PENGENALAN POLA
PENGENALAN POLA
Decision Tree
Decision Tree
Oleh :
Oleh :
Ni Made Krista Kurnia Dewi
Ni Made Krista Kurnia Dewi
12080!0"#
12080!0"#
P$OG$AM %T&D' TEKN'K 'N(O$MAT'KA
P$OG$AM %T&D' TEKN'K 'N(O$MAT'KA
)&$&%AN 'LM& KOMP&TE$
)&$&%AN 'LM& KOMP&TE$
(AK<A% MATEMAT'KA DAN 'LM& PENGETA*&AN ALAM
(AK<A% MATEMAT'KA DAN 'LM& PENGETA*&AN ALAM
&N'+E
&N'+E$%'TA% &
$%'TA% &DA,
DA,ANA
ANA
201!
201!
%eca
%ecara ra u-uu-u- - al.oal.orit-a /"! rit-a /"! untuuntu -e--e-an.uan.un n 3oho3ohon n e3ue3utusatusan n adalaadalah h sesea.aia.ai eriut :
eriut : a
a PiPililih ath atririuut set seaa.a.ai aai aarr
Pe-ilihan atriut sea.ai aar didasaran 3ada nilai .ain terhi.h dari atriut4 Pe-ilihan atriut sea.ai aar didasaran 3ada nilai .ain terhi.h dari atriut4 atriut 5an. ada
atriut 5an. ada
6uat 6uat caacaan. n. untuuntu -a -asin.sin.4-as4-asin. in. nilainilai c
d &lan.i 3roses untu -asin.4-asin. caan. sa-3ai se-ua asus 3ada caan. -e-ilii elas 5an. sa-a
/ontoh :
Dala- asus 5an. tertera 3da tale aan diuat 3ohon e3utusan untu -enentua -ain tenis atau tida den.an -elihat eadaan cuaca 7outloo9 suhu 7te-3erature9 ele-a3an 7hu-idit59 dan eadaan an.in 7wind5
1 Men.hitun. u-lah asus9 u-lah asus untu e3utusan ,es9 u-lah asus untu e3utusan No dan Entro35 dari se-ua asus dan asus 5an. dia.i erdasaran atriut Outloo9 Te-3erature9 *u-idit5 dan ;ind5 %etelah itu lauan 3en.hitun.an Gain untu -asin. -asin. atriut
• *itun. entro3i den.an ru-us :
Keteran.an :
% : *i-3unan 7dataset asus9 di-ana olesi % terdiri dari contoh 3ositi< dan ne.ati<
P7= : 3ro3orsi dari contoh 3ositi< dala- %
)adi Entro3i total adalah : Entropi
(
S)
=
(
−
(
10 14)
× log2(
10 14)
)
+
(
−
(
4 14)
× log2(
4 14)
)
=
0.863120569Ke-udian lauan analisis 3ada setia3 atriut dan nilai4nilain5a dan hitun. nilai entro3in5a
%elain itu ita u.a -en.hitun. .ain setia3 atriut den.an ru-us :
¿
Si∨ ¿
¿
S∨¿
× Entropi(
Si)
¿
Gain(
S , A)
=
Entropi(
S)
−
∑
i=1 k¿
Keteran.an : % :hi-3unan 7dataset asus A :atriut :u-lah 3artisi atriut A ?%i? :u-lah asus3ada 3artisi e i
?%? :u-lah asus
dala- %
Maa 3erhitun.an entro3i dan .ain untu setia3 atriutn5a adalah sea.ai eriut :
a O&TLOOK
-
)u-lah sunn5 untu e3utusan @5es er-ain tenis B2 5
-
)u-lah sunn5 untu e3utusan @no tida er-ain tenis B3 5 Sunny , Entropy
(
S)
=−
2 5 log2 2 5−
3 5 log2 3 5=
(
−
2 5∗−
1,32)
−
(
3 5∗−
0,73)
=
0,528+
0,438-
)u-lah cloud5 untu e3utusan @5es er-ain tenis B4 4
-
)u-lah cloud5 untu e3utusan @no tida er-ain tenis B 0 4 Cloudy , En tropy(
S)
=
