M O D U L 3
Dimensi Tiga
Standar KompetensiMemecahkan masalah yang berkaitan dengan sistem persamaan linear dan pertidaksamaan satu variabel Kompetensi Dasar
3.1 Menentukan kedudukan titik, garis, dan bidang dalam ruang dimensi tiga
3.2 Menentukan jarak dari titik ke garis dan dari titik ke bidang dalam ruang dimensi tiga
3.3 Menentukan besar sudut antara garis dan bidang dan antara dua bidang dalam ruang dimensi tiga
Materi Pokok Pembelajaran Indikator Kreteria Kinerja Lingkup
Belajar Sikap Pengetahuan Keterampilan
1. Kedudukan titik, garis, dan bidang dalam ruang dimensi tiga
Mendeskripsikan
kedudukan antara
unsur-unsur bangun ruang
Kedudukan titik dengan unsur bangun ruang Sistematis dan analisis
Kedudukan titik terhadap garis dan bidang
2. Jarak pada bangun ruang. Mendefinisikan pengertian
jarak antara titik, garis dan bidang dalam ruang
Jarak antar
bangun ruang
Sistematis dan analisis
Jarak titik ke titik Jarak titik ke garis Jarak titik ke bidang
3. Sudut pada bangun ruang Mendefinisikan pengertian
sudut antara titik, garis dan bidang dalam ruang
Sudut dalam bangun ruang
Sistematis dan analisis
Sudut antara dua garis Sudut antara garis dan
bidang yang berpotongan Sudut antara dua bidang
yang berpotongan
4. Irisan Bidang Mendiskripsikan irisan
bidang dalam ruang
Irisan bidang dengan bngun ruang
Sistematis dan analisis
Irisan bidang dengan
bangun ruang
Mengambil
Keputusan dengan
cepat
5. Proyeksi Mendiskripsikan hasil
proyeksi dalam bangun
ruang Proyeksi dalam bangun ruang Sistematis dan analisis
Proyeksi titik pada bidang Proyeksi garis pada bidang
K
eg
ia
ta
n
B
el
a
ja
r
1
A . T u ju a n P em b el a ja ra n S e te la h m em p e la ja ri k eg ia ta n b el aj a r 1 , d ih ar ap k an si sw a d ap at : a. M en e n tu k an k ed u d u k a n tit ik d an g ar is d al a m ru an g b . M en e n tu k an k ed u d u k a n tit ik d an b id a n g d al am ru an g c. M en e n tu k an k ed u d u k a n an ta ra d u a g ar is d al am ru an g d . M en e n tu k an k ed u d u k a n g a ris d an b id an g d al am ru an g e. M en e n tu k an k ed u d u k a n an ta ra d u a b id an g d al am ru an g f. M en g g am b a r tit ik k o o rd in a t p a d a d im e n si tig a B . U r a ia n M a te ri 1K
ed
u
d
u
k
a
n
T
iti
k
,
G
a
ri
s
d
a
n
B
id
a
n
g
d
a
la
m
R
u
a
n
g
B en d a b er d em en si tig a m e m ili k i tig a u n su r, y ak n i : 1 . T iti k m er u p ak an se su at u y an g tid ak m e m ili k i u k u ra n (ta k b er d em en si ) d an h a n y a d ite n tu k an o le h le ta k n y a sa ja . T iti k d is im b o lk a n d e n g an n o k ta n (• ) d an b ia sa n y a d ib e ri n am a d en g a n h u ru f b es ar (k ap ita l) , m is al n y a A , B , C , D d an la in se b ag ai n y a 2 . G a ri s ad al ah k u m p u la n at a u h im p u n an tit ik y a n g m em b e n tu k k u rv a lu ru s. G ar is m er u p ak an b an g u n b er d em en si sa tu , k a re n a u k u ra n (d e m en si ) y