نومزآ شیپ رد تینلاقع
ناریا رد یتایلام یاهدمآرد ینیب
تزع نایسابع هلا
دکشناد ة نادمه انیس یلعوب هاگشناد ،یعامتجا مولع و داصتقا )لوئسم ةدنسیون(
abbasian@basu.ac.ir
یناکدرا رکاش نامیا
نادمه انیس یلعوب هاگشناد iman.shaker65@yahoo.com
:تفاي د خي ات 13
/ 3 / 3668 :شريذپ خي ات
6 / 8 / 3661
هدیکچ يم افيا يمومع شخب ة ادا س تيريدم د مهم يشقن هجدوب متهم ا يكي .دنك
هتجدوب يازتجا نيرتت
شيپ شيتپ د م لا تید نت اد نسدب س تسا دمآ د ينيب تتلسد ،دتمآ د يتنيب
ا يريگوتلج د اته
ناوتاتن نآ اتب هلباقم وظنم هب يگدامآ س يرسك شهاتك ا مدرتم س دتنا
،يتمهم س ي سرتض تامدتخ
يم هئا ا تلسد هك ،... س ت ادهب ،ش ومآ نوچمه شهساتپ نتيا د .دت دنهاوخ ناي لمحتم ،دنك
شيپ د ييلقع تا اظتنا ةيضرف يتم هتفرگ اك هب يتايلام ياهدمآ د ا تلسد ينيب
ا وتظنم .دوت
د سرتسد د تاعلطا ا ايآ هك تسا عوضوم نيا يس رب تينلقع نوم آ شيپ عویس نام
هتب ينيب
؟هن اي تسا هد هدافتسا ا اك يلك شس ا نآ هتب طوبرم لدم هك ،في ض تينلقع نوم آ جياتن ناتشن ،تتسا هدرتك د سآرتبOLS
يم يمن هك تسا يیوقح صاخ ا رب تايلام يارب طقف يتايلام ياهدمآ د نيب د دهد تتينلقع ناوت
نوتم آ جياتتن ،نيتتنچمه .درتك د ا في تض شس ا نآ هتب طوتبرم لدتتم هتك ،يوتی تتتينلقع
شيپ يارب يوی تينلقع هك تسا نيا رگنايب ،تسا هدرك د سآربSURE
تاتيلام ا يت ان دمآ د ينيب
يم دييأت يیوقح صاخ ا رب شيتپ هك تسا موهفم نيدب نيا .دو
دتمآ د ا هتجدوب ناتحارط يتنيب
يلقع س ش وت نسدب يیوقح صاخ ا رب تايلام ا ي ان سرتتسد د تاتعلطا ا اهنآ س تسا هدوب ي
هدرك هدافتسا ا اك يلك هب .دنا
هقبط یدنب :JEL
F62, H30, H68, E27
.
هژاودیلک اه
شيپ ،تينلقع نوم آ : هتب ينويتسرگ تلادات م ،ش وتت ،يتاتيلام ياهدمآ د ،ينيب
.طبترمان رهاظ
خ ،نادمه
:نفلت ،داصتیا هسرگ ،يعامتجا مولع س داصتیا ةدكشناد ،انيس يلعوب هاگشناد ،هيدهم 86315815681
2 همدقم . مهم ا يكي هجدوب دنيارف يازجا نيرت
يزي شيپ شيتپ .تتسا دتمآ د ينيب يياتضف د دتمآ د يتنيب
يم ت وص ،تسا يداهن س يداصتیا ،يسايس تاريرأت ا ي ان هك ينانيمطاان ا ا رس نتيا هب .دريذپ
تايلام ، وظنم هب
ةلزنم مهم نيرت عبنم يدمآ د تلسد اه شقن هايس يا نيمأت د افيا اهنآ ةجدوب يلام
يم .دنك دها ا يكي هك ا نآ ا فا
همانرب يداصتیا ة سوت ياه
يداصتیا نارتيا د يعاتمتجا–
دنتس
مشچ ادنا ياهدتمآ د مهتس شيازتفا ،نيارباتنب ،تتسا نآ ياهدتمآ د س يتتفن رياخذ هب اكتا شهاك
.تسا يتفن ياهدمآ د هب وشك ياكتا شهاك يارب هوي نيرتهب تلسد ةجدوب د يتايلام مهم ا يكي ،رگيد فرط ا نيرت
هصخشم تتسايس يتقطنم تياده د تلسد يياناوت ياه ياته
شيپ )تيفيك( يگنوگچ يلام هجدوب ياهدمآ د ينيب
شيپ دوجس اب ،هسلع هب .تسا يا ينونای ينيب
هژسرپ س حرط اهنت هن تلسد ياهدمآ د د هرظتنمريع تارييغت ،هجدوب د لدا ت يارب نسدم س يياه
هيامرس يارب هك همانرب ي اذگ
يزي هد حرط تسا نكمم هكلب ،دنا ارتی ريرأتت تتحت زتين ا يياه
هب ًلبی هك دهد هد ما نا يبوخ
شيپ د اطخ کي بیاوع ،ه يتن د .دنا يم ينيب
يرتسك د دناوت
ةتئا ا د للخا س يتايلام اشف ،م وت نوچمه يبولطمان تاريرأت هب س دباي وهظ هرظتنمريع ةجدوب ادهب ،ش ومآ( ي سرض تامدخ هتفیس اتب ا يداتصتیا ة تسوت دنيارف س دو ر نم تلسد )... س ت
هبس .دنك س ينيمخت س هنيزه رب دمآ د مدقت لصا سد دافم هد لوصا ا اهدمآ د ندوب
هتب طوتبرم هتجدوب ةناگ
شيپ ثحبم ما نا د تید س دمآ د ينيب
تسا نآ نداد .3
شيپ يباي ا يارب رتشيب ييلقع تا اظتنا ي و ت اخ ينيب
هاگنب س اه اون يم هدافتسا اه
د س دوت