−
4 4 log2 4 4−
0 4 log2 4 4=
0+
0=
0-
)u-lah rain5 untu e3utusan @5es er-ain tenis B4 5
-
)u-lah rain5 untu e3utusan @no tida er-ain tenis B1 5 Rainy , Entropy
(
S)
=−
4 5 log2 4 5−
1 5 log2 1 5=
(
−
4 5∗−
0,32)
−
(
1 5∗−
2,32)
=
0,256+
0,&ntu total .ain dari outloo adalah :
Gain
(
Outlook)
=
0.863120569−
(
(
4 14)
×0+
(
5 14)
× 0.721928095+
(
5 14)
× 0.970950594)
=
0.25 *&M'D'T,4 )u-lah hi.h untu e3utusan @5es er-ain tenis B 3 7
4 )u-lah hi.h untu e3utusan @no tida er-ain tennis B
4 7 High , Entropy
(
S)
=
−
3 7 log2 3 7−
4 7 log2 4 7=
(
−
0,43∗
1,22)
−
(
0,57∗−
0,80)
=
0,994 )u-lah nor-al untu e3utusan @5es er-ain tenis B 7 7 4 )u-lah nor-al untu e3utusan @no tida er-ain tennis B
0 7 Normal , Entropy
(
S)
=
−
7 7 log2 7 7−
0 7 log2 0 7=
0+
0=
0&ntu total .ain dari hu-idit5 adalah : Gain
(
Humidity)
=
0.863120569−
(
(
7 14)
×0.985228136+
(
7 14)
×0)
=
0.370506501 c ;'ND4 )u-lah <alse untu e3utusan @5es er-ain tenis B
6 8
4 )u-lah <alse untu e3utusan @no tida er-ain tennis B 2 8 False, Entropy
(
S)
=−
6 8 log2 6 8−
2 8 log2 2 8=(−
0,75∗
0,415)−(
0,25∗−
2)=
0,814 )u-lah true untu e3utusan @5es er-ain tenis B
4 6
4 )u-lah true untu e3utusan @no tida er-ain tennis B 2 6 True, Entropy
(
S)
=
−
2 6 log2 2 6−
4 6 log2 4 6=(−
0,3∗
1,584)−(
0,67∗−
0,585)=
0,918Maa .ain total dari ;ind adalah :
Gain
(
Wind)
=
0.863120569−
(
(
814
)
× 0.811278124+
(
614
)
×0.918295834)
=
0.005977711d TEMPE$AT&$E
4 )u-lah hot untu e3utusan @5es er-ain tenis B 2 4
4 )u-lah hot untu e3utusan @no tida er-ain tennis B
2 4 Hot , Entropy
(
S)
=−
2 4 log2 2 4−
2 4 log2 2 4=
(
−
0,5∗−
1)
−
(
0,5∗−
1)
=
14 )u-lah -ild untu e3utusan @5es er-ain tenis B
4 6
4 )u-lah -ild untu e3utusan @no tida er-ain tennis B 2 6
ild , Entropy
(
S)
=
−
4 6 log2 4 6−
2 6 log2 2 6=
(
−
0,67∗−
0,584)
−
(
0,33∗−
1,584)
=
0,4 )u-lah cool untu e3utusan @5es er-ain tenis B 4 4
4 )u-lah cool untu e3utusan @no tida er-ain tennis B
0 4 Cool , Entropy
(
S)
=−
4 4 log2 4 4−
0 4 log2 0 4=
0Maa untu .ain total dari te-3erature
Gain
(
Temperature)
=
0.863120569−
(
(
4 14)
× 0+
(
4 14)
× 1+
(
6 14)
× 0.918295834)
=
0.18385092 6eriut ini dita-3ilan dala- entu tale :Nod e Atribu t Nilai Sum(Ni lai) Sum( YES) Sum(No ) Entropi Gain 1 Outloo k Cloudy 4 4 0 0 Rainy 5 4 1 0!"1# "$0#5 Sunny 5 " % 0#!0# 505#4 0"$ 5"10 %! &empe rature Cool 4 4 0 0 'ot 4 " " 1 ild 4 " 0#1$" #5$%4 01$ %$0# "5 'umid ity 'i*+ ! % 4 0#$5" "$1% Norma l ! ! 0 0 0%! 050 501 ,indy -al.e $ " 0$11" !$1"4 &rue " 4 0#1$" #5$%4 000 5#!!
