liên môn hk2

I.Tên tình hu ng

ố

: V n d ng ki n th c liên môn đ gi i quy t tình hu ng: ậ ụ ế ứ ể ả ế ố

“Nói Không V i Th c ph m B n”.

ớ

ự

ẩ

ẩ

Ngày nay, đ t nấ ước ta đang trong th i kì công nghi p hóa – hi n đ i hóa, kinh tờ ệ ệ ạ ế

phát tri n khi n nhu c u c a ngể ế ầ ủ ười dân càng ngày càng cao. Không còn “chỉ

tiêu” ăn no, m c m n a mà l i tr thành ăn ngon, m c đ p. Tuy v y, vi c giặ ấ ữ ạ ở ặ ẹ ậ ệ ữ

v sinh an toàn th c ph m v n ch a đệ ự ẩ ẫ ư ược nhi u ngề ười chú ý đ n.ế

M t trong nh ng v n đ xã h i đang độ ữ ấ ề ộ ượ ấc r t nhi u ngề ười quan tâm hi n nayệ

chính là tình hình v sinh an toàn th c ph m. Trên các phệ ự ẩ ương ti n thông tin đ iệ ạ

chúng, chúng ta th y xu t hi n ngày càng nhi u nh ng tin t c hình nh v cácấ ấ ệ ề ữ ứ ả ề

vi c m t v sinh an toàn th c ph m. S d ng các s n ph m m t v sinh gây raệ ấ ệ ự ẩ ử ụ ả ẩ ấ ệ

nhi u h u qu không t t đ n s c kho c a m i ngề ậ ả ố ế ứ ẻ ủ ỗ ười. V y di n bi n c a tìnhậ ễ ế ủ

tr ng trên đang ra sao, tôi không dám kh ng đ nh trong bài vi t này đã th c s cóạ ẳ ị ế ự ự

cái nhìn t ng quan nh ng hi v ng nó s cung c p cho b n đ c nh ng nhìn nh nổ ư ọ ẽ ấ ạ ọ ữ ậ

v tình tr ng m t v sinh an toàn th c ph m đang h ng ngày h ng gi t n t iề ạ ấ ệ ự ẩ ằ ằ ờ ồ ạ

xung quanh cu c s ng chúng ta. ộ ố

Trong nh ng năm g n đây, n n kinh t c a nữ ầ ề ế ủ ước ta chuy n sang c ch thể ơ ế ị

trường. Các lo i th c ph m s n xu t, ch bi n trong nạ ự ẩ ả ấ ế ế ước và nước ngoài nh pậ

vào Vi t Nam ngày càng nhi u ch ng lo i. Vi c s d ng các ch t ph gia trongệ ề ủ ạ ệ ử ụ ấ ụ

s n xu t tr nên ph bi n. Các lo i ph m màu, đả ấ ở ổ ế ạ ẩ ường hóa h c đang b l mọ ị ạ

Chúng ta đã th y nh ng lo i th c ph m trên r t có h i cho l i s ng c a conấ ữ ạ ự ẩ ấ ạ ố ố ủ

người . Và tôi mu n cu c s ng c a chúng ta không còn th c ph m nhi m đ cố ộ ố ủ ự ẩ ễ ộ

làm gây h i cho con ngạ ười . Vì v y chúng ta c n ph i có nh ng bi n pháp, l iậ ầ ả ữ ệ ờ

đ i ngh và d n ch ng c th cho m i ngờ ị ẫ ứ ụ ể ọ ười bi t đế ược tác h i c a th c ph mạ ủ ự ẩ

b nhi m đ c ị ễ ộ

II. M c tiêu gi i quy t tình hu ng

ụ

ả

ế

ố

B ng ki n th c môn h c nh Công ngh , V t lí, Hóa h c, Sinh h c, Giáo d cằ ế ứ ọ ư ệ ậ ọ ọ ụ

công dân và ki n th c th c t đ cho m i ngế ứ ự ế ể ọ ười trong nước và ngoài nước th yấ

được h u qu c a tình tr ng th c ph m b nhi m trùng, nhi m đ c trôi n iậ ả ủ ạ ự ẩ ị ễ ễ ộ ổ

trong xã h i hi n nay có tác đ ng không nh đ n môi trộ ệ ộ ỏ ế ường s ng và s c kh eố ứ ỏ

c a con ngủ ười.Ngoài ra giúp cho m i ngọ ười bi t đế ược nh ng tác h i c a nóữ ạ ủ

nguy hi m nh th nào ? T đó, đ ra để ư ế ừ ề ược các bi n pháp gi v sinh an toànệ ữ ệ

th c ph m nh m b o v môi trự ẩ ằ ả ệ ường và s c kh e c ng đ ng.Và kêu g i c ngứ ỏ ộ ồ ọ ộ

đ ng quan tâm nhi u h n đ n an toàn v sinh th c ph m, nói không v i th cồ ề ơ ế ệ ự ẩ ớ ự

ph m ô nhi m. Bên c nh đó là nâng cao trách nhi m, vai trò c a c quan nhàẩ ễ ạ ệ ủ ơ

nước trong vi c ki m tra phát hi n, x lý, ngăn ch n nh ng hành vi vi ph m vệ ể ệ ử ặ ữ ạ ề

v sinh an toàn th c ph m. Đ ng th i nâng cao trách nhi m c a các t ch c, cáệ ự ẩ ồ ờ ệ ủ ổ ứ

nhân s n xu t, kinh doanh đ i v i s c kh e ngả ấ ố ớ ứ ỏ ười tiêu dùng; nâng cao nh nậ

ch t, ôi thiu, có ch t b o qu n, ph gia... Nó cũng có th coi là là b nh truy nấ ấ ả ả ụ ể ệ ề

qua th c ph m, là k t qu c a vi c ăn th c ph m b ô nhi m. V y chúng taự ẩ ế ả ủ ệ ự ẩ ị ễ ậ

cùng tìm hi u có nh ng nguyên nhân nào có th gây ng đ c th c ăn? ể ữ ể ộ ộ ứ

 Nguyên nhân chính c a vi c làm c ng đ ng ph i đ ng trủ ệ ộ ồ ả ứ ước nguy cơ t n vong mong manh, đó là thái đ đ c ác, ích k c a nh ng ngồ ộ ộ ỉ ủ ữ ười s nả xu t th c ph m. N u là c s nh l thì h i s c kh e c a ngấ ự ẩ ế ơ ở ỏ ẻ ạ ứ ỏ ủ ười trong xóm, trong thông, hay trong vùng… Nh ng ph i nhìn nh n m tư ả ậ ộ

nguy c l n h n, khi ph n nhi u th c ph m chúng ta tiêu th l i đơ ớ ơ ầ ề ự ẩ ụ ạ ược cung c p t các công ty công nghi p s n xu t hàng lo t. Và m c đấ ừ ệ ả ấ ạ ứ ộ

và ph m vi gây h i s g p bao nhiêu l n so v i s n xu t manh múnạ ạ ẽ ấ ầ ớ ả ấ

kia?

