يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم
نایرا در رود / 4 ة
رامش ، 1 ،
ة
راهب 1934 : 99 - 75
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عيرس يبايزرا 2931
( نابايخ رد ناكدوك راك ياهرطخ و للع )
یقماو هئورم
1
نامژد هموصعم
2
یعیفر نسح
3
مایپ رکفنشور
4
:تفايرد خيرات 3
/ 3 / 39 :شريذپ خيرات
11 / 1 / 39
هديکچ یم بوسحم نآ زا یشخب زین نابایخ رد راک و تسا یناهج یلکشم ،ناکدوک راک رد .دوش
شهوژپ ،ناریا شهوژپ .تسا هدش ماجنا ناکدوک راک یگداوناخ للع ةرابرد یددعتم یاه
ک راک یاهدمایپ و للع ،رضاح یم یسررب ار نارهت ینابایخ ناکدو
یبایزرا شور هب هک دنک
لاس رد خساپ و عیرس یاه
1331 و 1332 هنومن .تسا هدش ماجنا نارهت رد ،هعلاطم یاه
بحاص و نارهت رهش ینابایخ ناکدوک هزوح نیا نارظن
هداد .دنا ،عبانم رورم قیرط زا اه
شور لماش یفیک یاه 11
اسانشراک اب قیمع ةبحاصم ،ن
13 ینابایخ ناکدوک اب یهورگ ثحب
زا یمک ةمانشسرپ لیمکت و 281
رد ینابایخ کدوک 28
هدش ماجنا ناکدوک )راک لحم( قوتاپ
هداد .تسا هدش اوتحم لیلحت ،یفیک یاه
هداد و دنا )رئوکسا یاک( یرامآ زیلانآ ،یمک یاه
هدش هتفای .دنا یم ناشن اه شاعم هب کمک یارب دمآرد بسک هک دهد
راک یلصا تلع ،هداوناخ
( تسا نابایخ رد ناکدوک 3
/ 57 یسرتسد اما ،)دصرد و یناغفا ناکدوک رد شزومآ هب نتشادن
شرگن و دایتعا و تنوشخ دننام هداوناخ ناماسبان طیارش هجرد هب زین یگنهرف یاه
یاه
ینابایخ رد ،فلتخم هورگ ندش
ضرعم رد ،ناکدوک .دراد شقن ناکدوک یموق فلتخم یاه
آ بیس هب ،یناور و یسنج ،یمسج ددعتم یاه .دنراد رارق نابایخ و هداوناخ رد تنوشخ هژیو
لکشم هکنیا هجیتن ینابایخ رد ار یلصا شقن ،هداوناخ یداصتقا یاه
اما ،دراد ناکدوک ندش
نیدب .تسین تلع اهنت نیا همانرب رد ،تهج
هورگ یارب یزیر هب دیاب ،ناکدوک فلتخم یاه
هنیمز للع ریاس شهوژپ تسا مزلا .درک هجوت زین یا
ناکم رد ناکدوک راک رب ،یتآ یاه ییاه
هب .دنوش زکرمتم نابایخ زج
هژاو :يديلك ياه ینابایخ ،راک یاهرطخ ،خساپ و عیرس یبایزرا
،کدوک راک ،ناکدوک ندش
.ینابایخ ناکدوک ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 . یعامتجا هافر تیریدم تاقیقحت زکرم تسرپرس ،یشخبناوت و یتسیزهب مولع هاگشناد
me.vameghi@uswr.ac.ir
2 . و یشخبناوت و یتسیزهب مولع هاگشناد ،تملاس رب رثؤم یعامتجا لماوع تاقیقحت زکرم یملع تئیه وضع
سردم یرتکداسپ یوجشناد ة
،زنیکپاه زناج هاگشناد تشادهب دنسیون( ناور تشادهب شخب
ة ،)لوئسم mdejman1@jhu.edu
3 . یشخبناوت و یتسیزهب مولع هاگشناد ،یعامتجا هافر تیریدم تاقیقحت زکرم یملع تئیه وضع ناریا
، نارهت ha.rafiey@uswr.ac.ir
4 . یشخبناوت و یتسیزهب مولع هاگشناد ،تملاس رب رثؤم یعامتجا لماوع تاقیقحت زکرم یرتکد یوجشناد
،ناریا
،نارهت roshanfekr@uswr.ac.ir
. pa
43 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
همدقم گا .دراد یعیسو یتاعلاطم ةنیشیپ و تسا یناهج یلکشم ،ناکدوک راک یاهرامآ ساسارب هچر
نیب نامزاس لاس زا ،راک یللملا
2222 یم راک ناهج رد هک یناکدوک دادعت ،نونکات یدلایم هب ،دننک
دودح رد یمقر زونه ،تسا هتفای شهاک موس ود 118
یم لماش ار کدوک نویلیم هک دوش
87
نآ رفن نویلیم هرطاخم یاهراک هب اه
نیب نامزاس( دنراد لاغتشا زیمآ لملا
راک یل - ،کپیآ 2213 .)
دودح رد هک یزرواشک شخب رد راک زا سپ 12
یم لماش ار ناکدوک لاغتشا دصرد شخب ،دوش
( ناکدوک زا یمهم 4
/ 27 تیلاعف رد )دصرد هب لوغشم یتامدخ یاه
رد زین نابایخ رد راک هک دنراک
هقبط هورگ نیمه یم یدنب
نیب نامزاس( دوش راک یللملا
- ،کپیآ 2213 .)
وک راک تختیاپ رد ،نابایخ رد ناکد هب ،ناهج گرزب یاهرهش زا یرایسب و اه
یاهروشک هژیو
و تسا راوشد ینابایخ ناکدوک دادعت زا قیقد دروآرب اما ،تسا یدج یلکشم ،هعسوت لاحرد هقبط و فیرعت یگنوگچ رد توافت یم رس هب نابایخ رد هک یناکدوک زا یدنب
هب لیامت و دنرب
دادعت رد ییامنگرزب هب ،ینابایخ ناکدوک
تیامح بلج روظنم رایسب یاهرامآ هب ،ینامزاس یاه
،زتینب ود ساموت( تسا هدش رجنم یتوافتم 2211
شهوژپ .) ،ناهج یاهروشک رد یرایسب یاه
نآ لغاشم ،ینابایخ ناکدوک تیعضو ینابایخ هب رجنم لماوع ،اه
یاهدمایپ و ناکدوک ندش
ینابایخ ک یسررب ار ناکدوک رب ندش هدر
شهوژپ نیا .دنا یم ناشن اه
،ینابایخ ناکدوک هک دنهد
هب ،یناور ،یمسج تملاس بولطمان یاهدمایپ ضرعم رد ،نابایخ رد یگدنز و راک طیارش لیلد
رطخ و یسنج ،زتینب ود ساموت( دنراد رارق یعامتجا یاه
2225 ،ناراکمه و ویاهتاو ؛ 2211
؛
،راکتپآ 1334 ،ناراکمه و یر ؛ 2211
سینوی ؛ ،ف 2227 رد ناکدوک راک ةلئسم زین ناریا رد .)
نارگشهوژپ و نلاوئسم هجوت دروم و هتفای جاور روشک گرزب یاهرهش رد داتفه ةهد زا ،نابایخ شهوژپ .تسا هتفرگ رارق هبنج مه ،ناریا ینابایخ ناکدوک دروم رد نیشیپ یاه
ببس یاه یتخانش
ررب ار نآ یاهدمایپ مه و ینابایخ ناکدوک ةلئسم هدرک یس
یم ناشن و دنا هعومجم هک دنهد
زا یا
یعامتجا لماوع -
ترجاهم نوچ یداصتقا لکشم و رقف ،یلخاد و یجراخ یاه
هب طوبرم یاه
نآ ،ناکدوک اب یراتفردب هلمج زا ،هداوناخ یم نابایخ هب ار اه
،ناراکمه و یقماو( دناشک 1383
.)
