PJBL-Hipoparatiroid-Hiperparatiroid

PROJECT BASED LEARNING (PJBL)

PROJECT BASED LEARNING (PJBL)

“Hiperparatiroid dan Hipoparatiroid”

“Hiperparatiroid dan Hipoparatiroid”

Disusun Oleh: Disusun Oleh: Kelompok 3 Reguler: Kelompok 3 Reguler: Denny (125070207111019) Denny (125070207111019) Siti

Siti RoliRoliy!h y!h (135070200111001)(135070200111001) "r#!n

"r#!n D!ni D!ni (135070200111002)(135070200111002) $!l!

$!l! %isy!n! %isy!n! (135070200111003)(135070200111003) D

Dee&&i i ''uuii!!ssttuutti i ((1133550077002200001111110000)) %ngg!

%ngg! D&i D&i S!putr! S!putr! (135070200111005)(135070200111005) *in+h!tul

*in+h!tul ,,itri itri (13507020011100-)(13507020011100-) "s

"sththi D&i D&i .i .ululi!i!&!&!ti ti (135(135070702020000111110100707)) %n!ng

%n!ng ,er,eronik! onik! ''/ / (1350702(135070200111000011100)) %uli!

%uli! Di!n Di!n ''/ / (1350702(1350702001110100111010)0) %

%rriinn! ! RRiikky y ,,/ / ((113355007700220000111111001111)) R

Rii##!!nnnny y DDyy!!h h / / ((113355007700220077111111000022)) S

Seeppttiin n %%rrii!!nntti i **/ / ((113355007700220077111111000033))

PROGRAM

PROGRAM STDI

STDI ILM

ILM !EPERA"A

!EPERA"AT

TAN

AN

#A!LTAS !EDO!TERAN

#A!LTAS !EDO!TERAN

NI$ERSITAS BRA"IJA%A

NI$ERSITAS BRA"IJA%A

BAB I BAB I PENDAHLAN PENDAHLAN

Latar Be&a'an Latar Be&a'an

'enerit! eng!n kel!in!n hormon p!r!tiroi ti!k t!mp!k el!s 'enerit! eng!n kel!in!n hormon p!r!tiroi ti!k t!mp!k el!s p!! kehiup!n seh!ri4h!ri/ Ke!ny!k!n p!sien eng!n kel!in!n hormon p!! kehiup!n seh!ri4h!ri/ Ke!ny!k!n p!sien eng!n kel!in!n hormon p!r!

p!r!tirtiroi oi mengmeng!l!mi !l!mi g!ngg!nggu!n gu!n !ri !ri met!met!olisolisme me k!lsk!lsium ium !n !n #os##os#!t/!t/ %!pun peny!kit y!ng ise!k!n oleh kel!in!n hormon p!r!tiroi y!kni %!pun peny!kit y!ng ise!k!n oleh kel!in!n hormon p!r!tiroi y!kni hipop!r!tiroi !n hiperp!r!tiroi/ 'enye! kel!in!n hormon p!r!tiroi hipop!r!tiroi !n hiperp!r!tiroi/ 'enye! kel!in!n hormon p!r!tiroi sen

seniriri i se+se+!r! !r! spspesiesi6k 6k eelum lum iikeket!ht!hui ui n!mn!mun un penpenyeye! ! y!ny!ng g i!i!s!s! itemuk!n y!kni hiperpl!si! p!r!tiroi !enom! soliter !n k!rsinom! itemuk!n y!kni hiperpl!si! p!r!tiroi !enom! soliter !n k!rsinom! p!r!

p!r!tirtiroi/ oi/ '!'!r!thr!thormormon on y!ng y!ng menimeningkngk!t !t menymenye!ke!k!n !n resresorpsorpsi i tul!ntul!ngg ekskresi gin!l menurun !n !sorpsi k!lsium oleh usus meningk!t/ '!! ekskresi gin!l menurun !n !sorpsi k!lsium oleh usus meningk!t/ '!! ke!!!n ini !p!t menye!k!n peningk!t!n sekresi k!lsium sehingg! ke!!!n ini !p!t menye!k!n peningk!t!n sekresi k!lsium sehingg! m!n

m!ni#ei#est!st!si si kliklinis nis y!ny!ng g terter!!i i p!p!! ! kkeruerus!s!k!k!n n p!p!! ! !r!re! e! tultul!ng !ng !n!n gin!l/'r

gin!l/'re!lensi peny!kit e!lensi peny!kit hipop!r!tirhipop!r!tiroi i oi i nonesi! !r!ng itemuk!n/nonesi! !r!ng itemuk!n/ Kir!4kir! 100 k!sus !l!m/

Kir!4kir! 100 k!sus !l!m/

're!lensi peny!kit hiperp!r!tiroi i nonesi! kur!ng leih 1000 're!lensi peny!kit hiperp!r!tiroi i nonesi! kur!ng leih 1000 or!ng ti!p t!hunny!/ 8!nit! y!ng erusi! 50 t!hun leih memiliki #!ktor or!ng ti!p t!hunny!/ 8!nit! y!ng erusi! 50 t!hun leih memiliki #!ktor risiko 2 k!li leih es!r !rip!! pri!/ Di %merik! Serik!t pre!lensiny! risiko 2 k!li leih es!r !rip!! pri!/ Di %merik! Serik!t pre!lensiny! men+!p!i 100/000 or!ng iket!hui terken! peny!kit hiperp!r!tiroi ti!p men+!p!i 100/000 or!ng iket!hui terken! peny!kit hiperp!r!tiroi ti!p t!hunny!/ 'er!n

t!hunny!/ 'er!ning!n &!nit! !n pri! ing!n &!nit! !n pri! sekit!r 2 !ning 1/ sekit!r 2 !ning 1/ '!! &!nit!'!! &!nit! y!

y!ng ng eerurusisi! ! -0 -0 t!t!huhun n leleiih h sesekikit!t!r r 2 2 !!ri ri 1010/0/000 00 isis! ! teterkrkenen!! hipe

hiperp!rrp!r!tir!tiroiioiisme/ sme/ iperiperp!r!p!r!tirtiroiioiisme sme primprimer er merupmerup!k!n !k!n s!l!s!l!h h s!tus!tu !r

!ri i 2 2 penpenyeye! ! terterserserining g hiphiperkerk!ls!lsemiemi  penpenyeye! ! y!ny!ng g l!il!in n !!!!l!hl!h ke

keg!ng!n!s!s!n/ !n/ KKel!el!in!in!n n ini ini !p!p!t !t terter!!i i p!p!! ! semsemu! u! ususi! i! tettet!p!pi i y!ny!ngg tersering !!l!h p!! ek!e - !n &!nit! leih sering 3 i!ningk!n tersering !!l!h p!! ek!e - !n &!nit! leih sering 3 i!ningk!n l!ki4l!ki/ Se!ngk!n pre!lensi peny!kit hipop!r!tiroi i nonesi!

