• Tidak ada hasil yang ditemukan

Research Paper Filipino 2 MGA DAHILAN NG PAGSALI SA FRATERNITY NG MGA ESTUDYANTE SA PAMPAMAHALAANG UNIBERSIDAD NG CATANDUANES

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Research Paper Filipino 2 MGA DAHILAN NG PAGSALI SA FRATERNITY NG MGA ESTUDYANTE SA PAMPAMAHALAANG UNIBERSIDAD NG CATANDUANES"

Copied!
26
0
0

Teks penuh

(1)

MGA DAHILAN NG PAGSALI SA FRATERNITY NG MGA ESTUDYANTE SA PAMPAMAHALAANG UNIBERSIDAD NG CATANDUANES

Isang Pamanahong-Papel na Iniharap sa Kaguruan ng Departamento ng mga Wika Kolehiyong Sining at Agham, Pampamahalaang Unibersidad ng Catanduanes

Bilang Pagpatupad sa isasa mga Pangangailanganng

Asignaturang Filipino 2, Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik

Ng

LBSIT – ECAL/1F

(2)

DAHON NG PAGPAPATIBAY

Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailagan ng assignaturang Filipino, Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, ang pamanahong-papel na ito napinamagatang MGA DAHILAN NG PAGSALI SA FRATERNITY NG MGA ESTUDYANTE SA PAMPAMAHALAANG UNIBERSIDAD NG CATANDUANES ay inihirap ng pangkat ng mga mananaliksikmula LBSIT – ECAL/1F na binuo nina:

JEFFERSON BAGADIONG ROMEO SAMUDIO JR.

SAMMUEL BRONCANO DOMENICK BENAVIDEZ

RICHARD GONSALEZ

Tinanggap sa pangalan ng Kaguruan ng Departamentong Wika, Kolehiyong Sining at Agham Pampamahalaan, Unibersidadng Catanduanes, bilang isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino 2, Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik.

MA. SOFIA M. SOCITO Instructor I

(3)

PASASALAMAT

Taus-pusong pasasalamat ang aming pinaaabot sa mga sumusunod na indibidwal at tanggapan dahil sa mahahalagang tulong, kontribuson at/o suporta tungo sa matagumpay na reyalisasyon ng pamanahong-papel na ito.

 Kay Mark Joseph “Monay” Abrasaldo , ang aking mabuting kaibigan na tinutulongan saakin sapag-gawang pamanahong-papel na ito.

 Sa google nanagbigay saakin ng impormasyon at ideya sa paggawa ng pamanahong-papel na ito.

 Sa aming mga respondente, sapaglalaan ng panahon at sa matapat na pagsagot sa aming inihanda ng kwestyoner.

 Sa Poong Maykapal, sa pagdining sa aming mga dalangin lalung-lalo na sa sandaling ako ay pinanghihinaan nang pag-asang matapos naming ito nang maayos sa itinakdang-panahon.

Muli, maraming –maraming salamat po.

(4)

TALAAN NG MGA NILALAMAN

Kabanata 1, AngSuliranin at Kagiliran Nito 7

1. Introduksyon 7

2. Layunin ng Pag-aaral 7

3. Kahalagahan ng Pag-aaral 8

4. Saklaw at Limitasyon 8

Kabanata II, Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura 9 Kabanata III, Disenyo at Paraan ng Pananaliksik 12

1. Disenyong Pananaliksik 12

2. Mga Respondente 12

3. Instrumentong Pampananaliksik 12

4. Tritment ng mga Datos 13

Kabanata IV, Presentasyon at Interpretasyon ng mga Datos 14 Kabanata V, Lagom, Kongklusyon at Rekomendasyon 18

1. Lagom 18

2. Kongklusyon 18

3. Rekomendasyon 19

(5)

LISTAHAN NG MGA TALAHANAYAN AT GRAP

A. Talahanayan Blg.1 Kasarian 14

B. Talahanayan Blg.2 Edad 14

C. Talahanayan Blg.3 Anong fraternity ang iyong kinabibilagan 15

D. Talahanayan Blg.4 Anong dahilan mo sa pagsali sa fraternity 15

E. Talahanayan Blg.5 Anong magandang idudulot ng pagsali sa 16 Fraternity

F. Talahanayan Blg.6 Anong masamang dulot nito 16

G. Talahanayan Blg.7 Payag ba ang iyong mga magulang sa 17 pagsali sa fraternity

(6)