شهوژپ نیا نینچمه هعومجم اب ناکدوک یریگرد اه
یا لکشم زا نوچ یعامتجا و یتملاس یاه
هدرک شرازگ ار داوم فرصم ءوس و یگدرسفا ،ناراکمه و یقماو( دنا
1332 یلع .) هداد مغر یاه
شهوژپ تیدودحم هب هجوت اب ،دوجوم ببس ةزوح رد یفیک یاه
ینابایخ یاهدمایپ و یسانش
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
43
اکدوک قیمع ةبرجت دروم رد تاعلاطا دوبمک و ناریا رد ناکدوک ندش اب هلاقم نیا ،راک زا ن
شور زا یبیکرت ینابایخ هب طوبرم لماوع هب ،یفیک و یمک یاه
نآ یاهدمایپ و ناکدوک ندش
یم هجوت .دنک
يرظن ةنيشيپ یراذگتسایس ةزوح رد هقطنم ،یلم یاه
نیب و یا ًامومع ینابایخ ناکدوک ،یللملا
« هب هیشاح هدنار
هدش » ای
« یعامتجا یاوزنا رد »
فرگ رظنرد یم هت
ههد رد .دنوش یاه
1382 و 1332 نامزاس ، یاه
نیب همانرب ،ناکدوک یللملا هب ناکدوک یارب دوخ یاه
هیشاح نیوانع اب ار هدش هدنار
« رد ناکدوک
راوشد طیارش »
ای
« یتیامح صاخ یاهزاین یاراد ناکدوک »
تهج یم یریگ لاس رد اما ،دندرک
یاه
عوضوم ،ریخا نع نیا ةعومجمریز هک ییاه
موهفم هرابود ،دنتشاد رارق نیوا ریز و دندش یزادرپ
حلاطصا رتچ نامزاس و فسینوی ،لاثم یارب ؛دنتفرگ رارق یرگید یاه
و ناکدوک تاجن دننام ییاه
هب( تکرح رد ناکدوک نوچ یمیهافم اب ،ناکدوک ةمه زین قاچاق رتدودحم حلاطصا یاج
تیا زا شیب( نیدلاو تبقارم نودب ناکدوک ،)ناکدوک هب( گنج ریثأت تحت ناکدوک و )ما
یاج
رارق تاحلاطصا نیا زا یدادعت رتچ ریز زین ینابایخ ناکدوک .دنراد راکورس )زابرس ناکدوک یم هب ؛دنریگ تسج رد هک یناکدوک ،لاثم ناونع یم ترجاهم نمیا ریغ لکش هب راک یوجو
دننک
رد راک هب ناشدصقم رد تیاهنرد تسا نکمم ،)تکرح رد ناکدوک(
دنوش هداد قوس نابایخ
،ناراکمه و یر(
2211 .)
هقبط رب هولاع یدنب
هب لئاق زین ینابایخ ناکدوک کیمداکآ تایبدا ،یراذگتسایس رب ینتبم یاه
هتسد یدنب یم یگدنز نابایخ رد هک یناکدوک نایم هلمج زا .تسا ناکدوک یارب یتوافتم یاه دننک
نابایخ رد هک یناکدوک و )نابایخ ناکدوک(
و دوخ یارب یمرد لوپ دوخ ةداوناخ ای
ناکدوک( دنروآ
یم لئاق توافت )نابایخ رد ،هکنیو( دوش
2228 .)
( رسولاگ دید زا اما 1335
هقبط ،) نابایخ رد و نابایخ ناکدوک هورگ ود هب ناکدوک یدنب
لکشم هرود و نابایخ رد یگدنز نیب تسا نکمم ناکدوک اریز ؛تسا زاس دزن یگدنز تقوم یاه
خ نامزاس ای ناتسود ،هداونا هباج لاح رد ،نادنز و یهافر یاه
یقطنم ،نیاربانب ؛دنشاب ییاج رت
ساسارب ار فیط نیا رد یکدوک ره یاج و میریگب رظنرد یفیط هورگ ود نیا نیب هک تسا لکشم مه ینابایخ کدوک حلاطصا دوخ .مینک صخشم شطیارش هبنج هب هک ارچ ،تسا زاس
یاه
یا یگدنز یفنم ،هببآ و راکتپآ( دراد هراشا تنوشخ و یراکهزب دننام ،ناکدوک ن
1335 وتوبیش .)
43 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
لاس رد 1333
یم داهنشیپ تیلاعف رب هک دنک
و دوش دیکأت دیاب ناکدوک نیا دنمدوس یاه
یدنمناوت نآ یاه هب اه مامت هب راک ،هاگدید نیا رد .دوش هداد ناشن دیاب ندرکراک ماگنه رد هژیو
تیلاعف ا ییاه یم قلاط نامه ؛تسا مزلا یرهش تایح یارب هک دوش
یارب هعماج ةیقب هک هنوگ
هدنز ًاتدمع ینابایخ ناکدوک ،هاگدید نیا زا .دنراد زاین دزمتسد هب ندنام
« راک ناکدوک »
بوسحم
یم تسد رد تیقلاخ و یراتخمدوخ و یدازآ زا یشان ةبرجت یدایز ریداقم هک دنوش مرن هجنپو
ر تلاکشم اب ندرک موهفم زا هدافتسا .دنراد زین ا
« راک ناکدوک »
تواضق زا یریگشیپ یقلاخا یاه
یم هب و دنک یعامتجا یاهراکوزاس رب ،نآ یاج -
یم دیکأت هدیدپ نیا ةدننکداجیا یداصتقا دزرو
،هکنیو(
2228 .)
ينابايخ ناكدوك ةديدپ للع بيسآ يدرف يسانش
تدم هک ییاهروشک و اهرهش تاماقم ،ینلاوط یاه نآ رد ینابایخ ناکدوک
راهظا ،دنتشاد دوجو اه
یم نابایخ هک یناکدوک هک دندرک هدرک رپ ار اه
هب و دنراد یدرف تلاکشم ،دنا اب و مرجم یترابع
نوگمهان طیحم دندوب دقتعم تموکح حوطس زا یرایسب رد ،هعسوت لاحرد یاهروشک رد .دنا
ناور تیعضو نآ ،ناکدوک نیا بولطمان یتخانش
ار اه هب یم هناراکهزب یگدنز یوس اما ،دناشک
هعلاطم هک داد ناشن ناکدوک نیا یناجیه و کیژولورون تیعضو دروم رد راکتپآ سیئول یاه
نیا اب .تسا دعاسم ناکدوک نیا ناور تملاس یمن لاح
،نابایخ رد یگدنز هک درک راکنا ناوت
یم دیلوت یمسج و یناور ملاسان یاهراتفر نیمه .دنک
دنز روط تیلاعف ،نابایخ رد یگ یاه
نت و یدزد دننام هنامرجم یم قیوشت ار یشورف
،هکنیو( دنک 2228
.)
بيسآ هداوناخ رقف و اه یمن یدرف ار ینابایخ ناکدوک ةدیدپ تلع ،ناققحم رتشیب بیسآ رد ار نآ هکلب ؛دنناد
رقف ای /و اه
یم هداوناخ شهوژپ .دننیب
د یاهروشک زا یرایسب رد یددعتم یاه هداد ناشن ناهج ةعسوت لاحر
نییعت شقن ،هداوناخ یداصتقا یاهراشف و دمآراکان طباور هک تسا هدننک
زا هناخ کرت رد یا
هداوناخ زا ،ینابایخ ناکدوک زا یرایسب .دراد ناکدوک یوس یم ییاه
نآ رد هک دنیآ و رازآ اه
یب یم یهجوت کدوک رازه اب هبحاصم ساسارب لتاپ ،لاثم یارب ؛دننیب
نیا هب یئبمب رد ینابایخ
مجح .تسا هداوناخ رد تنوشخ ،نابایخ رد ناکدوک روضح یلصا تلع هک تسا هدیسر هجیتن
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
43
شهوژپ زا یدایز یم ناشن زین اه
بیسآ دوخ نیا هک دهد رقف زا ،یدایز دراوم رد یگداوناخ یاه
یم همشچرس هداوناخ ،هکنیو( دنریگ
2228 .)
