MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF MAKE A MATCH PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS DÉSKRIPSI NU NGANDUNG PAKEMAN BASA : Studi Kuasi Ékspérimen ka Siswa Kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut Taun Ajaran 2014/2015.

(1)

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF MAKE A MATCH PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS DÉSKRIPSI

NU NGANDUNG PAKEMAN BASA

(Studi Kuasi Ékspérimen ka Siswa Kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut Taun Ajaran 2014/2015)

SKRIPSI

diajukeun pikeun nyumponan salah sahiji sarat nyangking gelar Sarjana Pendidikan Bahasa Daerah

ku

Denny Adrian Nurhuda NIM 1103574

DEPARTEMEN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI

(2)

MATCH

PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH

NULIS DÉSKRIPSI

NU NGANDUNG PAKEMAN BASA

(Studi Kuasi Ékspérimen ka Siswa Kelas XI MIA-4

SMA Negeri 6 Garut

Taun Ajaran 2014/2015)

Oleh

Denny Adrian Nurhuda

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana pada Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni

Januari 2015

Hak Cipta dilindungi undang-undang.

(3)

(4)

Denny Adrian Nurhuda, 2015

MOD ÉL PANGAJARAN KOOPERATIF MAKE A MATCH PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS D ÉSKRIPSI NU NGAND UNG PAKEMAN BASA

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu

SMA Negeri 6 Garut Taun Ajaran 2014/2015) 1)

Denny Adrian Nurhuda 2)

ABSTRAK

Penelitian ini dilatarbelakangi oleh kurangnya kemampuan siswa dalam menulis, khususnya dalam menulis deskripsi yang mengandung pakeman basa. Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui kemampuan siswa dalam menulis deskripsi yang mengandung pakeman basa sebelum dan sesudah menggunakan model pembelajaran kooperatif Make a Match. Metode yang digunakan dalam penelitian ini yaitu metode kuasi eksperimen. Model yang digunakan dalam penelitian ini adalah model pembelajaran kooperatif Make a Match pada pembelajaran deskripsi yang mengandung pakeman basa. Penelitian ini dilaksanakan di SMAN 6 Garut kelas MIA-4. Sumber data didapatkan dari hasil menulis deskripsi yang mengandung pakeman basa siswa SMAN 6 Garut yang berjumlah 34 orang. Sedangkan teknik yang digunakan dalam penelitian ini adalah teknik tes. Adapun instrumen yang digunakan yaitu lembar tes dan pasangan lembar soal dan jawaban. Hasil peneliian menunjukkan bahwa (1) terdapat perbedaan kemampuan siswa dalam menulis deskripsi yang mengandung pakeman basa sebelum dan sesudah menggunakan model pengajaran kooperatif Make a Match, (2) meningkatnya hasil uji gain menunjukkan bahwa terdapat perbedaan yang signifikan antara kemampuan sebelum dan sesudah menggunakan model pembelajaran kooperatif Make a Match, yaitu meningkat dari 58,35% menjadi 76,17% dengan beda 17,82%, dan (3) dari hasil uji hipotesis diperoleh titung > ttabél, yaitu 9,28 > 2,44, hal ini mengindikasikan (Ha) diterima, dan hipotésis nol (H0) ditolak. Dengan demikian, dapat disimpulkan bahwa modél pembelajaran kooperatif Make a Match dapat digunakan untuk meningkatkan kemampuan menulis deskripsi yang mengandung pakeman basa.

Kata kunci: model Make a Match, menulis deskripsi

1)

(5)

2)

Mahasiswa Depatemen Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI Bandun

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF MAKE A MATCH PIKEUN NGARONJATKEUN KAMAMPUH NULIS DÉSKRIPSI NU NGANDUNG

PAKEMAN BASA (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut Taun Ajaran 2014/2015) 1)

Denny Adrian Nurhuda 2)

ABSTRACT

This research is conducted due to the lack of students' writing skill, especially in writing a description that contains idiom. The aim of this research is to determine the students' skills in writing a description text that contains idiom before and after using Make a Match cooperative learning model. The method used in this research is a quasi-experimental method. The model used in this research is Make a Match cooperative learning model in the learning of description text that contains idiom. This research is conducted in MIA-4 class of Senior High School 6 Garut. The data of this research are obtained from the result of descriptive writing that uses idiom from the 34 students of Senior High School 6 Garut. While the technique used in this research is a test technique. The instrument used is test sheets and couples of question and answer sheets. The result of the research indicates that (1) there is a difference in student's ability in writing descriptive text that contains idiom before and after using Make a Match cooperative learning model, (2) the increase of the gain test results indicate that there are significant differences between the abilitiy before and after using Make a Match cooperative learning model, which increased from 58.35% to 76.17% with 17.82% difference, and (3) the hypothesis test result shows that the tcount> ttable is as much as 9.28 > 2.44, indicating that (Ha) is received, and the null hypothesis (H0) is rejected. Thus, it can be concluded that Make a Match cooperative learning model can be used to improve the ability to write description text that contain idiom.

