لوئسم هدنسيون*
: یرازلگ یداه
ت نفل : 989402797231 +
Hadigolzary@gmail.com E-mail:
زيروكيم چراق تارثا (
Glomus mosseae
و
(G. intraradices
دوتامن رب
هشير يهرگ (
Meloidogyne javanica
) يور هجوگ يگنرف
يرازلگ يداه
1
هجنپ رصان ،* 2هک
، يرلااس دمحم
،2
يتقادص ميهاربا
3يورخ و يلاجر داهرف
4
1
، قباس یوجشناد یراميب دشرا يسانشراک
يهايگ يسانش ،
2 ، رايشناد نا هايگ هورگ ،لباز هاگشناد ،يکشزپ
3 ، هايگ هورگ رايداتسا رصع يلو هاگشناد ،يکشزپ
( جع ) ناجنسفر ، 4 ، رايداتسا هسسوم تاقيقحت کاخ و بآ
،
نارهت
هديكچ
هناخلگ تاعلاطم یا
داد ناشن اشن رد
هجوگ یاه ود هک يگنرف
هتفه يگدولآ زا لبق دوتامن اب
ود اب هنوگ زيروکيم
mosseae
وG.
G. intraradices
هيام
،دندوب هدش ينز زا يشان دشر شهاک
دوتامن هب يهجوت لباق نازيم ناربج
دش . هک تسا رکذ هب مزلا دصرد
زينلک ه هشير ندش ود اب اه
هنوگ روکذم هب يترت ب 3 / 66 و 2 / 62 ساسا رب قيقحت نيا و دوب دصرد یرامآ حرط
ًلاماک
ارکت جنپ و راميت جنپ اب يفداصت دش ميظنت ر
. هشير و هخاش کشخ نزو اشن
هيام یاه هدش ينز
اب
mosseae
هب اهنت دوتامن راميت هب تبسن G.
يترت ب 44
% و 44 % دوب رتشيب (
54 / 5 )P≤
. نزو
هشير و هخاش کشخ اشن
هيام یاه اب هدش ينز
G. intraradices
هب بيترت 45
% و 33 % دوب رتشيب .
دادعت هرگ رطق ، هرگ ن ذوفن نازيم و هب دوتام
هشير هيام یاه اب هدش ينز
mosseae
هب تبسن G.
اهنت دوتامن راميت هب
بيترت 44
% و 43 % و 44 % تفاي شهاک (
54 / 5 )P≤
. دادعت هرگ رطق ، هرگ و
هب دوتامن ذوفن نازيم هشير
هيام یاه اب هدش ينز
G. intraradices
هب بيترت 43 % و 41 % و 41
%
تفاي شهاک .
ناهايگ رد ت
ب هدش رامي ا
و G1M
هدولآ دهاش هب تبسن لاگ صخاش G2M
1
تفاي شهاک دحاو (
54 / 5 .)P≤
عمج ي نادلگ کاخ رد دوتامن ت اه
ی ت ي ره اب هدش رام ي
ود زا ک
م هنوگ ي روک ي هب هدولآ دهاش فصن زا رتمک هب ز شهاک اهنت دوتامن
تفاي ( 54 / 5 )P≤
.
يديلک ياه هژاو :
هشير دوتامن
،يهرگ
Meloidogyne javanica
،
Glomus sp.
، هجوگ يگنرف ،
زينلک
،نويسا زيروکيم .
همدقم
هجوگ يگنرف (
Solanum lycopersicum
) زا يکي
ايند رسارس رد هک تسا يمهم تلاوصحم يم تشک
دوش
يفرط زا و شير یراميب
ــ ه هرگ ــ ي زا يکي تمهم ـ نير
یراميب یاه هجوگ يگنرف يم دشاب . ولآ ناهايگ هب هد
Meloidogyne spp.
يم يگلوتوک راچد دنوش
، هشير یاه
اهنآ هرگ يم راد دوش هايگ يخرب و ـ
بمک مئلاع نا ــ
دو
داوم ياذغ ـ ي ب ه يم ناشن ار نژورتين دوبمک هژيو دنهد
Zaki et al. 2006)
.) رد يم ـــ من نا ـ دوتا اه ی شير ـ -ه هرگ
ي
،
M. javanica (Treub) Chitw., M. incognita (Kofoid and White) Chitw., arenaria (Neal)
Chitw.,
و M.
M. hapla Chitw.
هلمج زا
تراسخ رگراميب نيرتاز اه
ی زرواشک ی م بوسحم ي
دنوش
ا و ي رد ن لاح ي لقادح هک تسا 93
% شان تاراسخ ي
زا
دوتامن هنوگ هب طوبرم اه اه
ی م روکذم ي
دشاب
(
Castagnone-Sereno 2002
)
. من هنلااس تراسخ دوتا
اه
تلاوصحم هب یزرواشک
ايند 448 ب ي نيمخت رلاد نويل
تسا هدش هدز
(
Atkinson et al. 2012
)
. و رفسوزير
ب نلاپوزير ه
یدايز دادعت هليسو اه مسيناگراورکيم زا
يم هزينلک دنوش
.
زا مسيناگراورکيم نيب یاه
رضاح چراق ، زيروکيم یاه
رلاوکسوبرآ (
)AM
را و دشر شيازفا هنيمز رد اقت
ی
ناهايگ لوصحم رادروخرب یدايز شزرا زا
دنتسه
(Siddiqui and Mahmood 1998)
. ق ــ چرا ه ـ ا ی م ـ روکذ
هب م نازي سو ي ع هنازخ رد ي م هدافتسا اه
ي و بآ و دنوش
داوم اذغ يي ارب هدافتسا لباق ی
گ ي ازفا ار ها ي م ش ي دنهد .