an g d im ili k i h an y a sa tu y ai tu p an ja n g , g ar is b ia sa n y a d ib er i n am a d en g a n h u ru f k ec il, m is al n y a : p . q , r d an la in se b ag a in y a 3 . B id a n g d is eb u t b an g u n b er d em en si d u a, k a re n a m e m el ik i d u a d e m en si y ak n i d em en si p an ja n g d an d em e n si le b ar , b id an g tid a k m e m ei lik i d im en si k et e b al a n . a . K e d u d u k a n ti tik te rh a d a p g a ri s d a n b id a n g a .1 . K e d u d u k a n tit ik te rh a d a p g a ri s Ji k a d ip er h at ik an g am b a r d i at as m ak a k ed u d u k an tit ik te rh ad ap g ar is ad a d u a, y ak n i :•
A g•
B hT iti k te rle ta k d i g ar is a ta u g ar is y an g m el a lu i tit ik te rte n tu , se p e rti tit ik A te rle ta k d i g ar is g , a ta u g ar is g m el al u i tit ik A . T iti k y an g te rle ta k d i lu ar g ar is , at a u tit ik tid ak te rle ta k d i g a ris at a u d en g an k a ta la in g ar is tid ak m el a lu i tit ik te rte n tu , c o n to h n y a tit ik B tid ak te rle ta k d i g a ris h , a ta u g ar is h tid a k m el a lu i tit ik B . a .2 . K e d u d u k a n tit ik te rh a d a p b id a n g D a ri g a m b ar d i at a s, d ik et a h u i b ah w a k e d u d u k an tit ik te rh ad a p b id an g a d al a h : T iti k te rle ta k p a d a b id a n g at au b id a n g m e la lu i tit ik te rte n tu , se p er ti tit ik P te rle ta k p ad a b id an g ά . T iti k te rle ta k d i lu ar b id a n g at a u b id an g tid a k m el al u i tit ik te rte n tu , se p e rti tit ik R te rle ta k d i lu ar b id a n g β P a d a g a m b ar k u b u s d i b aw ah , m ak a k ed u d u k an tit ik te rh a d ap g ar is d a n b id an g a d al a h : T iti k A te rle ta k p ad a g ar is (r u su k ) A B , A E d an A D T iti k A d i lu a r g ar is (r u su k ) F B , F E , H G d an se te ru sn y a T iti k A te rle ta k p ad a b id an g A B C D , A D H E T iti k A d i lu a r b id a n g B C G F , E F G H d an se te ru sn y a b . K ed u d u k a n D u a G a ri s B er d as ar k an g a m b ar g a m b ar d i a ta s d ap a t d ik e ta h u i b a h w a k ed u d u k an d u a g a rik ad al ah : D u a g a ri s y a n g sa lin g b er h im p it
•
P ά β•
R A B C D E F G H ά ά•
P ά ά g = h a b q r s tD u a g ar is d ik at a k an sa lin g b er im p it jik a k ed u a g ar is te rs eb u t se ja ja r , te rle ta k p a d a sa tu b id an g d a n se tia p tit ik p ad a g ar is te rle ta k p a d a tit ik g ar is y a n g la in n y a, co n to h n y a p ad a g a m b ar d i at a s, g a ris g b er im p it d en g an g ar is h . D u a g a ri s y a n g sa lin g b er p o to n g a n D u a g ar is a ta u le b ih d ik at ak an sa lin g b er p o to n g a n jik a g ar is -g a ris te rs e b u t te rle ta k p ad a b id an g y an g sa m a d an te rd ap at sa tu tit ik p er p o to n g an p a d a g ar is -g ar is te rs eb u t. P er h at ik an g a m b ar d i at a s g ar is a b e rp o