شيپ هب طوبرم ثحابم د ا ي و ت نيا مي اد دصی شهساپ نيا هتب تتلسد يتاتيلام ياهدمآ د ينيب
اتيآ هتك تتسا نتيا ،ميتتسه نآ هتب ييوگختساپ ددتص د هتك يساسا شسرپ ،نياربانب .ميريگ اك شيپ ينيب ايآ ،رگيد ت ابع هب ؟دن اد وخرب تينلقع ا اه نام د دوجوم تاعلطا ا هجدوب ناحارط
شيپ يم هدافتسا ا اك يلك هب ينيب
؟دننك
،نياربانب نيا هيضرف س لدم ا هدافتسا اب س يتاعلطا ييا اك هاگديد نتفرگرظن د اب ،ه لاطم ياته
شيپ د تينلقع ،هطوبرم ة سد يط تلسد يتايلام ياهدمآ د ينيب
3658 - 3606 يم نوم آ ا .دتنك
نيدب وظنم سپ ا يس رب تايبدا ة ا ا ،عوضوم يرصتخم
شهساپ هب يلخاد ياه
دتهاوخ يج اخ س
د .د
،همادا اب يفر م شس ا هدافتتسا اتب اتهنآ د سآرتب س يوی س في ض تينلقع ياهوگلا سOLS
شيپ د يتاعلطا ييا اك س يبي اان ،SURE
.د دهاوخ نوم آ يتايلام ياهدمآ د ينيب
3 . ( ايدنفسا ،دنس جرف 3605
)
1 . یرظن ینابم
نادداصتیا يياه
دن اد ساب ييلقع تا اظتنا هب هك
، ديقع ة ياپ رب ا دوخ ة
ارف نيا جتيا س د ادناتسا
يم انب يداصتیا هوي هب دارفا هك دننك
يم اتف يياه اي دوس هك دننك
رثكادتح هتب ا اتهنآ تيبولطم
يم نيا .دنناس ار ک د يارب ييلقع تا اظتنا موهفم ا دارفا
هدرك هدافتسا يفلتخم طي دتنا
د هتك
اهنآ هاگديد ياه مادیا نيي ت د يساسا يتيمها ا هدنيآ هب عجا دارفا .تسا اد وخرب ينونك
لاس د 3633 ، م ناج و يياكيرما نادداصتیا ت د ا ييلقع تا اظتنا ةيضرف ،تسخن
بوچ اتچ
يرظن ة نايب درخ داصتیا درك
. م و لاقم د ت ة
تيلسا ة يتم اتهظا دوتخ تا اتظتنا هتك ات نآ ا هتك د اد
شيپ هدنيآ عيایس ينيب ا
ًامازلا دن
، شيپ اب ينيب هيرظن ياه ناسكي هطوبرم يداصتیا ياه
دنا . نيتلسا توم
تميی ة اب د ا ييلقع تا اظتنا ةيضرف اب :درك حرطم ري ت وص هب اه
t t t
t P
P1 0 ) ( tIt1 E ( 3 )
( ةطبا 3 ققحت حطس هك تسا نيا رگنايب ) ةفاتضا هتب تتميی ي اظتنا حطس يساسم تميی ةتفاي
شيتپ هتك تتسا موهفم نيدب نيا .تسا رفص نيگنايم اب يفداصت س ني مان ياطخ زج کي د يتنيب
يارب ام ينهذ اظتنا .تسا ش وت نسدب د سآرب س نيمخت کي لااب ةطبا Pt
تطبا د يساتسم لااتب ة
في تض لكت .تتسا ييلقع تا اظتنا في ض لك رگنايب لااب ةطبا .تسا ينيع س يقيقح نيگنايم ش وت نسدب مزلتسم ًافرص )في ض تينلقع( ييلقع تا اظتنا س يوی لك ،نيا رب هسلع .تسا ندوب
شيپ عویس د هك تسا نيا مزلتسم ييلقع تا اظتنا لماك وخ ناوت تياهن ا ينيب
س ميتنك هدافتسا د
شيپ نيرتهب عیاس د شيتپ نيرتهب .مي اب هت اد ا نكمم ينيب
س بتيكرت سرتگ د نيتمخت س يتنيب
لك ا هچ ره .تسا ي اج س دوجوم تاعلطا ةمه ش ادرپ تمتس هتب يتيلقع تا اظتنا يوی ياه
لك يتم اری ريرأت تحت رتشيب اطخ ةلمج سناي اس ،مينك تكرح نآ في ض ياه س درتيگ
شيازتفا
يم ندوبرفتص يكي :تسا زيچ سد مزلتسم ييلقع يوی س لماك تا اظتنا ققحت ،رگيد ت ابع هب .دباي
لیادح يرگيد س اهاطخ ي اظتنا ش ا .اطخ ةلمج سناي اس )ندوبرفص اي( ندوب
يضرف هتبلا ة
يم يداصتیا نلاا ف هك تسين ان م نيا هب ييلقع تا اظتنا ًاتقيید ا هدتنيآ دتنناوت
شيپ .دننك ينيب هتك ا نآ ا
، نيارباتنب دنتتسين لتماك سرتتسد د تاتعلطا
، د يداتصتیا لتماوع
شيپ د دنهاوخ اطخ اچد دوخ ينيب ،
ًافرتص اطخ نيا اما ا اد
ي دتنيارف ي س دوتب دتهاوخ يفداتصت
دن ادرب د زگره ة
اطخ ي يضرف دننام کيتامتسيس ي ة
يتضرف ساتسا رتب .تتسين يتقيبطت تا اتظتنا ة
لقع تا اظتنا هتتفرگ لكت حيحتص طسوتم وط هب يداصتیا لماوع تا اظتنا ،يي
تتسا اتب رتبارب س
دوب دهاوخ نآ ي یاس ش ا ؛
رگيد ت ابع هب ،
هتب هتك داد دنهاوخن لك ا يتا اظتنا يداصتیا لماوع
اب طلع نام يط کيتامتسيس وط ن
