اجرای موقت معاهدۀ منع جامع آزمایش هسته‌ای و اثر آن بر ایران

(1)

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ﺖﻗﻮﻣ ياﺮﺟا ناﺮﻳا ﺮﺑ نآ ﺮﺛا و يا

ﻲﺒﺟر ﻪﻟاﺪﺒﻋ 1

يزاﺮﺗ ﻦﻳﺮﺴﻧ 2

رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ 01 / 02 / 1393

، رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ 08 / 04 / 1393

هﺪﻴﻜﭼ دﺎـﻬﻧ ،حﻼـﺳ ﻊﻠﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ ﺮﺧاوا رد هﮋﻳو ﻪﺑ ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد

»

ﺖـﻗﻮﻣ ياﺮـﺟا «

دراد دﻮﺟو )

هدﺎﻣ 25

ﻌﻣ قﻮﻘﺣ هﺪﻫﺎﻌﻣ تاﺪﻫﺎ

( زا ﺶﻴـﭘ و هﺪـﻫﺎﻌﻣ دﺎـﻘﻌﻧا زا ﺲـﭘ ﻪـﻛ ،هﻮﻴـﺷ ﻦﻳا ؛

مزﻻ

ﻲﻣ ﻖﻘﺤﺗ نآ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

يﺎﻀـﻋا ﻪﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا و ﻞﻣﺎﻛ ياﺮﺟا تاﺪﻴﻬﻤﺗ يراﺮﻗﺮﺑ نآ فﺪﻫ و ﺪﺑﺎﻳ

ﺖﺳا دوﺪﺤﻣ يوﺮﻤﻠﻗ ﺪﺟاو و ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ هﺮﻬﭼ ياراد ،ﺖﺳﺎﻬﻧآ نﺎﻴﻣ يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ .

ﻊـﻨﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ

ﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ،يا

مزﻻ نﻮﻨﻛﺎـﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا حﻼـﺳ ﻊﻠﺧ تا

ﺮـﺑ و هﺪﺸـﻧ اﺮـﺟﻻا

؛ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﻟﻮﺤﻣ ﻒﻳﺎﻇو يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ردﺎﻗ ،ﻞﻣﺎﻛ ياﺮﺟا مﺎﮕﻨﻫ نآ ﻲﺗرﺎﻈﻧ دﺎﻬﻧ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﺘﻣ سﺎﺳا

ﻲﻣ اﺮﺟا ﺖﻗﻮﻣ رﻮﻄﺑ ،ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ نﻮﻨﻛا اﺬﻟ دﻮﺷ

. ﻞـﺻا ﺮـﺧآ ﺪـﻨﺑ ﻪـﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ 176

ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ و ناﺮﻳا ﻲﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ ﺖـﻗﻮﻣ ياﺮـﺟا ﺐﻳﻮﺼـﺗ ﻲـﻠﺧاد ﻊـﺟﺮﻣ ،هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺖﻴﻫﺎﻣ

ﺖﺳا يﺮﺒﻫر مﺎﻘﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﻲﻟﺎﻋ يارﻮﺷ ،نآ ﻞﻣﺎﻛ ياﺮﺟا فﻼﺧﺮﺑ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ .

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :

ةﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ،ﺖﻗﻮﻣ ياﺮﺟا ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ ﻲﻠﺧاد ﺮﺛا

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ

مزﻻ ،يا ،نﺪـﺷ اﺮـﺟﻻا

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻊﻣﺎـﺟ ﻊـﻨﻣ ةﺪـﻫﺎﻌﻣ ،تاﺪـﻫﺎﻌﻣ يا

C14TBT) .(

1 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺑارﺎﻓ ﺲﻳدﺮﭘ رﺎﻳدﺎﺘﺳا )

ﻢﻗ ( ، ) لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ

E-mail: Rajabya@ut.ac.ir (

2 . ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻞﻠﻤﻟا

E-mail: n.tarazi@yahoo.com

(2)

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻦﻴﺑ تاﺪﻫﺎﻌﻣ ياﺮﺟا

ﻲﻠﻠﻤﻟا رﺎـﺛآ ﻦـﻳا ﻖـﻘﺤﺗ طﺮﺷ ﺎﻣا ؛دراد ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رﺎﺛآ

ﻪـﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ يﺎﻀﻣا ﻪﻠﺣﺮﻣ ود زا رﻮﺒﻋ

ﻪـﺑ نآ ﺐﻳﻮﺼـﺗ و رﻮﺸـﻛ ةﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ﺖـﺳد ﺲـﻠﺠﻣ ﺖـﺳد

رد ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻚﻳ؛ﺖﺳا رﻮﺸﻛ نآ نﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺮﻣ

ﮓﻨﺳ ﺎﺑ ﺖﺴﺨﻧ ﺔﻠﺣ ﻚـﺤﻣ ﺺﺼﺨﺗ رﺎﻴﻋ

هدز رد و ﻪﻤﻫ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﺎﺑ مود ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻪﺒﻧﺎﺟ

ﻪﺑ ﭽﻳرد زا هﮋﻳو ﺔ

دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نآ ﺖﻴﻨﻣا و رﻮﺸﻛ زﺎﻴﻧ .

نآ زا

ﻌﻣ ﻪﻛ ﺎﺟ ةﺪﻫﺎ ﻊﻨﻣ ﻊﻣﺎﺟ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﺘﺴﻫ

1يا رد ةﺮﻣز تاﺪﻫﺎﻌﻣ حﻼﺳ ﻊﻠﺧ ﺖﺳا

، ﺔـﺒﻨﺟ

ﻲﺘﻴﻨﻣا اد ﻪﺘﺷ رد و ﺔﻠﺻﺎﻓ ﻲﻧﺎﻣز ﺑﻴ ﻦ ﺎﻀﻣا و ﺐﻳﻮﺼﺗ رﻮﺸﻛ راﺮﻗ راد د

، ناﺪﻨﭼود عﻮﺿﻮﻣ ﺖﻴﻤﻫا

ﻲﻣ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ ﻦﻳا هﮋﻳو ﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻛ ة

ﺘﻗﻮﻣ نﻮﻨﻛا رﻮﺑﺰﻣ

ًﺎ

ﺖﺳاﺮﺟا لﺎﺣ رد .

،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺐﻧاﻮﺟ ﺖﺳا مزﻻ

ﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا ة

ﻣ

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨ

يا ) ﺖﺴﺨﻧ ﺶﺨﺑ (

ياﺮﺟا ﺖﻴﻌﺿو ،نآ ﺔﻳﺎﭘ ﺮﺑ و

نآ ﻲﺘﻗﻮﻣ )

مود ﺶﺨﺑ (

دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .

1 . ﺶﺨﺑ ﺖﺴﺨﻧ : ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﻳاﺮﺟا نﺪﺷ ﺎﻌﻣ هﺪﻫ

مزﻻ زا ﺶﻴﭘ هﺪﻫﺎﻌﻣ تارﺮﻘﻣ ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ قﻮﻘﺣ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ةﺪﻋﺎﻗ ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﻗﻮـﻘﺣ ﺮـﻈﻧ زا ،نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ماﺰﻟا ﺮﺛا دراﺪﻧ يروآ

Asada, 2002: 92) .(

ﻦﻳا ياﺮﺑ ،ﺲﭘ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻛ

ﺪـﻳﺎﺑ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﺮﻴﺛﺄـﺗ يا

مزﻻ

ﻖﻴﻗد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ اﺮﺟﻻا رد ﺮﮕﻣ ،دراﺪﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺮﺛا ﺎﻀﻋا ياﺮﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ نآ ،ﺮﺗ

ةدﺎﻣ وﺮﻤﻠﻗ

18 ﻦﻳو تاﺪﻫﺎﻌﻣ قﻮﻘﺣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ

21969

هدﺎﻣ نآ طوﺮﺷ ﺐﻟﺎﻗ رد و .

ﻦﻳا ﺎﻳ ﻪـﺑ هﺪـﻫﺎﻌﻣ دﺎـﻔﻣ ﻪﻛ

ﻦﻴﺑ ﻲﻓﺮﻋ ةﺪﻋﺎﻗ

دﻮﺷ لﺪﺒﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا .

ﻦﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،لﺎﺣ ﺶﺳﺮﭘ

ﻪـﭼ ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ حﺮﻄﻣ

هﻮﻴﺷ مزﻻ يا ﻲﻣ اﺮﺟﻻا

3؟دﻮﺷ

1 .Comprehensive Nuclear Test-ban Treaty (CTBT)

2 . دﺎﻣ ة 18 ﺪﻫﺎﻌﻣ ة ﻦﻳو 1969

ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﺪﻳﻮﮔ :

» ﻚـﻳ عﻮـﺿﻮﻣ و فﺪـﻫ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻣاﺪﻗا زا ﺖﺳا مﺰﻠﻣ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ

ﻲﻣ دراو ﻪﻤﻄﻟ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ هﺎﮔﺮﻫ ،دزرو يراددﻮﺧ ،ﺪﻨﻛ

:

ﻒﻟا ( ﺎﻀﻣا ،ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺎﻳ ﻲﻟﻮﺒﻗ ،ﺬﻴﻔﻨﺗ طﺮﺷ ﻪﺑ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﻛ

ﻞﻴﻜﺸﺗ دﺎﻨﺳا ﺎﻳ هد ﺪﻨﻫد

ة ﺎـﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﺢﻳﺮﺼﺗ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﺑ قﺎﺤﻟا مﺪﻋ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ار شﺪﺼﻗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻨﻛ

ﺎﻳ ،ﺪ

ب (

مزﻻ ﻪﺑ لﻮﻛﻮﻣ ًﺎﺤﻳﺮﺼﺗ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ماﺰﺘﻟا ﻪﺑ دﻮﺧ ﺖﻳﺎﺿر

ﺮـﺑ طوﺮﺸـﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﻛ هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ﻦﻳا مزﻻ ﻪﻛ ﺪﺘﻔﻴﻧ ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ لﻮﻘﻌﻣﺎﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ نآ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

«.

ةدﺎﻣ رد رﺮﻘﻣ تاﺪﻬﻌﺗ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺖﻗﻮﻣ ياﺮﺟا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا 18

دراﺪﻧ ﺖﻴﻋﻮﺿﻮﻣ رﻮﻛﺬﻣ .

هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ر

. ك . ،ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،ﻲﻟﺪﮕﻴﺑ ﻲﻳﺎﻴﺿ ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ

ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻞﻠﻤﻟا ص ،

. 122 .

3 . ر تاﺪﻫﺎﻌﻣ ياﺮﺟا ﻲﻠﻜﺷ ﻂﻳاﺮﺷ ةرﺎﺑرد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ .

ك .

Brownlie, Ian, Principles of Public International Law, p. 616.

(3)

1 . 1 . ﻲﻳاﺮﺟا ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻨﺒﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ

ﻲــﻳاﺮﺟا ةﻮــﺤﻧ ًﻻﻮــﺻا ﻦﻴــﺑ تاﺪــﻫﺎﻌﻣ نﺪــﺷ

ﺖــﺳا نﺎﺴــﻤﻫ ﻲــﻠﻠﻤﻟا .

ﻚــﻳ ياﺮــﺟا ﻒــﻳﺮﻌﺗ رد

ﻲﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ :

»

ﻲـﻣ ﻊـﻗاو ﻢﻟﺎـﻋ ﻪـﺑ ار ﻲـﻋاﺰﺘﻧا مﻮـﻬﻔﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻤﻋ

رﺎـﺛآ و ﺪﻧﺎـﺳر

هﺪﻋﺎﻗ

ﻲـﻣ ﻦﻴـﻌﻣ ،هﺪـﺷ ﻦـﺷور ﺖﻴﻌﻗاو وﺮﻤﻠﻗ رد ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺎﺑ نآ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ،ار يا

ﺪـﻨﻛ « ) ،ﻲﻔﺴـﻠﻓ

1379 : 233 .(

ﻲﻳاﺮﺟا

ﺴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻚﻳ نﺪﺷ

ﻢـﻬﻣ و ﻦﻴﺘﺴـﺨﻧ ؛دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يرﺎﻴ

ﺮـﺑاﺮﺑ نآ ﺮـﺛا ﻦﻳﺮـﺗ

ةدﺎﻣ 26 ﻦـﻳو تاﺪـﻫﺎﻌﻣ قﻮـﻘﺣ ةﺪـﻫﺎﻌﻣ 1969

ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا

» ...

فﺮـﻃ ﺪـﻬﻌﺘﻣ ار نآ يﺎـﻫ

ﻲﻣ

ﻦﻳا زا ؛دزﺎﺳ

نآ ور ﻦﺴﺣ ﺎﺑ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ ﺪﻧروآرد اﺮﺟا ﻪﺑ ﺖﻴﻧ

« . ةدﺎـﻣ ﺮـﺑاﺮﺑ 28

ةﺪـﻫﺎﻌﻣ

ﻦﻳو :

» ﻪﺑ

ا ﺎﻳ هﺪﻫﺎﻌﻣ زا ﻪﻛ يدراﻮﻣ رد ﺰﺟ تارﺮـﻘﻣ ،دﻮـﺷ طﺎﺒﻨﺘﺳا يﺮﮕﻳد ﺪﺼﻗ ،دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻳاﺮﻗ ز

ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﻳ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻲﻓﺮﻃ هﺪﻫﺎﻌﻣ

مزﻻ زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ يا ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ﻪﺑ ﺎﻳ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا وا مﺰـﺘﻠﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ هﺪـﺷ ﻲـﻔﺘﻨﻣ ﺦﻳرﺎـﺗ نآ زا ﺶﻴـﭘ ﻪـﻛ ﻲﺘﻴﻌـﺿو ﺎﻳ هﺪﻣآ دﻮﺟو

ﻲﻤﻧ دزﺎﺳ

« . ةدﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا 64

هﺪﻫﺎﻌﻣ نآ ﻲـﻨﻌﻳ ؛ﺖـﺳا ﺪﻳﺪﺟ ةﺮﻣآ ﺪﻋاﻮﻗ ﻊﺑﺎﺗ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﻫ ،

هﺪﻋﺎﻗ ﺮﮔا

هرﺮﻘﻣ ،دﻮﺷ دﺎﺠﻳا هﺮﻣآ يا

دراد ضرﺎﻌﺗ نآ ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﻫﺎﻌﻣ زا يا ﺦﺴﻧ

ﻲﻣ دﻮـﺷ نﺎـﻤﻫ) :

467 .(

ﺪﻨﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ 1

ةدﺎﻣ 24 رد ﻲﻧﺎـﻣز رد و ﻲﺗرﻮـﺻ ﻪـﺑ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﺮﻫ ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ قﻮﻘﺣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ قﻮﻘﺣ ةﺮﻣز

ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد و دﺮﻴﮔ ﻦﻴﺑ

ﻲﻣ دراو ﻲﻠﻠﻤﻟا

دﻮﺷ ﻪـﻛ رد نآ ﻦﻴـﻌﻣ

هﺪﺷ

فﺮﻃ ﺎﻳ ﺪـﻨﺑ ﻖﺑﺎـﻄﻣ ،ترﻮـﺻ ﻦـﻳا ﺮـﻴﻏ رد ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﻖﻓاﻮﺗ هﺮﻛاﺬﻣ يﺎﻫ 2

ةدﺎـﻣ 24 نآ

فﺮﻃ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺖﻳﺎﺿر مﻼﻋا ﺎﺑ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ

مزﻻ ،هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ماﺰـﺘﻟا ﺮـﺑ ﻲـﻨﺒﻣ نآ يﺎـﻫ

اﺮـﺟﻻا

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻢﻬﻣ زا

يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﻛ ﻲﺗاﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺖﻗﻮﻣ ياﺮﺟا ﺔﻨﻴﻣز رد

ﺖﺳﺎﭘورا يژﺮﻧا رﻮﺸﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ

1. تاﺪـﻫﺎﻌﻣ نورد رد ﻲﺘﺴـﻳﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ،لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ

نﻮﻧﺎﻗ تاﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﻣآرد اﺮﺟا ﻪﺑ ةﻮﺤﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ ﻲﻤﺳر يدادراﺮـﻗ تاﺪﻫﺎﻌﻣ و زﺎﺳ

توﺎـﻔﺗ

ﺖﺷاﺬﮔ ) ،ﻲﻟﺪﮕﻴﺑ ﻲﻳﺎﻴﺿ 1384

: 77 ( : ﺔﻳور لﻮﻤﻌﻣ تاﺪﻫﺎﻌﻣ نﻮﻧﺎﻗ

زﺎـﺳ ﭼ ﻪـﺒﻧﺎﺟﺪﻨ

ﺶﻴـﭘ ﻲـﻨﻴﺑ

؛ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ داﻮﻣ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺻﺎﺧ داﺪﻌﺗ ﺐﻳﻮﺼﺗ رد

ﻦﻳا تاﺪﻫﺎﻌﻣ طﺮﺷ

ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺮـﮔا

1 . رد اﻳ ﻦ هرﺎﺑ ر . ك :

Niebruegge, Alex M., “Provisional Application of the Energy Charter Treaty: The Yukos Arbitration and the Future Place of Provisional Application in International Law”, p. 355

(4)

نآ

،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ

داﺪﻌﺗ نآ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﺳا هﺪﻫﺎﻌﻣ ار ﺐﻳﻮﺼﺗ

،ﺪـﻧدﺮﻛ ﻪـﺑ

اﺮـﺟا ﺪـﻳآرد . نﺎﮔﺪﻨﺴــﻳﻮﻧ

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎــﻣزآ ﻊﻣﺎـﺟ ﻊــﻨﻣ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ةدﺎـﻣ رد ﺰــﻴﻧ يا

14 ةﻮــﺤﻧ ،نآ

مزﻻ اﺮﺟﻻا ﺶﻴﭘ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ هدﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻧا .

ﻲـﻔﻴﻛ تروﺮـﺿ ،تاﺪﻫﺎﻌﻣ عﻮﻧ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ رد ،ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻪﻛ رﺮﻘﻣ ﻲﻤﻛ تروﺮﺿ ﺮﺑ هوﻼﻋ

ﺐﻳﻮﺼﺗ ةﺮﻣز رد ﻲﻨﻌﻳ ؛دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ

ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ دﻮﺟو ،هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ .

ﺪﻨﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ 3

ةدﺎﻣ 110

،ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ رﻮﺸﻨﻣ مزﻻ 1

اﺮﺟﻻا ﺪﺷ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ار رﻮﺸﻨﻣ نآ ن

ﺎﻀﻣا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺖﻳﺮﺜﻛا و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﺞﻨﭘ

ﺖـﺳا هدﺮﻛ هﺪﻨﻨﻛ نﺎـﻤﻫ)

:

78 .

2.(

ﺪﻨﺑ رد 1 ةدﺎﻣ 14

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻊﻣﺎـﺟ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ

ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﻲـﻔﻴﻛ تروﺮـﺿ ﻦـﻳا ،يا

ﺶﻴﭘ ﻲﻤﻛ تروﺮﺿ

ﺪﻫﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﺘﻔﮔ ﺶﻴﭘ ه

ﻲـﻨﻴﺑ

هدﺮﻛ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا 180

مزﻻ ﻲـﻟود ﺔـﻴﻠﻛ ﺐﻳﻮﺼـﺗ دﺎﻨـﺳا يراﺬـﮔاو ﺦﻳرﺎـﺗ زا ﺲﭘ زور اﺮـﺟﻻا

ةرﺎﻤﺷ ﺔﻤﻴﻤﺿ رد نﺎﻧآ مﺎﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ 2

ﺖﺳا هﺪﻣآ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا .

ﻪﺑ ﺎﻣا زا ﺮـﺗدوز ﺪـﻳﺎﺒﻧ رﺎﭼﺎﻧ

ﻣا ياﺮﺑ نآ حﺎﺘﺘﻓا زا ﺲﭘ لﺎﺳ ود ﺎﻀ

ﺪﺷﺎﺑ .

ﻪﻛ ار يدﺮﻜﻳور نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ

ﻣزآ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻪﺘﺴﻫ حﻼﺳ ﺶﻳﺎ

مزﻻ ياﺮﺑ يا

نآ نﺪـﺷ اﺮـﺟﻻا

هدﺮﻛ ذﺎﺨﺗا

ﺖﻫﺎﺒﺷ فﻼﺧﺮﺑ ،ﺪﻧا

ﻲﻤﻧ ،دراد ﺖﺴﺨﻧ ﺪﻨﺑ رد رﻮﻛﺬﻣ قﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻳﺎﺟ رد ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﻳ

Ibid: 351) .(

ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ

، ﻚﻳ

ﻦﻴـﺑ قﻮـﻘﺣ رد يروآﻮﻧ

ﺖـﺳا ﻞـﻠﻤﻟا )

،ﺪﻋﺎـﺳ 1384 :

302 .(

هار ندﺮﭙﺳ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا ﻪﻛ ﻲﻠﺣ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا

1 . ﺪﻨﺑ 3 دﺎﻣ ة 110 ﻞﻠﻣ رﻮﺸﻨﻣ

ﻲﻣ رﺮﻘﻣ ﺪﺤﺘﻣ

دراد :

»

ﻦﻳا زا ﺲﭘ ،رﻮﺸﻨﻣ ﻦﻳا

،ﻦﻴﭼ يرﻮﻬﻤﺟ ار نآ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا ﻪﻛ

ﺮـﻴﺒﻛ يﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ ﺖﻟود ،ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ يورﻮﺷ ﺮﻴﻫﺎﻤﺟ دﺎﺤﺗا ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ و

ﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎـﻳا و ﻲﻟﺎﻤـﺷ ﺪـﻨﻟﺮﻳا ة

و ﺎـﻜﻳﺮﻣآ

مزﻻ ،ﺪﻧدﺮﻛ ﻢﻴﻠﺴﺗ هﺪﻨﻨﻛﺎﻀﻣا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺖﻳﺮﺜﻛا

ﻲﻣ اﺮﺟﻻا دﻮﺷ .

ﺠﻣ ترﻮـﺻ ،هﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎـﻳا دﺎﻨـﺳا زا ﻲﺴـﻠ

ﻪﺨﺴﻧ و ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻪﻛ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻴﻠﻛ ياﺮﺑ ار نآ زا يا

ﺔ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛﺎﻀﻣا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﺘﺳﺮﻓ

«.

2 . رﺮﻘﻣ ار هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﻪﻛ ،حﻼﺳ ﻊﻠﺧ تاﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮـﻛ

ﻲـﻣ ،هد ﻪـﺑ ناﻮـﺗ

دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﺮـﻳز دراﻮـﻣ :

نﻮﻴﺴـﻧاﻮﻨﻛ

حﻼﺳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫ 1992

؛ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة بﻮﺼﻣ اوﺎﺗوا 1997

؛ دﺎﻣ ة 5 ﺎﻌﻣ ﺪﻫ ة ﺐﻤﺑ يﺮﺸﺑ ﺪﺿ يﺎﻫ 1980

؛ هﺪﻫﺎﻌﻣ ةرﺎﺑرد

ﻂﻴـﺤﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ نﻮﻨﻓ ﻪﻧﺎﻤﺼﺧ عاﻮﻧا ﺮﮕﻳد ﺎﻳ ﻲﻣﺎﻈﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﻨﻣ ENMOD)

( بﻮﺼـﻣ 1976

؛ ﺪـﻫﺎﻌﻣ ة ﺰﺟ ﻊـﻨﻣ ـﺋ ﻲ

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ

يا ؛ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة حﻼﺳ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫ BWC)

(

؛ ﺪـﻫﺎﻌﻣ ة

ﺎـﻳرد ﺮﺘﺴـﺑ ؛

هﺪـﻫﺎﻌﻣ ةرﺎـﺑرد ﻲﻣﺎـﻈﻧ يﺎـﻫوﺮﻴﻧ

ﺎﭘورا فرﺎﻌﺘﻣ 1990

؛ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة نﺎﻤﺳآ يﺎﻫ دازآ و ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

ﻪﺘﺴـﻫ حﻼﺳ شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻨﻣ

ﻦﻴـﻣا ﺖـﻟود ﻪـﺳ ﺐﻳﻮﺼـﺗ ،يا

و هﺪﻫﺎﻌﻣ 40

مزﻻ ياﺮﺑ ار ﺮﮕﻳد ﺖﻟود

يروﺮﺿ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا ﻲﻣ

؛ﺪﻧاد رد ﻦﻴﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ تاﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻲﻣ ﺰﻴﻧ يا ود ﻪـﺑ ناﻮﺗ

دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻞﻳذ درﻮﻣ :

ﺪﻫﺎﻌﻣ ة بﻮﺼﻣ ﺎﮕﻧﻮﺗورار 1985

؛ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة بﻮﺼﻣ كﻮﻜﻧﺎﺑ 1995

.

ﺶﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺑ ﺮـﺗ

رد

ﻦﻳا هرﺎﺑ ر ، . ك : Michie, Andrew, "The Provisional Application of Arms Control Treaties", p. 348-351

(5)

؛ﺪﻧدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻳ

رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻨﻴﻣز

عﻮـﺿﻮﻣ هﺪـﻫﺎﻌﻣ

زا ﺰـﻴﻧ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫ .

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ةدﺎﻣ رد يا

14 مزﻻ ةرﺎﺑرد نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

نآ 1

ﻲﻣ رﺮﻘﻣ ﺪﻨﻛ :

» 1 . هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا 180

ا زا ﺪﻌﺑ زور ﻦﻳ

ﺖﻟود ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺔﻤﻴﻤﺿ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

2 هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻦـﻳا

مزﻻ ،ﺪﻧداد ﻞﻳﻮﺤﺗ ار دﻮﺧ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا

ﻲﻣ اﺮﺟﻻا

ﻢﻛ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺎﻣا ،دﻮﺷ

ﻪـﺑ زا ﺪـﻌﺑ لﺎـﺳ ود زا ﺮـﺗ

ﺎﻀﻣا ندﺎﻬﻧ

؛ﺪﺷﺎﺑ ،نآ

2 . نﺎﻨﭼ ﺎﻀﻣا ﻪﺑ دﺮﮕﻟﺎﺳ زا ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﻪﺳ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ دﺎﻬﻧ

2نآ ن مزﻻ ﻦﻴـﻣا ،دﻮﺸـﻧ اﺮـﺟﻻا

ﻛ ،ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ

هداد ﻞﻳﻮﺤﺗ ار دﻮﺧ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺴﻧاﺮﻔﻨ

ﺎـﺑ ،ﺪـﻧا

ﺪﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ،نﺎﻧآ ﺖﺳاﻮﺧرد .

