eval' van die ge- bombnrdeerde steele Y:tn En•.,.eland so openbaar die gebombardee~de steele nm Duitsland 'n morkwaardige ver- rnoe om to herstel," aldus die berig. ... Dit is duidelik dat die Dnitsers afson-
detlik en gesamentlik op dieselfdo wyse reageor as die Britto tydens die lugaanvalle ·in dio herfs van 19·10 en die Iento van 1041. Hulle hot by uie duisende gestel'f; bulle het a.ely cu by die ;;oldate nan die front gekla. In .~rode wa~rop aanvalle toegespit.s is, het hulle u hel deurgemaak wat ergor i,; as London se ergste. Maar totnog- toe is .daar geen teken dat die Duitse voll< tot die punt van inccnstortitlg gebring is nie.
,Selfs die I taliane hct taaier gc- word nadat die bombardering hulle binne die gevegslinies gebring
net.
Die skade en paniel< was indrukwek·
kend, maar op die lange duur het die Britse bomwerpers die 1 taliane kwaad gema<H{ en hui haat vir die Britte ver- SI<erp. In die jongs~e tyd is Itali(; in Jie snide deur Amerik<ia.nsc bonHI'or·-
p~rs aangcval. Die uitwerking wa.s
dtcselfde - meer be.roepc op Hitle.r orn .i<tgvliegtnie. en lugafweerCteskut aan-
s.ienlike skade en groeicn~le ha~t vir
dio Amcrikane wat natuurlik beteken sterker weerstancl teen 'n inval."
vVOENSDAG; · 23 JUNlE 1943.
Donderende Demonstrasie
< yertroue in O.fB . .,leiding
van
1; 100 Offisiere Onderskryf Snsake Verk iesing
· K . G. se Beleid
'n Sametrelddng ·van offisiere uit Gebied A (Wes-Kaapland) wat in gecsdrif en doclbewustheid herinner het aan die geskie'dku.ndige laertrek·
ldng van Ol<toGcr 1941 te Bloemfontein, is op 15 Junie in Kaapstad gehou,
·toe die Leier, Kommanclant-genl. J. F. J. van Rensburg en Adjunk-K.G. J.
A. Smith die offisiere i,ngelig het in verband met die Ossewabranclwag se standpunt ten opsigte van die verkiesing. Daar was twee sametrekkings, een hoofsaaklik vir die platteland die middag in die Hofmeyrsaal, en die ander vir Skiereilandse offisiero die aa,nd in Observatory. Die opkomste na alblli die vergaderings het die ver wagtings veclvottdig oortref.
OnihtlJks die kort k<mni~gowing en vervoervraagstukko het meer a.s 800 .offisiere uit alle hoeke van uie 'platte-
land hul verskyn•iug gemnak, tenvyl ongeveer 300 stedelikc ollisiere die ver- gadering in Observatory bygewoon hct.
Selfs u-it die verafgE"Icc Kalaha.ri het offisiere opgeda:tg en daannee hul \·er- i,roue in die hoofleiding beve~tig.
As in aanmerking genccm word dat.
die Komrnandant-generaal in sy t.wee- jarige leierskap van clio Yolksbeweging neg nooit 'n stap gedoen het wa.t, nu- ders as vertroue gcwek het nie en die Deweging deur veelvuldige krisisse ge- voer het; ·is· hierdie vortrouensdaad van die W es-Kaapl,andse offisiere ver- staanbaar. Rullo vertron hul hooflei- cling en omdat bulle dit doen, getroos hulle hnl die opoffering om hondordo myle te reis om loiding to ont\·ang. Dit was dan ook duidelik uit die ruin:e gelcentheid wat gegee is vir vrae en bespreking dat geen enkele otlisier .die Ieiding wat gegce is, in twyfel trek nie.
Daar was spontane dankbctuigings uit die groot gehoor vir die feit dat geen ander Ieiding aan hulle opgedring is as die wat l:mlle ontvang en verwelkom het nie. Sommigo offi:siere hot vcr- klaa.r dat hulle gevrees hot dat een of antler bevel aan hulle gege.c son word wat bulle baio tc<isinning sou moes uit- voer, maar soos die saak nou all.n hnllc geslel is, kan hnlle meL verJ.igto h:u·te en vol moed terugkeer om hul umn-
skappe Yoor te Jig.
Die twce leiers is Jangdurig en hor- haahlelik toegejuig; \'Cl·nl die nand in Obsl'rvatory, toe dio K.G. 'n spe:-;i- fieke plllaslike kiesafdelin"' behai1del het., is s.v aa.nbovoling met"" so 'n oor- weld·igende "'eesdri f lw«roet clat di<?
voorsittc1·.., geul. dr. F.
"'n.
du '1'. ,·an Z:yl, die gehoor na 'u aanhoudendo demonstrasic van by,·ah;bet.nigino- totGrootraad Lans op 'n brcer g;t·oudslag rus as \'Oot·heen toe dit saamgcsLel was nit verteenwoordigers van die vier
l'rovin~ies. Die feit dat daar \'OOr- sicu·in.-r .... emaak word vir jaarlikse laer- treldd";;g'$ van offisiere dwarsdeur die land ann wie- die Leier dan pcrsoonlik verslag en Yerantwoording doen, stel 'n groter wisselwerl<ing va.u vertrouc i,ussen die lede en die Ieiding in die vooruits1g. Vir die duur van die oor- Jog sal dit ongelukkig nog nio ten uit- voer gebring kan word nic. Sy vcrwy- sing mt die provinsiale grense wat nou verval, met die gevolg tlat die Ossewa- bt·andwag nio meer belaugstel in Tra.nsYalers, Kaaplanders of Vrysta-
(Vervolg op his. 2)
l'n die gesagstaat is die staatsbewind 'n lewens- roe ping
lea£' inbelang t•an die · eofk uitgevo er
tnoet u ·ord.
Die groruls log: Gesog en t·e rontu ; oordcli kheid.
No. 31.
Leier Weier V ersek,ering Aa n 0 .8. t e Gee -
Ativ. J. G. St'rydom, t?le.de-leier van die H. N. P. i,ri Tt'ansvaal, : het by gcleentheid ~:an 'n ve'rgade-
ring in sy kiesafdeling ~aferberg, geweier om te belowe dat lly nie weer teen oie Os~ewabrandwag sal veg nie, na Die· Vaderland berig.
Hy sou ',n vergade1·ing van on- geveer sestig persone op Melk- rivier toespr'eek, maar voordat hy begin, 11·2t pie pJaaslike 11omman·
ctant van dte O.B., komdt. Manie Loubser a an adv. Strydom gevra of sy houding teen die Ossewa- brandwag verander het en of hy sal onder.neem om nie weer later teen die. Beweging te veg nie.
Adv. Stryclom wou eers ontwy-
!<end antwoorct, maar toe aange- clring is dat hy ·roeguit meet ant- woord, het hy die vergadering ver- laat sender om dit toe te spreck.
EIE VRYHEIDSDAG·LIEO. VIR NATAL
Die N'ai:.~lse gebie<l bet. u9u ~y eic Vryhcidsdag-lied. Dit is ~io .eersto keer dcur offisiere \7Ull die ,generaal- slmp van genl. Dick Dannbnnse1: YOOr die Rommandant-generaal gesing toe hy op 27 :\lei 'n besock aan hul kamp n::tby Dundee gehring het.
Die komponis ''a.n hierdie lied i;;
genl. Tos Pienaar, gchiethleier vir dio
~atalsc gchied.
=
A
FRIKANERSAKE gaan van krag tot krag. Die jongste:volksprestasie is die van Excel- sior Meubels, wat vinnig die- mark verower met meubel$
vervaardig deur Afrikaners, be·
mark deur en vir die gebruik van Afrikaners.
bedaring moes bring. ,., Di<? samc1l'ekking in die Hofme.Vl'-
saal is mBt gebed geopen de-ur genl.
ds. Piena.u· en die in Obsen:atorv deur
<!.~. LOlli\". '
K.G. SE TOESl'RAAK Die K.G. hot 'n uiteensetting gegeu van die- mtwe indeling van die Volks- beweging. Hy hot beklemloon dat die
ThRA u dee! by in hierdie grootste strewe na selfstandigheid in
IlP
die meubelwereld. Koop u meubels by Excelsior en dee! in die winste deur self 'n aandeelhouer te word. Excelsior Meubels besit reeds twee Fabrieke en vier takwinkels onder die naam in Johannesburg, Pretoria, Germiston en Bloemfontein asook Goodwood Meubileerders (Edms.) Bpk. van Pretoria en L. D. Phillips (Edms.) Bpk. van Kaapstad wat onder hul name voortbestaan.'o Kunsbrosjure sal gratis aan u gestuur word indien u meer wil wcet van ons prestasies, doel en dienste.
BEGIN VAN DAG' ---
DAAR IS VOORTAAN NET EEN GROOT JAARLIKSE POGING OM FONDSE VIR DIE OSSEWABRANDWAG IN TE SAMEL EN DIT IS OP 8 AUGUSTUS!
U BEWEGING VERG AL U INSPANNING VIR DAARDIE !JAG.