.د اچد کيتامتسيس وط هب دارفا ،ييلقع تا اظتنا ةيرظن د
يمن اطخ ةطبا د يضاي نايب هب ؛دنو د ب هحفص
:
( 1
) t
e t
t X
X
t
شيپ ياطخ(
س تسين کيتامتسيس )ينيب Xt
شيپ يحيحص وحن هب يم ينيب
هتناگي .دوت
شيپ ياطخ ليلد ( ينيب
e t t
t X X
کو دوجس ) فتير ت هتب انب کو س تسا يداصتیا ياه
هرداح شيپ لبایريع يا شيپ ييلقع تا اظتنا ةيرظن د .تسا ينيب
ينيب بي اان اه نيگناتيم ين ي ،دنا
شيپ ياطخ ( ينيب
t
) ميمتصت ،يتيلقع تا اتظتنا ةتيرظن رب ينتبم .تسا رفص ه اومه ناگدتنريگ
ريغتم ه اومه يداصتیا Xt
شيپ ت وص نيرتهب هب ا يم ينيب
هتك رتي ت ابع ،هك ي وط هب ،دننك
:دو لیادح تساطخ ةلمج يطر سناي اس نامه (
6
)
1
)2
(Xt Xte It
MinE
1
It
نام د دوجوم تاعلطا ةمه 3
t- سرتتسد د تاتعلطا هتب هتجوت اتب دارفا ين ي .تسا
شيپ ياطخ عبرم نيگنايم يم لیادح ا ينيب
يم .دننك لیادتح ةل تسم ة يتن داد ناشن ناوت
ي اتس
:تسا ري ت وص هب وف )
( 1
t t
e
t E X I
X
شيپ نيرتهب هك تسا نيا رگنايب ه يتن نيا م ا ينيب
ريغت Xt
رتب طسرتشم ،ريغتم نآ نيگنايم ،
نام تاعلطا 3
t- شيپ تلاح نيا د ،هسلع هب .تسا ينيب
بي اان ه اومه اه هتب هتجوت اتب ارتي ،دتنا
:مي اد لااب ة يتن (
3
) t Xt Xte t Xt E(Xt It1)
( ةطبا فرط سد ا 3
نام تاعلطا طر هب ) 3
- يتم يتضاي دتيماt رتيگ
هتك متي اد هتجوت .مي
نيگنايم Xt
نام تاعلطا هب طسرشم 3
- ،تتسا شدوخ ربارب نآ نيگنايم س تسا يمول م ادقمt
:مي اد سپ 0
) ( ) ( )
( tIt1 E XtIt1 E XtIt1 XteXte
E
شيپ ياطخ يلك وط هب ( ينيب
t
)
3iid ناتم د تاتعلطا هعوم م ا لقتسم س 3
- ،تتساt
شيپ ت وص نيا ريع د ينيب
هدركن هدافتسا سرتسد لبای تاعلطا يمامت ا ناگدننك .دنا
في ض تينلقع نوم آ لما ييلقع تا اظتنا ميقتسم نوم آ يوتی تينلقع نوم آ س1
.تتسا6
نوم آ نيا ا يرصتخم حر هب همادا د يم اه
يتم في تض تينلقع نوم آ وظنم هب .مي ادرپ ناوتت
ا م :درك د سآرب ا ري ةلد (
5
) Xt01Xt1,tt
1. independent and identically distributed
.1 تينلقع في ض مرف اي في ض تينلقع
6 تينلقع يوی مرف اي يوی تينلقع.
( ةطبا د 5
) Xt
س ريغتم ي یاس ادقم
t
Xt1,
شيپ ادقم ريغتم ينيب
Xt
نام د هك تسا
3 t- يتتم ت وتتص يتتم ا في تتض يتتيلقع تا اتتظتنا لاتتح .درتتيگ
ةيتتضرف رتتب يتتنتبم ناوتتت
1 , 0
: 0 1
0
هوي هب تا اظتنا رگا ارف هب انب اري ،درك نوم آ H ،درتيگب لكت يتيلقع يا
شيپ ياطخ ( ينيب
t
) ريغتم ا س تساiid
t
Xt1,
م رتثكا .تتسا لقتسم ( ةتطبا ا ناتققح
5 س )
هدرك هدافتسا في ض تينلقع نوم آ يارب نآ هب طوبرم رفص ةيضرف
3دنا .
شيپ ياطخ ،تا اظتنا يوی لك د اما يم ينيب
ة سد تاعلطا ةمه رب تسياب 3
t- .دت اب دومع
يم رظن د ا ري ينويسرگ تلادا م رتشيب حيضوت يارب :ميريگ
( 3
) Xt01W12W2...nWnt (
8
) Xt1,t 0 1W12W2 ...nWnt
ياتتهريغتم لااتتب طتتباس د W3
، W1
،... ، Wn هتتعوم م ناتتم تاتتعلطا ا يا 3
t- يتتن ي It-1 ا
يم ليكشت هتك تسا نآ نمضتم يوی تينلقع .دنهد
n
n
0 0, 1 1,...., ارتي ،دت اب
يم ( ةطبا ناوت 1
( ةطبا د ا ) 3
( ةطبا هب س درك ي اذگياج ) 8
نوتم آ( وكذم نوم آ يارب .ديس )
يم )نويسرگ سد يساست ( ةتطبا قتبط اما ،درك هدافتسا ساچ نوم آ ا ناوت
3 يتم ) داد ناتشن ناوتت
سناي اس
t
کچوك سناي اس ا رت
t
يم ،سپ تسا نوتم آ ا لتبی ا سناتي اس يساتستان تتسياب
يتم وتف تلادات م د سآرب ياج هب ،دباي شهاك هل سم تيمومع هكنآ نسدب .درك عف وكذم ا ناوتت
نويسرگ يم لصاح وكذم تلادا م لضافت ا هك ري ياه
:درك هدافتسا ،دنو (
0
) XtXt1,t 01W12W2....nWnt
:هك ي وط هب
:تسا ري ت وص هب يوی تينلقع نوم آ وظنم هب رفص ةيضرف 0
...