!11
Karena nilai .ain teresar adalah .ain 7hu-idit59 -aa hu-idit5 -enadi node aar 7root node Terda3at 2 nilai atriut *u-idit5 5aitu *i.h dan Nor-al Dari edua nilai atriut terseut9 nilai atriut Nor-al sudah -en.lasi<iasian asus -enadi 1 5aitu e3utusann5a ,es9 den.an de-iian hu-idit5 nor-al -enadi daun atau lea< %ehin..a tida 3erlu la.i dilauan 3erhitun.an leih lanut Teta3i untu nilai atriut *i.h -asih 3erlu dilauan 3erhitun.an la.i
Pohon e3utusan 5an. terentu 3ada taha3 ini adalah sea.ai eiut :
2 6erdasaran 3e-entuan 3ohon e3utusan node 1 7root node9 node 11 aan dianalisis leih lanut &ntu -e-3er-udah -aa 3ada tale awal aan dia-il data 5an. -e-ilii hu-idit5 B hi.h
no Outloo te-3erat ure
Kele-aa3 an
;ind5 Main
1 %unn5 *ot *i.h (alse No
2 %unn5 *ot *i.h True No
C /loud5 *ot *i.h (alse ,es
" $ain5 Mild *i.h (alse ,es
! %unn5 Mild *i.h (alse No
/loud5 Mild *i.h True ,es
$ain5 Mild *i.h True No
Ke-udian aan dianalisis la.i entro3i dan .ain dari atriut hu-idit5 hi.h a *u-idit5 *i.h
-
)u-lah @5es B 3 7-
)u-lah @no B 4 7 Entropi(
Humidity)
=
(
−
(
3 7)
× log2(
3 7)
)
+
(
−
(
4 7)
× log2(
4 7)
)
=
0.985228136 Outloo - Sunny , Entropy(
S)
=
−
0 3 log2 0 3−
3 3log2 3 3=
0 - Cloudy , Entropy(
S)
=
−
2 2 log2 2 2−
0 2log2 0 2=
0 -0,5∗−
1 Rainy , Entropy(
S)
=−
1 2 log2 1 2−
1 2 log2 1 2=(−
0,5∗−
1)−¿
B 1 -Gain(
S,Outlook)
=
0,9852−
(
3 7∗
0)
+
(
2 7∗
0)
+
(
2 7∗
1)
=
0,9852−
0,2857=
0,6995 c ;ind - False, Entropy(
S)
=−
2 4 log2 2 4−
2 4 log2 2 4=
(
−
0,5∗−
1)
−
(
0,5∗−
1)
=
1 -True, Entropy(
S)
=
−
2 3 log2 2 3−
1 3 log2 1 3=
(
−
0,67∗−
0,5849)
−
(
0,333∗−
1,5849)
=
0,3918 -Gain(
S,Wind)
=
0,9852−
(
4 7∗
1)
+
(
3 7∗
0,919)
=
0,9852−
(
0,5714+
0,3938)
=
0,9852−
0,96 d Te-3erature(
S)
=
−
1 3 log2 1 3−
2 3log2 2 3=
(
−
0,33∗−
1,584)
−
(
0,667∗−
0,5849)
=
0,5227+
- ild , Entropy(
S)
=
−
2 4 log2 2 4−
2 4 log2 2 3=
(
−
0,5∗−
1)
−
(
0,5∗−
1)
=
1 - Cool , Entropy(
S)
=−
0 0 log2 0 0−
0 0 log2 0 0=
0 -Gain(
S , Temperature)
=
0,9852−
(
3 7∗
0,918)
+
(
4 7∗
1)
+
(
0 7∗
0)
=
0,9852−
(
0,3934+
0,571+
%ehin..a dida3at hasil se3erti 3ada tale diawah ini :node atriut nilai %u-7> ar %u-7,a %u-7Ti d Entro3i Gain 11 Outloo cloud5 2 2 0 0 rain5 2 1 1 1 sunn5 C 0 C 0 0## !1C8 ! Te-3er ature cool 0 0 0 0 hot C 1 2 0#182# !8C" -ild " 2 2 1 0020 2""2 0 ;ind5 (alse " 2 2 1 True C 2 1 0#182# !8C" 0020 2""2 0
