اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی اولین همایش ملی ایده مح

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

923

تاعیاض یور رب هتفای دشر یفدص چراق زا هنوگ ود درکلمع یسررب هدش ینغ

تلاوصحم

فلتخم یتعنص و یزرواشک

یسامیک یلعسابع

،1

ناضمر شویراد

2

نارآ یدهم ،*

و3

یرقاب اضر

4

مولع دشرا یسانشراک یوجشناد1

ینابغاب .لباز هاگشناد یزرواشک هدکشناد زبس یاضف و ینابغاب مولع هورگ ،

2

)یزبس حلاصا و یژولویزیف( ینابغاب مولع رایداتسا*

، .لباز هاگشناد یزرواشک هدکشناد زبس یاضف و ینابغاب مولع هورگ

ینابغاب مولع رایداتسا3

)هویم حلاصا و یژولویزیف(

، زبس یاضف و ینابغاب مولع هورگ .لباز هاگشناد یزرواشک هدکشناد

لباز هاگشناد یزرواشک هدکشناد زبس یاضف و ینابغاب مولع هورگ یبرم4

.

:لووسم هدنسیون * [email protected]

هدیکچ نیا رد شهوژپ لمکم و یتعنص و یزرواشک تلاوصحم فلتخم تاعیاض زا ییایمیش یاه

زنگنم تافلوس ،هروا و موینومآ تافسف ،

ازیروکیام چراق یتسیز یاه لمکم تسوپمک یمرو و

چراق درکلمع شیامزآ نیا رد .دش هدافتسا یاه

ییلاط یفدص یتروص و

د ر

یفداصت ًلاماک حرط هیاپ رب لیروتکاف تروص هب یا هناگادج شیامزآ ود بلاق تفرگ رارق یبایزرا دروم

دن هک داد ناشن جیاتن .

( نیرتشیب 00

/ 2079 ( نیرتمک و )مرگ 20

/ 813 یا هویم مادنا لک درکلمع )مرگ ییلاط یفدص چراق

تشک رتسب هب بیترت هب

تشاد صاصتخا ازیروکیام اب هدش ینغ امرخ لخن گرب تاعیاض تشک رتسب و زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک .

نینچمه

( نیرتشیب 1499

( نیرتمک و )مرگ 80

/ 904 نزو )مرگ مدنگ شلک تشک رتسب هب بیترت هب نوملاس یفدص چراق یا هویم مادنا

( نیرتشیب نینچمه .تشاد صاصتخا امرخ گرب تاعیاض تشک رتسب و 1312

یفدص چراق یا هویم غلاب مادنا رت نزو )مرگ

لمکم هس اب لمکم نیا نیب یراد ینعم توافت زین و تشاد صاصتخا زنگنم تافلوس ییایمیش لمکم هب نوملاس ییاذغ

زا رگید

درکلمع رظن نوملاس یفدص چراق

لامتحا حطس رد 5

رتسب ار زنگنم تافلوس و مدنگ شلک بیکرت نیاربانب .تشاد دوجو دصرد

.ددرگ یم هیصوت یفدص چراق دیلوت تهج یبسانم تشک :یدیلک یاه هژاو دنامسپ

، ییاذغ یاه لمکم ،یلآ تابیکرت

، مویلسیم .

همدقم یاهراکهار زا یکی یم یفدص ییاه چراق رد دوجوم یکیژولویب تیفرظ زا هدافتسا یزرواشک یاهدنامسپ زا هنیهب هدافتسا یارب مهم

یارب یرتسب ،یرابجا تاعیاض زا ناوت یم ،یزلولسونگیل هدیچیپ تابیکرت هدننک هیزجت ییاه میزنآ دوجو هب هجوت اب هک یروط هب ،دشاب درک هدافتسا چراق دیلوت یزیزع(

، 1376 و

،رف نایروپ و نایئاضر 1396

).