Keyword: Make a Match model, writing description

1) Skripsi ini dibimbing oleh Dr. H. Usep Kuswari, M.Pd, dan Dr. Hj. Nunuy Nurjanah M.Pd;

(6)

PERNYATAAN ... i

ABSTRAK ... ii

PANGJAJAP ... iii

TAWIS NUHUN ... iv

DAFTAR EUSI ... vi

DAFTAR TABÉL ... ix

DAFTAR GRAFIK... x

DAFTAR BAGAN ... xi

DAFTAR SINGGETAN... xii

DAFTAR LAMPIRAN ...xiii

BAB I BUBUKA ... 1.1 Kasang Tukang Masalah... 1

1.2 Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah... 3

1.2.1 Idéntifikasi Masalah... 3

1.2.2 Rumusan Masalah ... 3

1.3 Tujuan Panalungtikan... 4

1.3.1 Tujuan Umum ... 4

1.3.2 Tujuan Husus ... 4

1.4 Mangpaat Panalungtikan ... 4

1.4.1 Mangpaat Teoritis ... 4

1.4.2 Mangpaat Praktis ... 5

1.5 Raraga Tulisan... 5

BAB II ULIKAN PUSTAKA, RARAGA MIKIR, JEUNG HIPOTÉSIS ... 2.1 Ulikan Pustaka... 7

2.1.1 Modél Pangajaran Kooperatif ... 7

2.1.2 Modél Pangajaran Make a Match ... 8

(7)

2.1.2.2 Prinsip Dasar Modél Pangajaran Make a Match... 10

2.1.2.3 Karakteristik Modél Pangajaran Make a Match ... 10

2.1.2.4 Léngkah-léngkah Modél Pangajaran Make a Match ... 11

2.1.2.5 Kaonjoyan jeung Kahéngkeran Modél Pangajaran Make a Match . 12 2.1.3 Nulis ... 13

2.1.3.1 Wangenan Nulis ... 13

2.1.3.2 Fungsi Nulis ... 13

2.1.3.3 Tujuan Nulis... 14

2.1.3.4 Rupa-rupa Tulisan ... 15

2.1.4 Déskripsi ... 16

2.1.4.1 Wangenan Déskripsi ... 16

2.1.4.2 Ciri-ciri Karangan Déskripsi ... 16

2.1.4.3 Rupa-rupa Karangan Déskripsi ... 17

2.1.4.4 Léngkah-léngkah Nulis Karangan Déskripsi ... 17

2.1.4.5 Kamampuh Nulis Déskripsi ... 18

2.1.5 Pakeman Basa ... 19

2.1.5.1 Wangenan Pakeman Basa ... 19

2.1.5.2 Wanda Pakeman Basa ... 19

2.1.5.2.1 Paribasa... 19

2.1.5.2.1.1 Wangenan Paribasa... 19

2.1.5.2.1.2 Ciri paribasa... 21

2.1.5.2.1.3 Papasingan paribasa... 22

2.1.5.2.2 Babasan... 32

2.1.5.2.2.1 Wangenan Babasan... 32

2.1.5.2.2.2 Wangun Babasan ... 33

2.1.5.2.2.3 Sumber Babandingan Babasan ... 34

2.1.3.4 Pangajaran Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa ... 35

2.1.3.5 Modél Pangajaran Make a Match dina Pangajaran Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa ... 36

2.2 Raraga Mikir ... 37

2.3 Hipotésis... 39

BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN ... 40

3.1 Sumber Data Panalungtikan ... 40

3.2 Desain Panalungtikan ... 40

3.3 Métode Panalungtikan ... 41

3.4 Variabel jeung Wangenan Operasional... 41

3.4.1 Variabel Panalungtikan ... 41

3.4.2 Wangenan Operasional ... 41

(8)

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data ... 43

3.7 Téhnik Nganalisis Data ... 44

BAB IV HASIL PANALUNGTIKAN JEUNG PEDARAN... 58

4.1 Hasil Panalungtikan... 58

4.1.1 Kamampuh Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa Siswa Kelas XI MIA 4 SMAN 6 Garut Saméméh Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Make a Match ... 58

4.1.2 Kamampuh Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa Siswa Kelas XI MIA 4 SMAN 6 Garut Sabada Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Make a Match ... 64

4.1.5.1 Uji Normalitas Data Kamampuh Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa Saméméh Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Make a Match ... 86

4.1.5.2 Uji Normalitas Data Kamampuh Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa Sabada Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Make a Match ... 90

4.1.5.3 Uji Homogénitas Data Kamampuh Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa Saméméh jeung Sabada Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Make a Match ... 94

4.1.5.4 Uji Gain... 95

4.1.5.5 Uji Hipotésis... 97

4.2 Pedaran Hasil Panalungtikan... 99

(9)

1

BAB I BUBUKA

1.1Kasang Tukang Masalah

Basa miboga peran anu kacida pentingna dina kahirupan manusa. Basa gagasan, maksud, atawa informasi dina komunikasi, nya éta kaparigelan ngaregepkeun, kaparigelan nyarita, kaparigelan maca, jeung kaparigelan nulis. Éta opat kaparigelan basa téh mangrupa hiji beungkeutan anu gembleng.