Hy KAN ALLEEN BEWEEG AS U DIE IVliDDELE VERSKAF - ·ElK· EEN VAN U !
BEGIN VANDAG OM U BVDRAE AF TE SONDER VIR OlE AFRIKANERDOM SE STRYDBEWEGING
Die Sekretaris,
IEXCIEJLSK(O~ MEU1BI£IL§ RfEPEIRll{
9Ponboa 6670 J 0 H A N N E S B U R G Spoorbondkaogebou Stuur u brosjure aan: M ... .
0 • • ••• • •• • • • • •• 0 0 • ••• 0 • • •• • • • • • •• • • • • • •• • 0 • • • • •• •• 0 • • • • • • •
OB 1
0 •• • 0 • • 0 • • 0 • • • • • • • • 0 •• • • • • • • • • • • • • • 0 ••• • •• • • • • • • • • • • • • •• • •
TWEE LIE O.B.,
WOEr;::sD~-\G2:3
.JU~IE19- 13.
Doillderend~ Demolllls~wasie valill VerQroue nn
O.B ... L~idil!'RfS Wekroep~ Skeuring
( \' l'l'\'(11g . l'<lll i.JI.,. 1) tt•r:, 11i(o, maar net in Afrik:uwr~, ·j,, met. luicl<· !tor-jui"ir:<' oc-<•r·oc-t-'n af- do~>ade hi ,vi< 1·an ~di; ,·oJi:' !-e bt·~<'l dal t•n~ Jarvi cop kun>r:l;!li~r·
'''Y '"'
dt•tlf' tlic:t•:ngelso i 11 l't•nlct·ldiot•itl ,:~hou is.
Die l((;mmandant-gencraal hct met betrekkins tot die gevare "'at die Be·
weging bedreig, verklaar dat die Osse- wabrandwag 'n siel het, en geen bewc- ging met •n siel kan van buite varnie·
tig word .•lie. Geen tronke, geen kam·
pe of noo.dregulasies kan hom vernie·
tig nie. En tfat hy 'n sicl net, getuig die groot aantal martelare wat hy reed:;
voortgebring net. Martetare wat vsan·
neer hulle tot 36 jaar tronkstrat ver·
oordecl word, die hakke teen mekaar kan slaan en uitroep: ,.Lank tewe die Osse~-,abrandwag!" 'n 9eweging met sulke manne word deur geen mag ter
wereld vernietig nie.
. As ·~. tipi(\SO ':oorhccltl 1·an dio (.!.l.'l'"
lunue dro B('II'C'[,!tll!:; hcL clio K.G. \'t•r-
"·ys m\ Johnnie Ly<•us, eon ,·au clio 52 man no wa L ll'e<lns hoog1·onaad a:.Hl<>'<;-
!d:t wns. 1'<ndnt dio aanfdau ,·au v~r
rand terug~otrok was. <:u l~ullc rrcds 1·yftieo maa ndo in eli(' t ronk "esit. ht•t, i~; hy voorgehriog weeus 'n a;;'dcr aan- kl<lg. Hy is onskuldig h<'vind. en son 'n paar !Inc· l:ttC'r gt•lo~ wortl. ltltus·
sen egter, solank !1y op sy vrylatins wag, gaan 'n aantat gevansc Afrika·
ners in !liesetfde tronk op '.n honger·
staking uit protes dat hulle sonder vcr·
hoor aangchou word. Lyons, wat toe reeds vrygespreek was, het sy vcilig·
heid in gevaar• gestel deur uit simt>atic saam met hicrdie jong mannc op sta·
king te gann. Dit is die gees van ka·
meraadst1ap wat vandag binne die Ossewabrandwag·getedere gevind word, en dit is dieselfde gees waarin veer·
tien jong mannc kort gelede uit die Johannesburgse FOf"t ontsnap het- die eerste maal in die seskiedenis dat lema:nd uit die Fort ontsnap, en flit veertien tegelyk!
Daarom !<(· spr. dat. die· o~SC\\'!l
brandwaf.( 'n siel het on dat hy gc·kom het om to hl,v. St• 'n lwll'eg;in"' kan nie 1·an bttil(· l'l'rnit·t·i« IYOrd n'iE.' en dit . is dna rom da L ::-y ";'-yn.ndc tan~ 'n pog10g annwond om horn nm binnc tc I'Cmietig. l)i{' ,.Nkic!>illJ.: word <•e- loruik as '11 ntiddel 010 Lll'is tus~n O.ll.-.lodo in to werp. .Dit· l·yaudig.ste k~mbdat.c: - rnc•t .enlc~le lofwactr<lige urtsondenng~-11ord d{'ut· dr. '.\hlan uitgesoek om ocnskvn!ik tc-c·n die J~m
piro te \'C:f.!. Die becloclin~ is om dio O.B.-lede voor die· moeilike keust• tc -te:! om Of pns::.icwc stcun a an Smut-;
- 'n \',YRild \'~II die Q.J3.- te ~eC dcm· weg tc bly vnu dit' slcmbus, Of nltciew.c; slt•!lu aan 'n nndc.t· ,·vand \'ltll
die O.B. t.t' !!CO dcur ,·ir 'u l~andidnat
~(" gaan sL<:m wnt rtit.~e.;;ook is \\'Cl'll~
"·'' \'yandsknp l~o-cn die Volkshewcgiug. Dr. ~falnn hoop dat O.H.-ledc me>k:tar d:w snl ''erw~·t oor hul opLreue. h·r- wyl n:i die I'Crkicsin~ clio ,·olkswocdo
fi!J:,;esw~p ~al word t~C:Il die 0~SO\I'U·
br.1ndwng us dio oorsnak dnt die ,·ollc nio dio \'Orkiesing gowcu h~t n•re.
Oaarom is die belangrike verkicsinss·
a~nbod van die Ossewabrar.dwag deur
<Ire Pa1·typers verswyg, Die voik mos nie weet dat die Ossewabrandwag sy hulp t<:len die Empire aangebicd hot en oat dit van d!e nand gewys is nie.
XA DlE YER.KlJo:SIXG Hy ht-t daarom 'n b(·roep op alle Braudwagto ~Nloen om ,,·at. hul op·
t rcJc ook nl gnan wecs --nnngo-;icn dio O.B. g(Cll l)('n·l in \'t•rband tunt.
1lie l'l'rkie.;;ing gel' nie- nik, t;; doou
Ml~ \·erw-ydc·ring snl vc•roorsank niE.' Ef11cen moet onthou oat die verkicsinc;
. Voeg
DIE DAAD
DIE WOOJF&D Rook
op 8 Julie iets van die verlcde sal wees, maar die Ossewabrandwas sal dan aan die toekoms behoort en die toekoms aan d1e Ossewabrandwag. Ni die vcrldesing vcrwag spr. crnstigo dinge. Dit is moontlik dat die 1\ommu·
niste bcdrywiger sal word. Dhi stryd sal dan plaasvind buite die parlement,
~n die Ossewabrandwag as buite-parle- mentere organisasie met sy kommando·
indeling sat dan die enigste bolt:tcr~
van die A frillancrdom ~ees.
"\s voot·bcciJ ,.au di" l"·l:•gl ike t'll tr:1~il••c loe~t:uul wat dir }t:ntypolivi{·k in hicrdic \'Cl'kit.)!>iug gelikep hcl. Jt..,t lh-. \"an H{'n::;burg I'Crwys nn. Frank·
fort. .D:tar ~ta:m twco rcpnhlik('iusc .A f rik:llWI'S telln dill l<:mp.irc-lmuditlaal wat uok 'n ~\frik:tn•·r i<>. Diu cen i, nulr. I fa\"t"'n~a. dit· andcr ntnr. f.oui~ . Dohm•. Albei het as jong seuns teen die Engelse vir die Republick r;eveg.
Albci het or.der ttiesclfdc tood dcurse·
locp. Mnr. Havenga het sewe kociils 'in die stryd teen die Empire opgcdoen,
maar vanllas word hierdie twee Afri·
lwners, wat vir mekaar. niks anders as liet'de en respek behoort te sehad het
!lie, gedwing om ·mel\aar bloedncus te slaan sodat die Empire mot <lie setel kan heenloop.
Dit is hierdie dins wat die Ossewa·
brandwag met sy voorstel wou voor·
kom het. Hy wou dat daar in ettte kicsaf<1eling net con kandidaat namens die Afrillanerdom staan. AI die orga- lli~a.:-.·i-._•t.; '-.0\l hut ~c\\j).! dan a~tcr hotn iugt•\1 l'l'fl !t.:t. Die o~:;ell·ahramhn\"
ll'' "t ni\' '11· wapcu in llllll', l'iruw .... ~
llltll'. I lll\'c:nga sc ha!ld (('<.·n tlr. !\[alan
~<'WC't'h ht·t nie. ••n ook 11ie 'n wapl:n
"' dr. '.\lalan :;(' hand teen die autlt-t' tw"" ni~·. maar hy wou 'n wapen i.n aldrie se hande teen die Empire gewe.es hct. Dil is tlie livm \'an ~;y a:tnhotl, ma:1r cHL i,. denr tlr. Malnu gc,n·icr en
<laarOJn sien (>ns ,·nntlug die ldu~ ,·oor om; oii dnt r{·publikdth<' wapc·uhroen meka,u· moct hen·:,.: !'odar di·· f•:mnite mH d i(· :,etc I k:w h,.•:ng<h<l1. •
T\\'1::1~ LTJ.-.;0.'\ J)'J::UI:\(iS
l>;):u· j'\ t Wt't1 ki"'·l'-ufdt"Jing~ '\':tar diP
0:.-"C\1 a brand wag in di~: ittdtli•••· om-
stamliglwdc wc:>l hdatw I"· h<·L"' H:tatn·
lik J3nrhcrtou c•n Stan:i'erton. in eers·
genoemdc het die plaaslike teicrs van die H.N.P. en Afrikancrparty die ossc·
w_abrandwa;; se aanbod aa.nvaar, met dte gcvolg dat 'n eenheidskamlidaat daar bcnoem is dcur die twce partye.
