١
ﺪﯿﺳا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ يﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ
ﻪﯿﻗر ﯽﭼﺰﻘﺳ ﯽﻤﺳﺎﻗ
1
،
ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا
2ﯽﻨﻤﭼ
،*
ﺮﻐﺻا ﯽﺟﺎﺘﺳا
،3
ﻢﯾﺮﮐ ﺪﯿﺳ ﯽﻣﺎﻬﺗ
4
1 - ﻞﯿﺑدرا ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ :*
2 - ﻞﯿﺑدرا ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد
3 - ﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ﻪﯿﻣورا ،ﻪﯿﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ ي
4 - ﻞﯿﺑدرا ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ
هﺪﯿﮑﭼ :
ﺷر ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪ ﺶﻨﺗ ي
ﻣﺮﺳ ،ﯽﮑﺸﺧ ﻞﺜﻣ هﺪﻧز ﺮﯿﻏ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻻﺎﺑ يرﻮﺷ و ﺎ
دﺮﯿﮔ .
ﻦﯾا ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺶﻨﺗ
رﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ هﺪﻧز ﺎﺗ ﺪﻧﻮﺷ
. رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ ﺶﻨﮐاو ﯽﺳرﺮﺑ
دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺟرﺎﺧ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا
يﺎﻣد رد 5
رد ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟ داﺮﮔ
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗﻮﯿﺑ و ﺖﻓﺎﺑ ﺖﺸﮐ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
. اﺪﺘﺑا ﻪﯿﻬﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻫزﺎﯿﭘ
،هﺪﺷ ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ و
زا ﺪﻌﺑ ﺲﭙﺳ ﺖﺷﺬﮔ
ﺎﻣ ﻪﺳ ه ﺖﺸﮐ زا ﻧﺰﯾر
ﻪﻧﻮﻤ نآ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺎﻫ
. ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد ﻪﻧﻮﻤﻧﺰﯾر
ﺎﻫ ي
ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ رد
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا يوﺎﺣMS )
0 ، 50 ، 100 و 200 رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ (
،ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﮐ ﻼﻣﺎﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا
،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ و ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧﺰﯾر ﺲﭙﺳ
يﺎﻣد ﺎﺑ رﻮﺗﺎﻨﯿﻣرژ رد ﺎﻫ 5
د ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟر ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ داﺮﮔ
. و ﻪﯾﺰﺠﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ
يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ،هﺎﯿﮔ لﻮﻃ
لﻮﻃ ،گﺮﺑ لﻮﻃ ﻪﺸﯾر
ﻪﺸﯾر داﺪﻌﺗ و
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﻈﻠﻏ رد
100 ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ
ﺪﻫﺎﺷ و ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 50
ﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ -
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ﺪﻫﺎﺷ و
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
ا ﺪﯿﺳ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ،
ﻢﯾﺮﻣ ،ﺎﻣﺮﺳ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﺶﻨﺗ نﺎﯿﻣ رد ﯽﯾﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻮﺗ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻊﯾز
ﯽﻣ ﻫد ﺪ . ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ نآ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻪﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﯽﯾﺎﻣد ترﺎﺴﺧ ﺧ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ
ﯽﻣ دراو ﯽﻋارز نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﺑ ار ترﺎﺴ ﺪﻨﮐ
) 11 .(
ﺗ ﯽﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨ
مﺎﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﻟﺎﺣ ود ﻪﺑ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﻪﮐ ﻞﻣﺎﺷ : دﺮﺳ يﺎﻫﺎﻣد )
زا ﺮﺘﻤﮐ 20 داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
ﺦﯾ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﯾ و ﯽﮔدز
) زا ﺮﺘﻤﮐ 0 ﻪﺟرد
داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
ﯽﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺗ و ﺪﺷر ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﻌﺳ
ﯽﻣ را ﻫد ﺪ ) 5 .(
ﺰﯿﺴﺑآ ﺪﯿﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ نﻮﻣرﻮﻫ ﮏﯾ ﮏﯾ
ﺶﻨﮐاو رد ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﺶﻘﻧ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﻪﺑ
ﺶﻨﺗ يﺎﻫ ﯽﻣ يزﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ياز
ﺪﻨﮐ ) 8 .(
ﻪﻄﺳاو ﺶﻘﻧ ﺦﺳﺎﭘ رد يا
ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ سﺮﺘﺳا
ﺪﻨﻧﺎﻣ ، ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد ﺎﯾ يرﻮﺷ ،ﯽﮑﺸﺧ نﻮﻣرﻮﻫ ﻦﯾا ﻪﺑ
ﯽﻣ هداد ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺷ
) 8 .(
دﺮﺑرﺎﮐ
ﺪﯿﺳا ﮔ رد ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ﯿ
ﯽﻣ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﺛا هﺎ ﺪﻧﺎﺳر
. ﺪﯿﺳا ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ رد
،روﺬﺑ ﯽﮕﺘﻔﺧ ﻪﻧاﻮﺟ رد ﺮﯿﺧﺎﺗ
ﻤﻫ و ﯽﻧز زﺎﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﻦﯿﻨﭽ
ﻪﻧزور نﺪﺷ ﻦﺘﺴﺑ و ﺎﻫ
دراد ﺶﻘﻧ .
