Penyusun: Penyusun:
Ir. Syahril Ardi, MT Ir. Syahril Ardi, MT
N
Noo. . JJuudduul l PPeerrccoobbaaaan n HHaall 1
1. . RRaannggkkaaiiaan n LLaammppu u SSeerri i 11 2
2. . RRaannggkkaaiiaan n LLaammppu u PPaarraalleel l 22 3
3. . RRaannggkkaaiiaan n LLaammppu u SSeerrii--PPaarraalleel l 33 4
4. . IInnssttaallaassi i LLaammppu u DDiikkoonnttrrool l ddaarri i 2 2 TTeemmppaat t 44 5
5. . IInnssttaallaassi i LLaammppu u KKeeddiip p 55 6
6. . IInnssttaallaassi i 2 2 LLaammppu u KKeeddiip p 66 7
7. . IInnssttaallaassi i 3 3 LLaammppu u KKeeddiip p 77 8
8. . IInnssttaallaassi i MMoottoor r 3 3 FFaasse e DDeennggaan n SSaakkllaar r CCaam m 88 9
9. . IInnssttaallaassi i MMoottoor r 3 3 FFaasse e DDeennggaan n MMeenngggguunnaakkaan n KKoonnttaakkttoor r 99 10.
10. InstInstalalasasi i MoMototor r 3 3 FaFase se DiDilelengngkakapi pi dedengngan an ToTombmbol ol TeTekakan n ((Push- Push- Button
Button )) 1010
11.
11. Instalasi Motor 3 Fase Dilengkapi dengan OL (Instalasi Motor 3 Fase Dilengkapi dengan OL ( Over Load Relay Over Load Relay )) 1111 1
122. . IInnssttaallaassi i MMoottoor r yyaanng g DDiiooppeerraassiikkaan n DDaarri i 2 2 TTeemmppaat t 1122 1
133. . MMeennjjaallaannkkaan n ddaan n MMeemmaattiikkaan n MMoottoor r SSeeccaarra a BBeerruurruuttaan n 1133 14
14. . MeMembmbalalik Araik Arah h PuPutatararan n MoMototor r 3 3 FFasase e dedengngan an MC dan TomMC dan Tomboboll T
TeekkaannSS..RR..FF 1144 1
155. . MMeemmbbaalliik k AArraah h PPuuttaarraan n uunnttuuk k GGeerraakkaan n SSaattu u AArraah h 1155 1
16 6 MMeemmbbaalliik k AArraah h PPuuttaarraan n uunnttuuk k GGeerraakkaan n BBoollaakk--BBaalliik k 1166 1
177. . MMeemmbbaalliik k AArraah h PPuuttaarraan n MMoottoor r sseebbaaggaai i PPeennggeerreemmaan n MMoottoor r 1177 1
188. . SSiisstteem m PPeennggeerreemmaan n MMoottoor r ddeennggaan n MMeenngggguunnaakkaan n DDiioodda a 1188 19
19. . MeMembmbalalik ik ArArah ah PuPutatararan n MoMotor tor yayang ng DiDilelengngkakapi pi SiSiststem em PePengngererememan an 1919 20.
20. Pengasutan Motor dengan Sistem Y -Pengasutan Motor dengan Sistem Y - 2020
21.
21. Membalik Areah Putaran Motor dengan Pengasutan Y -Membalik Areah Putaran Motor dengan Pengasutan Y - 2121
22.
