\,_;·::;~;~-
~.V.
is :oinen- ml die
1938, ttketen ontane lre Is.
ar egter na die onder- orter on- b,v, van
•Sch, van nstad en .tande,
trek op aangepak daar oral in die :elfde 1m-
sa! weer sal ver- ,nne osse J;: weer word dat kweek
verlede Louw, af- van die aarverga- iging in
' Ossewa- r die aan- :rek op 8
gevier).
Vir
ede en verlede
~p
is in
Lgstuk be- van rasse- 's van ge- 1k en nie- it dat die Afrika on- )et word.
<-<
vraagstuk
"E
mene Arm- lie Kaapse 1ening uit- k en staat
•t gee aan leldorpe en onmiddel- die stede y tradisies, wu. Hy het elike gesin- 'n voorstel :oek dat 'n e Afrikaan-
word met :mige kerk-
~te van die leftige kin-
.'
d
lersien
m die ver- aanse Bybel geruime tyd
ans voltooi.
l tans finaal
? taalkundi- :er .en L. J.
na verwag- lie Britse en elgenootskap
Geregistreer aan die Hoofposkantoor as 'n Nuusblad.
VA
0
,,fenheid Van Britse Ryk'-9
GrootskaaHse immigrasie van nie-Brittse persone na die dominiums sal die Brittse karakter van die dominiums verswak en sal op die lange dum·
'n verhrokkelende uitwerking op die eenheid van die Britse Ryk he, lui 'n verslag van die Britse departement van politieke en ekonomiese beplan- ning wat verlede week uitgegee is. As oplossing doen die verslag aa:n die hand dat BriUanje Engelse na die domimiums shmr en dan in hul piek
Jrg, 6. Kaapstad, Woensdag, 16 Julie 1947. No. 33.
I vir hon1 gekeurde immigrante in .Europa soek.
IE Ke
gVIR 8 A
In onderstaande oproep vra die Kommandant-generaal, dr.
Hans van Rensburg, die hoog- ste inspanning vir ons Fonds- insameling:
Ons staan weer voor 8 Augus- tus . . . die O.B.-Dag! Agt jaar lank bet die Beweging 'n swaar maar besielende sti·yd gevoer.
Swaar • • • maar watter stryd wat besielend is, was ooit an- ders as swaar? Of is daar iemand wat dink dat die stryd in 1900, toe 'n handvol teen die Empire moes veg, 'n maklilie was? Of die stryd in 1914?
Waarom moet die stryd in die Tweede Wereldoorlog dan Iig- ter wees?
Een ding, egter, staan vas; die republllieinse besieiing van die
Vliegende Pierings
Na 'n week van vliegende pieringhisterie in Amerika, het die berigte oor geheimsinnige luggevaartes tans bedaar. Hoe- we! die Amerikaanse leer op die uitkyk is en vergoeding uit- geloof het vir tasbare bewyse, meen wetenskaplikes dat dit grootliks op verbeelding berus.
S.WeA. a§ Dee Van Unie
Die toekoms van Suidwes is onherroeplik aan die Unie ver- bind deur die verdrag van V er- sailles, maar daar is geen drin- gende haas om die gebied by die Unie in te lyf nie. Hierdie mening is verlede week deur veldm. Smuts uitgespreek toe hy die Wetgewende Vergade- ring van Suidwes en party-af- vaardigings van daardie gebied toegespreek het.
Wanneer die gebied ingelyf word, sal hy op dieselfde grand- slag as die ander provinsies ge- plaas word, het genl. Smuts gese.
DUITSERS KAN MAAR BLY
Duitse krygsgevangenes in Engeland word nou toegelaat om met Engelse· meisies te trou. So- danige persone sal nie na Duits- land gedeporteer word nie.
Y §ter~ordvn Sak
Die ystergordyn bet moontilk voorverlede week in Parys fi- naal toegesak tussen Wes en Oos, toe Molotof (tweede van regs) namens Rusland hom out- trek bet aan die Marshall-plan vir ekonomiese redding van Europa. Rusland het agt Iande binne §Y invloedsfeer oorweeg om nie dee! te neem aan die plan nie.
Op die foto staan Jefferson Caffery, Amerilmanse g-esant ,in Parys (lini{s), Ernest Bevin (Brittanje), Auriel, Franse pre- sident heel regs en 13idault
(Frankryk).
us
tweede Wereldoorlog en die stryd van die Ossewabrandwag is een en dieselfde ding. Ell{e kragsinspanning, elke rit, elke pennie bygedra tot die stryd van, die O.B. in die jare 1939 tot 1947 en verder, was 'n krags- inspanning, 'n rit, en 'n pennie waarvoor die komende geslag van republikeine in die Afrika- nenlom danl•baar g-aan wees en waarvan bulle die vrugte gaan pluk.
Blaas hoog die vlam; maak sterk die Ossewabrandwag!
Die verslag beklemtoon dat die emigrasie van pm·sone uit Engeland 'n gevoelige verlies vir -Brittanje is, veral aan aktiewe jong manne. Sowat 1,000,000 Britte is naamlik van voorneme om die land te ver- laat. Hierdie tekort aan man- nekrag kan egter weer uit ge- keurde immigrante van uit die vasteland aangevul word.
Die verslag gee toe dat dit vir die dominiums meer prakties mag lyk om hul arbeidskragte regstreeks uit die vasteland aan te vul, vera! met die ocg op Engeland se eie arbeidstekort.
,Vir die eenheid van die Britse Ryk is die immigra- sie van nie-Britse persone egter op die lange duur ge-
I
vaarlik omdat dit die Ryk sal verbrokkrl."
u~
- !1' a
,Daarom word 'n immigrasie- beleid aan die hand gedoen wat die samewerking van die domi- niums insluit sodat bulle Britse immigrante trek, met die reeling dat gekeurde persone van Euro- pa weer na Engeland getrek word." Aldus die verslag.
Dit is opvallend dat die ver- slag geen melding van keuring maak wanneer dit Britse immi- grante na die dominiums geld nie, maar immigrante na Brit·
tanje moet gekeur word.
.Dit word by die dag duideli- ker dat die immigrasieplan van
Met 'n dreigende hroodtekort voor die deur word daar nog steeds skotsvragte vol brood in die Unie se hawens van besoekende skepe na die aslwop gery. In die plek hiervan word dan nuwe voorrade uit die Unie se halflee spens ingeskeep.
'n Verteenwoordiger :van die O.B. het afgekom op hierdie vermorsing toe hy 'n besoek aan die Winchester Castle in die Kaapstadse hawe gebring het. Hierdie skip staan onder beheer van
di~Unie·regering wat dit tims vir die aam:y van immigrante uit Engeland gebruik.
Onderwyl Unieburgers op W oensdae weens 'n besparings- maatreel geen brood Imn koop nie, was ons verteenwoordiger verlede Woensdag ooggetuie van hierdie vermorsing toe groot boeveelhede brood en halwe pan- ne beskuit deur bediendes van
ie skip in die vuilgoedbakke van die Spoorwee se hawe-skoon- makers gegooi is saam inet ander vuilgoed en afval wat op die kaaie bymekaar gevee word.
Navraag by die betrokke amptenare op die kaaie het die vermoede dat hierdie kos saam
·met die ander vuilgoed wegge- gooi word, bevestig. Een het
dit selfs gewaag om 'n realis- tiese beskrywing van die proses te gee: Die ,vuilgoed" word eers in kleiner stoot-karretjies bymekaar gemaak en na 'n op- slagplek wat vir die doel gebou is, geneem vanwaar dit met muilwaens weggery word. Nie- mand mag van die brood neem nie en dit word ook nie ver- koop nie.
UIT EUROPA
Omstanders het verbaas gestaan en toekyk hoe die brood en ongebreekte beskuit saam !llet die ander vuilgoed in die vuilgoedwa gepers
word. Onwillekeurig is gedink aan die baie honger kinders in Kaapstad en in Europa waar die skip drie weke ge- lede sy voorrade meel inge- neem het. Dit het so onge- rymd voorgekom dat daar van 'n wereldtekort aan meel en koring gepraat word ter- wyl skepe uit Brittanje tog genoeg meel het om brood en beskuit in die Kaapse hawe te kom weggooi.
GEEN OPTREDE Hierdie vermorsing is deur Die O.B. aanhangig gemaak by die kantoor van die Afdelings-
die regering deel uitmaak van hierdie Britse Ryksplan wat eintlik die versterking van die Britse bande beoog, en sover dit Suid-Afrika betref, dus die onderploeging van die Afrika- ner. Daarom is daar feitlik geen keuring van Britte nie, terwyl mense van• Duitse afkoms die land uitgesit moet word om plek te maak vir die Britse inko- melinge.