l!ki4l!ki/ Se!ngk!n pre!lensi peny!kit hipop!r!tiroi i nonesi! m!sihm!sih  !r!ng

 !r!ng itemuk!nitemuk!n/ / Kir!4kir! Kir!4kir! 100 100 k!sus k!sus !l!m !l!m set!hun set!hun y!ng y!ng !p!t!p!t iket!hui se!ngk!n i neg!r! m!u seperti %merik! Serik!t penerit! iket!hui se!ngk!n i neg!r! m!u seperti %merik! Serik!t penerit! peny!kit hipop!r!tiroi leih !ny!k itemuk!n kur!ng leih 1000 k!sus peny!kit hipop!r!tiroi leih !ny!k itemuk!n kur!ng leih 1000 k!sus !l

!l!m !m setset!hu!hun/ n/ OleOleh h k!k!reren! n! itu itu penpentinting g untuntuk uk menmengetget!hu!hui i tentent!nt!ngg hipop!r!tiroi ini/

hipop!r!tiroi ini/ K

Keleelenn!r !r p!rp!r!ti!tiroroi i erer#u#ungsngsi i menmenseksekreresi si p!rp!r!th!thorormon mon (';(';)) seny

phosphorus !l!m tuuh/ Oleh k!ren! itu y!ng terpenting hormon p!r!tiroi penting sek!li !l!m peng!tur!n k!!r k!lsium !l!m tuuh sesor!ng/ Deng!n menget!hui #ungsi !n komplik!si y!ng !p!t ter!i p!! kel!in!n !t!u g!nggu!n p!! kelen!r p!r!tiroi ini m!k! per!&!t i!nurk!n untuk leih pek! !n teliti !l!m mengumpulk!n !t! pengk!i!n !&!l !n meng!n!lis! su!tu respon tuuh p!sien terh!!p peny!kit sehingg! kel!in!n p!! kelen!r p!r!tiroi ti!k sem!kin er!t/

T*an

+, <ntuk menget!hui pengerti!n iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi -, <ntuk menget!hui kl!si6k!si iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi ., <ntuk menget!hui etiologi iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi /, <ntuk menget!hui epiemiologiiperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi 0, <ntuk menget!hui #!ktor resiko iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi 1, <ntuk menget!hui komplik!si iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi 2, <ntuk menget!hui pemeriks!!n i!gnostik iperp!r!tiroi !n

ipop!r!tiroi

3, <ntuk menget!hui m!ni#est!si klinis iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi

4, <ntuk menget!hui pemeriks!!n i!gnostik iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi

+5, <ntuk menget!hui pen!t!l!ks!n!!n iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi

++, <ntuk menget!hui i!gnos! keper!&!t!n iperp!r!tiroi !n ipop!r!tiroi

BAB II

Hiperparatiroid dan Hipoparatiroid De6ni7i

De6ni7i Hiperparatiroid

• iperp!r!tiroiisme !!l!h erleihny! prouksi hormon

p!r!tiroi oleh kelen!r p!r!tiroi it!n!i eng!n ek!lsi6k!si tul!ng !n terentukny! !tu gin!l y!ng meng!nung k!lsium/ iperp!r!tiroiisme i!gi men!i 2 y!itu hiperp!r!tiroiisme primer !n sekuner/ iperp!r!tiroiisme primer ter!i u! !t!u tig! k!li leih sering p!! &!nit! !rip!! l!ki4l!ki !n p!! p!sien4p!sien y!ng erusi! -0470 t!hun/ Se!ngk!n hiperp!r!tiroiisme sekuner isert!i m!ni#est!si y!ng s!m! eng!n p!sien g!g!l gin!l kronis/ R!kitisi gin!l !ki!t retensi #os#or !k!n meningk!tk!n stimul!si p!! kelen!r p!r!tiroi !n meningk!tk!n sekresi hormon p!r!tiroi/ (=runner > Su!th 2001)

• iperp!r!tiroiisme !!l!h k!r!kter peny!kit y!ng ise!k!n

keleih!n sekresi hormone p!r!tiroi hormon !s!m !mino polipepti!/ Sekresi hormon p!r!tiroi i!tur se+!r! l!ngsung oleh konsentr!si +!ir!n ion k!lsium/ "#ek ut!m! !ri hormon p!r!tiroi !!l!h meningk!tk!n konsentr!si +!ir!n k!lsium eng!n meningk!tk!n pelep!s!n k!lsium !n #os#!t !ri m!triks tul!ng meningk!tk!n penyer!p!n k!lsium oleh gin!l !n meningk!tk!n prouksi gin!l/ ormon p!r!tiroi ug! menye!k!n phosph!turi! ik! kekur!ng!n +!ir!n #os#!t/ hiperp!r!tiroiisme i!s!ny! ter!gi men!i primer sekuner !n tersier/ ($!&ren+e Kim *D8 2005 se+tion 2)/

• iperp!r!tiroiisme !!l!h su!tu ke!!!n im!n! kelen!r4

kelen!r p!r!tiroi memprouksi leih !ny!k hormon p!r!tiroi !ri i!s!ny!/ '!! p!sien eng!n hiperp!r!tiroi s!tu !ri

keemp!t kelen!r p!r!tiroi y!ng ti!k norm!l !p!t memu!t k!!r hormon p!r!tiroi tinggi t!np! mempeulik!n k!!r k!lsium/ eng!n k!t! l!in s!tu !ri keemp!t terus mensekresi hormon p!r!tiroi y!ng !ny!k &!l!upun k!!r k!lsium !l!m !r!h norm!l !t!u meningk!t/ (&&&/eno+rine/+om)

De6ni7i Hipoparatiroid

• ipop!r!tiroi !!l!h g!ung!n ge!l! !ri prouksi hormon

p!r!tiroi y!ng ti!k !eku!t/ Ke!!!n ini !r!ng sek!li itemuk!n !n umumny! sering sering ise!k!n oleh kerus!k!n !t!u peng!ngk!t!n kelen!r p!r!tiroi p!! s!!t oper!si p!r!tiroi !t!u tiroi !n y!ng leih !r!ng l!gi i!l!h ti!k !!ny! kelen!r p!r!tiroi (se+!r! +ongenit!l)/ K!!ng4 k!!ng penye! spesi6k ti!k !p!t iket!hui/ (&&&/eno+rine/+om)

!&a7i6'a7i

!&a7i6'a7i Hiperparatiroid 1/ iperp!r!tiroi primer

=i!s!ny! it!n!i hiperk!lsemi!!ki!t mek!nisme ump!n !lik y!ng g!g!l mengur!ngi sekresi hormone p!r!tiroi/Deng!n n!ikny! k!!r k!lsium seru my!ng seh!rusny! erkur!ngtet!p ter!i !n k!!r k!lsium terus meningk!t/*!ni#est!si klinis y!ng timul er!ri!si !n ti!k spesi6k/%! y!ng ge!l!ny! ring!n !n !! y!ng er!t/*!ni#est!si p!ling umum !!l!h p!! sistem genitourin!ri! : !tu gin!lk!ren! en!p!n k!lsium !n #os#!t !l!m gin!l/Sel!in terentuk !tu gin!lmungkin ter!p!t hem!turi!/?e!l! g!strointestin!l !!l!h !noreksi!mu!lmunt!h!n konstip!sisel!in umumny! nyeri !omen/D!p!t timul er!g!i peny!kit tul!ng seperti osteoporosis !t!u osteom!l!si!/