to n g an d en g an g ar is b d i tit ik P . D u a g a ri s sa lin g se ja ja r D u a g ar is a ta u le b ih d ik at ak an se ja ja r ap a b ila g ar is te rs eb u t te rle ta k p ad a sa tu b id an g d an tid ak m e m p u n y ai tit ik p er p o to n g a n (p er se k u tu a n ). P er h at ik an g a m b ar d i a ta s g ar is q se ja ja r d en g an g ar is r. D u a g a ri s y a n g sa lin g b er si la n g D u a g a ris at au le b ih d ik at ak a n sa lin g b er si la n g jik a g ar is -g a ris te rs eb u t tid ak m em ili k i tit ik p er se k u tu a n se h in g g a g ar is -g a ris te rs eb u t tid ak se b id an g d an tid ak se ja ja r. P er h at ik an g am b a r d i at as g a ris s sa lin g b e rs ila n g d en g a n g ar is t. c. K ed u d u k a n G a ri s T er h a d a p B id a n g K e d u d u k an g a ris te rh ad ap b id a n g ad al ah se b ag a i b er ik u t : G a ri s te rl e ta k p a d a b id a n g G a ris d ik at a k an te rle ta k p ad a b id a n g jik a se m u a tit ik p ad a g a ris te rs eb u t te rle ta k p ad a b id an g te rte n tu , in i d itu n ju k k an p ad a d i at as g ar is g te rle ta k p a d a b id an g ά . G a ri s se ja ja r d e n g a n b id a n g S u a tu g a ris d ik a ta k a n se ja ja r d en g a n se b u ah b id a n g jik a p ad a b id an g te rs eb u t d ap at d ib u at se b u ah g ar is y an g se ja ja r d en g a n g ar is tr se b u t, g ar is d a n b id a n g y an g se ja ja r tid ak m e m ili k i p er se k u tu an . H a l in i d itu n ju k k an g ar is r d en g an b id an g ά . G a ri s y a n g m e m o to n g / m e n e n b u s b id a n g S u a tu g a ris d ik at ak a n m em o to n g /m e n em b u s se b u ah b id an g jik a g ar is te rs eb u t tid ak te rle ta k p a d a b id a n g d an tid a k se ja ja r, g a ris m en e m b u s/ m e m o to n g se b u ah b id an g ά g
•
P ά s ά ∟ r ∟•
Pjik a te rd ap at sa tu tit ik p er p o to n g a n an ta ra g ar is d a n b id a n g . G a ris s m en em b u s b id an g ά p ad a tit ik P . d . K ed u d u k a n D u a b id a n g K e d u d u k an d u a b id a n g ad al a h : D u a b id a n g a ta u le b ih y a n g b e ri m p it D u a b id an g at au le b ih d ik a ta k a n sa lin g b e rim p it jik a se tia p tit ik p ad a b id an g te rle ta k p ad a b id an g y an g la in y a, p er h a tik a n g a m b ar b id an g ά b e rim p it d e n g an b id an g β . D u a b id a n g a ta u le b ih y a n g se ja ja r D u a b id an g at au le b ih d ik at ak an se ja ja r jik a b id an g te rs eb u t tid a k m em ili k i tit ik p er se k u tu an , p e rh at ik an g am b a r b id an g λ b er im p it d en g a n b id an g γ. D u a b id a n g a ta u le b ih sa lin g b e rp o to n g a n D u a b id an g at a u le b ih d ik at a k an sa lin g b er p o to n g an jik a b id an g te rs eb u t m em ili k i te p at sa tu g a ris p er se k u tu an , p er h a tik a n b id a n g ρ b er p o to n g an d e n g an b id an g σ .