Die Ossewabrc:~ndwag hou sy woot·~
daar, en hy gaan nic net cenparig stem nie, maar ook stemme aanry vir die t;esamentlit1e kandidaat.
In 1-:ta ndcrton stnan me,·. II an~L n tr·L·n gonl. Smuts. r,aaSgPII(lr'JJld<' i~
Ueul. Smith het 'n kort ttiiet·u~cl
tin):!; gc·gct- I'HII die Osst:ll'<\hrnndwag ~o pogings tot ,·cuhcitl in die ,·crledc.:.
l)it• bew~~dn~ i.., ~~St ig 1uct die oo~ op IOikM·rnheid, en dkc kt:t'r no« heL hy stt•rk gcll't~:ll'sku tc'(•n .-ercl~linusp!;
gi n~ .... binnl' d ic A frikatH·n\tlm. T~t so 'n 111alc: l\'!ll:! d·it. die gc\·nl dat spr. 'n skclnaam opl.(l'doen hci. mlamlik ,·an Snmhok. Toe hy in oesember 1940 ge•
waars!w het teen die tekens van 'n rcvolusie binne die NasiQnale ,Party en
gese
het dat me.nse wat nie hinne dio volksecnhcid wit bly nic, met die sam·bok teruggcdryf moet word, het hy dit gese in oorleg met dr. Malan. Daar was gcvare vir .die Party en spr. \"JOU
Sl\etlring voorkom het. H y ~Jas toe •n
held, maar toe die Osso~abrandwag l~ter dieselfde taal gespreett het, was dlt oorsaak tot 'n oorlo:;sverklaring.
])i,• Oss('ll':\oraudwag ll't>u die .cuwd
':\II skt.•uring in YolksguledHo uitrocoi.
En ll)t~ tlanr in Hl·H U'N'r lekcn;; was dnL tlic Part.y gaan skc·ur C'n daar iu di:~ l':•rtypl·r ... a! opc·nlik daaiT;m gc- JHa.ll i~. h(•t dt·. Van Ron<;hur" sy ue·
n.)t.)uaic: wantol:uwiu« l('{·n n·rd~eldhc·id
op .1-:bbmg laa! hoo';. H y het die volk
opseroep om niks met so 'n skeuring tc doen te he nie. Toe is dit hom kwa·
tlill geneem en 'n ultimatum het op Stellenbosch gevotg. Dit> O:.~ocwalmmd·
wag. het CJ.!ter got rou l!;cbly ann s,r I'O"plllg en. tot dr. Malan die \'Oil< or·
J'l>C[• ntl'!, dtu woordt·: , , Lant, dio st.rnl kort van duut· en beslis.,,•ud w<·cs:"
h<:t dit' O:.~cll\'ahmndwnl!: 'u berocp op
»Y ledc gcdot·n om nie die skeurins aan te moedis deur vir diP. Party te beclanll nie. H y het 'n bcroep op sy mensc gedoen om binne dio Party te
bly. .
\'andag \\'I' N, toe dit ~l<,vn of da:u
·" ,·,•rkiC'sing :,!;a:m kom ,,·a~u·in Afri- kan('J' teC':l Afriftam:r in din haruas W'- ja:IJ..( <:11 dew· di~· moddor gC'l rck word,
W<>tl dit: Ossowaltr:t!ltlwag hiC'rdi,~ tragc-
dit· ,.,)orkom nwl s\· :1anbo·l om ~v "'C·
wi!! in te wcrp tcc;l die Empire i;1d~n eli(· n:tsionaa\j!:csindo partyt• mekaar nit· sal bovcg nit·. Hierdie wckroep tot eenhcid is cgtcr gcsmoor en die volt;
is daaromtrent in die duister gcJ1ou.
Tet•noot· ltierdi" ho11tlin~ kom die part,vlciding eg!N en t-is daL hut kan- didat.: 'n ccd m<wt :d lc 11 narin hull!' ondcrnecm om niks tt• docu tc
ho
mN clio Oss~:1rabntnt!wn~ in e11i::,-o op:sig ni{'. In die ple!t van die volkseed van die OssewabrandrJag dat ek mlf mede--Afri~aner altyd sal besl\erm, ~om
nou
die party·eed waarin 'n kandidaat voor God moet s~eer dat hy niks met sy medo·A frillaner te doon· sal he nie..
Die OssC'wabr:1ndwug ~al voortgaau om t" n·g \·ir ecnhC'itl eu hy sal nit·
ualant 0111 die ,·iugcr tc lc op dio eu\1·('\
wa.t l'ir ,·ert.leeldh<·icl vt:raui woonll"lik ib nio -Jio euw.-1 l'Ou partypotitiek, hot gcul. Smith bl·llluit.
iVllBM KeusniD me.?€ Jie
N\\!J!W'®
Vo~i§p~~~
Opgestel denr Hester fiiQrrison
(MEV. W. VAN HUVSS'l'EEN)
Me~ Mt18iolr oo L1edji0o (grondgadigto) deu~
fd . L. de Villiers
Komponia vnn ,.Die Otom vnn Suid-Afrikn."
Hierdi4 Nu.too Vo!k1pele oo mot grool su.'>Dtf 14itgevooP by goleuzthoid ,13'1 di4 onlang1o Volhopolokursuc to Stollen bosch on dia Ou- Kac.pl&cd•c lo:ursus to .A liwal
Noord.
l?ryo <S/S ~0'7i'l7 Beo'lcl by d.io ulttlcwcvo,
J?no IZCCLBSIA·Dl':lUIXI:tiZRV p
:: Poobuo 2!S, Sltcllcnboacb ci bv u l!ioc!:shc:uudelae.r.
. . ,. , .___,
- -....__ _
, AI my suksesse skryf ek toe aan die ecrsteklas lesings wat u Kollegc aan dill verskillende Helpmckaar·studente vers!{af. Ook help die dosente mens baic vore.ntoc op die pad van sukses."
~ ~
die simbool nul ool'logsm;~g c11 t·ocm.
I
en teenoo1· hom staan die vrou van 'n o· 1e H 1 e pme aar k · rs dre · en1· gste suiwcr opvoedkundige A1ri:.t.aansc l<orrespon·
geintcrneerde, die slagoffcr van daar·
I
dcnsie·Kollege in Suid·Afrika.die ocrlogsbeleid. Mev. t·lanscn staan
as die simbool van vrouelike lyding, Pos die Kocpon nog vandag vir gratis besondcrhede a;;ook vir die pamflet:
nie net van die gointerneerdcs nic, .. ':-; HOOD~ KAT' .-L>\!\ li''.
maa1· ool1 van die vrouc wie sc scuns - - - -- - - -- -- - - -- - ·- - - - dcur die oorlogsbeteid op die vlagvelde
1
, I
DIJ!: BBI::i'l'UltENDE DlREKTEUH., gesr.euwel het. 0011 llier gooi die ossc- llelpw"ka:u-J\.one~pundensic-1\.ollegc wabrandwag sy !1ragte agter di~ sim· Posbu, :3.112, \'oortrckkc,rgdJou, boo! van lydir.g met aile mag in.I
.JOHA~ :\ESBURG.Die· f(ommiuH!aul-genc·raal h<:'L IJ.;. ·
ll I t':llllll\' lll,Y a~whlid bt•,oudcJltedc· nmlr,·u~ n l\on''''l'und.:ll,il·-1\ur.,u::.w.
'•··JJlloo:; • at die ath·ic~ "·aL teu vp.,ig-~
tl" \'ll.ll UtL' n·rkiesiu~ j::egcc· word, be- Ek :;td IH·I:w~ "'
do~l i" ,·ia· n1cusc· wal ~raa~ "·il gtlan
ML'IIl on uie wed hot- hullc nwct o.t<:m :'\:•mil nie. Dir ach-iE'~ is om in :din ~~(',·nile
it-ell die l•:mpi rc to s! (•m, en wan,. •laar 'n lwu~c i~. \'ir die l;anclidnnt wut ni<' die O~s~:wabrandwag be,·cg ni(·. Daar is gcen bevel dat mense saoet gaan stem nic. Eikcen handel volgcns sy eie gewete en oortuiging.
f
DE KOCK ' ;;«;ii'AGES I
Yoortrckf<orah'aat, nereror<lstro.at,
!