عيرس ينيشنرهش دا رورم هچرگا یم ناشن عوضوم تایب
زا یرهش ینابایخ ناکدوک ةدیدپ زا یشخب لقادح هک دهد
بیسآ و رقف قیرط یم هداد حیضوت هداوناخ یاه
تلع زا یکی ،دوش بیسآ نینچ یاه
رد ییاه
یم یگدنز نآ رد دارفا هک تسا یرهش عبانم دوبن ،هداوناخ یم یرگ و نیاتشنرب .دننک
:دنیوگ
صحم ،ینابایخ کدوک ةدیدپ هعماج یعرف لو
یتعنص ضرعم رد هک تسا یا یرهش و ندش
ندش
زا ترجاهم شیازفا اب .درادن یوق یعامتجا تامدخ یانبریز کی اما ،تسا هتفرگ رارق عیرس تخاسریز و تامدخ یارب اضاقت و گرزب یرهش تیعمج ،گرزب هب کچوک یاهرهش یاه
هب ،دنتسین نآ نیمأت هب رداق هک یرهش هتفای شیازفا تدش
قطانم دیدش شرتسگ هب رما نیا .تسا
هیشاح هغاز و یا یدیماان و بارطضا ،مشخ ،یگدرسفا .تسا هدش رجنم گرزب یاهرهش رد اه
هیاپ دوبن و یعامتجا یگناگیب ،یراکیب ،رقف اب ییورایور رد نیدلاو یا
یاهراتفر هب ،تامدخ نیرت
م رجنم هناخ زا ناکدوک رارف و ناکدوک اب یراتفردب و نشخ ی
دوبمک ،یطیارش نینچ رد .دوش
یسرتسد دننام ،رتهب طیارش هب ناکدوک یاقترا یارب تاناکما و یلیصحت تاناکما هب نتشادن
هنیزه نابایخ رد ناکدوک راک موادت هب ،هداوناخ یتیامح تاناکما ریاس دوبن رانک رد ،لیصحت یاه
یم ،هکنیو( دماجنا 2228
.)
تسايس رقف و يلم ياه
ایسب دنچره ینابایخ ناکدوک ةدیدپ رد ار یلحم حطس رد تاناکما دوبمک ،نارگشهوژپ زا یر
یم رثؤم تسایس شقن رب زین یرایسب ،دنناد دیکأت نابایخ رد ناکدوک یگدنز رد یلم یاه
یم هدش حرطم رتشیب لماع هتسد هس ،هزوح نیا رد .دنزرو یمارآان :دنا
یسایس راتخاس ،یندم یاه
م یارب ؛یلم داصتقا و شهوژپ ،لاث
روهظ أشنم ،لاامتاوگ و هئوگاراکین ،اینک ،نادوس ،دنلریا رد اه
یمارآان عوقو ار اهروشک نیا رد ینابایخ ناکدوک یم یلخاد یاه
یضعب رد ،لباقم رد .دنناد
زا شیب رایسب ،یداژن ضیعبت ای )دیاتراپآ( یلم یسایس ماظن ،یبونج یاقیرفآ دننام اهروشک یمارآان ،یلخاد یاه ینابایخ مهم لیلاد زا یکی نینچمه .تسا هدنار نابایخ هب ار ناکدوک
ندش
نیدلاو هک دراد لامتحا رتشیب ریقف یاهروشک ناکدوک .تسا روشک رقف ،یلم حطس رد ناکدوک
43 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
هناخ رد ،دنشاب هتشاد ریقف کت یاه
هناخ و دلاو رازآ ،دننک یگدنز درادناتسا ریز طیارش اب ییاه
ر ار لیصحت ،دننیبب هدنز یارب شلات یارب ار دوخ و دننک اه
،هکنیو( دنبایب نابایخ رد ندنام
2228 .)
يبرجت ةنيشيپ شهوژپ زا یرایسب طیارش لوصحم ار ینابایخ ناکدوک ،ناهج فلتخم یاهروشک رد اه
یداصتقا - هداوناخ بولطمان یعامتجا هتسناد اه
،یلع( دنا 2224
،راکتپآ ؛ 1334 ،نسوگرف ؛ 2227
؛
کسه و ناخ ،ت
2212 ،یلاواموم ؛ 2222
،راگس و دراو ؛ 2212
شهوژپ زا یدادعت .) زین اه
یب و یگناخ تنوشخ دننام هداوناخ ناماسبان تیعضو نآ دورو رد ار ناکدوک یتسرپرس
هب اه
هتسناد رثؤم نابایخ ،تکسه و ناخ( دنا
2212 ،لتاپ ؛ 1332 ،یهدنوس و نایناماربوس ؛ 1332
.)
ماوع ةتسد ودره زین یهورگ ینابایخ رد ار ل
یم رثؤم ناکدوک ندش ،اذغ یناهج ةمانرب( دنناد
2221 .) شهوژپ ساسارب ماجنا یاه
ینابایخ لماوع ،ناریا رد هدش یم ار ناکدوک ندش
رد ناوت
هتسد یدنب نآ یهورگ .درک هئارا یفلتخم یاه یم میسقت یگداوناخ و یداصتقا لماوع هب ار اه
دننک
مساق(
،هداز 1382 هورگ و ) ار یشزومآ لماوع ،یگداوناخ و یداصتقا لماوع رانک رد زین رگید ی
هدرک یسررب ،ناراکمه و مدقا( دنا
1332 ( شناراکمه و یقماو .) 1383
للع یسررب رد )
ینابایخ تیعضو هب طوبرم یاهریغتم هک دنتفای تسد هجیتن نیا هب روشک رد ناکدوک ندش
ب و دنراد ییلااب یناوارف ،هداوناخ یداصتقا ه
یم رظن ینابایخ رد یمهم رطخ دسر ناکدوک ندش
.دنشاب مه زا نوچ یگداوناخ بولطمان طیارش زا ،ناکدوک زا یشخب نینچمه و دایتعا ،یگتسسگ
یم جنر تنوشخ ینابایخ رد هک دنرب
هب .تسا رثؤم ناکدوک ندش یروط
هتفای هک یم ناشن اه ،دهد
نیدلاو 3 / 23 دصرد هتفرگ قلاط ،ناکدوک ای دنا
هدش ادج رگیدکی زا یمسر قلاط نودب دنا
،ناراکمه و یقماو(
1332 یب اما ،) هداوناخ رد یتسرپرس طقف و درادن یدایز جاور اه
1 / 3 دصرد
هتفای ساسارب .)نامه( دنرادن تسرپرس ینابایخ ناکدوک نشور یاه
( شناراکمه و هوژپ 1383
)
زین 12 هداوناخ بناج زا ،هعلاطم دروم ناکدوک دصرد یاه
تنوشخ راتفر ناش هدید زیمآ
ةعلاطم .دنا
نشور و یدنموزرآ ( هوژپ
1383 یم ناشن زین ) هک دهد
52 ةعلاطم دروم ینابایخ ناکدوک دصرد
هتشاد ار هداوناخ رد یندب هیبنت ةبرجت ،یو یلاحرد ؛دنا
ریغ مورحم ناکدوک نایم رد هیبنت هک
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
43
هبرجت هک ینابایخ هتشاد هباشم یا
،دنا 7 / 22 وب دصرد هتفای ساسارب .تسا هد
شهوژپ یاه اه
،ناراکمه و یقماو(
1332 ،) 8 / 18 هداوناخ دارفا دصرد ،دنراد نادنز ةقباس ،ینابایخ ناکدوک یاه
8 / 77 ،دنراد داتعم هداوناخ رد ،ناکدوک دصرد 4
/ 44 و داتعم ردپ دصرد 4
/ 23 داتعم ردام دصرد
.دنراد دایتعا ةقباس یاراد ای س حطس لماوع دودعم زا شهوژپ رد هک یراتخا
ساسارب .تسا ترجاهم ،هدش هراشا نآ هب اه
هتفای ینابایخ اب ترجاهم ةطبار هب هک هعلاطم راهچ یاه هتخادرپ ناکدوک ندش
،یدنموزرآ( دنا
1382 ،یئوخ یدمحا ؛ 1383
،یناشاک ؛ 1381
،هخرس ریذپلگ ؛ 1384
)
، رد هعلاطم کی اهنت
یجراخ رجاهم هک تسا هداد ناشن ناهفصا ینابایخ رطخ ،ندوب
ار ندش 5 / 4 یم شیازفا ربارب دهد
ینابایخ یارب هوقلاب رطخ لماع و یم بوسحم ندش
دوش . هب ،عومجمرد یم رظن
لماع ود هک دسر
لکشم و یداصتقا طیارش .دنراد نابایخ رد ناکدوک راک اب میقتسم یطابترا ،هداوناخ یعامتجا یاه
نیا اب شهوژپ نیا ،لاح یمک بلغا اه
نا رتمک ار نآ للع و راک زا ناکدوک قیمع براجت و د
هدرک یسررب .دنا
شهوژپ زا یضعب ساسارب ینابایخ ،اه
لکشم هلمج زا یفلتخم یاهدمایپ اب ،ناکدوک ندش یاه
هب ؛تسا هارمه ناکدوک یارب یتملاس و یعامتجا هنوگ
یا ةرمز رد ار ینابایخ ناکدوک یهاگ هک
هقبط رطخ ضرعم رد ناکدوک دنب
یم ی رتناپ( دننک -
،کیرب 2222 کیرودوت .) -
رورم رد وموگ
شهوژپ یرامیب یلااب عویش ،ناهج فلتخم یاهروشک رد ینابایخ ناکدوک یاه ،یسفنت یاه
یم شرازگ ار ینابایخ ناکدوک نایم رد نادند و یشراوگ ،یتسوپ کیرودوت( دنک
- ،وموگ 2227 .)