: 0 1
0 n
H
شيپ د يوی تينلقع ،درك د ا لااب ةيضرف ناوتن هك يت وص د يم دييأت ينيب
.دو يكدتنا اتب
يم تارييغت درك هدافتسا يوی تينلقع نوم آ وظنم هب زين يرگيد ينويسرگ ةلدا م ا ناوت
:1
( 6
) Xt 01W12W2....nWn*Xt1,t t
يم ليدبت ري ت وص هب يوی تينلقع نوم آ وظنم هب رفص ةيضرف :دو
3 . يم لاثم يارب ا ناوت
شنا اكمه س گربنيف (
3606
،) دا آ س ناكم (
3665 ) س لافير دمحم (
3666 .درب مان )
1 . دمع تسافت ة لدم ( ياه 0 ( س ) 6 تسباس ياهريغتم د ) ة
.تساهنآ ( لدم د 0 شيتپ ياتطخ هتتسباس ريغتم ) د س يتنيب
( لدم 6 ي یاس ادقم هتسباس ريغتم ) .تسا )هتفاي ققحت(
1,
1
1
0,
0
0
....,n nn وt t t
1 , 0 ...
: 0 1 *
0 n
H
تينلقع ،درك د ا لااب ةيضرف ناوتن هك يت وص د شيتپ د يوی
يتم دتييأت يتنيب ةتتكن .دوت
( ينويسرگ تلادا م هك تسا نيا هجوت وخ د 0
( س ) 6 ( تلادا م رب ) 3
( س ) 8 د اري ،تسا حجرم )
سناي اس تسافت نارگن رگيد ت وص نيا
t
س
t
.ميتسين
3 قیقحت ةنیشیپ .
شيپ ياطخ ليلحت س ينيب
شيپ تید يس رب ميمصت د يديلك س مهم ياه ازبا ا يكي ينيب
س يريگ
تسايس يارجا نيا ا يخرب همادا د .تسا هدرك بلج دوخ هب ا ناققحم ا ي ايسب هجوت هك تساه
شهساپ شيپ ةنيم د ًًًًً ًاتدمع هك ،اه شيپ نيا د تينلقع س هجدوب ياهدمآ د ينيب
ينيب هتب ،تتساه
ب يلامجا وط عوتضوم ندوبدتيدج هتب هتجوت اب ،هك تسا نيا هجوت وخ د ةتكن .د دنهاوخ يس ر
ه لاطم نونكات ،تينلقع .تسا هدشن هدهاشم د اب هتخادرپ ثحب نيا هب ًاقيید هك يلخاد يا
3 2.
یلخاد تاعلاطم . ( نا اكمه س ي ادملع يديمح 3603
هتلاقم د ) ناوتنع اتب يا
« شيتپ س يتطخريع ي اتسوگلا يتنيب
هكب درب اك( ناريا داصتیا د لعاشم رب تايلام ياهدمآ د اتب نآ ةتسياقم س يعونتصم يبتصع ياه
)ينام يرس س يطخ نويسرگ ياهوگلا »
يرس يوگلا ينام
نويتسرگ س س يتطخ
يوتگلا ةكبت
رب ا يبصع هداد ساسا
ياه دوجوم د ة سد 3630 - 3680 يارب ا نآ س دندرك يس رب شيپ
يتنيب
دمآ د ان تايلام ا ي رب
لعاشم د ناريا يط لاس ياه 3686 - 3606 .دنتفرگ اك هب
( گنهرف 3605 ناياپ د ) ناونع اب دوخ ةمان
« شيپ س د سآرب ةوقلاتب يتاتيلام دتمآ د نازتيم ينيب
م اهچ ةمانرب س موس ةمانرب د ليبد ا ناتسا
» باسح هب طوبرم تاعلطا اب ، هتقطنم ياته
ش ا س يا
شخب ةدسزفا اه
ناتسا يداصتیا فلتخم ي ياهدتمآ د ،فتلتخم شس هتس کتمك هتب س وتشك ياته
( ه سوت م اهچ ةمانرب ناياپ ات ليبد ا ناتسا يتايلام 3600
شيپ ا ) .تسا هدرك ينيب
3 1.
یجراخ تاعلاطم. گربنيف ( شنا اكمه س3
3606 هلاقم د ) ناونع اب يا
« شيتپ د تتينلقع نوتم آ ياهدتمآ د يتنيب
تلسد
» شيپ ياطخ ليلحت هب ، ياياده س عبانم رب تيكلام ا ي ان ياهدمآ د تينلقع نوم آ س ينيب
تسوچاسام ،يسرجوين تلايا هس يارب يزكرم تلسد داد ناشن اهنآ قيقحت جياتن .دنتخادرپ دنليرم س
هك شيپ يارب يوی س في ض تينلقع دمآ د يارب س دييأت يزكرم تلسد ياياده ا ي ان دمآ د ينيب
يم د تيكلام ا ي ان .دو
1. Feenberg
دا آ س ناكم (3
3665 هلاقم د ) ناوتنع اب ،يا
« شيتپ د تتينلقع س تتید يتس رب دتمآ د يتنيب
هيامرس هداد يوتگلا ا هدافتتسا اب تلسد يا يتقيفلت ياته
» وع نيتي ت نمتض ، ياتطخ د ررؤتم لتما
شيپ .دتندرك يتس رب ا اهد سآرب ييا اك )يوی س في ض تينلقع( لدم سد ا هدافتسا اب ،دمآ د ينيب
شيپ ريداقم س ي یاس ريداقم ا هدافتسا اب اهنآ يتنيب
تتلايا تتسيب يموتمع ةتجدوب ياهدتمآ د ةدت
ة سد يط ي اتخاس س يسايس ،يداصتیا ياهريغتم يخرب س اكيرما 3603