یلآ یاه لمکم اب تشک رتسب یزاس ینغ تیمک رب دناوت یم

یدیلوت یاه چراق دشاب راذگ رثا

(

Hoa et al., 2015

) . اب هدش ینغ جنرب شلک تشک رتسب رد هک تسا هدیدرگ صخشم 5

/ 0 دصرد

،نژورتین 3

/ 0 و رفسف دصرد 3

/ 0 چراق یکیژولویب نامدنار ،میساتپ دصرد ات یفدص

32 / 156 ( تفای شیازفا دصرد

Rahman et al.,

.)2013

رتشیب هیزجت ببس یتسیز لمکم ناونع هب چراق یعون اب جنرب شلک تشک طیحم یزاس ینغ هک دیدرگ صخشم یشهوژپ رد ( دش ادیرولف چراق یا هویم مادنا نزو شیازفا زین و تشک رتسب نینگیل

Mapanao et al., 2016

).

هک یشهوژپ رد اهرتسب زا

لمکم و

یئاذغ یاه هک دیدرگ صخشم دوب هدش هدافتسا یفدص چراق دیلوت تهج یفلتخم

یامرخ هریش 3

هزادنا تافص رب رثا نیرتشیب دصرد

دجنک تشک طیحم زا رتشیب امرخ گرب تشک طیحم یور رب چراق درکلمع یسررب نیا رد نینچمه تشاد یفدص چراق هدش یریگ شرازگ دیدرگ اسح و هیقف(

،یم 1388 .) فلتخم تشک یاه طیحم یسررب قیقحت نیا یلصا فده زین و

یاذغ یاه لمکم شقن ی

)ارتسبوس ای تشک طیحم( یلآ تابیکرت یزاس ینغ رد فلتخم چراق

یاه ییلاط یفدص زا یتروص و

یم لوصحم درکلمع نازیم رظن

دشاب ییلاط هنوگ یفدص چراق ارتسبوس بسانم نویسلاومرف ات یتروص و

تهج .ددرگ صخشم نآ یراجت دیلوت

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

924

شور و داوم اه

شهوژپ نیا هناگادج شیامزآ ود تروص هب

)دنتفرگ رارق شیامزآ دروم هناگادج روط هب یتروص یفدص چراق و ییلاط یفدص چراق(

ب ه

اب یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد و لیروتکاف تروص 3

رارکت لاس رد 1396 یاه طیحم زا شهوژپ نیا رد .دش ماجنا ،هرا کاخ تشک

( مدنگ شلک و هرا کاخ طولخم ،امرخ لخن گرب تاعیاض ،مدنگ شلک 1:1

( امرخ لخن گرب تاعیاض و هرا کاخ طولخم ،) 1:1

بیکرت ،)

( امرخ لخن گرب تاعیاض و مدنگ شلک 1:1

لمکم و ) ( هروا ییایمیش یاه

10 ساسا رب ،تشک رتسب مرگولیک ره یازا هب رتیل رد مرگ

م تافلوس ،)رت نزو ( زنگن

7 ( موینومآ تافسف ،)تشک رتسب کشخ هدام ساسا رب مرگولیک رد مرگورکیم 15

ره یازا هب رتیل رد مرگ

یلیم کی( ازیروکیام یتسیز لمکم و )رت نزو ساسا رب ،تشک رتسب مرگولیک حیقلت هدام رتیل

Glomusmosseae

مرگولیک ره یازا هب

( تسوپمک یمرو و )نواپسا 6

دیدرگ هدافتسا )تشک رتسب رت نزو دصرد .