P
ro
ye
k
si
a . P ro y ek si tit ik p a d a b id a n g S e b u ah tit ik y a n g te rle ta k d i lu ar b id a n g jik a k ita ta rik g ar is lu ru s d ar i tit ik te rs eb u t k e b id an g se h in g g a m em b e n tu k su d u t 9 0 o d en g an b id a n g m a k a in i d is e b u t se b ag ai p ro y ek si se b u a h tit ik k e b id an g . S ep e rti g am b ar d i b a w a h . ά = β λ ά ρ σ R ’ = P ro y ek si tit ik R p ad a b id a n g β R R ’ = P ro y ek to r at au ja ra k tit ik R te rh ad ap b id a n g β β = b id an g p ro y ek si R R ’ ⊥ β β•
R•
R ’b . P ro y ek si g a ri s p a d a b id a n g P ro y e k si g ar is p ad a se b u ah b id an g ad a tig a k em u n g k in an y an g te rja d i, y ak n i : Ji k a g ar is te rle ta k d i lu ar b id an g m ak a se m u a p ro y ek to r te rle ta k p ad a sa tu b id a n g , se p e rti g ar is A B y an g d ip ro y e k si k an te rh ad a p b id an g α . Ji k a g a ris te g ak lu ru s d en g an b id an g m a k a h a si l p ro y e k si n y a b e ru p a tit ik se p er ti p a d a tit ik D y an g d i p ro y ek si k an p a d a b id an g α Ji k a g a ris m en em b u s/ m em o to n g b id an g m ak a h as il p ro y e k si n y a ad al a h g a ris lu ru s p ad a b id an g se p er ti g a ris P Q y an g d ip ro y e k si k an p a d a b id an g α . C o n to h 1 . D ik et ah u i k u b u s A B C D E F G H m em ili k i p an ja n g ru su k 5 e m , te n tu k an a. P ro y ek si d a n p an ja n g p ro y ek si g ar is A G p ad a b id a n g A B C D b . P ro y e k si d an lu as b id an g p ro y ek si b id an g A C G E p ad b id an g A B C D . P e n y e le sa ia n a. P ro y e k si g ar is A G p a d a b id an g A B C D a d al ah g a ris A C P a n ja n g p ro y ek si n y a ad al ah 2 5 cm . b . P ro y e k si b id a n g A C G E p ad b id an g A B C D , a d al a h g ar is A C . K a re n a b id a n g p ro y ek si n y a b er b e n tu k g ar is m ak a tid ak m em p u n y ai lu as , ja d i lu as b id an g p ro y ek si n y a ad al ah 0 cm 2
•
A•
B α•
A ’•
B ’ ∟ ∟ α•
D•
D ’•
Q•
Q ’•
P P ’ ∟ A B C D E F G H2 . P ad a lim a s se g ie m p at b er a tu ra n T .A B C D te n tu k an : a. L et ak p ro y e k si tit ik T p ad a b id an g A B C D b . P ro y e k si b id an g T A D p a d a b id a n g A B C D . jik a p an ja n g A B = 4 cm te n tu k an lu as p ro y ek si T A D te rs eb u t. P e n y e le sa ia n a. L et ak p ro y e k si tit ik T p ad a b id an g A B C D a d al a h d i te n g ah -te n g ah b id an g A B C D b . P ro y e k si b id a n g T A D p ad a b id an g A B C D . ad a la h g ar is A D T ’. 2 ' ' ' 4 2. 4 2 1 . 2 1 c m L L tin g g i A D L A D T A D T A D T = ∆ = ∆ = ∆ A B T D
•
T ’M
en
g
g
a
m
b
a
r
tit
ik
K
o
o
rd
in
a
t
p
a
d
a
D
im
en
si
T
ig
a