- 3661 نيا ا کي ره ررا
شيپ ش وت د ا اهريغتم .دندرك يس رب تلسد ياهدمآ د ينيب
لافير دمحم (1
3666 ناونع اب ،دوخ يارتكد ةلاس د )
« شيتپ درتكلمع يس رب دتمآ د يتنيب
تلسد اداناك د يلحم ياه
» شيپ د تينلقع يس رب هب ، ،دتمآ د رتب تايلام ا ي ان ياهدمآ د ينيب
رب تايلام تكر
شت يارب تلااقتنا س لقن س ي يبط عبانم ا دمآ د ،تخوس س شسرف رب تايلام ،اه
شيتيرب :لما اداناك تلايا
،ناوچاكساس ،وي اتنسا ،ابوتينام ،ايبملك کبك
لاس يط اتربلآ س ياه
3688
- 3603 خادرپ .تسا هت
وك گناي وي (6
1883 هلاقم د ) ناونع اب ،يا
« شس ،دنيارف شيتپ يناسنا لماوع س اه
دتمآ د يتنيب
اكيرما ةدحتم تلاايا د
» شس س دنيارف يس رب هب ، شيپ ياه
س اتكيرما يزتكرم تلسد د دمآ د ينيب
شيپ نيا د يناسنا لماوع ريرأت ينيب
ك داد ناشن قيقحت نيا جياتن .تخادرپ اه يلتصا رتيغتم اهچ ه
شيپ د ينونای س يداهن ،يسايس ،يداصتیا ياهريغتم لما ليخد دمآ د ينيب
ياتطخ أتشنم س دتنا
شيپ کينكت هب ،اهريغتم رب هسلع ،ينيب شس س اه
هتفرگ اك هب ياه .تسا طوبرم زين هد
سپما د نيليا (3
1883 هلاقم د ) ناونع اب ،يا
« د د يداهن لماوع ريرأت يس رب شيپ تی
:يتنيب
شيپ يد وم ة لاطم نتگن اس تلايا د هجدوب ينيب
» تتید س يداهن تارييغت نيب طابت ا يس رب هب ،
شيپ د يم ينيب يم نايب س د ادرپ د يتسايسريع يتنف هسرگ اتك س لقتتسم يداهن دا يا اب هك د اد
شيپ دنيارف شيپ س ناسان اك نيب طابت ا دوبهب س ينيب
ينيب د تید ناگدننك شيتپ
شيازتفا يتنيب
يم ناشن شهساپ نيا جياتن .تفاي دهاوخ شيپ طسوتم وط هب ،ًلاسا دهد
ينيب ش ياه تبتسن هتهام
شيپ هب ينيب کي ياه شيپ تید ،ًاينار س د اد يرتشيب تید هلاس هتميب ياهدتمآ د ينيب
ا رتتشيب يا
هميبريع ياهدمآ د .تسا نتگن اس يتلايا تلسد د يا
س يت اباركاچ اهنيس
(5
1880 هلاقم د ) ناونع اب ،يا
« شيپ س ازتجا ياتطخ :دتنه د هجدوب ينيب
ييلقع تا اظتنا نوم آ
» صخا يخرب ا هدافتسا اب ، س هتيز ت هتب ينويسرگ تلادا م س ي امآ ياه
شيپ ياطخ ليلحت لاس يارب هجدوب يازجا ينيب
ياه 3668 - 1886 يتم دتنه د جياتتن .دتن ادرپ
1. Mocan and Azad 2. Mohammad SHariful 3. Yu-ying kuo 4. Elaine Deschamps 5. Chakraborty and Sinha
اشن اهنآ قيقحت يم ن
شيتپ د ياتطخ هجدوب ةنيزه س دمآ د زج سد ره يارب هك دهد دوتجس يتنيب
دسدح ،نينچمه .د اد 36
شيپ ياطخ ا دص د ،يدمآ د عبانم ينيب
33 شيپ ياطخ ا دص د يتنيب
هيامرتس عبانم ،يا
08 شيتپ ياتطخ ا دتص د هتنيزه يتنيب
س يدتمآ د ياته 81
ياتطخ ا دتص د
شيپ هنيزه ينيب هيامرس ياه
ا يفداصت ي .دنا
8 اهوگلا یفرعم . شيپ د تينلقع يس رب وظنم هب د س درتك باتختنا ا بتسانم يوتگلا دتياب لسا ةتلحرم د ينيب
هيضرف نوم آ هب د ب ةلحرم ةطبا ا هتفرگرب في ض تينلقع نوم آ يارب يباختنا يوگلا .تخادرپ اه
تميی ة اب د توم ناج ةيلسا اس تتميی ياتج هتب طتقف .تساه
س يت یاس ريداتقم ا ي اتظتنا س يت ی
شيپ يم هدافتسا يتايلام ياهدمآ د ينيب .دو
يتاتعلطا ييا اتك هاگديد ييلقع تا اظتنا يوی لك يارب ييا اتك هاگدتيد د .تتسا حرتطم3
يتيهام هك يياهريغتم اي يداصتیا ياهريغتم ا ًافرص دياب ،يوی تينلقع نوم آ وظنم هب ،يتاعلطا ي سرتض هتتكن سد رتكذ يوی س في ض تينلقع ياهوگلا نيب طابت ا د .درك هدافتسا دن اد يداصتیا :تسا 3 . ينام يوی لامتحا هب ،دو د في ض تينلقع هك
؛د دهاوخن دييأت زين يوی تينلقع
1 . .دوشن دييأت اي دو دييأت تسا نكمم يوی تينلقع ،دو هتفريذپ في ض تينلقع هك ينام
8 2.