شهوژپ زا یدادعت جیاتن ساسارب نینچمه زا اه
ناتسنمرا ،نیارکوا ،رصم ،انغ ،ناتسکاپ رد هلمج
،ناراکمه و بیبح( دنلیات و 2225
،ناراکمه و وتوو ؛ 2227
،اذغ یناهج ةمانرب ؛ 2221
؛
،فولیعامسا 2225
،کیشتلت ؛ 2221
،ناراکمه و ویاهتاو ؛ 2211
ضرعم رد ینابایخ ناکدوک ،)
هراپ یرامیب و ردخم داوم فرصم دننام اهرطخ زا یا قم یاه
هب یتبرا ویاهتاو .دنراد رارق زدیا هژیو
( دنلیات رد شناراکمه و 2211
تظفاحم یسنج یاهراتفر یلااب عویش ،) داوم فرصم ،هدشن
هب یارب یسنج طباور و نآ شورفودیرخ و ردخم تسد
ینابایخ ناکدوک رد ار لوپ و داوم ندروآ
هدرک شرازگ دوخ ةنومن نیا اب .دنا
رتناپ ،لاح -
شرگن رد کیرب هب ینابایخ ناکدوک هب
ناونع
( رلوک و زتاه یتح هک تسا دقتعم یو .تسا هدرک دیدرت رطخ ضرعم رد یهورگ 1333
) - هک
نیتسخن تظفاحم و رطخ لماوع ساسارب ینابایخ ناکدوک ات دنداد داهنشیپ راب نآ ةدننک
رد اه
هقبط ینابایخ یگدنز دنوش یدنب
- اکدوک نیا رد رطخ یبایزرا ندوبراوشد هب .دنتشاد ناعذا ن
34 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
شهوژپ زین ناریا رد یرامیب هب لاتبا یددعتم یاه
لکشم ،یمسج فلتخم یاه یاه
ناور لکشم و ناکدوک رازآ و یشکدوخ ،یگدرسفا دننام یتخانش فرصم نوچ یعامتجا یاه
هدرک دییأت ینابایخ ناکدوک رد ار یراکهزب و ردخم داوم ،راگیس نامزاس شهوژپ ،لاثم یارب ؛دنا
سیزهب لاس رد یت 1353
هک تسا هداد ناشن روشک مامت رد نامزاس نیا ینابایخ ناکدوک ةرابرد
1 / 12 هدوب لاتبم یرامیب کی هب لقادح ،ناکدوک دصرد نیا اب .دنا
شهوژپ ،لاح ،هزوح نیا رد اه
یگژیو اب هسیاقم رد تیعمج یاه
ینابایخ هب طوبرم لماوع و یتخانش و تسا رتدودحم ندش
هب راعت لیلد شور و فی
شهوژپ توافتم یاه ماجنا یاه
عمج ،هزوح ره رد هدش نآ قیقد یدنب
اه
،ناراکمه و یقماو( تسا راوشد 1332
.)
ارجا شور و هعلاطم عون هتفای گرزب ةعلاطم جیاتن زا یشخب ،هلاقم نیا یاه هب هک تسا یرت
تیعضو یبایزرا روظنم
تیعمج بایخ ناکدوک رطخرپ یاهراتفر و راک ،یتخانش و عیرس یبایزرا شور هب نارهت رهش ینا
1خساپ لاس رد یاه 1331 و 1332 هعلاطم .)پاچ تسد رد ،ناگدنراگن( دش ماجنا نارهت رهش رد
یبایزرا ،هنیمز یبایزرا ،هعلاطم دروم ةقطنم خرمین ةیهت ،هیلوا تروشم لماش ،هلحرم تشه رد راتفر یبایزرا ،یتملاس لکشم یبایزرا ،طیحم و تیعمج یاه
یبایزرا ،رطخ و تملاس
هلخادم زا یبیکرت زا ،نآ فلتخم لحارم رد و تسا هدش ارجا لمع ةمانرب نیودت و یلعف یاه
شور .تسا هدش هدافتسا ،عبانم رورم و یفیک و یمک یاه زا روظنم .دنتسه یدیلک ناعلطم و نارهت رهش ینابایخ ناکدوک ،هعلاطم نیا یرامآ ةعماج
ناکدوک ،ینابایخ ناکدوک رد ار زور زا یهجوت نایاش نامز هک دندوب یناریا ریغ و یناریا
نابایخ یم یگدنز ای/و راک هب نارهت رهش یاه ةبرجت نتشاد ،ناعلطم باختنا رایعم .دنتخادرپ
/و یداتس نامزاس رد میقتسم راک ای
و ینابایخ ناکدوک هب طوبرم یتلود ریغ و یتلود یاه
خب رد .تسا هدوب رطخرپ یاهراتفر میت طسوت و دنمفده ،یدیلک ناعلطم باختنا ،یفیک ش
هب ناکدوک باختنا و قیقحت هئارا زکرم جنپ زا و دنمفده تروص
ناکدوک هب تامدخ ةدنهد
هنومن شور هب ،یمک شخب رد .تفرگ ماجنا نارهت رهش ینابایخ نامز یریگ
- ( ناکم
2TLS
یارب )
،نابایخ رد ناکدوک هب یسرتسد 28
)راک لحم( قوتاپ هیمهس یفداصت شور هب
ةنهپ هس رد یا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Rapid Assessment and Response (RAR) 2. Time-Location Sampling
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
31
هعسوت قوتاپ ةمه رد ناکدوک و دش باختنا نارهت رهش یا مامت شور هب اه
هنومن یرامش یریگ
عویش نازیم نتفرگرظنرد اب ،هلحرم نیا یارب مزلا ةنومن مجح .دندش 32
راتفر دصرد یاه
( زرحم و یلغش ةعلاطم ساسارب ینابایخ ناکدوک رد یسنج رطخرپ 1383
نانیمطا اب و ) 37
تقد و دصرد 12
،دصرد 252 مامت هب هجوت اب هک دش هبساحم رفن ،یرامش
281 همانشسرپ
.دش لیمکت ،زکرمتم یهورگ ثحب هدزیس ،نوتم یسررب زا هدافتسا اب زاین دروم تاعلاطا ،یفیک شخب رد