ﺦﯾ ﻞﻤﺤﺗ ياﺮﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﯽﮔدز
. ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﺮﯾدﺎﻘﻣ
لﺎﻨﮕﯿﺳ ﯽﻣ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺶﻨﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻮﺷ
د ) 4 .(
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫاﻮﺷ ﺪﯿﺳا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻞﻤﺤﺗ ءﺎﻘﻟا رد ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ﻪﺑ
ﺦﯾ ﯽﻣ ﺖﻟﺎﺧد ﯽﮔدز ﺪﻨﮐ
. ﻌﻣ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ يﺎﻫﺎﻣد ضﺮ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
نورد آﺪﯿﺳا ياز ﮏﯾﺰﯿﺴﺑ
دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﺟرﺎﺧ دﺮﺑرﺎﮐ
آﺪﯿﺳا ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑ ﻣﺮﺳ ﻪﺑ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ار ﺎ ﺪﻫد
) 10 .(
ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ ﺪﯾﺎﺑ و ﺖﺳا ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ زﺎﯿﭘ ﮏﯾ
رﺎﻬﺑ رد ﻊﻓر زا ﺪﻌﺑ
ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﯽﻣ و دﻮﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ ﯿﻟوا ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﮐ ﺪﺷر ناﺪﻨﺒﺨﯾ ﻦ )
1 .(
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﺎﺧ دﺮﺑرﺎﮐ
ﻪﭼ ﺎﺗ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﯽﺟر
ﯽﻣ هزاﺪﻧا ﺪﻧاﻮﺗ ار ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد زا ﯽﺷﺎﻧ ﺐﯿﺳآ ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ رد
.
٢
داﻮﻣ شور و ﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ يﺎﻫزﺎﯿﭘ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ و
ﺖﻓﺎﺑ ﺖﺸﮐ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗﻮﯿﺑ و
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ لﺎﻘﺘﻧا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﺑ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ يﺎﻫزﺎﯿﭘ ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ ﻞﺣاﺮﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ شور ﻦﯾا ﻪ
: ﺖﻤﺴﻗ اﺪﺘﺑا ﻫزﺎﯿﭘ ﯽﻧوﺮﯿﺑ و هﺎﯿﺳ ،هﺪﯿﺳﻮﭘ يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ ﺎ و
ﺲﭙﺳ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﻮﺸﻓﺮﻇ ﻊﯾﺎﻣ هﺮﻄﻗ ﮏﯾ ﺎﺑ ﺎﻫزﺎﯿﭘ آ ﺮﯾز ﺖﻋﺎﺳ ﮏﯾ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﺟ ب .
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫزﺎﯿﭘ نآ زا ﺪﻌﺑ 90
يرﺎﻣ ﻦﺑ ﻞﺧاد ﻪﻘﯿﻗد
يﺎﻣد رد 48 راﺮﻗ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
. ﺎﻫزﺎﯿﭘ ﺲﭙﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ رﺎﻨﯿﻣﻻ دﻮﻫ ﻞﺧاد
60 ﻞﮑﻟا ﻞﺧاد ﻪﯿﻧﺎﺛ 70
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﺻرد .
زا ﺪﻌﺑ
ﺮﺘﺳا هﺰﯿﻧﻮﯾد بآ ﺎﺑ رﺎﺑ ﻪﺳ نآ ﻞﯾ
ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺸﮑﺑآ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد يﺪﻌﺑ ي
ﺎﻫزﺎﯿﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ 20 ﻢﯾﺪﺳ ﺖﯾﺮﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﻞﺧاد ﻪﻘﯿﻗد 5
اﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﺻرد
هﺮﻄﻗ ﮏﯾ Tween
20 ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺲﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ نآ زا 5
، 10 و 20 ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺸﮑﺑآ ﻞﯾﺮﺘﺳا هﺰﯿﻧﻮﯾد بآ ﺎﺑ ﻪﻘﯿﻗد .