Nulis miboga kaonjoyan batan nyarita dina nepikeun maksud jeung tujuan, nya éta basa nu rék dikedalkeun bisa diropéa tur diimpleng heula saacan dikedalkeun. Éta hal bisa nyingkahan kasalahpahaman tina maksud anu rék ditepikeun. Nurutkeun Tarigan (2008, kc.3) nulis jeung nyarita mangrupa kagiatan anu produktif jeung éksprésif. Nulis nya éta mindahkeun pikiran atawa rasa kana wangun lambang basa (Semi, 2003, kc.8).

Nimbang kana pentingna kamampuh nulis dina prosés komunikasi, pangajaran nulis jadi matéri wajib dina pangajaran basa, kaasup basa Sunda. Dina KIKD kurikulum 2013 pangajaran basa Sunda pikeun kelas XI, salasahiji matéri nu wajib diajarkeun nya éta nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa. Pangajaran nulis déskripsi ngabutuhkeun idé jeung kekecapan nu merenah, sangkan bisa ngagambarkeun hiji hal kalayan jelas, ditambah deui dina tulisanna kudu ngandung pakeman basa nu miboga harti teu sajalantrahna, tapi hartina téh salaku babandingan atawa siloka

(10)

ide, pilihan diksi, nepi ka sok aya kénéh siswa nu can bisa ngabédakeun déskripsi jeung wangun lian samodél narasi jeung éksposisi. Komo deui dina ngalarapkeun pakeman basana mah, siswa masih kénéh heureut pangaweruhna ngeunaan pakeman basa, nu antukna dina nulis déskripsi téh teu ngandung pakeman basa. Antukna, pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa téh dianggap hésé ku siswa.

Sangkan pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa bisa ngahontal hasil nu maksimal, guru salaku fasilitator kudu boga kréativitas sangkan pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa bisa ngirut karep siswa, nu antukna bisa ngaronjatkeun kamampun nulis siswa. Salasahiji carana nyaéta ngarobah ngagunakeun modél pangajaran nu leuwih ngirut siswa tur nyieun suasana diajar nu pikagunbiraeun. Model pangajaran nu bisa jadi solusi pikeun ngungkulan éta masalah nya éta model pangajaran kooperatif Make a

Match.

Model pangajaran kooperatif mangrupa model pangajaran nu didasaran ku falsafah yén manusa miboga sipat sosial nu teu bisa hirup sorangan. Model pangajaran ieu bisa ngarobah proses pangajaran nu ilaharna miboga sipat teacher

centre jadi student centre. Salasahji wangun modél pangajaran kooperatif nya éta model pangajaran Make a Match. Ieu modél pangajaran dimekarkeun ku Lorna Curran dina taun 1994 tur dilarapkeun ku cara siswa néangan pasanganna kalayan diajar mikawanoh hiji konsép atawa topik kalayan suasana nu pikagumbiraeun. Metode ieu bisa dilarapkeun dina sakumna mata pelajaran tur pikeun sakumna tingkatan siswa (Isjoni, 2013, kc. 78). Ieu modél pangajaran Make a Match dirasa luyu pisan lamun dilarapkeun dina pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa di sakola.

(11)

3

Fauziah R nu hasilna ngaronjat. Sok sanajan sarua nalungtik ngeunaan nulis déskripsi, tapi bédana ieu panalungtikan dilaksanakeun pikeun ngaronjatkeun kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa di SMA Negeri 6 Garut kelas XI MIA-4 Taun Ajaran 214/2015 ngagunakeun modél pangajaran kooperatif

Make a Match.

Ku lantaran kitu, ieu panalungtikan dijudulan “Modél Pangajaran Kooperatif

Make a Match pikeun Ngaronjatkeun Kamampuh Nulis déskripsi nu ngandung

pakeman basa (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas XI MIA-4 SMAN 6 Garut

Taun Ajaran 2014/2015)”.

1.2Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah 1.2.1 Idéntifikasi Masalah

Dumasar kana kasang tukang di luhur, aya sawatara hal anu bisa diidéntifikasi pikeun ditalungtik, nya éta:

1) siswa masih kénéh hésé ngabédakeun karangan déskripsi jeung karangan séjén;

2) siswa nu can bisa ngalarapkeun pakeman basa kana karangan déskripsi; jeung 3) modél pangajaran anu dilarapkeun ku guru sacara konvensional

ngalantarankeun pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakéman basa kurang ngirut pikeun siswa, nu antukna ngurangan karep siswa dina diajar nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa, tur mangaruhan kana kahontalna tujuan pangajaran nu dipiharep.

1.2.2 Rumusan Masalah

Dumasar kana watesan masalah di luhur, masalah dina ieu panalungtikan dirumuskeun dina kalimah pananya di handap.

(12)

2) Kumaha kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015 sabada maké modél pangajaran Make a Match?