داوم ندش طولخم و تشک یاه طیحم یزاس هدامآ زا سپ

هب رتسب تبوطر ،رتسب هلکشتم 75

- 70 ،تشک یاهرتسب هفاضا تبوطر هیلخت زا سپ .دش هدناسر دصرد 5000

رتسب طولخم زا مرگ

تدم هب ،تشک 50

یقد تبسن هب تشک رتسب حیقلت .دش لیرتسا شوج بآ رد هق 2

ذب اب دصرد ر

هنوگ یفدص چراق یاه

ییلاط و

یتروص .دش ماجنا

یا هویم مادنا درکلمع یریگ هزادنا و یشیاز ،یشیور دشر نواپسا چراق ییلاط هنوگ یفدص یتروص و

زا تکرش چراق نیرآ هیهت دیدرگ . یامد رد چراق مویلسیم یشیور دشر 25

هجرد

ندش دیفس و چراق یاه فیه یشیور دشر هلحرم ندش لماک زا سپ .دیدرگ ماجنا دارگیتناس تشک طیحم

زاف هب دورو یارب طیارش

( دیدرگ مهارف یشیاز

Chang and Miles, 2004

هسیک ره یازا هب مرگ بسح رب رت نزو( درکلمع .) 5

ا )تشک رتسب یمرگولیک مادن

رازفا مرن طسوت شهوژپ نیا زا لصاح یاه هداد .دش یریگ هزادنا یلاتیجید یوزارت زا هدافتسا اب غلاب هدراب

MSTAT-C

هیزجت دروم

زا اهرامیت نیب دوجوم یاه نیگنایم هسیاقم تهج تفرگ رارق سنایراو نکناد یا هنماد دنچ نومزآ

لامتحا حطس رد 5

هدافتسا دصرد

.دیدرگ

جیاتن ییلاط یفدص چراق درکلمع لکش هک یروط نامه 1

( نیرتشیب دهد یم ناشن 00

/ 2079 ( نیرتمک و ) 20

/ 813 هب بیترت هب یا هویم مادنا )رت نزو( لک درکلمع )

دوب طوبرم ازیروکیام اب هدش ینغ امرخ لخن گرب تاعیاض تشک رتسب و زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک تشک رتسب .

نینچمه

رد یرامآ ظاحل زا یراد ینعم توافت لامتحا حطس

5 تاعیاض تشک رتسب اب زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک رتسب نیب دصرد

.تشاد دوجو درکلمع رظن زا ازیروکیام اب هدش ینغ امرخ لخن گرب ینغ مدنگ شلک تشک رتسب نیب یراد ینعم توافت نیا رب هولاع

دوجو درکلمع نازیم ظاحل زا موینومآ تافسف اب زنگنم تافلوس اب هدش هب هجوت اب یلو دنراد رارق یرامآ هورگ کی رد ود ره و تشادن

تشک رتسب درکلمع رادقم نیرتشیب جیاتن نایب رد )اه میزنآ یزاس لاعف رد زنگنم تارثا هب عجار( ثحب تمسق رد هدش هئارا بلاطم لمکم ود نیا نیب یراد ینعم توافت دنچره دیدرگ نایب زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک .تشادن دوجو یرامآ رظن زا

ه نینچم

رد لوصحم درکلمع ریداقم رظن زا موینومآ تافسف اب زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک تشک یاهرتسب لیذ جیاتن هب هجوت اب ت و دنراد رارق یرامآ هورگ کی یمرو اب هدش ینغ مدنگ شلک تشک رتسب نیب نیا رب هولاع دنرادن رگیدکی اب یراد ینعم تواف

ک تسوپم

ازیروکیام اب هدش ینغ مدنگ شلک تشک رتسب نیب یراد ینعم توافت زین و دوش یمن هدهاشم یرامآ ظاحل زا یراد ینعم توافت هروا و .دنراد رارق یرامآ سلاک کی رد ود ره و درادن دوجو تسوپمک یمرو و لکش هب هجوت اب

1 شلک تشک رتسب ،یبیکرت یاهرتسب نیب رد

رب تاعیاض اب مدنگ دوجو یتوافت لوصحم درکلمع ظاحل زا دوب هدش ینغ هروا و موینومآ تافسف و تسوپمک یمرو اب هک امرخ لخن گ