ﺎﻫزﺎﯿﭘ يﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﺪﻧﺪﺷ هداد شﺮﺑ د ﺲﭙﺳ و
ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ ﻞﺧا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗMS
. ﻪﻧﻮﻤﻧﺰﯾر هﺎﻣ ﻪﺳ ﺖﺷﺬﮔ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ
ﯾ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺸﻧ هدﻮﻟآ ﻪﮐ ﯽ
، ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧﺰﯾر .
ﻪﻧﻮﻤﻧﺰﯾر ﺎﻫ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ رد
يوﺎﺣMS 4 ﺢﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا )
ﺖﻈﻠﻏ رد يﺎﻫ 0 ، 50 ، 100
و 200 رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ (
ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﮐ .
ﺖﺸﮐ ﻣرژ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ رﻮﺗﺎﻨﯿ
5 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و داﺮﮔ
16 و ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ 8
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ .
ﺪﻌﺑ زا يرادﺮﺑ هداد هﺎﻣ ﮏﯾ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
. داد يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ه
راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ SPSS.16
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﺎﺑ
4 راﺮﮑﺗ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺎﻫ
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ رد
،هﺪﺷ يﺮﯿﮔ ﺢﻄﺳ رد
لﺎﻤﺘﺣا 1 ﺪﺻرد فﻼﺘﺧا
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ يراد )
لوﺪﺟ 1 .(
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ 5
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﺪﯾدﺮﮔ راد
.
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
1 : يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ
هزاﺪﻧا درﻮﻣ يﺎﻫ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﮔ يﺮﯿﮔ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺸﯾر داﺪﻌﺗ
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ گﺮﺑ لﻮﻃ هﺎﯿﮔ لﻮﻃ يدازآ ﻪﺟرد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
220**
/ 5
1/062* 15/772** 47/938** 123/535** 3 ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا
150 / 0
0/229 0/472 1/219 1/066 12 ﺶﯾﺎﻣزآ هﺎﺒﺘﺷا
58 / 32
30/59 29/98 22/28 11/83 تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ
* و **
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ندﻮﺑ راد
5 و ﺪﺻرد 1 ﺖﺳا ﺪﺻرد
هداد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻖﺒﻃ ﺎﻫ
) ﺪﺟ لو 2 ( ﯿﺑ ،گﺮﺑ لﻮﻃ ،هﺎﯿﮔ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ
ﻪﺸﯾر داﺪﻌﺗ و رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
100 رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ
ﻪﮐ دﻮﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ يراد ﺪﻫﺎﺷ
ﺖﺷاد . رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
50 ﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ ﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ دﻮﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﺷاد ﺪ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ يراد
100 و
200 ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ .
نارﺎﮑﻤﻫ و لﺎﺗﺎﺑ )
2008 ( ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ترذ هﺎﯿﮔ رد
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﺟرﺎﺧ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا
ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ لﻮﻃ رد ﻪﻧزور داﺪﻌﺗ و هزاﺪﻧا رد
ﺎﻫ ﺪﺷ دﺎﺠﯾا )
3 .(
و ﺎﮐورآ نارﺎﮑﻤﻫ )
2003 ( ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ يﺮﯿﮔ
هﺪﺷ دﺎﺠﯾا بآ دﻮﺒﻤﮐ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ﺪﯿﺳا رﺎﻤﯿﺗ ﺶﯿﭘ ﺎﯾ ﻻﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ
رد ار ﺎﻣﺮﺳ ي 60
نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ترذ
سﺎﺴﺣ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ار )
2 .(
٣
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 2 : ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﻣ يﺎﻫ
هزاﺪﻧا د ﻞﮔ يﺮﯿﮔ ﻢﯾﺮﻣ
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا
) رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ (
هﺎﯿﮔ لﻮﻃ
) ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
گﺮﺑ لﻮﻃ
) ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
ﻪﺸﯾر لﻮﻃ
) ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ (
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ
ﻪﺸﯾر داﺪﻌﺗ
0 50 100
200 6250d
/ 2
8750b
/ 10
3125a
/ 15
6250c
/ 2 1250d
/ 1
3750b
/6
0000a
/ 9
2500c
/ 3 2500cd
/ 0
0000b
/ 3
70000a
/ 4
1250c
/ 1 25a
/ 2
500bc
/ 1
500ab
/ 1
00d
/ 1 00bc
/ 1
75a
/ 2
00a
/ 1
00d
/ 0
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو مﺪﻋ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يراد
.