3) Naha aya béda signifikan kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015 saacan jeung sabada maké modél pangajaran Make a Match?

1.3Tujuan Panalungtikan

Dina tujuan panalungtikan, kabagi kana dua hal, nya éta tujuan umum jeung tujuan husus.

1.3.1 Tujuan Umum

Tujuan umum ieu panalungtikan nya éta pikeun nguji signifikansi modél pangajaran kooperatif Make a Match dina pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015.

1.3.2 Tujuan Husus

Sacara husus ieu panalungtikan miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun: 1) kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4

SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015 saméméh ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match;

2) kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015 sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match; sarta

3) béda kamampuh anu signifikan dina nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut Taun Ajaran 2014/2015 sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match.

1.4 Mangpaat Panalungtikan

(13)

5

1.4.1 Mangpaat Tioritis

Ieu panalungtikan dipiharep bisa jadi pangdeudeul pikeun kamekaran paélmuan kabasaan dina widang atikan, hususna dina milih modél pangajaran nu éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa.

1.5.2 Mangpaat praktis

Sacara praktis ieu panalungtikan bisa dimangpaatkeun pikeun sababaraha hal, di antarana:

1) dina jihat paélmuan, ieu panalungtikan dipiharep bisa ngaronjatkeun karep siswa dina diajar, hususna dina pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa;

2) dina jihat institusional, ieu panalungtikan dipiharep bisa jadi référénsi guru sangkan leuwih kreatif dina nepikeun matéri pangajaran ka siswa; jeung 3) pikeun nu nalungtik, ieu panalungtikan dipiharep bisa nambahan pangalaman

dina widang pendidikan.

1.5 Raraga Tulisan

Ieu laporan panalungtikan téh disusun jadi lima bab. Dina Bab I dipedar ngeunaan kasang tukang panalungtikan, idéntifikasi masalah, rumusan masalah, tujuan diayakeun panalungtikan, mangpaat panalungtikan, jeung raraga tulisan.

Bab II eusina ngeunaan tiori-tiori nu aya dina panalungtikan. Dina ieu bab, dipedar leuwih jero ngeunaan wangenan modél pangajaran, modél pangajaran

Make a Match, kaparigelan nulis, wangenan tur papasingan paribasa, nepi ka

modél pangajaran Make a Match pikeun pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa. Lian ti éta, dina ieu bab aya raraga mikir jeung hipotésis salaku anggapan awal kana hasil panalungtikan.

(14)

prak-Denny Adrian Nurhuda, 2015

prakan dina panalungtikan jeung kumaha cara ngolah data hasil tina panalungtikan nu dilaksanakeun.

Bab IV eusina ngeunaan hasil panalungtikan jeung pedaran. Hasil tina ieu panalungtikan ngewengku kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa saméméh maké modél pangajaran Make a Match, kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa sabada maké modél pangajaran Make a Match, béda kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa saméméh jeung sabada make modél pangajaran Make a Match, sarta pedaran hasil panalungtikan modél pangajaran Make a Match pikeun ngaronjatkeun kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa.

(15)

40

BAB III

MÉTODE PANALUNGTIKAN

3.1 Sumber Data Panalungtikan

Sumber data dina ieu panalungtikan kabagi kana subjék panalungtikan jeung objék panalungtikan. Nu jadi subjék dina ieu panalungtikan nya siswa kelas XI MIA-4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015 anu jumlahna 40 urang, 17 lalaki tur 23 awéwé, sedengkeun nu jadi objék dina ieu panalungtikan nya éta karangan déskripsi nu ngandung pakeman basa ngagunakeun modél pangajaran

Make a Match.

3.2 Desain Panalungtikan

Desain anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta desain pretest-postest. Ieu hal ngacu kana pamadegan Arikunto (2010, kc. 123) nu nyebutkeun yén desain kuasi ékspérimén aya tilu rupa, nya éta (1) one shoot study, (2) pretest-postest, jeung (3) static group comparison. Dina ieu desain teu mikabutuh ayana variabel kontrol, tur sampel panalungtikan dipilih sacara acak. Lian ti éta, ieu desain ogé dipakawanoh salaku desain saméméh jeung sabada lantaran ngayakeun heula pretes saméméh dibéré perlakuan. Ku kituna, hasil perlakuan bisa katitén sacara akurat, sabab bisa dibandingkeun jeung kaayaan saméméh dibéré perlakuan. Struktur desain bisa digambarkeun saperti ieu dihandap:

O1 X O2

(Arikunto, 2010, kc. 123)

Katerangan:

O1 = tés awal (pretes) O2 = tés ahir (postes)

(16)

3.3 Métode Panalungtikan

Métode panalungtikan anu dipaké nya éta métode kuasi ékspérimén atawa sok disebut ogé ékspérimén semu. Panalungtikan kuasi ékspérimén nya éta panalungtikan ngagunakeun kelas ékspérimén kalayan teu mikabutuh ayana kelas kontrol.