ﺪـﻨﺑ رد رﺮـﻘﻣ طﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ناﺰﻴﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﻦﻳا 1

ﻲـﺳرﺮﺑ ار

ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻛ ار ﻲﺗﺎﻣاﺪﻗا و ﺪﻨﻛ

ﻲﻳاﺮﺟا ﻞﻴﻬﺴﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧور ﻊﻳﺮﺴﺗ ياﺮﺑ ﻞﻠﻤﻟا

ﻲﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا نﺪﺷ ﺐﻳﻮﺼﺗ عﺎﻤﺟا ﺎﺑ و ﻲﺳرﺮﺑ ،داد مﺎﺠﻧا ناﻮﺗ

؛ﺪﻨﻛ

3 .

دﺮﮕﻟﺎﺳ رد ﺪﻧور ﻦﻳا

ﺎﻀﻣا ﻪﺑ يﺪﻌﺑ يﺎﻫ ندﺎﻬﻧ

مزﻻ ﺎﺗ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا

راﺮـﻜﺗ ،نآ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ﻲﻣ

ﻦﻳا ﺮﮕﻣ ،دﻮﺷ

ﺪﻨﺑ رﺮﻘﻣ ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﻪﻛ 2

ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﺮﮕﻳد ﺎﻳ هﺪﻫﺎﻌﻣ

يﺮـﮕﻳد ﻢﻴﻤﺼـﺗ ،ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ

؛ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ

4 .

اﺮﻔﻨﻛ رد هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛﺎﻀﻣا ﺔﻤﻫ ﺪﻨﺑ ﺲﻧ

2 ﺪـﻨﺑ رد ﻪـﻛ يﺪﻌﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﺮﻫ و 3

نآ ﻪـﺑ

،هﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﺑ

ناﻮﻨﻋ

» ﺮﻇﺎﻧ « ﻲﻣ تﻮﻋد

؛ﺪﻧﻮﺷ

5 .

مزﻻ زا ﺲـﭘ ار ﺶﻳﻮـﺧ قﺎـﺤﻟا ﺎﻳ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ

ﻦـﻳا نﺪـﺷ اﺮـﺟﻻا

هداد ﻞﻳﻮﺤﺗ هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻲﺳ رد ،ﺪﻧا

مزﻻ قﺎﺤﻟا ﺎﻳ ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا ﻞﻳﻮﺤﺗ ﺦﻳرﺎﺗ زا ﺪﻌﺑ زور ﻦﻴﻣا

اﺮﺟﻻا

ﻲﻣ ﻮﺷ د

«.

نﺎﻤﻫ

هرﺮﻘﻣ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺪﺷ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ

ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ نآ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا ﻦﻴﻳآ ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﻫﺎﻌﻣ زا يا

ةدﺎﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺪﻨﺑ 14

حﺮـﻃ هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا ﻂﻳاﺮﺷ ةرﺎﺑرد ار ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ هدﺎﻣ ﻦﻳا ؛ﺖﺳا

ﺖـﺳا ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد طﻮﺑﺮﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ نآ ﻦﻤﺿ و هدﺮﻛ :

لود ﺔﻧﻻﺎـﺳ ﺲﻧاﺮـﻔﻨﻛ ،ﻪـﻠﻤﺟ زا

ياﺮﺑ ﻮﻀﻋ

ﺖﻟود ﺖﻴﻌﺿو ،هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا رد ﻞﻴﻬﺴﺗ

ﺖﻟود و هﺪﻨﻨﻛﺎﻀﻣا يﺎﻫ

ﻪـﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

1.Entry into Force

2 .

»

نآ ندﺎﻬﻧ ﺎﻀﻣا ﻪﺑ دﺮﮕﻟﺎﺳ «

؛ﺖﺳا ﻢﻬﺒﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ

ﺦﻳرﺎـﺗ ﺎـﺗ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﺮﮔا ،ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ تاﺮﻛاﺬﻣ دﺎﻨﺳا 24

ﺮﺒﻣﺎﺘﭙـﺳ

1999 مزﻻ

هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻴﻣا ،ﺪﺸﻧ اﺮﺟﻻا

ﺪﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ،رﺮﻘﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳاﻮﺧرد ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ .

ﺚـﺤﺑ ﻦـﻳا ﻪﺘﺒﻟا

نﻮﻨﻛا دراد ﻲﺨﻳرﺎﺗ شزرا ًﺎﻓﺮﺻ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﺖﻴﻤﻫا .

(6)

هدﺮﻛ ماﺪﻗا نآ ﺐﻳﻮﺼﺗ

مزﻻ ﻂﻳاﺮﺷ ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﺪﻧا

زا ﺪـﻌﺑ ﻪـﻛ يرﻮﺸـﻛ ياﺮـﺑ نآ نﺪـﺷ اﺮـﺟﻻا

مزﻻ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا ﺪﻧﺪﻧﻮﻴﭘ

.

ﻢﻫ

هرﺮﻘﻣ ﻂﻘﻓ ،ﻦﻴﻨﭼ

يراﻮﺷد ﻪﻛ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ زا يا هﻮﻘﻟﺎﺑ

آ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا

ﻲﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ار ن

ﺪﺸﻛ

ةدﺎﻣ تارﺮﻘﻣ 14

ﺖﺳا نآ . ﻪـﺑ نﻮﻨﻛﺎـﺗ هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﺪﺸـﻧ اﺮـﺟا ﺖﻔﮔ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ

مزﻻ ةرﺎﺑرد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﺨﺳ رﺎﻴﺴﺑ طﺮﺷ ﺐﺒﺳ

نآ نﺪـﺷ اﺮﺟﻻا )

ةدﺎـﻣ 14

هﺪـﻫﺎﻌﻣ ( دراد دﻮـﺟو

Asada, 2002: 86-99) .(

ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

يا ﻚﻳ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ

ﻦﻴـﺑ دادراﺮﻗ ﺎﻳ هﺪﻫﺎﻌﻣ

،ﻲـﻠﻠﻤﻟا

هﺪﻴﭽﻴﭘ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻜﻠﺑ

ﻲﻨﻓ و ﻦﻳﺮﺗ

ﻦﻴﺑ ﺔﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ تاﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳﺮﺗ

هﺪﺷ ﺪﻘﻌﻨﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا

مزﻻ و هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ و ﺖﺳا ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﻀﻋا ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ تاﺪﻬﻌﺗ ﺪﺟﻮﻣ نآ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ﺖﻟود يراددﻮﺧ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻲﻠﺻا ﺪﻬﻌﺗ ؛دﻮﺑ

ﻮﻀﻋ يﺎﻫ

ﻪﺘﺴـﻫ رﺎﺠﻔﻧا ﻪﺑ ماﺪﻗا زا

يا

نآ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ندﺮﻛ عﻮﻨﻤﻣ ﺰﻴﻧ و

و ﻲﺘﻴﻤﻛﺎﺣ وﺮﻤﻠﻗ رد ﻲﻳﺎﻫرﺎﺠﻔﻧا ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد ماﺪﻗا زا ﺎﻫ

ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﺖﺳا نﺎﻧآ ترﺎﻈﻧ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ .

ﺪﻨﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ 1

ةدﺎﻣ 14 ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

يا :

» هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا 180

زا ﺲﭘ زور

ﺐﻳﻮﺼﺗ دﺎﻨﺳا يراﺬﮔاو ﺦﻳرﺎﺗ ﻮﺗ

ﻂﺳ

مﺎـﻧ لود ﺔـﻴﻠﻛ

ةرﺎﻤـﺷ ﺔﻤﻴﻤـﺿ رد هدﺮـﺑ 2

،هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻦـﻳا

مزﻻ ﻲﻣ اﺮﺟﻻا دﻮﺷ ...

« . مﺎﻧ ،رﻮﻛﺬﻣ ﺔﻤﻴﻤﺿ رد 44

ﺖﺳا هﺪﻣآ ناﺮﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا رﻮﺸﻛ .

ﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻦﻳا

ﺖﻟود ﻲﻳﺎﻫ تاﺮﻛاﺬﻣ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺪﻧا ﺪﻫﺎﻌﻣ

ة

يا

ﻪﺘﺴـﻫ يﺎـﻫرﻮﺘﻛآر

ﺎـﻳ يا

ﺪﻧراد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫرﻮﺘﻛآر

Wurm, 2007: 9) .(

ﻮﻀﻋ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳﺮﻬﻓ

» ﻊـﻠﺧ ﺲﻧاﺮـﻔﻨﻛ

حﻼﺳ

1« هدﻮﺑ رد و 18 ﻦﺋوژ 1996 لﺎـﺳ سﻼـﺟا رد ًﺎﻤﺳر 1996

هدﺮـﻛ ﺖﻛﺮـﺷ ﺲﻧاﺮـﻔﻨﻛ نآ

لوﺪﺟ رد نﺎﻧآ ﻲﻣﺎﺳا و ﺪﻧدﻮﺑ 1

بﺎﺘﻛ يﺎـﻫرﻮﺘﻛآر يژﺮـﻧا

ﻪﺘﺴـﻫ يا رد نﺎـﻬﺟ ﻞـﻳروآ 2

1996

ﻦﻴﺑ ﺲﻧاژآ

ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻤﺗا يژﺮﻧا ﻲﻠﻠﻤﻟا رد ﻪﻛ رﻮﺑﺰﻣ ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ

لوﺪـﺟ رد نﺎـﻧآ ﻲﻣﺎـﺳا و ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ رﻮﻛﺬﻣ سﻼﺟا 1

بﺎـﺘﻛ يﺎـﻫرﻮﺘﻛآر تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ

ﻪﺘﺴﻫ يا رد

3نﺎﻬﺟ ﺮﺒﻣﺎﺳد 1995 ﻦﻴـﺑ ﺲﻧاژآ ﺔﻤﻴﻤـﺿ رد ،ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﻲـﻤﺗا يژﺮـﻧا ﻲـﻠﻠﻤﻟا

2

ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ

يا

ﺪـﺷ جرد .

