آسیابانی و بازنمایی مناسبات اجتماعی طبقات فرودست در جوامع روستایی: بررسی پدیدۀ آسیاب و آسیابانی در روستای حسن آباد ششتمد سبزوار

(1)

يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم

نایرا در /

ة

رود 4 ،

ة

رامش 3 ، زییاپ 1394 : 375 - 407

نزاب و ینابایسآ عماوج رد تسدورف تاقبط یعامتجا تابسانم ییام

:ییاتسور نسح یاتسور رد ینابایسآ و بایسآ ۀدیدپ یسررب

دمتشش دابآ

راوزبس

للاج عیفر نیدلا

1رف

سوم ی اضرلا

2یبرغ یقرز دمحم

3

:تفایرد خیرات 01

/ 02 / 94 :شریذپ خیرات

12 / 08 / 94

کچ ی هد بایسآ هب ناونع ی ک ی ن زا اهدوم ی ا ندمت ی نار ی

، هولج ا ی موب شناد زا ی

ا ی نار ی نا رد اتسار ی

راگزاس ی لقا اب ی م کشخ و مک ا بآ ی نار .تسا ا ی ن شهوژپ

، سررب هب ی مز و دنمرتسب ی

هن دنم

سآ گنهرف ی

نابا ی رد ی ک ی اهاتسور زا ی

قطنم ة بونج ی راوزبس یم و دزادرپ ور ذاختا اب ی

درک ی

مدرم هناراگن

، ور اب ی درک رظن ی موب ش سان ی گنهرف

،ی سررب للاخ زا ی

ا ی ن دپ ی هد

، هب لابند

واکاو ی بط تابسانم ی

تع .تسا گنهرف و اتن

ی ج یم ناشن لکش دهد گ

ی ر ی نف ا رو ی زاس و ۀ

بایسآ

، خساپ ی و هب هناراگزاس ی

گژ ی اه ی بط ی ع ی لقا و ی م ی هقطنم هک تسا گنهرف

زاس ی

هب یصاخ هارمه هتشاد تسا

؛

،نیاربانب وس ی ه اه ی داصتقا ی عامتجا ، ی گنهرف و ی بایسآ

،

هب هک دنتسه یدراوم نآ

اه هتخادرپ م ی دوش . هب هجوت اب هداد

اه ینادیم دهاوش و شهوژپ

یم رضاح ناوت

تفگ سآ ی نابا ی قطنم رد ة هب ،هعلاطم دروم هفرح ناونع

ا ی رورض و دمآراک ی

تسا حرطم

، اما ،هفرح نیا لحت رد

ی ل اهن یی هفرح ا

،ی قلت بولطم نادنچ ی

ن یم دوش . اب هجوت

هب ،جیاتن هب یم رظن

هاگیاج دسر هن

نادنچ رد دیاب ار هعلاطم دروم گنهرف رد هفرح نیا بولطم

ریوک ةیشاح قطانم رد ییاتسور عماوج شنترپ تخاس تسج

وجو .درک

هژاو یاه لک ی د ناسنا ،بایسآ :ی سانش

ی موب ،یروانف سانش

ی گنهرف ی اج ، ی هاگ عامتجا ی

سآ ی نابا .ییاتسور تسدورف تاقبط ،

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 رگ داتسا . ناسنا هو ،نارهت هاگشناد یعامتجا مولع ۀدکشناد یسانش jrafifar@ut.ac.ir

2 ناسنا یرتکد یوجشناد . هاگشناد یعامتجا مولع ۀدکشناد یسانش

( نارهت ،)لوئسم ۀدنسیون Mosarezagharbi@ut.ac.ir

3 ،نارهت هاگشناد یابیز یاهرنه دشرا سانشراک . mimzarghi@ut.ac.ir

(2)

376 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد

4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394

همدقم یروانف هب هک و رازبا زا هدافتسا و تخاس ییاناوت ناونع هب

باثم زا ناسنا زیامت رد یساسا یلماع ة

حرطم تاناویح ( تسا

،نوسردنا و نوتاس 2010

: 100

،) هعومجم هب رف

یا دن اه یی یم هتفگ هک دوش

ناسنا عماوج قیرط زا ،ی

نآ حم رب اه ی ط ثأت دوخ ی ر یم ر( دنراذگ ی

و ی

،ر 1386 : 128 هب .) یم رظن دسر

ای ن رف یا اهدن اهدنور ،نوگانوگ عماوج رد ی

توافتم ی هدرک داجیا

؛دنا ا زا ی ن ور یم ار یروانف ناوت

دپ ی هد ا ی گنهرف ی درک دادملق هک

رد بلاق ی ک گنهرف لمع یم دنک

، گنهرف دوخ ار یم دزاس

، زا

اس ی ر هبنج اه ی گنهرف ثأت ی ر یم ذپ ی در

، نآ رب رثا اه یم و دراذگ باور

ط و عامتجا لامعا ی

ار

ییامنزاب یم

نک ( د لی نام ی

،ر 2010 : 685 )

؛ اربانب ی ن

، هب یم رظن علاطم دسر ة

یروانف اه ی گنهرف ی

،

لمحم ی ارب ار ی گنهرف مهف ی

عامتجا و ی یم مهارف عماوج .دروآ

ةعلاطم یروانف اه نیا زا یی

زا یهورگ راثآ رد ،تسد ناسنا

ناسانش ناروگاورول دننام ( 1

1943 ؛ 1945

؛ 1964 ؛ 1965 ،) سوم

( 1979 روکیدوه ،) ( 2

1962 ؛ 1964 ؛ 1988 و )

3لج ( 1978 لباق ) هدهاشم ( تسا نفپ و رینامیل

،رجرب 1989 : 526 زا هک بایسآ .) هداس

رت ی ن عادبا یعامتجا مولع تایبدا رد ،تسا هدوب رشب یاه

و هتفای یهجوت نایاش هاگیاج هب

ناونع دامن کی امت

ی هدنهدز زا ثحب رد هرود

ه ا فلتخم ی

هب یخیرات و یداصتقا ،یعامتجا راک

تسا هتفر ۀویش رد یسیدرگد کی ار یداب سآ ،سکرام .

وا .تسا هدرک دادملق دیلوت سآ

داب ی ناغمرا ار هعماج

ا ی لادوئف ی نتبم ی بابرا ماظن رب عرو

یت ی و

شام ی ن راخب ۀدننکزیامتم لماع ار تعنص ةعماج

ی امرس و ی ه راد ی یم سکرام( دناد

، 1383 : 156 .)