Kamampuh siswa diukur dua kali, nya éta saméméh jeung sabada siswa dibéré perlakuan ngagunakeun modél pangajaran Make a Match. Cara ngukur kamampuh siswa nu dilakukeun saméméh dibéré perlakuan disebut tés awal (pretes), sedengkeun ngukur kamampuh siswa sabada dibéré perlakuan disebut tés ahir (postes).

3.4 Variabel jeung Wangenan Operasional 3.4.1 Variabel Panalungtikan

Variabel panalungtikan mangrupa hiji atribut atawa sifat, objék atawa kagiatan anu miboga variasi anu tangtu anu ditangtukeun ku panalungtik pikeun dipaluruh jeung dijieun kacindekanna. Hal ieu luyu jeung pamadegan Hatch jeung Faraday (dina Sugiyono 2012, kc. 60) nu nyebutkeun yén sacara tioritis variabel mangrupa atribut atawa objék anu miboga variasi antara nu hiji jeung nu séjénna atawa hiji objék jeung objék séjénna.

Ieu panalungtikan maluruh pangaruh hiji perlakuan. Ku kituna kudu aya variabel penyebab (X) atawa variabel bébas (independent variable) jeung variabel akibat (Y) atawa variabel kauger (dependent variable) (Arikunto, 2010: 169). Dumasar éta hal, dina ieu panalungtikan, anu jadi variabel penyebab (X) atawa variabel bébas (independent variable) nya éta modél pangajaran kooperatif Make

a Match, sedengkeun variabel akibat (Y) atawa variabel kauger (dependent

variable) nya éta ngaronjatkeun pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman

basa.

3.4.2 Wangenan Operasional

(17)

42

téh puguh maksud jeung tujuanna, baris dijabarkeun heula istilah-istilah anu aya patalina jeung ieu panalungtikan.

3.4.2.1 Modél Pangajaran Make a Match

Modél pangajaran Make a Match dina ieu panalungtikan nya éta modél pangajaran make a Match anu dilarapkeun kana pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa ka siswa kelas XI MIA 4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015. Dina aplikasina, siswa mikawanoh konsep nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa kalawan néangan pasangan jawaban tina kartu nu dicekel.

3.4.2.2 Déskripsi

Déskripsi dina ieu panalungtikan nya éta karagan déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA 4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015. Karangan déskripsi siswa kabagi kana dua karangan, nya éta karangan déskripsi nu ngandung pakeman basa saméméh ngagunakeun modél pangajaran kooperatif

Make a Match tur karangan déskripsi siswa sabada ngagunakeun modél

pangajaran kooperatif Make a Match.

3.5 Instrumén Panalungtikan

(18)

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data

Téhnik ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan nya éta ku cara tés tulis. Tés anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta tés awal (pretes) pikeun mikanyaho kamampuh awal siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut saméméh ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match, jeung tés ahir (postes) pikeun mikanyaho kamampuh siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match.

Léngkah-léngkah ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan ngawengku sababaraha tahap, nya éta:

1) Siswa dibéré pretes pikeun ngukur kamampuh awal siswa dina nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa;

2) Sabada mikanyaho pangaweruh awal siswa ngaliwatan pratés, panalungtik nyiapkeun matéri pangajaran ngagunakeun modél pangajaran kooperatif

Make a Match sarta média pangajaranna;

3) Méré perlakuan ka siswa, nya éta ngalaksanakeun prosés diajar ngajar ngeunaan matéri nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match;

Soal Pratés

Pék jieun karangan déskripsi nu ngandung pakeman basa. téma nu digunakeun ngeunaan kabudayaan sunda. Perhatikeun sistematika tur éjahannana!

Soal Postés

(19)

44

4) Sabada méré perlakuan, saterusna ngalaksanakeun postés pikeun

mikanyaho kamampuh ahir siswa, naha ngaronjat atawa henteu.

3.7 Téhnik Nganalisis Data

Téhnik nganalisis data dimimitian ku mariksa hasil pratés jeung postés. Sabada mariksa hasil pratés jeung postés, léngkah satuluyna nya éta méré peunteun kana hasil prétés jeung postés. Dina méré peunteun tangktuna aya kritéria salaku aspék nu di dipeunteun dina karangan déskripsi, diantarana aspék aya heunteuna pakeman basa anu dilarapkeun kana karangan, kualitas jeung ruang lingkup eusi, organisasi jeung panyajian eusi, komposisi/struktur kalimah (judul, bubuka, eusi, panutup), gaya jeung wangun basa, éjahan, jeung karapihan tulisan (Iskandarwasid jeung Sunéndar, 2011, kc. 250).