22. Sistem Pengasutan Y -Sistem Pengasutan Y - secara Otomatissecara Otomatis 2222 2
1. RANGKAIAN LAMPU SERI 1. RANGKAIAN LAMPU SERI
1.1 Gambar Rangkaian 1.1 Gambar Rangkaian
1.2 Prinsip Kerja Rangkaian 1.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S
2. RANGKAIAN LAMPU PARALEL 2. RANGKAIAN LAMPU PARALEL
2.1 Gambar Rangkaian 2.1 Gambar Rangkaian
2.2 Prinsip Kerja Rangkaian 2.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S
3. RANGKAIAN LAMPU SERI & PARALEL 3. RANGKAIAN LAMPU SERI & PARALEL
3.1 Gambar Rangkaian 3.1 Gambar Rangkaian
3.2 Prinsip Kerja Rangkaian 3.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S 1 1 S S 2 2
4. INSTALASI LAMPU DIKONTROL DARI 2 TEMPAT 4. INSTALASI LAMPU DIKONTROL DARI 2 TEMPAT
4.1 Gambar Rangkaian 4.1 Gambar Rangkaian
4.2 Prinsip Kerja Rangkaian 4.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S 1 1 SS 2 2
5. INSTALASI LAMPU KEDIP 5. INSTALASI LAMPU KEDIP
5.1 Gambar Rangkaian 5.1 Gambar Rangkaian
5.2 Prinsip Kerja Rangkaian 5.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S T T T T
6. INSTALASI 2 LAMPU KEDIP 6. INSTALASI 2 LAMPU KEDIP
6.1 Gambar Rangkaian 6.1 Gambar Rangkaian
6.2 Prinsip Kerja Rangkaian 6.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN S S T T 1 1 T T 1 1 T T 2 2 T T 2 2
7. INSTALASI 3 LAMPU KEDIP 7. INSTALASI 3 LAMPU KEDIP
7.1 Gambar Rangkaian 7.1 Gambar Rangkaian
7.2 Prinsip Kerja Rangkaian 7.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. F F NN
8. INSTALASI MOTOR 3 FASE 8. INSTALASI MOTOR 3 FASE
DENGAN SAKLAR CAM DENGAN SAKLAR CAM
8.1 Gambar Rangkaian 8.1 Gambar Rangkaian
8.2 Prinsip Kerja Rangkaian 8.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M MM 1 1 22 Fuse Fuse
9. INSTALASI MOTOR 3 FASE 9. INSTALASI MOTOR 3 FASE
DENGAN MENGGUNAKAN KONTAKTOR DENGAN MENGGUNAKAN KONTAKTOR
9.1 Gambar Rangkaian 9.1 Gambar Rangkaian
9.2 Prinsip Kerja Rangkaian 9.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M c c S S
10. INSTALASI MOTOR 3 FASE DILENGKAPI 10. INSTALASI MOTOR 3 FASE DILENGKAPI
DENGAN TOMBOL TEKAN (
DENGAN TOMBOL TEKAN (PUSH-BUTTON PUSH-BUTTON ))
10.1 Gambar Rangkaian 10.1 Gambar Rangkaian
10.2 Prinsip Kerja Rangkaian 10.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M c c o off ff o on n
DENGAN OL (
DENGAN OL (OVER LOAD RELAY OVER LOAD RELAY ))
11.1 Gambar Rangkaian 11.1 Gambar Rangkaian
11.2 Prinsip Kerja Rangkaian 11.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M c c O OLL
DARI 2 TEMPAT DARI 2 TEMPAT
12.1 Gambar Rangkaian 12.1 Gambar Rangkaian
12.2 Prinsip Kerja Rangkaian 12.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M c c
SECARA BERURUTAN SECARA BERURUTAN
13.1 Gambar Rangkaian 13.1 Gambar Rangkaian
13.2 Prinsip Kerja Rangkaian 13.2 Prinsip Kerja Rangkaian
………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. M M M M C C 1 1 CC22 C C 1 1 CC22
DENGAN MC DAN TOMBOL TEKAN S.R.F DENGAN MC DAN TOMBOL TEKAN S.R.F
14.1 Gambar Rangkaian Daya 14.1 Gambar Rangkaian Daya
14.2 Gambar Rangkaian Kontrol 14.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M F F N N
15. MEMBALIK ARAH PUTARAN 15. MEMBALIK ARAH PUTARAN UNTUK
UNTUK GERAKAGERAKAN N SATU LANGKAHSATU LANGKAH
15.1 Gambar Rangkaian Daya 15.1 Gambar Rangkaian Daya
15.2 Gambar Rangkaian Kontrol 15.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M ON ON OFOF FF F F