D!p!t itimulk!n seuml!h penye! y!ng er!ki!t konsentr!si k!lsium serum y!ng ren!h/'enye! ini !!l!h iet ren!h k!lsiumkeh!mil!n !t!u menyusui !t!u osteom!l!si!/K!!r k!lsium ren!h menye!k!n kelen!r p!r!tiroi men!i hiperpl!stik se!g!i kompens!si ke!!!n y!ng semul! menye!k!n k!!r k!lsium ren!h/Setel!h us!h! kompens!sik!lsium !p!t tet!p ren!h !t!u men!i norm!l/

3/ iperp!r!tiroi tersier

*empuny!i penye! s!m! eng!n y!ng sekunerke+u!li !h&! hiperk!lsemi! erkem!ng !ri hyperpl!si! kelen!r tiroi/'!! eer!p! k!sus timul !enom! setel!h ter!iny! hiperp!r!tiroi sekuner/Ke!!!n ini isert!i k!!r k!lsium y!ng tinggi/Sering ter!p!t p!! or!ng eng!n g!g!l gin!l eng!n hiperk!lsemi!/Osteoistro6 ren!ly!ng !p!t menyert!i hiperp!r!tiroi tersierter!p!t p!! p!sien eng!n g!g!l g6n!l men!hun eng!n hiper#os#!temi!/

!&a7i6'a7i Hipoparatiroid +, ipop!r!tiroi iop!tik

?!nggu!n ini rel!tie !r!ng/D!p!t +ongenit!l !t!u iperolehse!ng !t!u er!tuntuk sement!r! !t!u untuk seumur hiup/=i!s!ny! entuk !&!!n erhuung!n eng!n ti!!ny! !t!u +eer!ny! kelen!r p!r!tiroi/Di+urig!i !!#!ktor !utoimun/?e!l!ny! y!ng timulterm!suk tet!niumumny! +ukup er!t

2/ ipop!r!tiroi p!s+! e!h

=enruk ini leih sering !ri entuk iiop!tik/=i!s!ny! ter!i p!! peng!ngk!t!n tiroip!r!tiroi ikut ter!ngk!t/@!mun is! ter!i p!! tin!k!n e!h l!in/=il! ter!i +eer! !t!u ter!ngk!t se!gi!n!ring!n p!r!tiroi sis! i!s!ny! s!nggup menerusk!n #ungsiny!/A!i ter!i kehil!ng!n hormon p!r!tiroi untuk sement!r! s!!/=il! seluruh p!r!tiroi ter!ngk!tm!k! timul ke!!!n hipok!lsemi! er!t (!n t!m!yong2000)

Etio&oi Hiperparatiroidi79e

o '!! hiperp!r!tiroiisme primer:

S!tu !t!u leih kelen!r p!r!tiroi memes!r sert! meningk!tk!n sekresi hormon p!r!tiroi !n k!!r k!lsium serumB ke!!!n ini p!ling sering ise!k!n oleh !enom! y!ng tungg!l tet!pi is! ug! merup!k!n komponen p!! neopl!si! enokrin multipel (keseluruh!n emp!t kelen!r p!r!tiroi i!s!ny! turut terken!)

o '!! hiperp!r!tiroiisme sekuner:

 ;er!p!t kel!in!n ilu!r kelen!r p!r!tiroi y!ng menimulk!n hipok!lsemi! hingg!hormon p!r!tiroi iprouksi se+!r! erleih!n untuk mengim!nginy!/ 'enye! hiperp!r!tiroiisme sekuner ini meliputi: riketsi! (r!kitis) e6siensi it!min D g!g!l gin!l kronis !n osteom!l!si! y!ng ise!k!n oleh #enitoin (il!ntin)/

Etio&oi Hipoparatiroidi79e

ipop!r!tiroiisme !p!t ersi#!t !kut !t!u kronis !n is! ikl!si6k!sik!n se!g!i kel!in!n iiop!tik !t!u i!p!t (!kuisit!)/ Ke!!!n y!ng mungkin menye!k!n hipop!r!tiroiisme meliputi:

4 '!nkre!titis !kut !t!u m!l!sorpsi 4 ?!g!l gin!l

4 Osteom!l!si!

4 ?!nggu!n genetik !utoimun !t!u konisi kongenit!l ti!k !!ny! kelen!r p!r!tiroi (iiop!tik)

4 Se+!r! ti!k seng!! ter!i peng!ngk!t!n !t!u +eer! kelen!r p!r!tiroi (iiop!tik) ketik! il!kuk!n tiroiektomi !t!u peme!h!n leher l!in !t!u k!!ng4k!!ng r!i!si y!ng m!si# p!! kelen!r p!r!tiroi (!kuisit!)

4 n#!rk iskemik kelen!r p!r!tiroi sel!m! peme!h!n !miloiosis neopl!sm! !t!u tr!um! (!kuisit!)

4 Kerus!k!n sintesis !n pelep!s!n hormon !ki!t hipom!gnesemi! supresi #ungsi kelen!r y!ng norm!l !ki!t hiperk!lsemi! !n keterl!m!t!n m!tur!si #ungsi p!r!tiroi (!kuisit! reersiel)/

ormon p!r!tiroi (';) i!tur l!ngsung oleh k!!r k!lsium serum !n uk!n oleh kelen!r hipo6sis !t!u hipot!l!mus/ '!! ke!!!n norm!l hormon ini mempert!h!nk!n konisi normok!lsemi! eng!nmeng!tur resopsi tul!ng !n !sorpsi k!lsium i !l!m tr!ktur ?/ ormon terseut ug! mempert!h!nk!n huung!nter!lik !nt!r! k!!r k!lsium !n #os#!t serum eng!n mengh!m!t re!sorpsi #os#!t !l!m tuulus ren!l (;!m!yong 2000)/

Epide9io&oi

Epide9io&oi :iperparatiroid

're!lensi peny!kit hiperp!r!tiroi i nonesi! kur!ng leih 1000 or!ng ti!p t!hunny!/ 8!nit! y!ng erusi! 50 t!hun leih memiliki #!ktor risiko 2 k!li leih es!r !rip!! pri!/ Di %merik! Serik!t pre!lensiny! men+!p!i 100/000 or!ng iket!hui terken! peny!kit hiperp!r!tiroi ti!p t!hunny!/ 'er!ning!n &!nit! !n pri! sekit!r 2 !ning 1/ '!! &!nit! y!ng erusi! -0 t!hun leih sekit!r 2 !ri 10/000 is! terken! hiperp!r!tiroiisme/ iperp!r!tiroiisme primer merup!k!n s!l!h s!tu !ri 2 penye! tersering hiperk!lsemi penye! y!ng l!in !!l!h keg!n!s!n/ Kel!in!n ini !p!t ter!i p!! semu! usi! tet!pi y!ng tersering !!l!h p!! ek!e - !n &!nit! leih sering 3 i!ningk!n l!ki4l!ki/