فیعض تینلاقع نومزآ یارب ییوگلا . ( شنا اتكمه س گربنيف هك يلدم ،في ض تينلقع نوم آ وظنم هب 3606
( دا آ س ناتكم ،) 3665
س )
( لافير دمحم 3666
سا ) يم هتفرگ اك هب دندرك هدافت :دو
( 38
) t
f t i t
i R
R, 0 1 ,1
t
Ri,
لوصس( ي یاس ادقم : عون يتايلام دمآ د )ةد
لاس دi
؛t
f t
Ri,1
شيپ ادقم : يتايلام دمآ د ينيب
iعون ( لبی ة سد کي د هك 3
t- يم ت وص )
؛دريگ
t
.ديفس زيون : ( ةلدا م نيمخت ا سپ ،في ض تينلقع نوم آ وظنم هب 38
ره يارب ،) 5
يتاتيلام دتمآ د عوتن
يم نوم آ ري رفص ةيضرف :دو
1 ,
0
: 0 1
0
H
شيپ د في ض تينلقع ،درك د ا رفص ةيضرف ناوتن هك يت وص د يتم دتييأت يتنيب
هتب .دوت
1. Informational Efficiency Approach
هك يت وص د ،رگيد نايب :د اب اریرب رفص ةيضرف
t f
t i t
i R
R, , 1
:مي اد لااب ت ابع ا يضاي ديما نتفرگ اب 0
) ( )
(Ri,t Ri,ft1 E t
E
شيپ ياطخ )يضاي ديما( ي اظتنا ش ا هك تسان م نيدب نيا د عتیاس د .تتسا رفتص يتنيب
يمن کيتامتسيس ياطخ اچد هجدوب ناحارط تي ضس نيا م وط هب س دنو
شيپ طسوت يقيید ينيب
يم لصاح يتايلام ياهدمآ د ا يم ا في ض تينلقع نوم آ ،نياربانب .دو
زتين يبي اان نوم آ ناوت
.ديمان
8 1.
. یوق تینلاقع نومزآ یارب ییوگلا
هتفرگ رظن د ياهريغتم يوتی تينلقع لدم يارب هد
يتاتعلطا ييا اتك هاگدتيد هتب هتجوت اتب ،
اتخاتس
وشك يداصتیا لدم س
هد باختنا رگيد ناققحم ياه :تسا ري ت وص هب لدم باختنا دنيارف .دنا
t t i t
t t
t t
it
R OILINCOME
NT UNEMPLOYME EXCHANGE
GCPI GDP
R
1 , 6 1 5
1 4
1 3
1 2
1 1 0
( 33 )
( 31 )
( تلادا م 33
) ( س 31 يم ناشن ) شيپ س ي یاس ريداقم هك دنهد
ا ي باتت يتايلام ياهدمآ د ينيب
شيپ عویس نام د دوجوم ياهريغتم ينيب
اتب هتلدا م سد هتك تتسا نآ مزلتتسم يوتی تينلقع .دنا
يتايلام دمآ د ره يارب ،رگيد ت ابع هب .دن اب ربارب رگيدكي ،i
i
i
يساتستان هتب هجوت اب .د اب
سناي اس ياه
t
س
t
سناي اس يرباربان نويسرگ سد يساست نوم آ ا لبی ناتمه .دو عف دياب اه
،د ناونع هك وط يم وف تلادا م د سآرب ياج هب ،دباي شهاك هل سم تيمومع هكنآ نسدب
ا ناوتت
ك ري نويسرگ يم لصاح وكذم تلادا م لضافت ا ه
دو ، درك هدافتسا :
( 36 )
( ةلدا م د رگا 36
:ميهد اری )
0 0
0
،111،222،333،444،555،
6 6
6
س ttt
t t i t
t t
t t
f t i
R OILINCOME
NT UNEMPLOYME EXCHANGE
GCPI GDP
R
1 , 6 1 5
1 4
1 3
1 2 1 1 0 1 ,
) ( ) ( )
( )
(
) ( )
( )
( ) (
1 , 6 6 1 5
5 1 4
4
1 3
3 1 2
2 1 1 1 0 0 1 , ,
t t t i t
t
t t
t f
t i t i
R OILINCOME
NT UNEMPLOYME
EXCHANGE GCPI
GDP R
R
يم ليدبت ري ت وص هب هطبا :دو
( 33 )
ت ابع لاقتنا اب ،يوی س في ض تينلقع ياهوگلا نيب طابت ا ي اریرب وظنم هب
f t
Ri,1
تمتس هب
يم فير ت ري ت وص هب يوی تينلقع نوم آ يارب يياهن لدم ،هلدا م تسا :دو
it f
t i i t i i t i
t i
t i
t i t i i t i
R R
OILINCOME
NT UNEMPLOYME EXCHANGE
GCPI GDP
R
1 , 7 1 , 1
1 1
1 1
,
6 5
4 3
2 1
0
( 35 )
( لدم د 35 ت ابع هدافتسا د وم ياهريغتم ) : ا دنا
t
Ri,
: ققحت ادقم لوصس( هتفاي
عون يتايلام دمآ د )هد
؛i
تميی هب تفن نسدب يلخاد صلاخان ديلوت :GDP لاس تبار ياه
3683
؛
تميی صخا تارييغت دص د :GCPI فرصم
؛)م وت خرن( هدننك
EXCHANGE يقيقح ) لاد( ا خرن :
؛3
NT UNEMPLOYME
؛ي اكيب خرن :
OILINCOME
؛يتفن ياهدمآ د :
1 ,t
Ri
ققحت ادقم : عون يتايلام دمآ د ةتفاي
؛لبی ة سد دi
f t
Ri,1
شيپ ادقم : عون يتايلام دمآ د )يد سآرب( ينيب
؛لبی ة سد د هجدوب ةحيلا دi
it
.للخا زج : ( ةتلدا م نيتمخت ا سپ يوی تينلقع نوم آ وظنم هب يتاعلطا ييا اك هاگديد هب هجوت اب 35
)
يم نوم آ ري رفص ةيضرف يتايلام دمآ د عون جنپ ره يارب :دو
