• Tidak ada hasil yang ditemukan

Pengaruh Pemberian CaCO3, CaCO3 + Silika-Gel, dan Jerami Padi terhadap Perubahan Sifat Kimia dan Pertumbuhan Tanaman Jagung (Zea Mays L.) Varietas Harapan Baru pada Tanah Sulfat Masam dari Delta Telang, Sumatera Selatan

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Pengaruh Pemberian CaCO3, CaCO3 + Silika-Gel, dan Jerami Padi terhadap Perubahan Sifat Kimia dan Pertumbuhan Tanaman Jagung (Zea Mays L.) Varietas Harapan Baru pada Tanah Sulfat Masam dari Delta Telang, Sumatera Selatan"

Copied!
95
0
0

Teks penuh

(1)

PENGkRUH PEMBERIAN CaC03, C a C C 3 + SILIKA-GEL, DAN JERAMI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBERAPA SIFAT K I M I A DAN PERTUMBUHAN

T.4NAMAN J A G U N G ( Z e a

-

mays L . ) VARiETAS HARAPAN BARU PADA TANAH SULFAT MASAM D A R I DELTA TELANG,

SUMATERA SELATAN

o l e h

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA

T e s i s s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k m e m p e r o l e h g e l a r S a r ja n a

p a d a

J u r u s a n T a n a h , F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n B o g o r

(2)

RINGKA SAN

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA. Pengaruh Pemberian CaCO 3' CaC03

+

S i l i k a - G e l , dan J e r a m i P a d i Terhadap P e r u b a h a n Be-

b e r a p a S i f a t Kimia dan Pertumbuhan Tanaman Jagung ( ~ e a

-

mays

L . ) V a r i e t a s Harapan Baru Pada Tanah S u l f a t Masam da-

r i D e l t a T e l a n g , Sumatera S e l a t a n (Di bawah bimbingan

RYKSON SITUMORANG, FREDERIK M. LEIWAKABESSY, ABDUL RACHIM).

Tu j u a n p e n e l i t i a n i n i a d a l a h untuk mempela j a r i penga-

r u h pemberian CaC03, CaC03

+

S i l i k a - G e l , dan j e r a m i p a d i

t e r h a d a p perubahan beberapa s i f a t k i m i a , y a i t u aluminium-

d a p a t - d i t u k a r (Al-dd); b e s i d a n mangan-dapat-ditukar

(Fe-dd dan Mn-dd); pH t a n a h , dan pertumbuhan tanaman ja-

gung ( ~ e a

-

mays

I,.)

v a r i e t a s Harapan Baru s e b a g a i tanaman

i n d i k a t o r pada Tanah S u l f a t Masam d a r i D e l t a T e l a n g , Suma-

t e r a S e l a t a n .

P e n e l i t i a n i n i merupakan percobaan p o t d i Rumah Kaca

J u r u s a n Tanah. Rancangan percobaannya a d a l a h f a k t o r i a l

a c a k l e n g k a p

3

x 3 x 2 dengan t i g a k a l i ulangan.

Penambahan CaC03 d a n / a t a u CaC03

+

S i l i k a - G e l dengan

t a k a r a n s e t a r a 1 Al-dd dan 2 Al-dd, akan meningkatkan pH

t a n a h , menurunkan Al-dd, Fe-dd, d a n Mn-dd pada minggu k s -

2 , 4 , dan 6 s e t e l a h i n k u b a s i , meningkatkan r a t a - r a t a t i n g -

g i tanaman jagung v a r i e t a s Ii-6 pada umur 14, 21, dan 2 8

HST, dan bobot k e r i n g t a j u k pada umur 28 HST.