~UDDIELBURG, GROBLERSDAL, '
'l'ransvnuJ. ~Tnnsmnl.
Eicnaar: D. D. DE KOCI<
.\gento vir l'ontlnc en Q.M. Vra:;mO!OI'\'J
T01.' U DIB.NS !
V.M.~. AANB!EVEEL.
.\dl'b
(O.B. :!3 .Jn.uit•, l!l.!:J)
Bes!urer.dc Oireki<)ur: Dr. H. G. Luttig, M.A. (S.·A.), D. Lilt.
et Phil, (Leide.n).
HEl,MEKAl~ED
~~~~SPONtilE~~~E
~l@l~fE~l€
1/.00RT'REKKERGEBOU 3101 HOE!<STRAAT '18,
JOHANN.ESBUHC
?OSBUS 3512 FOON '22·3512
DIE _ _
0.~:~ WOE~SDAG23 JUNIE 1943. DRIE VOLK MOET STEEDS JIN
B'EWlEG:!ING BLY Dr. P. Meyer o p Memel oor
O.'B. se Gees van Verset
,Omdat ons in cHo ge<:s van die Osse'\\·abrandwag handel, is gcen vraag- stuk vir ons onoplosbaar nie," bet genl. dr. P. J. :.\1eyer, Voorligtings- hoof, verklaar toe hy op 29 Mei 'n openbaro vergadcl'ing onder besker·
ming van die Osscwabrandwag op ~\:Ie
rne!, in die Vrystaat, toegespreek het.
Komdt. Sarel dn '£oit, die plaaslike kommandant, was die offisier ·in bevel.
Genl. J. L. Uys, van Vrede, was ook teenwoordig. Ds. J. Kilian, die plans- like leraar, het. die vergadering met gebed geopen.
Dr. t..feyor het gowys op die nasio- nale en sosialo gees waarmee die Osse- wabrandll·ag besiel is en bek!emtoon hoe die Ossewabrandwag op hi.erd-ie twee grondslae die helo volk in bewc- ging bring na sy eindbestcmming wat deur God aileen bepaal is.
Die voHt kan aileen in beweging bly as hy gedissiplinecrd marsjccr. So nie maal hy deu;·mel(aar en kom daar rusie en sti!stand. Om ordelik te kau mar- sjeer vereis leierskap. Die Ieier moot voorloop, nic- net clke vyf jaar by die stembns nie, maar van dng tot dag. Souder leierskap kan daar geen dissi- pline wees nie en sondcr dissipline ook geen w.erklike leicrskap n1e.
,Ons is reeds in beweging n:t ons eindbestomming en is reed;; besig om dag nn chg die ceo na clio ander strui- kclblok plat te loop," het dr. Meyer gese en toe as die ,-ernaamste stru ikel- blokke gcuoem die innerlikc verdeeld- heid onder ons volk vanwee clie ingc- ,·oerd<~ pa;·typolitiekc stelsel, clio impe- rialisme, die llrits-Joodse kapitalisme en die kommunisme.
Wat die verdeOidheid bctref kan ons slegs eenheicl verkry as die hele volk deur die Vof!lsbeweging in die beweging gehou word. Sodra .daar stilstand Is, is daar twis en onCinigheid. Ook kan ons nie die Empire oorwin as ons In vcrskillendc kampe staan nie. Die dag wanneer al die partypolitiel<e kamp•
plekke oopgaan en die Afrika.nerdom binne die ossewabrandwag sy eenhei.d vind, sal ons die laasto Empire·hinder·
nis plat!oop.
O.ns is •!lie in die aanstaande parlc·
mentsvcrkiesing geintercsseerd as 'n partyverldesing nie, maar slegs in so·
verre dit •n volksdcmonstrasie is. Ons is in ctic eersto plelt geinteresseerd in die V E RS ETG E ES va.n die Afrikaner·
dom. Cns stel dus belang in die aan·
tal stemmc teen die Regering, as open·
baring van versct teen die oorlogsbe·
leid, en nie in .die aantal setels In dia parlement nic.
l\let sy sosiale gees loop die. Osse\Ta- brancllvag die kapitalisme storm en sal dit tot die fondamcnto afbreek. Teen die kommunisme staan daar ook net
een
georganiscerde mag en dit is die Ossewa brand wag.,Ons handel in d·ie ~eloof en vc,- troue tlat gccn mag van !mite God sc wil met ons Yolk kan stu it, nie."
Genl. J. L. Uys het in 'n paar woor- de gewys op die 1·erkeerde grondslag 1·an ons huidige ekonomiese stelsel wat op goud gebou is. Slegs op grond van ons werklike rykdom, ons vaderlands-
bodem kan ons 'n gesonde volksbc- staan bon.
Na afloop van die vergadering het
eli<~ mcer as 200 aanwesiges na die be- graafplaas gegaan W!tnr genl. Meyer namens die plaasliko kommando 'n krans gele hot op die graf van wyl.e veldkt. Paul 1·an Dyk, wat 'n paar maande gelcde oorlede is.
Die midda~ het gcnl. Meyer de ofti- siersvergade.ring 1·an die kommando bygewoon en die st.andpuut van die Ossew;tbrandwag t.on opsigt~ van die verkiesing ,-erduidel-ik.- (Kor.)
(Berig denr
J.
Piek, Vootrekker·gebou, Johannesburg.)
116 Takke ,14,000
Lode
Hoofkantoor:
Reserwe- fonda
£113,000 St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEIU'<l Begrafnissc, Kiste, Kransc, Grafsten.e
Volks
IS DIE EERSTE EN ENIGS T E AFR I KAANSE HANDE LSBANK
met landswye omvang, opgebou u it
e1e bodem.
V ([» JLll(S ][AS VEUSKAF VOLLEDIG.E IBANKDIENSTE, naamlik :-
Ingesln'ewe Kapitaal Gestorte Kapitaal Totale Beleggings ..
Likwide Bate .. ..
®
Neem Beleggings op Spaarrekeninge, lf?eleggingsertifikate eu Vaste Deposito's.
@
Gee Voorskot-fasiliteite op Oo rtrokke Hekeninge onder dekkin g van Verhaude of auder Seku riteite, asook op Be- wyse van een tot ses maau de t ermyn.
®
Verstrek
Voor~kot-fasiliLeiteaan gesalarieerdes en loon·
trekken <les, afloshaar met maklike paaiemente strekkende oor termyne van drie tot agttieu 1 naande.
®
Open lLopende-tjekrek eniuge.
®
V erstrek ander Gehruiklik e Bankdienste.
Die volge11de syjers toon baie duidelik die opspraah· wek- kemle
gr~eicum:
30/6/1910 :30/u/lH.Jl 30/6/1942 31/3/194
£92,000 £162,000 £275,000 £384,000
37,000 77,200 140,000 216,000
530,000 1,090,000 2,050,000 3,123,000
175,000 370,000 650,000 1,393,000
.. . VOlKSKAS = AANDElE ~§ NOG VE~K~Y BAAR ...
VOLKSKAS (lKo@JPl~rrmtllef) fRlE!Pr£~K i
J)IIZ VOLlE> tm BANJi.
TRANSVAAl!.:
BENONI BRAKPAN BRI'l'S
CAPI'l'AJ, PARK (Pretoria) GER!\l!STON
JOHANNESBURG KLERI<SDORP
(Opgerlg krnctenB die KoOperatlewe Wet)
VOLKSKAS-GJE!BOU, Sentraalstraat,
KRUGEH.SDORP LICIITENTIURG PIETERSBURG POTCHEFSTROO:M POTGIETERSRUS'r PRETORIA
RUSTENTIURG VEREENIGING VREDEDORP
lP'RJETORK A.
i<AAP PROV INS IIE: BELLVILLE BONNIEVALE TIURGEH.SDORP CRADOCK KAAPSTAD DE AAR MALMESTIURY .MIDDELBURG 008-LONDEN OUD'fSHOORN POR'l' ELIZABETH
;;:t.· ....
ORANJ E VRYSTAAT:
BETHLEHEM BLOE;)l.FON'f.EIN NATAL:
DURBAN
PIETERMARI'l~ZBURG
~~DERSTEUNONS
ADVERTEERDERS
VIE R
DIE O.D., WOE~SDAG, :23 Jl.iN. 1943
TEEN WIE '?
Dat die o~sowabraudwag gcbl'lllld het van begeerte om iu hierdio ·vcrkio- siug 'n verenigdo optrcde van Afrika- nerkant teen die Empiro-be\\·ind to bewerkstellig wanraan hy self daad-
"·erldik kon dcclnoem, blyk uit sy on- baatsugtigo aanbod a:m die politiekc leiers waarin hy ondcrnccm hot om partyknudidate - in die benocm~ng. ran wio hy gecn seggcnskap geOis het nie- te .onderst.oun mits d·io partye onderling kon reel om mokaar t\h:: in die wielo to ry nie. liiordio poging
~·an hom o.z~ die· Empire te help slaa.!l, lS vorydel <lCUl' die woioring van dr.
l\lalau om na.n so 'n eenhoidstront doc!
te ueem. 'l'oe cl·it duidclik gcword hot dat dr. i\l::tiau voomomcns
i s
om ook·slag to !ewer teen mede-repu blikoine, kon clio Ossowabmndwag as ctga.nisa·
sie goon daadworklike stoun nan onige groep bolowe nie, otndat hy nie •,n wa·
pen in Afril<anernand teen Afrikaners wil woes nie. Dio verste wat. hy too :kon gaan, was om aan da:~rdio lede van hom wat graa·g wil gaan ~>tom, tll se hoe hulle behoort. ta sLcm. Sy ad,·ies aau hulle was om in aile gevallo teen dio Empire te stem, maar darem .ook nie teen die Osscwabrandwag dour kaudidate to oudersteun wat uitgesook is op verdienste ,·an hul vyand1gheid teen dio ,·olksbewoging nie.