Tabél 3.1

Format Skala Peunteun Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa

No Kritéria Peunteun Tingkatan Skor

(1) (2) (3) (4) informasi cukup lengkep

(20)

informasi

téma teu luyu jeung eusi, teu bisa nepikeun informasi

4

2 organisasi jeung panyajian eusi

paragraf teu kasusun rapih, teu rinci, taya deskripsi bagian puguh

Identifikasi puguh, 20

(21)

46

klasifikasi puguh, deskripsi bagian kurang puguh

Identifikasi puguh, klasifikasi kurang puguh puguh, deskripsi bagian kurang puguh

Identifikasi kurang puguh, klasifikasi kurang puguh, deskripsi bagian kurang puguh

Identifikasi teu puguh, klasifikasi teu puguh, deskripsi bagian teu puguh

12

8

(22)

(23)

48

teu jelas,

Kasalahan leuwih ti 15 2 6 Karapihan tulisan Rapih, kabaca, teu aya

corétan

Rapih, kabaca, aya sababaraha corétan

Kurang rapih, kabaca, aya corétan

kurang kabaca, loba corétan

Teu puguh

10

8

6

4

2 ∑=

Dumasar kana éta pedoman, skor maksimal tina hasil tés nya éta 100. Skor anu kahontal ku siswa dirobah jadi skor ahir kalayan ngagunakeun rumus:

P=

∑

Katerangan:

P = peunteun

∑ skor kahontal = jumlah peunteun siswa ∑skor maksimal = jumlah peunteun maksimal

(24)

Tabél 3.2

Tabél Kamampuh Siswa dina Nulis Déskripsi nu Ngandung Pakeman Basa

No Absén

1 2 3 4 5 6 ∑

skor

p k

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) 1

2 3

Katerangan: 1 = eusi 2 = organisasi 3 = komposisi 4 = wangun basa 5 = éjahan 6 = karapihan P = peunteun K = katégori

Kategori:

- Peunteun ≥ 78 tuntas (siswa dianggap mampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa)

- Peunteun ≤ 78 can tuntas (siswa dianggap can mampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa)

(25)

50

(1) Uji Sipat Data

Uji sipat data dina ieu panalungtikan ngawengku uji normalitas jeung uji homogenitas. Uji normalitas dilakukeun pikeun nangtukeun distribusi data, naha normal atawa henteu, sedengkeun uji homogénitas dilakukeun pikeun nangtukeun homogénitas data niléy siswa.

a. Uji Normalitas

Uji normalitas nya éta uji sipat data anu fungsina pikeun mikanyaho normal henteuna data anu digunakeun dina ieu panlungtikan. Pikeun nangtukeun yén éta data téh miboga sipat anu normal atawa henteu bisa ngagunakeun rumus Chi

kuadrat (X2).

Saméméh ngagunakeun rumus Chi kuadrat, aya sawatara léngkah anu kudu dilaksanakeun saperti ieu dihandap.

a) Nangtukeun niléy panggedéna jeung pangleutikna b) Ngitung rentang (range).

Daérah jangkauan data atawa range nya éta selisih data anu panggedéna (maksimum) jeung data anu pangleutikna (minimum), anu dinotasikeun dina rumus ieu dihandap.

Katerangan:

r : rentang atawa jangkauan Xmaks : skor panggedéna

Xmin : skor pangleutikan

(Subana, 2005, kc. 38)

(26)

c) Nangtukeun jumlah kelas interval (k) ngagunakeun aturan anu diciptakeun ku H. A Struges, anu satuluyna disebut aturan Struges saperti ieu dihandap.

Katerangan:

k : lobana kelas

n : lobana data (frekuénsi) 3,3 : bilangan konstaan

(Subana, 2005, kc. 39)

d) Nangtukeun panjang kelas interval (p) ngagunakeun ieu rumus dihandap.

Katerangan :

p : panjang kelas (interval kelas) r : rentang (jangkauan)

k : lobana kelas

(Subana, 2005, kc. 40)

e) Nyieun tabél frékuénsi peunteun tés awal (pretes) jeung tés ahir (postes) ngagunakeun ieu rumus dihandap.

k= 1 + 3,3 Log n

(27)

52

Tabél 3.3

Format Frékuénsi Peunteun Tés Awal jeung Tés Ahir

No. Kelas

Interval

f1 x1 x12 f1 x1 f1 x12

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)

1 2 ∑

f) Ngitung rata-rata (mean) peunteun tés awal jeung tés ahir siswa ngagunakeun ieu rumus di handap.

Katerangan:

X = rata-rata (mean) ∑ = jumlah (sigma) fi = jumlah data x1 = niléy tengah

(Subana, 2005, kc. 63)

g) Ngitung standar déviasi (Sd) ngagunakeun ieu rumus dihandap.

h) Ngitung frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspéktasi kalayan ngagunakeun léngkah- léngkah ieu dihandap:

X =

∑ � �

∑ �

sd =

�

=

�∑ �. � − �. �

(28)

(1) Nyieun tabél frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspéktasi

Tabél 3.4

Perhitungan Chi kuadrat

Katerangan:

Kelas interval : lonana kelas interval ngagunakeun aturan struges Oi : frékuénsi observasi

Bk : batas kelas

Z : transformasi normal standar bébas kelas Ztabél : niléy Z tina tabél distribusi data normal L : lega kelas interval

Ei : frékuénsi ékspéktasi (n x luas Ztabél)

(Subana, 2005, kc. 125)

(2) Nangtukeun Oi (frékuénsi observasi), nya éta lobana data anu kaasup kana hiji kelas interval.