نچمه اهنآ ي
گ دشر ن ي
جوگ ناها ــ
ه گنرف ــ ي بهب ار ــ دو
م ي دنشخب (
Saad et al. 2011; Saad et al. 2012
) و رد
یراميب لباقم یدوتامن یاه
يهجوت لباق تظافح مهارف
يم زاس ن د
(Siddiqui et al. 1999, Waceke et al. 2002,
Thygesen et al. 2004)
. زا هتشذگ ات نونک ، دنچ
مسيناکم يلصا
درکلمع زيروکيم يتسيز تظافح تهج
نابزيم ا هدش هتفرگ رظن رد تس
لماش هک تباقر
ميقتسم ، يغ مسيناکم ر
يگ دشر دوبهب ميقتسم بذج ،ها
داوم يياذغ
، ناهايگ رد يلوکلوم و ييايميشويب تارييغت
زيروکيم اقلا زا يشان ی ی
يب هب تبسن تمواقم
،رگرام
يبورکيم تارييغت يتسينوگاتنآ تيصاخ دوبهب و کاخ رد
رگراميب لباقم رد يم
دشاب
(Vierheilig et al. 2008)
.
ط ي قيقحت ي ب طابترا ي چراق ن اه ی م ي روک ي دوتامن و ز
ر هشي هرگ ي وس ي سررب ا ي گ رد هک دش هدهاشم و ي
ناها ي
هک 41 قلت زا دعب زور ي
م ح ي روک ي قلت دوتامن اب ز ي
هدش ح
دندوب
، نزو و رتمک اهنآ هرگ دادعت هدولآ دهاش هب تبسن
ر کشخ ي م و هش هب لوصحم نازي نعم روط
ي راد ی ب ي رتش
دوب (
Kellam et al. 1980
.) اتن ي ج ي سررب ک ي هداد ناشن
هفاضا هک تسا و روکامن ،رفسف ندرک
Glomus sp.
دادعت
هرگ هب ار نعم روط ي راد ی م شهاک ي دهد . ندرک هفاضا
م ي ز ناز ي دصرد کاخ هب رفسف دا زينلک
ر ندش ه ي
هش
م چراق طسوت ي
روک ي ز رد داد شهاک ار لاح
ي روکامن هک
نچ ي رثا ن ی تشادن . رگا قلت ي م ح ي روک ي گ هب ز ي زا لبق ها
قلت ي گ تروص دوتامن ح ي
گ کشخ نزو در هب هاي
نعم روط -ي
راد ی ازفا ي هرگ دادعت و ش شهاک
م ي ي دبا (
and elsheikh
1996 Mirghani
) .
ط ي قيقحت ي دوتامن تراسخ شهاک
M. incognita
هب سو ي هل هزينلک ر ندش هشي اه جوگ ی ـ ه گنر ـ سوت ي ــ ط
1. Arbuscular mycorrhizal
چراق اه ی م ي روک ي سررب ز ي اب هک تسا هدش هدهاشم و
قلت ي گ روکذم دوتامن و چراق نامزمه ح زا لبق ناهاي
لوصحم هد ي ب زا ي م ن ي قلت و دنور ي
م ح ي روک ي ز 0 هتفه
ناربج ار دوتامن تراسخ و دشر شهاک ،دوتامن زا لبق م ي دنک ( .2001 Talavera et al
) ط .
ي شهوژپ ي دوبهب
دم ي ر ي تونژ ود دوتامن ت ي
وس پ هب اي سو ي ق ود هل چرا
رت ي م و امردوک ي
روک ي سررب ز ي هک تسا هدش هدهاشم و
کرت ي ا ب ي ر ،ناروفوبراک مس هب تبسن چراق ود ن هشي
ار اه
ر دوتامن لباقم رد هشي
هرگ ي م تظافح رتهب ي
دنک
(Oyekanmi et al. 2007)
.
ط ي هعلاطم ا ی هک ريثات هنيمز رد
G. moseae
یور
يلگنا هطبار
M. incognita
هتيراو راهچ و مشچ ايبول
لبلب ي ارش رد ي تسا هتفرگ تروص هعرزم و هناخلگ ط
ک دش هدهاشم ــ
يم ه ــ ش داجيا لاگ ناز ــ
مامت رد هد
هتيراو اه ی يام ـ ه نز ــ ي ش ــ اب هد
G. moseae
هب يم ــ ناز
لباق دوتامن هب تمواقم دوبهب و تفاي شهاک يهجوت
مامت رد روکذم هتيراو
دوب هجوت لباق اه (
Odeyemi et al.
).2010
يتسيز تظافح تارثا هنيمز رد هک يشهوژپ يط هنوگ ود
G. moseae
و
G. intraradices
رد لباقم
M.
graminicola
دش هدهاشم تسا هتفرگ تروص جنرب رد
هک
G. moseae
تبسن هب
G. intraradices
دصرد
زينلک روکذم دوتامن ريثکت زا و هتشاد یرتلااب نويسا
درک یريگولج (
Manandhar 2011
) .
فده زا تارثا نييعت قيقحت نيا چراق زا هنوگ ود
Glomus sp.
صخاش شهاک رد یاه
یراميب هشير
،يهرگ يازفا صخاش ش یاه
دشر هجوگ يگنرف نينچمه و
دوتامن زا يشان تراسخ شهاک
javanica
هبM.
اشن یاه
هجوگ يگنرف تهج رد و رادياپ یزرواشک هعسوت
رد
هدش لرتنک طيارش تسا هدوب
.
داوم شور و اه
دوتامن ریثکت و صیخشت ،یزاسادج M. javanica
دوتامن ه ــ م یا ـــ زا غلاب هدا گ
ـ هر ناهايگ هشير یاه
هجوگ عمج يگنرف ناتسرهش کئولآ شخب زا هدش یروآ
نيمارو یزاسادج دش
. ملا یاه ( 43 ات 23 ددع ) یوگلا
ندب يياهتنا (
perineal pattern
) و دش هيهت هنومن ره
لاطم يگژيو يپوکسورکيم هع یاه
ندب يياهتنا یوگلا
غلاب هدام دوتامن هزادنا و
صخاش رياس یريگ اه
تهج
دش ماجنا صيخشت
(Jepson 1987)
. هب يثکت روظنم ر
هدوت ،دوتامن یاهتنا زا درفنم مخت یاه
هدام دوتامن ندب
کهاچ هس هب و دش ادج هدش رفح
فارطا کاخ رد
اشن یاه ساسح مقر هجوگ
يگنرف (
Early Urbana
) رد
يارش هناخلگ ط ديدرگ هفاضا یا
. هيام زا سپ هب دوتامن ينز
ريثکت هلحرم هتفه تشه تشذگ زا دعب و ددعتم ناهايگ ديسر ناياپ هب دوتامن .