Sekit!r 5C !ri k!sus hiperp!r!tiroi primer ise!k!n oleh !enom! tungg!l/ Se!ngk!n 15C l!inny! meli!tk!n er!g!i kelen!r (+ontoh er!g!i !enom! !t!u hyperpl!si!)/ Seikit k!sus hiperp!r!tiroiisme ut!m! ise!k!n oleh p!r!tiroi k!rsinom! (Smelter> =!re 2002)

Epide9io&oi :ioparatiroid

Se!ngk!n pre!lensi peny!kit hipop!r!tiroi i nonesi! m!sih !r!ng itemuk!n/ Kir!4kir! 100 k!sus !l!m set!hun y!ng !p!t iket!hui se!ngk!n i neg!r! m!u seperti %merik! Serik!t

penerit! peny!kit hipop!r!tiroi leih !ny!k itemuk!n kur!ng leih 1000 k!sus !l!m set!hun/ Oleh k!ren! itu penting untuk menget!hui tent!ng hipop!r!tiroi ini/

#a'tor re7i'o

#a'tor Re7i'o Hiperparatiroid

1/ '!sien y!ng mengonsumsi #enitoin O!t o!t !nti epilepsi seperti #enitoin !n k!r!m!epin terukti menurunk!n k!!r it!min D/ De6siensi it!min D !p!t menye!k!n ker!puh!n tul!ng !ki!t hipok!lsemi! hipo#os#!temi! !n hiperp!r!tiroiisme sekuner/ (,ri! 2012)

2/ %!ny! ri&!y!t kelu!rg! menerit! hyperp!r!thyroiism

3/ %!ny! ri&!y!t kelu!rg! menerit! *ultiple "no+rine @eopl!si! (*"@) synromes: y!ng merup!k!n sinrom geneti+ y!ng teriri !ri eno+rinop!thies o# the pituit!ry p!r!thyrois p!n+re!s !n thyroi

/ %!ny! ri&!y!t kelu!rg! menerit! hypo+!l+iuri+ hyper+!l+emi! (,)

, merup!k!nsu!tukel!in!n !utosom!l y!ng i&!risk!n/ *ut!si gen ter!ip!! +!l+ium4sensing re+eptor y!ng !! i kelen!rp!r!tiroi gin!l!n org!n l!inny!/ !l terseutmenye!k!nk!lsium!r!h , leihtinggi!ri norm!l untukmensupresisekresi ';/

(<8 e!lth 2015)

#a'tor Re7i'o Hipoparatiroid

!/ 'eme!h!n leher terut!m! ik! meli!tk!n thyroi seperti tiroiektomi

/ %!ny! Ri&!y!t Kelu!rg! menerit! ipop!r!tiroi

+/ *empuny!i g!nggu!n !utoimun !t!u enokrin seperti peny!kit %ison

(Su!tu konisi y!ng ik!r!kteristikk!n eng!n kur!ngny! prouksi hormone

oleh kelen!r !ren!l) (*!yo lini+ 201) !o9p&i'a7i

+, 'eningk!t!n ekskresi k!lsium !n #os#or : Krisis hiperk!lsemi! !kut !p!t ter!i p!! hiperp!r!tiroiisme/ Ke!!!n ini ter!i p!! ken!ik!n k!!r k!lsium serum y!ng ekstrim/ K!!r y!ng meleihi 15 mgEl (37 mmolE$) !k!n meng!ki!tk!n ge!l! neurologi k!rio!skuler !n gin!l y!ng !p!t mem!&! kem!ti!n/

-, Dehir!si

., =!tu gin!l ; 'ementuk!n !tu p!! s!l!h s!tu !t!u keu! gin!l y!ng erk!it!n eng!n peningk!t!n ekskresi k!lsium !n #os#or merup!k!n s!l!h s!tu komplik!si hiperp!r!tiroiisme y!ng penting !n ter!i p!! 55C penerit! hiperp!r!tiroiisme primer

/, Osteokl!stik

0, iperk!lsemi! : Krisis hiperk!lsemi! !kut !p!t ter!i p!! hiperp!r!tiroiisme/ Ke!!!n ini ter!i p!! ken!ik!n k!!r k!lsium serum y!ng ekstrim/ K!!r y!ng meleihi 15 mgEl (37mmolE$) !k!n meng!ki!tk!n ge!l! neurologi k!rio!skuler !n gin!l y!ng !p!t mem!&! kem!ti!n/

1, Osteitis 6ros! +ysti+! : g!nggu!n tul!ng y!ng ise!k!n oleh surplus hormon p!r!tiroi y!ng terl!lu !kti# !ri kelen!r p!r!tiroi/ 'rouksi hormon p!r!tiroi y!ng erleih isert!i eng!n g!g!l gin!l !p!t menye!k!n er!g!i m!+!m peny!kit tul!ng peny!kit tulng y!ng sering ter!i !!l!h osteitis 6ros! +ysti+! su!tu peny!kit meningk!tny! resorpsi tul!ng k!ren! peningk!t!n k!!r hormon p!r!tiroi/ 'eny!kit tul!ng l!inny! ug! sering ter!i p!! p!sien t!pi ti!k mun+ul se+!r! l!ngsung (?!nong1999)/

!o9p&i'a7i Hipoparatiroidi79e +, ipok!lsemi!/

Ke!!!n klinis y!ng ise!k!n oleh k!!r k!lsium serum kur!ng !ri 9 mgE100ml/ Ke!!n ini mungkin ise!k!n oleh ter!ngk!tny! kelen!r p!r!tiroi &!ktu peme!h!n !t!u se!g!i !ki!t estruksi !utoimun !ri kelen!r4kelen!r terseut;et!ny

!p!t menye!k!n s!lur!n n!p!s terlokir memutuhk!n tr!+heostomy

-, 'ertumuh!n terh!m!t +!+!t gigi !n perkem!ng!n ment!l l!m!t !p!t ter!i ik! ipop!r!tiroiisme erkem!ng i m!s! ke+il/

., 'engo!t!n y!ng erleih!n eng!n it!min D !n k!lsium !p!t menye!k!n hyper+!l+emi! (k!lsium !r!h tinggi) !n terk!!ng mengg!nggu #ungsi gin!l/

/, %! peningk!t!n risiko !nemi! pernisios!  peny!kit %isonFs  k!t!r!k pem!ngun!n !n itu peny!kit '!rkinson

0, nsu6siensi gin!l kronik/ '!! ke!!!n ini k!lsium serum ren!h #os#or serum s!ng!t tinggi k!ren! retensi !ri #os#or !n ureum kre!tinin !r!h meninggi/

Pe9eri'7aan diano7ti<

Pe9eri'7aan diano7ti' Hiperparatiroidi79e

*enurut Di?iulio (201) interpret!si h!sil tes p!! hiperp!r!tiroisme y!itu:

