• Tidak ada hasil yang ditemukan

PORTUGAL'S HOUDING

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "PORTUGAL'S HOUDING"

Copied!
8
0
0

Teks penuh

(1)

Prijs 5 Cents.

PORTUGAL'S HOUDING

IN DEN OORLOG TU, HE.~.

ENGELAND EN DE ZUlll-AFRIKAAN~GHE REPUBLIEKEN,

(

DOOR

H. WATTEL,

Commandeur in de orde van de Heilige Maagd van Vila Viçosa,

L I S . A B 0 N.

l'TTC:EOEYEN" TEN DATE YA .. T HET

"N ederlandsch Zuid~ Afrikaansch Fonds tot daadwerkelijken Steun " .

(l'oo,.:itttr:

·w.

P. NOËL.' YA .. T WAGE ... 1L~GE ••. )

KEIZER. GRACHT 2ö , Arl 'TERDAM.

La politlque <lu Portugal (lans la guerre SU(l-Africaine par H. W ATTEL, (LI bonne)

Commandeur de l'ordre de La Sainte Vier_se de Vila Viçosa.

Publié en faveur du .,Fonds Néerl. Sud,...!fricain d'assistance e1feclive"

(Pr~sidutf: W. P . .~.·of;L' A ... T WAGE ... TL'(;iE ... T.

KEIZEH. GRACHT 2::> , Ahl, TERDA~f.

{'l'l'afluetiou.)

Tit<rayp \ an het

EDERL. ZUID-AFRIK. FO ... DS '1'01' DAADWERKELIJKE: STEl:N.

- A~l 'TElW.Dl. -

(2)
(3)

PORTUGAL' s HOUDING

in den oorlog tusschen

Engeland en de z.-Afrik. Republieken,

DOOR

H. WATTEL.

LISSABON.

Uitgegeven ten bate van het

Nflderlandsch Znid-Afrikaansch Fonds tot daadwerkelüken steun.

• Nu er alom, zoowel in het buitenland als in Portugal zelve stemmen opgaan tegen het onlangs door de Portugeesche Regeering genomen besluit, om aan Enge·

land te vergunnen krijgsvolk en wapentuig ovor Portugeesch grondgebied (Beira) naar het Engelsch achterland te vervoeren en de geheele beschaafde wereld dit als een daad van schenuing der onzijdigheid gebrand- merkt heeft, is het tot beter begtip der feiten, en alvorens een beslist oordeel te vellen, noodig de houding van Portugal, van het begin van dien onzaligen kJ ijg af, sLap voor stap na te gaan.

Van het uitbreken der vijandelijkheden af heeft Portugal, zonder daarvan evenwel een officieele verklaring te hebben afgelegd, eene onzijdige houding aangenomen, in- tusschen oogluikend het invoeren van aller- lei soort goederen, waaronder zeker ook oorlogscontrabande, bestemd voor de Trans- vaal via Delagoa-baai toelatend, terwijl tot op dit oogonblik met elke Duitsche of Fransche mailboot honderden vreemde- lingen meest oud-militairen te Lourenço Marques ontscheept worden, om onmiddellijk naar Pretoria door te reizen om front te maken tegen de Engelsche troepen.

Dit alles had plaats zeker met meeleweten on misschien onder begunstiging der Portu- geesche ambtenaren in Lourenço Marques, die ontegenzeggelijk de Boeren zeer genegen zijn. Terecht beklaagde de Engelsche gezant te Lissabon zich dan ook herhaaldelijk over deze feiten, zonder dat echter het Portu- geesche Gouvernement hierin merkbaar verandering bracht.

Bestendiging van dien toestand had ten-

( 'I'I'liCluctiou.)

La politique du Portugal

dans la guerre Sud--Africaine.

PAR

H. WATTEL

LISBONNE.

Publié en faveur du

Fonds Neerlandais Snd-Africai n d ' assistance

B[BCtiV!l.