Omdat hy hierd1e vansclfsprekcnde advies aan sy lode gee, word l1y nou beskuldig van ·inme•nging in die verkie- sing waarmee hy dan mks te doen bet nic. Dit is daarom 11odig dnt die Osse- wabran<lwag sy optredo motiveer sodat daar geen misverstand by vriond oi vyand k:tn bcstaau uie. ·
TEEN EMPIRE
Ons moot ons in dio-eon;t.o plans nf- vra waaroor die vorkiesing gaan. l>;
d·it 'n stl'yd van nnsionalismo leon im·
})crialisme? Dr. l\'lalan bowocr dn.t die wei die geval is, en duarom beroep hy hom op die stcun vnn individnelo O.B.-Jcde. Indien dit die geval is, en dio volk hot reg om t.c eis cln,t dit die geval behoort
w
woes, dan is die be·tangrikstc kwalifikasic van cnige anti·
empire·ka.ndidaat dat hy teen die Em·
pirc moct wces in mcrg en been. So 'n kandidaat moet iem:md wees wat met 'n ·reine gewetc l1an onderneem dat hy nooit met die Empire sal heul of teen sy ,·olk sal dra:ti uie.
Iu hlcrdie uitg:wo publiscor ous die verklaring wnt denr elke H.N.P.-1\an- .didaat. oudcrtcken moot word. Oaarin
kom gecn enl1ele sin voo1· dat hy teen die Empire gckant moot wecs .nie. lly moot net se hy is geen lid van 'n ander politieko party uie. Maar wat hy wei moot onderneem is dat hy , nic •n lid of
•,n
ondersteuncr (is) van enige organisasio wat na die oordeel van die Hoofraad die pm·ty ondermyn of 11om met die partv so inwendigo sake inm0ng, on dat •Cit mot sodanigc organisasie goen oorecnl<oms of ver·standhouding VAN ENIGE AARD het 0 F SAL H £ met botrel<king tot my kandidaatstelling of bcnoeming OF TOT MY OPTREDE OF HOUDING AS liD VAN DIE PARTY NIE."
Vordct· ondemcom hy dnt ,ek vir my sctel sal bedank sodra rlio Jloofmnc\
my tot sodanige bedanking sal vcrsoek omdat ck na hul oordcel hierdie p!cg·
tige verklaring verbreck het"l TEEN 01 E O.B.
Die Lmndidaat. wat uiige;,ock word om teen die Empire to gnar1 veg in naam van die R.X.P., moet dus fcit- lik sweer dat by nooit vir die rc>~
,·an sy !ewe 'n von;tandhouding van onigc aard mot. die Ossewabrandwag
~al he nie- die Ossewabrandwng ·is naamlik reeds op 3 Oktober 1941 dour dr. :\falan tot. 'n ,sodanige or- ganisnsio'' vcrklnar I
Nou vm ons: wat het die verldesing teen die Empire mot die Osscwabrancl·
·wag t·tl doen tansy dlt dr. Malan so doet is om i,n hierdic vorldcsing nie, teen die Empire te veg nic, maar hoof·
saa!dil.t teen die Osscwabrandwag'?
W:1aro1n moot 'n kandidant sw<lcr clflt hy nooit in die toekom~ , 'n vorstand·
llouding" mot die Ossowabcandwag s~l
ho nie wanoeer dit 'n st.t·yd leon d·JO Empire is? En hoe vcncikend is· hier-
- · · "fv1Nn o f Meer B elangrik
'DIE _ _ O.B., WOENSD ~G:. ~~---~UJ::l'Il~~--.~~~~ · DIE ARGENTYNSE RAAISEL
Daar is min state in die worcld wat in d·ie huidige oorlog nog neutraal is hoewel opsegging \'au neutraliteit nog lank nie akticwo oorlogvocl'ing beteken nie. Selfs in die afgelee Suid-Amerika het die een na ciie ander slant sy neu- tralitcit opgeso. Daan·oor het die Dollar-imperJalismc van die V.S.A.
gesorg. Slogs cen Amerikaansc staat-, ul. die bclangriko rcpublick van A1··
gentinie het t.Ot dusver danrin gcslaag om sy neutraliteit te baudha::tf. Dit was geen gomakliko tnak nie, want reeds lang is danr gewcldige ,Al-Ame- riknanse" druk op die Argentynse re- gering uitgeoefen. In J anunrio 1942 was daar b. v. tyclcns die Al-Ameri- kaause konferensie in Rio do Janeiro kragdndige pogings aangC:\I'Clld om 'n breuk tussen Argcn~inic eu die Spil- moondhede te bewerkstellig. Daarop hot die Argcntynse prosideuL, Castillo, die volgendo vcrldaring afgele: ,Ous het van d·ie begin af gese on ons het te alle tso volgchou dat Argentiuii.i nog tot oorlog nog tot 'n breuk sal oorgaan."
A f rikwter dmn 'n , Selr.sie"
In 'n verklaring oor sy vcrkiesings- beleid gee dr. D. F. l\lalan sy stand- punt ten opsigte van die Engels& as volg (Die Burger 15 Junie) : ,Die ou vcrsleto besh.·uldiging dat ons slegs vir een ras staau on allll' ander uitsluit, is vats ..• . . Ous waat·borg aan die Afri- lmans- en Eugelssprekeude scksirs \'an ous bevolking albei die:ielfde besker- ming vir hul politieke, taal- en kultu·
relc regte." , ..
Vir dr. :\!alan bly die Afrikn.nerdom chis nog maar steeds net 'n ,seksie"
in sy cio vaderland.
* * *
Voorbeeld van tvat nie m oes Gewe~s 'het
V·ir die 150. kiesafdelings van dio Unic is daar 335 kandida.te in die veld. Driehoekige gcvegte. vind in 45 kies- afdolings plaas en vierhoekigo gevegto in \'ier kiesafdelings.
Die Ver.enigde l'a.rLy betwis 132 ~e
tels, die H.N.P. 110, die Afrikanel·- party 24,· terwyl claar in verskeie afde- lings onafhanklike ecnheiilskandid:Lto stnau. In bYI<ans veertig sctcts dus is die kragtc van die Afrikancrdom so verdeetd dat die moentlilchoicl om die Empire daar uit tc klop, uiters gcl'ins is. Dit is i;lerclie ding wat die Osse·
wabrandwag met sy aan!Jod wou voor·
lcom. Indien dr. i\falau die aanbod aanvaar het, sou die gowig van clio helc Afrikanerdom soos cen man in 110 kiesafdeliugs iugegooi gewees het.
\Vatter wins aan eenheid ons volk nit so 'n gesamentlike kragmetiug kon' pue, afgesien van die uitslag van die vtwkiesiug, kan elkeon hom voorst.el.
Die goleonthcid, hocwel skraal, bly staan tot op 7 Julie, wanneet· clio Osse·
wahra.ndwag se aaubod verval.
.. "' .
Partypolitiel>- in Onguns
Die 'n.hodos·icsc parlemcut hot on-
Jano-s 'n mosie .aan.<Y.e-neem waarin ver·
sock. word clat pa~·typo1itlek vir die cluur ,·an die oorlog gestaak moot . word. Die indieners van uio voor:st.el hot verklaar dat die gowone publick bckommerd vocl oor die huidige poli- llieke tocstand en geen vcrtroue: vir die oorlogvocring ingeboesem word dour die onbetaamlikc gebabbel in clio parlement waar !ede klaarb!yklik net st·emme probccr vang nie.
Hierdie Britsc-kolonialc politici hct dus ook tot die outdekking gekom dat d·ie partypolitiekc wapeu nie in t.ye van nood doug uie. En as 'n ding in t.yd ,·an nood uie deug nie, dan beant- woord dit nie nan sy doc} nie, en dcug dit ook nie in normale tye nio.
..:,: i~ ..
J{omnu.mistiese Aansoek
mBrittanje V erwm·p
Die kongres n<n tlic Britse Arbei- dersparty het verlede week die- ann- sock van die Koonnunistiese Party om affiliasie met die Arbeidersparty met 1,950,000 stemme teen 712,000 ver- werp. Sterk tnal teen d-ie !Communis-
to het hiermee gepaard gcgaan. Die
Tiritse minister. Herbert Morrison het. gese dat die kommuuisto nog in 'n rE'- volusie dour geweld glo. H y het vet•wys na die gewet-en!ose mctodos van hier·
die eed nie! Nooit in die tockoms mag hy 'n ,verstandhouding van enige aar•d" met die Ossewabmudwag he nie!