ستناورس رد

ند نامر یم رارق نردم یایند دامن ار یداب سآ ،توشیک هد

( د ،ستوش 1373 : 259 )

هک هب ،ناتساد یلصا تیصخش لیلد

قلعت .تسا زجاع نآ درکراک کرد زا ،نردماشیپ یایند هب

قیمع زا یکی یواح زین لادج نیا ةجیتن هراعتسا نیرت

؛تسا یبدا راکهاش نیا رد دوجوم یاه

چ هکار ةجیتن وآرد ی نتخ ند هرگ ،توشیک هب یو ندروخ

هخاش اه باترپ و بایسآ ی هب ندش

هب نیا هک تساوه نایاپ یانعم

.تسا دیدج نارود زاغآ و نردماشیپ یایند نتفای

ار بایسآ ا رد

ی نار یم ناوت ی ک دپ ی د ۀ نف ا نارو ة گنهرف ی قلت ی درک و ار نآ رد گنهرف داعبا ی

،

عامتجا ی داصتقا و ی علاطم ه رک .د رد سررب ی هب بایسآ ناونع ی ک دپ ی د ۀ گنهرف ی

، نکت داعبا ی ک ی و

روانف ةنا یم حرطم نآ دوش

هنماد رد هک ا

ی هداس زا رت ی ن پ ات ی چ ی هد رت ی ن وس زا .دراد رارق عاونا یی

1. Leroi-Gourh 2. Haudricourt 3.^Gill

(3)

... يیاتسور عماوج رد تسدورف تاقبط يعامتجا تابسانم يیامنزاب و ينابايسآ 377

تسد سآ

،ی هداس رت ی ن ا عون ی ن یروانف تسا دافتسا و عارتخا هک ۀ

پ هب نآ ی ش رات زا ی خ مرب ی ددرگ

هب و و ی هژ د رد رو ۀ گنسون

،ی دهاوش ی ب رد نآ زا هدافتسا زا زا یضع

هطوحم اه ی ناتساب ی ا ی نار

شرازگ هدش فر( تسا ی ع رف و نابرق ی

، 1385 : 99 ).

عاونا پ ی چ ی هد رت نآ دراد دوجو زین هک

زا لمج ة

نآ م ی ناوت هب یروانف سآ اه یبآ ی .درک هراشا لپاپ

ی ی دز ی ( 1364 سآ زا ) یا ب بطق تانق دابآ

ی دز

هب ناونع هنومن زا یا راکهاش یاه ا ی ن نکت ی ک تنس ی ی دا یم قمع رد هک دنک 40

رتم ی مز ی ن

، ود

قمع هب هرونت 5

ات 7 رتم هتخاس دنا هک ره ی ک گنس صوصخم ی ار هب تکرح مرد ی دروآ . تشهب ی

( 1383 هب تانق لاناک رد یراج بآ اب هک دبیم دابآدمحم بایسآ زا ) شدرگ

مرد ی آی د ناونع اب ،

« ب رایسب راک کی یسدنهم ةنادنمشوه رایس

» یم دای .دنک ااب ی ن همه هب یم رظن دسر

،ناریا رد سآ

یا

،ب

یروانف

؛تسا ریگارف یا ارچ

هک تشیب عماوج ر - تح ی عماوج ی رظن زا هک یروانف

نادنچ دشر ی

هتشادن دنا - هداس زا لقادح رت

ی ن ا عون ی ن یروانف هک نامه سآ تسد ی تسا

، .دنرادروخرب هکنانچ

رد هدکهد ا ی ام دنن لفوه - هک ات لاس 1368 اتسور یی رقت ی

ًاب هتخانشان هدوب

و زا رظن نکت ی ک ی رد

حطس لوا ی ه ا ی رارق هتشاد تسا - دوجو و لاعف ی ت ود سآ یا ی بآ ی رد نآ شرازگ تسا هدش

( فر ی ع

،رف 1374 : 23

؛ رگسع ی فر و هاقناخ ی

ع رف ، 1368 : 44 .)

اب شهوژپ و تاعلاطم هب هجوت اه

ی ماجنا هدش یم دا ناوت موب شناد درک اع ی

هب طوبرم

سآ ی با اه ا رد ی نار ز دح ات ی دا ی هچرگا .تسا هدش تبث من

ی ب زا ناوت یضع

غت یی تار کدنا

نکت ی ک ی ی ا حا ی

ًانا راکتبا یاه نکت ی ک ی گنهرف اه ی هار رد نوگانوگ زادنا

ی هب ، گراک ی ر ی معت و ی ر

مشچ بایسآ شوپ

ی درک

؛ ااب ی ن لاح

، هب یم رظن دسر هب رامعم دعب ی

زاس و ه ا ی سآ ی با هب اه ناونع

شخب ی دام گنهرف زا ی

و غ ی ر دام ی ا مدرم ی نار و هب هژیو بدا زا هکنانچ ی

تا رابرد دوجوم ۀ

بایسآ

سآ و ی نابا ی مرب ی آی

،د هب ناسنا داعبا ی

داصتقا و ی سآ ی با اه هجوت رتمک هدش

ا تس . هب نخس لپاپ ی

ی دز

،ی سآ ی با اب داجیا لوحت رد سقت ی م راک نانز و نادرم

، رد زفا ای ش ن ی ور ی راک لوت ی د ی رثؤم

دش عقاو

؛ هکنانچ نانز د ی رگ مزلا دوبن تعاس ی زا زور ار هب بایسآ ندرک تابوبح صاصتخا دنهد

و زا ا ی ن تصرف یم دنتسناوت ارب

ی لاعف ی ت اه ی د ی رگ دننام ی انص

ی ع تسد ی هدافتسا دننک .

ب ید ن ترت ی ب

، بایسآ ندرک هک لاعف یت ی هنانز

،دوب هب لاعف یت ی هنادرم دبت ی ل ش د هک نانز رد نآ شقن

نادنچ ی ادن تش لپاپ( دن ی ی دز ی

، 1364 : 25 تکن .) ة د ی رگ هک رتمک تسا هدش هجوت نآ هب

، واکودنک

رد اهرتسب و مز ی هن اه ی گنهرف ی و عامتجا نیا ی دپ ی هد .تسا مز ی هن دنم

،ی هب ناونع ور ی درک ی

نب ی دا ی رد ناسنا سانش

،ی هب لابند علاطم ة دپ ی هد اه رد گنهرف و عماج ة صاخ و سر ی ند هب

تللاد اه ی عامتجا ی و گنهرف ی زا نآ رد عماج ة دروم هعلاطم وکسلاب( تسا و

،لدراو 2007 :

(4)

37 .) هب رظن اهلأخ رضاح شهوژپ ،دوجوم یشهوژپ ی اب

تکرح و هجوت هب لئسم ة تفاب ارگ و یی

هلصاف نتفرگ زا ور ی اهدرک ی نلاک رگن

، اب ور ی درک ی درخ علاطم هب ة ا ی ن دپ ی هد گنهرف رد ی

ک

عماج ة اتسور یی راوزبس رد یم

دزادرپ و هب ای ن دپ ی هد رد داعبا گنهرف ی

، عامتجا ی و داصتقا ی نآ

رد گنهرف دروم هعلاطم هجوت یم دنک .

پی ش ین شهوژپ ۀ

قباس ة هجوت و سررب ی بایسآ اه

،نایناریا گنهرف رد هب

نورق ادتبا یی رجه ی مرب ی

؛ددرگ هکنانچ

فارغج ی ناناد نآ راصعا دننام نبا ح

،لقو رختسا ی و سدقم ی و ...