 Kinh doanh, s n xu t th c ph m b n mang l i l i nhu n caoả ấ ự ẩ ẩ ạ ợ ậ

 Ngoài ra, tâm lí dùng và tiêu th hàng r , đ c bi t là hàng có xu tụ ẻ ặ ệ ấ

xứ Trung Qu c c a ngố ủ ười Vi t Nam.ệ

Ví d :ụ nh h ng ngày chúng ta đã t ng xem qua nhi u phóng s trên VTV vư ằ ừ ề ự ề

vi c m t sệ ộ ố c s s n xu t m , mua m b n và s n xu t c c b n đ bán choơ ở ả ấ ỡ ỡ ẩ ả ấ ự ẩ ể

nh ngữ quán c m, ti m bún hay là nh ng ngơ ệ ữ ười bán rong đ “ rán” xúc xích,ể xiên que… trước c ng các trổ ường h c m i ngày…ọ ỗ Nguyên nhân gây ng đ c r t đaộ ộ ấ

d ng nh ng theo các nhà khoa h c cũng chia thành 4 nhóm chính sau: ạ ư ọ

* Ng đ c do th c ăn nhi m vi sinh v t và đ c t c a vi sinh v tộ ộ ứ ễ ậ ộ ố ủ ậ : Do vi khu n và đ c t c a vi khu n, do virus, do ký sinh trùng, do n m m c và n mẩ ộ ố ủ ẩ ấ ố ấ

men.Vi sinh v t hi n di n kh p n i xung quanh chúng ta, chúng tác đ ng r tậ ệ ệ ở ắ ơ ộ ấ

nhi u đ n cu c s ng c a con ngề ế ộ ố ủ ười nh ng đa ph n chúng ta không th nhìnư ầ ể

th y b ng m t thấ ằ ắ ường. - Do vi khu n và đ c t c a vi khu n: Thẩ ộ ố ủ ẩ ường g p do viặ

khu n gây b nh thẩ ệ ương hàn (Salmonella),vi khu n gây b nh l (Shigella), viẩ ệ ỵ

khu n gây a ch y (E.Coli) ho c nhi m các đ c t c a vi khu n t c uẩ ỉ ả ặ ễ ộ ố ủ ẩ ụ ầ

- Do vi rút: Thường g p do các lo i vi rút gây viêm gan A (Hepatis virut A), virutặ ạ

gây b nh b i li t (Polio Picornavirus), virut gây a ch y (Rota virus). ệ ạ ệ ỉ ả

- Do kí sinh trùng: Sán lá gan, sán bò, u trùng sán l n, các lo i đ n bào (Amip,ấ ợ ạ ơ

trùng lông...), các lo i giun và u trùng giun.ạ ấ

- Do n m m c và n m men: Thấ ố ấ ường g p do loài Asper gillus, Penicilium,ặ

Candida... Nguy hi m h n là m t s loài n m m c có kh năng sinh đ c t nhể ơ ộ ố ấ ố ả ộ ố ư

Aflatoxin gây ung th .ư

* Ng đ c do th c ăn b bi n ch t, ôi thiuộ ộ ứ ị ế ấ : M t s lo i th c ph m khi đ lâuộ ố ạ ự ẩ ể

amin sinh ra trong th c ăn nhi u đ m (th t, cá, tr ng…) hay các Peroxit có trongứ ề ạ ị ứ

d u m đ lâu ho c rán đi rán l i nhi u l n, là các ch t đ c h i trong c th .ầ ỡ ể ặ ạ ề ầ ấ ộ ạ ơ ể

Các ch t này thấ ường không b phá h y hay gi m kh năng gây đ c khi đị ủ ả ả ộ ược đun sôi.

* Ng đ c do b n thân th c ăn có s n ch t đ c: B n thân ch t đ c có s n trongộ ộ ả ứ ẵ ấ ộ ả ấ ộ ẵ

th c ph m, khi chúng ta ăn các th c ph m có ch a s n các ch t đ c này r t cóự ẩ ự ẩ ứ ẵ ấ ộ ấ

th b ng đ c. ể ị ộ ộ

- Đ ng v t đ c: Thộ ậ ộ ường do ăn ph i các lo i cá nóc đ c, ăn cóc, m t cá tr m ...ả ạ ộ ậ ắ

- Th c v t đ c: N m đ c, khoai tây m c m m, s n, m t s lo i đ u qu , láự ậ ộ ấ ộ ọ ầ ắ ộ ố ạ ậ ả

ngón...

* Ng đ c do th c ăn b ô nhi m các ch t hóa h c, hóa ch t b o v th cộ ộ ứ ị ễ ấ ọ ấ ả ệ ự

- Do ô nhi m các kim lo i n ng: Thễ ạ ặ ường g p do ăn các th c ăn đóng h p hay ănặ ứ ộ

th c ph m đự ẩ ược nuôi tr ng t nh ng vùng đ t nồ ừ ữ ấ ước ô nhi m kim lo i n ng.ễ ạ ặ

Các kim lo i thạ ường gây ô nhi m nh : Chì, Đ ng, Asen, Thu ngân, Cadimi... ễ ư ồ ỷ

- Do thu c b o v th c v t: Thố ả ệ ự ậ ường là các lo i thu c di t côn trùng, thu c trạ ố ệ ố ừ

đ ng v t ăn h i, thu c di t m i, m t. Nguyên nhân thộ ậ ạ ố ệ ố ọ ường do ăn rau xanh, hoa qu ...có lả ượng t n d thu c b o v th c v t quá cao. ồ ư ố ả ệ ự ậ

- Do các lo i thu c thú y: Thạ ố ường g p là các lo i thu c kích thích tăng trặ ạ ố ưởng, tăng tr ng, các lo i kháng sinh. ọ ạ

- Do các lo i ph gia th c ph m: Thạ ụ ự ẩ ường g p là các lo i thu c dùng b o qu nặ ạ ố ả ả

th c ph m (cá, th t, rau, qu ... ), các lo i ph m m u đ c dùng trong ch bi nự ẩ ị ả ạ ẩ ầ ộ ế ế

th c ph m.ự ẩ

- Do quá trình s d ng và b o qu n không đúngử ụ ả ả

 Dùng d ng c sành s , s t tráng men, nh a tái sinh … b nhi m ch t chìụ ụ ứ ắ ự ị ễ ấ

đ ch a đ ng th c ph m.ể ứ ự ự ẩ

 Đ th c ăn qua đêm ho c bày bán c ngày nhi t đ thể ứ ặ ả ở ệ ộ ường; th c ănứ

không được đ y k , đ b i b n, các lo i côn trùng g m nh m, ru i và cácậ ỹ ể ụ ẩ ạ ặ ấ ồ

đ ng v t khác ti p xúc gây ô nhi m.ộ ậ ế ễ

 Do th c ph m b o qu n không đ đ l nh ho c không đ đ nóng làmự ẩ ả ả ủ ộ ạ ặ ủ ộ cho vi khu n ẩ v n phát tri nẫ ể .

Hi n tệ ượng ng đ c th c ph m x y ra ngày càng nhi u nhi u đ a phộ ộ ự ẩ ả ề ở ề ị ương trên c nả ước. Ng đ c th c ph m x y ra không ch các nhà ăn t p th (nhàộ ộ ự ẩ ả ỉ ở ậ ể

máy, xí nghi p, trệ ường h c,..) mà còn x y ra r t nhi u gia đình, k c thành thọ ả ấ ề ể ả ị

và nông thôn. H u qu t nh ng th c ph m b nhi m trùng, nhi m đ c có thậ ả ừ ữ ự ẩ ị ễ ễ ộ ể

th y r t rõ trong m t vài d n ch ng c th dấ ấ ộ ẫ ứ ụ ể ưới đây:

* Đ i v i môi trố ớ ường s ngố

- Th c ph m đã ôi thiu nên có mùi n ng s gây ô nhi m không khí môi trự ẩ ặ ẽ ễ ường xung quanh.

- Bên c nh đó, trong quá trình l u thông và s d ng thu c b o v th c v t, n uạ ư ử ụ ố ả ệ ự ậ ế

s d ng không đúng và thi u bi n pháp phòng ng a, thu c cũng s gây nh ngử ụ ế ệ ừ ố ẽ ữ

tác h i không nh cho môi trạ ỏ ường.