APENDIKS

A. Liham sa Paghingi ng Pahintulot sa Pagsasarbey 20

B. Liham Para Sa Mga Respondente 21

C. Sarbey-Kwestyoner 22

(7)

Kabanata I

ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO Introduksyon

Ang pananaliksik na ito ay naglalayong malaman ang pananaw ng samahan o grupo ng mga kalalakihan na may adhikaing ipagtanggol ang isa't isa sa anumang oras at pagkakataon. May adhikain din silang magkaroon ng mga proyektong makakatulong sa ibang tao. Pero kadalasan nalilihis sila sa kanilang tamang adhikain at nagiging sakit lang sila ng ulo ng pamahalaan at pamayanan. Pero bago sila makapasok sa samahang ito kailangan muna nilang dumaan sa maraming pagsubok kung saan maipapakita nila ang kanilang katapatan. Ngunit minsan nagiging mitsa ito ng kanilang buhay dahil sa sobrang pagpapahirap na kanilang naranasan.

Layunin ng Pag-aaral

Ang pamahong-papel na ito ay nagbibigay nng impormasyon hinggil sa kaalaman ng mga mag-aaral ng Catanduanes State University hinggil sa pagsali sa fraternity at naglalayong matugunan ang mga sumusunod na katanungan.

1. Makakatulong ba ito sa iyong pag-aaral kung sasali sa fraternity? 2. Sa palagay mo may magadang layunin ba ang pagsali sa fraternity? 3. May epekto ba ito sa paaralan ng kolehiyo?

4. Posible ba na may maiidulot ito sa buhay ng tao?

(8)

Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang mga mananaliksik ay buong-pusong naniniwala sa ang pag-aaral na ito ay napakahalaga. Ito ay mag magsisilbing payak na kaalaman na maaring magamit ng mga mag-aaral upang maunawaan kung ano ang kahalagahan ng Fraternity.

Mahalaga ang mga datos at impormasyong nakalahad dito dahil napakalaki ng maitutulong nito hindi lamang sa mga estudyante kundi pati na rin sa mga magulang na nais magkaroon ng mahahalagang impormasyon ukl sa Fraternity.

Sa pamamagitan ng pananaliksik na ito, maari rin malaman ang mga kakulangan sa paaralan at iba pang kaugnayan na dapat pang paunlarin sa paaralan.

Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral

Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa pag-suri sa pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral hinggil sa Fraternity. Saklaw nito ang mga estudyante sa Catanduanes State University.

Nilimitahan ang pag-aaral na ito sa respondent lamang ng Catanduanes State University. Naniniwala ang mga mananaliksik na sa kasalukuyang panahon ay pinakamainam na magkaroon ng pag-aaral sa ganito upang masagot ang mga katanungan at makabigay ng sapat na impormasyon.

(9)

Kabanata II

MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA

Bago tayo dumako sa mga dahilan ng pagsali ng mga estudyante ng sa mga illegal na fraternity, talakayin muna kung ano nga ba ang mga magagandang

naidudulot ng pagsali sa mga illegal na fraternity.

Ayon sa website na wikianswers, natitipon ng mga fraternity ang mga kabataan lalo na ang mga batang lansangan at mga out-of-school youth at dito nila natututunan ang teamwork at pagiging bahagi sa isang grupo, sa mali nga lang na paraan. ang fraternity ay isang samahan kung saan nagtuturo ng mabuting asal at paguugali ng

isang tao. at tumutulong sa isang individual.

Ayon kay,Villa (2008) isa sa mga benepisyo ng fraternities ay ang madaling makakuha ng trabaho..O'o mahirap ang maghanap ng trabaho ngayon ngunit may iba namang paraan kung paano mapadali ang pagkuha ng trabaho. maaring sa pag-aaral ng mabuti sa dahilang kapag maganda ang records mu oh gradu ay maraming tatanggap sayo,,marami rin kasing nasisira ang kanilang pag-aaral dahil sa samahang ito, kapag nasira ang iyong

pag-aaral madali ka pa kayang makakakuha ng trabaho?