دوتامن هیامداز M. javanica
اب ،دوتامن ريثکت هلحرم ناياپ زا سپ نداد ناکت
هشير ديدش اه
کي ميدس تيرلکوپيه لولحم رد دصرد
هقيقد هس تدم هب مخت
اه دوتامن ی ديدرگ یزاسادج
.
لصاح نويسناپسوس سپس کلا زا
یاه شم هزادنا اب یاه
مخت و دش هداد روبع توافتم یور اه
کلا 033 شم
عمج دندش یروآ .
ت یرادهگن اب مخ
رطقم بآ رد اه
ليرتسا 28 هجرد سويسلس هب
تدم 0 زور ورلا یاه
دمآ تسدب دوتامن
(Siddiqui and Shaukat 2006)
.
هیلوا هیامداز زیروکیم
هيلوا هيامداز صلاخ
هنوگ ود زيروکيم
intraradices
Glomus
و
G. mosseae
زا هسسوم تاقيقحت و کاخ
بآ
نارهت يلاجر داهرف رتکد یاقآ طسوت هيهت
دش . هايگ
موگروس
(Sorghum bicolor L.)
هک بسانم تسيزمه
عيرس ،زيروکيم ير اب و دشرلا
هش يم ناوارف يياز هب دشاب
-
دش تشک هيلوا هيامداز یاهروپسا ريثکت روظنم (
2334
Talavera et al.
.) تشک یارب
، اب موگروس روذب ادتبا
ميدس تيرلکوپيه 20
/ 4 % هب تدم 23 ينوفعدض هقيقد
هناوج زا سپ و دندش يحطس رد ندش راد
40 نادلگ
مرگوليک کي یواح کاخ
نورتس يمول اب هدش طولخم
هسام ( 2:4 ) دش تشک دن
(Zaki et al. 2006)
. تهج
تدم هب هيلوا هيامداز ،ييازروپسا هب کيرحت 18
تعاس
هجرد جنپ یامد رد سويسلس
دش یرادهگن لاچخي
روپسا دايدزا و ريثکت یارب سپس ،اه
033 لماش روپسا
40 هيلوا هيامداز مرگ
G. mosseae
( مرگ ره رد 01
روپسا ) و 47 مرگ وا هيامداز هيل
G. Intraradices
( ره رد
مرگ 29 روپسا ) کهاچ هب فارطا يياه
موگروس هشير
ديدرگ هفاضا
(Zaki et al. 2006)
. ناهايگ يط هناخلگ رد
طيارش رد ريثکت تدم ييامد
49 - 21 هجرد سويسلس
و بش یامد 29
- 00 هجرد سويسلس زور یامد
رون اب و
يفاک ماسوف لماک دوک اب ،یرادهگن ــ
وک ( رد کي رازه ) هب ص
ــ هناهام ترو لولحم
يرط زا و يشاپ کتشت ق
ريز یاه
نادلگ يم یرايبآ اه دندش
. هب ريثکت تعرس شيازفا روظنم
يگتفه هس ناهايگ هناهام ،اهروپسا رتشيب کيرحت و ذغاک تاعطق و تشک يلبق ناهايگ رانک رد موگروس ليرتسا يفاص (
ييازروپسا کرحم زلولس )
يم هفاضا دش
.
روآرب تهج روپسا شرامش هناهام ،جايتحا دروم هيامداز د
لوا شور ساسا رب يلک
ناراکمه و پماک
(Kleikamp et
al. 2002)
دصرد و زينلک يتناوويگ شور ساسا رب نويسا
هسوم و
(Giovannetti and Mosse 1980)
تروص
يم تفرگ . چراق یاهروپسا هام راهچ زا سپ ساسا رب
مود شور يلک
،ناراکمه و پماک شرامش و یزاسادج
پوکسورکيم وئرتسا ريز وم ملق کي کمک کب اهروپسا دش ماجنا
(Kleikamp et al. 2002)
. کاخ مرگ ره رد
02 روپسا
G. mosseae
و 22 روپسا
G. intraradices
تشاد دوجو .
یر دوتامن یتسیز لرتنک هش
ب یهرگ ه هلیسو رد زیروکیم
یارش هناخلگ ط یا
ومحم و يفاش شور ساسا رب د
( 2333 ) اشن یاه
هجوگ يگنرف ( ساسح مقر
Early Urbana
) نادلگ هب یاه
کاخ مرگوليک کي یواح نورتس کاخ
نورتس يمول
هسام اب هدش طولخم (
2:4 ) دندش هداد لاقتنا و
زا دعب
،هتفه کي يگرب هس یاهاشن زا یدادعت
( 43 ددع ) اب 13
کاخ مرگ (
مرگ ره رد 02
لماش روپسا 4233
روپسا
G.
mosseae
) یدادعت و (
43 ددع ) اب 03 کاخ مرگ (
ره رد
مرگ 22 لماش روپسا 4233
روپسا
G. intraradices
)
هک دندش راميت رد هدش داجيا کهاچ هب روکذم هيامداز
ديدرگ هفاضا هايگ ره هشير فارطا .
چراق ينز هيام زا سپ
هنومن يگتفه تروص هب اهاشن هشير زا ،روکذم یرادرب
يم تروص رد و تفرگ
يم يسررب نويسازينلک دص ات دش
زيروکيم ريثکت نامز بولطم دصرد هکنيا (
20 ات 73
دصرد ) هشير رد هتفه ود زا دعب ديدرگ دوهشم اه
.
نياربانب د تفه و ـــ هيام زا دعب ه ينز
ق ــ
،چرا ساسا رب
ش شور ـــ محم و يفا ـــ
،دو 2333 ت ورلا ــ خيرفت هزا
هدش
M. javanica
کهاچ هس رد هدش داجيا
رد فارطا
اشن ره ديدرگ هفاضا
(Shafi and Mahmood 2000)
.