Maintenant qu'on entend partout, à l'étran- ger comme dans le Portugal même, les voix se lever contra la résolution récente du Gouvernement Portugais, concédant à l'An- gleterre le transport de soldatset de provisi- ons de guerre à travers le territoire portugais (Beira); maintenant que tout le monde civi- lisé flétrit cette action comme un viol de la neutralité; il faut pour bien comprendre les faits et se qualifier à juger, examiner les menées du Portugal en son détail, dès le cammencement de la guerre funeste.

Aussitöt que les hostilités fm·ent décla- rées, le Portugal, sans cependant avoir donné une déclaration officielle s'est mis en position neutrale, tout en souffrant par connivence

!'import de toute sorte d'effets (entre eux, à coup sür, aussi de la contrabande) destinés au Transvaal via Delagoa; tandisque jusqu' à ce moment chaque bateau allemand ou français, arrivant à Lorenço Marqucs, y apporte des centaines d'étrangers, pour la plupart d'anciens militaires, pour prendre sans delai le chemin de Pretoria et faire la gue1Te aux troupes anglaises.

Tout cela se faisait, sûrement non à l'insu et peut-être avec l'assistance, des employés portugais à Lorenço Marques, qu'on ne sau- rait nier être fort emportés en faveur des

"Boeren". 1)

C'était donc à juste titre que !'ambassa- deur anglais à Lissabon protesta contre ces démarches sans cependant pouvoir obtenir un changement visible. Il en résulta, que le gouvernement anglais installa arbitraire- ment un service de police dans les eaux portugaises, ce qui causa la saisie du Bun- clesrath, Kaiser et plusieurs au tres vaisseaux;

(4)

gevolge dat de Engelsche regeering eigen- dunkelijk een politiedienstin dePortugeesche wateren in het leven riep, waarvan de bekende aanhouding der Bundesratlt en Kanzler en meerdere schepen het gevolg was en waarmede aan het invoeren van oorlogs- contrabande via Lourenço Marques voorgoed een eind gemaakt werd. Wel is waar had Portugal hier kunnen protesteeren; Enge- land had dan echter recht gehad van de P01tugeesche Regeering te eischen maat- regelen te nemen om hare houding als strikt onzijdige te handhaven.

Wat nu het vervoeren van reizigers - mits niet voorzien van wapenen enz. - naar Transvaal via de Portugeesche haven betreft, daaraan kan Engeland natuurlijk geen eind maken zonder de persoonlijke vrijheid aan te randen. Wel is waar doet de Engelsche consul te Lourenço Marques al het mogelijke om het verkeer van vreemde- lingen te bemoeielijken, maar daartegenover staan de consuls der andere mogendheden met onzen wakkeren Hollandsehen consul, den heer Pott, aan het hoofd, die hunnerzijds alles doen om het den doortrekkenden gemakkelijk te maken.

Toen Engeland nu herhaaldelijk en overal van de Boeren klop gekregen had, en zelfs nu nog generaal Roberts zich, na zijn opmarsch in zijne verwachtingen teleurge-·

steld zag, zag het naar nieuwe middelen uit om de Zuid-Afrikaanscha Republieken ten onder te brengen, en het nu bevrijde Mafeking van uit Rhodesia te ontzetten, zich beroepende op een vroegere overeen- komst met Portugal gesloten en luidende:

"De scheepvaart op de Zambesi en de Chire- rivier, met inbegrip van al hunne zijrivieren en mondingen, zal geheel vrij zijn voor schepen van alle natiën.

"Het PortugeescheGouvernement verbindt zich toe te staan en te vergemakkelifken den doorvoer van personen en goederen van ellWJ soort, langs de waterwegen van de Zambesi, de Chire, de Tungue, de Buzio, de Limpopo, de Sevè rivieren en hunne zijtakken, alsook over landwegen die als middelen van verkeer zullen dienen, daa1· waar de rivieren onbevaarbam· zi(fn."