- Hình nh đ t nả ấ ước Vi t Nam văn minh d n b m t đi nét văn hóa đ c tr ng v iệ ầ ị ấ ặ ư ớ

- Nguy c đáng báo đ ng n a là chính con ngơ ộ ữ ười chúng ta hàng ngày hàng giờ

đang t h y ho i không gian s ng c a mình và nh ng ngự ủ ạ ố ủ ữ ười thân trong gia đình.

* H u qu đ i v i con ngậ ả ố ớ ười

- B nh t t nguy hi m: bu n nôn,viêm màng não, b nh ung th và có th gây t ệ ậ ể ồ ệ ư ể ử

vong .

- Tâm lí hoang mang cho người tiêu dung.

- Th c ph m b n có giá bán r h n th c ph m s ch, gây lũng đo n th trự ẩ ẩ ẻ ơ ự ẩ ạ ạ ị ường, nh h ng đ n cá nhân , doanh nghi p làm ăn chân chính, gây nh h ng n ng

ả ưở ế ệ ả ưở ặ

n t i n n kinh t . Sau đây chúng ta tìm hi u r h n v m t s h u qu c a ề ớ ề ế ể ọ ơ ề ộ ố ậ ả ủ

nó :

+ B nh ung thệ ư: Nói v th c ph m b n, m i năm t i Vi t Nam có h n 75.000 ề ự ẩ ẩ ỗ ạ ệ ơ

người ch t vì ung th , nghĩa là m i ngày có 250 ngế ư ỗ ười ch t. Nh chúng ta đã ế ư

th y m t con s t vong th t là kh ng kh ng khi p cho ngấ ộ ố ử ậ ủ ủ ế ười dân chúng ta +Bu n nônồ : Vi khu n có h i t n công c th qua đẩ ạ ấ ơ ể ường tiêu hóa, h th ng mi nệ ố ễ

d ch ph n ng l i làm ngị ả ứ ạ ườ ệi b nh c m th y bu n nôn và nôn m a đ th i đ c ả ấ ồ ử ể ả ộ

lượng đ c t mà c th ti p nh n. Thông thộ ố ơ ể ế ậ ường tri u ch ng này kéo dài ệ ứ

kho ng 12 đ n 48 gi . ả ế ờ

+Tiêu ch yả : B nh làm tăng s l n đi đ i ti n, gây ra hi n tệ ố ầ ạ ệ ệ ượng phân l ng. Đ yỏ ầ

h i, chu t rút, đau b ng thơ ộ ụ ường đi kèm v i tiêu ch y do ng đ c th c ăn. Hi nớ ả ộ ộ ứ ệ

tượng này di n ra lâu dài c th b m t nễ ơ ể ị ấ ước và suy ki t. ệ

+ Nh c đ u:ứ ầ Nh c đ u nhi u m c đ t nh đ n nghiêm tr ng, đi kèm là cácứ ầ ở ề ứ ộ ừ ẹ ế ọ

tri u ch ng bu n nôn, tiêu ch y, nôn m a ho c s t. Đau đ u có th phát sinh doệ ứ ồ ả ử ặ ố ầ ể

+T vong:ử T vong là h u qu c a ng đ c c p r t n ng, ng đ c c p khôngử ậ ả ủ ộ ộ ấ ấ ặ ộ ộ ấ

được c u ch a k p th i ho c h u qu c a nhi m đ c kéo dài đã d n đ n b nhứ ữ ị ờ ặ ậ ả ủ ễ ộ ẫ ế ệ

hi m nghèo không c u ch a để ứ ữ ược. H u qu này khi n ngậ ả ế ười dân chúng ta th tậ

hoang mang và lo s ợ

T vong do lử ượng đ c t trong m t cá tr m quá l nộ ố ậ ắ ớ

Thông qua nh ng hi n tữ ệ ượng ng đ c th c ăn thộ ộ ứ ường x y ra, tìm hi u đả ể ược các nguyên nhân gây nhi m trùng, nhi m đ c th c ph m đ t đó chúng ta nên cóễ ễ ộ ự ẩ ể ừ

m t s bi n pháp gi v sinh an toàn th c ph m đ ng th i cũng là góp ph nộ ố ệ ữ ệ ự ẩ ồ ờ ầ

b o v môi trả ệ ường s ng và s c kh e c a con ngố ứ ỏ ủ ười: Đ gi i quy t v n n nể ả ế ấ ạ

th c ph m b n hi n nay, theo gi i chuyên gia trong ngành, Nhà nự ẩ ẩ ệ ớ ước c n đ yầ ẩ

m nh xây d ng các công c đ ki m soát an toàn th c ph m. Song song đó,ạ ự ụ ể ể ự ẩ

ph i tăng y u t “s ch” trong s n xu t, phân ph i th c ph m. Có nâng cao ch tả ế ố ạ ả ấ ố ự ẩ ấ

lượng, đi u ki n s ng c a ngề ệ ố ủ ười dân thì m i có th thanh l c đớ ể ọ ược v n n nấ ạ

th c ph m b n đang t ng ngày, t ng gi đe d a b a c m c a ngự ẩ ẩ ừ ừ ờ ọ ữ ơ ủ ười dân. Bên c nh đó, nh m ràng bu c trách nhi m c a nhà s n xu t trong vi c b o đ m anạ ằ ộ ệ ủ ả ấ ệ ả ả

toàn th c ph m, c n xây d ng chu i s n xu t đ n u m t c s trong chu i viự ẩ ầ ự ỗ ả ấ ể ế ộ ơ ở ỗ

ph m s b đào th i ra kh i th trạ ẽ ị ả ỏ ị ường.

góc đ ng i tiêu dùng, theo các bà n i tr , c quan ch c năng c n thông tin

Ở ộ ườ ộ ợ ơ ứ ầ

ki n th c r ng rãi đ n ngế ứ ộ ế ười dân, nh : Th nào là th c ph m s ch, cách phânư ế ự ẩ ạ

bi t th c ph m kém ch t lệ ự ẩ ấ ượng, nh ng th nên tránh... Ngoài ra, c n có s minhữ ứ ầ ự

b ch, công khai v quy trình s n xu t nuôi tr ng th c ph m t phía doanhạ ề ả ấ ồ ự ẩ ừ

nghi p và c s s n xu t đ ngệ ơ ở ả ấ ể ười dân n m rõ. “Cái g c v n là t c s s nắ ố ẫ ừ ơ ở ả

xu t ch không ph i ngấ ứ ả ười bán hay ch bán.ỗ

5.1 R a s ch tay trử ạ ước khi ch bi n và trế ế ước khi ăn

R a tay trử ước khi ti p xúc v i th c ph m và thế ớ ự ẩ ường xuyên gi s ch tay trongữ ạ

quá trình ch bi n, r a tay sau khi đi v sinh. Đây là m t bi n pháp h u hi u đế ế ử ệ ộ ệ ữ ệ ề

phòng tránh ng đ c th c ph m. Vi c này có kh năng ngăn ng a s lây lan cácộ ộ ự ẩ ệ ả ừ ự

5.2 Gi gìn v sinh n i n u nữ ệ ơ ấ ướng và v sinh nhà b p:ệ ế Thường xuyên lau chùi, c r a s ch s d ng c …Khi dùng xong c n r a s ch, đ ráo ph i khô các d ngọ ử ạ ẽ ụ ụ ầ ử ạ ể ơ ụ

c ch bi n vào n i quy đ nh. ụ ế ế ơ ị

5.3 Ch n th c ph m tọ ự ẩ ươ ại s ch, r a kĩ th c ph m:ử ự ẩ

- Ăn th c ăn th t cá tứ ị ươ ối s ng, rau c , qu tủ ả ươi ngon; th c ăn có mùi l ph i bứ ạ ả ỏ

đi; không ăn cá th t ị ươn hay v a m i b t đ u ừ ớ ắ ầ ươn.