تدم نيا يط هناخلگ ناهايگ ييامد طيارش رد
49 - 21
هجرد سويسلس و بش یامد
29 - 00 هجرد سويسلس
زا و یرادهگن يفاک رون اب و زور یامد کتشت قيرط
یاه
نادلگ ريز يم یرايبآ اه
دندش . ناهايگ زا دعب هتفه تشه
ينز هيام وتامن
ير کشخ نزو و دندش تشادرب د و هش
مادنا دادعت ،يياوه هرگ رطق و
تيعمج ،هشير ره رد
کاخ رد دوتامن ير و
هش اه دصرد و هزينلک هشير ندش اه
ب ه يسو چراق هل یاه يبايزرا AM
ديدرگ تبث و .
نيا رد
یارب ،هعلاطم راميت ره
اهنت دوتامن لماش هک (
دهاش
هدولآ ) وتامن و چراق ،اهنت چراق ، ،دوب د
رارکت جنپ رظن رد
هداد ليلحت و هيزجت و دش هتفرگ شور اب يشيامزآ یاه
زجت ي راو ه ي فداصت ًلاماک حرط بلاق رد سنا زا هدافتسا اب ي
رازفا مرن (SAS
هخسن 9.4 ) سپس دش ماجنا نيگنايم
هداد اه حطس رد نکناد نومزآ اب 0
% دش هسياقم .
دوتامن تیعمج یبایزرا M. javanica
ر رد هشی
زا یرادقم ير
هش هداد شرب يکچوک تاعطق هب اه و
هاگنآ دندش طولخم يبايتسد یارب
مخت هب هدام دوتامن ،اه
مرگ کي ورلا و هشير
گنر و یزيمآ تدم هب 10 رد هيناث
دش هل يکيرتکلا بايسآ .
شرامش اب دوتامن تيعمج
هدز نيمخت هشير مرگ کي رد هدام یاهدوتامن و اهورلا و لک هب و دش دش هداد ميمعت هشير نز
(Zaki et al,
1998)
. یاهراتخاس یزیمآ گنر تبسن نیمخت و AM
زینلک یر رد نویسا هش
کزان یاه
نيتيک رد دوجوم يلولس هراويد
ساسا رب زيروکيم
ولب ناپيرت اب نمياه و سپيليف شور گنر
یزيمآ
دش
(Philips and Hayman 1970)
دصرد هبساحم هزینلک
یر ندش هش اه
رب ساسا يتناوويگ شور هسوم و
0 / 4 ير مرگ هزات هش
گنر زا سپ و باختنا هزادنا هک يجردم یرتپ رد یزيمآ
نآ عبرم ره علض 0
/ 3 دش شخپ ،دوب چنيا (
يا داعبا رگا ن
عبرم اه 0 / 3 لوط اب ربارب دروخرب طاقن دادعت دشاب چنيا
ير هش یاه زينلک ه يم هدش دشاب .) يضرع و يلوط طوطخ
و دش يسررب دوجو مدع اي دوجو
نويسازينلک رد هشير
ار طخ هک هطقن ره دش تبث دوب هدرک عطق
. دصرد
هزينلک ير ندش هش اب اه ليکشت سانت دمآ تسدب ب .
(Giovannetti and Mosse 1980)
.
روپسا شرامش و جارختسا زیروکیم
کاخ رد
روپسا شرامش و جارختسا چراق یاه
هک شور ود اب
و دنرگيدکي دييات رد دنراد ار دوخ صاخ دربراک مادک ره
دش ماجنا .
لوا شور ساسا رب يلک
پماک ( 2332 ) هک زا يمک مجح رد اهروپسا دادعت دروآرب تهج رتشيب
يم هدافتسا زيروکيم ريثکت يط و کاخ دوش
، 0 - 0 مرگ
روپسا یواح کاخ زيروکيم
نزو دش زا ينويسناپسوس و
هيهت نآ و هدز مه يفاص ذغاک یور و دش جردم
نورد
يش فيق هش یا دش هتخير .
یرتپ نورد يفاص ذغاک رارق
دش هداد روپسا دادعت و
نآ یور ريز رد
پوکسورکيموئرتسا دش شرامش
. رد روپسا شرامش 0
- 1
کاخ لک هب نآ تيعمج و دش ماجنا رگيد کاخ هنومن دش هداد ميمعت
(Kleikamp et al. 2002)
. ساسا رب
مود شور يلک
پماک سا تهج رتشيب هک و جارخت
ريثکت ناياپ رد و کاخ دايز مجح رد اهروپسا شرامش يم زيروکيم دشاب
، کاخ نويسناپسوس یور
لا ک یاه 03
و 033 شم يلاخ دش کلا یور تارذ و 033
هب شم
تدم 0 رد هقيقد 9333
دش ژويفيرتناس رود .
لولحم
يب هلول یلااب روانش نور
لولحم رد تارذ و دش هتخير
رکش 03 ًاددجم دصرد تدم هب و دش روانش
4 رد هقيقد
9333 دش ژويفيرتناس رود .
یاهروپسا روانش
رد حطس
کلا یور ژويفيرتناس هلول 033
یور زا و دش هتخير شم
و دش هتخير تعاس هشيش رد ناشف بآ راشف اب نآ ريز رد روپسا شرامش پوکسورکيموئرتسا
دش ماجنا
(Kleikamp et al. 2002)
.
جياتن
تسیز لرتنک ی
من یر دوتا هش زا هنوگ ود طسوت یهرگ
رلاوکسوبرآ چراق زیروکیم
دوتامن هب هدولآ ناهايگ هدش راميت
ود زا کي ره اب
چراق هنوگ هب تبسن زيروکيم
يگ دوتامن هب هدولآ ناها
رظن زا ،اهنت یراميب و دشر نازيم
نيا هک دندوب توافتم
حطس رد توافت 0
دوب راد ينعم دصرد (
لودج 4 و 2 .)
صخاش دشر یاه بوطرم نزو مادنا
يياوه یاه اب هدش راميت ناهايگ
هنوگ یاه
G. interaradices
( )G2
و
G. mosseae
( )G1
ملاس دهاش هب تبسن هب
بيترت 42 و 48 شيازفا دصرد
تفاي . نزو شيازفا زا يشان
یاهراميت و G1M
G2M
ربارب ود هب کيدزن هدولآ دهاش
اهنت دوتامن هب دوب
هک نيا
يازفا ش حطس رد 0
ينعم توافت دصرد تشاد یراد
.