Hieruit kau dan ook verstaan word waarom Brittanje toestem- ming verleen aan Duitse krygs- gevangenes om in Engeland te bly indien bulle met l3ritse mei-
<>ies trou, terwyl die Unie selfs gevestigde Duitse inwoners wil deporteer wat met Afrikaner- meisies getroud is.
D
' . . .y
bestuurder van die Suid-Afri- kaanse Spoorwee in Kaapstad.
Bier is die verontskuldiging aangebied dat die Spoorwee die dokke moet skoon hou en geen
~
MINDE.R.
BROOD
Bakkers in die Unie bet, volgens SAPA uit Johannes- burg berig, opdrag van die Koringraad ontvang om van vandeesweek af minder brood te bak.
Uit Parys berig SAPA-R.
dat die verteenwoordigers van 39 Iande op die konfe- rensie oor die wereld se graantekort besluit bet dat graanverbruik van hul Iande nog verder ingekort moet word. Suid-:Afrika was ook op die konferensie verteen- woordig deur die ministe1·
van Landbou, mnr. J. G. N.
Strauss.
seggenskap het oor die voed- sel wat besoekende skepe weg- gooi nie. Daar kon ook geen belofte verkry word dat op hier- die saak ingegaan sal word om sodanige vermorsing van brood en ander voedsel te voorkom nie.
Blykbaar vind die Unie-rege- ring dit heeltemal in orde wan- neer besoekende skepe Ol) bier- die manier meelprodukte in sy hawens mors terwyl hy-self - tot sover tevergeefse- reelings tref om twee miljoen sakke ko- ring v!r die vo!gende seisoen vanuit die buiteland in te voer.
ICG. Op
Lichtenburg
Die K.G., dr. J. F. J. van Rens- burg, sal op 1 Augustus om 7.30 nm. 'n openbare vergade- ring op Lichtenburg in die stad- saal onder beskerming van die Ossewabrandwag toespreek oor die verhouding van die O,R tot die jongste politiel'e ontwikke- linge, Alnml word uitgenooi. 'n Verkoping word gehou vanaf 1-uur die middag-.
BLADSY TWEE DIE O.B., WOE~SDAG, 16 JULIE 1947
370 STAATSKANTORE IN
· KAAPSTAD STAAN LEEG
ITE MIDDE VAN TEKORT
Tot wnttPl' nod4'1ot~~e ,·er- kwlHCin-. omslai(CII(h4'id en '\"PrtraJ(Ing die huidiJ:<' t•·et"e.lni(Cige I!Jtnnhmnsji- n<'rl" In Suid-,\.frlkn lei omdnC dl«" hoofadmlnistrn-
liPwt~ kantore VUJI diP land in l0rf"Corla S4'tf"l .-n di.-
VIR PfRSOOnUKf tRIS~fiO
GEBI\UIK I<.W.V. 1\UIMSKOOTS IN OlE BAD
lN NA SXEEIL
KWV·
[~U de COLOGnf
Enipte s..Jd..Afri"-0/sltl"!tueetden H. J. NIEHAUS (ED,..S.) BEPERK,
Posbus 2108, Kaapstad.
Posbus -4683, Johannes burs.
3·47
wt'CI(eweude liggaam In Kaapstad. 11preek bal.- hard ult die feic dat daar ton" we.-r In Kanr•sCnd.
HOO!t .-lkf" Jnnr. rn<'e .. as 370 rulm knntort' vir dif" rc-~
vnn die jaar 1.-.-,: staan na- dat die admJnl!ifrasle dlt vir minder "" ,·yl maaude
·~·d.-ns dlf' tmrlementslC·
llnJ( J:ebruik lti'C• en tanH
w.-.~r soos trt•kvoi>ls un l•r.-toria ,·erlml"' bet - wnar up sy beurt •·eer net
8U, . ..,.,.I rulmCe vir ,·yf
· maande onb.-nut gelaat
waH.
Dit is baie duidl'lil< dat die regcring van die tockoms ern- stigte oorweging ~>al moet skenk nan die moontlikheid om die wetgewrnde liggaam van die land vnnuit Kaapstnd na Preto- ria te verplaas omdat die land met sy stre<ls groeiende ontwik- keling en moontlikhede op die lange dour nie sal lmn bekostig om hierdie soort van <>cs-maan- de-hier en ses-maande-daar ad- mini!>trasie te laat voortduur nie.
Min sakcmanne wat vandag in klein kantoortjies saamgchok sit en dangliks in Parlcmcntstraat verby ry, is bewus daarvan dat in die Marksgebou, rcgoor die Parlementsgebou, sowat 350 groot en ruim kantorc leeg staan en wag op die volgcnde sitting van die parlcmcnt om tien departcmentshoofdc en die amptenare van tien dcpartcmen- te vir slegs vyf of scs maande te huisvcs.
RYE EN RYE 'n Verteenwoordiger van Die O.B. bet hierdie rye en rye l(le kantore besock en verbans g(l- ,.,taan dat te rnidde van di(' wo- ning- en kantoornood in Kaap- l>tad, daar sov·('cl groot kantore Ieeg strum. Onder meer is die
·
- - -····----·- · · - -····-···--····--····-····--···-···-···-····-··-
INTEKENING OP ,DIE 0.8."
e
Daar baie offisicre dit moeilik gevind het om gcreeld die intekengeld op ,.DIE O.B." in te vorder vera! in die uitgestrekte afdelings, is besluit dat VOORSLAG (EDMS.) BEPERK, na SO Junie 1947, direk die intekengel<l sal in- vorder.e
Aangcsien dit grotcr administrasiekoste m<'cbring, sal die verminderde taricf van 6/- per jaar ongelu)ddg nie Ianger toegestaan kan word ~e, ('11 sal alle intl'l<enare die vollc intekengeld van 10/- per jour moet betaal.e
Om dus scker tc maak dat u die blad geredd snl ont- vang moct u onderstaandc vorm sonder versuim voltooi en saam met die nodige intekcngcld aan POSBUS 1411, KAAPSTAD, stuur.VUL ASSEBLIEF IllER IN DIE SEKRETARIS,
VOORSLAG (EDMS.) BEPERK, POSBUS 1411..
KAAPSTAD.
Gengte Hcer,
Ek het tot dusvcr ,DIE O.B." d<'lll" middel van die kommando ontvang en ncem daarvan kennis dat intckcn- geld vanaf 1 Julie 1947 regstreeks aan
1 Voorslag (Edms.>
Bpk., vooruitbetaaJbaar is teen 10/- per jaar.
Gaan asseblief voort om ,.DIE O.B." ann my adrcs te stuur tot ek u in kennis stel om toesending te staak.
Hicrmec vind u die bedrag van ... . vir ... jaar/e se intekengeld.
Naam: ... . Posadres: ... .
Datum Handtckcning
kantoor van die Eerste Minister waarvan die deur met twce slot- te gesluit is, besoek. In hicrdie weelderigc en smaakvolle kan- toor pryk daar 'n groot leo les- senaar, 'n lang raadstafel met dertien stocle rondom vir die
beraadslagin~s van die kabinet - 'n verdubbeling van diesclfde saal in Pretoria!
Op die less<'naar staan 'n t<'le- foon wat ge<'n tcken "·an ,Jewe"
toon as jy di<' geboorbuis optel nie. Op di~ dik en duur mat Hl die mottekryt dik gestrooi, die vensters is <llg gesluit en niles toon 'n bf'!'ld van v-erlatenheid.
Grensende aan die parlemcnts- gcbou staan .die ou Hooggercgs- hof waar daar nege kantorc vir die volgcnde scs maande lccg staan en wag vir amptenare van die Dcpartemcnt van Openbare
\Vcrke. Die kantore is almal ge- llluit en word net met tusM'n·
pose'! <;koon gemaak om dit van die mot en roes te red wat besig is om hoogty in die ou gebou uit die sewentien<le eeu te vin.
POSKA!'."TOOR Bietjie verdt>r nf in Pnrlc- mentstraat, op die n~gende ver·
dieping van die J)Oskant~orge·
bou staan sowat 15 kantore leer wat byna een hele kant van die gebou bt'slaan. Tydens die sitting van die parlement word dit deut' die Dcpartement van Pos- en Telcgrafie en die Dcpartcmcnt van Binnelandse Sake gcbruik.