ياراد رﻮﺸـﻛ ﺞﻨـﭘ ةﺪـﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد ﺖـﺳﺮﻬﻓ ﻦـﻳا

حﻼﺳ يﺎﻫ ﻪﺘﺴﻫ ﻪﻧﺎﺘـﺳآ رﻮﺸـﻛ ﻪـﺳ و ﻦﻴﭼ و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﻪﻴﺳور ،هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﻲﻨﻌﻳ يا

و ﻞﻴﺋاﺮﺳا و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ،ﺪﻨﻫ ﻲﻨﻌﻳ 36

ﺖﺳا ﺮﮕﻳد رﻮﺸﻛ .

1. the Conference on Disarmament (CD) 2. Nuclear Power Reactors in the World 3.Nuclear Research Reactors in the World

(7)

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ

مزﻻ طﺮـﺷ رﻮﻛﺬـﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳد ﻪﺑ يا

اﺮـﺟﻻا

ﻪــﺑ هﺪــﻫﺎﻌﻣ مود ﺔﻤﻴﻤــﺿ ؛ﺖــﺳا نآ نﺪــﺷ ﺖــﻟود ﺢﻳﻮــﻠﺗ

ﻪﺘــﺳد ود ﻪــﺑ ار ﺎــﻫ و رﻮــﺘﻛآر ياراد

ﻪﺘﺴﻫ رﻮﺘﻛآر ﺪﻗﺎﻓ

ﺖﻟود ﺖﻳﻮﻀﻋ و هدﺮﻛ ﺶﺨﺑ يا

مزﻻ ياﺮـﺑ ار ﺖﺴﺨﻧ ﺔﺘﺳد يﺎﻫ

نﺪـﺷاﺮﺟﻻا

ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد يروﺮﺿ هﺪﻫﺎﻌﻣ .

ﻢﻫ

ﻲـﻣ ﺰـﻴﻧ ار ﺖﺴـﺨﻧ هوﺮـﮔ ،ﻦﻴﻨﭼ

ﻢﻴﺴـﻘﺗ ﻪﺘـﺳد ود ﻪـﺑ ناﻮـﺗ

دﺮﻛ ) ،ﺪﻋﺎﺳ 1384 : 276 :(

؛ناﺮـﻳا ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،ﺪـﻧراد ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رﻮﺘﻛآر ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ،ﺖﺴﺨﻧ

و

رد و ﻲﺘﻌﻨــﺻ و ﻲﺗﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ رﻮــﺘﻛآر ود ﺮــﻫ ﻪــﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸــﻛ ،مود ﻪﺘﺴــﻫ ناﻮــﺗ ﻪــﺠﻴﺘﻧ

يا

ﺪﻧراد .

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا رد ﻲﺒﻛﺮﻣ و ﻒﻋﺎﻀﻣ ﺶﻘﻧ ﺮﻴﺧا هوﺮﮔ ﻪﻛ ﺪﺳر

ﺪﻧراد .

1 . 2 . ةدﺎﻣ ﻢﻜﺣ رﺎﺛآ و ﺎﻨﺒﻣ 14

هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﻪـﺑ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ مﺎﻧ نﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺔﻔﺴﻠﻓ ﺮـﺛا نﺪـﺷ ﻲـﻳاﺮﺟا مﺎـﮕﻨﻫ

ﻦﺘـﺷاد فﻼﺧﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ ﺎـﻴﻧد رد يرﻮﺸـﻛ ﺮﮔا ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻣآرﺎﻛ و ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

ﻪﺘﺴـﻫ تﺎﺤﻴﻠﺴـﺗ لﺮـﺘﻨﻛ ﻪـﻛ هﺪﻫﺎﻌﻣ فﺪﻫ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻮﻀﻋ يا

و يا

ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻨﻣا و ﺢﻠﺻ ﻦﻴﻣﺄﺗ و حﻼﺳ ﻊﻠﺧ ﻪﺠﻴﺘﻧرد

ﻲﻤﻧ ﻖﻘﺤﻣ ،ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﻀـﻋ اﺮـﻳز ؛دﻮـﺷ زا يﻮ

ﻦﻴﺑ ﺔﻌﻣﺎﺟ

ﻲﻣ تردﺎﺒﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻠﻠﻤﻟا

ار ﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺮﻳﺎـﺳ ﺖـﺑﺎﻗر ﺲﺣ و دزرو

ﺮﺑ ﻲﻣ دﺰﻴﮕﻧا . ﻦــﻳا ﺢﻴــﺿﻮﺗ ﻲــﻣ نﺎﺸــﻧ نﺎــﻬﺟ ﻲﻧﻮــﻨﻛ ﺖﻴﻌــﺿو ﺔــﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻪــﻛ

ﺪــﻫد : ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸــﻛ ًﻻﻮــﻤﻌﻣ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

ﻪﺑ ،يا ﻲﻧﺎﻨﻤـﺷد ﺎـﻳ ﺎـﺒﻗر دﻮـﺧ ﻦﻴـﺑ ،ﺪـﻧراد حﻼـﺳ ﺖﺧﺎﺳ ﺔﻨﻴﻣز رد هﮋﻳو

اد

ﻪﺘﺴـﻫ حﻼـﺳ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد فﺪﻫ ﻪﻛ ﺪﻧر

نآ ﺪـﻳﺪﻬﺗ زا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ار يا

ﻲـﻣ داﺪـﻤﻠﻗ ﺎـﻫ

؛ﺪـﻨﻨﻛ

1

ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸـﻛ مﺎـﻤﺗ ﺮﮔا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻪﺘﺴـﻫ يﺎـﻫ

،ﺪـﻧﺪﻧﻮﻴﭙﺑ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺪـﻧراد يا

ﻪﺑ ،ﺮﮕﻳد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻧﺎﻬﺑ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸـﻛ و ﺖﺴـﻴﻧ ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ هﺪـﻫﺎﻌﻣ شﺮﻳﺬـﭘ مﺪـﻋ رد ﺎـﺒﻗر هﮋـﻳو

ﺳﻮﻴﭘ ﻪﻛ ،ﻦﻴﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﻲﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ار دﻮﺧ ﻦﺘ

ﻪﻛ ،نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و ﺪﻧاد

1 . ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا

ـﻳﺮﻈﻧ ﺎـﺑ ﺔ ﻲﮔﺪـﻧرادزﺎﺑ The Deterrence Theory /The Dissuasion Theory)

( ،ﺖـﺳا

ﻢﻬﻣ ﻪﻛ

حﻼـﺳ ﺖـﺷﺎﺒﻧا و ﺖﺧﺎـﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ياﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳﺮﺗ

ﻪـﺑ ،ﻲـﻌﻤﺟ رﺎﺘﺸـﻛ يﺎـﻫ

ﻪﺘﺴـﻫ هﮋـﻳو

و ﺖـﺳا يا

ﻨﻴﻣز رد ار ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺔ

حﺮـﻄﻣ تﺎﺤﻴﻠﺴـﺗ لﺮـﺘﻨﻛ و حﻼﺳ ﻊﻠﺧ هدﺮـﻛ

ﺖـﺳا .

ﻲـﻣ ﻲﻌـﺳ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا

ﺪـﻨﻛ

ﺘﺴﮔ حﻼﺳ شﺮ ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ ار يا ﻂﻘﻓ

ﻌـﺳﻮﺗ ضﺮـﻓ ﺎﺑ ﺔ

ﻪـﺒﻧﺎﺟود ﻲﮔﺪـﻧرادزﺎﺑ Bilateral Dissuasion)

( ـﻳﺮﻈﻧ و ﺔ

ﻧزاﻮﻣ ﺔ ﺖﺸﺣو Balance of Terror) (

ﻦﻴﺑ

ﻲـﻣ ﻪـﻴﺟﻮﺗ ﺮﻴﮔرد فﺮﻃ ود ﺪـﻨﻛ

.

ﺶﻴـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا ياﺮـﺑ ﻦـﻳا رد ﺮـﺗ

ر ،صﻮﺼﺧ .