P e n i n g k a t a n t a k a r a n CaCO yang d i b e r i k a n , d a r i s e t a r a 3

(3)

A 1 d a n menurunkan s e r a p a n Fe d a n Mn. I n t e r a k s i n y a d e n g a n j e r a m i p a d i memberikan h a s i l y a n g sama. P e n g a r u h p e n i n g k a t- a n t a k a r a n CaC03

+

S i l i k a - G e l y a n g d i b e r i k a n , d a r i s e t a r a

1 Al-dd m e n j a d i s e t a r a 2 A1-dd, a k a n m e n i n g k a t k a n s e r a p a n Fe d a n menurunkan s e r a p a n A 1 d a n En. I n t e r a k s i n y a d e n g a n j e r a m i p a d i memberikan h a s i l y a n g sama.

Penambahan j e r a m i p a d i s e b a n y a k 15 t o n / h a , a k a n c e n d e - r u n g m e n i n g k a t k a n pH t a n a h , Fe-dd, Mn-dd, s e r a p a n F e ;

m e n u r u n k a n Al-dd

,

rata-ra ta t i n g g i t a n a m a n , b o b o t k e r i n g t a j u k , s e r a p a n A l , d a n Mn.

Penambahan j e r a m i p a d i y a n g d i k o m b i n a s i d e n g a n C a C 0 3 a t a u C a C C

+

S i l i k a - G e l c e n d e r u n g menurunkan r a t a - r a t a

3

t i n g c i t a n a m a n d a n b o b o t k e r i n g t a j u k . P e n i n g k a t a n t a k a r - a n C a C O a t a u C a C O

+

S i l i k a - G e l y a n g d i b e r i k a n , a k a n c e n -

3

3

d e r u n g m e n i n g k a t k a n pH t a n a h , menurunkan Al-dd, Fe-dd, d a n En-dd.

K a l s i u m k a r b o n a t b e r b e d a n y a t a p e n g a r u h n y a d e n g a n CaCO

3

+ S i l i k a - G e l t e r h a d a p Fe-dd d a n Kn-dd p a d a minggu ke- 6 s e t e l a n i n k u b a s i . P e n u r u n a n Fe-ad d a n Mn-dd a d a l a h l e b i h b e s a r d e n g a n a d a n y a penarcbahan CaCO

+

S i l i k a - G e l

3

(4)

PENGkRUH PEMBERIAN CaC03, C a C C 3 + SILIKA-GEL, DAN JERAMI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBERAPA SIFAT K I M I A DAN PERTUMBUHAN

T.4NAMAN J A G U N G ( Z e a

-

mays L . ) VARiETAS HARAPAN BARU PADA TANAH SULFAT MASAM D A R I DELTA TELANG,

SUMATERA SELATAN

o l e h

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA

T e s i s s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k m e m p e r o l e h g e l a r S a r ja n a

p a d a

J u r u s a n T a n a h , F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n B o g o r

(5)

J u d u l T e s i s : PENGARUH PEMBERIAN C a C O j , C a C O j

+

SILIKA- GEL, DAK JERAKI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBEMPA SIFAT K I M I A DA?' PERTUMBWN TANAMAN J A G U K G ( Z e a

-

mays L. ) VARIETAS HARAPAN BARU PADA TAXAH SULFAT MASAM DARI DELTA TELANG

,

SUMATERA SELA

T;

'7

Nama Mahasiswa : J A C K YANTO HALIF SURJA SAYUDERA

Nornor Pokok : A 19.0273

M e n y e t u j u i K o m i s i Pembimbing

-

/

Ir. Rykson, S i t u m o r a n g Ke t u a

/- - .- . .~ . . -.--

C

-

~--

----.

Ir. A b d u l R h h i m

Anggo ta A n g g o t a

(6)

RIWAYAT HIDUF

P e n u l i s d i l a h i r k a n d i J a k a r t a , pada t a n g g a l

5

J u l i

1963, dan merupakan anak k e t u juh d a r i t u juh b e r s a u d a r a .

Orang t u a p e n u l i s a d a l a h J o o s Yanto Halim S u r j a Samudera

( a l m ) den L i e s Wati.