Alhoewel hier direct geen sprake is van troepen, kanonnen en ammunitie, is mijns inziens dat tractaat voor verschillende uit- legging vatbaar, en zou op grond daarvan de Z.-Afrik. Republiek evengoed als Enge- land over Beira voor zich kunnen eischen den do011Joer van personen en goederen van elke soort, langs den waterweg der Limpopo, alsook over land daar waar dié rivier onbevaarbaar is.

Wel verklaaràe de Portugeesche Minister van Buitenlandsche zaken, daarover in de Kamer geïnterpelleerd, dat bovengemeld

4

et mit une fin definitive à !'import de con- trabande par Lorenço Marques. Il est vrai que le gouvernement portugais aurait dû protester; mais alors i.'Angleterre aurait été en droit de lui exiger les mesures néces- saires pour maintenir une position tout á fait neutrale. 2)

Quant au transport des voyageurs - sans armes etc., bien entendu - il va sans dire que l'Angleterre ne saurait y mettre fin sans attenter à la liberté personnelle 3). Bi en vrai, le consul à L. M. fait tout ce qu'il peut pour embarrasser les étrangers; mats en revanche les autres consuls, surtout notre brave consul néerlandais, M. Pott, font tout pour faciliter Ie passage.

Or, l'Angleterre se voyant battue par les

"Boeren" à plusieurs reprises et sur toute la ligne; même a présent Ie général Roberts après sa marche se trouvant désillusionné, on courut après quelque moyen nouveau pour subjuguer les Républiques, et pour délivrer Mafeking en prenant le point d'ap- pui dans le Rhodesia se servit d'un tractat antérieur conclu avec le Portugal déjà en 1891, disant:

"La navigation du Zambési et de la Chiré, y compris toutes leurs affiuents et bouches sera ouve1te aux navires de toute nation.

Le Gouvernement portugais s'oblige à per- mettre et à faciliter Ze transport des perso-nnes et des e.ffets cle toute s01·te le long du courant du Zambési, de la Chiré, de la Tungue, du Buzio, du Limpopo, de la Sève, et de leurs bran- ches; et aussi sur les chemins ]Ktr terre dont Ze trafic se sei"Vira partout m4 les rivières sont im- propres à let navigation."

Quoiqu' il ne s'agisse ici pas expressé- ment des troupes, des canons, de l'ammu- nition, ou pourra (à ce que je crois) interprêter ce contrat de plus d'une manière; et en se basant sur lui la République Sud-Africaine pourrait s'attribuer, tout comme l' Angleterre, Ze transport des personnes et des e.flèts de totde sorte su1· Ze Limpopo; et par terre par·tout ot't celui-ei est irnprop1·e à la navigation.

Il est vra.i que le ministre de l'extérieur, interpellé dans la chambre sur ce point, déclara que ce traité avait été élargi, com- plété et modifié par plusieurs notes ; mais ces notes, n'ayant jamais été publiées, c.à.d.

étant données comme par pacte secret, n'ont point de valeur, les Chambres ne les ayant pas ratifiées; c'est pourquoi l'on ?roit, que ce traité modifié n'existe pas, mars Ie gou- vernement n'a agi de la sorte que contraint pas les démonstrations anglaises et les pré- cédents allégués comme le passage du Tungue concédé à l'.A.ngleterre pour faire la guerre au x Matabelles; et le transport de troupes portugaises

a

travers le territoire

(5)

tractaat door verschillende nota's was uit- gebreid, aangevuld en gewijzigd, maar daar die nota's nooit openbaar gemaakt en dus als bij geheime overeenkomst gegeven zijn, hebben deze hoegenaamd geene waarde, als zijnde niet door de Kamers bekrachtigd, en men houdt het dan ook voor r.:eker, dat zulk een gewijzigd tractaat niet bestaat, maar het Gouvernement alleen zoo ge- handeld heeft onder den drang van Engelands verteogen en het ter tafel brengen van prece- denten, als de vergunning indertijd aan Engeland gegeven om de Tungue te pas- seeren tot het beoorlogen der Matabellen en de laatst door Engeland gegeven vergunning Portugeesche troepen over Engelsch grond- gebied te vervoeren tot het onderwerpen van de opgestane Mataca.