ك : Fischer, George, the Non-proliferation of Nuclear Weapons, p. 27

(8)

ﻲـﻣ ﺪـﻨﻫ يﻮـﺳ زا شﺮﻳﺬﭘ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ و ﺎﻀﻣا طﺮﺷ ﺪـﻨﻫاﻮﺨﻧ يﺰﻳوﺎﺘـﺳد ﺮـﮕﻳد ،ﺪـﻧاد

ﺖﺷاد . ةرﺎﺑرد

ﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳا ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺖﻠﻋ ﺪ

ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺔﻴﻬﺗ

ﺖﺳﺮﻬﻓ نﺪـﺷ ﻲـﻳاﺮﺟا رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ

ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ ،هﺪﻫﺎﻌﻣ

ﺑﻴ ﻦ ود هﺎﮔﺪﻳد و ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻲﻠﺻا دﻮﺑ ﻪﻛ رد نﺎﻳﺮﺟ تاﺮﻛاﺬﻣ ةرﺎـﺑرد

هﺪـﻫﺎﻌﻣ

زوﺮﺑ ﺖﻓﺎﻳ : ﻚﻳ زا

ﻪﺘﺴـﻫ حﻼـﺳ ياراد يﺎﻫرﻮﺸـﻛ زا يداﺪـﻌﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ ،ﻮﺳ ،يا

هرﺮﻘﻣ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﺻا

ﺶﻴﭘ يا ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﺐﻳﻮﺼـﺗ دﺎﻨـﺳا ﻞـﻳﻮﺤﺗ و ﺎﻀﻣا نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻨﻴﺑ

رﻮﺸﻛ

ﻼﺳ ياراد يﺎﻫ

ح ﻪﺘﺴﻫ و يا

» ﻧﺎﺘﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪ

1« ﺶﻴﭘ مزﻻ طﺮﺷ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

Ghose, 1997: 256) (

. هﺮﻛاﺬﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲﺘﺳﺮﻬﻓ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ ﻲﻠﻳﺎﻤﺗ هﺪﻨﻨﻛ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﺎﺘﺳآ و حﻼﺳ ياراد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا .

هوﻼـﻋ ﺮـﺑ ،ﻦـﻳا

ﺖﻟود هﺮﻛاﺬﻣ يﺎﻫ

اﺪﺣ داﺪﻌﺗ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻖﻓاﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄـﺗ ياﺮـﺑ ﺎﻫرﻮﺸـﻛ زا ﻲﻨﻴﻌﻣ ﻞﻗ

ﺖﺳا يروﺮﺿ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺮﺛﺆﻣ ياﺮﺟا

2.

ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ 44

نآ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ يرﻮﺸﻛ

و ﺖـﺳا نآ نﺪـﺷ ﻲـﻳاﺮﺟا طﺮـﺷ ﺎﻫ

ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ )

ﻪﺑ

ﻪﺘﺴـﻫ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ صﻮﺼﺧ

ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ و ﻲﻤـﺳر يا (

ﺲﻛﺮـﻫ ،

ﻲﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺷ ﺎﺑ نﺪﺷ اﺮﺟا زا ﺶﻴﭘ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺪﻨﻛ رﻮﺼﺗ ﻲﮔدﺎﺳ

ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﺴﻜ

هﺪﻫﺎﻌﻣ اﺮﻳز ؛دﻮﺷ

ترﺪﻗ يرﺎﻜﻤﻫ نوﺪﺑ

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ ﻪﺘﺴـﻫﺮﻴﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ نآ تارﺮﻘﻣ و دراﺪﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﺛا يا

يا

ﻪﺘﺴﻫ شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ تارﺮﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻛ

ﻪﺘﺴﻫ حﻼﺳ يراﺪﻬﮕﻧ ﻖﺣ يا

يا

،ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﻳاز ﺖﺳا

Asada, 2002: 86-87) .(

ﻪﺘﺴـﻫ حﻼﺳ ياراد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ زا

ﻪﻴـﺳور ،يا و ﺎﻀـﻣا ار هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﺎﺘﺴـﻠﮕﻧا و ﻪﺴـﻧاﺮﻓ ،

هدﺮﻛ ﺐﻳﻮﺼﺗ

هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﺎﻣا ؛ﺪﻧا 3

هدﺮﻛ ﺎﻀﻣا ار نآ ﻂﻘﻓ ﻦﻴﭼ و

ﺪﻧا . ﻪﻧﺎﺘـﺳآ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻦﻴﺑ زا

1 Threshold States .

ﺖﻟود ﻪﺑ ًﺎﺣﻼﻄﺻا ﻲﻣ قﻼﻃا ﻲﻳﺎﻫ

دﻮﺷ ﻌﺳﻮﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﺔ

حﻼﺳ ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ ﺎـﻣا ﺪـﻧراد ار يا

حﻼﺳ ﻦﺘﺷاد ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

ﻧ مﻼﻋا ًﺎﻤﺳر نﺎﻧآ ﻂﺳﻮﺗ يا ﺪﺸ

ﺖﺳا ه .

2. Federation of American Scientists, Article-by-article Analysis of the Comrehensive Nuclear Test-ban Treaty (2014, April 18), Retrieved from www.fas.org/nuke/control/ctbt/text/artbyart/

annx1.htm#2

3 .

ﺪﻫﺎﻌﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ يرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ة

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ

ﺮﺒﻣﺎﺘﭙـﺳ رد ار يا 1996

و ﺖـﺳﺎﻳر نﺎـﻣز رد

ﻞﻴﺑ يرﻮﻬﻤﺟ دﺮﻛ ﺎﻀﻣا نﻮﺘﻨﻴﻠﻛ

وا ؛ دﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ شرﻮﺸﻛ ﻼﺳ ﺖﺳا ردﺎﻗ ح

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ ﻪـﮕﻧ ﻦﻤﻳا ار دﻮﺧ يا ﺎـﺑ ،دراد

ﻪﻴﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا

يزﺎﺳ ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ يا نآ ار ﺎﻫ و ﺪﻨﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺮﺑ

ﻪﺘﺴﻫ رﺎﺠﻔﻧا

ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد يا ﻨﻛ ترﺎﻈﻧ

ﺪ . ﺎﻣا رد ﺎﻨﺳ

ﺦﻳرﺎﺗ 13 ﺮﺒﺘﻛا 1999 ﺎﺑ 51 و ﻒﻟﺎﺨﻣ يأر 48

دﺮﻛ در ار نآ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﺿر و هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ شرﺎﻔﺳ ،ﻖﻓاﻮﻣ يأر .

ﻢﻫ ،ﻦﻴﻨﭼ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻟود 25

ﻳرﻮﻓ ﺔ 2008 ﻚﻤﻛ ، ﺖـﺧادﺮﭘ ﺎـﺑ ،دﻮﺑ هدﺮﻛ ﻊﻄﻗ نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ار دﻮﺧ يﺎﻫ

(9)

نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و ﺪﻨﻫ و ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺎﻀﻣا ار هﺪﻫﺎﻌﻣ ﻂﻘﻓ ،ﻞﻴﺋاﺮﺳا ﺰﻴﻧ

ﺎﻀـﻣا ﻲـﺘﺣ ار هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﻮﻨﻛﺎـﺗ 1

هدﺮﻜﻧ ﺪﻧا .

رﺪﻗ ﻲﺧﺮﺑ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻢﻬﻣ ﻊﻧﺎﻣ ت

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

نآ ﻢﻋز ﻪﺑ ،يا

ندﻮﺑ يروﺮﺿ ،ﺎﻫ

ﻪﺘﺴﻫ حﻼﺳ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺐﻤﺑ ﻪﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا و ﺖﻴﻨﻣا ياﺮﺑ يا

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ ﺖﺳا يا

Ibid: 86) .(

ﻢﻫ ،ﻦﻴﻨﭼ

در رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﺪﻫﺎﻌﻣ

ة

يا هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ

ﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺔﻣادا ﺎﺑ ار هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ و ﺖﺳا ﺺﻗﺎﻧ

ﻚﺷﻮﻣ ةرﺎﺑرد ﺶﺗ

ﻚﻴﺘﺴﻟﺎﺑ يﺎﻫ ردﺎﻗ

ﻲﻣ هﺪﻫﺎﻌﻣ حور ﺾﻘﻧ ﻪﺑ زﺎﺳ

د .