Serum k!lsium n!ik Serum '; n!ik Serum #os#!t ren!h <rin k!lsium n!ik

%!ny! tumor p!r!tiroi itunukk!n !l!m ultrasound =iopsi untuk tumor p!r!tiroi

=eer!p! m!+!m pemeriks!!n i!gnostik untuk e!lu!si p!r!tiroi y!itu

B&ood (Ser9) Ca&<i9 Le=e& Te7t

 ;es ini mengukur k!!r k!lsium i !l!m !r!h/ Aug! igun!k!n untuk menge!lu!si p!r!tiroi !n #ungsi gin!l/ Aug! n!ikny! k!!r peny!kit er!h!y! tertentu/ *enel!sk!n kep!! p!sien !h&! ini !!l!h tes !r!h t!np! pu!s!/

• Parat:>roid Hor9one (PTH) Te7t

 ;es ini mengukur k!!r '; i !l!m !r!h/ Digun!k!n se!g!i !l!t menil!i k!!r k!lsium !r!h k!ren! '; merup!k!n s!l!h s!tu #!ktor m!yor y!ng memeng!ruhi

met!olisme k!lsium/ ;es ini il!kuk!n untuk menge!lu!si #ungsi p!r!tiroi !n untuk memeriks! k!!r k!lsium !norm!l/

Seelum tes per!&!t h!rus menel!sk!n kep!! p!sien untuk pu!s! m!k!n !n minum !ri teng!h m!l!m s!mp!i setel!h tes esok h!ri/ =eer!p! o!t resep memeng!ruhi tes '; !n p!sien imint! untuk menghentik!n o!t terseut seelum tes/ (Di?iulio 201)

Pe9eri'7aan diano7ti' Hipoparatiroidi79e

•  ;et!nus l!ten itunukk!n eng!n temu!n t!n! ;rousse!u positi# 

!t!u t!n! hostek positi# (tet!nus ter!i s!!t k!!r k!lsium serum 5 s!mp!i - mgE$ G12 s!mp!i 15 mmolE$H !t!u kur!ng)/

• Di!gnosis sulit iteg!kk!n k!ren! ge!l! ti!k el!sB pemeriks!!n

l!or!torium menunukk!n peningk!t!n #os#!st!se serumB #oto ronsen tul!ng menunukk!n peningk!t!n ensit!s !n k!lsi6k!si g!ngli! !s!lis sukut!n !t!u p!r!spin!l ot!k/

(Smelter Sus!n/ 2013)

*enurut Di?iulio (201) interpret!si h!sil tes p!! hipop!r!tiroiisme y!itu:

• Serum k!lsium ren!h !ki!t k!!r '; ( parathyroid hormone)

ren!h

• Serum #os#!t n!ik !ki!t k!!r '; ren!h

• Serum '; ren!h !ki!t erkur!ngny! sekresi !ri kelen!r

p!r!tiroi

• K!lsium urin ren!h !ki!t '; ren!h

•  ;!n! hostek positi# !ki!t k!!r k!lsium turun •  ;!n! ;rousse!u positi# !ki!t k!!r k!lsium turun

Mani?e7ta7i '&ini7

Mani?e7ta7i '&ini7 Hiperparatiroidi79e

'!sien mungkin ti!k menunukk!n ge!l! !t!u meng!l!mi t!n! !n ge!l! y!ng i!ki!tk!n oleh terken!ny! eer!p! sistem tuuh/

1/ ?e!l! !p!tis keletih!n kelem!h!n muskul!r mu!l !n munt!h konstip!si hipertensi !n isritmi! !ntung !p!t ter!i erk!it!n eng!n peningk!t!n k!!r k!lsium !l!m !r!h/

2/ *!ni#est!si psikologis er!g!m !ri emosi !n mu!h tersinggung !n neurosis hingg! ke!!!n psikosis y!ng ise!k!n oleh e#ek l!ngsung k!lsium p!! ot!k sert! sistem s!r!#/ 'eningk!t!n k!!r k!lsium !k!n menurunk!n potensi!l eksit!si !ring!n s!r!# !n otot/

3/ ;erentuk !tu p!! s!l!h s!tu !t!u keu! gin!l/pementuk!n !tu p!! s!l!h s!tu !t!u keu! gin!l y!ng erk!it!n eng!n peningk!t!m eksresi k!lsium !n #os#or merup!k!n s!l!h s!tu komplik!si hiperp!r!tiroiisme primer/ Kerus!k!n gin!l ter!i !ki!t presipit!si k!lsium #os#!t !l!m pelis !n gin!l p!renkim y!ng meng!ki!tk!n otruksi poline#ritis !n g!g!l gin!l

/ ?e!l! muskuloskelet!l ter!i !ki!t eminer!lis!si tul!ng !t!u tumor tul!ng y!ng mun+ul erup! sel I sel r!ks!s! enign! !ki!t pertumuh!n oste+l!st y!ng erleih!n/ '!sien !p!t mer!s!k!n nyeri tek!n khususny! i !er!h punggung !n perseni!n #r!ktur p!tologis e#ormit!s !n pemenek!n struktur tuuh/

5/ nsien ulkus peptikum !n p!nkre!titis meningk!t p!! hipertiroiisme !n !p!t menye!k!n ter!iny! ge!l! g!strointestin!l/ (=runner !n Su!rth2001)

Di!gnosis iperp!r!tiroiisme !t!u hiperp!r!tiroi seikit sulit itet!pk!n/ ?e!l! klinis y!ng mungkin ter!i p!! hiperp!r!tiroi i !nt!r!ny! !!l!h :

1/ ep!t lel!h

2/ Otot men!i lem!h

3/ Konstip!si k!ren! peru!h!n #ungsi usus

/ Re!sorsi k!lsium !ri tul!ng m!ningk!t sehingg! ter!i hiperk!lsemi! !r!h

5/ iperk!lsemi! !r!h !p!t menye!k!n g!nggu!n klinis sekuner i!nt!r!ny! !!l!h :

4 'oliuri! !n poliipsi

4 @eprolithi!sis gin!l/ !l ini erk!it!n eng!n peningk!t!n eksresi k!lsium !n #os#or/

4 '!nkre!titis !hk!n ter!i ulkus peptikum

-/ Re!sorsi k!lsium tul!ng meningk!t sehingg! tul!ng mu!h #r!ktur i er!g!i temp!t/

'eng!ruh hiperp!r!tiroi terh!!p keh!mil!n !!l!h :

1/ iperk!lsemi! !r!h : !p!t menimulk!n g!nggu!n pengirim!n nutrisi !n oksigen menuu !nin sehingg! menye!k!n !ortus pers!lin!n prem!tur !n kem!ti!n !nin intr!uteri y!ng i!hului tet!ni !nin tem!suk org!n it!l !ntung !n p!ru/

2/ 'eningk!t!n hormon m!tern!l !p!t menek!n pengelu!r!n pengelu!r!n hormon p!r!tiroi !nin sehingg! !nin meng!l!mi hipok!lsemi! !n penurun!n k!!r 125 ihroyit!min D