Pada t a h u n 1976, p e n u l i s l u l u s d a r i SD Bunda H a t i Ku-

d u s , kemudian pada tahun 1979 l u l u s d a r i SMP Bunda H a t i

Kudus, dan pada t a h u n 1982 l u l u s d a r i SMA Bunda H a t i Kudus

d i J a k a r t a . S e l a n j u t n y a , m e l a l u i j a l u r P e r i n t i s Dua penu-

l i s d i t e r i m a s e b a g a i mahasiswa T i n g k a t P e r s i a p a n Bersama

d i I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor ( I P B ) . Pada t a h u n 1987, penu-

l i s menjadi mahasiswa pada J u r u s a n Tanah, F a k u l t a s P e r t a -

(7)

KATA EENGANTAR

D i I n d o n e s i a , l u a s a n t o t a l t a n a h s u l f a t masam p o t e n -

s i a l d a n a k t u a l belum d i k e t a h u i s e c a r a p a s t i , a k a n t e t a p i

d i p e r k i r a k a n l u a s n y a mencapai

1.5

h i n g g a 2 j u t a h e k t a r . K e s u b u r a n a l a m i t a n a h t e r s e b u t a d a l a . r e n d a h .

Pada d a s a r n y a , m a s a l a h - m a s a l a h y a n g d i j u m p a i p a d a

t a n a h s u f a t masam, b a i k s e c a r a l a n g s u n g maupun t i d a k l a n g -

s u n g , d i s e b a b k a n o l e h k a r e n a pH t a n a h y a n g r e n d a h . H a l

i n i d i s e b a b k a n k a r e n a t e r j a d i n y a o k s i d a s i p i r i t s e b a g a i

a k i b a t p r o s e s - p r o s e s a l a m i a t a u p u n o l e h a d a n y a campur t a -

n g a n m a n u s i a

.

Usaha m e r e k l a m a s i t a n a h - t a n a h s u l f a t masam d a p a t d i -

l a k u k a n d e n g a n b e r b a g a i c a r a , a n t a r a l a i n d e n g a n p e n c u c i -

a n , a t a u p e n g a p u r a n , a t a u k o m b i n a s i keduanya.

Pada k e s e m p a t a n i n i , p e n u l i s i n g i n menyampaikan u c a p -

a n t e r i m a k a s i h k e p a d a Ir. Rykson S i t u m o r a n g , s e l a k u pem-

b i m b i n g u t a m a , a t a s s a r a n , k r i t i k , d a n bimbingannya s e l a -

m a p e n e l i t i a n i n i d i l a k s a n a k a n . Demikian p u l a k e p a d a

Ir. F r e d e r i k M. Leiwakabessy d a n Ir. Abdul Rachim, s e l a k u

a n g g o t a pembimbing, p e n u l i s j u g a i n g i n menyampaikan rasa

t e r i m a k a s i h yang s e b e s a r - b e s a r n y a . Ucapan t e r i m a k a s i h

d a n p e n g h a r g a a n y a n g sedalam-dalamnya i n g i n p e n u l i s p e r -

sembahkan kepada i b u s e r t a kakak-kakak p e n u l i s , a t a s s e g a -

l a d o a , p e n g e r t i a n , b i m b i n g a n , d a n d o r o n g a n y a n g d i b e r i k a n

k e p a d a p e n u l i s . S e l a n j u t n y a , k e p a d a semua p i h a k y a n g t e -

(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
(43)
(44)
(45)
(46)
(47)
(48)
(49)
(50)
(51)
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)
(59)
(60)
(61)
(62)
(63)
(64)
(65)
(66)
(67)
(68)
(69)
(70)
(71)
(72)
(73)
(74)
(75)
(76)
(77)
(78)
(79)
(80)
(81)
(82)
(83)
(84)
(85)
(86)

PENGkRUH PEMBERIAN CaC03, C a C C 3 + SILIKA-GEL, DAN JERAMI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBERAPA SIFAT K I M I A DAN PERTUMBUHAN