. P (2 , 3 , 6 ) x y z • 2 • 3 • 6 • P (2 , 3 , 6 )C . R a n k u m a n 1 1 . B en d a b er d em en si tig a m e m ili k i tig a u n su r, y ak n i : a. T iti k b . G ar is c. B id an g 2 . K e d u d u k an tit ik te rh ad a p g ar is T iti k te rle ta k p ad a g ar is T iti k y a n g te rle ta k d i lu ar g ar is 3 . K e d u d u k an tit ik te rh ad a p b id a n g T iti k te rle ta k p ad a b id a n g T iti k te rle ta k d i lu ar b id an g 4 . K e d u d u k an D u a G ar is D u a g ar is y an g sa lin g b er h im p it D u a g ar is y an g sa lin g b er p o to n g an D u a g ar is sa lin g se ja ja r D u a g ar is y an g sa lin g b er si la n g 5 . K e d u d u k an G ar is T er h ad ap B id an g G a ris te rle ta k p ad a b id an g G a ris se ja ja r d en g a n b id an g G a ris y an g m em o to n g / m e n en b u s b id an g 6 . K e d u d u k an D u a b id an g D u a b id a n g at au le b ih y a n g b er im p it D u a b id a n g at au le b ih y a n g se ja ja r D u a b id an g at a u le b ih sa lin g b er p o to n g an 7 . P ro y e k si tit ik p ad a se b u ah b id an g ad al ah tit ik te m b u s g ar is y a n g te g a k lu ru s d en g an b id an g p ro y ek si . 8 . P ro y e k si su at u g ar is lu ru s p ad a se b u a h b id a n g d a ta r p ad a u m u m n y a b e ru p a g ar is lu ru s. D . T u g a s 1 1 . P er h at ik an b al o k A B C D E F G H d i b aw ah , te n tu k an k e d u d u k an : a. G ar is A H te rh ad ap g ar is C F b . G ar is B H te rh ad ap b id a n g D C G H c. G ar is D G te rh a d ap b id an g A B F E A B C D E H G F
d . B id an g A B C D te rh ad ap b id an g E F G H e. B id an g A C G E te rh ad ap b id a n g B D H F f. T iti k A te rh ad ap b id d an g A B F E g . T iti k B te rh ad ap g ar is A C … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 2 . P e rh at ik a n lim a s se g it em p at b er at u ra n d i b a w ah , a. S eb u tk an p as an g a n ru su k -r u su k y an g se ja ja r b . A d ak ah b id an g y an g sa lin g se ja ja r c. B ag a im an a k e d u d u k an tit ik T te rh ad ap b id a n g A B C D … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 3 . B er ap a b an y a k b id an g y a n g d ap a t d ib u at m e la lu i : a. d u a g ar is y an g sa lin g b er p o to n g a n b . d u a g a ris y an g se ja ja r c. d u a g ar is y an g b e rs ila n g A C A B T D
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 4 . G a m b ar la h se b u ah g ar is A B se p an ja n g 5 c m y a n g m em b en tu k su d u t 6 0 o d en g a n su at u g ar is g , te n tu k a n p ro y ek si d an p an ja n g p ro y e k si A B p ad a g ar is g … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 4 . D ik et ah u i k u b u s A B C D E F G H , p a n ja n g A B = 6 cm d an tit ik P te n g ah -te n g ah G H , te n tu k an : a. p ro y ek si A P p a d a al a s b . p ro y ek si A P p a d a A D H E c. p ro y ek si B P p ad a B D H F d . p ro y ek si C P p ad a B D H F E . T e s F o r m a tif 1 1 . G a ris g te g ak lu ru s p ad a b id an g V d an b id an g W I m em b e n tu k su d u t la n ci p te rh ad ap b id an g V . jik a W m e m o to n g V m en u ru t su at u g ar is s m ak a p ro y ek si g p a d a V … .. a. te g ak lu ru s p ad a V d . S ej aj ar d e n g an V b . te g a k lu ru s d en g an s e. se ja ja r d en g an s c. b er si la n g te g ak lu ru s d e n g an g 2 . G a ris -g ar is h d an k te rle ta k p ad a b id an g V d en g an h ⊥ k. m is al k an g ⊥ b id an g V , m a k a (1 ) ad a g a ris m e la lu i g d an se ja ja r h (2 ) ad a g a ris m e m o to n g g , d an se ja ja r V d a n te g ak lu ru s h