.دنراد رارق یرامآ هورگ کی رد هس ره و تشادن لکش هک یروط نامه

1 هک مدنگ شلک و هرا کاخ یبیکرت رتسب رد ،دهد یم ناشن

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

925

نغ هروا و موینومآ تافسف ،تسوپمک یمرو لمکم هس اب کی رد هس ره و تشادن دوجو یرامآ رظن زا یراد ینعم توافت دوب هدش ی

.دنراد رارق هورگ

لکش 1 . هسیاقم

نیگنایم رب ییاذغ لمکم و تشک رتسب لباقتم رثا لک درکلمع

مادنا یفدص چراق یهدراب ییلاط

:SD ،هراکاخ:WS ،مدنگ شلکPL ،امرخ گرب تاعیاض:SD+WS ،مدنگ شلک اب هرا کاخ:SD+ PL،امرخ گرب تاعیاض اب هرا کاخ:WS+PL.امرخ گرب تاعیاض اب مدنگ شلک

:Urea ،هروا Manganese Sulphate تافلوس :

زنگنم ، Ammonium Phosphate تافسف :

موینومآ ، Mycorrhiza چراق :

Glomus mosseae ،

Vermicompost یمرو :

تسوپمک .

نیگنایم ،نوتس ره رد* رح هک ییاه

فو کرتشم لامتحا حطس رد دنراد 5

دصرد دنرادن یراد ینعم توافت .

یفدص چراق یا هویم مادنا درکلمع یتروص

نیرتمک و نیرتشیب ( مدنگ شلک یبیکرت ریغ تشک رتسب هب بیترت هب یا هویم مادنا نزو

00 / 1499 یبیکرت ریغ تشک رتسب و )مرگ

( امرخ گرب تاعیاض 80

/ 904 ( مدنگ شلک اب هرا کاخ یبیکرت رتسب ود نیب نینچمه .تشاد صاصتخا )مرگ 00

/ 1207 کاخ و )مرگ

( امرخ گرب تاعیاض اب هرا 00

/ 1179 درکلمع ظاحل زا )مرگ لامتحا حطس رد یرامآ رظن زا یراد ینعم توافت غلاب هدراب مادنا لک

5

دوجو دصرد تشادن

ود ره و مه .دنراد رارق یرامآ هورگ کی رد ( غلاب هدراب مادنا لک درکلمع نیرتشیب نینچ

00 / 1312 لمکم هب )مرگ

لامتحا حطس رد درکلمع رظن زا رگید لمکم هس اب لمکم نیا نیب یراد ینعم توافت هک یروط هب ،تشاد صاصتخا زنگنم تافلوس 5 لودج( دراد دوجو دصرد 1

) .

لودج 1 - هسیاقم نیگنایم یاه تارثا رتسب تشک و لمکم ییاذغ رب درکلمع و چراق یفدص یتروص

اهرامیت

تافص تشک رتسب

لمکم

کاخ هرا شلک

مدنگ تاعیاض

امرخ گرب هرا کاخ

شلک اب مدنگ کاخ

هرا اب

تاعیاض امرخ گرب کاخ

هرا اب

تاعیاض امرخ گرب شلک

مدنگ اب تاعیاض امرخ گرب هروا

تافلوس زنگنم تافسف

موینومآ ازیروکیام یمرو

تسوپمک

درکلمع لک

)مرگ(

1060d 1499a 80

/ 904 e 1207c

1179c 1356b

1198b 1198b

1312a 1233b

1078c 1184b

لامتحا حطس رد دنراد کرتشم یا هفرح هک ییاه نیگنایم ،نوتس ره رد* 5

.دنتسه راد ینعم توافت نودب دصرد

ثحب دشر هیلوا

،مویلسیم هیاپ

و ساسا لیکشت مادنا یاه یهدراب چراق ( تسا ،یزیزع 1376 .) عیرست رد دشر یشیور چراق ببس عیرست رد