(3) Nangtukeun batas kelas interval (bk)

(4) Ngitung Zitung (transformasi normal standar bébas kelas) Kelas

Interval

Oi Bk

Handap

Bk

Luhur Zitung Ztabé l L Ei

2

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11)

∑

z =

bk−x

(29)

54

(5) Nangtukeun Ztabél

(6) Ngitung ambahan legana unggal kelas interval (L)

(7) Ngitung frékuénsi ékspéktasi (Ei)

(8) Nangtukeun Chi kuadrat (X2)

(Sudjana, 2005, kc. 273)

(9) Nangtukeun derajat kebébasan (dk)

(Sudjana, 2005, kc. 293)

(10) Nangtukeun harga X2tabél

(11) Nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria ieu dihandap.

(a) Lamun X2itung < X2tabél, hartina distribusi data normal. (b) Lamun X2itung > X2tabél, hartina distribusi data teu normal.

L = Z

tabél

1 –

Z

tabél2

E

i

= n x L

X

2

=

∑

��−��

��

(30)

b. Uji Homogéntias

Uji homogénitas nya éta uji sipat data nu pungsin pikeun mikanyaho varian populasi data anu diujikeun téh naha homogén atawa henteu. Pikeun nangtukeun homogénitas, léngkahna nya éta saperti ieu dihandap.

a) Ngitung variasi masing- masing kelompok Variasi pretes (Si2)

Variasi postes

(Sudjana, 2005, kc. 95)

b) Ngitung harga variasi

c) Ngitung darajat kabébasan (dk)

d) Nangtukeun Ftabél

e) Nangtukeun homogén henteuna data dumasar kana kritéria ieu dihandap: Saupama Fitung < Ftabél, hartina variasi sampel homogén.

Saupama Fitung >Ftabél, hartina variasi sampel teu homogén.

(Sudjana, 2005, kc. 250)

S

i

=

�∑ _�� − ∑ _�� −

S

2

=

�∑ �� − ∑ ��

� �−

F=

� �� ℎ

� �� ℎ �

(31)

56

(2) Uji gain

Tujuan tina dilaksanakeunana uji gain nya éta pikeun nangtukeun naha aya béda signifikan antara hasil pratés jeung postés.hasil tina uji gain dipaké salaku gambaran ngeunaan éféktifitas modél pangajaran kooperatif Make a Match dina nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015. Rumusan pikeun ngajawab yén aya béda anu signifikan atawa henteu sabada dibéré perlakuan, dirumuskeun saperti ieu dihandap.

Ha : xpratés ≠ xpostés, hartina aya béda anu signifikan antara jumlah rata-rata pratés jeung jumlah rata-rata postés.

Ha : xpratés = xpostés, hartina henteu aya béda anu signifikan antara jumlah rata-rata pratés jeung jumlah rata-rata-rata-rata postés.

Tabél 3.5

Format Uji Jumlah Rata-rata Peunteun

No. Ngaran

Siswa

Peunteun Pratés

Peunteun Postés

D d2

(1) (2) (3) (4) (5) (6)

∑

(3) Uji Hipotésis

(32)

(a) Nangtukeun rata-rata (mean) tina béda pratés jeung postés kalayan ngagunakeun rumus:

(b) Nangtukeun darajat kabébasan (dk) kalayan ngagunakeun rumus:

(c) Ngitung jumlah kuadrat déviasi, kalayan ngagunakeun rumus:

(d) Ngitung t, kalayan ngagunakeun rumus:

Katerangan:

t = tés signifikansi

Md = rata-rata (mean) tina béda antara hasil pratés jeung postés ∑x2

d = jumlah kuadrtat déviasi n = jumlah subyék dina sampel

(e) Nangtukeun ditarima atawa henteuna hipotésis dumasar kana kritéria ieu dihandap.

Md =

∑

�

dk = n - 1

∑

_{� �}

= ∑

_�

₋

∑d

�

t

=

�

(33)

58

(1) Saupama titung > ttabél, hartina hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (Ho) ditolak, nya éta modél pangajaran kooperatif Make a Match éféktif dipaké dina pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa ka siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015.

(34)

102 Denny Adrian Nurhuda, 2015

BAB V

KACINDEKAN JEUNG SARAN

5.1 Kacindekan

Dumasar kana panalungtikan jeung analisis ngeunaan modél pangajaran kooperatif Make a Match dina nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa ka siswa XI MIA-4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015, bisa dicindekkeun saperti di handap.

1) Kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMAN 6 Garut saméméh ngaunakeun modél pangajaran kooperatif Make a

Match dianggap can mampuh. Tina jumlah siswa 34 urang, ngan 3 urang (8,82%)

nu ngahontal KKM, sedengkeun 31 urang (91,18%) can bisa ngahontal KKM. Jumlah rata-rata kamampuh awal (pratés) nya éta 58,35, hartina can ngahontal KKM. Dumasar aspék nu diajén, rata-rata aspék kualitas jeung ruang lingkup eusi 11,18, aspék organisasi jeung panyajian eusi 11,77, aspék komposisi/struktur karangan 12,12, aspék gaya jeung wangun basa 9,18, aspék ejahan 6,53, jeung aspék karapihan tulisan 7,59.