Word daardie l<andidaat da.n gestel teen die Empire of teen die Osscwa·
brandwag'?
In die Jig n1n hierdie verkl:lring- die inhoud waarvan, t11s~cn hnkics, streug geheim gchou is dour die Party- leiding -~s die waarskuwing van die Kommandant-generaal dat dr. l\Jalan in hierdie verkicsing clio vernietiging van die Ossewabrandwag beoog en nie die nederlaag van die Empire-nie, ge-
regverd·ig, en in dieselfdo Jig is dr.
ll:falan se weiering om snam met die Ossewn.brn.ndwag 'n front tee-n die Em·
,p,ite, to X:~l'ln, verstaa.ubaa.~:_,.
(Hoofartlked en aile politieke kommema.ar In hlcrdic uitgawe, tcnsy anders vermeld. Is opgestel deur N'. · G. s. van dct Walt, O•·ootc Kcrk'gcbou '703, Kaapstild). · "
tlie mense en gcsc llat as huHe in die .Arbcidcrsparty kom, ,sal ons bevuil wcrd dem· die aanratdng met huUe."
.. *
~:*
Rctd io·Oon;;inning vir die ·
Duitse~s
Die Cape Argus so konespondent bel'ig dat die Tommies \·an die _Agsto Lec1· so sick eu ~nl geword. het vi'r die musiek wat ann !mile deur die Britse radiodicns nitgesani is, dat hulle na- derhn.nd na. die Duitse programme be-
i
gin luister het, mot die govolg dat ., lmllo en die Duitse soldate nou die-
~;elfde lied, Lilli 1\I n.rene, sing I
I
Iudicn die Duitse radio meer dorge- lilto tasbarc sukscsse in vyaudige kamp hoha.al, kan clio vegtende soldate na·
derhnncl nio net eendors sing nie, maar dnlk cole eenders praat en dink!
( V crvolg van volgende kolom) dade nic. Aldus die .Argeutynse skry·
'''ot·, l\lnx Dicl,mann, wat op die oom- blik in d·ie V.S.A. vertoef.
Volgens 'n vcrklaring van Ramirez self sal die bcleid v:m sy regering teen- oor die res van die wereld neutraitl woes eu sal dit geen buitelaudse in- mcnging dnld nie. Hiordie verklaring moet \·ir W:1shington 'n tcleurst.elliug
w~s. As United Press verder berig dat Argentynse troepe die kantore Y<Ul
die na ;ion:llc rubbcrkommissie en die
v:~n die :\I ichelin- huiteband-maatskap- PY beset hl't ~ond<'l' om enige. ,·erclui- dcliking te \'erslmf, dan wonder 'n mens of agter biord-ie Argentynse op- trcde nie ook iet\Yat anti-dollar senti·
ment. stc:ck nie.
Binnetandse wanpral{tyke die Oor- saak van Revolusie'?
Dit is onmoontlik om op hierdie sta·
clinm vas I.e stol of die Argeutynse revolusie onigc bnitelandsc reperkns·
sics sal he. Dit is egter bekencl dat dnar in aile Suid-Amerikaanse :state bevolldngsolcmenle is wat in die dol- l:n-imporialismc 'n uasionale gevaar sic-n en wat 'n mil-itcre neclerlaag vir
\VnshingLon en Louden \·crlang. In hoc,·ono hie;rclic anti-Washingtonse clemcnle in Argcntinie vir die jongsto rovolusic verantwoordclik gehou kau word, is nie dnidelik nie. Waarskynlik is diL dat dio oorsake ,·:m die rcvolu::.ie in suiwor binnelnndso aangeleeut.hcdo 11:esoek moot word. Dit lyk of die cko-
nomicsc on I wr·igting, wat in d-ie hni·
digc oorlog sy oorsprong heL, ook in die natnurlik-ryl;c .\rgentinie 'n fermer opt.rcde van regeringswee noodsaaklik gernaak het. Vandaar dat die nuwe rcgering ook sy voornemc bokcnd ge- rnaak hot, .,om bedrog en korrupsie by tlio provinsiale en fcderale regel'ings die nck in tc slar.n en van hullo ordentlikc stan,tsinst~lli'rigs te maak."
Die rcaksies in die demokratiese V .S.A.. op hiCI·dio ondemokratiese be- leoid in Argcnt.inio sal interessant wees.
Op die oomblik kan die Argentyuse rovolusiQ nie vcol gcesdrif in 'Vashing- tou wok nje. Die an.nvanklille vreugde in Washi1~~t.on en Londen was ietwat
\'OOrbarig.
'n J\rgentynse Krisis
Toe dam· op '1 Junie 'n geslaagde revolusie in die A1·gentynse hoofs• ad uitgebreek het en Ca~tillo gcnoodsaak is om as president to bedank, het die Geallieerdes hierdie nwolusie vertolk as 'n pro-demokratiese beweging wat:.
veroorsaak ·is deur 'n slerk gevoel teen die regering se diktatorialo metodes en sy neutraliteitsbeleid. Die vrcugde oor die nuwe bckeorling wns egtor van korte duur. Een van die c-crste stappe wa!. die nuwo president, genl. Raw- son, gedoen hot, was wen dio lcommu- nisto. Die staatsgreep in Argcntinie is cgLOr spoedig opgo\·olg deur nog 'n regeringsveranderi ng, waardeur Raw- sou die bcwiud aan genl. Ramirez oor·
gegee het. '£eeu die nuwe president., wat sy opleiding in Duitsland ontvang bet, is duar in Gc:~llieordo kringc ,sterk bedenkings" ~elug. Ook sou by ,nie vee! van 'n clernokraat" wees nie. \Vat in Gl.lall·iocrdc kringe wnar- skynlik ook tot nMlenking gostem het, is die foit dat Jande soos Duitsland, Italie en Spanje onder die ecrstes was
\\'at die Ramirez-rcgtring erkeu hot.
Erkenuing dour die V.S.A. en Brit- ta.njo het eers later gcvolg.
Revotusie nie pro·Geallieerd
Uit die karige berigLe oor Argenti- nie wat Reuter ons verstr~k, is dit duidelik dat die Ramiroz-revolusie nie 'n pro-demokratiesc gebaar is nie .• Vol- gens die Argent.yusc skrywer wat die Onspaause nanm van :\lnx Dickmann dra, het die jongste rovolusionere ge- beurtenisse 'n ,heeltcmal reaksionere verloop" geneem. Die daarstelling van 'n volkome militaristieso diktatuur, is volgens Dickmann , t.o vohnaak te- weeggebring om as 'n bonn fide op- stand van demoltr<ttiese pro-Geallieer- do faksics \'OOrgestel to word." Ook ,ondemokratiese da'de" van die R.ami- rez-regering soos die verbod op die kommunistiese blad JJa Horn. en clio algemene optrcdc teen die kommunis- me, plus tli~ ontbinding van die parle- mont lyk nie soos pro-clomokrat.iese
(Yervolg in voorgnandc kolom)
BOERENDE BOERE EN VERBRUIKERS SLUIT MEKAAR AAN --
STEDELIKE NADER BY
stuur u produkt·e en ves aan u eie bemarkingsorgr.ni- sasie. Ons !ewer reeds mttandelank uit-staando dienstn in hierdie nuwe gees . . . As u ono dienate eenmal)}
getoets het, .sal ons u ateun l>ly'l\'end verwerf.
·b.
VOJLKSKOPER MARK BPK.
Moremark
c-:oon
31!·1M2Newto~n.
Wolhuterot. G2
l I
l
j
I
I Il
JI
j!
DIE O.B.. WOEKSD.-\G 23 JUNI E 194:}.
Ouder::;[:mndc-·i.s dit· 1·olledigu inhou<l van die 1·crldariug w:d Ut'. :\la!an
\':Jn ::tl ~.\' knHlichte verwa~ om to o.nd<'rtcl<t·n voe>rdat h~· l111l );atHiidatuut'
~"t:'dkeur. Dio Ossc·w:tl,raudwn~ su naam 11 onl ni<: iu so1·N•I II'O<Jrdo gcnocm nie, maar 11aragr:~af t wee· c·n 'n gcdcdh' Yau paragraaf l'(•n is teen hom
~.:ruik, aangcsicn dr. )1:\lau op :1 Oktol>cr 1!!11 tlic· Ossewa.l>randwal! vNklaar hl.'t tot 'n sodanigc organi:.a~ie :\ .. wat !tica· na ,·cn,-.,·s word.
Dit is opmorklik dat. 11·aar dit oor 'u :ancl,•a· .. party'' ga:111, 'u kaudi- .laat. not moot ondcrnccm om geen lid tc u·c.•s ui,·. maar w:aat· dit oor die·
.. orgn11isasio" ga:lll. by hi<'rbcn<:'wcns ook tlll>l'l oudNm•cm cmt ~ccn onder- .-tcun<-r to wces nic.
Die iuhoud \':111 hic·rdic verkl:ning i~ totsont· dcur dil• f'arlyloiding .. orgnt!c:.lig gt·heim gehon.
..,-E R K I. .\ H I :\ (:
~:ir oudNtek(·tliug ,·an .\spirant-lwurlidatl· 1':\U di<' Her6ni~..te :Snsionale.