?!nggu!n ini menimulk!n g!nggu!n keseim!ng!n elektrolit !r!h !nin !n menimulk!n tet!ni otot y!ng i!khiri eng!n kem!ti!n !ki!t g!nggu!n kontr!ktilit!s !ntung !nin/

iperp!r!tiroiisme !p!t menimulk!n : Jkrisis p!r!tiroi !p!il! peningk!t!n konsentr!si k!lsium !r!h mel!mp!ui 12 mgEl/ ?e!l! p!r!tiroi krisis !!l!h :

1/ @yeri tul!ng !n punggung !ki!t re!sorsi terl!lu tinggi 2/ 'ementuk!n !tu gin!l

3/ ?!nggu!n !nin intr!uteri/ (/=/?/ m!nu!! kk2003) Mani?e7ta7i '&ini7 Hipoparatiroidi79e

?e!l! hipop!r!tiroiisme s!m! eng!n hipok!lsemi! !n !p!t erkis!r !ri +ukup ring!n (kesemut!n i t!ng!n !ri !n sekit!r mulut)/ =entuk I entuk y!ng leih p!r!h seperti kr!m otot i seluruh tuuh !n ke!ng I ke!ng/ !l ini ise!k!n k!lsium y!ng memiliki eer!p! #ungsi ut!m! i !l!m tuuh kit! term!suk memerik!n energi listrik untuk seluruh sistem s!r!# menyei!k!n energi listrik untuk kontr!ksi otot !n memerik!n keku!t!n untuk tul!ng/

ipok!lsemi! menye!k!n irit!ilit!s sistem neuromuskul!r !n turut menimulk!n ge!l! terut!m! hipop!r!tiroiisme y!ng erup! tet!nus/ ;et!nus merup!k!n hipertoni! otot y!ng menyeluruh isert!i tremor !n kontr!ksi s!psmoik !t!u t!k terkoorin!si y!ng ter!i eng!n !t!u t!np! up!y! mel!kuk!n

ger!k!n olunter/p!! ke!!!n tet!nus l!ten ter!p!t ge!l! m!tir!s! kesemut!n !n kr!m p!! ektremit!s eng!n keluh!n per!s!!n k!ku p!! keu! el!h t!ng!n sert! k!ki/ '!! ke!!!n tet!nus y!ng ny!t! t!n! I t!n! men+!kup ronkosp!sme sp!sem l!ring sp!sme k!rpope!l (Leksi seni siku sert! pergel!ng!n t!ng!n !n ekstensi seni k!rpo#!l!nge!l( is#!gi! #oto#oi! !ritmi! !ntung sert! ke!ng/ ?e!l! l!in men+!kup !nsiet!s irit!ilit!s epresi !n !hk!n elirium/ 'eru!h!n p!! "K? !n hipotensi !p!t ter!i (=runner !n Su!rth2001)

?e!l! I ge!l! ut!m! !!l!h re!ksi I re!ksi neuromuskul!r y!ng erleih!n y!ng ise!k!n oleh k!lsium serum y!ng s!ng!t ren!h/ Keluh!n I keluh!n !ri penerit! (>0C) !!l!h tet!ni !t!u tet!ni+ !eMui!lent/ ;et!ni men!i m!ni#est!si k se!g!i sp!smus +orpope!l im!n! t!ng!n er!! !l!m ke!!!n Leksi se!ngk!n iu !ri !l!m !uksi !n !ri I !ri l!in !l!m ekstensi/  ;i!k!r!ng ug! i!p!tk!n !rti+ul!tio +uitti !l!m ke!!!n Leksi

!n tungk!i !&!h !n k!ki !l!m ke!!!n ekstensi/ D!l!m tit!ni+ !eMui!lent :

1/ Konulsi4konulsi y!ng tonis !t!u klonis

2/ Strior l!rynge!l (sp!sme) y!ng is! menye!k!n kem!ti!n 3/ '!r!stesi !t!u kesemut!n

/ Dis#!gi! !t!u is!tri! 5/ Kelumpuh!n otot I otot -/ %ritmi! !ntung

?e!l! umum y!ng !p!t iump!i p!! hipop!r!tiroiisme !!l!h :

1/ ep!t lel!h

2/ *et!olisme ren!h sehingg! +enerung gemuk

3/ @yeri !omen m!l!sorsi intestin!l isert!i ste!toreB r!mut kering !n kus!mB kerontok!n r!mut spont!nB kuku !ri t!ng!n r!puhB !n memiliki g!ris tonol!n (krist!) !t!u terlep!s kulit kering !n ersisik erm!titis eks#oli!ti# in#eksi k!ni! k!t!r!k !n

em!il gigi y!ng lem!h sehingg! gigi mu!h eru!h &!rn! pe+!h !n keropos semu! ini ise!k!n oleh e#ek hipok!lsemi!/

ipop!r!tiroi !p!t ter!i !ki!t oper!si kelen!r tiroi y!ng kur!ng tep!t sehingg! kelen!r p!r!tiroi ikut ter!ngk!t/ ipop!r!tiroi u!t!n seperti ini !p!t menimulk!n ge!l! klinis seperti :

1/ ep!t lel!h !n meng!ntuk/ 2/ ;ul!ng rusuk ter!s s!kit/

3/ R!!ngs!ng!n otot menimulk!n tet!ni

/ Konsentr!si k!lsium y!ng terl!lu ren!h !p!t menimulk!n g!nggu!n p!! ger!k pern!p!s!n !n kontr!ksi otot !ntung/

5/ ;!kik!ri! tet!ni sinus isert!i !ritmi! kontr!ksi !ntung !n i!khiri eng!n kem!ti!n/ (/=/?/ m!nu!! kk2003)

Penata&a'7anaan

Penata&a'7anaan penn*an Hiperparat:>roidi79 pri9er ;

o 'eme!h!n untuk meng!ngk!t !enom! !t!u meng!ngk!t

semu! kelen!r p!r!tiroi eng!n menyis!k!n h!ny! 1 kelen!r erg!ntung p!! t!r!# hyperpl!si! untuk mengh!silk!n k!!r hormone p!r!tiroi y!ng norm!l (!p!t mengur!ngi nyeri tul!ng !l!m 3 h!ri ken!ti kerus!k!n ren!l !p!t ireersiel)

o untuk mengur!ngi k!!r k!lsium seperti pemeri!n in#use

se+!r! p!ks! pem!t!s!n !sup!n k!lsium !ri m!k!n!n !n peningk!t!n ekskresi n!trium sert! k!lsium mel!lui ieresis p!ks! ( eng!n menimulk!n ieresis s!mp!i ter!i ekskresi - liter urin p!! ke!!!n y!ng meng!n+!m hiup p!sien) sert! memerik!n #urosemi (l!si) !t!u !s!m et!krin!t (ee+rin) (pr!e!h !t!u ik! peme!h!n ti!k memungkink!n !t!u ti!k iperluk!n)/

o 'emeri!n n!trium !t!u k!lium #os#!t peror!l penyuntik!n

o 'enyuntik!n l!rut!n m!gnesium !n #os#!t !t!u pemeri!n

n!trium #os#!t peror!l !t!u enem! retensi (!gi ke!!!n e6siensi m!gnesium !n #os#!t y!ng potensi!l ter!i setel!h peme!h!n) mungkin pul! pemeri!n suplemen k!lsium it!min = !t!u k!lsitriol (+!l+ieB ro+!ltrol) (k!!r k!lsium serum erkur!ng s!mp!i i!&!h !t!s !&!h kis!r!n norm!l sel!m!  hingg! 5 h!ri sesu!h peme!h!n/ Penata&a'7anaan penn*an Hiperparat:>roidi79 7e'nder ;

o Nit!min D untuk mengoreksi penye! hyperpl!si! p!r!tiroi

y!ng men!s!riny! B prep!r!t !lumunium hiroksi! untuk mengoreksi hiper#os#!temi! p!! p!sien peny!kit gin!l

o  ;er!pi i!lysis p!! p!sien g!g!l gin!l untuk mengur!ngi

k!!r #os#or (!p!t il!kuk!n seumur hiup)

o Kelen!r y!ng memes!r mungkin ti!k is! kem!li kep!!