(3 ) g ⊥ h d an g ⊥ k (4 ) ad a b id a n g y a n g te g ak lu ru s g d an te g ak lu ru s h . P e rn y at a an y a n g b en ar ad al a h … a. 1 d an 4 d . 1 , 2 d an 3 b . 2 d an 4 e. 2 , 3 d a n 4 c. 2 d an 3 3 . D ik et h u i k u b u s A B C D E F G H d i b aw ah P e rn y at a an b e rik u t y an g sa la h ad a la h … a. tit ik T te rle ta k p ad a b id an g A F H d . tit ik T te rle ta k p ad a b id an g B D H E b . tit ik T te rle ta k p ad a b id an g B C H E e. tit ik T te rle ta k p a d a b id an g C D E F c. tit ik T te rle ta k p ad a b id an g A C G E 4 . P a d a k u b u s so al n o m o r 1 , g ar is y an g tid a k te rle ta k p ad a b id a n g A C G E ad a la h … a. G Q d . F Q b . A T e. C T c. P Q 5 . P a d a k u b u s so al n o m o r 1 , p as an g a n g a ris d an b id an g y a n g tid ak se ja ja r a d al a h … a. B D d a n A F H d . P Q d an A D H E b . A F d an B D G e. C G d an A Q P E c. D H d an A C F 6 . P e rn y at a an b e rik u t in i y an g b en ar ad a la h … a. m el al u i se b u a h tit ik at au g ar is h a n y a d ap at b u at se b u a h b id a n g d a ta r b . m el al u i se b u ah g ar is h an y a d ap at d ib u at se b u ah b id an g d at ar c. m el al u i 2 g ar is y an g se ja ja r h a n y a d ap at d ib u a t se b u ah b id an g d at a r A B C D E F G H
•
P•
T•
S•
Qd . m el al u i 2 g ar is y a n g se ja ja r d ap a t d ib u at ta k h in g g a b id an g d at a r e. m el al u i 3 tit ik y an g se g ar is h a n y a d ap at d ib u a t se b u a h b id an g d at ar 7 . K e m u n g k in a n k ed u d u k an 2 b u ah b id an g d al a m ru an g a d al a h … a. b er si la n g sa ja d . se ja ja r sa ja b . b er h im p it sa ja e. se ja ja r at a u b e rp o to n g an c. se ja ja r, b er rp o to n g an ,b er h im p it 8 . Ji k a g a ris f d an g se ja ja r d en g a n b id a n g β , d ia n ta ra p er n y a ta a n b e rik u t y an g b en ar ad al ah … . a. f se ja ja r d e n g an se m u a g ar is p ad a b id a n g β b . f se ja ja r d en g an g d an se ja ja r b id an g β c. b id an g y an g m em u at f d an g se ja ja r d en g a n b id an g β d . b id an g y an g m em u at f d a n g se ja ja r d en g an b id an g β as al k an f d an g b e rp o to n g an e. g se ja ja r d en g a n se m u a g ar is d i b id a n g β 9 . D ik et ah u i lim a s T .A B C D d en g an al as A B C D b er b en tu k p e rs e g i p a n ja n g d an p ro y ek si T p ad a al as b er im p it d e n g an p u sa t al as . P a n ja n g A B d an B C b er tu ru t-tu ru t ad al ah 8 c m d an 6 cm , se rta p an ja n g T A a d al a h 1 3 cm . jik a p ro y e k si T p ad a a la s ad a la h M , m a k a p an ja n g T M ad al ah … a. cm 1 6 0 d . 1 0 cm b . cm 1 5 3 e. cm 1 5 0 c. 1 2 c m 1 0 . D ik e ta h u i k u b u s A B C D E F G H m em ili k i p an ja n g ru su k 6 c m . tit ik P d i te n g ah -t en g ah A E . P an ja n g B P p a d a B D H F ad al ah … a. 3 c m d . c m 2 b . c m 2 3 e. 6 c m c. c m 3 3