، زا سآ ی با اه ی اهرهش و

دابآ ی اه ی ا ی نار رد راثآ دوخ ی دا هدرک دنا . :نسواه(

2 : 2011 ) سب ی را ی زا س ی ناحا و نادرگناهج

زین یبرغ ناریا زا دیدزاب نمض

هب ماگنه رذگ زا اهرهش و اهاتسور

، هب سآ ی با اه هجوت طاقن نآ ی

هدرک مک درومرد ار یتاکن و دنا راهظا نآ فیکو

هتشاد دنا . آ نانچن هک ندراش

، درگناهج وسنارف

،ی زا

سآ ی با اه یی ی دا یم دنک هک راهچ گنس ار بایسآ ی ک خرچ م ی هدناخرچ تسا زارفارس(

ی

، 1373 :

3 ).

سررب ی اه ی ملع ی ةنیمز رد سآ و بایسآ ی

نابا

،ی ن هب ی م خا نرق ی ر مرب ی ددرگ زا هدشرشتنم راثآ .

سررب ی اه ی ملع ۀرابرد ی ا ی ن اف نابز رد عوضوم سر

ی یم ار لصا هورگ هس رد ناوت ی

هلاقم ،باتک

اپ و ی نا همان هتسد دنب ی لقتسم باتک زورما ات .درک ی

سآ و بایسآ درومرد ی

نابا ی ا رد ی نار رشتنم

هدشن اهنت و ب رد یضع باتک سآ زا اه یا ب اه دح رد ی ک تسا هدش ثحب لصف .

لمج زا ة ا ی ن

لأت ی ف اه یم باتک هب ناوت رد

گنهرف زدوخ ی نتس و هب گنهرف د ی رگ ی نتسرگن لع ی شابکولب ی

( 1388 شابکولب .درک هراشا ) ی

رد شخب نف و شناد ا

رو

،ی زوح رد ۀ هماع گنهرف و

لصف رد ی هب

بایسآ مان : نهک رت ی ن درواتسد نف ی ا ی نار ی نا

، هب سآ گنهرف و بایسآ هب رصتخم روط ی

نابا ی هتخادرپ

.تسا ( یزیراپ یناتساب 1382

رد زین ) یایسآ تفه گنس

، ح رد و بایسآ هب یلصف رد ،خیرات ۀزو

.دراد یتاراشا ناریا مدرم گنهرف رد نانابایسآ بناج

هللا ی ( 1384 ن ) ی ز یروانف زا ثحب نمض اه

ی

موب ی تانق

، بایسآ هب اه

ی سم رد هتفرگرارق ی

ر تانق

، نآ درکراک تانق یروانف رد اه

، وحن ۀ

نآ تخاس اه

ب و یضع لئاسم ینف رابرد ۀ نآ اه راشا یتا .دراد ج للا ( دمحا لآ 1392

رد )

فارگونم ی نازورا ی ، ک ی اهاتسور زا ی

ناقلاط

، یم ربخ اتسور نآ رد بایسآ راهچ دوجو زا .دهد

نچمه ی ن داهرف ی ( 1369 ) باتکرد مان ة هرمک

،

ُن ه هاگتسد بایسآ زا نآ هقطنم ار یلودج بلاق رد

فرعم ی هدرک و دانسا ی زا نآ ارا اه ی ه هدرک تسا .

(5)

هس اپ ی نا همان ن ی ز رد نیا هزوح شراگن ی هتفا تسا . ی ک دروم طوبرم هب سآ اه ی داب ی فاوخ

تسا هک طسوت عامسا ی ل لق ی ( روپ 1377 ) و هب امنهار یی للاج دلا ی ن فر ی ع رف رد دکشناد ۀ مولع

عامتجا ی هاگشناد نارهت هتشون هدش تسا دمحم . راکم ی ن ی ز درومرد سآ اهداب ی فاوخ رد

هاگشناد دازآ اپ ی نا همان ا ی ودت ی ن هدرک .تسا سحملاغ ی ن حلاص ی ( 1368 ) زین اپ ی نا همان ا ی درومرد

سآ یا ب رد قطنم ة تخب ی را ی هب امنهار للاجیی

دلا ی ن فر ی ع رف هب ماجنا هدناسر تسا هک زونه یکی زا

عماج رت ی ن شهوژپ اه رد زوح ۀ سآ ی با اه هب و ی هژ ثحابم ینف نآ هب رامش م ی دور . هکنانچ یم ناوت

اعدا درک هک رد نآ

، شناد موب ی سآ یا ب رد قطنم ة تخب ی را ی رد دح لااب یی تبث و طبض هدش تسا .

تلااقم ی ن ی ز درومرد سآ ی با اه رشتنم هدش تسا هک ب یضع زا مهم رت ی ن نآ اه ترابع دنا زا : لاقم ة

لپاپ ی ی دز ی ( 1364 ) اب مان

« سآ ی با اه یی هک اب بآ تانق راک یم دننک

»،

« سآ ی با اه ی هرمک و پ ی ش ین ة

سآ ی با اه ی بآ ی رد ا ی ار ن

» لأت ی ف اضر زارفارس ی ( 1373 )

،

« سآ ی با و عقوم ی ت نآ رد انهپ ی

گنهرف مدرم

» لأت ی ف رصان صن ی ب ( 1360 ) ،

« سآ ی با و سآ ی نابا ی رد عماج ة اتسور یی ا ی نار

» زا

ای نام ی مرجاج ی و هاش سح ین ی ( 1390 ) و

« سدنهم ی سآ ی با اه ی بآ ی اب علاطم ة دروم ی سآ ی با ود

گنس ی م ی دب » زا نشور مض ی ر و ( ناراکمه 1392

.) هولاع رب نیا

،اه دراوم د ی رگ ی ن ی ز رشتنم هدش

تسا هک مها ی ت رتمک ی .دنراد زا هلمج مهم رت ی ن شهوژپ اه نیتلا نابز هب م

ی ناوت سناه رثا هب

ةهد( فلو 1930

ناونع اب )

« ناریا رد یتنس عیانص »

ةچخیرات حرط نمض ،باتک نیا .درک هراشا

یرصتخم زا

سآ اه زا یلصفم فیصوت ،یداب ی نآ ینف متسیس

هئارا م ی دنک سولک ةلاقم .

سآ درومرد دنانیدرف اب ناتسناغفا یاهداب

سکع اه و حرط اه ةهد رد ،ددعتم ی 1960

ةناتسآ رد

نیا یشوماخ سآ

اه هزات نایم زا .دش ماجنا اهراک نیرت

م ی ناوت رب نسواه راک هب سآ

اه یداب ی

لاس رد ناسارخ قرش 1991

هراشا ( درک کلاکم و رپات ،نل

2005 : 69 ).