ukur!n !n #ungsi norm!l sek!lipun k!!r k!lsium su!h terkontrol p!! p!sien iperp!r!thyroiism sekuner y!ng kronis/

o <ntuk ke!!!n hiperk!lsemi! y!ng er!t (k!!r k!lsium

serum leih !ri 1mgEl) !t!u !gi p!sien eng!n ge!l! y!ng er!t pemeri!n k!lsitonin4prep!r!t y!ng eke! er!t4 il!kuk!n ers!m! ter!pi hir!si B pemeri!n p!miron!t4 prep!r!t y!ng eker! l!m!t4mungkin h!rus imul!i untuk memerik!n e#ek !ngk! p!n!ng/

o Penananan :ipoparat:>roidi79

o 'enyuntik!n seger! g!r!m k!lsium N seperti l!rut!n

k!lsiun glukon!t 10C untuk meningk!tk!n k!!r k!lsium serum terionis!si(tet!ni !kut y!ng meng!n+!m ny!m! p!sien)

o =ern!#!s i !l!m k!ntung kert!s !n menghirup g!s

k!ron ioksi! y!ng ihemusk!n p!sien seniri !k!n menimulk!n !siosis respir!torik ring!n y!ng meningk!tk!n k!!r k!lsium serum (p!sien y!ng s!!r !p!t eker!s!m!)/

o 'emeri!n se!tie !n !nti konuls!n untuk

mengen!lik!n sp!sme s!mp!i k!!r k!lsium meningk!t

o 'eningk!t!n !sup!n k!lsium !ri m!k!n!n

o  ;er!pi rum!t!n eng!n pemeri!n suplemen k!lsium

!n it!min D peror!l (tet!ni kronis)

o 'emeri!n suplemen it!min D !n k!lsium k!ren!

!sorsi k!lsium !l!m usus h!lus memerluk!n keer!!!n it!min D (ter!pi peny!kit y!ng reersile !n i!s!ny! il!kuk!n seumur hiup)

o 'emeri!n k!lsitriol (+!l+ie ro+!ltrol) ik! !!

g!nggu!n hep!r !t!u ren!l y!ng memu!t p!sien ti!k toler!n terh!!p it!min D (Ko&!l!k 2011)

Pe9eri'7aan penn*an

Pe9eri'7aan penn*an :iperparat:>roidi79

*enurut Di?iulio (201) interpret!si h!sil tes p!! hiperp!r!tiroisme y!itu:

Serum k!lsium n!ik Serum '; n!ik Serum #os#!t ren!h <rin k!lsium n!ik

%!ny! tumor p!r!tiroi itunukk!n !l!m ultrasound =iopsi untuk tumor p!r!tiroi

=eer!p! m!+!m pemeriks!!n i!gnostik untuk e!lu!si p!r!tiroi y!itu

B&ood (Ser9) Ca&<i9 Le=e& Te7t

 ;es ini mengukur k!!r k!lsium i !l!m !r!h/ Aug! igun!k!n untuk menge!lu!si p!r!tiroi !n #ungsi gin!l/ Aug! n!ikny! k!!r peny!kit er!h!y! tertentu/ *enel!sk!n kep!! p!sien !h&! ini !!l!h tes !r!h t!np! pu!s!/

• Parat:>roid Hor9one (PTH) Te7t

 ;es ini mengukur k!!r '; i !l!m !r!h/ Digun!k!n se!g!i !l!t menil!i k!!r k!lsium !r!h k!ren! '; merup!k!n s!l!h s!tu #!ktor m!yor y!ng memeng!ruhi met!olisme k!lsium/ ;es ini il!kuk!n untuk menge!lu!si #ungsi p!r!tiroi !n untuk memeriks! k!!r k!lsium !norm!l/

Seelum tes per!&!t h!rus menel!sk!n kep!! p!sien untuk pu!s! m!k!n !n minum !ri teng!h m!l!m s!mp!i setel!h tes esok h!ri/ =eer!p! o!t resep memeng!ruhi tes '; !n p!sien imint! untuk menghentik!n o!t terseut seelum tes/ (Di?iulio 201)

Pe9eri'7aan penn*an :>poparat:>roidi79

•  ;et!nus l!ten itunukk!n eng!n temu!n t!n! ;rousse!u

positi# !t!u t!n! hostek positi# (tet!nus ter!i s!!t k!!r k!lsium serum 5 s!mp!i - mgE$ G12 s!mp!i 15 mmolE$H !t!u kur!ng)/

• Di!gnosis sulit iteg!kk!n k!ren! ge!l! ti!k el!sB

pemeriks!!n l!or!torium menunukk!n peningk!t!n #os#!st!se serumB #oto ronsen tul!ng menunukk!n peningk!t!n ensit!s !n k!lsi6k!si g!ngli! !s!lis sukut!n !t!u p!r!spin!l ot!k/ *enurut Di?iulio (201) interpret!si h!sil tes p!!

hipop!r!tiroiisme y!itu:

• Serum k!lsium ren!h !ki!t k!!r '; ( parathyroid hormone)

ren!h

• Serum #os#!t n!ik !ki!t k!!r '; ren!h

• Serum '; ren!h !ki!t erkur!ngny! sekresi !ri kelen!r

p!r!tiroi

• K!lsium urin ren!h !ki!t '; ren!h

•  ;!n! hostek positi# !ki!t k!!r k!lsium turun •  ;!n! ;rousse!u positi# !ki!t k!!r k!lsium turun

Diano7a !epera@atan Hiperparatiroid 1/) @yeri %kut

@O : 4 '!in $eel 4 '!in ontrol 4 om#ort $eel

@ : 4 %n!lgesi+ %ministr!tion 4 '!in *!n!gement

2/) Resiko eer!

@O : 4 Risk ontrol 4 S!#ety =eh!ior

@ : 4 "nironment *!n!gement

3/) Keti!kseim!ng!n @utrisi Kur!ng D!ri Keutuh!n @O : 4 @utrition!l St!tus : ,oo !n ,lui nt!ke @ : 4 @utrition *onitoring

4 @utrition *!n!gement /) ?!nggu!n elimin!si urin

@O : 4 <rin!ry "limin!tion

@ : 4 <rin!ry "limin!tion *!n!gement 5/) Resiko keti!kseim!ng!n elektrolit

@O : 4 iper+!l+emi! seerity

@ : 4 "le+trolite m!n!gement : hyper+!l+emi!