'n Aantal kantore van die Dc- partemcnt van Openbarc \Verkc setcl ook hier.
Op die vyfde vcrdicping van dieselfde gebou word sommige groot ,sale" net gedecltclik ge- bruik. Nictemin word, volgens 'n amptcnaar van die posmees- ter sc ltantoor, tot 25 amptcnare in andcr kantore saamgchok waar hullc oor mekaar val. In een van dio half lee sale stann nege groot lessenaars. Slrgs vier daarvan is in gebrui.k. Di<' stoele agter dit> orige vyf !'>taan leeg totdat die parlement aan~>taan
de jaar bf'gin en die amptenare weer tydelik '\Jit Pretoria ver- huis.
ELDERS
Dieselfdc scgsman het ver- klaar dat hullc begerig is om die Ice kantore te gebruik omdat hulle met hullc hande in die hare sit weens die gebrek aan ruimte. Onderwyl bierdie knn- tore in die po.,kantoor leeg staan, is afdcling-s van die pos- J<nntoor, waaronder die afdeling telefone, na andcr knntore in die stad verskuil omdat die lee kan- tore nie gebruik mag word nie.
'n Aantal kantore in die Par- lemcntsgebou staan ook leeg en die stilte hier is tasbaar. Som- migo van die amptenare werk nou net balldag terwyl die on- der een dag van ncge tot vit>r- uur, en al om die ander dng, halfdag werk - blykbaar omdat danr nie veel mcer te doen is as om die tjeks van die lede uit te slcryf, te teken en die state op te muak nie.
Hicrdie been en weer verhuis van die administraticwe perso- nccl van Pretoria na Kaapstad is aan die gang scdcrt 1910 toe daar tot unifikasie oorgegaan is. Honderde amptcnare doen jaarliks mee aan hicrdic trek- voi'l-tradisie. Dit is noodwendig 'n verkwisting van geld en tyd en hct vera! 'n verlammcnde uitwerking op die administrasic en ontwil{keling van die land.
Caledon Woel Vir 8 Augustus
A~ 'n voorloper vir die fondsinc;ameling op 8 Augustus wan- nN'r die Ossewabrandwag die :ulllvnng van die osfooewatrek herd('nk, bet die O.B. van Cal<-don op 5 Julic 'n puik I'll bcsonder geslaagde tiekie-nand op 1\lidd~>lplaas, die eiendom van hfkomdt. Kootjle ViljON\ wllt sy helo bois tot beskikking van die O.B. gestel bet, gehou.
Die byeenkoms is gekenmcrk dcur 'n besondere gecsdrif. Die aanwesiilgheid van andersden- kende Afrikaners wat spontaan
Ilfgenl. Max Smuts aan die verrigtinge deelgenccm het, is opgcmerk.
Elke vertrek van die huls bet iets nuuts en b('sonders gt>l<'w<'r.
Daar was onder meer kuns- toetsies, 'n afdeling waar mt>ns jou kennis kon toets en vu- 'ikeie ander \'ermaaklikh('d<'.
Die mooi bt>drag van £15 is by wyse van trippenRe gein. .Ceu- rige koffic en pannckoek is ook aan die groot aantal aanwesi- gcs bedien. Hfgenl. Ma.x Smuts hct die aanwesiges toegespreek en aangetoon wat die Ossewa- brandwag reeds in die verlcdc gcdocn het.
Nuwc planne vir die vierlng van 8 Augustus word reeds deur
die brandwagte en offisiere van die afdeling bcspreek.
Mev. R. Fouche van Calcdon is aangcstcl as jeugboofkom- mandante in hierdie afdeling.
Onder haar bekwame Ieiding en besondere ywer gaan die Bocre- jcug voort met die opmars.-
<Mcegedeel).
'n Goeie Brandwag
Heenge~aan
Die kommando op Swellen- dam wil graag hiermee hullc medt•lye uitspreek met die gesin van 'n getroue en gewilde Brandwng, mev. B. Swart, voor- hecn van Goudini, wat onlangs na lange lyding haar rus inge- gaan hct.
Vanaf die ontstaan van die Bcwcging albier bet mnr. en mev. B. Swart en hulle twce dogters hulle vicrkantig daarby geskaar, en deur hullc mede- werking en hulle voorbecld nie aileen in die begin vcrsterking gebring nie, maar ook, toe. die teenspocd gekom bet, het hullc deur hullc getrouheid vir menig ander tot steun gcwccs. Waar daar gewcrk mocs word was mev. Swart altyd op haar pos, en die gesin het 'n groot aan- deel aan die ondersteunings-
poging bygedra.
Die vricndc wat haar geken het in haar huis, op haar plaas, en agter hoar tafel by die O.B.- funksies, sal met weemoed haar plek nou moet leeg vind.-
<M.E.R.)
Swarte Ommegang In Bethal
Groot ontevrl'd<'nheid en bitterheid beers ond('r die boere v·nn Bethal oor die propaganda-vcldtog wat deur 'n eerw. Scott aan die gang gesit is wnarin die bo<'rc besku.ldig word van &lawe- arbt'id ten opsigte v-an hul naturelle-werkvolk.
In ann!>luiting by hierdie be- afgelope dric jnar slegs ticn swad<lering het die Departement gevalle van aanranding op na- vnn Justisie sondl'r ondersoek turelle voor die hof gekom bet, voornf HOwat 200 poli,ic-konsta- wat hy as 'n uitstekende rekord bels in <lie distrik lo.,gclaat om bcskou.
getuieni!> oor die oewt'<'rdc mis- handcling in te 'fin ('n vervol- gings in tt' stel.
Die lawani het begin na aan- leiding van 'n hofsaak wat in Betbal gt'dien het.
Die boere van Bethal maak jaarliks van sowat 30,000 natu- relle op hul plase gebruik. Hier- die naturcllc is byna almal on- wettige immigrante wat van Nyasaland en elders na die Unie kom om in die mync te werk.
Omdat bulle nie daar tocgelaat word nie, word hulle met die mcdewete van die regering as werkvolk op die plase gewcrf.
Vra Ondersoek
Op 'n baie onstuimige verga- dcring op Bethal verlede wcel<
het die boere ecrwaarde Scott tot verantwoording ge-roep. Op die vergadering is besluit dat die polisic dadelik teruggetrck moet word en dat 'n kommissie aangestel word om die posisle tl' ondersock.
In 'n persond<'rhoud het diP voorsittcr van die Bethalse Ka- mer van Koophandcl, mnr. E.
Feldman, verklaar • d\t in die
'n Boodskap a an Twee Staatmaker~
Brnndwagte op Swellendam wil graag bicrdeur 'n bood- skap van simpatie en aanmoe- diging stuur aan twee kamerade wat in die bospitaal op Worces- ter le. as gevolg van 'n motor- ongeluk; hulle is naamlik om- gcry dcur 'n motorvol gekleur- de pnssasicrs met 'n onbe- voegdc bestuurder, en baie erg bescer gcword.
Die here Pieter en Alfred Je Roux is twee staatfnakcrs wat 'n onmisbarc deel is van wat die kommando alhier aanme- kaar en aan die gang hou; die ander !cdc sicn beswaarlik kans om sondcr hulle klaar te kom.
Dit is derhalwe met opregte mee- gevoel en opregte gocie wcnse wat hierdic boodskap aan hulle gestuur word, al is daar dan ook 'n mate van eicbclang by onse ontstcltenis oor die ramp wat hierdie twee broers so uit ander se onverskilligheld ge~
tref het.-(M.E.R.)
BLADSY DRIE DIE O.B., WOENSDAG, 16 JULIE 1947
---~----
AANDAG!
DIE NUWE . AFRIKA· A NSE SONDAGBLAD VAN 32 B LADSYE
•
Verkrygb aar by enige C .N.A. -tak ag ente of Stasie-boekwinkels.