دورو هب زاف یشیاز هدش و اذل مادنا یهدراب عیرس رت لیکشت یم ددرگ . و هرا کاخ تشک رتسب نژورتین هب نبرک یلااب تبسن هب هجوت اب

مزلا چراق یاه فیه طسوت اهرتسب نیا لماک هطاحا تهج یرت ینلاوط نامز ،امرخ گرب تاعیاض هطاحا تروص رد نینچمه تسا

دریگ یم ماجنا یرتشیب تعرس اب و یتحار هب تشک رتسب زا یئاذغ داوم تشادرب ،چراق مویلسیم طسوت تشک رتسب لماک و عیرس رد عقاو رد .ددرگ یم لیکشت اه رتسب ریاس اب هسیاقم رد )رتشیب نزو( رت نیگنس یاه چراق تشک یاهرتسب زا عون نیا رد نیاربانب نیا .دریگ یم ماجنا یرتشیب تعرس اب هدراب یاه مادنا هب تشک طیحم زا یئاذغ داوم و بآ لاقتنا اهرتسب زا عون

klm

b

lm

gh g

d i

a

jk

e ef

c kl

a

lm

fg fg

d lm

c

n

i ij

e lm

bc

m

gh hi

d

0 500 1000 1500 2000 2500

SD WS PL SD+WS SD+PL WS+PL

لک درکلمع (مرگ)

اهرتسب

Urea Manganese sulphate Ammonium phosphate Mycorrhiza Vermicompost

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

926

ینغ یزاس طیحم تشک هارمه اب لمکم یاه یئاذغ شقن هدمع یا رد نیمأت دشر مویلسیم و

دیلوت غلاب هدراب یاه مادنا دراد چراق

نیاربانب ریداقم درکلمع چراق رد یاهرتسب ینغ

هدش اب هسیاقم رد تشک یاه طیحم

ینغ هدشن تسا رتشیب .

نا رت نزو شیازفا هدراب ماد

لمکم شقن و تشک رتسب ییامیش و یکیزیف راتخاس هب ناوت یم ار زنگنم تافلوس اب هدش ینغ مدنگ شلک رتسب یور رب یدیلوت غلاب سب یزلولسونگیل راتخاس نتسکش رد مهم یاه میزنآ زا یخرب یزاس لاعف رد طیارش تشک رتسب یزاس ینغ .داد تبسن تشک رت

میزنآ زا یخرب تیلاعف تهج یبسانم یطیحم تشک طیحم یزلولسونگیل داوم هک یروط هب دنک یم هدامآ ،اه فیه زا هحشرتم یاه

ضاح شیامزآ جیاتن .دریگ یم رارق چراق یاه فیه سرتسد رد یرتشیب یئاذغ داوم و هدیدرگ هیزجت یرتشیب تعرس اب چراق ب ر

ا

هتفای یاه ( ناققحم ریاس

Shashirekha et al., 2005;Girmay et al., 2016

) نایب هک دندومن ینغ یزاس رتسب تشک چراق یفدص اب

لمکم یاه ییاذغ هب روط هدرتسگ یا دیلوت چراق ار تحت ریثات رارق یم

،دهد یناوخمه دراد

. طیارش یطیحم تهج بسانم تیلاعف

میزنآ اه ببس یم ددرگ هک داوم یزلولسونگیل رتسب

تشک اب تعرس یرتشیب هیزجت هدیدرگ و داوم یئاذغ نآ رد سرتسد م مویلسی رارق

دریگ

( Chang & Miles, 2004; Cunha-Zied & Pardo-Giménez, 2017

نیاربانب .)