هب هدولآ هايگ بوطرم نزو هب هدش دراو تراسخ نازيم دوتامن 04 دوب دصرد (
لودج 4 .)
هنوگ رثا یاه وG2
کشخ نزو شيازفا ردG1
مادنا -
يياوه یاه بيترت هب
42 و 24 دوب دصرد .
نزو ناهايگ
اب هدش راميت یاهراميت
وG1M
هدولآ دهاش هب تبسنG2
هب بيترت 11 و 13 دصرد تفاي شيازفا حطس رد هک
0
ينعم توافت دصرد تشاد یراد
. هدش دراو تراسخ نازيم
دوتامن هب هدولآ هايگ هب 02
دوب دصرد (
لودج 4 .)
رثا هنوگ یاه و G1
شيازفا ردG2
نزو کشخ هشير
هب بيترت 04 و 22 دوب دصرد .
شيازفا یاهراميت نزو
وG1M
هب G2M
بيترت 10 ات 07 دوب دصرد تبسن هک
اهنت دوتامن هب هدولآ دهاش هب
، حطس رد 0
توافت دصرد
ينعم تشاد یراد .
هب هدولآ هايگ نزو هب تراسخ نازيم
دوتامن 12 دوب دصرد .
دصرد نيرتشيب زينلک
ه هب طوبرم هشير ندش
یاهراميت و G1
دوبG1M
یاهدصرد نيا هک زينلک
نويسا
حطس رد 0
ينعم توافت دصرد یراد
ادن تش . دصرد
هزينلک زا هشير ندش 22
ات 71 دوب ريغتم دصرد
( لودج 4 .)
لودج –4 ير دوتامن لرتنک نيگنايم هسياقم هش
ود طسوت يهرگ راميت
هناخلگ رد
هزينلک دصرد هشير ندش
زيروکيم طسوت هشير کشخ نزو
( مرگ ) کشخ نزو
مادنا یاه يياوه ( مرگ ) بوطرم نزو
مادنا يياوه یاه ( مرگ ) هنوگ ق زيروکيم چرا
23 / 22 a 02
/ 4 ab 49
/ 0 ab 07
/ 41 ab G2
09 / 70 a 28
/ 4 a 08
/
0 a
03 / 40 a G1
- 44
/ 4 bc 29
/ 2 bc 71
/ 42 bc Control
28 / 22 a 38
/ 4 bc 27
/
2 c
42 / 44 c G1M
48 / 22 a 90
/
3 c
47 /
2 c
20 / 43 c G2M
- 24
/
3 d
01 /
4 d
23 /
2 d
M
4 / 44 4
/ 9 1
/ 42 7
/ 40 CV
صخاش یرامیب یاه
يگ رد ــ ها ـــــ نا يت م ــ ش را ــــ اب هد و G1M G2M
عت ـــ داد گ ـــ هر ه ــ ا ب ــ بيترت ه 00 و 17 صرد ــ د ک
ـــ شها فاي ـــ ت ک ـــ فت ه ــ ک توا ـــ هنآ شها ــ
ا
بسن ــ ب ت ـــ ش ه ــ ها ــ لآ د ــ من هب هدو ــ هنت دوتا ـــــ رد ا
طس ــ ح 0 صرد ــــ نعم د ــ ي دوب راد ( ج ـ لود 2 .)
لودج 2 - نيگنايم هسياقم ود ريثات
راميت رد گدولآ شهاک ي
دوتامن
هرگ نيرتگرزب رطق
طسوتم هرگ دادعت
کاخ رد دوتامن تيعمج ( رد433 مرگ) هب دوتامن ذوفن نازيم هشير(مرگ ره رد)
هب دوتامن ذوفن نازيم هشير(هشير لک)
هرگ رطق(يليمرتم)
لاگ صخاش(R. I.)
هرگ دادعت
زيروکيم چراق هنوگ
20 /
7 a
489a 43824a
178a 4108a
20 /
2 a
9 / 0 a 781a
M
1c 80b
1940b 221b
4238b 03
/
0 b
7 / 2 b 002b
G1M
70 /
0 b
09c 0702b
207b 4220b
0.90b 4
/ 0 b 147b
G2M
2 / 40 1
/ 42 2
/ 44 8
/ 43 8
/ 43 2
/ 43 7
/ 40 7
/ 40 CV
فورح ينعم توافت هدنهد ناشن کرتشم ريغ حطس رد اهراميت راد
0 يم دصرد دشاب . زيروکيم چراق هنوگG1 Glomus mosseae
، هنوگ G2
G. interaradices
، دوتامن هب هدولآ هايگM Meloidogyne javanica
،
Control ،زيروکيم و دوتامن دقاف هايگ و زيروکيم هب هدولآ هايگGM
،دوتامن لماشR. I
رفص ددع ( 23 - 3 هرگ ) ، 4 ( 13 - 1 ) ، 2 ( 423 - 11 ) ، 0 ( 133 - 421 ) ، 1 ( 833 - 134 ) ، 0 ( زا شيب 833 هرگ .)
فورح ينعم توافت هدنهد ناشن کرتشم ريغ حطس رد اهراميت راد
0 يم دصرد شاب د . زيروکيم چراق هنوگG1 Glomus mosseae
،
G2
هنوگ G. interaradices
، دوتامن هب هدولآ هايگ M Meloidogyne javanica
،
Control دوتامن دقاف هايگ ،زيروکيم و
هايگ GM
دوتامن و زيروکيم هب هدولآ .
ناهايگ رد ت
اب هدش رامي وG1M
لاگ صخاشG2M
هدولآ دهاش هب تبسن 4
نيا هک تفاي شهاک دحاو
حطس رد شهاک 0
ينعم دصرد دوب راد
( لودج 2 .)