Ayon naman kay, Baer (2009), sabi nila ang fraternities ay tumutulong sa kapwa nila kasama, pero sa panahon ngayon nakatulong kaya sila?Maraming lumalabas sa mga lathalain na maraming na mamatay dahil sa hazing!!sa tingin nyo ito ba sila nakatulong sa kapwa nila kasama?makadudulot sila ng kasiraan sa mga kabataang

(10)

Ang pagsali sa mga illegal na fraternity ay maaring maging mabuti o masama sa sinumang sasali dito. Ngunit maaring depende na rin siguro yun sa tao kung paano niya ihandle ang ano mang sitwasyon patungkol sa pagsali niya sa mga illegal na fraternity.

Ang isang estudyante ay kailanagang maging praktikal kalimitan kasi, halos lahat ng sumasali ay nasisisra ang pag aaral.Kalimitan sa kanila ay nawawalan ng gana sa kanilang pag-aaral kaya lumiliit ang kanilang marka sa eskwela. Ang kanilang marka nila ay napakahalaga sa kanilang pag-aaral at paghahanap ng trabaho. Dahil kung mataasa ang kanilang marka sa paaralan mas madali para sa kainla ang maghanap ng

marangal na trabaho.

Halos lahat ng nagkakainterest na sumali sa mga illegal na fraternity ay nasa una at pangalawang taon, at 12-18, dahil sila ay ang mga bagong sibol na mga estudyante na

mas medaling makumbinsing sumali sa mga fraternity.

Ang mga sumusunod na nabanggit ay mga kahalagan ng mga marka sa paaralan ng mga estudyante. Kadalasang sumasali ang mga estudyante sa mga fraternity dahil sa mga kaibigan. Dahil kalimitan mas pinaniniwalaan ng mga kabataan ngayon ang kanilang mga

kaibigan kaysa sa kanilang mga magulang.

Kung minsan, ay sumasali rin ang mga estudyante para protektahan ang kanilang mga sarili laban sa kapahamakan na dulot ng pagiging baguhan sa paaralan. Dahil kung minsan binibigyan sila ng proteksyon ng kanilang mga kasamahan sa fraternity.Isa rin sa mga madalas na dahilan ng mga estudyante sa fraternity ay ang kanilang reputasyon, dahil kung minsan naniniwala silang sisikat sila sa kanilang paaralan kapag sila ay sumali sa mga illegal na fraternity.

(11)

Ang mga sumusunod na nabanggit sa itaas ay mga posibleng dahilan ng pagsali ng mga estudyante ng SCNHS sa mga illegal na fraternity.

(12)

Kabanata III

DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK

Disensyo ng Pananaliksik

Ang pag-aaral na ito ay isiagawa ayon sa disennyo ng pamamaraang deskriptib-analitik na pananaliksik. Tinangakang ilarawan at suriin ng mga mananaliksik sa pag-aaral na ito ang kaalaman at pananaw ng mga mag-pag-aaral sa Fraternity.

Mga Respondente

Ang mga piniling respondente sa pag-aaral na ito ay mga mag-aaral ng Pampamahalaang Unibersidad ng Catanduanes Departamento ng Industriyang Pang Teknolohiya (DIT). Ang mga respondente ay nasa unang taon at bawat block ay bibigyan ng labing limang estudyante.

Intrumentong Pampananliksik

Ang pag-aaral na ito’y isinagawa sa pamamagitan ng pagsarbey. Ang mga mananaliksik ay maghanda ng sarbey-kwestyoner upang malaman ang pananaw ng mga

(13)

mag-aaral ng Pampamahalaang Unibersidad ng Catanduanes hinggil sa pagsali sa Fraternity.

Tritment ng mga Datos

Dahi sa pamanahong papel na ito ay panimulang pag-aaral lamang at hindi isang pangagailagang sa pagtamo ng isang digri ay walang ginagawang pagtatangka upang masuri ang mga datos sa pamamagitan ng mataas at kompleks na istatistika. Tanging pagtatalay at pagkuha ng porsyento lamang ang kinakailangan gawin ng mga mananaliksik.