ینابم رظن ی

ناسنا

ًاتدمع نیمز رد یمتسیسوکا ره اب ،یروانف و یزاسرازبا قیرط زا یم شزاس

قبطنم و دبای

یم یروانف نیا .دوش ربراک

ی اه یم یروانف لیلحت للاخ زا .دراد نوگانوگ ی تریصب ناوت

ییاه

بسک تعیبط و گنهرف ةطبار و اهرازبا درکراک درومرد ( درک

و نوتاس ،نوسردنا

2010 : 100 ؛)

هب ،نیاربانب یم رظن

،نآ زا ثعبنم گنهرف و یروانف یسررب رد یطیحم یاهریغتم هب هجوت دسر

هب تهابش مهف رد یدیلک یرازبا ناونع توافت و اه

.تسا حرطم یگنهرف یاه

(6)

رد نیا

،شهوژپ یسررب اب

سآ بای یاه یاتسور نسح

دابآ هد نیمز راوزبس زا هاگدید

موب سانش ی یگنهرف هداد ناشن1

یم حم هنوگچ هک دوش طی

تسیز ا نی مدرم موب یروانف رد ی

نانآ

رثؤم تسا ا و نی شان گنهرف ی

حم زا هدش طی

، گنهرف هنوگچ دوخ زاس

یم ی دنک حم رب و طی و

اس ری ازجا ی یم رثا گنهرف .دراذگ

درکیور موب سانش یگنهرف ی -

هب هک درکیور یعون ناونع

یم هتخانش ییارگروطتون ش

دو - لماعت هب اه ب تابسانم و نی

حم و ناسنا طی

گدنز ی شا و ۀوحن

ثأت یراذگری و

ثأت ری ذپ یری شا زا نآ م ی دزادرپ . عقاورد رد ، نیا

،درکیور گنهرف و

،طیحم لقتسم

زا رگیدکی دنتسین و یعون لماعت رمتسم نیب نآ اه دوجو دراد أدبم . نیا هیرظن ار لوج ی نا

تسا

،دراوی ناسنا رمآ سانش یاکی

ی شراگن اب باتک

ةیرظن رییغت گنهرف نب نای تسا .داهن دراوی دقتعم

حم هک تسا طی

یاه هباشم و ناسکی

،عماوج گنهرف اه ی ناسکی ای بش هی هب هب ار مه دوجو

یم هوکف( دنروآ

،ی 1386 : 218

؛

،روم 1391 : 224 عقاورد .)

، تسا دراوی تسا دقتعم

« ز هاگتسی یاه

حم یطی حم و طی گدنز ی عم و تشی دارفا

، هب باثم ة غتم یاهری لقتسم ی لکش رد هک دنتسه گ

یری

ماظن اه ی یعامتجا کرتشم

و داجیا صخ هصی یاه یگنهرف و نییعت ۀویش یگدنز کی هورگ ای

هقطنم رثؤم دن

»

،تراب(

1387 : 116 .) هک تسا هدش روآدای دراویتسا یروانف

ار من ی زا ادج ناوت

؛تفرگ رظنرد طیحم تسا نکمم ،لاثم یارب

گنهرف ه ا رد حم طی عون کی توافتم یاه یروانف

نیمه اما ،دنشاب هتشاد یروانف

طیحم نیا ةمه رد تسا نکمم و درادن یناسکی یهدزاب اه

رد یعامتجا نامزاس و یداصتقا تیریدم ،راک یاهوگلا حم

طی توافتم فلتخم یاه ب

دنشا ( ستیب

و پ ،گلا 1382 : 82 ۀدمع راک .) تسا

،دراوی ئارا ف ةتسه نیب زیامت ة

2گنهر ةیوناث رصانع و گنهرف

.تسا شخب ،هتسه ای گنهرف ةتسه .دراد طیحم اب ار طابترا نیرتشیب هک تسا گنهرف زا ییاه

،کاخ لماش صاخ طیحم کی هب شنکاو رد و نامز لوط رد ،تایح موادت یاهوگلا بآ

اوه ،

هولاع ؛تسا هدش لوحتم ...و هب هتسه ،نیارب

رب دوخ ،یگنهرف یگژیو کی ناونع ریاس

و یگژی یاه

یعامتجا نامزاس و یگنهرف ثأت

یم ری ار یلماعت شقن یعون ،گنهرف ةتسه ۀدیا ،نیاربانب ؛دراذگ

لوحت رد یم لوحم گنهرف و طیحم هب یگنهرف یاه

( دنک ،تکرام 1383 : 191 ةیوناث رصانع .)

قلخ ای هعاشا ةجیتن ،گنهرف یم رییغت یطیحم لماوع رثا رب رتمک و دنا

عت ای دننک یم نیی

دنوش

( ،تراب 1984 : 46 ) . تسا دراوی لحرم هس هب ة

ساسا ی شهوژپ رد اه

ی گنهرف ی موب تخانش ی هراشا

یم دنک لحت تسخن : لی

طبار ة حم و یروانف

،طی لحت مود لی وگلا ی راتفر ی شان هک صاخ ی

زا

1. Cultural ecology 2. Culture core

(7)

هب گراک یری رد یروانف کی

حم طی صاخ تسا لحت موس و لی

ا نی هنوگچ هک هلئسم نیا

اهوگلا ی

اتفر ر ی اس رب ری هبنج اه ی یم رثا گنهرف راذگ

ن

،روم( د 1391 : 227 .)

شور شهوژپ

رد مدرم راگن هب ی هدمع ناونع شور دربهار نیرت

ناسنا رد یتخانش یروآدرگ ،یسانش

هداد اه

نادیم طیارش و قیقحت شسرپ عبات هراومه ( تسا

،کلیف 1387 : 253 ةعلاطم ،تشذگ هکنانچ .)

ۀدیدپ یسررب هب فوطعم رضاح رد نآ زا ثعبنم گنهرف و بایسآ

هعماج ا ةقطنم رد ییاتسور ی

هب هزورما ،روکذم ۀدیدپ هکنیا هب هجوت اب .تسا راوزبس رد درکراک یاراد و هدنز یرصنع ناونع