تي اهرام ی و G1M
گ هب دوتامن ذوفن G2M
ي هب ار ناها
فصن زا شيب گ
ي غ ناها ي ر م ي روک ي ز ی ( هدولآ دهاش )
شهاک
داد حطس رد هدولآ دهاش هب تبسن اهنآ شهاک توافت هک
0 ينعم دصرد راد
دوب . يگ رد ــ ها ــ نا ت مي ــ ش را ــ اب هد
و G1M
عت G2M
ــ داد هرگ اه ی تم ــ سو ــ من ط ــ دوتا
گ هب تبسن ي
ها ــ غ نا ي ر م ي روک ي ز ی ( هدولآ دهاش )
هب
ترت ي ب 29 و 00 شهاک دصرد تفاي
شهاک توافت هک
ب تبسن اهنآ حطس رد هدولآ دهاش ه
0 ينعم دصرد راد
دوب . یاهراميت و G1M
G2M
طسوتم رطق هرگ
ار هب
فصن دودح هدولآ دهاش
دنداد شهاک شهاک توافت هک
حطس رد اهنآ 0
ينعم دصرد دوب راد
( لودج 2 .) عمج ي ت
نادلگ کاخ رد دوتامن اه
ی ت ي ره اب هدش رام ي
ود زا ک
م هنوگ ي روک ي هب هدولآ دهاش فصن زا رتمک هب ز اهنت دوتامن
شهاک ي تفا ا هک ي عمج توافت ن ي
حطس رد ت 0
دصرد
نعم ي دوب راد ( لودج 2 .) نيرتگرزب رطق هرگ
یاهراميت رد
وG1M
و G2M
بيترت هبM
1
، 0.70 و 7.20 هک دوب
حطس رد اهنآ شهاک توافت 0
ينعم دصرد دوب راد
( لودج 2 .)
رد تي اهرام ی و G1M
رتگرزب رطق G2M
ي ن هرگ
گ هب تبسن ي
غ ناها ري م ي روک ي ز ی ( هدولآ دهاش )
ترت هب ي ب
18 و 20 شهاک دصرد تفاي
وافت هک اهنآ شهاک ت
هب هدولآ دهاش هب تبسن حطس رد اهنت دوتامن
0 دصرد
ينعم دوب راد .
ثحب
هيام ناهايگ رد ينز
و دوتامن اب هدش زيروکيم
هرگ اه ی
خ ي ل ي کچوک ي ا ي داج دش يفرط زا و چراق
م ي روک ي ز ريتکت
دوتامن داد شهاک ار .
هشير رد نينچمه اه
ی ام ينز هي
زيروکيم اب هدش دادعت
اهورلا يي غولب هلحرم هب هک
سر ي شهاک دند ي
تفا شيازفا ناهايگ دشر يفرط زا و
تفاي . ناراکمه و يکز (
2332 ) هيام ناهايگ رد زين ينز
اب هدش
G. mosseae
و ناهايگ دشر نازيم شيازفا
دوتامن ريثکت نازيم شهاک ار اه
دندوب دهاش (
Zaki et al.
.)2006
قيقحت نيا رد
، نامز نتفرگ رظن رد اب م
بسان
هيام
،ينز رد هنيمز شهاک نازيم هايگ دشر و یراميب تن
جيا ميدوب دهاش ار يبوخ .
هک يناهايگ رد 41
دعب زور
زا هيام زيروکيم ينز دوتامن هليسو هب
هيام ينز دندوب هدش
هدولآ دهاش هب تبسن
،رطق ، دادعت هرگ صخاش و هب لاگ
نازيم ينعم راد ی شهاک هب هشير کشخ نزو و رادقم
نعم ي یراد تفاي شيازفا .
و ملاک کنش يب طابترا زين ن
چراق یاه زيروکيم ير دوتامن و هش
و يسررب ار ايوس يهرگ
جياتن هب روکذم دنتفاي تسد
(Kellam and Schenck
1980)
. ا رد ي ن
،هعلاطم هروپسا دادعت ــ
ا ی م ي روک ي ارب ز ی
هيام ينز فاک ي دوب هشير نويسازينلک نازيم يفرط زا و
د ره طسوت تياضر زيروکيم هنوگ و
هب و دوب شخب نآ عبت
هشير هب دوتامن ذوفن نازيم هزينلک یاه
هنوگ ود ره اب هدش
تفاي شهاک يهجوت لباق نازيم هب .
کنش و ملاک
( 4983 ) هک دنديسر هجيتن نيا هب زين ب مکارت
ي رتش
امداز هي لوا ي نکمم دوتامن ه هيلوا نويسازينلک یور تسا
چراق ب رثوم اه ا و دشا چراق هيلوا هيامداز شيازفا يفرط ز اه
هب تسا نکمم دوتامن دادعت رد رثوم لماع ناونع
یاه
اشن هب هدرک ذوفن اه
ی هجوگ يگنرف دنک لمع
؛ ز ي ار
گدولآ تهج اهدوتامن ي
ر ي ن نامز تعاس دنچ هب هش ي
زا
دنراد . احرد هکيل
، چراق ور رارقتسا تهج اه ی
ر ي لقادح هش
43 نامز زور جايتحا
دنراد . لا هيام هک تسا رکذ هب مز ينز
م ي روک ي شخب تدش رثا دوتامن زا لبق ز ي
اهروپسا و دراد
بي اس زا رتش ي
نامز ر م لکش اه ي
گ ي دنر . ا هب ي ،تلع ن
هب تبسن هيام
ينز م و دوتامن نامزمه ي
روک ي لرتنک ز
اهدوتامن نازيم هب رثوم
يم تروص ی دريگ
(Kellam and
Schenck 1980)
. یاب و نسلا يم
( 2330 ) دنتفايرد زين
هک ح رد ي ن هزينلک ندرک مک دهاوش ،AMF
ي نبم ي رب
عافد شنکاو عوقو ي
گ ي دراد دوجو لااب حوطس رد ها .
هچ رگ ط ي طابترا ب اب بوانتم ي
عافد شنکاو رگرام ي
م ي م هب نابز ي ز ناز ي دا ی دشت ي م د ي دوش لو ي زينلک سا ي نو
بوخ طرش AMF
یرورض ا ي نکاو ن ـ تسا ش . رظن هب
م ي دسر هک زينلک سا ي نو ناونع هب AMF
ي س ک ي متس
م لمع شاب هدامآ ي
گ و دنک ي لباقم رد ار ها ي
ب ک ي رگرام
يم تظفاحم دنک
(Elsen and Baimey 2003)
.