(14)

KABANATA IV PRESENTASYON AT INTERPRETASYONNGMGADATOS Talahanayan Blg.1 Kasarian Bilang % Lalake 32 16% Babae 19 9.5%

Batay sa talahanayan mayroon tatlopu’t na lalake o 16% at labing siyam na babae o 9.5% na sumagot saamin sarbey kwestyoner.

Talahanayan Blg.2 Edad Bilang % 16 – 17 12 6% 18 – 19 30 15% 20 – 21 7 3.5% 22 – Pataas 2 1%

Batay sa talahanayan mayroon na labing dalawa (12) o 6% na 16 -17 ang edad; mayroon tatlopu’t o 15% ang edad 18 – 19; mayroon pito (7) o 3.5% ang edad 20 – 21 at dalawa (2) o 1% may edad na 22 - pataas.

(15)

Talahanayan Blg.3 Anong fraternity ang iyong

kinabibbilangan

Bilang %

Tau Gamma Phi 7 3.5%

S.R.B 14 7%

AZOFS 13 6.5%

Beta Kappa Phi 2 1%

Alpha Kappa Rho 10 5%

Alpha Mu Omega 3 1.5%

Alpha Phi Omega 0 0%

Batay sa talahanayan ang pinakamataas na myembro ng fraternity ay ang S.R.B na may bilang na labing apat o 7% sumunod ditto ang AZOFS na may bilang na labing tatlo (13) o 6.5% ; Alpha Kappa Rho na mayroon sampu (10) o 5%; Tau Gamma Phi na mayroon na pito (7) o 3.5% ; Alpha Mu Omega na tatlo (3) o 1.5%; Beta Kappa Phi dalawa (2) o 1% na at ang huli ay Alpha Phi Omega wala o 0%.

Talahanayan Blg.4 Anong dahilan sa pagsali sa

fraternity Bilang % Makipagkaibigan 31 15.5% Makipag-away 0 0% Makatulong 19 9.5% Wala lang 1 0.5%

Batay sa talahanayan ang pinakamaramig sagot na kung anu dahilan sa pagsali sa fraternity ay makipagkaibigan na may bilang na tatlopu’t (31) o 15.5% sumunod dito ay ang makatulong na mayroon na labing siyam (19) o 9.5%; wala lang na mayroon isa (1) o 0.5% at ang makipag-away na meron bokya (0) o 0%.

(16)

Talahanayan Blg.5 Anong magandang idudulot

sa pagsali sa fraternity Bilang % Makatulong sa paghanap ng trabaho 7 3.5% Makakahiram ka ng pera sa brod/sis 5 2.5%

May tutulog sayo sa oras ng away

12 6%

Makakatulong sa paghubog ng pagkatao

28 14%

Batay sa talahanayan ang mayroon na maraming sagot ay ang makakatulog sa paghubog ng pagkatao ay may bilang na dalawapu’t walu (28) o 14% sumunod dito ay ang may tutulong sayo sa oras ng away na may bilang na labing dalawa (12) o 6% ; makakatulong sa paghanap ng trabaho pito (7) o 3.5% at ang huli ay ang makakahiram ka ng pera sa brod/sis na may bialng na lima (5) o 2.5%

Talahanayan Blg.6 Anong masama maidudulot

nito

Bilang %

Laging nasasangkot sa gulo 9 4.5%

Maiimpluwensyahan ng mga masamang Gawain

14 7%

Makaka-abala sa pag-aaral dahil madalas ang meeting

15 7.5%

Nag-aaway lage kami ng kasintahan ko

13 6.5%

Batay sa talahanayan ang pinakamaraming sagot ay ang makaka-abala sa pag-aaral dahil sa madalas ang meeting ay mayroon na bilang na labing lima (15) o 7.5% at ang pinaka kaunti ang sagot ay ang lagging nasasangkot sa gulo na may bilang na siyam (9) o 4.5%.

(17)

Talahanayan Blg.7 Payag ba ang iyong

magulang sa pagsali sa fraternity

Bilang %

Oo 24 12%

Hindi 27 13.%

Batay sa talahanayan ang sumagot sa tanong na payag ba ang iyong magulang sa pagsali sa fraternity sa Oo ay dalawapu’t dalawa (24) o 12% at sa Hindi ay dalawapu’t pito o 13%.