Party of \Tolksparty.
Ek, die ouuergetekendc, Ycl'ldaar plcgtig (•1\ opreg:
I. Dat ck lid is van eli!· Hcrenigdo :\a.,i•;nale l'arty of \·olk .. purty co va.u geeu an<.ler poritieko pany of be~'l1lgins nie.
2. Oat ok nto •n lid OF 'N ONDERSTEUNER is van enige oq;anisasie t'iat NA DIE OORDEEL VAH DIE HOOFRAAO die Party ondermyn of hOm met die Party se in~:~emligo sake inmeng, en dat ek met sodanige organi·
sasie geen ooreen!(oms of verstandhouding van HUGE AARD het OF SAL H £ met betrekning tot my t:tandidaatsterting of benoeming OF TOT MV OPTREOE OF HOUDING AS liD VAN DIE PARTY NIE.
~!. Dat <'k aan dil' H\·rcuigdl· Nasionalc l'al't~· of Yo!ltsparty op · politiekr- gebied my voile en Olwerde<:'ldc trou lJ,·Ioof iu di,• haodbnwing 1·:w sy be- ginsels eo die uit,·oering Yan sy bcll·ic:.l.
•1. Dat ·iogo,·al ek ,·.;rkics "ord ek vir my setol sal l>edank ~odra ck mag ophou om lid \'aJ\ die l'arty t<:: wee.~ of sodra !.lie Hoorraad my tot sodanige bedanking mag versoek omdat na H U L oordeer ek hierdie plegtige vef'·
l:llaring verbl'llek net.
Geleken op hierdie ... olag nw ... : ... 191:1
t~·. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dt·u r lll,l' . . . ..................•..... . . .
Aspirant vir die ParLy-benocmiu~ 'i1· di•· \·olk-;,·a:nl/Prul·in~iale Haa<l in die kic~nfdc•ling
"'''L ... .... ... .. ... ... .... .
~ Kyk ou- hoofnnik•·l. flc·d.J
0.~. -GESELUGHEID!
omln lt"iding v:~n l\U:\.-. V.\.!';' 4\IEKF.HK Kcrksaal, Collingwoodweg
OBSERVATORY Saterdag, 26 Jzmic 1943
t:Com geniet •,n heerlike aand en onctersteun die Manne~tom
mando van ObSer11atory om fondse in te sarnel vir
8 Augustus.
ALMA L Jf''ELJ\.OM
VOLKSJP>IEllE en
VOLKSANG! !
LENTE-KURSUS TIE
SOMERSET-ODS 27 SEPTEIHBEH tot
2 OKTOBEU 194 · 3.
Oos-Kaapland kom spool en sing saam.
Afrondiug in ou spole;
13codoning van N UWE spele;
Verryk u Volksang.
Hoofafrister:
Ned Pierre Fourie, Cradook.
(Ondor bookerming vn.n die R..D.'B. en die O.K.P.V.) Navrae:
CllRIS QROENEW ALD ( Organisoordor) Markstr. 20, Soruerset·Oos.
.~7
VIR PAK KEHSE E N
VUURHOUTJIES
Gloeiende Geesdrif in Koue
By geleentheid van •n dienslaer van komdt. Oosthuysen, Mulders·
drift, Tra.nsvaal, op
s
Junie, toe dit so koud op dle rivierwal was dat die ·ruite van die motors met 'n ys·laag bedek was, is onder an- dere met dire~te opveillng verkoop 'n pak kerse vir .£2·10·0 en 'n dosie vuurhOutjies vir 10/-. Dit was nie Amerikaanse opveiling nie, maar dis toegeslaan op die hoogste bod.Eers was !.lie pak kersc en 'n pak vuurhoutjies saam verkoop vir £1
ss.
Die persoon het dit terugge- geo •en .die vuurhoutjies is toe dosie vir dosie opgevoil, waaronder een dosie 10/-gegaan het en die !lerse vir £2-10·0. Die pak kerse is weer teruggegee, en weer verkoop vir£1·1 0·9. Tesame net die pak vuur·
houtjies en pak kerse ingebring vir die Noodhulpfonds by die sewe pond.
VERJAA RDAG K E1.'1'ING
24 Junie: Ge:orgt· Th(•ron (Georg(·/.
.Johanna .:'iel (Upinl):lou), ChllriOtt•'
\'cntc1· (Uos-J.ondcn); 25 Junie: Sta- -.annn C. du Plooy S\l'llllcpocl (Beau·
fort-We~), Wilhelmina Hc•"k<'th (Sulh·
t•rbnd), 26 Junie: Uidcou 'l'heodoru~
Heyns (Sut.!t(>r]nnd). 1\ac-haria Fout·ie (llpinglon): 27 Junie: Adam B~trnat'd
(UHJq.(c), Ahmhnm 1.:- Roux (St€·1len-
ho~c·h). l':'·ikola:~s .J. Roo~ ( Stellt-n-
!Jo~>dl).,E::;tio. :\brct! (l'aarl). Joh:wn ,·on \\'ic·lligh (Pa:ndeberg); 28 Junie:
Aletta ll' RO!tX (.Bt•aufm·t--r.·c~). i\i,·l :\blnn (P.K. Hu[!;enool). F:liz:t}w,h
Hn~a11na. Ch1·i,;tinn. Olil'icr (l\1enr(·- l'illc), P . . Johannes Coctzt·o (Wilgcn-
honl~clrift); 29 Junic: .Jnmtic l3oshnff (Gror~e); 30 Junie: Pierre do \'o.;
(di:-.t,. Beaufort.-Wcs), Gr!l<:t: de \'o' {d·i,t. Beaufort-We:<), Ja('ob Abraham t:rohbela:u (\'ryburg).
HERHOLDT SE BOOMI<WEKERYE
Posbus 6M JOHANNEBURG
RAM ME
Oprcc(,-ctcclde Wnncanclla Ramme teen bale rcdellke pryse. JCudCIO :rtMntne
!3·10·0 tot no. Stoet Rnmme £12-10-0 en h<X!r. Oroot l<nrkas.~c met uit- staande l<wal!teit en Joccte die ken·
mcrkc. Skrywe nnn: J. lJ. ltOOL- 7\lAN, i\ler!no, P.S. Cmdoek. Foon 712.
G
ENIE'l' u ei~ vrugto. Pluk dlt vnn Hcrhold!eo bcrocmdo VRUGTEllO~m; vroeg ero taat eoortc. Bcantwoord In nile dele van d:r UNLE eowel 1\8 elders. Sterbome, Strull<e.
!'.osc. en&. Bcstcl nou en voorl(OQl teleurstel·
!lnc;!! RAtol~ gmttJ.
VYF
kry
'n V-erden;, on volwasse stap is deur die Suid-Afrikaanse Empire- bewind gedoen in die rigtins van na-apin;; van die Bolsjowistiese diktatuur in MosJ;.ou. Nadat hierdie bet'lind reeds dle Ogpoe·metodes van die t<rem•
lin deur middol van noodregulasies ingevoer het, waarvolgens burgers van die la.nd sonder aanvoering van redes in hegtenis geneern en vir onbepaalde tyd ,.vir ondervragina" aangehou han word, het die finale stap nou gGIIOIS deur sul!te slagotfers nie net op te slu it nie, maar hulle ook te 11erban na tronlle en !:lampe buite die grense van die besha~ing .
Een 11an die grusaamsto metodes van di-e &olsjeoaistiese dihtatuur is em bursars na Si~iii te vcrban waar hulle opgesluit word of in .d~angl:t~npe slawediens moot 11errig. Miljoene Russiese burgers hat r~ds op hiet'die 1na·
nier ,verdlllyn" en hul bloedlfet<wante het nooit t'Jeer van hulle genoor nie.
In bly!lbare navolging van hierdie aebruilt het diil Suid·Afri!laansa bewind .nou oo!:t per noodregulasia hom die mag toegeeien om burger& van .die Unie ta ~tev\:!Jydcr ,na enige Elritse besitting of proteMoraat in Afri!:ta."
Rus!and het sy uitgestrellte en onherbergsame Siberiii waar poliUOM
t~nstandefS na die vergeteli'leid gestuur ~:~ord.
SulcHHrika kry .nO\! die swart kontintmt van Afrika as hinterl:m~
t'iaarh~n JWiitiehe teenstanders ,gedump" kan ~vd.
Die lot van miljoene slagoffers van die Russiese Ogpoe is d&Ur die ysige ltoue van Siberiii bese1!1.
Gaan die tropiese siektes van Afrika diesalfde handlangerdiens d<>en vir die politiei'te spcurcliens van. ,kamoraad" Colin Steyn7
OssewtaJbf~[i/)dW<aJg G<e® N aJJW~ !8efteo.
kenis aan die Woord PoUitiek
•n oertir;tal geesdriftige offiSiere uit die generaalskap van genl. Dick Dannhauser (Dundee en omgewing) het van 26 tot 28 Mei 'n !:.amp byge- woon (lp die plaas van die GebiedshOofgeneraal vir die Natalse gebied, ;;enl.
Tos Pienaar.