Aflewe ringstarief 3/ 3 pe r kwartaal, 6/ 6 per halfiaar, 13 / - per iaar Verskyn van af 6 J ulie
5 R EDES \VAAROIJI rJ II IEBDIE AFRIKAANSE
SONDAGBLAD S A L WIL LEES
t. Oit sal t en ccrst e en altyd 'n NUUS- BLAD \vees; nie 'n tydskrif of 'n n a-
sportnuus van a ile b el n n g rik e geb eure en opg ehelder word d cut d in a n1i ese
\vcek b yv oegsel nie. Dit s al die aller- foto ' s d eur 'n sp es in fc p er son eel v a n nuuts te k a b efnuu s deur SAPA-Reu ter spo; tfoto g r a\ ve.
bevat. \ ~· - •
4. Dit sal t\vee nuus bf a a ie in ce n \ vecs
2. Dit sal in t n hl etformaat wees s oortgelyk aan DI E VA DERLA ND, m e t a ile ken - merk e onl di e t a hl etform aa t die n1ccs popul cr c van di e moderne koerantc le , ma a k.
m e t ' n a p art e 1 2 bladsyc oor sos ia le aun · ge fc enthed e, p rentve rhal e, onhverpte- k e nin g, vervol gverh a fe, skouburg- en
rofpr entnuus. N u\ vC gerie f v ir fesers.
3· Dit saf ' n sporta fdeling van 8 b l ad sy e 5· Di en s van 'n gr oo t aa ntaJ fl ink kor rcs- beva t , m e t uits luitlike, eersterangs e pondente.
(Pe r
Po~)lnte k e nta riewE> (Posvry) Streng Vooru it·
h c taalhaar.
K wartaal H alfjaar Jnnr s. d. s. d. £ s. d.
U~HE en S.\ V .. \ . ... ... ... 4
08
016
0RhodcsiC en onder gcbicdc ' 5
0 10 0 t 0 0Oorsec ... 6
0 12 0 t4
0N.B .- Wf'rf vyf intekcnarc en stuur intekengcld groot £.f.
en ontvang SO NDAGNUUS vir ' n jaar gratis.
Uitgef}CC
dcur die A{rikcwnse Pers, Beperk, eienaa rs van DIE VADCRLAND, DIE BRAi\'D\ VAG en ROOI ROSE
- - - - - - - - TEKEN DADELIK IN - - - - - .
I I
I Dit' Sirknla!->ieh e~tuurdE>r, I I Afrikaanse P e r s, Be p «'rk-Poshu ... 815, J olumnc ... lmrg. I
I > . \ Vaarcle l~eer ,..., ?<>li<>we, my ncH~m. op le necm op u lys, I
I I osmlek enare mr SO:\DAG(\UUS l'rr !• tydperk
PCift...I
I . ... .... macmclc. I
I H ierhy inges luil vind
tLdie hcdwo (•an ... .. ~ ... .
I synde intekcnge ld vir die tydperl L... I
I I
I Hcmcltekening... I
D a tum ... ·.: ... .
I I
I A d ressccr nnn: ... · · · · · · · · · · · · · · 1
I ... ...
<a~b~~ik. ~~~~bii~! ·ci;~ki~ii~;~;· · · · · · · ·... I
I I
' - - - 1
BLADSY VIER -- ~--~ DI~ O.B., WOENSDAG, 16 JULIE 19{7
,.DIE O.B.," WO~Nl:)DAG, 9 JULIE 1947
NIE O NS LEWEN S VIR BRITSE
PROEFNEMINGS
Omdat Engeland sy IndHlrsoldntc nou verloor het, is opdrng van uit Landen gcgee dat die nie-blankes van Afrika militer opgelei moet word ten einde die wankelende Britsc Ryk op die been te hou. AI dadclik het 'n dec! van die Engelse pers alhier die stap verwelkom as die late nakoming van 'n verpligting ook tcenoor Suid-Afrika, aan wie die leidende rol toegeken word ir Brittanje se swart strategic. Ook die Unie rooet by hierdie swart skema aansluit en nic-blankes vir vegdoeleindes voortaan oplei Vir die opleiding van nie-blankes in Suid-Afrika. is daa.r na·
tuurlik heelwat te se, vf\ral as 'n sesjarige oorlog om ewigdurend<
vrede en vriendelikheid op so 'n kolossale roislukking uitgeloop bet dat daar koorsagtig op 'n volgende oorlog voorberei word nog voordat die oue formeel afgcsluit is. So 'n aanhoudende prose!
van vredcsoorloe sal op die duur valselfsprekend soveel blank<
kanonvoer vcreis dat die blankes alleen nie sal kan voorbly om aan die oorlogsgod te offer nie. Dat Brittanje dus sy hongeJ oe nou van Indie se verlore hondcrdmiljoene afwend op Afrikr se swart miljoene, is verstaanbaar In sulke omstandighede, er vir mcnse soos o.a. die Cape Times wat maar allcs van 001
Landen benader, sal so 'n skema nogal baie aanloklik lyk.
OXS WONIXG
Die Afrikanervolk is egter gewoon om 'n saak te benadcJ vanaf die stukkie grond waarop sy huisic sit. As Britanje dit nodig' ag om met oorloc die oorloe te beeindig wat hy ontketen het in sy Ius na wereldheerskappy, dan het die Afrikaner nog steeds verkies om vir sy eie vrede Hewer in kampe en tronke te gaan sit soos in die afgelope oorlog gcbcur het. En as Brit- tanje in Suid-Afrika 'n voorpos van sy ryksverdediging sien wat soos lndie en Singapoer vir tyd en wyl gebruik kan word totdat dit vir hom daar tc warm word, dan het die Afrikaner nog steed~
in Suid-Afrika sy enigste vaderland gesien waar hy leef of sterwe En as Indie, wat weens Britse dwingclandy teen aile blankes in die harnas gejaag is, nou al, nog v66r die formele ontvangs van sy onafhanklikheid, by monde van sy staatshoof die naturelle ir.
Suid-Afrika aile ondersteuning aanbied vir hul ,bevryding" van die blankes, dan is die Afrikaner bale beslis dat hy sy stukkie lewensterrein nie gaan uitleen vir Britse proefnemings wat reed!
In Asie in die afgelope oorlog 'n totale mislukking geblyk bet nie - veral ook nie nadat die Britse liberalisme by die nie·
blanke in Suid-Afrika nog altyd haat teen die witman gestook bet, soos nou weer met 'n eerw. Scott gebeur nie - die gesoutc verskyning van 'n Philips en Van der Kemp.
Alleen gelaat het die Boer kans gesien - en hy sien vandag nog kans - om die vriendskap van die nature! te wen en te behou. Maar met die opstokery van die Britse liberalis, onden;teun dcur die dweepsieke kommunis oorlogsbondgenote van Brittan- je - en die boosaardiggemaakte Asiaat sal die Afrikaner hom teen so 'n beleid kragtiger en op groter skaal verset as teen die rampspoedige oorlog van die afgclope jare, want dit geld hicr meer as sy oortuiging - dit geld sy !ewe.
Rh odesie - Kieurvraag
W o r d No u Speelbal Van Pa~ty - Pol i tiek
Party-politick in Rbodesiti en Britse inroenging in die kleur- naagstuk van daardie land bet die oplossing van die probleem so vertroebel dat die buidige pogings om 'n oplossing daarvoor te vind, totanl misluk bet. Die dwnrstrekkende partye kon geen eenstcmmigheid bereik nie.
Die regerende party het in die parlement voorgestcl dat die huidige aantal volksraadslede van dertig tot veertig vermeer- der en dat twee lede afgeson- der word om die belange van die naturelle te verteenwoordig.
Die voorstel is verwerp as ge- volg van die agitasic van die
L:Lc~ale Party.
\ ELOF UIT LONDEN Die bespreking van die op- Jc,~t~ing van die vraagstuk wat Sp!'uit uit die toenemende aan- tnl naturelle-stemgeregtigdes, h!'t groot belangstelling uitge- lol:. Die eerste minister het VO')rgestel dat die naturelle op 'n aparte kieserslys geplaas
\\C.rr!. Dit het egtt>r geblyk d'lt d!t• Rhcdesie~>e parlement nie \lie
m· .. t> d •artoe bet sonder verl•)f
'•• n Eng eland nie.
DIC" vier partye het d~•arop
'n kommissic benoem om die sa11k te bespreek. Die menings was so uiteenlopend dat niks
bereik is nie. Die vraagstuk word nou geberc om as 'n ver- kiesingsplanl< tydens die volgen- de verkiesing gebruik te word.
S.A . WO L vir
DUITSLAND
'n Beroep op wolboere in Suid-Afrika om van hul produk- te in die volgende seisoon aan die 'buitsers af te staan ten einde die nood te help Ienig.
is van verskeie kante gedoen.
Dit sal 'n daad van menslie- wendheid wees, bet mnr. J. H.
Moolman, voorsitter van die Na- sionale Wolkwekersvereniging, verklaar. Indlcn daar pesrone is wat dit wil doen, sal daar eers rei:Hings vir die versending van die wol getref moet word.