Nguyên t c ch n rau quắ ọ ả

* Không nên mua các lo i rau qu trái v , lúc này th i ti t không thu n l i nênạ ả ụ ờ ế ậ ợ

sâu b phát tri n nhi u, rau qu c n c i nên ngọ ể ề ả ằ ỗ ười tr ng rau ph i dùng nhi uồ ả ề

lo i hóa ch t b o v th c v t, thu c kích thích tăng trạ ấ ả ệ ự ậ ố ưởng.

* Không nên ch n nh ng m rau quá non, m màng, các lo i qu to và bóng soọ ữ ớ ỡ ạ ả

v i bình thớ ường vì nh ng lo i rau qu này ngữ ạ ả ười tr ng ph i dùng hóa ch t b oồ ả ấ ả

v th c v t, thu c kích thích tăng trệ ự ậ ố ưởng.

* Không mua rau qu có mùi v l , màu s c khác thả ị ạ ắ ường.

- Nên ch n rau qu còn nguyên lành, không d p nát ho c có v t n t, th ng.ọ ả ậ ặ ế ứ ủ

- Tránh mua rau qu g t v và x t s n, ngâm nả ọ ỏ ắ ẵ ước vì ngu n nồ ước ngâm không đ m b o v sinh hay có hoà các hoá ch t đ c h i đ gi tr ng.ả ả ệ ấ ộ ạ ể ữ ắ

Cách r a và ch bi nử ế ế

- Ngâm k , r a s ch t ng lá, nh t là các k lá, g t v các lo i qu ăn tỹ ử ạ ừ ấ ẽ ọ ỏ ạ ả ươi. Riêng đ i v i các lo i rau lá nh nh xà lách, rau d n, bông c i thì nên pha vàoố ớ ạ ỏ ư ề ả

nướ ửc r a 1-2 mu ng cà phê mu i đ sâu b và côn trùng bò ra kh i k lá. Đ iỗ ố ể ọ ỏ ẽ ố

v i các lo i rau c , trái cây, đ nguyên c , r a s ch trớ ạ ủ ể ủ ử ạ ước khi g t v .ọ ỏ

- Rau qu ph i ngâm ng p trong nả ả ậ ướ ạc s ch 15-20 phút, r a nhi u l n (ít nh t 3-ử ề ầ ấ

4 l n) dầ ưới vòi nước đ lo i tr ph n l n các thu c b o v th c v t t n d .ể ạ ừ ầ ớ ố ả ệ ự ậ ồ ư

5.4 Th c hi n “ăn chín u ng sôi”ự ệ ố : N u chín th c ph m, đun sôi nấ ự ẩ ước u ng,ố

không đ th c ăn s ng l n v i th c ăn chín. ể ứ ố ẫ ớ ứ

5.5 Đ y th c ăn c n th n:ậ ứ ẩ ậ Th c ăn đã n u chín nên ăn ngay trong 2 gi đ u, đunứ ấ ờ ầ

5.6 C nh báo nguy c ng đ c do s d ng côn trùng làm th c ăn: ả ơ ộ ộ ử ụ ứ

Côn trùng là nh ng đ ng v t không xữ ộ ậ ương s ng, phân b r ng rãi nh t trên tráiố ố ộ ấ

đ t v i h n 1 tri u loài đã đấ ớ ơ ệ ược mô t (chi m h n m t n a t ng s t t c cácả ế ơ ộ ử ổ ố ấ ả

loài sinh v t s ng mà con ngậ ố ười đã bi t) g n nh t t c các môi trế ở ầ ư ấ ả ường s ng.ố

nhi u nỞ ề ước trên th gi i, cũng nh Vi t Nam, vi c s d ng côn trùng làmế ớ ư ở ệ ệ ử ụ

th c ăn có t lâu và khá ph bi n nh cào cào, châu ch u, nh ng t m, d , ong,ứ ừ ổ ế ư ấ ộ ằ ế

m i, nh ng ve s u, sâu cây dâu, sâu cây s n dây…. th m chí còn đố ộ ầ ắ ậ ược ch bi nế ế

thành nh ng món ăn đ c s n (b c p chiên, châu ch u s t sa t , b xít rang láữ ặ ả ọ ạ ấ ố ế ọ

chanh, tr ng cà cu ng ph i khô đ làm bánh ng t, d chiên…). Tuy nhiên, vi cứ ố ơ ể ọ ế ệ

s d ngử ụ côn trùng đ ch bi n thành th c ăn đã và đang xu t hi n nhi u nguyể ế ế ứ ấ ệ ề

c nh hơ ả ưởng đ n s c kh e và th m chí nh hế ứ ỏ ậ ả ưởng đ n tính m ng c a ngế ạ ủ ười ăn.

B xít rangọ

Trong th i gian g n đây, t i m t s n i nờ ầ ạ ộ ố ơ ở ước đã ghi nh n v ng đ c do sậ ụ ộ ộ ử

d ng các lo i côn trùng, u trùng làm th c ăn. Đi n hình là v ng đ c do ăn bụ ạ ấ ứ ể ụ ộ ộ ọ

xít rang t i xã Chi ng Xôm, thành ph S n La làm 05 ngạ ề ố ơ ười m c, 03 ngắ ười ph iả

nh p vi n đi u tr (ngày 19/7/2015); ng đ c do ăn b xít l a t i xã Yên Hòa,ậ ệ ề ị ộ ộ ọ ử ạ

huy n Đà B c, t nh Hòa Bình làm 12 ngệ ắ ỉ ười m c và 07 ngắ ười nh p vi n đi u trậ ệ ề ị

(ngày 16/01/2016) và m i đây nh t là v ng đ c do ăn côn trùng (sâu Ban miêu)ớ ấ ụ ộ ộ

t i xã N m Khánh, huy n B c Hà, t nh Lào Cai làm 02 ngạ ậ ệ ắ ỉ ười m c và 01 ngắ ười t vong vào ngày 21/8/2016.ử

Các d u hi u lâm sàng thấ ệ ường g p trong các v ng đ c do ăn côn trùng là:ặ ụ ộ ộ

bu n nôn, nôn, run tay chân, m t s trồ ộ ố ường h p n ng nôn nhi u, co gi t tayợ ặ ề ậ

5.8 Không dùng các th c ph m có ch t đ c và các lo i th c ph m l :ự ẩ ấ ộ ạ ự ẩ ạ Cá nóc, m t cá tr m, khoai tây m c m m, n m l ,… ậ ắ ọ ầ ấ ạ

5.9 Không dùng th c ăn b bi n ch t ho c b nhi m ch t đ c hóa h c:ứ ị ế ấ ặ ị ễ ấ ộ ọ Vi cệ

phòng ng a d ng ng đ c này r t ph c t p do các d u hi u nh n bi t r t ph cừ ạ ộ ộ ấ ứ ạ ấ ệ ậ ế ấ ứ

t p và ti m n trong th c ph m mà khó đánh giá, phát hi n b ng m t thạ ề ẩ ự ẩ ệ ằ ắ ường.