Zich in de gegeven omstandigheden op zulke precedenten te beroepen en gebruik te maken van zulke voor tweeledige uit- legging vatbare contracten of traetaten is zeker niet eerlijk, terwijl het onderdrukken -van Kafferopstanden, het tuchtigen van moord en roof toch zeker niet vergeleken kan worden met den eerlijken strijd der Zuid-Afrik. Republieken, en aangenomen zelfs dat de gewraakte overeenkomst wer- kelijk bestond, dan nog moesten de volken- rechtelijkA plichten de uitvoering van zulk een tractaat, gedurende een oorlog tusschen twee beschaafde natiën, opschorten.

Het kleine Zwitserland gaf hier indertijd het voorbeeld en verzette zich in 1870 \Vel degelijk tegen den doortocht van Fransche on Duitsche troepen, hoewel door de kantons Scha:ffh:'tusen, Base! en Genève militaire wegen liepen en wel degelijk een verdrag daartoe met die kantons bestond.

Hoe dan ook, de Britsche gezant te Lissa- bon richtte op last zijner Regeeringaene nota, aan het Portugeesche Gouvernem.luidende:

"Ik heb de eer U mede te deelen, dat mijne Regeering zich voorgenomen heeft, een nog niet vastgesteld aantal troepen over Beira Le verzenden naar Rhodesia.

"Mijne Regeering maakt daarbij gebruik van de rechten, erkend in de nota's ge- wisseld tusschen den voormaligen Britsehen Gezant te Lissabon, Petrë, en den toenmali- gen Portugeesehen Minister van Buiten- landscha Zaken, den Heer de Valbom."

De Portugeesche Minister van Buiten- landscha Zaken, de heer Beirao, gaf daarop onmiddellijk bevel om te Beira vrijen door- tocht aan Hr. Ms. troepen te verleerren en richtte eene nota aan de Regeering der Z.-Afrikaansche Republiek, welke den Sen Maart door den heer Cinnatti, Portugeesch consul te Pretoria, overhandigd werd en waarvan de tekst luidde als volgt:

5

anglais, concédé récemment pour subjuguer les Matacas révoltés.

S'appuyer dans les circonstances actnelles sur les précédents de telle sorte; se servi:r d'un tel traité à double explication; ce n'est pas à coup sûr, agir en honnête homme;

car on ne saurait identifier la repression des émeutes des Kaffirs, le chätiment de brigands et d'assassins avec la guerTe honnête des Républiques. Et à supposer que ce traité existe, les devoirs qu'impose le droit international devraient en suspendra l'exécution pendant une guerre entre deux nations civilisées.

La petite Suisse en a donné l'exemple en 18'70, en s'opposant sérieusement au trans- port des troupes françaises et allemandes, quoiqu'il coure des chemins militaires à travers les cantons Schaffhause, Bàle et Genève; et qu'il exisiät réellement un traité dans ce sens avec ces cantons.

Quoi que ce soit, !'ambassadeur britanni- que à Lissabon de par son Gouvernement adressa au cabinet portugais cette note:

"J'ai l'honneur de vous annoneer que mon gouvernement s'est décidé au transport d'un nombre eneere indéfini de troupes à Rhodésia, par Beira."

Le ministre de l'extérieur, M. Beirao, donna sans délai les ordres peur laisser passer à Beira les troupes de S. M.; et adressa une note au gouvernement de la République S.-Afr., que M. Cinatti, consul du Portugal à Pretoria, remit; et dont voici le texte:

"Le Go u verneroent portugais vient d'ap- prendre, que le Gouvernement britannique, conformémentaux déclarations échangées en forme de notes en ratifiant le traité de 1890 concernant le droit de transport des troupes et des provisions de gumTe à travers la terre portugaise dans l'Afrique crientale aux pays intérieurs sous !'ascendant britannique et en sens invers, luidemandera fermeHement les facilit ·s peur le passage des troupes et des provisions de guerre par Beira à l'in- térieur anglais (Rhodésia.)