Die Duitsers verwerk self die wol.
E N GELAND SE H AGLIKE POSISIE VERERGE R
Brittanje se voorthestaan as moondheid hang af van sy slPt-nkoolposisiP in die volgende 12 of 1 8 manade. Tt>nsy hy in hierdie tydperk die nodi- ge steenkool kan uithaal om sy nywedtt'dt' op te bon tot 'n h.-hoorlike uit·
voerpeiJ, sal hy in die ergstt' krisis van sy hestaan gcdompel word. 'n Ent·
stige waarsku wing in hierdie trant is aan die begin "'an die maand deur die Britse m inister van hrandstof, Emanuel Sbiuwell, uitgespreek.
Shinwell het beklemtoon dat Brittanje 200 miljoen ton steen- kool vanjaar nodig het om sy nywerhede aan die gang te hou.
Dit is die oogmerk, maar dit sal weinig toelaat vir uitvoer.
Eers later sal aan uitvoer ge- dink kan word.
Intussen lwt daar groot on- tevrcdenheid onder die Brit'!e stcenkoolwerkers cor vnkbond- anngeleenthede ontstaan sodat die produkl>ie ann die daal is.
Verlede weel' het Shinwel.l ge- waarsku dat die produksie van steenkool sedcrt die instelling van 'n werkweek van vyf do.e nfgeneem bet. Die opbrengs in
Junie was 3,06-1 ton mill{ler as die vorige maand.
~og ~1inder
Inmiddels het Herbert Mor- rison, adjunk-prcmier, in die Laerhuls aangekondil:' dat Brittanje genoodsaak is om sy invoerprogram met nog 25 persent te besnqei. Daar is 'n gaping van ongevcer £700,000,- 000 per jaar in Brittanje so betalingsbalans wat nie dcur die reeds aangekondigde bc- sparings oorbrug kan word nie.
S.A. Moet Engeland Verdedig Met
SW'art Troepe
Dit is baie duidelik dat Brihe milirere kringe lankal tot die ge,·olgtrekkiug gt•kom bet <lat Suid-Afrika in die volgende oorlog die vcrnnamstc Brit'!c voorpos mol't wees wat die ,·el van Engeland moet beskerm, en die Britse pad na die Ooste moet oophou.
Suid-Afrika moet die ver- Engelse pers, aan die gang om naamste aanvalsmag !ewer vir die Unie-leiir oop te gcoi vir na-
• die verdediging van die Britse turelle en kleurlingc. Die Cape Statebond, so verklaar 'n Brit- Times verklaar in verband hier- sc militere Icier, S. L. Swain mee dat dit kortaigtig is om die in die invlocdrykc militere swart massas van die Unie nie tydskri!, Royal United Ser- nic vir .,Suid-Afrika se verde- vice Institution. Die verdedi- diging" te gebrulk nie.
ging in Suid-Afrika moet so lank hiervoor ingerig word.
Of hierdie militt\r uit sy beurt gepraat het, is 'n onuitgemaakte saak. Maar vir die gewone man kom dit snaaks voor dat Brit- tanje twee jaar nadat die vy- andelikhede gestaak is, nog in besit is van 'n lugbasis in Kaap- stad en dat Afrikaners deur die Britse regering betaal word om die vliegvcld op te pas. Ook wapper die Britse vlag nog oor hierdie Jughawe wat die Unie tans van Engeland huur.
SWART TROEPE Gepaard met hierdie verkla- ring gaan die aankondiging dat Brittanje sy hoop nou op die swart soldate van Afrika ves- tig en is daar 'n beweging in Suid-Afrika, gesteun deur die
Provinsiale Rade Die Blok
Aan !teen
'n Pleidooi dat die provin- sialc rade afgeskaf moet word, is deur dr. A. l\.1'. Moll, L.V., verlede week in Kaapstad gele- werd.
Die nasionale gesondheidske- ma sal op 'n mislukking uitloop onder die provinsiale stelsel, hct dr. Moll gese. Die ooreenkoms is al twee jaar gelede bereik maar nog niks is gedoen nie. In Kaapland sal daar nog baie swaarder belasting gehef moet word om die skema uit te voer, het hy gese.
IND IE WIL NATURE LLE HELP , V R Y MAAK"
Pandit Nehru, die lndiese leif'r, bet verlede week 'n bood-
&knp aan die Transvaalse Indier- kongres gestuur waarin by die Indiers versoek om die natu- relle by te stann in bul vrybeid- stryd.
V a r N o odhulp
Die hoofkwartler van Gebied C berig dat van oud-Veldkte.
M. C. Bronner, P.K. Stella, die bedrag van £4-1-0 ontvang is vir die Noodhulpfonds. Hierdie geld was vir plaaslike armesorg ingesamel, maar deurdat daar nog kamerade in die gevangenis is, het sy gereken dat dit meer welkom sal wees vir die Nood- hulpfonds.
Sy doen verder 'n beroep op andere om die Noodhulpfonds te steun.
Hy wrklaar dat die inboor-- linge van Afrika die ondersteu- ning van allo Iande verdien. ,In hierdie tank sal dit die voorreg van Indie wees om na die beste van sy vermoe te help", bt't by verklaar. Van die natu- relle praat by as die Indiers se .,gasbere" in Suid-Afrika.
K E SS ELRI NG BE.GE.NA DIG
Veldm. Kesselring wat saam met genls. Von Mackensen en Meltzer ter dood veroordeel is, ae vonnisse is verander tot lewenslange gevangenisstraf. Die doodvonnis is lndertyd heftig beslry deur hot: offisiere in die Britse leer wat beweer het dat Kesselring skoon geveg het.
•
Die Amcrikaanse Jcning is in- tussen besig om teen 'n versnel- de tempo opgebruik te word.
Die weeklikse trekkings staan nou al gelyk aan die maande- llkse trekkings 'n kort tydjie gelede. Verlede week is 'n ver- dt•re hap van £87,000,000 uit die lening gebyt, wat die totnle trek- king., \'ir die afgelope twaalf maande op .£MO miljoen te staan bring - wat daarop dui dat die lrning noulikK tot die end van die jaar gnan bou, wat net dit' ht'!Ctc van die tyd is waar~
voor dit aan\·anklik bedoel wali.
Red dingswc rk
Ernstige pogings word deur die dominiums aangewend om Engeland van ondcrgang te red.
Au ·tra!Hi se voormalige eerstc minister het in 'n brief aan genl.
Smuts voorgestel dat die domi- niums goedere ter waarde van
£400,000,000 aan Brittanje !ewer in die vorm van 'n rentelose lening vir 25 of 50 jaar. Genl.
Smuts bet egter geantwoord dat hy op hierdie stadium nog nie bewus is van so 'n ernstige kri- sis in Brlttanje nie .
Nogtans word uit Londen be- rig dat die Unie se Hoe Kom- missaris aldaar, mnr Heaton
~ichols, in 'n toespraak nange- kondig bet dat ouderbandt>Jingl' binnekort tussen die Unir en Engeland nnngeknoop sal word ten einde die Unie merr van Brittanje te laat koop sodat lnasgenoemde groter voordeel van die Unie se goud knn Juy wat by as dollars kan gebruik vir aankope in Amerikn. l\lnr.
Nicbols,.het dit betreur dat die Unie verlede janr vir £75,859,969 van Engeland g<'koop bet tt'en- oor £15,277,375 wat Engeland van :Sui<l-Afrika gel,oop het.
Die Uuie se Hoe kommissa- ris betreur dus die feit dat die Unie se handrh,balans met En- gelnnd nie nog ongunstiger is a .. wat dit reeds is nie!
Saknywerheid Kry Besla g
Die Indiese P>nk-boikot teen Suid-Afrika sal 'n blywende tt>rugslag vir daardie land bete- ken aangesien die Unie besig is om sy eie uywerheid op te bou.
Dit iK reeds besig om vaste vorm nan te neem. By Benoni nadt'r 'n fabriek van .£500,000 reeds voltooiing. \Vnnneer dit in wrrking is, sal dit die buidige tekort aansienlik kan aanvul.
By Ru!>tenburg word ook instal- lnsies om die vesels ,los te vrot"
opgerig.
Veselnavorsing word tans deur die rcgering gedoen. Verskeie veselsoortc, waaronder die wilde stokroos, blyk besonder geskik te wees vir die vervaardiging van sakke. In Soeloeland word 'n Nu-Zcelandse plant, Phor- nium Tenax, tans op groot skaal aangcplant terwyl die wilde stokroos in die warm dele aan- geplant sal word. Orals in die land is boere tans besig om die saad van hierdic onkruid wat voorheen uitgeroei is, in te sa- mel.