هورگ کیکفت هب ینابایخ ناکدوک اب ( ینس یاه
12 ات 14 و 17 ات 18 نج ،)لاس رتخد( یس -
)رسپ
و ینابایخ ناکدوک یتلود ریغ زکارم رد )یناغفا و یلوک ریغ یناریا ،یلوک یناریا( یموق و 11
،نارهت یرادرهش ،یتسیزهب نامزاس ،یتلود ریغ نامزاس تفه رد یدیلک ناعلطم اب قیمع ةبحاصم د و نارهت رد للم نامزاس ناکدوک قودنص ،یکشزپ شزومآ و نامرد ،تشادهب ترازو هلباقم رتف
همانشسرپ زا هدافتسا اب ،للم نامزاس ردخم داوم اب همین یاه
،یمک شخب رد .دش ماجنا هتفایراتخاس
.دندش یروآدرگ نابایخ رد ناکدوک اب هتفایراتخاس ةبحاصم ماجنا اب مزلا تاعلاطا هداد لیلحت هبحاصم زا لصاح یاه
ثحب و اه ماجنا اوتحم لیلحت شور هب ،یهورگ یاه
تفرگ نیدب . طبض تاعلاطا هک بیترت ثحب و یدیلک ناعلطم اب هبحاصم زا هدش
یهورگ یاه
هب نآ ةجیتن و دش یراذگدک ناکدوک اب زکرمتم یراذگدک تقد شیازفا روظنم
یکی یوس زا اه
جیاتن ساسارب .دش حیحصت موزل تروص رد و ینیبزاب ،عیرس یبایزرا ،میت دارفا زا رگید یراذگدک یلصا تاقبط ،اه
زا یضعب ،تاقبط و اهدک مئاد ةسیاقم اب و دندش جارختسا تاعلاطا
هتفای یناوارف .دندش یدنبروحم ،هعلاطم فادها هب هجوت اب و دندش ماغدا مه اب هباشم تاقبط یاه
مرن زا هدافتسا اب و دش فیصوت زین یمک رازفا
رئوکسا یاک نومزآ اب نآ یرامآ لیلحت SPSS
.تفرگ ماجنا هب هجوت اب هب روشک لک یتسیزهب نامزاس ینوناق فیاظو
رد ینابایخ ناکدوک یلوتم اهنت ناونع
1روشک زا یرگشسرپ و ارجا زوجم ،روشک یتسیزهب نامزاس زدیا لرتنک و یریگشیپ ةتیمک ریبد ، قلاخا ةتیمک یوس زا ،هعلاطم لحارم یمامت نینچمه .داد رارق قیقحت میت رایتخا رد ار ناکدوک
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 . بوصم ساسارب ة
52 / 124 خروم 27 / 23 / 1358 ریز دارفا( ینابایخ ناکدوک یهدناماس ،روشک یرادا یلاع یاروش
18 دهعرب )لاس ة
رد و یتسیزهب نامزاس یلااب دارفا دروم
18 گلو و نایدکتم( لاس دهعرب )نادر
ة اب روشک ترازو
نامزاس یراکمه .تسا یتسیزهب نامزاس هلمج زا فلتخم یاهداهن و اه
31 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
لع هاگشناد رد دک اب و یسررب ،یشخبناوت و یتسیزهب مو
USWR.REC.93.1
رد .دش بیوصت
ثحب یمامت هب ،ناکدوک اب یهورگ یاه
و دش هداد حیضوت هسلج فادها ،کرد لباق و نشور روط
تکرش یارب ناکدوک قح رب دیکأت نمض تکرش ای ندرک
یهافش تیاضر ،هعلاطم رد ندرکن
ش هتفرگ یهورگ ثحب ماجنا یارب ناکدوک هک یکچوک مان ره اب هک دش تساوخرد ناکدوک زا .د
لیام یارب ناکدوک نینچمه .دننکن نایب ار دوخ یگداوناخ مان و دننک تکرش یهورگ ثحب رد ،دنا
.دندوب دازآ ،ینامز ره رد ثحب زا جورخ ای دورو
يگژيو تيعمج ياه يتخانش
هتفای رهش ینابایخ ناکدوک زا یمین زا شیب هک داد ناشن اه ( دنتسه یناریا ،نارهت
4 / 73 ،)دصرد
نآ زا یهجوت نایاش شخب زین یناغفا ناکدوک اما یم لیکشت ار اه
( دنهد 3 / 31 زا یشخب .)دصرد
( دنتسه یلوک یناریا ناکدوک ،نارهت رهش ینابایخ ناکدوک 2
/ 17 توافتم راک و یگدنز هک )دصرد
دودح رد .دنراد یناریا ناکدوک ریاس و یناغفا ناکدوک اب کی
رتخد ،نارهت ینابایخ ناکدوک مراهچ
( 7 / 27 ،ینس رظن زا .دنتسه رسپ هیقب و )دصرد 8
/ 7 ریز ،ناکدوک دصرد 12
،لاس 3 / 47 دصرد
نیب 12 ات 17 و لاس 3 / 48 نیب دصرد 17
ات 18 .دنتسه لاس
ينابايخ للع ناكدوك ندش
عیاش زا یکی خساپ نیرت
ینابایخ تلع دروم رد شسرپ هب اه اکدوک ندش
هاگدید ساسارب ن یاه
بحاص هداوناخ یداصتقا تیعضو ،ناکدوک و نارظن دمآرد هکارچ ؛تسا دمآرد بسک و اه
رد ناکدوک تاراهظا ساسارب .تسین یفاک یگدنز جراخم یارب تیعمجرپ ةداوناخ تسرپرس ( تسا هداوناخ شاعم هب کمک ،نابایخ رد ناکدوک راک تلع نیرتلااب زین یمک ةعلاطم 3
/ 57
)دصرد ( یناغفا ناکدوک اما ،دنرادن یتوافت مه اب ثیح نیا زا نارسپ و نارتخد . 4
/ 81 )دصرد
( یناریا ناکدوک زا شیب 5
/ 15 شرازگ هداوناخ شاعم هب کمک ار دوخ ندرکراک تلع )دصرد
هدرک دنا (
p< 0.000
).