(18)

Kabanata V

LAGOM, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON

Ang kabanatang ito ay mag papakit ang lagom, natuklasan at rekomendasyon sa pag-aaral ng Fratenity sa mga Estudyanteng Unibersidad ngCatanduanes.

Lagom

Ang pag-aaral na ito ay isangpagtatangkang malaman at masuri ang suliranin ng mga estudyanteng Departamento ng Industriya.

Gamit ang disenyong deskriptiv, ang mananaliksik ay nag disenyong sarvey-kwestyoneyr na pinasagutan sa limangpu’t (50) respondent. .

Natuklasan

Batay sa mga inilahad na datos, ang mananaliksik ay humantong sa mga sumusunod:

a. Ang pinakamaraming sumagot sa tanong kung anu fraternity nila ay ang S.R.B dahil dito ito ang pinaka maraming myembro sa Unibersidad ng Catanduanes. b. Ang pinakamaraming may sagot sa tanong na kung alam ba ng magulang nila ang

pagsali ditto ay Hindi, dahil dito na ngangahulugan na hindi alam ng mga magulang ang pagsali ng kanilang mga anak sa fraternity.

(19)

Rekomendasyon

a.) Nangangailangan pa ang mananaliksik ng mas malawakang pananaliksik sa mga suliraning kinakaharap ng mga estudyante ng Unibersidad ng Catanduanes.

b.) Dapat ay dagdagan pa ng mananaliksik ang kanyang respondent upang sa ganoon ay malamana ng pangkalahatang suliraninng mga estudyante ng Universidad ngCatanduanes.

c.) Inaasahan ang pagpapatuloy at pagpapalawak ng pananaliksik na ito upang mabigyan ng kaukula ng aksyon ang mga problema ng kinakaharap ng mga estudyanteng Unibersidad ng Catanduanes.

(20)

APENDIKS A

LIHAM SA PAGHINGI NG PAHINTULOT SA PAGSARBEY

Pebrero21, 2014

Engr. Pedro A. Arcilla, Jr. Kolehiyo ng Teknolohiya

Departamento ng Industriyang Teknolohiya Mahal naming Dekano,

Maalab na Pagbati!

Kami po ay isang pangkat ng mga mag-aaral sa LBSIT-ECAL/1F na kasalukuyang kumukuha ng asignaturang Filipino 2. Isa po sa mga pangangailangan ng nasabing asignatura ay ang pagsulat ng isang papel-pampananaliksik.

Sa kasalukuyan po, kami ay nagsusulat ng isang pmanahong papel tungkol sa Epektong Paglalarong Computer Games.

Kaugnay po nito, nais po naming hingina ng pahintulot ng inyong tanggapan upang kami’y makapamahaging sarbey-kwestyoer sa talumpu’twalo (38) mag-aaral ng Unibersidad ng Catanduanes.

Angmgadatosnaamingmakakalapsasarbey ay

makatutulongponanglubossaamingpag-aaral.

Inaasahanpo naming anginyongpositibongpagtugonsaamingkahilingan.

Lubosnagumagalang,

JEFFERSON BAGADIONG LiderngPangkat

BinigyangPansin:

Bb. MA. SOFIA M. SOCITO Instructor

(21)

APENDIKS B

Liham Para Sa MgaRespondente

Mahal naming Respondante,

Maalab na Pagbati!

Kami po ay mga mag-aaral ng Filipino 2 na kasalukuyang nagsusulat ng isang pamanahong-papel tungkol sa Epekto ng Computer Games. Hinggil sa Catanduanes State University.

Kaugnay nito, inihanda naming ang kwestyoner na ito upang makatanggap ng mga datos sa kailangan naming sa aming pananaliksik.

Kung gayon, mangyari po lamang na sagutan nang buong katapatan ang mga sumusunod na aytem. Tinitiyak po naming magiging kumpidensyal na impormasyon ang inyong mga kasagutan.

Maraming Salamat po!