Bi n pháp phòng ng a h u hi u nh t là ch n mua các lo i th c ph m có ngu nệ ừ ữ ệ ấ ọ ạ ự ẩ ồ

g c xu t x rõ ràng, đ c k các thông tin trên nhãn, thông tin liên quan đ n th cố ấ ứ ọ ỹ ế ự

ph m; v sinh th c ph m k trẩ ệ ự ẩ ỹ ước khi ch bi n, n u chín, m vung khi đunế ế ấ ở

5.10 Không dùng nh ng đ h p đã quá th i h n:ữ ồ ộ ờ ạ Xem ngày s n xu t và h n sả ấ ạ ử

d ng ghi trên h p ho c trên bao bì đóng gói, không s d ng đ h p mà h p đã bụ ộ ặ ử ụ ồ ộ ộ ị

r , b ph ng đáy, nên đ thoáng mát ho c trong t l nh. Th n tr ng v i th cỉ ị ồ ể ặ ủ ạ ậ ọ ớ ự

ph m có màu b t m t vì có th b t m hóa ch t đ c h i và chúng ta nên chú ýẩ ắ ắ ể ị ẩ ấ ộ ạ

th i h n s d ng c a t ng lo i s n ph m ờ ạ ử ụ ủ ừ ạ ả ẩ

5.11 Khi đi du l ch, c n th n khi ăn u ng d c đị ẩ ậ ố ọ ường: Khi đi ăn ngoài (ăn quán,ở

c m b i, hàng rong, qua v t, ăn chè, sinh t ... các quán ven đơ ụ ặ ố ở ường) c n chú ýầ

không ăn nh ng quán quá m th p, b i b n, bàn gh , bát đũa không s ch s .ở ữ ẩ ấ ụ ẩ ế ạ ẽ

Khi vào quán nên quan sát khu b p, khu ch bi n và n i b o qu n th c ph m cóế ế ế ơ ả ả ự ẩ

đ m b o v sinh, an toàn hay ch a. Nên c nh giác v i các lo i rả ả ệ ư ả ớ ạ ượu dân t c,ộ

rượu ngâm, đ u ng t ch , không đ m b o v sinh và d gây h i cho s cồ ố ự ế ả ả ệ ễ ạ ứ

kh e. ỏ

5.12 V sinh ngu n nệ ồ ước: Nước là m t lo i nguyên li u không th thi u độ ạ ệ ể ế ược và nó đượ ử ục s d ng nhi u công đo n ch bi n th c ph m và v sinh trong sinhề ạ ế ế ự ẩ ệ

ho t hang ngày. Nạ ước nhi m b n s t o nguy c không t t đ n s c kho conễ ẩ ẽ ạ ơ ố ế ứ ẻ

người. N u dùng nế ước an toàn trong ch bi n th c ph m ph i là nế ế ự ẩ ả ướ ạc s ch l yấ

t gi ng khoan, nừ ế ước máy, nước gi ng… và nế ước cũng ph i đả ược ki m đ nhể ị

5.13 X lý ch t th i:ử ấ ả Nước th i t nhà b p, khu v sinh t ho i, rác th i t rauả ừ ế ệ ự ạ ả ừ

c , rác t thiên nhiên lá cây, các lo i nilông, gi y l n, đ sinh ho t th a, v h pủ ừ ạ ấ ộ ồ ạ ừ ỏ ộ

s a…N u không có bi n pháp x lý t t s làm ô nhi m môi trữ ế ệ ử ố ẽ ễ ường. Các lo i rácạ

th i là n i t p trung và phát tri n c a các lo i côn trùng và chúng bay đ n đ uả ơ ậ ể ủ ạ ế ậ

n i th c ăn cũng s gây nên các m m b nh, ng đ c th c ăn. Các ch t th i raơ ứ ẽ ầ ệ ộ ộ ứ ấ ả

ph i cho vào thùng rác và có n p đ y. Rác th i đả ắ ậ ả ược phòng v sinh môi trệ ường thu gom và x lý hàng ngày.ử

5.14 C n s góp ph n vào cu c c a c c ng đ ngầ ự ầ ộ ủ ả ộ ồ

Đ gi i quy t v n n n th c ph m b n hi n nay, theo tôi thì Nhà nể ả ế ấ ạ ự ẩ ẩ ệ ướ ầc c n đ y ẩ

m nh xây d ng các công c đ ki m soát an toàn th c ph m. Song song đó, ạ ự ụ ể ể ự ẩ

ph i tăng y u t “s ch” trong s n xu t, phân ph i th c ph m. Có nâng cao ch t ả ế ố ạ ả ấ ố ự ẩ ấ

lượng, đi u ki n s ng c a ngề ệ ố ủ ười dân thì m i có th thanh l c đớ ể ọ ược v n n n ấ ạ

th c ph m b n đang t ng ngày, t ng gi đe d a b a c m c a ngự ẩ ẩ ừ ừ ờ ọ ữ ơ ủ ười dân. Bên c nh đó, nh m ràng bu c trách nhi m c a nhà s n xu t trong vi c b o đ m an ạ ằ ộ ệ ủ ả ấ ệ ả ả

toàn th c ph m, c n xây d ng chu i s n xu t đ n u m t c s trong chu i vi ự ẩ ầ ự ỗ ả ấ ể ế ộ ơ ở ỗ

ph m s b đào th i ra kh i th trạ ẽ ị ả ỏ ị ường.

góc đ ng i tiêu dùng, theo các bà n i tr , c quan ch c năng c n thông tin

Ở ộ ườ ộ ợ ơ ứ ầ

ki n th c r ng rãi đ n ngế ứ ộ ế ười dân, nh : Th nào là th c ph m s ch, cách phân ư ế ự ẩ ạ

bi t th c ph m kém ch t lệ ự ẩ ấ ượng, nh ng th nên tránh... Ngoài ra, c n có s minhữ ứ ầ ự

b ch, công khai v quy trình s n xu t nuôi tr ng th c ph m t phía doanh ạ ề ả ấ ồ ự ẩ ừ

nghi p và c s s n xu t đ ngệ ơ ở ả ấ ể ười dân n m rõ. “Cái g c v n là t c s s n ắ ố ẫ ừ ơ ở ả

xu t ch không ph i ngấ ứ ả ười bán hay ch bán.ỗ

5.15 Không dùng các th c ph m có ngu n g c t Trung Qu c ự ẩ ồ ố ừ ố

Người Vi t Nam thệ ường nói “ăn c m Tàu, l y v Nh t, nhà Tây” đ th hi nơ ấ ợ ậ ở ể ể ệ

s ngự ưỡng m v i đ ăn Trung Qu c. Nh ng gi đây, ch c ch n ngộ ớ ồ ố ư ờ ắ ắ ườ ưới n c ngoài khi đ n Trung Qu c s ph i đ n đo khi hàng ngày đ c trên báo chí nh ngế ố ẽ ả ắ ọ ữ

đ c thì b làm gi : g o nhi m đ c, th t bò gi , tr ng gà gi , giá đ nhi m đ c,ộ ị ả ạ ễ ộ ị ả ứ ả ỗ ễ ộ

bánh nhu m màu, d u ăn b n , th t l n phát sáng, s a b n…Th m chí, m t sộ ầ ẩ ị ợ ữ ẩ ậ ộ ố

người làm trong ngh kinh doanh nhà hàng ăn u ng Trung Qu c còn dùng m iề ố ở ố ọ

th đo n đ thu lãi cao nh t, nh dùng nguyên v t li u r ti n trong ch bi nủ ạ ể ấ ư ậ ệ ẻ ề ế ế

đ ăn, th c u ng bán cho ngồ ứ ố ười tiêu dùng. M t trong nh ng v bê b i “b nộ ữ ụ ố ẩ

th u” nh t, theo c nghĩa đen và nghĩa bóng, là v dùng d u ăn b n đỉ ấ ả ụ ầ ẩ ượ ấ ừc l y t c ng rãnh đ xào n u th c ăn.ố ể ấ ứ