1 , 0
: 0 1 2 3 4 5 6 7
0
H
يضرف ناوتن هك يت وص د ة
،درك د ا رفص شيپ د يوی تينلقع
يتم دتييأت ينيب .دوت
دتييأت
شيپ نام د دوجوم تاعلطا هجدوب ناحارط هك تسا ين م نيدب يوی تينلقع يلكت هب ا ينيب
ا اك هتفرگ اك هب .دنا
1 هداد . هدافتسا دروم یاه لدم د سآرب س تينلقع نوم آ وظنم هب يفر م ياه
رتب تاتيلام ا يت ان دتمآ د يت یاس ريداقم ،هد
3 . ا خرن ) لاد(
لصاح اب تسا ربارب يقيقح فرتصم تميی صخا تبسن د يمس ريع ا اب د ا خرن برض
د هدتننك
صخا هب اكيرما فرصم تميی
هدننك .ني م لاس کي د ناريا د
t t i t
t t
t t
f t i t i
R OILINCOME
NT UNEMPLOYME EXCHANGE
GCPI GDP
R R
1 , 6 1 5
1 4
1 3
1 2 1 1 0 1 , ,
ا شسرف س فرصم رب تايلام س تاد اس رب تايلام ،تسرر رب تايلام ،دمآ د رب تايلام ،يیوقح صاخ ا شيپ ريداقم س ي امآ ةمانلاس ينيب
ميدتقت هلاتس رته تتلسد هتك ،هتجدوب ةحيلا ا اهنآ ةد ستل م
يم تسا هد جارختسا ،دنك لدم د .3
يتح دو ي س دياب تينلقع ياه هتك يياتهريغتم ا سدقملا
يلاتم لاس ناياپ د صخشم س ني م ريداقم يا اد س دنتسين يد سآرب س ينيمخت .درتك هدافتتسا دتنا
تفن نسدب يلخاد صلاخان ديلوت ياهريغتم ام ،نياربانب فرصم تميی صخا ،1
خرن ،هدننك خرتن ، ا
يتفن ياهدمآ د س ي اكيب هب ا 6
هدرتك باتختنا يحيضوت ريغتم ةلزنم کتناب ا ا اتهنآ ريداتقم س متيا
يرس تاعلطا هد سآ تتسد هب يزكرم کناب ينام ياه
نتيا د يتس رب د وتم ة سد ،نيتنچمه .متيا
لاس ا ه لاطم 3658
- 3606 .تسا
5 هیضرف . قیقحت یاه
قيقحت نيا د هيضرف سد :تسا حرطم
3 شيپ .
؛تسا اد وخرب في ض تينلقع ا تلسد يتايلام ياهدمآ د ينيب 1 شيپ . .تسا اد وخرب يوی تينلقع ا تلسد يتايلام ياهدمآ د ينيب
1 اهوگلا دروآرب شور . يلوم م تا برم لیادح شس ا ادتبا ه لاطم نيا د (OLS)
يم هدافتسا3
في تض تتينلقع ات دو
شيپ د نوم آ س يس رب يتايلام ياهدمآ د ينيب دو
سپس
، ا يوتی تتينلقع نوتم آ وتظنم هتب
طبترماتن رهاتظ هب ينويسرگ تلادا م شس (SURE)
هدافتتسا هتطوبرم يوتگلا نيتمخت يارتب5
يم شس ا هدافتسا يارب .دو مه نوم آ هبSURE
مه يگتسب .تسا اين نام
هتبلا لتبی ا د سآرتب
لدم اه اهريغتم دياب تسخن هب
ظاحل يياياپ س دوجس ةطبا مه يت مج نيتب ياتهريغتم لقتتسم
اتهوگلا س
ققحت ريداقم يتايلام ياهدمآ د ةتفاي
يس رب .دنو نوتم آ ا هدافتتسا اتب اهريغتم يياياپ يس رب جياتن
يكيد - رلوف ميم ت يم ناشن هتفاي مه هك دهد
ة لضافت اب کي اب س انامان حطس د اهريغتم اتنام يريگ
يم .دنو حطس د اهريغتم هك يتیس انام
کي اب يلس دنتسين
لضافت اب يريگ
انام يم ،دنوت طتقف د
اهريغتم هك يت وص مه
يم دن اب هت ابنا .درك نانيمطا حطس د اهريغتم يد سآرب نويسرگ هب ناوت
لگنا شس ا -
سد ر نرگ لحرم ه مه يا يوی س في ض تينلقع لدم سد ره يارب اهريغتم نيب يگت ابنا
3 . لاي نويليم بسح رب ريداقم نيا دحاس تسا
.
1 . .تسا لاي د ايليم بسح رب ريغتم نيا دحاس
6 . .تسا لاي د ايليم بسح رب ريغتم نيا دحاس 4. Ordinary least squares
5. Seemingly Unrelated Regression Equations
يس رب هد تسا ا يكاح جياتن . مه
بذاك س اهريغتم نيب يگت ابنا ن
يد سآرب نويسرگ ندوب .تسا
4 هیضرف نومزآ و اهوگلا دروآرب جیاتن . اه
بذاك ا هكنآ ا د ب نويسرگ ندوبن
،د لصاح نانيمطا في ض تينلقع نوم آ يارب يد سآرب ياه
يم ناونع ًلبی هك وط نامه .درك د سآرب يتايلام ياهدمآ د عاونا يارب ا في ض تينلقع لدم ناوت
عون يتايلام دمآ د ي یاس ادقم لدم نيا د هتسباس ريغتم ،د قم يحيضوت ريغتم سi
شيپ اد يتنيب
عون يتايلام دمآ د لدم نيا د سآرب جياتن .تساi
لسدج د اه 3
هتفاي ساك نا
3تسا .
لودج 2 یتایلام یاهدمآرد یارب فیعض تینلاقع لدم دروآرب جیاتن .