یسرتسد رد یناوتان و یمسر شزومآ هب یناغفا ناکدوک زا یرایسب نتشادن
هنیزه نیمأت ه
لکشم رانک رد لیصحت یا هداوناخ یداصتقا یاه
ناکدوک ،ناریا رد یناغفا یاه
هب ار یناغفا یم قوس نابایخ رد راک یوس
هداوناخ .دهد تیعمجرپ ،یناغفا ینابایخ ناکدوک یاه
دنا
هداوناخ نیا ناردپ و مک یاهراک هب اه
.دنراد لاغتشا یدمآرد
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
34
- نارتخد یهورگ ثحب 12
ات 14 :یناغفا لاس و هدرم هک ههام راهچ و لاس کی نم یاباب
یم راک مردارب .هنک
72 و هدرم شرهوش هک هلاس هس مه مرهاوخ .میرفن راهچ ام .هشقوقح نموت
یم یگدنز ام اب .هراد هچب مه ات ود و هنک
هورگ یضعب یارب یناریا دننام اه
هب ناکدوک راک ،یلوک یاه شور و تنس کی ،نارتخد هژیو
د .تسا یگدنز یلاحر
یم هرانک راک زا یناوج نینس رد نادرم زا یرایسب هک هداوناخ دمآرد ،دنریگ
هچب و نانز راک زا ًاتدمع یم نیمأت اه
هداوناخ زا یرایسب نینچمه .دوش بسک یارب ،یلوک یاه
هب دمآرد لکشم اب ،همانسانش نتشادن لیلد هجاوم یقوقح یاه
نینس رد یلوک نارسپ و نارتخد .دنا
نییاپ یم جاودزا هداوناخ و دننک
یارب یزایتما ،نارتخد ندرکراک بوخ .دنراد یتیعمجرپ یاه
نآ جاودزا یم بوسحم اه
نادنزرف نتشاد یارب یکرحم دوخ ،ناکدوک ندرکراک تنس و دوش
.تسا رتشیب دمآرد بسک و ددعتم - نارتخد یهورگ ثحب 14
ات 18 نیا ام :یلوک ةلاس یم راک همه
ادرف هگا هک مینک بحاص
یم هچب هنوخ نارهت یکی .میشاب هتشاد روتوم هی .میشاب هتشاد نیشام .میشاب هتشاد هنوخ هی ،میش
یتقو نم نوچ .ناتسرهش یکی ،میشاب هتشاد 27
ای 21 هگید .مشاب فقس هی ریز دیاب ،دش ملاس
یمن هچب دعب .هارراهچ رس مرب منوت یم ور م
.متسرف
یزهب نامزاس سانشراک کی ةدیقع هب هداوناخ زاین ،یتس
ةدمع عنام ،ناکدوک دمآرد هب اه
هداوناخ ،ناکدوک یضعب رظن هب .تسا هناخ و لیصحت هب نابایخ زا ناکدوک ندنادرگرب یارب اه
هب نلااسگرزب و نیدلاو هچب ،دننک راک دوخ هکنیا یاج
یم راک رس ار ناشیاه نآ و دنتسرف
زا اه
نآ ،نیدلاو هکنیا راک هب روبجم ار اه
یضاران ،دننک یم .دنا
هنیزه نایم رد هنیزه ،هداوناخ لومعم یاه
هک تسا یجراخم زا یکی زین ناکدوک لیصحت یاه
یم ببس هداوناخ ناکدوک دوش مک یاه
هب راچان هب و دنوش جراخ شزومآ ةخرچ زا دمآرد راک
.دنروآ یور رتخد - 14 دیاب هتفه هب هتفه ،مشاداد ةسردم :یناریا ةلاس 7
وت رازه بوخ .هربب نام
نیا یمن یروط یم شهب ،هرادن منامام هک ییاه عقوم ًلاثم .هش
نوا .دایب وگب تنامام هب نگ نم تقو
یم مدوخ هشیمه هسردم مر
یم نوش مک ام مگ یمن ؛میدمآرد یم .میدب مینوت
ام لکشم هگید نیا هگ
هتفه ام اب مشاداد نیمه هساو .تسامش لکشم ؛تسین یم یا
چره .راک تفر یم راک ی
یم ،هنک هد
.هسردم
33 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
کچوک هورگ رد لکشم ،نارهت ینابایخ ناکدوک زا یرت
ره ای کی توف دننام یگداوناخ یاه
نآ قلاط ،دلاو ود لکشم ریاس ،کدوک یتسرپرس نتفریذپن و اه
دننام نیدلاو ییادج زا سپ یاه
اکدوک اب یناور و یسنج ،یمسج تنوشخ ،یردامان و یردپان اب یگدنز طیارش لکشم و ن
یاه
نت و دایتعا دننام نیدلاو نآ ،یشورف
یم قوس هناخ زا یگشیمه ای تقوم جورخ هب ار اه .دهد
هب هن ناکدوک ،هولاع هنیزه نیمأت یارب هکلب ،یگدنز یداع جراخم نیمأت یارب اهنت
نوچ ییاه
یم نابایخ رد راک هب روبجم زین نیدلاو دایتعا .دنوش
:یرادرهش لوئسم - لکشم
یاه هداوناخ دایتعا .تسه مه هگید لئاسم .تسه یداصتقا
هچب .تسه تسد .هرادن ردپ .هدرک نوریب ور هچب هداوناخ ای ندرک شتیذا و رازآ هداوناخ هک یا
هچب هک هیلیلاد انیا .یردامان ای هردپ تسد ،هرادن ردام ای ؛هتسنوتن ردام و هردام نوبایخ دراو اه
یم .نش ،ناکدوک نیا زا یدادعت هداوناخ زا
یم رگید یاهرهش ای نارهت رد دوخ یاه نوچ و دنزیرگ
نآ یگشیمه ای تقوم ةناخ نابایخ ،دنرادن یهانپرس یم اه
زکارم ناسانشراک ،تهج نیا هب .دوش
یم مان رارف کدوک ناونع اب ناکدوک هورگ نیا زا رتشیب ،یتلود ،ناسانشراک زا یکی ةتفگ هب .دنرب
زا ناکدوک نیا زا یضعب یب ناکدوک یرادهگن زکارم
هدرک رارف تسرپرس نابایخ یهار و دنا
هدش مک و هداوناخ رد ناکدوک دادعت ندوبدایز .دنا هداوناخ یعلاطا
،کدوک اب بسانم راتفر زا اه
یم ببس یهاگ تنوشخ عوقو رما نیا و دریگن لکش هداوناخ و کدوک نایم یدج یگتسبلد دوش
یم لیهست هداوناخ رد ار ک .دنک
یم راک یتقو یتح ناکدو هب نتشگزابرید دننام یلیلاد هب ،دننک
تعاس رد ندرکنراک ای مک دمآرد ،هناخ هب تسا نکمم ،زور زا ییاه
.دنوش هیبنت تدش
نارسپ یهورگ ثحب - 12
ات 14 .مدوب هدیسرت .مدوب هدرکن راک نم راب کی :یناغفا ةلاس
یم ار نم هناخ مورب متفگ خ ،یتسیزهب متفر .دننز
،دز گنز مردام دعب .مداد یتسیزهب تسد ار مدو
یم ،یدوب هدرکن مه راک تفگ ینابصع مه مردپ .هناخ متفر نم ؟یتسیزهب یتفر ارچ ؛هناخ یدمآ
.دز تشم شتسد تفرگ .دز تشم اب ار نم تفرگ ،دوب نت و داوم فرصم دننام ،هداوناخ بولطمان طیارش هب مه ار هداوناخ دارفا ریاس ،یشورف
ابایخ یم ن .دناشک هچب ام :یتلود ریغ زکرم سانشراک - یمن هنوخ وت .دوب یپسور شردام هک میتشاد یا
تسنوت
یم حبص زا .هراد هگن ور انیا یم نوشعمج ام رهظزادعب ،نوبایخ وت دندموا
یم ،میدرک شیپ دندموا
یم ییاذغ هی یتح ام ،دندروخ
5 و 8 یم بش یم رد روز هب میدرب نوبایخ وت هک میدز
.ننومن
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
33
یم حیجرت هناخ تخس تیعقوم هب ار نابایخ طیارش دوخ ،ناکدوک یضعب نابایخ هب و دنهد
یم یور هب .دنروآ یقوشم ،هناخ طیارش اب هسیاقم رد ،نآ دمآرد و یدازآ و نابایخ ةبرجت هک هژیو
یم نابایخ زا جورخ عنام هک تسا کچوک هورگ نیا .دوش
هب ،ینابایخ ناکدوک رت فعض لیلد
دج تیامح رد ی رارق نابایخ طیحم یاهرطخ ضرعم رد لوا هورگ زا شیب ،یگداوناخ یاه
یم .دنریگ هلصاف اب ،هداوناخ شاعم هب کمک زا سپ ( یصخش یلام نیمأت ،هجوت لباق یا
3 / 33 و )دصرد
( هداوناخ و هناخ طیحم بولطمان طیارش 2
/ 13 مهم )دصرد دوخ رظن زا ناکدوک راک للع نیرت