6erdasaran hasil terseut9 .ain terhi.h adalah atriut Outloo Maa atriut Outloo da3at -enadi node caan. dari atriut hu-idit5 hi.h Terda3at C nilai atriut dari Outloo 5aitu cloud59 rain59 dan sunn5 Dari eti.a nilai atriut terseut nilai atriut cloud5 sudah -en.lasi<iasian asus -enadi 1 5aitu e3utusan ,es dan nilai atriut sunn5 sudah -en.lasi<iasian asus -enadi satu den.an e3utusan No %ehin..a
tida 3erlu dilauan 3erhitun.an leih lanut9 teta3i untu nilai atriut rain5 -asih 3erlu dilauan 3erhitun.an la.i
Pohon e3utusan 5an. terentu sa-3ai saat ini adalah sea.ai eriut :
C Men.hitun. u-lah asus9 u-lah asus untu e3utusan ,es9 u-lah asus untu e3utusan No9 dan entro3i dari se-ua asus dan asus 5an. dia.i erdasaran atriut Te-3erature dan ;ind5 5an. da3at -enadi node caan. dari nilai atriut $ain5 %etelah itu lauan 3erhitun.an .ain untu -asin.4 -asin. atriut
No Outloo Te-3erature *u-idit5 ;ind5 Main
1 $ain5 Mild *i.h (alse ,es
2 $ain5 Mild *i.h True No
a *u-idit5 *i.h 9 Outloo $ain5 Entropy
(
Total)
=−
1 2 log2 1 2−
1 2 log2 1 2=
(
−
0,5∗−
1)
−
(
0,5∗−
0,1)
=
0,5+
0,5=
1 ;ind-
False, Entropy(
S)
=
−
1 1 log2 1 1−
0 1 log2 0 1=
0-
True, Entropy(
S)
=
−
0 1 log2 0 1−
1 1log2 1 1=
0-
Gain(
S,Wind)
=
1−
(
1 2∗
0)
+
(
1 2∗
0)
=
1 c Te-3erature - Hot , Entropy(
S)
=−
0 0 log2 0 0−
0 0 log2 0 0=
0-
ild , Entropy(
S)
=−
1 2 log2 1 2−
1 2 log2 1 2=
(
−
0,5∗−
1)
−
(
0,5∗−
1)
=
1 - Cool , Entropy(
S)
=
−
0 0 log2 0 0−
0 0 log2 0 0=
0 - Gain(
S , Temperature)
=
1−
(
0 2∗
0)
+
(
2 2∗
1)
+
(
0 2∗
0)
=
1−
1=
0node Atriut Nilai %u-7+a r %u-75es %u-7tid Entro3i Gain
*u-idit5 *i.h F $ain5 2 1 1 1 112 Te-3erat ure /ool 0 0 0 0 *ot 0 0 0 0 Mild 2 1 1 1 0 ;ind5 (alse 1 1 0 0 True 1 0 1 0 1
6erdasaran hasil terseut dietahui ahwa atriut 5an. -e-ilii .ain terhi.h adalah ;ind5 5aitu seesar 1 Den.an de-iian ;ind5 da3at -enadi node caan. dari nilai $ain5 Terda3at 2 nilai atriut dari ;ind5 5aitu (alse dan True Dari edua nilai atriut terseut9 nilai atriut (alse sudah -en.lasi<iasian asus -enadi 1 5aitu e3utusann5a ,es dan nilai atriut No -en.lasi<iasian asus -enadi 1 5aitu e3utusann5a No %ehin..a tida 3erlu la.i dilauan 3erhitun.an leih lanut untu atriut ini
Pohon e3utusan 5an. terentu sa-3ai 3ada taha3 ini adalah sea.ai eriut :
Den.an -e-3erhatian 3ohon e3utusan diatas9 dietahui ahwa se-ua asus sudah -asu edala- elas Den.an de-iian9 3ohon e3utusan terseut -eru3aan 3ohon e3utusan terahir 5an. terentu
Kesi-3ulan :
*u-idit5 4*i.h9 Outloo4$ain59 ;ind54<alse B Pla5in. tennis