لﻻﺪﺘﺳا ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﻨﻫ ﺪـﻫﺎﻌﻣ

ة

ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻊﻣﺎـﺟ ﻊـﻨﻣ

يا ﺾﻴـﻌﺒﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ﻂـﻘﻓ

ﻪﺘﺴﻫ

ﻲﻣ نﺎﻬﺟ رد يا

ﻪﺘﺴﻫ رﻮﺸﻛ ﺞﻨﭘ نﺎﻛﺎﻤﻛ و دﻮﺷ

يروﺎﻨﻓ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ار يا

ﻪﺘﻓﺮﺸـﻴﭘ يﺎﻫ ،نﺎـﺷ

حﻼﺳ ﺔﻌﺳﻮﺗ و ﻆﻔﺣ رد

ﻲﻣ زﺎﺠﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ

ﻣا ،دراد

ﺖﺳد زا ناﺮﮕﻳد ﻊﻧﺎﻣ ﺎ

حﻼـﺳ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ

يﺎـﻫ

ﻪﺘﺴﻫ ةﺪﻧرادزﺎﺑ

ﻲـﻣ يا دﻮـﺷ . ،ﻦـﻳا ﺮـﺑ هوﻼـﻋ نﺪـﺷ طﻮـﻨﻣ يﺎـﺟ ﻪـﺑ ﻪـﻛ دﺮـﻛ دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﺪـﻨﻫ

ﻪﺘﺴـﻫ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺪـﻬﻌﺗ ﻪـﺑ طﻮﻨﻣ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ياﺮﺟا

يدﻮﺑﺎـﻧ رد يا

ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ

نﺎﻣز رد يا

ﺘﺴـﻫ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ يﻮـﺳ زا ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ؛ﺪﺷﺎﺑ صﺎﺧ يﺪﻨﺑ ﻪ

ﺪـﺷ در يا

Ghose, 1997: 256) .(

رد ﻪﺘﻔﮔ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺪﻧا

Blix, 2007: 7) (

ﻪﺘﺴﻫ حﻼﺳ ﻪﻛ و ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد يﺮﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ يا

حﻼﺳ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دراﺪﻧ يداﮋﻧ و ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ رد ﻪﻧﺎﻴﺸﺣو تﺎﻣاﺪﻗا ﻒﻗﻮﺗ ﻪﺘﺴﻫ

ﺎﻛ ﻪﺘـﺳﻮﻴﭘ ﺰـﻴﻧ نآ ﻲﮔﺪـﻧرادزﺎﺑ ﺮـﺛا زا و دراﺪﻧ دﻮﺟو يا

ﻲـﻣ ﻪﺘـﺳ دﻮـﺷ . ﻪـﻛ يدراﻮـﻣ رد

ﺖﺳد ياﺮﺑ ﻲﻌﻗاو ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ

ﺮـﻴﻈﻧ يﺮـﮕﻳد تﺎﻣاﺪـﻗا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻴﻨﻣا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ

ﻢﻫ و ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ

ﻦﻴـﺑ ﺔﻌﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﻲﻣﺎﮔ

ﻼـﺳ زا يرادرﻮـﺧﺮﺑ ﺎـﺑ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ رد ًﻻﺎـﻤﺘﺣا ﻲـﻠﻠﻤﻟا ح

يﺎـﻫ

ﻪﺘﺴﻫ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ يا .

ﻲﻘﺑﺎــﻣ يﺎﻫرﻮﺸــﻛ ﺔﻤﻴﻤــﺿ

2 ، ﻪــﺑ ﺰــﺟ ناﺮــﻳا ﺮﺼــﻣ و ﺎﻀــﻣا ار هﺪــﻫﺎﻌﻣ ﻪــﻛ

هدﺮــﻛ و

ﻧ ﺐﻳﻮﺼــﺗ هدﺮــﻜ

ﺪــﻧا و ةﺮــﻛ ﻲﻟﺎﻤــﺷ ار هﺪــﻫﺎﻌﻣ ﻪــﻛ ــﺘﺣ

ﻲ ﺰــﻴﻧ ﺎﻀــﻣا هدﺮــﻜﻧ

ﺖــﺳا

، ﻲﻣﺎــﻤﺗ

8 / 23 نﻮﻴﺴــﻴﻤﻛ ﻲــﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻲﻧﺎﺸــﻧ ﺮــﺑ هوﻼــﻋ ،صﻮﺼــﺧ ﻦــﻳا رد ؛ﺖﻓﺮﮔﺮــﺳ زا رﻻد نﻮــﻴﻠﻴﻣ هﺪــﻫﺎﻌﻣ ﻲﺗﺎﻣﺪــﻘﻣ

www.ctbto.org) (

ﺶﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺑ ر ،ﺮﺗ

. ك Asada, p: 95; Michie, p. 369.

.

1 . ﺪﻨﻫ

ﻲﻣ ﺮﻛذ ﺶﻳﻮﺧ ﻦﺘﺳﻮﻴﭙﻧ ياﺮﺑ ار ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﻳﻻد

ﻪـﺑ طﻮﻨﻣ ار ﺶﻳﻮﺧ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﺰﻴﻧ نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و ﺪﻨﻛ ﺐﻳﻮﺼـﺗ

ﺪﻨﻫ ﺮﻛ ﺖﺳا هد . رد ﻦﻳا هرﺎﺑ ر . ك :

Holum, John D., “The CTBT and Nuclear Disarmament – The US View”, p. 270

(10)

ﺖﻟود ﺪﻫﺎﻌﻣ ﺎﻫ ة

نﻮﻧﺎـﻗ ﻊـﺟاﺮﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ و ﺎﻀﻣا ار يا دﻮـﺧ يراﺬـﮔ

هﺪﻧﺎﺳر ﺪﻧا

1.

ﻪﺑ ،نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﺪﻫﺎﻌﻣ

ة

يا يﺎﻀﻣا ﻪﺑ 183

ﺸﻛ ﺖـﺳا هﺪﻴﺳر رﻮ

،داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا ﻪﻛ 162

هدﺮﻛ ﺰﻴﻧ ﺐﻳﻮﺼﺗ ار نآ رﻮﺸﻛ

ﺪﻧا .

مزﻻ دﻮـﺟو ﺎـﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

نﺪﺸـﻧ اﺮـﺟﻻا

ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

يا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﻲﺘﻴﻟﻮـﺒﻘﻣ هﺪـﻫﺎﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺷاد نﺎﻋذا ﺪﻳﺎﺑ ،

ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫرﺎﺠﻔﻧا ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺢﺒﻗ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺖﺳا

ـﺑ ﺔـﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ يا ﻦﻴ

ﻲـﻠﻠﻤﻟا

ﺖﺳا هﺪﺷ لﺪﺒﻣ

2.

ةدﺎﻣ تارﺮﻘﻣ 14

ﺶﻴـﺑ ﻪـﻛ دراد ﺰﻴﻧ ﻲﺻﺎﺧ تاداﺮﻳا ،دراد ﻲﺻﺎﺧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻪﭼﺮﮔ ﺪـﻧور ﻪـﺑ ﺮـﺗ

ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ نآ ﻲﻠﻤﻋ :

،ﺖﺴﺨﻧ ﻲﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﻳﻮﮔ

Ghose, 1997: 257) (

ﻦﻴـﺑ قﻮﻘﺣ ﻦـﻳو ةﺪـﻫﺎﻌﻣ و ﻲـﻓﺮﻋ ﻞـﻠﻤﻟا

1969

ﻒﻟﺎﺨﻣ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ؛ﺖﺳا تاﺪﻫﺎﻌﻣ يﺎﻀﻣا ياﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ رﺎﺒﺟا ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺶﻴﭘ

ندﻮـﺑ طﺮـﺷ

مزﻻ ياﺮﺑ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺖﺳا رﻮﺸﻛ نآ ﺖﻳﺎﺿر نوﺪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ نآ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

.

ﻢﻴﻤﺼـﺗ ﻖـﺣ ةﺪـﻫﺎﻌﻣ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ رد

ﻪـﺑ ار لود يﺮـﻴﮔ و ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺖﻴﻤـﺳر

ﻲﻤﻧ

ﻲﻤﻧ رﺎﻜﻧا ﻲﺴﻛ و دﺮﻛ ﺎﻀﻣا ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار يرﻮﺸﻛ ناﻮﺗ

ﺖـﻴﻤﻛﺎﺣ ﻖـﺣ زا يرﻮﺸﻛ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

ﺎﻳ ندﺮﻛ ﺎﻀﻣا ةرﺎﺑرد هﺪـﻫﺎﻌﻣ نﺪـﺷ ﻲﻳاﺮﺟا مﺎﻈﻧ ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ؛ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ ندﺮﻜﻧ

ﺖﺴﻴﻧ يﺪﻳﺪﺟ ﺮﻣا :

ﺔﻫد رد 1960 ﻪﺘﺴـﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ دوﺪﺤﻣ ﻊﻨﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ود ياروﺎـﻣ ةﺪـﻫﺎﻌﻣ و يا

ﻪﻛ ار لود ﻲﺧﺮﺑ ﺐﻳﻮﺼﺗ ،ﺎﻀﻓ

» فﺮﻃ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا

3« و

» ﻦﻴﻣا

4« ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ،ﺪﻨﻣﺎﻧ

نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا طﺮﺷ

ﻲﻣ نآ

ﻴﻧ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ﺰﻴﻧ نﻮﻨﻛا ؛ﺪﻨﻧاد

ﺎﭘورا فرﺎﻌﺘﻣ يﺎﻫوﺮ ﺐﻳﻮﺼﺗ 5

22 ار ﺖﻟود مزﻻ

ﻲﻣ ﺪﻧاد رد ﻪﻛ

ﻪﺑ نآ ﺔﻣﺪﻘﻣ

» ﻮﻀﻋ لود «

فوﺮﻌﻣ ﺪﻧا . زا ،ﻲﻬﮕﻧاو 44

نآ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ يرﻮﺸﻛ ﻲـﻳاﺮﺟا طﺮـﺷ ﺎـﻫ

ﭻﻴﻫ هﺪﺷ هرﺎﺷا نﺎﻧآ ﻪﺑ هﺪﻫﺎﻌﻣ رد و ﺖﺳا هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻪﺑ ماﺪﻛ

ﻲﻳﺎﻋدا ﻦﻴﻨﭼ ﺪﻨﻫ ﺰﺟ هدﺮـﻜﻧ

ﺪـﻧا

Holum, 1997: 271) (.