(22)

APENDIKS C Sarbey-Kwestyoner

Direksyon: Punan ng angkop na imprmasyon o datos ang mga kasunod na patlang. Kung may pagpipilian, lagyan ng tesk ang kahon na tumutugma sa inyong sagot.

1. Pangalan (Opsyunal): _____________________ 7. Payag ba ang iyong mga magulang sa pagsali 2. Kasarian: Lalaki Babae sa fraternity?

Edad: 16-17 18-19 Oo Hindi 20 – 21 22-Pataas

3. Anong Fraternity ang iyong kinabibilangan? Maraming Salamat po!

Tau Gamma Phi Alpha Kappa Rho

S.R.B Alpha Mu Omega

AZOFS Alpha Phi Omega ___________________________

4. Anong dahilan pagsali sa Fraternity? Makipagkaibigan Makatulong Makipag-away Wala lang ________________________________

5. Anong magandang idudulot ng pagsali sa Fraternity? Makakatulong sa paghanap ng trabaho

Makakahiram ka ng pera sa brod/sis May tutulong sa’yo sa oras ng away

Makakatulong sa paghubog ng iyong pagkatao _____________________________________ 6. Anong masamang dulot nito?

Laging masasangkot sa trouble

Maiimpluwesiyahan ng mga masamang Gawain

Makaka-abala sa pag-aaral dahil sa madalas na pag-meeting Mag-aaway lagi kami ng kasintahan ko

(23)

LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN

A.P.A Style

http://tl.answers.com/Q/Bakit_kailangan_fraternity_sa_buhay_ng_tao http://tl.answers.com/Q/Epekto_ng_fraternity_sa_kabataan

(24)

Apendiks D

Pansariling Tala

Pangalan: Jefferson Bagadiong

Palayaw: Jeff

Lugar: Concepcion, Virac, Catanduanes

Edad: 18

Kaarawan: Enero 23, 1996

Pangalan: Richard Gonzales

Palayaw: Chard

Lugar: Cavinitan, Virac, Catanduanes

Edad: 17

(25)

Pangalan: Romeo Samudio Jr.

Palayaw: Pulis

Lugar: San Andres, Pandan, Catanduanes

Edad: 22

Kaarawan: Mayo 16, 1991

Pangalan: Dommenick Benavidez

Palayaw: Nick

Lugar: Cabihian, Virac, Catanduanes

Edad: 18

(26)

Pangalan: Sammuel Broncano

Palayaw: Ameh

Lugar: Constantino, Virac, Catanduanes

Edad: 17

Referensi

Dokumen terkait

Ang layunin ng pananaliksik na ito ay malaman ang mga tinatangkilik na pagkain ng mga estudyante ng ISHRM Dasmarinas, ninanais malaman ng mga mananaliksik ang iba’t-ibang

Pitumpu’t lima at dalawang porsyento(75.20) naman sa mga tumugon ay nakararanas ng pag-igting ng kanilang pagnanais na maging guro; pitumpu at

Noon ang mga babae ay nananatili lamang sa bahay at hindi pinag-aaral dahil naniniwala silang ang babae ay para lamang sa bahay at ang mga lalaki ang bubuhay sa kanilang pamilya.

Layunin ng tesis na ito na alamin ang mga dahilan sa pagkaadik ng mga mag- aaral sa cellphone upang mabigyan ito ng kaukulang solusyon o hakbangin ng kanilang mga magulang na

Ayon sa mga T'boli, ang pista ng Lem-lunay ay nag-ugat sa kanilang paniniwala sa pagkakaroon ng isang Lem-lunay, isang paraiso noong panahon ng kanilang ninuno na nais nilang

isang pag-aaklas laban sa Espanyol  Kung magtatagumpay sila ay. ipoproklama siyang “Hari ng mga

Ayon sa kanila, tinuturuan nito ang mga mag-aaral na maging tamad sapagkat alam nilang naroon na ang sagot kung kaya’t hindi na sila mag-aaral at kokopyahin na lamang ang mga ito, dahil

Ang pag-aaral na ito ay naglalayong alamin ang sosyo-demograpikong katangian ng mga manggagawa ng GAICO, ang positibong naidulot ng GAICO sa kanilang a pamumuhay b sariling kasanayan, c