ا رد ي ن شهوژپ
،
Glomus sp.
رط زا ي ثکت شهاک ق ي
ر
دوتامن دّيوم هشير و کاخ رد دوتامن تيعمج شهاک هک
،تسا نآ گ دشر
ي ها نا ار دوتامن هب هدولآ شخب دوبهب
ي د .
ناراکمه و يکز (
2332 ) هک دندش هجوتم زين اي
ن
ارب عوضوم ی
اس ي چراق ر اه ی و دراد قادصم زينAM
ضرف
ا رب ار ي تشاذگ ن دن
صاخ هک ي گنرادزاب ت ي
ب ي رام ی ب -ه
سو ي هل
G. intraradices
تسا نکمم ازفا اب
ي م ش ي ناز
ز ،دشاب هتشاد طابترا رفسف ي
م ار ي کشخ هدوت و رفسف ناز
ر هشي ازفا اه ي نعم ش ي راد ی تشاد . قع ،عومجم رد ي
رب هد
اي غت هک تسا ن داوم بذج ريي
هشير متسيس و يياذغ ا
و ی
لاعف زاس ی ناکم ي اه مس ی عافد ي گ ي لوئسم ها گدنادزاب
ي
بي رام ی سوب ي چراق هل يمAM
دشاب
(Zaki et al. 2006)
.
ا رد ي
،هعلاطم ن دصرد
هزينلک هشير ندش ناهايگ
هنوگ اب هدش راميت چراق
زيروکيم
G. mosseae
( )G1
8
هک دوب يناهايگ زا رتشيب دصرد هنوگ اب
G.
interaradices
( )G2
هيام ينز هدش دندوب . يفرط زا رد
هب هجوت اب ،عومجم مت
زا يسررب دروم یاهروتکاف يما
هلمج رطق
،هرگ دادعت تيعمج و دوتامن ذوفن نازيم ،هرگ
هشير و کاخ رد دوتامن هب تبسن G1
،G2
نازيم
رد و داد شهاک یرتشيب نازيم هب ار دوتامن ييازيراميب دوب رترثوم هنيمز نيا .
لي ناراکمه و و (
2337 )
G.
Mosseae
و
G. intraradices
لباق رظن زا ار ي
ءاقلا ت
س تمواقم ي
متس ي ک اقم ي هک دش صخشم و دندرک هس رد
هايگ زنآ مي اه ی ه ي لورد ي ت ي توافتم ک ي
ا ي م داج ي رد دوش
لاح ي هک قحم قباس نيق ا رب
ي مئلاع طقف هک دندوب رکفت ن
بي رام ی م شهاک ي ي دبا
(Liu et al. 2007)
. کنش و ملاک طسوت هدمآ تسدب جياتن
( 4983 ) زين
دييات ار بلاطم نيا يم
دصرد هچره هک دنک هزينلک
ندش
دادعت و هشير هب دوتامن ذوفن نازيم دشاب رتشيب هشير هرگ يم شهاک دباي
. ير متسيس هش
يگ یا ناها هيام ينز
اب هدش زيروکيم ناهايگ هب تبسن دقاف
زيروکيم رتگرزب
دادعت و دوب هرگ
ناهايگ رد هدش ديلوت یاه یزيروکيم
ريغ زا رتمک یزيروکيم
دوب . دادعت ندوبرتمک هرگ
رد اه
ير هش یاه هيام ينز اب هدش زيروکيم يم
زا يشان دناوت
یاه هشير هب دوتامن ذوفن يياناوت شهاک زينلک
اب هدش ه
زيروکيم و هعسوت یور چراق روضح تسا نکمم اي دشاب
لکش یريگ لولس نيا زا هک دشاب رثوم اسآ لوغ یاه
نوگرگد ار دوتامن قيرط يم
دنک دوتامن دشر رد و
دوجوب للاتخا يم
دروآ (
(kellam and Schenck 1980
.
يم هک داد ناشن رضاح قيقحت زا لصاح جياتن اب ناوت
زا هدافتسا چراق
یاه تهج هنيهب طيارش نييعت و AM
هجوگ رتهب هچره دشر دوتامن تيريدم هب يگنرف
هشير دومن کمک هدولآ عرازم رد يهرگ .
رازگساپس ي
اي قحت ن ي ــ مح اب ق ــ اي ت تاقيقحت هسسوم لرتنک
ميب و تافآ کيژولويب ــ
یرا اه ی گ ي ها ــ ي گشناد ـــ ها
هت ــ امزآ رد نار ي
گش ــ لرتنک ها يب
ـــ کيژولو یراميب اه ی
گ ي ها ي هايگ هورگ يکشزپ
تسا هدش ماجنا .
REFERENCES
Atkinson HJ, Lilley CJ, Urwin PE (2012) Strategies for transgenic nematode control in developed and developing world crops. Food Biotechnology and Plant Biotechnology 23(2): 251-256.
Castagnone-Sereno P (2002) Genetic variability in parthenogenetic root-knot nematodes, Meloidogyne spp., and their ability to overcome plant resistance genes. Nematology(4): 605-608.
Elsen A, Baimey H (2003) Relative mycorrhizal dependency and mycorrhiza-nematode interaction in banana cultivars differing in nematode susceptibility. Plant soil (256): 303-313.
Giovannetti M, Mosse B (1980) Evaluation of techniques for measuring vesicular arbuscular mycorrhizal infection in roots. New Phythology(84): 489-500.
Jepson SB (1987) Identification of root knot nematodes. Cambrian News, Ltd.
Kellam MK, Schenck NC (1980) Interactions between a vesicular-arbuscular mycorrhizal fungus and root- knot nematode on soybean. Phtopathology(70): 293-296.
Kleikamp B, Jorgensen RG, Vlek PLG (2002)Studies on arbuscular mycorrhiza (AM) inthe Alentejo (Portugal) using pea mutantsresistant to AM fungi as a control tool forfield conditions.Dissertation to obtain the academic degree of Doctor of Agricultural Sciences in Germany, Univercity of Germany, Germany.
Li B, Ravnskov S, Xie GL, Larsen J (2007) Biocontrol of Pythium damping-off in cucumber by arbuscular mycorrhiza-associated bacteria from the genus Paenibacillus. Biocontrol(52): 863–875.