،مود رﺎﻛوزﺎﺳ ﻻ مز

ﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا ة

يروآﻮـﻧ زا ﻲـﻜﻳ يا

و ﺎـﻫ

هﺪﻳﺪﭘ

ﻦﻴـﺑ قﻮﻘﺣ رد رﻮﻬﻇﻮﻧ يﺎﻫ

ﺖـﺳا ﻞـﻠﻤﻟا ﺔـﻴﻠﻛ ياﺮـﺑ صﻮﺼـﺧ ﻦـﻳا رد ﻪـﻛ

44 رﻮﺸـﻛ

1. Preparatory Commission for the Comrehensive Nuclear Test-ban Treaty, (2014, April 18), Retrieved from http:// www.ctbto.org

2. www.ctbto.org (2014, April 18) 3. riginal Party

4. Depositaries

5. Conventional Forces in Europe

(11)

هﺪﺷﺎﺼﺣا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻮﺗو ﻖﺣ ﻲﻋﻮﻧ ،نآ مود ﺔﻤﻴﻤﺿ رد

1. ﺐـﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ

ﻲﻣ دﻮﺷ ﺪﻫﺎﻌﻣ ة

يا ﺑ ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ نآ زا ﻲﺧﺮ ﻪﺑ

نﺎـﮔوﺮﮔ ﻪـﺘﻓﺮﮔ

ﻊﻧﺎـﻣ و

ﺪﻧﻮﺷ هﺪﻫﺎﻌﻣ نآ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا .

ﻲﻣ ﺰﻴﻧ داﺮﻳا ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ رد

نﺪـﺷ ﻲـﻳاﺮﺟا هار ﻂـﻘﻓ شور ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺪـﻫﺎﻌﻣ

ة ﻊـﻨﻣ

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ

يا

ﺶﻴﺑ ﺖﺳد ﻪﺑ نآ شﺮﻳﺬﭘ اﺮﻳز ؛ﺖﺴﻴﻧ

ﻪﺑ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺗ

ترﺪـﻗ هﮋـﻳو

يﺎـﻫ

ﻪﺘﺴﻫ دﺎﻔﻣ ﻲﺧﺮﺑ نﺪﺷ ﻲﻓﺮﻋ ﺐﺟﻮﻣ ،يا ﻲﻣ نآ

ﺮﻳﺎـﺳ ﻪـﺑ نآ دﺎـﻔﻣ ًﻻﻮـﺻا ﺚـﻴﺣ ﻦﻳا زا و دﻮﺷ

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﻌﺗ ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ

ﺪﺑﺎﻳ ) ،ﺪﻋﺎـﺳ 1384 : 324 و 325 .(

مزﻻ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ يﺮـﺛا ﻦـﻳا

نﺪـﺷ اﺮـﺟﻻا

دراد هﺪﻫﺎﻌﻣ .

،مﻮﺳ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ مﺎﻧ نﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺔﻔﺴﻠﻓ

ﺲـﭘ و نﻮﻨﻛا ﻪﻛ ﻲﺗﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻲﺘﺣ صﺎﺧ يﺎﻫ

ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻲﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ،دراد ور ﺶﻴﭘ ﻦﻳا زا ﻲﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻦﻳا ندﻮﺒﻧ ﻞﻣﺎﻛ

ﺪﺷﺎﺑ كﺎﻧﺮﻄﺧ يﺮﻣا ﺪﻧاﻮﺗ .

،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ

ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﻞـﻣﺎﻛ و ﻊﻣﺎﺟ ةﺪﻫﺎﻌﻣ مود ﺔﻤﻴﻤﺿ ﺪﺳر .

ﻦـﻳا ﻲـﻨﻌﻳ ﺮـﮔا ﻪـﻛ

ﻦﻳوﺪﺗ ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻨﻣا و ﻢﻈﻧ ﻆﻔﺣ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻗاو نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ لﺎـﻤﻋا ﻪـﺑ طﻮـﻨﻣ هﺪـﻨﻳآ و لﺎـﺣ ﻲـﻠﻠﻤﻟا

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻨﻣ نﺎﺴﻜﻳ ﺪﻋاﻮﻗ

ﻊـﻠﺧ مﺎﺠﻧاﺮـﺳ و يا

ﻪﺘﺴـﻫ حﻼـﺳ

ﺖـﻟود ﺮـﺑ يا

ياراد يﺎـﻫ

ﻦﻳا

ﻲﻣ ،ﺖﺳﺎﻫرﻮﺘﻛآر ﻪﻧﻮﮔ

يﺎﻫﺪـﻳﺪﻬﺗ زا ﻲﻛﺎﺣ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ار ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻤﻫ ﺖﺴﻳﺎﺑ

نآ ةﻮﻘﻟﺎﺑ

ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻨﻣا و ﺢﻠﺻ ياﺮﺑ ﺎﻫ

داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا 44

ﻲﻣ ﻪﻓﺎﺿا مود ﺔﻤﻴﻤﺿ ﺖﻟود

دﺮـﻛ .

ةﺮﻣز رد نآ مﺎﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا قاﺮﻋ رﻮﺸﻛ 44

ﺬﻣ ﺖﻟود

ﺖﺳا هﺪﻣﺎﻴﻧ رﻮﻛ نﺎﻤﻫ)

:

293 و 294

2(.

1 . 3 . هار هﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا ﻞﻴﻬﺴﺗ ياﺮﺑ ﻢﻜﺣ ﻞﺣ

مزﻻ

ةﺪﻫﺎﻌﻣ نﺪﺷ اﺮﺟﻻا

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻨﻣ يا

ﺖـﺳﺎﻴﺳ و ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﻘﺘﻋا نﺪـﺷاراد

حﻼﺳ ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻦﻴﺑ زا ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ ياﺮﺑ يا

دﺮﺑ )

،ﺪﻋﺎﺳ 1384 : 299 .(

دﻮـﺟو ﺎﺑ

1 نﺎﻨﭼ ﻪﺘﺒﻟا ﺮﻛذ ﺰﻴﻧ ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﺷ

ﺮﻣز رد ، ة

ﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ عاﻮﻧا ،حﻼﺳ ﻊﻠﺧ تاﺪﻫﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪ

ﻲﻣ نآ نﺪﺷ ﻲﻳاﺮﺟا طﺮﺷ ار هﺪﻫﺎﻌﻣ يﺎﻀﻋا زا ﻲﺧﺮﺑ ﺐﻳﻮﺼﺗ نآ

،ﺪﻨﻧاد ﺎﻣا هﻮﻴﺷ

ﺪﻫﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﻛ ار يا ة

ﻊـﻨﻣ

ﻪﺘﺴﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد يا

ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا ﺪﻧا ﺖﺳا ﻊﻳﺪﺑ ﺎﻫ

.

2

قاﺮﻋ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يرﻮﺸﻛ

،

هدﻮﺑ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ رﺎﻨﻛ رد ﻪﻛ

،ﺖﺳا

ر ﻪﺸﻴﻤﻫ ؤ

ا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد يﺎﻳ تادواﺮـﻣ ياﺮﺑ ار بآ ﻦﻳ

ﻦﻴﺑ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻳﻮﺧ ﻲﻠﻠﻤﻟا .

نﺎﻨﭼ دادراﺮﻗ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ و ﺖﻠﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ ﻪﻛ 1975

ﻪﻠﻤﺣ ﺲﭙﺳ و ﺮﻳاﺰﺠﻟا

ﻠﻤﺟ زا ﺖﻳﻮﻛ ﻪﺑ ﺔ

شﻼﺗ ﻦﻳا ﺖﺳﺎﻫ .

ر ،صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد .

ك : ،ﺮﻐﺻا ،ﻲﻘﻴﻘﺣ

» تﺮﻳﺎﻐﻣ ةﺪﻫﺎﻌﻣ ﻊﻨﻣ ﻊﻣﺎﺟ تﺎﺸﻳﺎﻣزآ

ﻪﺘﺴﻫ يا ﺎﺑ ﺖﻴﻨﻣا ﻲﻠﻣ يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻣﻼﺳا ﺮﻳا نا

« ﺔﻠﺠﻣ ، ﺶﻫوﮋﭘ قﻮﻘﺣ و ﺖﺳﺎﻴﺳ ةرﺎﻤﺷ ، 6 و رﺎـﻬﺑ ،مرﺎـﻬﭼ لﺎـﺳ ،

نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1386 ص ، 142 رود زا توﺎﻔﺘﻣ يﺪﺣ ﺎﺗ ماﺪﺻ زا ﺪﻌﺑ قاﺮﻋ ﻪﺘﺒﻟا ؛ ة

ﺖﺳا نآ زا ﺶﻴﭘ .

.