نیا ،درادن روضح گنهرف

ًاتدمع شور زا هتشذگ رگن و رات ی خ و هدش هدافتسا نآ یسررب یارب ی

شور زا یسانش ک ی ف یارب ی روآدرگ ی لحت و ی ل هداد اه هتفرگ هرهب تسا هدش

. اب ناگدنراگن

مدرم یروضح یزاسدنتسم و هدهاشم نمض ،لحم رد هناراگن

اقب یا ی سآ ی با اه ی ا ی ن اتسور

هب سو ی ةل ی تشاددا رادرب ،ی سکع رادرب ی ف و ی مل رادرب ی

، زا م ص ا هبح یاه مدرم هناراگن خیرات و

هب ،یهافش زا یکی ناونع

لومعم رت ی ن دربهار اه ی شهوژپ رد هدافتسا دروم اه

ی ک ی ف ی زند(

ی ن و

لی نلکن ، 1994 : 363 ) یگنهرف مهف یارب هدرب هرهب هعماج نیا رد هعلاطم دروم ۀدیدپ

.دنا هدافتسا

شهوژپ زا اه

ی گنهرف شناد و هقطنم گنهرف درومرد دوجوم

،نآ ی اهرازبا رگید ی ار راتشون نیا

رد ئارا ة ب یضع لحت زا ی ل اه یم لکش .دنهد

رعم ف ی م ی ناد شهوژپ

اتسور ی نسح دابآ

، وضر ناسارخ ناتسا راوزبس ناتسرهش رد ی

ب ناتسهد رد ی

قه دمتشش شخب

ناتسرهش نیا ا .دراد رارق

ی ن لصاف رد اتسور ة

34 ک ی رتمول ی لوط رد ،راوزبس رهش بونج

ییایفارغج 48

7 5 و ضرع فارغج یا یی 57 35 (ب ی ان ، 1384 : 500 رد ) لامش قرش رهش دمتشش

و ب ه لصاف ة 5 ک ی رتمول زا ی نآ رارق دراد . اتسور ی نسح دابآ

، زا رظن زرواشک ی و ماد ی و هب و ی هژ

لوت ی د لسع هب شور ملع ی زئاح مها ی ت دمحم( تسا ی

، 1381 : 82 ا .) ی ن اتسور اب طسوتم عافترا

1345

، عقوم یت ی هپت ا ی دراد و عمج ی ت نآ رد دودح 113 رد رفن 66 راوناخ تسا هدش شرازگ

ب(

ی ان ، 1384 : 500 ا .) ی ن اتسور هب و ی هژ هتشذگرد

، زا اهاتسور ی دابآ هقطنم و هب ناعذا مدرم

،هقطنم

(8)

بابرا شن ی

1ن نچمه .دوب ی

ن هکنانچ ب یضع زا دانسا ناشن یم ا ،دنهد ی ن سم رد اتسور ی

ر ۀداج

یخیرات شرت ی -ز هک قرش روشک ار هب بونج نآ لصتم یم ک هدر - رارق تشاد

،رگرگ(

1368 :

202 لاها .) ،ی یم نرق جنپ زا شیب ار اتسور تمدق ب( دنناد

ی ان ، 1384 : 500 .) هب یم رظن دسر م ی ناز

مز ین ی تخا رد هک ی

را لاها ی ا ی ن تساتسور

، ب ی رتش اس زا ی ر اهاتسور ی ا زا ؛دشاب رواجم ی

ن ور

، ربانب

تاراهظا یلاها

، ا ی ن هب هقطنم رد اتسور

« نسح هد دابآ نیمز

» روهشم ش هد ،اتسور بآ عبانم .تسا

ب س و تسا دودحم هناخدور و تانق ،همشچ عبنم هس ه ی

متس سقت ی م صاخ بآ ی راد د .

سآ ی با اه ی هقطنم

گنهرف مع ی د

،

« سآ ندرک

» نعم هب ار ی مع( تسا هدروآ ندرکدرآ ی

،د 1363 : 31 .) ساسارب ا ی هکن

ای ندرکدرآ ن اب

هچ ن ی ور یی ماجنا

،دوش عاونا فلتخم ی زا سآ اه ،یداب سآ ،یتسد سآ لیبق زا

تس سآ بایسآ ای یبآ سآ و یرو لکش

یم گ ی در . ژاو ۀ بایسآ

، لصارد

« سآ بآ

» هدوب هک رد

لوحت اوآ یی و تنوف ی ک

،ی هب تروص سآ ی با هدمآرد هژاو نیا .تسا اب

نداتفا تماص

« ب

» زا اپ ی نا

،

هب دبت ایسآ ی ل هدش شابکولب(

ی

، 1388 : 236 ) .دراد دربراک زورما زین هژاو نیا زا تروص نیا و

رد ناتسرهش س

راوزب

، دوجو ب ی ش زا 300 سآ بای هک رد سم ی ر هناخدور اه ی لصف ی و اد ی م ی و

تاونق رارق هتشاد دنا

، شرازگ ( تسا هدش گنس

فس ی د ی و للهادبع هداز ناث ی

، 1388 : 207 ا زا .) ی ن

م ی نا

، بایسآ اتسور ی ر ی دنو ،تسا لاعف زونه زین زورما هک راوزبس برغ رد لم راثآ تسرهف رد

ی

هب سر تبث ی هد ا للهادبع( تس ناث هداز

ی

، 1386 .) اب هجوت هب لقا ی م کشخ و مک بآ هقطنم

، عون ا ی ن

سآ ی با اه هرونت ا ی تسا . نیا زا سآ ی با اه دانسا رد مسر

ی رت دننام هقطنم فقو

همان اه دانسا و

یبرع ةملک اب تیکلام

« نوحاط » ای

« هنوحاط » دای ( تسا هدش ،یمتسر

1387 : 91 .)

بطق سآ و بایسآ ی

با نادرگ ی قطنم رد ة هعلاطم دروم

، اتسور ی نسح هد دابآ مز ی ن .دوب هکنانچ

ةتشذگ رد هن

نادنچ ،رود رد رد ۀ اتسور ی هد مز ی ن دودح 10 هرونت بایسآ باب ا

ی دوجو لاعف

مک ًاتبسن دور هک تشاد مامت اتسور بآ

ی یم ار نانآ ا .دناخرچ

ی ن سآ ی با اه ب ًلاومعم ا مان

ناشناکلام یم هتخانش

؛دنوش ارب ی لاثم

، سآ یا ی

،لودبع سآ یا ی عامس ی اه و ...

هزورما هک ه

ی چ کی

1 یم هداد هراجا هک یاهاتسور اب هسیاقم رد ،تشاد روضح نآ رد دوخ بابرا هک ییاهاتسور تیعضو . هب ای دش

یم هدرپس رشابم ،دش

ًاتبسن یم ببس بابرا روضح هکارچ ؛دوب رتهب یدح ات یزرواشک دیلوت ةنیمز رد هک دش

امرس ی ه راذگ زا و دوش ی شور

اه و نکت ی ک اه هدافتسا دیدج ی ( دوش

،یقوثو 1378 : 98 .)

(9)