نآ ناونع اه لودج .تسا هدش 1
نآ دوخ رظن زا ار ناکدوک راک للع ، یم ناشن اه
.دهد
لودج 2 ،نارهت رهش ينابايخ ناكدوك راك للع . 2932
ينابايخ راك تلع )دصرد( يناوارف
هداوناخ شاعم هب کمک 212
( 3 / 57 )دصرد
یصخش یلام نیمأت 33
( 3 / 33 )دصرد
لیصحت ینوناق عنم 1
( 3 / 2 )دصرد
هنیزه نیمات لیصحت
24 ( 1 / 8 )دصرد
لیامت لیصحت هب نتشادن 12
( 3 / 4 )دصرد
لیصحت هنیزه نتشادن 8
( 3 / 2 )دصرد
لیصحت زا هداوناخ تعنامم 1
( 1 / 2 )دصرد
طیحم بولطمان طیارش 35
( 2 / 13 )دصرد
یب یتسرپرس 24
( 1 / 8 )دصرد
هداوناخ رابجا 28
( 3 / 12 )دصرد
عمج 253
( 122 )دصرد
نز و راك ياهرطخ نابايخ رد يگد
هرطاخم اب نابایخ رد یگدنز و راک هب ناکدوک یارب یفلتخم یاه
کچوک ناکدوک هژیو هارمه رت
ریخأت هب ار ناکدوک یناور و یسنج ،یمسج دشر ینابایخ راک هک دندقتعم ناسانشراک .تسا یم .دزادنا يسنج و يمسج ياهرطخ هیذغت تیعضو ،ینابایخ ناکدوک و دنرادن یبسانم یا
ینلاوط تاعاس نآ ،نابایخ رد ندوب
رد ار اه
بآ طیارش ضرعم یم رارق یثداوح و بولطمان ییاوهو
نلااسگرزب یفاکان تبقارم یفرط زا .دهد
33 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
یداصتقا طیارش و -
یم ببس هداوناخ یعامتجا یفاک ینامرد و یتشادهب تبقارم ناکدوک دوش
انیسکاو ،ناکدوک زا یرایسب یارب هلمج زا ،دنشاب هتشادن .تسا صقان ای تسا هدشن ماجنا نویس
لکشم زا ناکدوک ( امرگ و امرس لمحت نوچ ییاه
2 / 42 هنسرگ ،)دصرد ( ندنام
5 / 34 ،)دصرد
( نیشام اب فداصت 2
/ 32 ضیرم و )دصرد ( ندش
5 / 24 هب ،)دصرد عیاش زا یضعب ناونع
نیرت
لکشم هدرب مان نابایخ رد دوخ یاه لکشم یضعب .دنا
هورگ رد اه زا ییاه
عیاش ناکدوک ؛تسا رت
( اهرتخد ،لاثم یارب 3
/ 42 ( اهرسپ زا شیب ،)دصرد 2
/ 23 ( نیشام اب فداصت )دصرد
p< 0.034
)
نیمه و ( اهرتخد روط 4
/ 32 ( اهرسپ زا شیب )دصرد 7
/ 21 ( ندشرامیب ،)دصرد
p< 0.05
) ار
هدرک شرازگ نیمه .دنا
( یناریا ناکدوک روط 1
/ 42 ( یناغفا ناکدوک زا شیب )دصرد 3
/ 21 )دصرد
هنسرگ هدرک هبرجت ار نابایخ رد ندنام ( دنا
p< 0.002
ار دوخ ةژیو یاهرطخ زین لغاشم یضعب .)
یرامیب داوم اب سامت هلمج زا ؛دنراد لکشم زا ،تاعیاض رد دوجوم یاز
ناکدوک صاخ یاه
هلابز هب ؛تسا درگ هدافتسا گنرس اب بیسآ هژیو
هلابز نایم رد هدش ه سوریو لاقتنا رد ،اه
و تیتاپ
یم افیا شقن زدیا هدیدزد و یسنج و یمسج رازآ .دنک
ینارگن زا یکی ،ندش یگشیمه یاه
هب ،نارسپ و نارتخد نایم ،ینارگن نیا و تسا ینابایخ ناکدوک نییاپ نینس رد هژیو
کرتشم رت
.تسا نارتخد یهورگ ثحب - 12
ات 14 :یناغفا ةلاس داتعم نیا ًلاثم
یم ور اهراک نیا مه اه ننک
؛
یم ًلاثم هچب ندزد یم ور اه
یم .نرب مشچ ،نشک یمرد ور نوشاه
همه .نرآ ،نرایمرد ور نوشزیچ
یم یم نرب یم هشیش نشورف .نوشدوخ یارب نریگ
و تسا ینابایخ راک یاهدمایپ زا مه ناکدوک یسنج رازآ 4
/ 7 ار یسنج رازآ ،ناکدوک دصرد
هدرک شرازگ هب ؛دنا
( اهرتخد هژیو 5
/ 12 یب ،)دصرد ( اهرسپ زا ش
5 / 2 یسنج رازآ عوقو زا )دصرد
هداد ربخ ( دنا
p< 0.004
رد ناسانشراک هک تسا یدادعت زا شیب نآ عوقو دراوم ًلاامتحا اما ،)
یم رارق نآ نایرج .دنریگ
هچب زا دروم نیدنچ هب :یتلود ریغ زکرم سانشراک - نیمز رد ام یاه
فارطا یزرواشک یاه
نم رظن هب .دندرک زواجت یررهش یتقو ،
4 - 7 یم شرازگ دروم ینعم ،دوش
هک تسا نیا شا
یم قافتا رتشیب یلیخ زا طقف ام هک دتفا
4 - 7 یم علطم نآ دروم .میوش
هرطاخم :يعامتجا و يناور ياه یاهراتفر ضرعم رد هرمزور لکش هب نابایخ رد ناکدوک
یم رارق مدرم نیهوت و زیمآریقحت رد هکنیا زا ناکدوک زا یضعب .دنریگ
دنراد لاغتشا راک هب نابایخ
نآ نایانشآ تسا نکمم و یم یگدنمرش ساسحا ،دننیبب نابایخ رد ار اه
.دننک
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
33
نارتخد یهورگ ثحب - 12
ات 14 یم لاف نوبایخ وت هک ییانیا مناخ :یناغفا ةلاس ،دنشورف
تسود زا مه و اه
هسردم یا یم هک نوشاه یم تلاجخ یلیخ ،دننیب
نوا ور نوشور و دنشک یرو
یم .دننکب ور راک نیا هک دنروبجم یلو ،دننک هب ؛تسا رتدیدش ساسحا نیا ،لغاشم یضعب دروم رد هلابز ناکدوک هژیو
راک هب تبسن ،درگ
هداوناخ یریگتخس هب هجوت اب .دنراد یفنم ساسحا دوخ یسنج طباور دروم رد یناغفا یاه
ینارگن زا یکی ،نارتخد ینابایخ راک زا یناغفا نارتخد یاه
بسچرب ، طباور دروم رد ندروخ
.تسا هدنیآ رد رسمه ةداوناخ یوس زا ندشریقحت و یسنج تفخ دارفا طسوت وا ةنازور دمآرد و لوپ نتفرگ و کدوک هار رس رب نداتسیا یانعم هب ندش
گرزب یوق و رت نیا رب هولاع .تسا ینابایخ ناکدوک نایم رد یجیار ةبرجت زین رت
ناکدوک ،اه
ت اب هراومه یریگتسد و سانجا فیقوت زا ،یرادرهش و یماظتنا یورین نارومأم راتفر رطخ و سر
تشگ طسوت عمج یاه
هجاوم یرادهگن زکارم رد ندنام و لاقتنا و ینابایخ ناکدوک یروآ .دنا
یم وشلیاسو .هرآ :یناریا نارسپ یهورگ ثحب - یم شلابند ،دنریگ
ور شیشوگ ،دننک
یم یم شروبجم ای دنریگ دننک
تفگ یکی .یشورفتسد متفر مدوخ نم .هرخب ینتسب نوشارب هک
یم ور تلیاسو لااو ؛یدب لوپ نم هب دیاب یم ارومأم هب ام .مریگ
مه یتسیزهب و یرادرهش زا .میگ
یم ور نوشلیاسو و نایم نو هی اب .نایم یم و شوت نراذ
هتفرگ یرادرهش مه و یتسیزهب مه .دنرب
.ور ام 4 / 84 ناکدوک زا دصرد هدرک شرازگ
،یرادرهش یوس زا هک دنا 8
/ 12 یوس زا دصرد
و یماظتنا یاهورین 1
/ 11 هدش ریگتسد یتسیزهب یوس زا دصرد هب ناکدوک نیا .دنا
نیگنایم روط
7 / 2 هدش ریگتسد هبحاصم زا لبق هام شش رد راب دوخ سانجا فیقوت ناکدوک نینچمه .دنا
( 4 / 33 کتک و تناها ،)دصرد نارومأم زا ندروخ
( 4 / 25 کتک و )دصرد فرط زا تناها و ندروخ
( مدرم 2 / 11 هدرک شرازگ ار )دصرد ( اهرتخد .دنا
8 / 21 ( اهرسپ زا شیب )دصرد 8
/ 11 زا )دصرد
هدروخ کتک مدرم ( دنا
p<0.007
( نارسپ سانجا اما ،) 7
/ 17 ( نارتخد زا شیب )دصرد 3
/ 45
یم فیقوت نابایخ رد )دصرد ( دوش
p< 0.01
).