16. MEMBALIK ARAH PUTARAN 16. MEMBALIK ARAH PUTARAN UNTUK
UNTUK GERAKAGERAKAN N BOLAK-BABOLAK-BALIKLIK
16.1 Gambar Rangkaian Daya 16.1 Gambar Rangkaian Daya
16.2 Gambar Rangkaian Kontrol 16.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M ON ON OFOF FF F F N N
17. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR 17. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR
SEBAGAI PENGEREMAN MOTOR SEBAGAI PENGEREMAN MOTOR
17.1 Gambar Rangkaian Daya 17.1 Gambar Rangkaian Daya
17.2 Gambar Rangkaian Kontrol 17.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M C C 1 1 CC22 F F
18. SISTEM PENGEREMAN MOTOR 18. SISTEM PENGEREMAN MOTOR DENGAN MENGGUNAKAN DIODA DENGAN MENGGUNAKAN DIODA
18.1 Gambar Rangkaian Daya 18.1 Gambar Rangkaian Daya
18.2 Gambar Rangkaian Kontrol 18.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M C C 1 1 CC22 F F N N
19. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR 19. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR YANG DILENGKAPI SISTEM PENGEREMAN YANG DILENGKAPI SISTEM PENGEREMAN
19.1 Gambar Rangkaian Daya 19.1 Gambar Rangkaian Daya
19.2 Gambar Rangkaian Kontrol 19.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M C C 1 1 CC 3 3 C C 2 2 F F
20. PENGASUTAN MOTOR DENGAN SISTEM Y 20. PENGASUTAN MOTOR DENGAN SISTEM Y
-20.1 Gambar Rangkaian Daya 20.1 Gambar Rangkaian Daya
20.2 Gambar Rangkaian kontrol 20.2 Gambar Rangkaian kontrol
F F N N M M C C 1 1 CC 3 3 C C 2 2
21. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR 21. MEMBALIK ARAH PUTARAN MOTOR
DENGAN PENGASUTAN Y DENGAN PENGASUTAN Y
-21.1 Gambar Rangkaian Daya 21.1 Gambar Rangkaian Daya
21.2 Gambar Rangkaian Kontrol 21.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M C C 1 1 CC22 F F
22. SISTEM PENGASUTAN Y
-22. SISTEM PENGASUTAN Y - SECARA OTOMATISSECARA OTOMATIS
22.1 Gambar Rangkaian Daya 22.1 Gambar Rangkaian Daya
22.2 Gambar Rangkaian Kontrol 22.2 Gambar Rangkaian Kontrol
M M C C 1 1 CC 3 3 C C 2 2 F F N N
23. PENGASUTAN Y
-23. PENGASUTAN Y - DILENGKAPIDILENGKAPI SISTEM PENGEREMAN
SISTEM PENGEREMAN
23.1 Gambar Rangkaian Daya 23.1 Gambar Rangkaian Daya
23.2 Gambar Rangkaian Kontrol 23.2 Gambar Rangkaian Kontrol
F F M M C C 1 1 CC22
1.
1. RaRangngkakaiaian n LiListstririk, k, SeSeri ri BuBuku ku ScSchahaumum, , JoJoseseph ph A. A. EdEdmimininiststerer, , PePenenerbrbitit
Erlangga, Edisi kedua. Erlangga, Edisi kedua.
2.
2. Hukum KircHukum Kirchhhohhhoff, penuntuff, penuntun berencan berencana 07, Siemenna 07, Siemens, Alois Koller.s, Alois Koller.
3.
3. InstalInstalasi Listriasi Listrik Arus Kuat 2, P.van.Hak Arus Kuat 2, P.van.Harten, Penerten, Penerbit Binacirbit Binacipta, 1995pta, 1995
4.
4. PenPengukgukurauran n dan dan AlaAlat-at-alat lat UkuUkur r LisListriktrik, , SoeSoedjadjana na SapSapiie iie & & OsOsamu amu NisNishinhino,o,
Pradnya Paramita, cet. 6, 2000. Pradnya Paramita, cet. 6, 2000.
5.
5. KetraKetrampilan Teknmpilan Teknik Listrik Praktiik Listrik Praktis, John B s, John B RoberRobertson, Penertson, Penerbit Yrama Widya,bit Yrama Widya,
cet.3, 1995. cet.3, 1995.
6.
6. TekniTeknik pengerjk pengerjaan Listrikaan Listrik, Daryanto, Pener, Daryanto, Penerbit Bumi Aksara, cet.1bit Bumi Aksara, cet.1, 2000., 2000.
7.
7. TekniTeknik Listrik Instalak Listrik Instalasi Peneransi Penerangan, F Suryatmo, Penegan, F Suryatmo, Penerbit Rineka Ciptarbit Rineka Cipta, 1998., 1998.
8.