زا ا ی ن سآ ی با اه لاعف ن ی تس دن و نیرخآ لاعف بایسآ نیا

اتسور ب ی تس لاس پ ی ش کورتم و

غ ی لاعفر .تسا هدش تشیب

ر بایسآ اه ی ا ی ن اتسور هب لک ی و ی نار هدش .دنا ااب ی ن لاح

، بایسآ اه یی ن ی ز

دوجو دنراد هک ات دح 70 دصرد اس مل قاب ی هدنام رد .دنا ای ن راتشون

، نلاپ ی زا ی ک ی زا ا ی ن

سآ ی با اه هب ناونع هنومن هت ی ه تسا هدش هک

همادارد هئارا یم دوش اتسور . دودعم زا ،هعلاطم دروم ی

هب لوغشم یلزید بایسآ هاگتسد کی ،نآ رد هزورما هک تسا ییاهاتسور بایسآ نیا .تسا راک

هب یدق نانابایسآ یکی دنزرف تسد یم هرادا اتسور یم

.دوش

و بایسآ سآ

ی نابا ی رد اتسور ی نسح دابآ

ساسارب تشذگ هچنآ

، ا رد ی ن شهوژپ

، لصا زکرمت ی

سررب رب ی نک و واکود رابرد ۀ دپ ی د ۀ بایسآ

سآ و ی نابا ی اتسور رد ی نسح هد دابآ مز ی ن امتسد اب ی ه رظن ندادرارق ةی

موب سانش ی گنهرف ی تسا ی دراو

تسا رظن رد هچنآ هب انب . ةی

موب سانش ی گنهرف ی خساپ گنهرف ،تسا حرطم ی

لماوع هب هناراگزاس

بط ی ع ی ز و ی تس حم ی ط ی ( تسا

،تراب 1387 : 115 .) رد ا ی ن رظن ی ه

، لحت روحم هس رب ی

ل طبار ة

حم ی ط و نف ا رو ی

، لحت ی ل گنهرف شان ی زا ا ی ن هطبار و لحت ی ل ثأت ی ر یاه ا ی ن گنهرف رب اس ی ر

هبنج اه ی گنهرف ةعماج دروم هعلاطم کأت ی د هدش تسا . راتشون رضاح هدافتسا اب زا

ا ی ن اهروحم

،

هداد اه و لحت ی ل اه ی دوخ ار هئارا یم .دنک ااب ی ن لاح

، دوخ ار دودحم و هب روط لماک قم ی د ب ه ا ی ن

اهروحم من ی دناد .

تسخن طبار ة حم ی ط یروانف و سررب

ی یم وش د . ی ک ی و زا ی گژ ی اه ارش و ی ط حم ی ط ی هک هقطنم

ا یروانف و هزاس رد ی

ن سآ ی با اه هدید م ی وش د

، بآ عبانم ی بآ و دودحم اه

ی حطس ی عض ی ف

هب هک تسا هقطنم یم رظن

ارب دسر ی ب هبلغ ر هقطنم رد بآ ناوت فعض

، سآ زا ی با اه ی هرونت ا ی

رد هرونت زا هدافتسا قطنم .تسا هدش هدافتسا سآ

یا ب اه

، هدافتسا زا طبار ة سوکعم ب ی ن حطس

عطقم بآ و راشف نآ تسا . دب ی ن ترت ی ب

، هب یم رظن دسر هرونت اه ی ا ی ن سآ ی با اه

، ب ی ش زا هکنآ

هب لابند ئارا ة هولج ا ی زا رنه رامعم یمدرم ی

،دنشاب رد تمدخ فادها ی دربراک ی دنرت .

مود ی ن و ی گژ ی بط ی ع ی و حم ی ط ی مهم و ساسا ی

،هقطنم لقا ی م کشخ نآ تسا

؛ هکنانچ رد

سقت ی تام لقا ی م ی

،روشک ا ی ن هقطنم زج یئ زا لقا ی م تلاف کرم ز ی و اراد ی بآ اوهو ی ن ی هم بی نابا ی اب

ناتسبات اه ی مرگ کشخو و ناتسمز اه ی ًاتبسن درس دادملق یم دوش لاو(

یت ی و لسوت ی

، 1370 :

118 .) یارب راگزاس ی اب ا ی ن عون لقا ی

،م رامعم ی تشخ ی رد ا ی ن هقطنم دننام اس ی ر قطانم کشخ و

(10)

وک ی ر ی ا ی نار لکش تفرگ . رد ا ی ن عون رامعم هب ،ی روظنم بلغ ه رب ارش ی ط لقا ی م

،ی زا د ی اهراو ی

جح ی م و رد و هرجنپ اه ی بوچ ی هدافتسا هدش پ( تسا ی نر ی

،ا 1387 : 372 رامعم .) ی تشخ ی هب و ی هژ

هتشذگ رد

، دربراک ی اسو هباشم ی

ل نف ا نارو ة امرگ ی ش ی و امرس ی ش ی زورما ی تشاد

؛ دب ی ن نعم ا هک

مه رد ناتسمز و مه

،ناتسبات حم ی ط ی بولطم ار ارب ی گدنز ی مهارف یم درک . اب شرتسگ و جاور

هچره ب ی رتش قرب و تخوس اه ی سف یل ی رد جآ زا هدافتسا ،هقطنم ر

و هرجنپ و اهرد ی زلف

،ی رد

رامعم ی هقطنم لکش بلاغ ی هتفا .تسا ای ن تاظحلام هک

رد رامعم ی نوکسم ی اتسور ن ی ز لباق

هدهاشم

،تسا رد رامعم ی سآ ی اها ی ا ی ن اتسور ن ی ز هدید یم وش د . ارب ی کرد تهب ر رامعم ی بایسآ

،

نلاپ ی زا ی ک ی زا سآ یا ب اه ی دروم هعلاطم و حرش زج یئ تا نآ یم هئارا دوش .

رامعم ی سآ ی با بآ ی اتسور ی نسح دابآ هد نیمز

رصانع رامعم ی

رامعم ی ساسارب بایسآ ارش

ی ط لقا ی م ی

، سرتسد ی هب

،بآ گدرتسگ ی

، عون و م ی ناز رتشم ی

، ۀوحن

دم ی ر ی ت و ...

اب ی دک ی رگ توافت اه یی نراد د

؛ اربانب ی ن

، یم ناوت راهظا تشاد هک رامعم ی و نامتخاس

سآ یا ب اه

، تح ی رد ی ک اتسور انب هب ظحلام ه یاه قوف اب ی دک ی رگ توافتم ا دن اما ، هب لکروط ی

یم ناوت انب و زاس ۀ سآ یا ب اه ی اتسور ی نسح دابآ ار یدرکراک و ییاضف رظن زا هب

ود شخب هدمع

سقت ی م دنب ی رک د

؛ شخب لوا رصانع لصا ی

، س ی متس بایسآ تسا . ای ن رصانع لماش نآ هتسد زا

اهاضف یم دنوش هک هب عون ی زج لصا ی س ی متس و بایسآ سآ

ی نابا ی دنتسه و رد مه ة سآ ی اها هچ

کچوک و هچ

،گرزب مهم ی ا مک مها ی ت رت دوجو اد و دنر ًاساسا رف یا دن سآ ی نابا ی اب دوجو ا ی ن

اهاضف ناکما ذپ ی ر تسا . شخب مود

، رصانع بنج ی تسا ک ه اهاضف یی ار لکش یم دهد هک هب روط

قتسم ی م رد سآ ی نابا ی خد ی ل ن ی دنتس

؛ هکلب هست ی ل هدننک و لمکم لاعف ی ت اه ی سآ ی نابا ی هب رامش

یم .دنور ،جرب هناخرونت و

لغآ ماشحا

، دراوم ی زا ا ی ن تسد دنتسه . ب یضع زا ا ی ن تمسق اه

،

ربانب مها ی ت و گرزب ی ی ک نکمم بایسآ تسا

رد نآ دوجو هتشاد ب شا ن د ی ا گرزب رت زا اس ی ر

بایسآ اه دنشاب . همادارد

، هب ثحب رابرد ۀ رصانع و اهاضف ی رامعم ی سآ ی با اه ی اتسور ی دروم

هعلاطم رد بلاق ا ی ن ود شخب هتخادرپ یم دوش .