نیمه ناکدوک روط گرزب
( رت 17 ات 18 شیب ،)لاس
کچوک زا ( اهرت
12 ات 14 ،لاس 1 / 32 ( دنتسه سانجا فیقوت ضرعم رد )دصرد
p< 0.01
).
زا
( یناریا ناکدوک یفرط 5
/ 32 ( یناغفا ناکدوک زا شیب )دصرد 3
/ 11 کتک نارومأم زا )دصرد
یم ( دنروخ
p< 0.007
،) .تسین یتوافت نارسپ و نارتخد نیب ،ثیح نیا زا اما
33 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
3 ةرامش ، 1 راهب ، 1433
کدوک و یزاب ناکما زا مه ار ناکدوک ،نابایخ رد راک یم مورحم ندوب
تصرف مه و دنک
نآ زا ار یریگدای و شزومآ یم بلس اه
یم ریثأت نانآ ةدنیآ رب و دنک دودحم تراظن .دراذگ
هب ار ناکدوک ،نلااسگرزب شورفودیرخ دننام هناراکهزب یاهراتفر اب یریگرد ضرعم رد یناسآ
رس ،ردخم داوم یم رارق یراکهزب و تق
هداوناخ یاضعا ،دراوم زا یضعب رد .دهد ،ناکدوک یاه
گرزب نارهاوخ و ناردارب ای ردام و ردپ لثم لوغشم راک هب ناکدوک رانک رد نابایخ رد ،رت
زا و دنا
نآ زا رود یم تبقارم اه
هب .دننک نیا یم شلات ،بیترت شهاک ار ینابایخ راک یاهرطخ ات دننک
ما ،دنهد یمن ناکدوک ةمه لماش تبقارم نیا ا .دوش
هداوناخ ،یتلود ریغ و یتلود ناسانشراک بلغا ةتفگ هب شیب ار دوخ یتنس راتخاس ،یناغفا یاه
هداوناخ ریاس زا یم ظفح اه
هب .دنراد دوخ ناکدوک رب یرتشیب لرتنک و دننک نیا
راک هچرگا ،تهج
و یگدرتسگ ،تسا عیاش نابایخ رد یناغفا ناکدوک رد راک و هداوناخ زا یشان بیسآ نازیم
هورگ ریاس زا رتمک یناغفا ناکدوک رد ،نابایخ یلاحرد ؛تسا ینابایخ ناکدوک یاه
کبس هک
هداوناخ یگدنز نینس زا ناکدوک ندرکراک تنس و یمسر جاودزا نتشادن هلمج زا ،یلوک یاه
هب ار یلوک ناکدوک ،نییاپ بیسآ ضرعم رد تدش
ایپ و نابایخ یاه یم رارق نآ یاهدم
.دهد
ینابایخ یاهرطخ تسا دقتعم یتلود ریغ زکارم ناسانشراک زا یکی هن ،ناکدوک ندش
رب اهنت
نآ یلاسگرزب رب هکلب ،یکدوک یم ریثأت زین اه
:دراذگ
یم دیدهت ار ینابایخ ناکدوک هک ییاهرطخ زا یکی :یتلود ریغ زکرم سانشراک - ،دنک
طابترا نتشادن ا یعامتجا یاه
و هعماج هب دورو زا ،یناوجون نارود زا سپ ینابایخ ناکدوک .تس
هفرح رد لاغتشا ینابایخ گنا .دنراد تشحو ینف یاه
هب نانچمه دشر و یگدنز ریسم رد ،ندوب
یم بیسآ ناکدوک .دنز
لودج 2 لکشم ، یم نایب ناکدوک دید زا ار نابایخ رد ندوب زا یشان یاه .دنک
لودج 1 لکشم . نابايخ ياه ،نارهت رهش ينابايخ ناكدوك يارب
2932
لکشم نابايخ ياه يناوارف
نیشام اب فداصت 81
( 2 / 33 )دصرد
ندشریگتسد 11
( 1 / 23 )دصرد
یسنج ندیدرازآ 14
( 4 / 7 )دصرد
هدیدزد ندش 4
( 7 / 1 )دصرد
مگ ندش 8
( 1 / 3 )دصرد
،نارهت رهش رد ينابايخ ناكدوك تيعضو عیرس يبایزرا 1431
33
ج همادا لود 1 لکشم . ،نارهت رهش ينابايخ ناكدوك يارب نابايخ ياه 2932
لکشم نابايخ ياه يناوارف
یتیامح زکارم هب ندرب 17
( 8 / 7 )دصرد
تیبرت و حلاصا نوناک هب ندرب 17
( 8 / 7 )دصرد
هلماح ندش 1
( 4 / 2 )دصرد
کتک و تناها مدرم زا ندروخ
42 ( 2 / 11 )دصرد
هنسرگ ندنام 32
( 5 / 34 )دصرد
کتک نلااسمه زا ندروخ 13
( 1 / 21 )دصرد
سانجا فیقوت 122
( 4 / 33 )دصرد
ضیرم ندش 14
( 5 / 24 )دصرد
امرگ و امرس لمحت 124
( 2 / 42 )دصرد
باوخ یارب ییاج نتشادن 27
( 5 / 3 )دصرد
کتک و تناها نارومأم زا ندروخ
51 ( 4 / 25 )دصرد
تفخ ندش 22
( 7 / 8 )دصرد
عمج 273
( 122 )دصرد
بيسآ طيحم رياس ياه راك ياه
هب ،ینابایخ ناکدوک زا یدادعت نت
ناکم رد بوا لوغشم راک هب زین نابایخ زج یرگید یاه
.دنا
بیسآ ضرعم رد ،نابایخ رد ناکدوک دنچره هب ،دنراد رارق یناور و یسنج ،یمسج فلتخم یاه
ناکم رد اهرطخ نیا ،ناسانشراک زا یدادعت رظن هاگراک ةتسب یاه
ریاس و امرفراک یوس زا اه
.تسا رتشیب ناکدوک نامزاس قباس لوئسم - نیا هک مه یرگید ثحب :یتسیزهب
هرهب ،دنراد اه نآ زا یشک
رد اه
طیحم نامز مه هک تسه ناتدای ار شرازگ نآ امش .تسا تخس طیارش رد یراک یاه 12
رد رفن
هزاورد یم جلف راغ شفک ةنشاپ دیاب هک دوب نیا دنهد ماجنا دندوب روبجم هک یراک ؟دنوش
یم یمن بسچ و دندنابسچ لاح هچ مناد
هک تشاد یت 12
مه رفن .دندوب هدش جلف نامز
ناکم رد راک اب هسیاقم رد نابایخ رد راک ،ناکدوک راک نلااعف زا یضعب ةدیقع هب هتسب یاه
یا
هاگراک نوچ یدیلوت و اه
یرتشیب ییاناوت و رتشیب لمع یدازآ ،نابایخ رد ناکدوک .دراد ییایازم اه
هب .دنراد دوخ زا تبقارم یارب یم هولاع
دنریگب رایتخا رد ار دوخ دمآرد زا یشخب لقادح دنناوت