Dio Kommandant-g,•nornlll, dr. !Inns
\':111 Rcn:,burg, hcL ook ·n besoek nun die kamp gcbriug eu hot hior sy ver- J<lnriug oaet sy aanhcvcliug oor hoe lcdo 1'1\U d·io Os~cwuhrandwug in die nunslanude vcrkiosing moo~ atcm, bc- ke:nd gc•mu~tk. lly hot by hiMdio ge-
lceutht~id ook dio horindoling ,·an dio J.k:wcging uitccngesit. Dio Kommnn- dant-gt>ncranl wns vcq~elic! van dio
In:.p~ktour-generaal 1'!\ll die Ossowa-
!Jnludwag, genl. H. J. R. Anderson.
Gent. dr. P . .1. i\fcy<•r, Voorligtiugs- hoof nw die Osscwahmndwng, het t wet' dnl' in die lmmp vorloef on hot in 'n reeks lesings 'u holdero uite<~u
!'el t iu~ ,·:m vcrskoic aspt>kt~ ,·an die Yolksbcwcgiug-gcdnglo ~cgce. Gonl?.
mt·\·. f.iteenknmp, hoofnoue-offisior \'I r dit• :\atabe gebi.xl hot ook die kamp l>t•M•l·k. Ook gcnl. \\~. H. 1·an Roo yen, 1':111 \' 1'\'h.-id hct '11 korl bc;oek ge·
hrin~. ·
(:onl. dt·. P . . J . . \loyor hot da:trop ' gl·wy~> da t. dit: uelC'id ,.:~ n die Ossowa·
brandwag nie l>c~taan uit 'n program 1':11\ beginscls en aksic, wnl wissel na
l-{l'lan~ 1·an die stommo w:~t dna.rdcur g<'1·ang anoet word nic. Die hcl<'id van die Osst'wabr~tndwng is 'n ~indheid.
1
r
icr<lic ~csindheid is c.ner:.yds nusio·11aal t•n dit opcnbuar hom iu die strewo nm elk(• Afrikaner vir clio Afriknncr- sank ll' wen deur hom of h:lar simpa- lid; ft· bc·handcl on nio wc-g te stoot nit·. .\.uu die andcrlcanl is bicrd·ie ge- ,indlu•id ook sor.in:tl (·n dit kom tol
uitiu~ iu die 5tr<·ll'l' OU\ jou mcdc-Afri- );:tnt·r tc h!.'lp. hom b~· tc "lnau in tyd ,·:ua noml. Hienli<' n:a-ionnl<> <'n sosia·
It· g,·.,inclhei<l \'01'111 •lit• grondslag van div 0-'CII'<lbl':tlll.JU~ !>l' boleid. OnS openl>aar ons onveranderiille lJeleitl, maar niu hoe ons .dit in besQnderhede
;;aan toopas nie, omdat die taktiek na
omste~ndighilde verande1·. •n Generaal maal\ tog immers .nle sy tak tick voor 'n slag bekenc.l nie.
DIE \'I.:HSKI f.
J)i,. pn.rtypolitit·k, rlaarcnt{:cn, rnnuk l':tn elke. proscdurt>-aangeleent- h(•itl 'n hcgiusd en van olkc bcginscl
· n pro~cdurc-kwcsF.i" na golu.ng v~n .til' ~l·lf:;ngtigo \lt·nst· van die k·l<'-
"'l'f:..;ruas~n.
Dr. ~!eyer het I'OOrl.:. die \·crslcil tu.,,_~u l'olkspolitiek en partypol·itiek b()handel. Vir ons in die OSSil!fJabrand·
wag is politic~ die ordelike reeling van die gemeenskaps!ewe en nio die uitoor- Jccry van cen grocp .dour die ander soos in die party~olitick die gevar is ll'lie. Volkspolitiek is die reeling van die hele volksletre volgens die natuur- lillc gesagsordening. Dit is nie 'n ge-
sag wat jy vrees nie maar tVat jy lief het.
lJiC' Afrikaner mocL nio net nnsio- uaal solfstandig wee~; nio, maar ook sosinal. Elkeeu moct 'u mcnsw!\ardigo bcstaa.n kan \'Oar. Vir dio Ossawa- hrundwag betoken wolvnart nio 'n op-
conhopiu~ 1'!\n duisondc pondo nio ma!.\r die 1·oorsioniug in mon~lil.to bo- hodtt•s. Daorom boklomi.oon ons die fei~ dat aile produktiuwe arboid ge-
~;ond is en c:.lat ons ekonomicso lowo ge·
grondl'es moot woes op ons arboid aau die bodt>m, dio natuurliko knpitnalb~~
sit van ons volk. :\lot ons arboid :u.\n ons \'!ldorlnudshodem moet ons volk go,·ocd, geklco en gohuisvo~ word.
Dr. l\loyer hot, ook vNduidelik hoe dio Volksbcwcging diu hole ''Olk moL at sy bedrywighedo in beweging bring
ua ::;y cindbestcmming. t•n hcklomtoon
dat ons r.:-ed;; elku clag bl\>ig is om die nodige vryheidstoostand c:.laun·oor t(:
sk<:~p dour olke st rnikelblok op Oli3 pad voor ons weg to skop. In dio Ossewa- brnndwag is ons reeds aan be,,·ind in ous land in sovcrr<' ons gelrou 11:1 om;
(Y cn·olg op bls. G)
· sEs
OSSEWABRANDWAG GEE NUWE B'IETEKENIS AAN Dl E WOORD
I
POLITI EK (Ve1·,·o!~; van uls. 5)
eiudbestemming voortbcweeg. On~· neem reeds bevele va.n ons Komnra.h- da.nt-generaal net soos ons di't ·van ons presiderit sal doen. Vir ons ·is· ous presiuent dan reeds da;u:, regeor hy reeds. Deui· die Noodhulpfouds help' clio oon dii nuder·. So vorm die volks- tro\~eging 'die volkst.aat deur die daad.
·Die partypolitiek, het die pratende Afrikauerdom ge~kep.
In
d·ie Ossewa·brand\vag is egter clio bewegende, haridelende 'Afrikanerclom opnuut ge- bore.
Oio karnp het genl. fl'os Pieriaar, wat · voorheen generaal vir da.ardie a'fdeling
\vas: ven·as deur £15 iu.n·'hom ·to oox- haridig wa.t die offisicre onder; mekaa~
ihgesan'lel hot a.s blyk van \vaar'deriug' vir wat hy vir hulle as generaal ·be- tel.:ou·· hot. Genl. Pienno.r het egt.ex geweier om cliff geld vir ·hom persoon- lik to· ueem en hot vir 'elken van die drie hoofkommand<tntskappe £i5 in die Sentra.le Vr:yheidso'fferfoncls gestort. . Dio offisicre hot dit besonde1· hoog, · op prys gestel dat die Kommandant- generaal in staat was om 'n nag daa1 oot: te bly. Die aand het almal gesel- lig; om 'n groot k:unpvuur gesit en b volksake met die Kommandant-gene- raal be>;pret!k. Die besprekings is a.f- gewissel deur pitt.igc grappe en met 'n lcltker beker koffie en boerbeskuit wat aie boere n\n hul plase _gob ring. het. Voordat die kamp die aaud verdaag het, het die Kommandant-generaal ook die nuwe. oliisiere ingesweer. Die ver- rigtingo vir die aand -is afgesluit 1.net skriflesing, gebed en sang om die kampvuur.-(Kor.)
Dle volgcnde ''crdero bydrae tot onG rondo
''l:r lmlpverlenlog aan dle afh<\nkllkea vnn ge- lnterneerde Altlkaners 19 nan Die o.n. bckcnd gemaaf<:
RA..Il.cl'LA.."D 'fO'l' lG JUNm.
Die bedrag van £28-18·6 tccnoor clic naam van lot!.- en V.·l(ommnncto's, VictorJa-\:'\'es in dle uitgawe van 9 Junie moet £20-18·6 lees.
£ s. d. Reeds erken . . . . . . . . . . . . 7,883 2 4 Oftergeld .,llescmbossfes" l<aapstnd 2 6 0 .,Arbei<Jsdleus" Koo.pstad . . 3 17 10 Manne-Kommando Frnnschoek . . 7 10 0 Mor. Esbaeh, "I:iervlci . . . . . . 1 6 6 Hoofkommandantskap mev. C.
Gericke, Mossclbaai Karrecdouw Vroue-Kommnndo Karreedouw :Manne-Kommando ..
Karreedouw Vriodekrlng . . . . :. Vriende J<anpstad . . . . . . . . . . Weel<likse bydrne Vcldskoenkrin~;
Oudtshoorn Weekllkse bydrae Veldskocnkring
Oudtshoorn O!fcrgeld Vroue-Kommando Panrt Vrlende Vlakteplaas . . . . . . . . ASst. Yeldkte. mev.
v. Reosburg, Louisvale 2e By(lrae Vcldkorncts. Hcrmanus Willowmore Kommando . . . . . . Groote Schuur Vroue-I<ommando Maandel. bydrae Bokveld V.-Kom.
Vrlende Bellville . . . . . . . .. . .
I<omdte. C. du Plessis Hazenjacht
Prins Albert I<ommando's ..
Ceres Vroue-Komma'ndo