(11)

نلاپ 1 . سآ ی ا ب عامس ی

،اه اتسور ی نسح دابآ هد نیمز حارط( راوزبس نسحم

زع ی ز ی دار )

1 . رصانع لصا ی

فلا ) یدورو

د مامت ر سآ ی با اه هعومجم لاصتا لحم هک دراد دوجو ییاضف ،یسررب دروم ی بایسآ یاهاضف

یم هک تسا نوریب یایند هب .دیمان بایسآ یدورو ار نآ ناوت

هب یم رظن رد اضف نیا دسر

هعومجم .تسا هناگدنچ درکراک یاراد ،بایسآ یانب زا

ییوس اضف یی ارب ی ب یضع لاعف ی ت اه ی

شاح ی ه ا ی رد ةنیمز سآ ی نابا ی دننام هدامآ زاس ی و مت ی ندرکز تلاغ و تابوبح اب کلا و لابرغ شیپ

زا سآ ی با ندش و

،رگید یوس زا لاعف

ی ت اه ی لمکم ی دننام هتسب دنب ی ندرک ک ی هس اه ی درآ هب رامش

یم

؛دیآ ب ید ن قیرط هک سآ ی نابا اب نزوس اه ی صوصخم ی هک رد لحم هب نآ

1هنمت م ی وگ ی دن

، رس

لاوج

2اه و ک ی هس اه ی درآ ار یم تخود ا رد . ی ن وکس اضف ی

ن ی ز لمح هک تشاد دوجو لقنو

ک ی هس اه ی هست ار درآ ی

ل یم فرط زا .درک ی

ناکم نیا هب

رود تلع ی

اپ لحم زا ةی

و بایسآ

ادصورس ی شان ی لحم ،نآ زا ی

ارب ی سآ تحارتسا ی

نابا داوناخ و ۀ ن وا ی ز یم بوسحم

؛دش هکنانچ

1 temana. هک یگرزب نزوس

ًلاومعم هب میخض یاهزیچ نتخود یارب یم راک

.دور

2 هب رگید تلاغ و وج و مدنگ لمح یارب هک مشپ ای خن سنج زا میخضرایسب و گرزب ةسیک . نایاپراهچ ةلیسو

هب یم راک .دور

(12)

سآ رسمه ی

نابا راپ هاگتسد ًلاومعم هچ

فاب ی تنس ی یم هتخانش ترف مان هب لحم رد هک ار دوخ ،دوش

ا رد ی ن یم اپرب لحم د رد .درک

ی اهراو ی ا ی ن اضف

، هچقاط و قاط اه

ی ددعتم ی یارب رادهگن ی مزاول

و ام ی جاتح گدنز ی سآ ی نابا و داوناخ ۀ وا بعت ی ه هدش تسا هک ناشن ۀدنهد ربراک ی ًاتدمع نوکسم ی

ای ن تساضف . هب رظن یم دسر ا ی ن اضف لحم بسانم ی ارب ی رتشم ی نا ناعجارم و یارب

تحارتسا و

نامارد ندنام زا دنزگ داب و ناراب و نافوط و س ی ل و ...

نی ز هب یم رامش تفر .

ب ) ورهار

ای ن ورهار اضف ی شن ی نم ار هب شخب ناخ ة بایسآ یا اپ ةی لصتم بایسآ یم

دنک . رد رسارس ا ی ن

ورهار

، هچقاط اه یی رارق دراد هک ب یضع زا اهرازبا و تاودا طوبرم هب سآ ی نابا ی رد اجنآ رادهگن ی

یم هدش .تسا

پ ) رابنا

هکنانچ رد نلاپ هئارا هدش تسا صخشم

، ًلاومعم رد سم ی ر ورهار و رد ود وس ی لامش ی بونج و ی

تشاد دوجو رابنا ود ،نآ هک

هب لوق لاها

،ی ی ک ی زا ا ی ن ود اهرابنا لحم رادهگن ی و تبونرد

ندادرارق تلاغ رتشم ی نا د و ی رگ ی درآ رابنا دوب سآ هک ی نابا دوخ دزم یا

حا ی

ًانا رتشم درآ ی نا رد ار

رادهگن اجنآ ی

یم هب .درک یم رظن ارب دسر ی گولج ی ر ی شپش زا گدز ی لامتحا ی تلاغ

، ه ی چ کی زا

ای ن اهرابنا رد دن تشا ه تسا .

ت ناخ ) ۀ سآ ی ا ب

ناخ ی ه ا اپ ةی سآ یا ب

، اضف یی زا بایسآ تسا هک رد اهتنا ی ورهار رارق دراد و ًلاومعم کقاتا ی رد

دودح هد رتم رد جنپ رتم تسا هک گنس رد بایسآ نآ

رارق دراد . رامعم ی لخاد ی ا ی ن تمسق

بایسآ

، هب تلع ترواجم اب

هرونت و بآ

، اب اس ی ر شخب اه توافتم تسا . زا ا ی ن ور

، رد تخاس

ای ن تمسق

، زا حلاصم ماوداب رت ی دننام گنس و جوراس هدافتسا هدش تسا . ای ن حلاصم

، رد امن ی

نورد ی ناخ ة بایسآ هدید یم وش دن . هناخ هب ًلاومعم قاطراهچ تروص

ی هتخاس یم دوش هک گنس

رد بایسآ ز

ی ر قاط ی رارق یم گ ی در هک رونت ۀ فرشم بایسآ ب

ه نآ تسا . رد ز ی ر ا ی ن تمسق زا

،بایسآ

« ز ی بآر

» رارق دراد هک باخرچ بایسآ هب ناونع بلق دنپت ۀ نآ نآ رد ، هیبعت هدش تسا .

ا ماکحتسا ی

ن هب انب زا تمسق رظن

علطم ا ن لحم

،ی همت ی د یارب ی ازفا ی ش رض ی ب نما ی ت بایسآ

لباقمرد تقرس اه ی لامتحا ی و ازفا ی ش ک تیفی تشادهب حم

ی ط اب گولج ی ر ی زا دورو ناراب و

(13)

ب یضع تابوسر ارس ریز هدش زا نماد ة هوک یم بوسحم دش

. اس ی ر ازجا ی نامتخاس بایسآ

، ًلاومعم

زا شخ ت ماخ و بوچ دوب . زا هلمج تادیهمت بناج

ی ا ی ن تمسق بایسآ یم ناوت هب چقاط ة

هظفحم دننام ی هراشا درک هک رد ز ی ر ی ک ی زا قاط ی اه

، رد ترواجم گنس

رد بایسآ د

ی راو بعت ی ه

هدش تسا . سآ ی نابا سپ زا نزو ندرک

،درآ قح لمعلا وخ د ار رب یم دراد

، نورد نآ هظفحم یم ر ی دز

و دعب زا ندشرپ

، نآ ار هب ک ی هس لقتنم یم دنک . دوجو نچ ی ن هظفحم ا ی ار یم ناوت ناشن ۀدنهد

غدغد ة سآ ی نابا ارب ی گولج ی ر ی زا لخادت درآ دوخ و رتشم ی نا تسناد .