"Le Gouvernement portugais ne saurait nier l'existence de ce droit; ct ne fait en l'acc01·dant que se conformer à un centrat mutuel dressé bien longtempsavant la guerre présente. Il en résulte que cette concession ne saurait être considerée en assistance prêtée à l'un des belligérants, ni en violatien des devoirs de neutralité. Donc elle ne sig- nifie aucun désir de la part du gouverne- ment portugais à renoneer aux relations amicales, qu'il espère tonjours entretenir a vee le gouvernement de la R. S. A."

Le Gouvernement du Transvaal répondit:

(6)

"De Portugeesche Regeering verneemt juist dat, overeenkomstig de wederzijdscha verklaringen, uitgewisseld bü wijze van nota's bij gelegenheid van het verdrag van 1891 omtrent het recht van vervoer van troepen en oorlogsmaterieel door het Oost- Afrikaanscha Portugeesche gebied, naar de daarachter gelegen gronden onder Britseben invloed, en omgekeerd, de BritseheRegearing haar formeel zal vragen, faciliteiten toe te staan voor het passeeren van troepen en oorlogsmaterieel over Beil·a naar het Engel- scha achterland (Rhodesia).

"Het Portugeesche Gouvernement kan dit recht niet ontkennen en voldoet slechts door het verleerren er van aan eene wederzijdscha overeenkomst die lang voor dezen oorlog is gesloten. De toestemming kan dus niet worden beschouwd als hulp aan een der oorlogvoerenden gegeven, en dientengevolge niet als schending der neutraliteitsplichten worden aangemerkt. Zij beteekent dus niet dat de Portugeesche Regeering eenige wijzi- ging wenscht in de vriendschappelijke be- trekkingen, die zij steeds verlangt te blijven handhaven mei het Gouvernement der Zuid.Afr. Rep."

liet antwoord der Transvaalscha Rogco- ring hierop luidde:

"Departement van Buitenlandscha Zaken"

Gouvernements Kantoor.

Pretoria 8 Maart 1900.

"WelEd.Gestr. llee~·!

"DeRegeering derZuid-Afrikaanscha Repu- bliek heeft met zeer veel leedwezen kennis genomen van de mededeeling vervat in uw memorandum van heden, te kennen gevende dat de Portugeesche Regeering heeft goed- gevonden aan het Britsche Gouvernement op diens verzoek toestemming te verleen en om oorlogspersoneel en materiaal via Beira naar het achterland in de Britscha sfeer van invloed te vervoeren.

"Zij merkt op dat de Portugeesche Regee- ring heeft gemeend deze inbreuk op door haar steeds in acht genomen neutraliteit te moeten toelaten omdat zü 7.ich daartoe verplicht acht door zekere wederzijdscha verklaringen in nota's gewisseld bij gelegen- heid van het tractaat van 1891, doch wensebt daarop te wijzen dat zoodanige uitwisseling van wederzijdscha verklaringen niet gepubliceerd werd, en dat verder aan de regeering der Z.-A. R. van dergelijke overeenkomst voor het uitbreken van den haar door Groot Brittanje opgedrongen oor- log nimmer werd kennis gegeven, weshalve deze ook in dien oorlog, waar het koninkrijk Portugal eene neutrale positie

6

Dep. de l'Extérieur.

Bureau du Gouvernement.

Pr 'lori a, le 8 mars 1900.

C'est bien à regret que le Gouvernement de la R. S. A. a reçu voLro mémoil'e ~au·

jourd'hui, annonçant que le gouvernement portugais a pu concéder au gouvernement britannique le transport des hommes et des provisions de gumTe par Beira à l'int 'rieur et la sphère de l'influence britannique.