Liu J, Maldonado-Mendoza I, Lopez-Meyer M, Cheung F, Town CD, Harrison MJ (2007) Arbuscular mycorrhizal symbiosis is accompanied by local and systemic alterations in gene expression and an increase in disease resistance in the shoots.ThePlantJournal(50): 529–544.
Manandhar S (2011) Study on the bioprotective effect of endomycorrhizae against M. graminicola in rice.
Journal of Biopest 5(1): 28-35.
Mirghani MO, Elsheikh AE (1996) Interaction of VA mycorrhizal fungi and root-knot nematode on tomato plants: Effects of nemacur, phosphorus and infection time. Elbuhuth Scientific (5): 88-107.
Odeyemi1 IS, Afolami1 SO, Sosanya OS )2010ٍ( Effect of Glomus mosseae (arbucular mycorrhizal fungus) on host parasite relationship of Meloidogyne incognita on four improved cowpea varieties. Journal of Plant Protection Research Vol (50): 320-325.
Oyekanmi EO, Coyne DL, Fagade OE, Osonubi O (2007) Improving root-knot nematode management on two soybean genotypes through the application of Bradyrhizobium japonicum, Trichoderma pseudokoningii and Glomus mosseae in full factorial combinations. Crop Protection (26): 1006-1012.
Phillips JM, Hayman DS (1970) Improved procedures for clearing roots and staining parasitic and vesiculararbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection. Trans Brit Mycology Society(55):158-161.
Saad ASA, Massoud MA, Ibrahim HS, Khalil MS (2011) Management study for the root- knot nematodes, Meloidogyne incognita on tomatoes using fosthiazate and arbuscular mycorrhizal fungus. Journal of Advance Agricultural Research(16): 137-147.
Saad ASA, Massoud MA, Ibrahim HS, Khalil MS (2012) Activity of nemathorin, natural product and bioproducts against root-knot nematodes on tomatoes. Archives Phytopathology and Plant Protection 45(8): 955-962.
Shafi M, Mahmood I (2000) Role of Glomus mosseae and Paecilomyces lilacinus in the management of root knot nematode on tomato. Phtopathology(33):131-140.
Siddiqui ZA, MahmoodI, Khan MW (1999) VAM fungi as prospective biocontrol agents for plant parasitic nematodes. Modern approaches and innovations in soil management. Rastogi, Meerut, India, pp 47–58.
Siddiqui IA, Shaukat SS (2006) Role of cyanide production by Pseudomonas fluorescens CAHO in the suppression of root-knot nematode, Meloidogyne javanica in tomato. Microbiol and Biotechnol(22): 641- 650.
Talavera M, Itou K, Mizukubo T (2001) Reduction of root-knot nematode damage by root colonization with Vam fungi (Glomus spp.). Entomology(36): 387-392.
Thygesen K, Larsen J, Bodker L (2004) Arbuscular mycorrhizal fungi reduce development of pea root-rot caused by Aphanomyces euteiches using oospores as pathogen inoculum. European Journal of Plant Pathology(110):411–419.
Vierheilig H, Steinkellner S, KhaosaadT, Garcia-Garrido JM (2008) The Biocontrol Effect of Mycorrhization on Soilborne Fungal Pathogens and the Autoregulation of the AM Symbiosis: One Mechanism, Two Effects? Springer-VerlagBerlinHeidelberg, Berlin.
Waceke JW, Waudo SW, Sikora R (2002) Effect of inorganic phosphatic fertilizers on the efficacy of an arbuscular mycorrhiza fungus against root-knot nematode on pyrethrum. International Journal Pest Management(48):307–313.
Zaki A, Siddiqui ZA, Mahmood I (1998) Effect of a plant growth promoting bacterium, an AM fungus and soil types on the morphometrics and reproduction of Meloidogyne javanica on tomato. Application Soil Ecology(8):77–84.
Zaki A, Siddiqui IA, Sayeed Akhtar M (2006) Effects of AM fungi and organic fertilizers on the reproduction of the nematode Meloidogyneincognita and on the growth and water loss of tomato.
Biological Fertility Soils. DOI 10.1007/s00374-006-0131-4. Dev. 111.
Effects of mycorrhizal fungi (Glomus mosseae and Glomus intraradices) on root-knot nematode
(Meloidogyne javanica) on tomato
GOLZARI H.1*, PANJEHKEH N.2, , SALARI M.2, SEDAGHATI KHORAVI E.3 and REJALI F.4
1, Prior student of M. Sc. of Plant Pathology, 2, Associated professor of Department of Plant Protection, University of Zabol 3, Assistant professor of Department of Plant Protection, University of Rafsanjan, 4, Assistant professor
of Research Institute of Soil and Water, Tehran
ABSTRACT
Greenhouse studies showed in the transplant of tomato that two weeks before infection with nematodes with two species of mycorrhizal G. mosseae and G.
intraradices had been inoculated, were significantly offseted the reduction of growth that had been done by nematodes. It should be noted that the percentage of root colonization with two species 66.3% and 62.2% respectively and based on this study were set completely randomized design with five treatments and five replicates. Dry weight of shoots and roots of inoculated transplant with G. mosseae 44% and 45%, respectively, was higher compared with Nematodes alone (P ≤ 0.05). Dry weight of shoots and roots of inoculated transplant with G. intraradices was more than 40% and 37%. Number of nodes, the diameter of the root-knot nematode penetration in inoculated roots with G. mosseae was decreased 55%, 47%, and 55%respectively, compared with Nematodes alone (P ≤ 0.05). Number of nodes, the diameter of the root- knot nematode penetration in inoculated roots with G. intraradices was decreased 47%, 41% and 51% respectively. In treated plants with G1M and G2M, gall index was decreased the 1 unit compared with infection control (P ≤ 0.05). Nematode population in treated soil with each two species mycorrhizal fungus was decreased less than half compared with infection control with nematodes only (P ≤ 0.05).
Keywords: Root-knot nematode, Meloidogyne javanica, Glomus sp., Tomato,
Colonization, Mycorrhizal.
* Corresponding author: H. Golzari Tel: +989132797204 E-mail: Hadigolzary@gmail.com