DIE O.B., WOENSDAG, 16 JULIE 1947 13LADSY VYF
Dit Gebeur Ook ...
Belet Om Geskenk e Te Gee
Hierdie Suid-Afrikaanse mode- magnaat, \Valter Pickles, is on- langs deur die bof op versoek van sy eggenote belet om ver- dere geskenke rum die dame tangs hom te gee. Sy is sy Lon- dense sekrctaresse Peggy Wil- lis, aan wie by, volgens die ge- tuienis, reeds £53,000 tcsame met 'n huis en motor present gegee bet. Hy bet verklaar dat by baar as dogter aangeneem bet.
Bebalwe dat hy verbied is om verdere geskenke aan sy sekre- taresse te gee, bet die hof hom ook beveel om 'n jaarlikse toe- lac van £10,000 aan sy vrou te betaal.
Vermis:
Voorgeslag
Dr. Robert Broom, van die Transvaalse Museum, Pretoria, is nog steeds besig om sy voor- geslag te soek by die afgestorwe ape wie se skedels hy tans op Stcrkfontein uitgrawe en ver- gelyk. Kort-kort weet die per.s te berig dat dr. Broom 'n nuwe ,skakel" tusscn die men$ en die ape gevind het, maar die cint- like ,vermiste skakel" word darem nooit gcvind nie. Sy jongste vonds, so beweer hy, hct die aanduidings van 'n ken, wat aantoon dat hy hier te doen het met 'n aap wat al in die eerste stadium was om te kan praat.
'n Groot dee! van die skedels word gewoonlik vermis.
Dr. Broom is een van die oor- geblewe handjievol geleerdes in die wereld wat nog aan die on- bewese veronderstelling glo dat die mens van 'n aap afstam, Meeste wetenskaplikes bet bier- die teorie al lank al laat vaar.
Stert Na E.ed
'n Geldskicter het verlede week in Bombaai dood necrge- slaan n.et nadat hy 'n eed ge- sweer het dat hy geen terugbe- taling op geleende geld van 'n 'n sekere man ontvang het · nie.
Dio geldskieter het die man ge- dagvaar vir die geleende be- drag, maar laasgenoemde het volgehou dat hy die helfte al terugbetaal het. Eindelik het hy ingestem dat hy die volle be- drag sal betaal indien die geld- skieter 'n eed sal neem voor die hof dat hy nog niks ontvang het nie. Onmiddellik nadat hy die plegtige eed geneem het, het hy dood neergeval.
Met Die Hart In Sy Hand.
Die !ewe van 'n Amerikaanse soldaat is gered deurdat sy hart tydens 'n operasie in New York deur 'n geneesheer afgeskil is.
'n Kors was besig om random- om die hart te vorm wat die slag van die hart belemmer het.
Met die hart in sy hand het die dokter die harde kors afgeskil.
Die operasie het vier uur ge- duur en was 'n sukses. Die pa- sient is weer op die been.
Water O p Jan Taks Se Meul
Die wereld se hoogste belas- ting is vanjaar deur keiser Herohito van Japan obetaal. Hy is aangeslaan vir 'n eiendoms- belasting ten bedrae van £16,- 500,000. Die bedrag verteenwoor- dig negentig persent van die waarde van sy eiendom.
Vermoor Mekaar Oor Kopvell e
Koppesnellery het opnuut on- der die Naga-stam, die inboor- linge van Agter-Birma, opgevlam nadat daar onlangs aangekondig is dat hierdie praktyk besig is om af te neem. In die afgelope tyd het daar meer as veertig sulke gevalle voorgckom, vol- gens 'n beampte wat ondersoek gaan instel het.
Praat Sander S te mbande
'n Yyftigjarige sekretaris van 'n firma in Engeland wie se stcmbande deur 'n operasie ver- wyder is en as gevolg daarvan heeltemal stom geword het, kan vandag weer praat en 'n nor- male gcsprek voer.
Die operasie was nodig om sy !ewe te red en daar is aan- geneem dat hy nooit weer sal kan praat nie. Nadat hy 'n
paar maande lank geoefen het onder Ieiding van 'n keelspesia- liteit, kon hy weer praat. Hy.
het naamlik geleer om lug in te sluk en dit deur sy keel te forsecr sodat dit die spiere van sy keel laat tril. Die klank wat hierdeur vcroorsaak word, sit hy in woorde om op die gewonc manier.
,,See-Posrliens ''
'n Bottel met 'n boodskap daarin wat deur 'n godsdienstige sekte in Ierland in die see ge- gooi is, is onlangs deur 'n kleur- ling in J effreysbaai opgetel. In die bottel was daar 'n vel papier met 'n teks uit J ohanncs daar- op. Dit het ook 'n pamflct oor die bekering van 'n skeepskap- tein bevat.
'n Brief is aan die sekte in Ierland gerig waarin verklaar is dat die bottel in Suid-Afrika uit- gespoel het. Die sekte het terug geskryf dat hulle meer as 2,000 sulke briewe ontvang het as 'n reaksie op die baie soort- gelyke bottels wat bulle in die see gegooi het.
=·=~~=-
==============================
P R INSES TROU MET D U ITSE F AMILIELID
Die verlowing van prinses Elizabeth, Britse kroonopvolgster, met haar agterkleinneef Philip l.Uountbatten, voorbeen prins van Griekeland, is verlede week aangekondig. Die huwelik sal glo in Oldober plaasvind, wanneer die Britse vorstehuis opnuut met die Duitse adel verbind gaan word.
Philip is 'n kleinseun van die Duitse prins Louis van Batten- berg (wat in Engels na Mount- batten verander is) en is ter- selfdertyd 'n kleinseun van die huidige koning. Hoewel hy die kroonprins van Griekcland was, kon by geen Grieks praat nie - wat Ilerinner aan die geval van George I van Engcland wat net Duits magtig was en G:orge II wat in oomblikke van op- gewondenheid sy bcvele in Duits gegee het aan die Engelse leer!
Met die aaustaande buwelik sal prinses Elizabeth verswaer raak met drie Duitse prinse, o.a.
Christopher van Hesse, wat ty- dens die afgelope oorlog aan Himmler sc staf verbonde was en onder meer mede-verantwoorde- lik was vir die bombardering_
van Brittan.je.
B rit P.leit
Vir Duitsers
Twee Duitse krygsgevangenes het onverwags voorspraak vir hul loslating van die kant van 'n vormalige geheime Britse agent gekry. Hy is kol. R. H.
Best wat tydens die oorlog deur die Duitsers in Nederland ge- vange genecm is.
Hy hct gepleit dat kol. genl.
Halder, hoof van die Duitse ge- ncralc staf en kol. Von Bonin, lid van Rommel sc staf in Afrika losgelaat word. Hy het gese dat by bulle graag sy vrien- de noem.
Daar h 'n groot vraag na Ronde Kom- mando In die stad rond
Hulle Is koel rook lekker met 'n e•e geur wat hulle elke dag meer vnende besorg.
A.V.B. O.B .
J4kbeMl'&'ert, Ol'afateeumal<era, BecTafD.Itlvenell:eraan
Bloemfontein - Pretoria 180 Takke
6H 28eS
PLUIMVEE
Ole ~ale Firma om u PLUBil'E£ l!:lEBS en ander PRODUKTE aau
te ltaoz Is:
C . 1\f. ELOFF EN KIE.
(Edms.) Bpi&
l\foR:El\lARK (Posbns '718lS> :"ewtcn
DAMES-, MANS- en
KINDER- UITRUSTERS SNYERS
. Beperk
KERKSTRAAT 275 - P RETORIA
TAKKE: Johannesburg, Benoni, Vereeniging, Kaapstad.
EXCELSIOR WYNE, BRANDEWYNE EN LIKEURE
Vte atomlle.kenae ctrantUes. Die akoonste van kleUJ', die rynste van geUl' wa&
a oou gepJ"Oe bet. Dranklee wat nte aueen peyse wen op tentoonstetllngs nte:
maar wat GeUJ' aue f)>nproeweFI! aangeprys word.