Il constate, que le gouvernement portugais a cru devoir permettre cette vialation de la ncutralité observée par lui, à cause de cor- taines déclarations mutuelles, échangées par forme de note en ratifiant le traité de 1891;

mais il désire remar(].uor, que eet échange do déclaraLions mutuelles n'a pas óté publi ·;

et qu'en outre ce traité n'a jamais été annonc ~ à lui, avanL <lUe la guCJTe, impos · o à lui par la Grande Bretagne, éclata; pour- quoi l'exécution n'en saurait se faire dam;

cette gumTc oû. Je Portugal a pris une po- sition neutrale et s'y est tenu bonnement à l'impartial.

A supposer qu' un tel contrat ait été érigé, il ne saurait être appliqué par un État neutral en préjudice des autres dans une période de guerre entre la R. S. A. et la Gr. Bretagne et Irlande. L'effet de ce traité se trouve en sursis par le fait de la neutralité, tout aussi que l'art. 6 du traité entre la R. tî. A. et le Portugal, publió et ratifié par le go u vernament britannique.

La R. S. A. se trouve enveloppée malgr~

elle dans une guerre av'ec la Gr. Br. et lrl.;

et le passn.ge des troupes Britanniques sur Ie territoire portugais ne peut être que préjudi- cable aux armées républicaines, ct consti- tuemit de la part du Portugal uno vialation de la neutralité qu'il a (comme ce gouver- nement reconnaît volontiers) obsorvée si fidèlement jusqu' ici.

La R. S. A. a taujours beaucoup apprecié les relations amicales a vee le Portugal basées si heureusement sur les traités et les né- gociations pêüsibles; et regretterait profon- dement, les facilités que le royaume du P. prêterait à l'import des troupes hostiles en se faisant, d'une puissance neutrale, un

(7)

heeft ingenomen en strikt onpartijdig heeft toegepast, niet kan wortien uitgevoerd.

"Indien zoodanige overeenkomst al aan·

gegaan is, kan die niet door een neutralen Staat tegen en ten nadeele van derde par- tijen worden toegepast gedurende een tijd van oorlog tusschen de Z.-A. Republiek en Groot Brittanje en Ierland. De werking van die overeenkomst is door het feit der neu- traliteit opgeschort, evenzeer als artikel 6 van het tractaat dat de Z.-A. Republiek met Portugal heeft aangegaan en dat publiek is gemaakt en door de Britscha Regeering goedgekeurd.

"Artikel 6 van het tractaat tusschen Por- tugal en de Zuid-Afrikaan che Rep u bliek zegt:

"Zijne Majesteit de Koning van Portugal behoudt zich het recht voor den invoer te verbieden van vuurwapenen en oorlogs- amm unitie, en den doorvoer daarvan aan bijzondere bepalingen te onderwerpen, ter- wijl hij zich echter verplicht den in- en doorvoer van vuurwapenen en ammunitie bestemd voor de Z.-A. Republiek vrij te houd n, indien opgooiacht door hot Gouver· nero nt van die Republiek door middel van garantief:l om die bestemming te verzeker n.

"De Z.-A. Republiek ziet zich tegen haren wil in een oorlog gewikkeld m t Groot Brittanje n Ierland en de to lating van Britscha troepen over Portugeesch gebied kan slechts strekken tot nadeel van de R publikeinsche legers, en 'zoude van den kant van Portugal eene verbreking daar- stellen van de neutraliteit die, deze Regee- ring wil het gaarne erkennen, tot nu toe door Portugal zoo getrouw is in acht ge- nomen.

7

"De Z.-A. Republi k heeft steelis de vriend- schappelijke verhoudingen, die op grond van traetaten en vreedzame onderhandelingen zoo gelukkig tusschen haar en Portugal be:;taan, op z er hoog n prijs gesteld en zoude het betreuren wanneer het Koninkrijk Portugal nu plotseling d n aan voer van vijandelijke tro pen voor Groot-Brittanje ging vergemakkelijken en daardoor van eene neutrale mogendheid een bondgenoot onzer vijanden zoude worden en gevoelt zich verplicht teg n dezen doorvoer van troepen en oorlogsmateriaal te protasteeren zooals zij doet bij deze.