T.4NAMAN J A G U N G ( Z e a

-

mays L . ) VARiETAS HARAPAN BARU PADA TANAH SULFAT MASAM D A R I DELTA TELANG,

SUMATERA SELATAN

o l e h

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA

T e s i s s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k m e m p e r o l e h g e l a r S a r ja n a

p a d a

J u r u s a n T a n a h , F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n B o g o r

(87)

RINGKA SAN

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA. Pengaruh Pemberian CaCO 3' CaC03

+

S i l i k a - G e l , dan J e r a m i P a d i Terhadap P e r u b a h a n Be-

b e r a p a S i f a t Kimia dan Pertumbuhan Tanaman Jagung ( ~ e a

-

mays

L . ) V a r i e t a s Harapan Baru Pada Tanah S u l f a t Masam da-

r i D e l t a T e l a n g , Sumatera S e l a t a n (Di bawah bimbingan

RYKSON SITUMORANG, FREDERIK M. LEIWAKABESSY, ABDUL RACHIM).

Tu j u a n p e n e l i t i a n i n i a d a l a h untuk mempela j a r i penga-

r u h pemberian CaC03, CaC03

+

S i l i k a - G e l , dan j e r a m i p a d i

t e r h a d a p perubahan beberapa s i f a t k i m i a , y a i t u aluminium-

d a p a t - d i t u k a r (Al-dd); b e s i d a n mangan-dapat-ditukar

(Fe-dd dan Mn-dd); pH t a n a h , dan pertumbuhan tanaman ja-

gung ( ~ e a

-

mays

I,.)

v a r i e t a s Harapan Baru s e b a g a i tanaman

i n d i k a t o r pada Tanah S u l f a t Masam d a r i D e l t a T e l a n g , Suma-

t e r a S e l a t a n .

P e n e l i t i a n i n i merupakan percobaan p o t d i Rumah Kaca

J u r u s a n Tanah. Rancangan percobaannya a d a l a h f a k t o r i a l

a c a k l e n g k a p

3

x 3 x 2 dengan t i g a k a l i ulangan.

Penambahan CaC03 d a n / a t a u CaC03

+

S i l i k a - G e l dengan

t a k a r a n s e t a r a 1 Al-dd dan 2 Al-dd, akan meningkatkan pH

t a n a h , menurunkan Al-dd, Fe-dd, d a n Mn-dd pada minggu k s -

2 , 4 , dan 6 s e t e l a h i n k u b a s i , meningkatkan r a t a - r a t a t i n g -

g i tanaman jagung v a r i e t a s Ii-6 pada umur 14, 21, dan 2 8

HST, dan bobot k e r i n g t a j u k pada umur 28 HST.

P e n i n g k a t a n t a k a r a n CaCO yang d i b e r i k a n , d a r i s e t a r a 3

(88)

A 1 d a n menurunkan s e r a p a n Fe d a n Mn. I n t e r a k s i n y a d e n g a n j e r a m i p a d i memberikan h a s i l y a n g sama. P e n g a r u h p e n i n g k a t- a n t a k a r a n CaC03

+

S i l i k a - G e l y a n g d i b e r i k a n , d a r i s e t a r a

1 Al-dd m e n j a d i s e t a r a 2 A1-dd, a k a n m e n i n g k a t k a n s e r a p a n Fe d a n menurunkan s e r a p a n A 1 d a n En. I n t e r a k s i n y a d e n g a n j e r a m i p a d i memberikan h a s i l y a n g sama.

Penambahan j e r a m i p a d i s e b a n y a k 15 t o n / h a , a k a n c e n d e - r u n g m e n i n g k a t k a n pH t a n a h , Fe-dd, Mn-dd, s e r a p a n F e ;

m e n u r u n k a n Al-dd

,

rata-ra ta t i n g g i t a n a m a n , b o b o t k e r i n g t a j u k , s e r a p a n A l , d a n Mn.