M t c s s n xu t d u b n Trung Qu c.ộ ơ ở ả ấ ầ ẩ ở ố

* M t s th ng kê v v ng đ c th c ph m trong nộ ố ố ề ụ ộ ộ ự ẩ ước ta vào nh ng nămữ

g n đây :ầ

-Theo th ng kê c a B Y t , ch trong 4 tháng đ u năm 2016, c nố ủ ộ ế ỉ ầ ả ước đã x y raả

g n 30 v ng đ c th c ph m nghiêm tr ng, làm trên 1.386 ngầ ụ ộ ộ ự ẩ ọ ườ ịi b ng đ c,ộ ộ

trong đó có 2 trường h p t vong. Riêng trong tháng 4.2016 đã x y ra 9 v ngợ ử ả ụ ộ

đ c th c ph m, làm 375 ngộ ự ẩ ườ ịi b ng đ c. H u h t các b nh nhân b ng đ cộ ộ ầ ế ệ ị ộ ộ

do ăn ph i th c ăn b nhi m vi sinh v t b i th i ti t nóng b c gây ra, cùng v iả ứ ị ễ ậ ở ờ ế ứ ớ

đó là m t s trộ ố ường h p b ng đ c do h p th ph i hóa ch t t n d trong th cợ ị ộ ộ ấ ụ ả ấ ồ ư ự

ph m.ẩ

- Ở Vi t Nam nhi u v ng đ c th c ph m hay x y ra, đ c bi t là ng đ c t pệ ề ụ ộ ộ ự ẩ ả ặ ệ ộ ộ ậ

th , r i nhi u vào đ i tể ơ ề ố ượng công nhân (khi ăn, u ng t i các b p ăn t p thố ạ ế ậ ể

không đ m b o v sinh, an toàn ch t lả ả ệ ấ ượng th c ph m). Theo m t th ng kê nămự ẩ ộ ố

ăn (ho c u ng) v i hàm lặ ố ớ ượng nhi u có th x y ra nhi m đ c c p tính ho c ề ể ả ễ ộ ấ ặ

mãn tính tùy thu c m c đ dung n p hàm lộ ứ ộ ạ ượng chì vào c th …ơ ể

N u dùng nhi u và trong th i gian dài có th gây ng đ c, nhi u ngế ề ờ ể ộ ộ ề ười không ng đ c c p tính luôn mà tích t thành nh ng b nh nguy hi m.ộ ộ ấ ụ ữ ệ ể

VI. Ý nghĩa c a vi c gi i quy t tình hu ng ủ ệ ả ế ố

-Khuy n cáo các gi i pháp h u hi u phù h p v i đi u ki n th c t , góp ph nế ả ữ ệ ợ ớ ề ệ ự ế ầ

giúp người tiêu dùng h n ch t i đa d lạ ế ố ư ượng đ c t , ch đ ng trong ch n muaộ ố ủ ộ ọ

th c ph m, yên tâm chu n b b a ăn cho gia đình, c i thi n ch t lự ẩ ẩ ị ữ ả ệ ấ ượng s ng vàố

b o v s c kh e cho ngả ệ ứ ỏ ười dân.Ngoài ra góp ph n gióng h i chuông c nh báoầ ồ ả

đ n các doanh nghi p, các c s s n xu t và ch bi n th c ph m trong tráchế ệ ơ ở ả ấ ế ế ự ẩ

nhi m đ i v i s c kh e c ng đ ng g n li n v i s t n t i và phát tri n c aệ ố ớ ứ ỏ ộ ồ ắ ề ớ ự ồ ạ ể ủ

m i doanh nghi pỗ ệ

- Giúp m i ngọ ười nh n ra r ng: Th c ph m luôn có m t ý nghĩa quan tr ng đ iậ ằ ự ẩ ộ ọ ố

v i s c kh e c a b n thân và c ng đ ng, s d ng th c ph m không h p vớ ứ ỏ ủ ả ộ ồ ử ụ ự ẩ ợ ệ

sinh, không an toàn đ u có th b ng đ c và có th d n đ n t vong. Hi u rõề ể ị ộ ộ ể ẫ ế ử ể

được nguyên nhân gây ng đ c th c ăn và các bi n pháp phòng tránh nhi mộ ộ ứ ệ ễ

trùng, nhi m đ c th c ph m là v n đ c n thi t đ b o v s c kh e c a b nễ ộ ự ẩ ấ ề ầ ế ể ả ệ ứ ỏ ủ ả

thân, gia đình và m i ngọ ười trong xã h i. Đ c bi t h n n a đó cũng chính làộ ặ ệ ơ ữ

hành đ ng góp m t ph n công s c trong vi c b o v môi trộ ộ ầ ứ ệ ả ệ ường mà chúng ta đang h c t p, sinh ho t. Môi trọ ậ ạ ường có ý nghĩa vô cùng quan tr ng trong cu cọ ộ

tr t, chăn nuôi h thọ ọ ường s d ng các lo i ch t kích thích, các hóa ch t đ c h iử ụ ạ ấ ấ ộ ạ

thì cây tr ng v t nuôi s phát tri n nhanh, ít sâu b nh, nhanh thu l i.ồ ậ ẽ ể ệ ợ

Đi li n m c đích l i nhu n chính là s xu ng c p v lề ụ ợ ậ ự ố ấ ề ương tâm, đ o đ c và làạ ứ

bi u hi n c a m t trình đ nh n th c h p hòi, ích k nh tác gi đo n trích đãể ệ ủ ộ ộ ậ ứ ẹ ỷ ư ả ạ

nh n đ nh.ậ ị

H u qu c a vi c ch nghĩ đ n b o v mình và xem thậ ả ủ ệ ỉ ế ả ệ ường s c kh e, tínhứ ỏ

m ng c a ngạ ủ ười khác là tình tr ng m i ngạ ọ ười đang tìm cách gi t h i l n nhau,ế ạ ẫ

vì "chúng ta không th c đ i ch u ng trà, ăn rau hay ăn th t, h u ng trà s chể ả ờ ỉ ố ị ọ ố ạ

nh ng v n ph i ăn rau b n c a k khác, ăn rau nhà s ch nh ng v n ăn th t b nư ẫ ả ẩ ủ ẻ ạ ư ẫ ị ẩ

c a k khác… Chúng ta đang gi t nhau trong khi c m th y an tâm đã b o vủ ẻ ế ả ấ ả ệ

được gia đình mình m t góc nh h p hòi…”.ở ộ ỏ ẹ

V giáo viên cũng t v n thêm: H c sinh l y d n ch ng t nh ng s vi c gâyị ư ấ ọ ấ ẫ ứ ừ ữ ự ệ

ph n n nh tiêm thu c siêu n c, thu c an th n, tiêm thu c ch t salbutamol… làẫ ộ ư ố ạ ố ầ ố ấ

nguyên nhân gây ra bi n tế ướng v m t s c kh e, th m chí là nguyên nhân c aề ặ ứ ỏ ậ ủ

b nh ung th .ệ ư

Sau khi bàn lu n v n đ , h c sinh rút ra bài h c cho b n thân mình, nêu cao ýậ ấ ề ọ ọ ả

th c t giác trong vi c cung c p th c ph m s ch, an toàn cho mình và cho ngứ ự ệ ấ ự ẩ ạ ười khác, lên án nh ng k ch y theo l i ích trữ ẻ ạ ợ ước m t, xem thắ ường s c kh e, tínhứ ỏ

m ng ngạ ười khác… Nh ng bài h c này c n đ a ra m t cách t nhiên, chânữ ọ ầ ư ộ ự