"Ik noodig U WelEd.Gestr. uit hiervan kennis te geven aan uwe Regeering.

"U WelEd.Gestr. de verzekering aanbie- llende mijner bijzondere hoogachting,

!leb ik ue eer te zijn,

UWelEd.Gestr. dienstv.dienaar, (w.g) F. W. REITZ,

, taatsserr<'laris.

allié do nos ennemis; et sent tle son tlovoir de protester contre ce transport de troupes et de matériaux.

Agréez, etc.

F.

w .

REITZ,

, Jer. d'l~tat.

Le gouvernement portugais laissa cette note sans réponse; et !'arrivée du général Carrington avec ses troupes à Beira fit do la violatien de la neutralité un fait accompli.

Le gouvernement de la R. S. A. devra s'en tenir à sa protestation; une action de guerre, une invasion dans le territoire portugais, ne changeraient la situation que de mal en pire. Non seulement il s'attirerait un nouvel ennemi non négligeable, acclimatisé, endurci et accoutumé à faire la guerre dans ces contrées; mais en outro l'Angleterre s'en ferait un prétexte à mer- veille pour en vahir la baie de Delagoa, soi disant pour aider aux Portugais. Un débar- quement anglais ft Lourenço niarquos ot un marche à la frontière si voisine duTransvaal en soraient les suites fatalos.

os frères cependant pourraient tirer de ces action la morale bien utile, qu'il n'ont à compter qu' avec la sympathie des nations;

et non avec la conscience des grands de la terre. Aucune des Grandes Puissances de l'Europe s'est opposée à ce tort; le Portugal lui m 'me subit le joug anglais.

Et nous autres Néerlandais? il nous faut comprendre, sans nous abaisser, que si les grands regardent en silence, Notre Reine Bien Aimée ne peut parler (5), tout volontiers qu'Elle, digne du Taciturne, ferait son possible pour ce pauvre peuple subjugué.

L'Exclusion des Républiques du Congrès de Paix n' 'tait qu'un de ces a1tifices bien connus de Ja perfide Albion. Pour les Boers, point de trait ·s, point de contrats, point d'arbitrage, point de droit, si ce n'est le droit du plus fort.

Euvahis de tous cotés ils auront à se défendre jusqu'au dernier homme, le Mauser au poing; et s'ils parviennent encm·e à faire reculer une autre fois l'ennemi avançant, - dès que les plaies du léopard se seront fermées, il raftilera ses ongles pour assaillir sa proie espérée.

Il en restera une lutte de deux races qui ne sauraient viVTe en paix (6), une lutte qui ne finil-a pour nos frères, que quand Ie dernier anglais se verra chassé de l'Afrique et Ie drapeau à cinq couleurs flottera au dessus d'un pays uni et libre du Cap jus- qu'au Zambési.

(8)

De Portugeesche Regeering liet deze nota onbeantwoord en met de aankomst en het vervoer van generaal Carrington en zijne troepen te Beira, was de schending der strikte onzijdigheid een voldongen feit.

De Regeering der Z.-A. Republiek zal het bij haar protest moeten laten; een gewapend optreden, of een inval in Portugeesch ge- bied, zou den bestaanden toestand slechts ver- ergeren; niet alleen zou zij zich een nieuwen vijand op den hals halen, die zeker niet te onderschatten is, als zijnde aan het klimaat gewend en gehard in het krijgvoeren in deze streken, maar bovendien zou Engeland een welkome gelegenheid geboren worden, onmiddellijk de Delagoa-baai te bezetten, onder voorwendsel de Portugeezen ter hulp te komen. Ontscheping van Engelsche troe- pen te Lourenço Marques en een opmarsch van daaruit naar de zoo nabij gelegen Trans- vaalsche grens zou er het noodlottig gevolg van zijn.