PBY 8 LY S
WYNE:
Ou Port . . . . . . , • , , 2/9 lnwallde Port . . • • . . , . 3/3 Speslaal Soet . . . . . . . . 2/9 12/6 Wit en Root Jerlplko •. 21- 10/- Wit en Roof Malmsey .. 21- 10/- Wit en Roof Muskadel . • 1111 9/6 Soet Port . . • . • • . . _. 1/11 9/6 Port, Pontak,
worcester Hock . . . . 1110 9/- Speslate SJerrle (Soeterlg) 1/10 9/- Goudkleurige SJerrle . . . . 1/9 8/6 Ou Bruin Sjerrle . . , , .. 2/R .. cocktail" . . . . . . . . . . 4/3 Vermouth (Droog ot Soet) 3/- Swartberg SJerrle . • . . . . 2/9
DROe WYNE:
BoergonJe (Roo!) . • • , •• 2/- Riesllng (Dro!! Wit) . . . . 1/9
P R Y S L Y S
VO.NJU:LWYNE:
Grand Spumante
(Soeterlg) . . . . . • . . 10/3 Grande Splendore (Droog) 7/9 Vonkel Boergonje •. 8/9 H.KANDEWl'N:
Aurora V.S.Q.
(Die allerbeste) lOt- Eureka .. , . , , 816 A.l, • • .. • , 81·
Royal • . 8/R
Boegoe • • • • • • '7/6 LlKEUB:
Peperment, Perske, Ap- pelkoos, Plesamg 71- Kersle, Anys, Gemmer,
Naaltlie . . • • 616 Van der Hum • • • • • • 6/6 JENE\\'ER <OINl:
Dro!!, Lemoen, Suurre- moen • . • • .. .. .. 7/6 V.l!lKKOOl"SVOO.ttWAA.KUES: (lJ Bestcmngs moet bestaan ult 12 bOtte s ot 6 gemng vaatJte, of vee1vou<1 aaarvam. (2) voeg by 201- aeposlto per va"tJie
ot r>t- per klsste met bottets. Hterate deposito's word aaaellk aan u leruglle•a&I
op ontvangs van dte lee goea. vraggcld betaald na Vlakteplaats-staele. (3) St•Jur ltontant plus deposito's met bestelllng ot anaer !ewer ons k.b.a. u naaste eta·•~.
EXCELSIOR WYNMAKERY ( EDMS.) BPK.
POSBUS 1, VLAKTEPLAATS-STASIE, K.P.
13LAbSY SES IJ~E O.B., WOENSDAG, 16 JULIE 1947
GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES
TA.JUEJ!' VIB OEKLA.SSIFISEEBOE ADTE&TENSIES:
HallboudeUke KenniiJgewJnes:
(Verlowtng, huwellk, geboorte, atertgeval, In memoriam, gelukwen- atng, ens.) Hid. per woord; minimum 3/- per plasing. VoorultbetaAJ- ba&r. VIr herhallngs 26 pet. afalag.
HandelsadverienaJes:
Enkel plaslngs (voorultbetaalba.ar) 2d. per woord. Minimum 4./- per pla.sing. 2 tot 26 plaalnge (voorultbetaaolba.ar) 1'h,d. per woord, mini- mum 3/- per pla.sing. 52 agtereenvoJgende plaslogs: 1d. per woord, minimum 2/6 per pla.slng. Pla.sines tot kansellasie, 1'h.d. per woord, minimum 3/- per plaslng.
lntekengeld of ,lJJe O.IS." (verilkyn weeklika): 10/- per laar of 6/- v1r 6 ma.ande.
Voorultbetaalbaar. Stuur advertensiegeld en bestelllngs na PosbUJ; Z8, Stcllenboseh, en lntekengeld na. Posbus 1411, Kuapstad.
VERLOWING
BRl.SK-STAPELBt;RQ. Mollie, jongste dogter van mnr. en mev. H.
Stapelberg, Barkly Oos, en Braam, voorheen Wagboofkomma•ndant, Gene- raalskap Al4, seun van ds. en Hoot- kommandante Brink, Sutherland, maak bulle verlowing bekend. 16/7 /1B RIEKERT-VAN ZYL. - Hiermee wens ons tweetjies Fanle, derde seun van wyle mnr. en mcv.~J. A. Riekert van Pretoria, en Babetj!e, oudste dog- ter van mnr. en mev. J. A. van Zyl van Prlesk81-dlstrlk, aan !amllle, vrien- de(-inne) bekend te maak dat ons op 12 Julie verloof geraak het. 16/7 /1B
HUWELIK
VIr Partytllct~, resepsles, dlnees, pro- beer die Kaapstadse Afrikaner-Koffie- buls (K.T.K.). Ult Wandelgoog. Groote Kerk-gebou. Lug beerlik verwarm en gesellig op koudste dag. Gerieflike, hotllke en doeltretfende dlens.
DANKBETUIGING
lJYS. - Hlermee wil ons ons lnnigP.
dank betulg aan alma! wat lets ge- doen het vir my eggenote en ons moeder tyden$ baar slekte; of dlt •n brief, 'n besoek, 'n gcbed was. Ook aan die wa.t saam met ons haar laaste lydlng help versag het na menslike vermoe. Ook ons dank aan Gebleds- bootkwartlcr Gebled A vir bulle deel- nemtng. - Freddy Uys en seuns;
Hendr~k en Nlcolaa.s. Slangrivfer Hei-
delberg, K.P. 16/7/1
AGENTSKAPPE
'f'AN IUJtBEEK TBUST~IAATSKAP
py BJU'E.BK, Voortrekkerweg, Ben- Ville, bled ay bekwame dlenate aan wanneer u elendomme wll koop ot ver- ll:oop, met geldbeleggtnga, verba<~de ena. Doen aanaoek by POSBUS •8.
Foon 11-7222. 27/11/Tk
VRYSTAATSE GOUDVELD EIENDQMME
VIr Elendomme Henneman, Odendaats- rust omgewlng, raadpleeg WELKOM EIENDOMS- EN TRUST AGENT- SKAP, Henneman (Eienaars Alberts en Greeff), Foon
•a,
Telegramme , Weta.' 16/4/TKBOl\IE, PLANTE EN SAAD
AARREIPLAN'TE. - Plant nou en eet vrugte vanaf November. Egte swaardraende Everbearlng, beste mark- soort, 3/- per dosyn. 7/6 vir 50, 10/6 vir 100, 75/- per 1,000. Amerllmanse DorinJ(lose Youngbessles lei op teen draad, dr81 geweldig, vrugte groter as moerbel - lekker konfyt. 15/6 per dosyn, £2 vir 60, £3 per 100. Kontant met bestelllng. - ' HERHOLDT SE BOOMKWEKERYE, Posbus 660, JO-
HANNESBURG. 25/6/4
HEROLDT se nuwe Afrlkaanse ge- lllustreerde Tuln- en Sandglds Is nou gereed. Dit bevat 'n volledfge lys van die w~reld se beste groente- en blom- saad. Bevat sensasiewekkende nuwe soorte en is gratis op aa•nvraag. - HEROLDT SE SAAD- DEPARTE- MENT, Posbus 660, JOHANNESBURG.
A/18/6/1Xl4/TK l'KAGTIOE, gesonde en vars graad l teen 20/- per 150 ln. Eier-grootte Saadaartappels, tweede na lngevoerde.
Skotse Up-to-date 2'5/- per 150 lb.
okkerncut-grootte 20/- per 150 lb.
Alma! v.o.s. Bethlehem In nuwe sak- kies wat terug gestuur moet word.
Ek waarborg tevredenheid. - s. w.
RABIE, Kommandant, Bus 328, Beth-
lehem. 2/7/Tk.
BESTE GESEBTIFISEERDE S&AD:
Detroit Beetsaad 71-; Chantenay Wor- telsaad 10/-; Sulderkruls en Reliance Hlomkool 16/-; Spltzkopkoolsaad 8/-;
Blaarslaat 17/6. Ule: Australlese Bruin 6/6; Sliver King 9/-; Kaapse Plat 7/6·, Tamauea: Marvel 20/-; Marglobe 32/-.
Van Zyl Bone 115/- per 200 pond.
\"olledlge pryslya verkrygbaar val .I:'REMIERS, Sehoemanshoek, Oudts-
boorn. 11/12/Tk
PATATS verkrygbaar teen 15/- per sak gelewcr op Sylyn Serpentine. - H.
ROELOFSE, P/S Serpentine, GEORGE.