Diano7a !epera@atan Hipoparatiroid 1/) Keti!ke#ekti#!n 'ol! @!p!s

@O : 4 Respir!tory St!tus : Nentil!tion 4 Nit!l Sign

@ : 4 Respir!tory St!tus : %ir&!y '!ten+y 4 Respir!tory *onitoring

2/) Resiko eer!

@O : 4 Risk ontrol 4S!#ety =eh!ior

@ : 4 "nironment *!n!gement 3/) Resiko keti!kseim!ng!n elektrolit

@O : 4 ypo+!l+emi! seerity

BAB III

!e7i9p&an dan Saran

!e7i9p&an

ormon p!r!tiroi !p!t mempeng!ruhi !ny!k sistem i!l!m tuuh m!nusi!/ "#ek ut!m! meng!tur keseim!ng!n k!lsium !n #os#!t !l!m tuuh/ Kel!in!n hormon p!r!tiroi !ny!k ipeng!ruhi oleh eer!p! #!ktor seperti tumor in!k (!enom! soliter) p!r!tiroi +!rsinom! !n hiperpl!si! p!! sel kelen!r p!r!tiroi y!ng !p!t

meng!ki!tk!n ter!iny! hiperp!r!tiroiisme/ Dik!t!k!n hiperp!r!tiroiisme !p!il! kelen!r p!r!tiroi memprouksi hormon p!r!tiroi leih !ny!k !ri i!s!ny!/ Se!ngk!n hipop!r!tiroiisme seniri merup!k!n ke!lik!n !ri hiperp!r!tiroiisme/

%!pun kl!si6k!si !ri hiperp!r!tiroi y!itu hiperp!r!tiroi primer hiperp!r!tiroi sekuner !n hiperp!r!tiroi tersier/ 'ere!!n !ri ketig! kl!si6k!si terseut y!kni p!! h!sil l!or!toriumny!/ '!! hiperp!r!tiroi primer k!!r k!lsium meningk!tEhiperk!lsemi! !n k!!r '; ug! menigk!t se!ngk!n hiperp!r!tiroiisme sekuner terlih!t !!ny! hipersekresi hormon p!r!tiroi se!g!i respon terh!!p penurun!n k!!r k!lsium y!ng terionis!si !l!m !r!h/ Ke!!!n hipok!lsemi! y!ng l!m! !k!n menye!k!n peru!h!n p!! kelen!r p!r!tiroi men!i otonom !n erkem!ng men!i ke!!!n sepertri hiperp!r!tiroiisme primer !n p!! ke!!!n ini iseut hiperp!r!tiroiisme tersier/

Saran

*elih!t !ri k!sus kel!in!n p!! kelen!r p!r!tiroi m!k! ih!r!pk!n p!r! ten!g! meis !n per!&!t h!rus leih pro#esion!l !n erpeng!l!m!n !l!m mengk!i seluruh sistem met!olisme y!ng mungkin terg!nggu k!ren! !!ny! kel!in!n p!! kelen!r p!r!tiroi/ K!ren! pen!ng!n!n !n pengk!i!n y!ng tep!t !k!n menentuk!n pen!t!l!ks!n!!n pengo!t!n y!ng +ep!t !n tep!t pul! p!! kel!in!n kelen!r p!r!tiroi/

Da?tar p7ta'a

2/ Rum!horor otm!/1999/  Asuhan Keperawatan Klien dengan Gangguan Sistem Endokrin. A!k!rt!:"?/

3/ Smelter Su!nne /2001/=uku %!r Keper!&!t!n *eik!l =e!h =runner > Su!rth "//A!k!rt!: "?/

/ Koier et !l/1993/ Fundamental of nursing/ !li#orni!: %ison4 8esley 'ulishing omp!ny/

5/ ;!m!yong A!n/ 2000/ '!to6siologi untuk Keper!&!t!n/ A!k!rt!: "?/

-/ "!gle Kim %/2001/  Algoritme Pengambilan Keputusan Klinis. A!k!rt! : "?

7/ SuionoA!nti/2007/Gangguan Tumbuh Kembang Dentokraniofasial. A!k!rt! : "?

/ Digiulio *!ry/ A!+kson Donn!/ Aim Keogh/ 201/ Keperawatan edikal !edah/ .ogy!k!rt!/ R!ph! 'ulishing

9/ *!yo lini+/ 201/ "isk Fa#tor  / Di!kses!rihttp:EE&&&/m!yo+lini+/orgEise!ses4

+onitionsEhypop!r!thyroiismE!si+sErisk4#!+torsE+on42003070/ '!! t!ngg!l 15 septemer 2015 'ukul 05/37 8=

10/Ko&!l!k A/ '/ 8elsh 8/ *!yer =/ 2011/ !uku A$ar Pato%siologi/  A!k!rt!: "?

11/,ri! */ 2012/ 'eng!ruh 'em!k!i!n O!t %nti epilepsi A!ngk! '!n!ng ;erh!!p Densit!s;ul!ng !n K!!r %lk!li ,os#!t!se p!! 'enerit! "pilepsi y!ng =ero!t Di 'oliklinik S!r!# Rs/ Dr/ */ D!mil '!!ng/ http:EEneuro/#k/un!n/!+/iEinErese!r+hE9074peng!ruh4 pem!k!i!n4o!t4!ntiepilepsi4!ngk!4p!n!ng4terh!!p4ensit!s4 tul!ng4!n4k!!r4!lk!li4#os#!t!se4p!!4penerit!4epilepsi4'!! t!ngg!l 15 Septemer 2015 'ukul 0/5 8=

12/<8 e!lth/ 2015/ Endokrine Surgery/ Di!kses !ri http:EE&&&/u&he!lth/orgEeno+rine4surgeryEhyperp!r!thyroiism4 oerie&E2530 '!! t!ngg!l 15 Septemer pukul 05/05 8=

13/Digiulio *!ry/ A!+kson Donn!/ Aim Keogh/ 201/ Keperawatan edikal !edah/ Keokter!n : "?

1/Smelter Sus!n/ 2013/ Keperawatan edikal !edah !runner & Suddarth Ed. '(/ A!k!rt!/ 'enerit =uku

15/=!ughm!n Di!ne / !n !+kleyAo%nn /199-/Keperawatan edikal !edah!uku Saku !runner dan Suddarth. A!k!rt! : "?

17/moorhe! sue/ 2013/ nursing out+ome +l!ssi6+!tion/ eisi 5/ unite st!te o# !meri+! : mosy elseier

1/@!n! intern!sion!l/2012/i!gnosis keper!&!t!n e6nisi !n kl!si6k!si 20124201 / A!k!rt! :"?

19/illte+he+k glori+ kk/ 2013/ @ursing interention +l!ssi6+!tion (@)/ "isi -/ <nite st!te o# %meri+! : mosy elseier