Penambahan j e r a m i p a d i y a n g d i k o m b i n a s i d e n g a n C a C 0 3 a t a u C a C C

+

S i l i k a - G e l c e n d e r u n g menurunkan r a t a - r a t a

3

t i n g c i t a n a m a n d a n b o b o t k e r i n g t a j u k . P e n i n g k a t a n t a k a r - a n C a C O a t a u C a C O

+

S i l i k a - G e l y a n g d i b e r i k a n , a k a n c e n -

3

3

d e r u n g m e n i n g k a t k a n pH t a n a h , menurunkan Al-dd, Fe-dd, d a n En-dd.

K a l s i u m k a r b o n a t b e r b e d a n y a t a p e n g a r u h n y a d e n g a n CaCO

3

+ S i l i k a - G e l t e r h a d a p Fe-dd d a n Kn-dd p a d a minggu ke- 6 s e t e l a n i n k u b a s i . P e n u r u n a n Fe-ad d a n Mn-dd a d a l a h l e b i h b e s a r d e n g a n a d a n y a penarcbahan CaCO

+

S i l i k a - G e l

3

(89)

PENGkRUH PEMBERIAN CaC03, C a C C 3 + SILIKA-GEL, DAN JERAMI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBERAPA SIFAT K I M I A DAN PERTUMBUHAN

T.4NAMAN J A G U N G ( Z e a

-

mays L . ) VARiETAS HARAPAN BARU PADA TANAH SULFAT MASAM D A R I DELTA TELANG,

SUMATERA SELATAN

o l e h

J A C K YANTO HALIM SURJA SAMUDERA

T e s i s s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k m e m p e r o l e h g e l a r S a r ja n a

p a d a

J u r u s a n T a n a h , F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n B o g o r

(90)

J u d u l T e s i s : PENGARUH PEMBERIAN C a C O j , C a C O j

+

SILIKA- GEL, DAK JERAKI PAD1 TERHADAP PERUBAHAN BEBEMPA SIFAT K I M I A DA?' PERTUMBWN TANAMAN J A G U K G ( Z e a

-

mays L. ) VARIETAS HARAPAN BARU PADA TAXAH SULFAT MASAM DARI DELTA TELANG

,

SUMATERA SELA

T;

'7

Nama Mahasiswa : J A C K YANTO HALIF SURJA SAYUDERA

Nornor Pokok : A 19.0273

M e n y e t u j u i K o m i s i Pembimbing

-

/

Ir. Rykson, S i t u m o r a n g Ke t u a

/- - .- . .~ . . -.--

C

-

~--

----.

Ir. A b d u l R h h i m

Anggo ta A n g g o t a

(91)

RIWAYAT HIDUF

P e n u l i s d i l a h i r k a n d i J a k a r t a , pada t a n g g a l

5

J u l i

1963, dan merupakan anak k e t u juh d a r i t u juh b e r s a u d a r a .

Orang t u a p e n u l i s a d a l a h J o o s Yanto Halim S u r j a Samudera

( a l m ) den L i e s Wati.

Pada t a h u n 1976, p e n u l i s l u l u s d a r i SD Bunda H a t i Ku-

d u s , kemudian pada tahun 1979 l u l u s d a r i SMP Bunda H a t i

Kudus, dan pada t a h u n 1982 l u l u s d a r i SMA Bunda H a t i Kudus

d i J a k a r t a . S e l a n j u t n y a , m e l a l u i j a l u r P e r i n t i s Dua penu-

l i s d i t e r i m a s e b a g a i mahasiswa T i n g k a t P e r s i a p a n Bersama

d i I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor ( I P B ) . Pada t a h u n 1987, penu-

l i s menjadi mahasiswa pada J u r u s a n Tanah, F a k u l t a s P e r t a -

(92)

KATA EENGANTAR

D i I n d o n e s i a , l u a s a n t o t a l t a n a h s u l f a t masam p o t e n -

s i a l d a n a k t u a l belum d i k e t a h u i s e c a r a p a s t i , a k a n t e t a p i

d i p e r k i r a k a n l u a s n y a mencapai

1.5

h i n g g a 2 j u t a h e k t a r . K e s u b u r a n a l a m i t a n a h t e r s e b u t a d a l a . r e n d a h .