I. M bài: gi i thi u v n đ an toàn th c ph mở ớ ệ ấ ề ự ẩ

An toàn th c ph m là m t v n đ vô cùng c p bách hi n nay. trong cu c s ng ự ẩ ộ ấ ề ấ ệ ộ ố

thương ngày, chúng ta xem ti vi v n th y nhi u trẫ ấ ề ường h p th t heo có ch t t o ợ ị ấ ạ

n c salbutamol, th t bò đạ ị ược ch bi n t th t heo t m hóa ch t, th t gà ch t ế ế ừ ị ẩ ấ ị ế

được nhu m thành th t gà vàng r m,…là m t đi u vô cùng boăn khoăn v i m i ộ ị ụ ộ ề ớ ọ

gia đình, xã h i. Cu c s ng c a chúng ta ngày càng đang b đe d a b i các th c ộ ộ ố ủ ị ọ ở ự

ph m vô cùng ô nhi m. chúng ta cùng tìm hi u v n đ đang nóng hi n nay, đó làẩ ễ ể ấ ề ệ

an toàn th c ph m.ự ẩ

II. Thân bài.

1. Gi i thích v n đả ấ ề - An toàn th c ph m là gì?ự ẩ

An toàn th c ph m là là m t môn khoa h c dùng đ mô t vi c x lý, ch bi n, ự ẩ ộ ọ ể ả ệ ử ế ế

b o qu n và l u tr th c ph m b ng nh ng phả ả ư ữ ự ẩ ằ ữ ương pháp phòng ng a, phòng ừ

ch ng b nh t t do th c ph m gây ra.ố ệ ậ ự ẩ

- Th c ph m b n là gì?ự ẩ ẩ

Th c ph m b n là nh ng th c ph m ch a các ch t đ c h i, tác đ ng tiêu c c ự ẩ ẩ ữ ự ẩ ứ ấ ộ ạ ộ ự

đ n s c kh e và tính m ng con ngế ứ ỏ ạ ười. - Th c ph m s ch là gi?ự ẩ ạ

Th c ph m s ch là th c ph m không ch a ch t “b n”.ự ẩ ạ ự ẩ ứ ấ ẩ

2. Nêu hi n tr ng hi n nayệ ạ ệ

III. K tế bài

m gia súc, gia c m, thi u h th ng pháp lu t đ ng b , thi u h th ng qu n lí,ổ ầ ế ệ ố ậ ồ ộ ế ệ ố ả

ki m nghi m… Đ c bi t, thi u tr m tr ng thanh tra chuyên ngành t trungể ệ ặ ệ ế ầ ọ ừ

ng đ n đ a ph ng. L ng công nhân viên ch c, thanh tra v v sinh an toàn

ươ ế ị ươ ượ ứ ề ệ

th c ph m còn r t ít. Nhi u ngự ẩ ấ ề ười tham lam, mu n ki m ti n d dàng m t cáchố ế ề ễ ộ

đ c ác đã làm ra nh ng s n ph m kém ch t lộ ữ ả ẩ ấ ượng mà r nh m đánh vào tâm líẻ ằ

c a ngủ ười tiêu dùng. V n đ còn l i là ph i có m t c quan chuyên trách, giấ ề ạ ả ộ ơ ữ

vai trò “nh c trạ ưởng” đ tránh x y ra tình tr ng đùn đ y trách nhi m.ể ả ạ ẩ ệ

Tuy Nhà nước ta đã có nhi u chính sách quan tâm đ n vi c này h n nh ng v nề ế ệ ơ ư ẫ

là ch a đ . Vì v y chúng ta c n có bi n pháp c p thi t đ kh c ph c tình tr ngư ủ ậ ầ ệ ấ ế ể ắ ụ ạ

này. S n xu t ph i chuyên nghi p, s ch s t khâu tr ng tr t đ n s n xu t vàả ấ ả ệ ạ ẽ ừ ồ ọ ế ả ấ

tiêu th . C n có nhi u cán b , t ch c v sinh an toàn th c ph m h n, chínhụ ầ ề ộ ổ ứ ệ ự ẩ ơ

sách nhà nước ch t ch h n, có ch tài x lí rõ ràng và nghiêm kh c h n. Nh ngặ ẽ ơ ế ử ắ ơ ư

đ c bi t là ngặ ệ ười tiêu dùng ph i bi t t b o v mình, nh v y ngả ế ự ả ệ ư ậ ười tiêu dùng c n có ki n th c t t vầ ế ứ ố ề vệ sinh an toàn th c ph m.ự ẩ

Chúng ta nói chung và nh ng bà n i tr nói riêng lo l ng làm th nào đ có đữ ộ ợ ắ ế ể ược m t cái t t an lành v i m i thành viên trong gia đình. Hãy làm ngộ ế ớ ọ ười tiêu dùng thông minh, và hãy nói không v i “m t an toàn v sinh th c ph m” nh m ti nớ ấ ệ ự ẩ ằ ế

đ n m t ngày mai xanh, s ch.ế ộ ạ

Những tác hại kinh hoàng của thực phẩm bẩn

Th c ph m b n gây nhi m đ c ti m n:ự ẩ ẩ ễ ộ ề ẩ

Là s nhi m các ch t đ c h i dự ễ ấ ộ ạ ưới ngưỡng có th gây ra các tri u ch ng c p tính, bán c p tính; có ể ệ ứ ấ ấ th b nhi m liên t c ho c không liên t c; có th sau m t th i gian không bi t trể ị ễ ụ ặ ụ ể ộ ờ ế ướ ẽc s có: ung th , ư các r i lo n ch c năng không rõ nguyên nhân, vô sinh, quái thai...ố ạ ứ

Th c ph m b n gây b nh m n tính:ự ẩ ẩ ệ ạ

M t c s ch bi n th c ph m b n b b t giộ ơ ở ế ế ự ẩ ẩ ị ắ ữ

Th c ph m b n gây b nh bán c p tính (ng đ c th c ăn):ự ẩ ẩ ệ ấ ộ ộ ứ

Đó là các r i lo n tiêu hóa ho c th n kinh nh , ho c các tri u ch ng c p tính, cóố ạ ặ ầ ẹ ặ ệ ứ ấ

th t ch a kh i ho c t kh i.ể ự ữ ỏ ặ ự ỏ

Th c ph m b n gây b nh c p tính (ng đ c th c ăn):ự ẩ ẩ ệ ấ ộ ộ ứ

Các tri u ch ng trệ ứ ước đây tương đ i đi n hình và b nh nhân c n đ nố ể ệ ầ ế s can ự

thi p c a bác sĩ.ệ ủ

+ Bi u hi n r i lo n tiêu hóa: nôn, a ch y (g m c a ra máu), đau b ng.ể ệ ố ạ ỉ ả ồ ả ỉ ụ

+ Bi u hi n r i lo n th n kinh: r i lo n c m giác, nh c đ u, m t l , hôn mê, ể ệ ố ạ ầ ố ạ ả ứ ầ ệ ả

li t chi.ệ

+ Các r i lo n ch c năng khác: thay đ i huy t áp, bí ti u...ố ạ ứ ổ ế ể

- Th i gian lành b nh (đ n khi h t tri u ch ng nh ng b nh nhân ch a th ờ ệ ế ế ệ ứ ư ệ ư ể

sinh ho t và làm vi c m t các bình thạ ệ ộ ường).