چراق یاه یدیلوت رب یور نیا هدش ینغ یاهرتسب

لمکم اب یاه

،یئاذغ نیگنس رت )رتشیب رت نزو(

زا ریاس اهرامیت یم دنشاب . و یماهلا طسوت هدش ماجنا یاه یسررب اب شهوژپ نیا جیاتن

ناراکمه (

Elhami et al., 2008

) هک دندومن نایب هک ییایمیش لمکم نیب

، لمکم ریاس اب هسیاقم رد یرترثوم شقن زنگنم تافلوس

یئاذغ یاه

،تسا هتشاد یفدص چراق درکلمع شیازفا رد .دراد یناوخمه

یلک یریگ هجیتن یاه چراق غلاب هدراب مادنا نزو تفرگ رارق یزاس ینغ دروم هک فلتخم یبیکرت ریغ و یبیکرت یاهرتسب نیب زا ،شهوژپ نیا رد ط

ییلا

یتروص و ( زنگنم تافلوس ییایمیش لمکم اب هدش ینغ مدنگ شلک تشک رتسب زا هدش دیلوت

7 هدام ساسا رب مرگولیک رد مرگورکیم

ک رتسب کشخ رد )تش

هسیاقم اب ریاس دندوب رترب یرامآ ظاحل زا اهرامیت .

عبانم

1 . .ر .ح ،رف نایروپ و .ش ،نایئاضر 1396

.دهشم یهاگشناد داهج تاراشتنا .ناریا رد یدربراک هاگن اب ییوراد یاه چراق دیلوت ینابم و لوصا . 120

.هحفص

2 . .ا ،یزیزع 1376 دیلوت یارب یزرواشک دئاز داوم یریگراکب . .جرک .یزرواشک شزومآ رشن تاراشتنا .ماد کاروخ و یفدص چراق

48 هحفص

3 . .ع ،یماسح و م ،هیقف 1388

.ناریا ینابغاب مولع هرگنک نیمشش .یفدص چراق درکلمع رب ییاذغ لمکم هس و تشک طیحم ود رثا . 3

.هحفص

4. Chang, S.T. and Miles, P.G. 2004. Mushrooms Cultivation, Nutritional Value, Medicinal Effect, and Environmental Impact.

477 pages.

5. Cunha-Zied, D. and Pardo-Giménez, A. 2017. Edible and Medicinal Mushrooms: Technology and Applications. 592 pages.

6. Elhami, B., Alemzadeh-Ansari, N. & Sedighie-Dehcordie, F. (2008). Effect of Substrate Type, Different Levels of Nitrogen and Manganese on Growth and Development of Oyster Mushroom (Pleurotus florida). Dynamic Biochemistry, Process Biotechnology and Molecular Biology. 2 (1): 34-37.

7. Girmay, Z., Gorems, W., Birhanu, G. and Zewdie, S. 2016. Growth and yield performance of Pleurotus ostreatus (Jacq. Fr.) Kumm (oyster mushroom) on different substrates. AMB Express. 6(1):87.

8. Hoa, H., Wang, C.L. and Wang, C. H. 2015.The effects of different substrates on the growth, yield, and nutritional composition of two oystermushrooms (Pleurotus ostreatus and Pleurotus cystidiosus). Mycobiology. 43(4): 423-434.

9. Mapanao, K.M., Abella, E.A., Aquino, D. L. and Kalaw Sofronio, P. 2016. Use of effective microorganisms on enhancing the mycelial growth of Pleurotus florida on unsterilized rice straw. Journal of Biological Engineering Research and Review. 3(1):

30-36.

10. Rahman, M. H., Ahmed, K. U., Roy, T. S., Mandal, M. S. H. and AlamL, M. R. 2013. Effect of chemical fertilizer supplements with rice straw on the growth and yield of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus). IJAT. 9(2):47-51.

11. Shashirekha, M. N., Rajarathnam, S. and Bano, Z. 2005. Effects of supplementing rice straw growth substrate with cotton seeds on the analytical characteristics of the mushroom, Pleurotus florida (Block and Tsao). J Food chem. 92:255-259.