(35)

103

3) Aya béda anu signifikan antra kamampuh nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa saméméh jeung sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif

Make a Match siswa kelas XI MIA-4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015.

Sabab, tina hasil uji hipotésis kapaluruh yén titung > ttabél, nya éta 9,28 > 2,44. Ku kituna bisa dicindekkeun yén modél pangajaran kooperatif Make a Match éféktif dipaké dina pangajaran nulis déskripsi nu ngandung pakeman basa ka siswa kelas XI MIA-4 SMA Negeri 6 Garut taun ajaran 2014/2015.

5.2 Saran

Sabada dilaksanakeun panalungtikan ngeunaan modél pangajaran kooperatif

Make a Match pikeun ngaronjatkeun kamampuh nulis déskripsi nu ngandung

pakeman basa siswa kelas XI MIA-4 SMAN 6 Garut taun ajaran 2014/2015, aya sababaraha saran anu perlu ditepikeun di handap.

1) Tina hasil panalungtikan nu geus dilaksanakeun, modél pangajaran kooperatif

Make a Match bisa ngaronjatkeun kamampuh nulis, hususna dina pangajaran

déskripsi nu ngandung pakeman basa . Ku kituna, ieu modél pangajran téh bisa dijadikeun alternatif pikeun guru dina pangajaran nulis déskripsi nu ngadung pakeman basa.

2) Dina ngagunakeun modél pangajaran kooperatif Make a Match aya sababaraha hal anu kudu diperhatikeun, nya éta:

a) dilakukeun di témpat anu lega tur rada jauh ti kélas séjén bisi ngaganggu kelas séjén; jeung

b) jelaskeun instruksi sacara jéntré sangkan teu ngabingungkeun siswa; c) guru kudu bisa nyieun suasana anu komunikatif.

3) Dipiharep aya panalungtikan séjén ngeunaan modél pangajaran kooperatif

(36)

DAFTAR PUSTAKA

Arikunto, S. (2010). Prosedur penelitian: Suatu pendekatan praktik. Jakarta: Rineka Cipta.

Finoza, L. (2004). Komposisi bahasa indonesia. Jakarta: Insan Mulia.

Huda, M. (2013). Model-model pangajaran dan pembelajaran: Isu-isu metodis

dan pragmatis. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.

Isjoni. (2013). Cooperative learning mengembangkan kemampuan belajar

berkelompok. Bandung: Alfabeta.

Iskandarwasid, jeung Dadang, S. (2011). Strategi pembelajaran bahasa. Bandung: Remaja Rosdakarya.

Keraf, G. (1982). Eksposisi dan deskripsi. Ende-flores: Nusa Indah.

Kosasih, E. (2011). Ketatabahasaan dan kesusastraan untuk SMA/MA & SMK. Bandung: Yrama Widya.

Isjoni. (2013). Cooperative learning. Bandung: Alfabeta.

Lembaga Basa jeung Sastra Sunda. (1983). Kamus umum basa sunda. Bandung: Terate.

Lie, A. (2008). Cooperative learning. Jakarta: PT Gramedia Widiasarana. Nurjanah, N. 2009. Téori nulis. Bandung: JPBD FPBS UPI Bandung.

Rusman. (2013). Model-model pembelajaran: Mengembangkan profesionalisme

guru. Jakarta: Rajawali Pers.

Rusyana, Y. (1982). Pedaran paribasa sunda. Bandung: Gunung Larang. Salmun, M.A. (1963). Kandaga kasusastraan sunda. Bandung: Ganeco. Semi, A. (2003). Menulis efektif. Padang: Angkasa Raya.

Subana, M. (2005). Dasar-dasar penelitian ilmiah. Bandung: Pustaka Setia. Sudaryat, Y. (2010). Ulikan semantik sunda. Bandung: Geger Sunten. Sudaryat, Y. (2010). Ulikan wacana basa sunda. Bandung: Geger Sunten. Sudjana. (2005). Metode statistika. Bandung: Tarsito.

(37)

105

Tarigan, D. (2008). Membina keterampilan menulis paragraf dan pengembangan. Bandung: angkasa

Tarigan, H. G. (2013). Menulis sebagai suatu keterampilan berbahasa. Bandung: angkasa

Tamsyah, B. R., Djuanda, D., jeung Purmawati T. (1994). 1000 babasan jeung

paribasa sunda. Bandung: Pustaka Setia.

Tamsyah, B. R. (2001). Galuring basa sunda. Bandung: Pustaka Setia.

Universitas Pendidikan Indonesia. (2013). Pedoman karya tulis ilmiah. Bandung: UPI Press

Zainurrahman. (2013). Menulis: Dari teori hingga praktik (Penawar racun