Onze stambroeders zullen echter uit deze

! • handelingen de nuttige les kunnen trekken,

. . dat zij alleen met de sympathie der volken en niet met het rechtsgevoel van de mach·

tigen der aarde te rekenen hebben. Geen der Emopeesche grootmachten heeft tegen dit begane onrecht verzet aangeteekend, ook Portugal zwicht onder Engelands dwang en wij allen Nederlanders moeten begrijpen, zonder aan onze waardigheid te kort te doen, dat waar de grooten toezien en zwijgen, onze geliefde Koningin ze,ker niet spreken kan, hoe gaarne zij - den Zwijger getrouw - iets voor dit arme volk zou willen doen.

Bet uitsluiten der Z-A. Republieken tot deelneming aan het Vredescongres was weder een van die bekende listige kunst- grepen Albüms. Voor de Boertn geen over- eenkomsten, geen tractaten, geen arbitrage, geen recht, ja toch een recht, het vuistrecht alléén.

Van alle kanten besprongen zullen zij zich tot den laatsten man met den Mauser in de vuist te verdedigen hebben en mocht het nog gelukken den opdringenden vijand voor de zooveelste maal te doen afdeinzen, zoodra de bloedende wonden van den Brit- schen luipaard geheeld zullea zijn, zal hij opnieuw zijne nagels scherpen om zijn ge·

waande prooi weder to besplingen.

Bet zal een strijd blijven tusschen twee rassen, die niet met en naast elkander leven kunnen, en die voor onze stambroeders dàn eerst geëindigd zal zijn als de laatste Engelschman uit .Zuid-Afrika verdreven is en de vijfkleurige vlag zal wapperen over een vereenigd Zuid-Afrika van de Kaap tot de Zambesi.

8

NOTES DU TRADUCTEUR.

1) Il faut remarquer, que ces personnes étaient sans armes et sans uniforme; et qu'il n'y a pas de définition exacte de "con- trabande"; on peut y comprendre (comme le gouvernement anglais a voulu faire) la farine, en disant que les ennemis vont la manger; et en exclure le dynamite, sous prêtexte de vouloir l'employer dans les mines d'or.

2) Ce qui aurait été bien autrement hono- rable pour le Portugal, car personne ne l'appela à aider les "Boeren"; et bien moins funeste à ceux-ci. Maïs on voit que le gouvernement portugais a cru ou fait sem- blant de croire à la moclération anglaise.

3) l'Angleterre craint-elle à attenter à cette ou n'importe queUe liberté?

4) Cet art. dit: S. M. le Roi du Portugal se réserve le droit de défendre l'import des armes à feu et de l'ammunition de gum-re;

et d'en régler le transport spécialement;

tout en s'obligeant néanmoins d'en garantir

!'import et transport pour la R. S. A.

5) Elle a parlé cependant, Dieu merci I en recevant la Députation; et nous sommes fiers de pouvoir dire qu' en faisant ainsi, elle a enragé la presse jingoïste de la Cape Colony.

6) C'est ce que la race anglo-saxonne ne peut avec aucune autre, parceque dans son égoisme glacé et sa cupidité insatiable, elle ne reconnaît pas de droit d'existence en aucune autre. Les indlgènes de l'Australie,la nation la plus douce et la plus bon enfant du monde, ont été extirpés; les Bindous meurent de faim, les Kaffirs momroot par le syphilis, que les soldats angJai leur apportent. Quant aux blancs, les Ecossais et les Irlandais ont été subjugués jusqu'à se faire les valets du bom-reau anglais; les "Boeren", s'ils ne parviennent à chasser ou extirper les Briüms, seront extirpés eux mêmes. Et qu' est ce que feront ou souffriront les Fran- çais du Canada?

Typ Holl. StoomdrukkeriJ- en Uitgeversmaatschappij, Amsterdam

Referensi

Dokumen terkait