25/6/4 Neem weg daardie eentonlgheld van u wert - HEROLD1' SE SIERBOME doen dlt oornag. Vlnnlg-groelende, vertakte, skaduryke Deltolda-Popu- llcr en regop-groelende Lombardy- J>opuller. Aeer NeJ(undo, lowergroen blare, ,.koel" skadu, onskadellk vir klein tuln. Slerlike Amerlkaanse en A11Z(Ina Esbome, alma! 5 - 8 voet boog, 2/-, 2/6, 3/6 en 4/6 elk. lnslg- nos-, llnleJ)en.sls-, en Patula-Denne- b<lme In afsonderllke blikke, velllge verplantlng, geharde Fmnchettl en Cotoncas~r, slerlike doringlose Coton- easter slerstrulke, asook Pyrae1lntha (Burning Bush), oranjo bessles In win- ter, In blikke. Bogenoemde soorte 2 - 4 vt., 1/6, 2/-, 2/6 en 3/- elk.
Pr>lge Treumoerbelb<lme, 7 - 8 vt., 21/-, 25/- elk. Palustrus ,.Pln"
l<:lkebome, 6 - 20 vt., 10/6, 17/6 en 25/- elk. Pragtlge Canadensis Tuln- palms, 12/6, 50/- en 75/- elk. Kon- tant o! deposito met bestelllng. - HEROLDT SE BOOMKWEKERY, Pos- bus 660, JOHANNESBURG.
B18/ 6/1Xl4/TK
PATA'l'ltANKSTEGGTES. Bale mooi en voorraad groot. Bestelllngs kan geplaa.s word tot 30 Sept. Soorte:
6 maancte; 3 maande wit~ en Borrie 8/- per 1000. - S. P. GERBER, P/s.
Serpentine, :Oist. George. 16!7 /Tk.
VKUGTEBOl\IE, - Rose vir Julie- Augustus-planttyd 1947. On» pulk vQOrrade verseker tevredenheld, maar
•... die aanvraag is groot, bestel nou en voorkom teleurstelllng. - HER- HOLDT SE BOOMKWEKERY, Posbus 660, JOHANNESBURG. AA/26/3/TK
GEMENG
ELEKTRt,SO (Edms.) Bpk. elektrl-
<eits- en werktulgkundlge lngenleura, Hootweg 30, Bellv1lle. Vir berstelwerk aan aile elektrleee hulsbenodlghede;
ankerwlkkeling; elektrlese horstelwerk aan motors, draa!- pas-, swela- en ber- stelwerk aan aile plaas- en ander ge- r~edskap. T•\e!oneer 9-7223. 27 /11/Tk
LOOIERY. - Velie word bewerk na keuse, d.w.s. In leer, goed vir tule, sool, oorleer, ens. Om besonderhede skryt aaa>: L. B. SIEBRITS EN SEUN, FRANSCHHOEK, K.P. 19/3/TK ISKOF.NRJo~PARASIES. Ondersteun u mede-Afrlkaner en wees verseker van dle bcste dienste by VOORTREKKER BKOENHOSPITAAL, Langstraat 291, KAAPSTAD Foon 301M. 4879/2e V.o\.N'S CONCRETE l'KODUU'l'S. - Terazzo Kombuls- en Handwasbakke, Haddens, Septlese Tenks, Pllare, Vloer- tel!ls, Voertroe. Enlglets In beton. - Dlrekteure: P. W. en P. G. VAN liEERDEN, Potgleterstraat 258, PRE- TORIA.
HORLOSIEM:AKER
DESKUNOJOE BERSTELWERK aan Horlosles. Aile werk word gewaarborg en spoedlge aflewering. - P. PRETO- RIUS, Keeromstraat 18, Kaa.pstad.
(Voorbeen Kerkstraat 69). Foon 2-s.s•
U. J. STEYN, De Villierstraat 17, VASCO, KAAP, verkoop en herstel hor- loslcs en radios. Enigste agent en ln- voerder van VELOX-skeermeslemmetjles
(Swllserse).
KLEBE~fAKERS
VIr 'n goele p&k klere of ko•tuum kom na 'n eersteklaa snyff F. c.
RAGEN, Voortrekksrwer; 74, PAROW.
116011/112.
l\IEUBELS
F:U<:K'l'RON KONTRAKTEURS Keeromstraat 18, Kaapstad, Foon 2-5060.
Meubels en elektrlese goedere. 3vt.
6dm. Kamerstel £35-19-6: 4vt. Kamer- stel (Duroa) £44. ,.Heat Master"- verwarmers £2-19-6, Vullgoed-dromme, 3 kub. vt. galvanlseerde staa•l met
deksel 14/-. 16!7 /47
MEVBELS. - Koop u meubels van UNIKA MEUBELS (EIENS.) BPK., en wees verseker van u waarde en be- sparing. Geen katalogusse tot besklk- klng nle. Skryt om besonderhede en meld wat u verlang. - Hootkautoor:
Vtctorla.weg 171, Woodstock. Takbestg- held: Jan ·Pblllps-gebou, Lady Grey- straat, Pa.arl. Foon 9211.
PLUDIVEE
HENNF;TJIES. - Ek bled sesweke- oud bennetjies aan (wit Leghorns) uit goeie bloed. Prys 6/- elk, gel ewer Indwe. Verkrygbaar vanaf elnde Julie.
K.M.B. Hokke moet terug gestuur word. - Mevj P. DE CONING, Alpha,
INDWE. 917 /2B
SOUT TE KOOP
BOEKt:-I'AKKET. - Nege s&kke wit vee- en 100 lb. fyn bottersout £2-10-0.
Nege sakke sneeuwlt en 100 lb. tyn bottersout £2-13-6. Vry golaal sout- werke. Beste!: KOMDTE. MEV. MAR- TIE VENTER, P/s. No. 4, Arbeldsloon,
BLOEMFONTEIN. 21/:1/'l'K
SOUT. - Mevrou, u sukkel met growwe tafelsout! Bestel •n sak tyn- sout 8/6 per 200 lb.-sak. Meneer, vir u vee Is No. 2 die beste teen 49/-per ton. - S. J. VENTER, Oranje-sout- werke, P.K. Florlsbad, BLOEMFON-
TEIN, 14/5/TK
SOUT, - Moot beloftes help ole, dit troos net! Beste! waar u seker Is van u geld vir A1 59/-, No. 1 64/-, No. 2 49/-, No. 3 44/- per ton. Bottersout 8/6 per 200 lb.-sak.- W. H. VENTER, Soutwerke, P.K. FLORISBAD.
14/5/TK SOUT. - Vrlende, ek !ewer sout In sakke: A1 59/-; No. l 54/-; No. 2 49/- per ton. Tevredenheld gewaar- borg. Onmlddelllke versending. - S.
J. DE BEER, Soutwerke, FLORISBAD.
18/6/13B
KENNISGEWING
OPJo;NnARt: VEROADERINO onder beskermlng van die Ossewabrandwag, Riversdal, in die Stadsaal, 22 Julie om 7.30 n.m. Spreker genl. W. Laub- scher. Dit word verwag dat aile O.B.-lcde In die omgewing teenwoor- di& sal wees. 1617 /1B
TE KOOP AANGEBIED
D.K.W. 1938. ~ Onlangs oorgedoen vir £80. Nuwc battery, asook nuwe en oorgetrektc bande Gellsensieer vir 1947. Foon De Doorns 740 10/7/lB BAELGt:WEER (410) enkelloop met 25 patrone. Splinternuut. Prys £8/10/-.
- KOTZE, De Villlerstraat 58, TIER-
VLEI. 9/7 /3B
Lu..,ERN:\1 t;Er., gewaarborg skoon en sulwer. Besig om te maal, 11/- per 100 pd. gelewer In trok Modder- rlvler-stasie. Sakke moet bestelllngs vergesel. - M. G. MYNHARDT, Langberg, P.K. Modderrivler. 2!7/3B WlNSKOI'IES \'IK J!OJ>:Ut:, - Sandskoene (nuwe en tweedehands) 10/- per streepsak; bllkborde (nuwe) £2-10-0 per 100 ot 9d. elk; kosbakke 1/6 elk; panne 1/6 elk; bandollere 2/- elk.
Skryt ot kom na: T. J. MOSTERT, Tweedebandse Meubelhandelaars, Lady Greystraat 93, Paarl. 21/5/TK WATERDIO'rt; ge-olledc pakke be- staande uit 1 baadjle en 2 broeke.
Net die ding vir die plaas en vlsscrs.
Prys 14/- per pak. K.B.A. 13/6 en K.M.B. 13/-. - J. SLABBERT, Pk.
Kraalfontein. 1617/4.
RADIO
l.OUW EN LOUW, die Beroem\:6
R&dlo-ln~:emeura, Staalewer;, PAROW,