+ V i ngớ ười m c b nh m n tính: không kh i h n và th nh tho ng tái phát.ắ ệ ạ ỏ ẳ ỉ ả

- Th i gian ph c h i s c kh e (đã có th sinh hoat và làm vi c m t cách bình ờ ụ ồ ứ ỏ ể ệ ộ

thường): tuỳ theo nguyên nhân, tình tr ng s c kh e và đ tu i, thạ ứ ỏ ộ ổ ường là:

+ V i ngớ ười bình thường b m c b nh bán c p và c p tính: 01 – 04 tu n v i ị ắ ệ ấ ấ ầ ớ

ngườ ới l n và tr đ tu i h c đẻ ộ ổ ọ ường: 01 tháng đ n vài tháng v i tr dế ớ ẻ ưới 7tu iổ và người già.

+ V i ngớ ười m c b nh m n tính b tái phát: 01 – 02 tu n trong trắ ệ ạ ị ầ ường h p b nh ợ ệ

tái phát có th ch a để ữ ược; không xác đ nh đị ược trong trừơng h p đã thành b nh ợ ệ

n ng.ặ

- T vong là h u qu c a ng đ c c p r t n ng, ng đ c c p không đử ậ ả ủ ộ ộ ấ ấ ặ ộ ộ ấ ượ ức c ch a k p th i ho c h u qu c a nhi m đ c ti m n kéo dài đã d n đ n b nh ữ ị ờ ặ ậ ả ủ ễ ộ ề ẩ ẫ ế ệ

hi m nghèo không c u ch a để ứ ữ ược.

T i cu c ti p xúc, c tri Phan Quang L p (phạ ộ ế ử ậ ường Ba Láng) cho r ng bây giằ ờ

s c kh e ngứ ỏ ười dân đang b phá ho i tràn lan b i v n n n th c ph m b n.ị ạ ở ấ ạ ự ẩ ẩ

"Tác h i c a th c ph m b n còn nguy h i h n c bom nguyên t vì bom nguyênạ ủ ự ẩ ẩ ạ ơ ả ử

t ch có nh hử ỉ ả ưởng trong m t ph m vi nh t đ nh. Còn th c ph m b n có thộ ạ ấ ị ự ẩ ẩ ể

làm con người ch t ngay, ch t t t và b nh t t di truy n, không có thu c ch a,ế ế ừ ừ ệ ậ ề ố ữ

nh h ng đ n gi ng nòi dân t c"

ả ưở ế ố ộ

Th c ph m kém v sinh và nự ẩ ệ ước b ô nhi m là nguyên nhân gây t vong ị ễ ử cho kho ng 2,2 tri u ngả ệ ười m i năm các nỗ ở ước đang phát tri n, trong đó ể h u h t là tr em.ầ ế ẻ

Th c ăn đứ ường ph d b nhi m khu n khâu b o qu n, ố ễ ị ễ ẩ ở ả ả

ch bi n không tuân th quy đ nh v v sinh an toàn th c ế ế ủ ị ề ệ ự

ph m. nh:ẩ Ả Thi Ngoan.

Phát bi u t i h i th o "V sinh an toàn th c ph m vì quy n l i ngể ạ ộ ả ệ ự ẩ ề ợ ười tiêu dùng" hôm 18/6, th c sĩ - bác sĩ Nguy n Th Huỳnh Mai, Phó Chi c c trạ ễ ị ụ ưởng An toàn Th c ph m TP HCM cho bi t, th c ph m không an toàn là nguyên nhân gây ra ự ẩ ế ự ẩ

các căn b nh lây truy n qua th c ph m trên th gi i. T i Vi t Nam, nhi u v ệ ề ự ẩ ế ớ ạ ệ ề ụ

th c ph m b n, ch a ch t c m nh hự ẩ ẩ ứ ấ ấ ả ưởng đ n s c kh e ngế ứ ỏ ười tiêu dùng đã b ị

phát hi n. Th ng kê t năm 2013 đ n nay, B Y t đã giám sát phát hi n, x lý ệ ố ừ ế ộ ế ệ ử

hàng nghìn v vi ph m an toàn th c ph m, trong đó nhi u s n ph m ch a ch t ụ ạ ự ẩ ề ả ẩ ứ ấ

b o qu n, ph gia, Phthalates và m t s ch t c m.ả ả ụ ộ ố ấ ấ

Ch ng h n m t công ty c a Đài Loan Bình Dẳ ạ ộ ủ ở ương đã s d ng ch t d o c m ử ụ ấ ẻ ấ

là Di và DEHA trong th ch rau câu hạ ương khoai môn New Choice. Ngoài ra còn phát hi n siro, nệ ước mãng c u ép ch a ch t c m DEHP,ầ ứ ấ ấ th t gà tị ươ ượi đ c nh mộ

vàng b ng Diamino azobezene hydrocloride, nằ ước gi i khát và h t trân châu ch aả ạ ứ

khu n Coliforms, E.Coli và vi sinh v t hi u khí...ẩ ậ ế Toàn b s n ph m nhi m ộ ả ẩ ễ

DEHP vượt ngưỡng và hàng t n si rô, nấ ước ép qu , trà s a có ch t c m đã b ả ữ ấ ấ ị

thu h i và bu c tiêu h y theo đúng quy đ nh pháp lu t.ồ ộ ủ ị ậ

Theo T ch c Y t th gi i (WHO), m i năm toàn c u x y ra kho ng 40 ổ ứ ế ế ớ ỗ ầ ả ả

tri u v ng đ c.ệ ụ ộ ộ M t n a s ca t vong trên th gi i có liên quan t i lộ ử ố ử ế ớ ớ ương th c, th c ph m. Riêng khu v c châu A - Thái Bình Dự ự ẩ ự ương chi m t i 50%. Đ nế ớ ế

Đây là m t v n n n c a c th gi i, đ c bi t là các nộ ấ ạ ủ ả ế ớ ặ ệ ước đang phát tri n. Riêng ể

t i Vi t Nam, an toàn th c ph m v n là m t trong nh ng m i quan tâm hàng ạ ệ ự ẩ ẫ ộ ữ ố

đ u c a toàn xã h i.ầ ủ ộ

Nh m nâng cao ý th c và quy n l i ngằ ứ ề ợ ười tiêu dùng, đáp ng l i kêu g i c a Tứ ờ ọ ủ ổ

ch c Qu c t ngứ ố ế ười tiêu dùng (CI), H i Tiêu chu n và B o v ngộ ẩ ả ệ ười tiêu dùng Vi t Nam s t ch c các ho t đ ng hệ ẽ ổ ứ ạ ộ ưởng ng ngày Quy n c a ngứ ề ủ ười tiêu dùng vào ngày 15/3 v i ch đ “Dinh dớ ủ ề ưỡng lành m nh”.ạ

M c đích c a chụ ủ ương trình nh m kêu g i c ng đ ng quan tâm nhi u h n đ n anằ ọ ộ ồ ề ơ ế

toàn v sinh th c ph m, nói không v i th c ph m ô nhi m. Bên c nh đó là nâng ệ ự ẩ ớ ự ẩ ễ ạ

cao trách nhi m, vai trò c a c quan nhà nệ ủ ơ ước trong vi c ki m tra phát hi n, x ệ ể ệ ử

lý, ngăn ch n nh ng hành vi vi ph m v v sinh an toàn th c ph m. Đ ng th i ặ ữ ạ ề ệ ự ẩ ồ ờ

nâng cao trách nhi m c a các t ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh đ i v i s c ệ ủ ổ ứ ả ấ ố ớ ứ

kh e ngỏ ười tiêu dùng; nâng cao nh n th c c a nhân dân đ m i cá nhân tr ậ ứ ủ ể ỗ ở

thành "người tiêu dùng thông thái" trong vi c l a ch n th c ph m an toàn, s ệ ự ọ ự ẩ ử