لﻮﻠﺳ يﺪﻌﺑ تﻻﻼﺘﺧا ،نآ لﺎﻤﻋا رد لﻼﺘﺧا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ و هدﻮﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد لﻮﻠﺳ هﺪﻧز و لﺎﻌﻓ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ﻦﯿﻟوا ﺎﺸﻏ
ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ ار دﻮﺷ
. نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ و كراﺪﻣ ﯽﻣ
ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ لﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ رد ﻪﻣﺪﺻ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد ﺪﯾآ
) 9 .(
ﺐﺒﺳ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد
ﯽﻣ ﯽﻟﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯿﯿﻐﺗ دﻮﺷ
ﯽﻣ يدﺪﻌﺘﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ سﺎﺴﺣ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد و ﮔ
ﺮ د لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ،د ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﻫﺎﮐ ،ﺎﺸﻏ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ دورو زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و ﺎﺸﻏ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺎﺸﻏ ﯽﻧﺎﺴﺸﮐ ﯽﺑﺮﭼ
نﻮﮕﺑآ يﺎﻫ )
عﺎﺒﺷا ﺮﯿﻏ (
ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﺎﺸﻏ
ﻢﯾﺰﻧآ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﺸﻏ يﺎﻫ
H+ATPase لوﺮﺘﺳا ،ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟﻮﻔﺴﻓ رﺎﺸﺘﻧا ﺶﯾاﺰﻓا و
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ و ﺎﻫ ﯽﯾﺎﻤﺳﻼﭘ يﺎﺸﻏ رد ﺎﻫ
ﯽﻣ ددﺮﮔ ) 6 .(
ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﯽﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﭼ ناﻮﺗ
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿﻨ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ يﺮﯿﮔ
ﻪﺸﯾر داﺪﻌﺗ و ﻪﺸﯾر ،گﺮﺑ ،هﺎﯿﮔ عﺎﻔﺗرا رد
يﺎﻣد 5 ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ رد داﺮﮔ ﺖﻈﻠﻏ 100 ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
. ﺖﻈﻠﻏ رد گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 50
ﺪﯿﺳا رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎﻣ -
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
يﺎﻣد رد 5
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺖﻈﻠﻏ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ داﺮﮔ
100 ﻣ رﻻﻮﻣوﺮﮐﺎ
ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآﺪﯿﺳا ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1.
م ،ﯽﻤﯿﻌﻧ هداز ﻦﺴﺣ .
1387 . هﺪﯾﺮﺑ ﻪﺧﺎﺷ ﻞﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ و شروﺮﭘ ﻢﯾﺮﻣ ي
. ش 46 .
2. Aroca, R., Vernier, P., Irigoyen, J., Sanchez-Diaz, M., Tognoni, F., Pardossi, A. 2003. Involvement of abscisic acid in leaf and root of maize ( Zea mays L. ) in avoiding chilling-induced water stress. Plant Science. 165: 671-679.
3. Battal, P., Erez, M., Turker, M.,Berber, I. 2008. Molecular and physiological changes in maize ( Zea mays ) induced by exogenous NAA, ABA and Meja during cold stress. Ann. Bot. Fennici. 45: 173-185.
4. Faltusova-Kadlecova, Z., Faltus, M., Prasil, I. 2002. Abscisic acid content during cold gardening of barley and wheat cultivars with different freezing tolerance. Rostlinna Vyroba, 48: (11): 490-493.
5. Chinnusamy, V., Zhu, J., Zhu, J-Z. 2007. Cold stress regulation of gene expression in plants. Trends in plant Science, 444-451.
6. Lukatkin, A. S., Brazaitytė, A., Bobinas, C., Duchovskis, P. 2012. Chilling injury in chilling-sensitive plants: a review. Agriculture, 99(2): 111-124.
7. Mahajan. S., Tuteja. N. 2005. Cold, salinity and drought stresses: An overview. Archives of Biochemistry and Biophysics, 444: 139-158.
٤
8. Sood, S., Nagar, P.K. 2005. Alterations in endogenous polyamines in bulbs of tuberose ( Polianthes tuberosa L.) during dormancy. Scintia Horticulturae. 483-490.
9. Steponkus, P.L., Webb, M.S. 1992. Freeze-induced dehydration and membrane destabilization in plants. Water and Life, 338-362.
10. Theocharis, A., Clement, C. 2012. Physiological and molecular changes in plants grown at low temperatures. Planta, 235: 1091-1105.
11. Xin, Z., Li, P. 1993. Relationship between proline and abscisic acid in the induction oF chilling tolerance in maize suspension-cultured cells. Plant Physiol. 103: 607-613.