رب تايلام يیوقح صاخ ا رب تايلام
دمآ د رب تايلام
تسرر رب تايلام
تاد اس رب تايلام
شسرف س فرصم
بيرض C 3856866
6350613 3836538
3688600 3333163
ة امآ 36 t
/ 1 60
/ 3 33 / 3 86 / 6 33
/ 6
f
Ri
بيرض 03
/ 8 35
/ 8 83 / 8 13 / 8 66
/ 8
ة امآ 81 t
/ 33 33
/ 3 36 / 3 33 / 1 80
/ 6
R2 05
/ 8 08
/ 8 80 / 8 80 / 8 33
/ 8
83 D.W / 3 08
/ 3 30 / 1 03 / 3 88
/ 1
F(prob) 88
/ 8 88
/ 8 88 / 8 88 / 8 88
/ 8
P (00,11) 83
/ 8 88
/ 8 88 / 8 88 / 8 88
/ 8
هتفاي :ذخأم قيقحت ياه
لسدج جياتن 3
يم ناشن ة امآ هب هجوت اب لدم جنپ ره هك دهد د هتطوبرم يتنارحب ريداتقم سF
حطس 5 ين م ي امآ ظاحل ا دص د لدم ةمه د أدبم ا ارع .دن اد
يارتب يد سآرتب لدم زج هب اه
ين م تسرر س دمآ د رب تايلام ة اتمآ هتب هتجوت اتب .تسا تبثم بيرض يا اد س اد
ريداتقم رتيغتم ،t
شيپ ( يتايلام ياهدمآ د ينيب
f
Ri
يارب ) رتب تايلام س تاد اس رب تايلام ،يیوقح صاخ ا رب تايلام
ين م س تبثم بيرض يا اد شسرف س فرصم يا اد تسرتر تايلام س دمآ د رب تايلام يارب س تسا اد
يب يبيرض ،تتسا في تض تتينلقع نوم آ شهساپ نيا د ام يلصا فده هكنيا هب هجوت اب .تسان م
ةيضرف نوم آ جياتن رب دياب ام زكرمت ة اتمآ في تض تتينلقع نوتم آ وتظنم هب .د اب نآ هب طوبرم
يچ شريذپ اي شريذپ يارب سد رفص ةيضرف ندركن
( 1 , 0 1
0
) يم اك هب هب يبايتسد يارب .دس
مرن د دلاس نوم آ ا فده نيا ازفا
Eviews يم هدافتسا
.دو يتضرف دياب دلاس نوم آ د ة
00
3 . نايب جياتن لسدج د هد 3
رب لدم ساسا تسا يياه مهدوخ مدع هك
يگتسب س دتييأت اتهنآ يناتسمهان سناتي اس مدتع
هد .تسا
س
11
مه وط هب نوم آ هناگادج ت وص هب هن س نام
دو . لسدتج رتخآ فيد 3
اتي د لاتمتحا
حطس د ا وكذم رفص ةيضرف شريذپ 5
يم ناشن سد يچ ة امآ ساسا رب س دص د .دهد
يم ناشن في ض تينلقع نوم آ جياتن شيپ اهنت يتايلام ياهدمآ د نيب د هك دهد
تايلام ينيب
ة امآ ادقم اري ،تسا اد وخرب في ض تينلقع ا يیوقح صاخ ا رب
2
( 03 / 5 يتنارحب ادقم ا )
( نآ 66 / 5 کچوك ) حطس د ين ي ،تسا رت 5
يمن دص د ا رفتص ةيتضرف ناوت
نيدتب نتيا .درتك د
شيپ ياطخ ي اظتنا ش ا هك تسان م طتسوتم وتط هتب هتجدوب ناتحارط يتن ي ،تسا رفص ينيب
شيپ س ش وت نسدب يد سآرب هت اد يیوقح صاخ ا رب تايلام ا لصاح دمآ د ا قيید ينيب
.دنا
ترماتن رهاظ هب ينويسرگ تلادا م شس ا هدافتسا يارب ،د ناونع ًلبی هك وط نامه اتين طب
مه نوم آ هب مه يگتسب
مته نوتم آ جياتتن .تسا نام اتنارگلا بيرتض ة اتمآ سد يگتتسب
تبتسن س3
ييامنتسا لسدج د1
1 يدا آ ةتج د اتب سد يتچ عتي وت يا اد ه اتمآ سد ره .تسا هدمآ
2 ) 1 (m m
.دنتسه
لودج 1 مه نومزآ . مه یگتسب
نامز
ه امآ ادقم ينارحب ادقم
ه يتن
انارگلا بيرض 33
/ 36 63
/ 30 مه دييأت
مه يگتسب نام
ييامنتسا تبسن 68
/ 13 63
/ 30 مه دييأت
مه يگتسب نام
هتفاي :ذخأم قيقحت ياه
لسدج جياتن 1
ة امآ ادقم هك تسا نيا رگنايب گ زب نآ ينارحب ادقم ا LM
هتب نيا س تسا رت
مه دييأت س رفص ةيضرف د ين م مه يگتسب
ا ييامنتتسا تبتسن ة اتمآ ادقم نينچمه .تسا نام
گ زب نآ ينارحب ادقم مه زين نوم آ نيا انارگلا بيرض نوم آ دننامه س تسا رت
مته يگتتسب ناتم
يرطیريع(
سناي اس سيرتام ندوب -
ا )سناي اسوك يم دييأت
يتم جياتتن هتب هتجوت اب .دنك تتفگ ناوتت
شس ا هدافتسا شيازتفا ببتس س تتسا بتسانم رظن د وم تلادا م متسيس نيمخت ياربSURE
نيمخت ييا اك يم اه
ام هكنيا هب هجوت اب .دو 5
دتمآ د رته يارتب ،نياربانب مي اد يتايلام دمآ د عون
3 يم هبساحم ري ت وص هب انارگلا بيرض ة امآ ادقم . :دو
m
i i
j
rij
T LM
1 1
1 2
نآ د هك س هنومن م حT
مه بيارضrij هدناميیاب نيب يگتسب س تلادا م ياه
.تسا تلادا م داد تm
1 . يم هبساحم ري ت وص هب ييامنتسا تبسن ة امآ ادقم :دو
m i
i
i ols
l l LR
1
) , ( ) (
2
ناشن بيترت هب ه سرك لخاد ت ابع ةدنهد
عبات مميزكام ادقم عبات مميزكام س ديقمريع لدم ياربLL
لدتم يارتبLL
.تسا ديقم