Pada d a s a r n y a , m a s a l a h - m a s a l a h y a n g d i j u m p a i p a d a

t a n a h s u f a t masam, b a i k s e c a r a l a n g s u n g maupun t i d a k l a n g -

s u n g , d i s e b a b k a n o l e h k a r e n a pH t a n a h y a n g r e n d a h . H a l

i n i d i s e b a b k a n k a r e n a t e r j a d i n y a o k s i d a s i p i r i t s e b a g a i

a k i b a t p r o s e s - p r o s e s a l a m i a t a u p u n o l e h a d a n y a campur t a -

n g a n m a n u s i a

.

Usaha m e r e k l a m a s i t a n a h - t a n a h s u l f a t masam d a p a t d i -

l a k u k a n d e n g a n b e r b a g a i c a r a , a n t a r a l a i n d e n g a n p e n c u c i -

a n , a t a u p e n g a p u r a n , a t a u k o m b i n a s i keduanya.

Pada k e s e m p a t a n i n i , p e n u l i s i n g i n menyampaikan u c a p -

a n t e r i m a k a s i h k e p a d a Ir. Rykson S i t u m o r a n g , s e l a k u pem-

b i m b i n g u t a m a , a t a s s a r a n , k r i t i k , d a n bimbingannya s e l a -

m a p e n e l i t i a n i n i d i l a k s a n a k a n . Demikian p u l a k e p a d a

Ir. F r e d e r i k M. Leiwakabessy d a n Ir. Abdul Rachim, s e l a k u

a n g g o t a pembimbing, p e n u l i s j u g a i n g i n menyampaikan rasa

t e r i m a k a s i h yang s e b e s a r - b e s a r n y a . Ucapan t e r i m a k a s i h

d a n p e n g h a r g a a n y a n g sedalam-dalamnya i n g i n p e n u l i s p e r -

sembahkan kepada i b u s e r t a kakak-kakak p e n u l i s , a t a s s e g a -

l a d o a , p e n g e r t i a n , b i m b i n g a n , d a n d o r o n g a n y a n g d i b e r i k a n

k e p a d a p e n u l i s . S e l a n j u t n y a , k e p a d a semua p i h a k y a n g t e -

(93)
(94)
(95)

Referensi

Dokumen terkait

Usaha ekspor film dapat dilakukan oleh per usahaan ekspor film at au per usahaan pem buat an film at au perusahaan pengedar film y ang m em ilik i izin sebagaim ana dim

(muwafaqah), dengan  memperhatikan fungsi  sosial, struktur teks,  dan unsur kebahasaan  dari teks interaksi  transaksional lisan dan  tulis, sesuai dengan 

 Membuat lebih dari satu jangkaan yang munasabah tentang suatu peristiwa berdasarkan pemerhatian, pengalaman lalu atau data..  Membuat jangkaan melalui intrapolasi

Pengawasan terhadap pengelolaan keuangan daerah oleh lembaga legislatif (DPRD) terhadap lembaga eksekutif (pemerintah daerah) sangat penting dilakukan, karena

Puji syukur Alhamdulillah penulis panjatkan kehadirat Allah SWT beserta junjungan Rasulullah SAW melimpahkan Rahmat, hidayah, inayah-NYA kepada penulis hingga dapat

Dalam penelitian ini, penulis memfokuskan penelitian pada adegan-adegan yang menggambarkan seksualitas pada film Supernova edisi Ksatria, Putri dan Bintang

Penelitian ini merupakan Penelitian Tindakan Kelas dengan menggunakan metode Think Pair and Share dalam meningkatkan hasil belajar siswa pada mata pelajaran

Pada tanggal 31 Desember 2013, piutang Perusahaan seperti diungkapkan pada Catatan 12 dan 15 digunakan sebagai jaminan atas fasilitas pinjaman yang diperoleh dari