خ ) هرونت هجو ًارهاظ مست

ةی نآ

، ر ی هش رد تهابش توافت و ا

ی ن هزاس اب رونت نان زپ ی اد ر .د ای ن زاس ۀ

هناوتسا ا ی لکش هک لصارد

، ئزج ی زا س ی متس ینف و نکت ی ک ی

،تسا بایسآ اب

عافترا ی دودح جنپ

ات شش رتم

، فرشم ب ه نامتخاس بایسآ

تسا . ای ن هزاس هک زا حلاصم ی نوچ جوراس و گنس

هتخاس هدش

،تسا رد رانک جرب

، امن ی ز ی اب یی هب بایسآ یم دشخب . هرونت هب تلع حلاصم ماوداب نآ

دننام جوراس و

،گنس مواقم ًلاومعم رت

ی ن و اپ ی رتراد ی ن رصنع رامعم ی سآ ی اها ی هرونت ا ی دادملق

یم دوش . رد ینف یازجا ثحب سآ

ی اها

، تاکن بی رتش ی ارد ی ن هراب هئارا یم .دوش

شخب اه ی بنج ی

فلا ) جرب

سآ ی با اه یی هک زا رظن مها ی ت رد اج ی هاگ رارق یرتلااب اد

نر د

، رد رانک نامتخاس بایسآ

، جرب اه یی

نی ز هب عافترا تفه ات تشه رتم و رد ود هقبط یارب د ی نابد ی هتخاس درکراک .دنا ساسا

ی و دمع ۀ

ای ن هزاس

، رد زوح ۀ تسارح و

تظافح زا بایسآ یم رارق دریگ . رد ا ی ن

،اتسار ا ی ن جرب اه رد

رتلااب ی ن طقن ة دوخ اراد ی هرجنپ اه یی رد راهچ وس ی دوخ ارب ی د ی نابد ی رتهب دنتسه . امن ی ا ی ن

جرب اه زا تشخ و لگ تسا قبط . ة فکمه هب سو یل ة نابدرن بوچ ی زکرم جرب

، هب قبط ة لوا - هک

لحم د ی نابد ی هدوب - لصتم تسا . رد دورو ی هب قبط ة فکمه

، زا لخاد و بایسآ

ًلاومعم زا

تمسق یدورو تسا . هکنانچ رات ی خ هافش ی هقطنم ناشن یم

،دهد ا ی ن جرب اه رد نارگ لاس ی اه

هب ةباثم اهژد یی مکحتسم تهجرد

تظافح سآ زا

ی با اه مع ل م ی دندرک ؛ هکارچ رد لاس اه ی

ق ح ط و ی نارگ لاس

،ی یمایا هن دارفا هک تشاد دوجو اهنت

ةیهت رد بش نان هکلب ، دنچ ی ن ن بش ی ز

(14)

ینعی توق لقادح ةیهت رد هفولع عاونا هب طولخم کشخ نان

ناوتان دندوب

1. ا رد ی ن لاس اه

، مدنگ

تح و درآ و ی

ب یضع اج ی زگ ی ن اه ی مک دننام نآ رتاهب ای نزرا

یلحم شیوگ هب سرواگ

، مکح

ک ی م یا م ار ی ی تفا رضاح مدرم . شا دندوب

یا ی نارگ هچراپ دننام دوخ دنمشزرا و اهب اهدقراچ و اه

ی

سلطا ی ار اب کدنا رادقم ی

داوم و مدنگ ی

ا زا ی ن تسد هضواعم قزار( دننک ی

، 1392 : 42 ا رد .) ی ن

لاس بایسآ اه -

دوب تلاغ ندرکدرآ لحم هک -

و موجه لحم هراومه لمح

ة نادزد و ناگنسرگ

هب یم رامش

؛تفر ا رد هکنانچ ی

ن لاس اه

، عوقو گرد ی ر ی اه ی نوخ ی ن هب رطاخ ا ی ن هلئسم فارطا رد

سآ ی با اه شرازگ م ی دوش ا رد . ی ن دراوم

، سآ ی نابا اس و ی ر دارفا رقتسم سآ رد ی با

، ًاتدمع ناکلام

مدنگ و درآ اب اترپ ب گنس و نآ دننام زا رجنپ ۀ جرب هک فرشم هب د ر دورو ی سآ یا دوب ب

، نادزد

ار هک ددصرد نتسکش رد و دورو هب لخاد

،دندوب بایسآ ماکان

م ی شاذگ .دنت

ب ) هناخرونت

هناخرونت ار

زا اهاضف ی تامدخ ی - هافر ی سآ ی اها اب ی د تسناد هک

ًاتدمع یارب ئارا ة تامدخ هب

رتشم ی نا زا نآ هدافتسا یم دش ًلاومعم هناخرونت . رد

رانک جرب بایسآ یا د ر رانک نامتخاس بایسآ

رارق دراد و اراد ی ود رونت گرزب و کچوک تسا . زا رونت گرزب ارب ی تخپ نان و زا رونت

کچوک ارب ی تخپ عون ی ف یت ر صوصخم -

هک رد لحم هب ریتف سآ ی نابا ی روهشم تسا - هدافتسا

هدش تسا . هتبلا هچرونت اه یی رد تمسق اه ی لخاد و بایسآ ب ه و ی هژ تمسق یدورو نی ز هاشم هد

هدش تسا .

پ ) دنبراب

ًلاومعم رد رانک نامتخاس و

زاس ۀ سآ یا

،ب لغآ ی دوجو د تشا هک رد لحم هب نآ دنبراب یم وگ ی دن .

ای ن اضف زا اس ی ر تمسق اه ی ادج بایسآ دوب

یارب و ت ی رام و تحارتسا ح

ی تاناو شکراب و حا ی

ًانا

ماد اه ی سآ ی نابا هدافتسا م ی دش . علاطا هکنانچ ناناسر

هراشا دنراد

، رد نارگ لاس ی اه هب

،ینماان تلع

تح ی ا ی ن اضف ن ی ز نورد عومجم ة لخاد ی رارق بایسآ م

ی تفرگ . رد ا ی ن دراوم

، ی ک ی زا رابنا اه

لحم رادهگن ی زا ماشحا یم دش .

1 . رد نارگ لاس ی اه و طحق ی اه هب لیلد تیدودحم و

دوبمک یارب درآ شیازفا یجورخ نان زا عاونا ناهایگ وردوخ رد

نان هدافتسا یم .دش رد یلاس هک رد هقطنم هب لاس

« نم شنپ نمت

» فورعم

،تسا ینز زا کی نم

،درآ جنپ نم ریمخ

تسرد .درک دب نی هک وحن عاونا فلع اه و ناهایگ وردوخ ار رد مخ ری طولخم

؛درک هب هنوگ یا هک هب تلع ینیگنس هب

رونت یمن دیبسچ ( ،یقزار 1392 : 38 .)