اي ﻧﻮﯾﺎﻓﺘﻪ از ﺗﺬﮐﺮة اﻟﺸﻌﺮاء دوﻟﺘﺸﺎه ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي ﻧﺴﺨﻪ

(1)

ﻪﺨﺴﻧ يﺪﻨﻗﺮﻤﺳ هﺎﺸﺘﻟود ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ زا ﻪﺘﻓﺎﯾﻮﻧ يا

يﺪﻧﺮﻫ ﯽﻤﯾﺪﻧ دﻮﻤﺤﻣ

مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا رﻮﻧ

هﺪﯿﮑﭼ : و ﺪﻨﻠﻫ ،ﺪﻨﻫ رد رﺎﺑ ﺪﻨﭼ نﻮﻨﮐﺎﺗ يﺪﻨﻗﺮﻤﺳ هﺎﺸﺘﻟود ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ پﺎﭼ ناﺮﯾا

. ﺖﺳد ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ

زا دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا ﺪﻨﻤﺷزرا بﺎﺘﮐ ﻦﯾا دﺪﺠﻣ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﮥﯿﻟوا يﺎﻬﺗروﺮﺿ .

ﻪﺨﺴﻧ ﮥﺨﺴﻧ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ،ﺖﺳا ﺖﺳد رد ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ زا ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

ةرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾﻮﻧ 2604

ﺖﺳﺮﻬﻓ رد نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﻪﮐ دﺰﯾ يﺮﯾزو ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ رد ظﻮﻔﺤﻣ ، ﺷا نآ ﻪﺑ ﯽﻄﺧ ﺦﺴﻧ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هرﺎ .

هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ : يﺮﯾزو ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ،ﯽﻄﺧ ﺦﺴﻧ ،ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ ،يﺪﻨﻗﺮﻤﺳ هﺎﺸﺘﻟود .

رد ار اﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ بﺎﺘﮐ يﺪﻨﻗﺮﻤﺴﻟا يزﺎﻐﻟا هﺎﺸﯿﺘﺨﺑ ﻪﻟوﺪﻟاءﻼﻋ ﻦﺑ هﺎﺸﺘﻟود ﺮﯿﻣا 892

دﺮﮐ ﻒﯿﻟﺄﺗ يﺮﻤﻗ .

رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ

رد 1305

ﮏﻠﻣ ﺪﻤﺤﻣازﺮﯿﻣ يﺮﻤﻗ ﯽﺌﺒﻤﺑ رد ار نآ بﺎّﺘُﮑﻟا

) نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ (

دﺮﮐ پﺎﭼ .

رد وا زا ﺲﭘ 1318

رد نواﺮﺑ دراودا يﺮﻤﻗ

نﺪﯿﻟ ) ﺪﻨﻠﻫ ( رد ﺲﭙﺳ و 1335

هدﺮﮐ ﺮﺸﺘﻨﻣ و ﺢﯿﺤﺼﺗ ناﺮﻬﺗ رد ﯽﻧﺎﻀﻣر ﺪﻤﺤﻣ ﯽﺴﻤﺷ ﺪﻧا

. ﻢﻧﺎﺧ ار ﻦﺘﻣ ﻦﯾا يدﺎﻘﺘﻧا ﺢﯿﺤﺼﺗ

رد ﻪﻗﻼﻋ ﻪﻤﻃﺎﻓ 1385

دﺮﮐ ﺮﺸﺘﻨﻣ تﺎﻘﯿﻠﻌﺗ و ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺎﺑ ناﺮﻬﺗ رد ﯽﺴﻤﺷ .

ﻪﮐ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﯽﻄﺧ ﺦﺴﻧ زا ﯽﮑﯾ ةرﺎﻤﺷ ﻪﺑ دﺰﯾ يﺮﯾزو ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ رد ،هﺪﺸﻧ هدﺎﻔﺘﺳا نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺤﯿﺤﺼﺗ رد

2604

ﺖﺳا ظﻮﻔﺤﻣ .

ياراد ﺮﺿﺎﺣ ﮥﺨﺴﻧ 133

ﺖﺳا گﺮﺑ .

گﺮﺑ ﮏﯾ ﯽﻓﺎﺤﺻ رد ًاﺮﻫﺎﻇ ًاﺪﻌﺑ و ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﻪﺨﺴﻧ زﺎﻏآ زا گﺮﺑ ﺪﻨﭼ ﺎﯾ ﮏﯾ

ﺖﺑﺎﺘﮐ نآ ةﺪﻨﺴﯾﻮﻧ مﺎﻧ ﺮﮐذ نوﺪﺑ بﺎﺘﮐ مﺎﻧ نآ ﺖﺸﭘ ﺮﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺒﺴﭼ نآ ياﺪﺘﺑا ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ

. نآ ﻂﺧ و لوﺪﺠﻣ ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا

ﺖﺳا هﺪﺷ نﻮﮔﺮﮔد نآ ةﺮﻬﭼ گﺮﺑ ﺪﻨﭼ رد ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ ﺖﺳﺪﮑﯾ ﯽﻟو ،ﺖﺳا ﻖﯿﻠﻌﺘﺴﻧ .

ﻪﺑﺎﮐر زا يرﺎﻤﺷ ﯽﮔرﺎﭘ ﺮﺛا ﺮﺑ ﺎﻫ

ﯽﺑ و ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﮥﺠﯿﺘﻧ ًاﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ دراﺪﻧ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ دﻮﺧ زا ﺲﭘ گﺮﺑ ﺎﺑ هﺎﮔ ،دراد دﻮﺟو ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺎﺟ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﺎﻬﮔﺮﺑ -

ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﯽﮔدﺎﺘﻓا و ﯽﺘﺳﺎﮐ ﺎﯾ ﺎﻬﮔﺮﺑ .

ﺖﺑﺎﺘﮐ ﺦﯾرﺎﺗ و ﻞﺤﻣ و ﺐﺗﺎﮐ مﺎﻧ ﻪﺑ نآ يﺎﺟ ﭻﯿﻫ رد و ﺖﺳا ﻪﻤﯿﻗﺮﺗ نوﺪﺑ ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هرﺎﺷا .

ﯽﻣ لﺎﻤﺘﺣا ،ﻪﺨﺴﻧ يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺘﮐ ﻢﻫد نﺮﻗ ﻞﯾاوا رد دور

. ﻢﻫ نآ نﺎﮑﻟﺎﻣ مﺎﻧ

ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ .

گﺮﺑ رد 77 ﺶﻘﻧ پ ﺖﺳﺎﻧاﻮﺧﺎﻧ نآ ﮥﺘﺷﻮﻧ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو يﺮﻬﻣ .

هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﺘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يا

هژاو يور ﺮﺑ هﺎﮔ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،هﺪﺷ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺐﺗﺎﮐ ﻂﺧ ﺰﺟ ﯽﻄﺧ ﻪﺑ ﺶﻣﺎﻫ رد ﯽﺗﺎﻤﻠﮐ هﺎﮔ و هﺪﺷ هﺪﯿﺸﮐ ﻂﺧ ﯽﯾﺎﻫ

.

ﺎﻬﻧآ ةزاﺪﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﺬﻏﺎﮐ ﺲﻨﺟ زا ﺎﻬﮔﺮﺑ 5/

23

* 17 لوﺪﺟ ةزاﺪﻧا و ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ 18

* 12 ﺖﺳا ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ .

ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ ﺮﻫ رد

نﺎﺴﮑﯾ رﻮﻃ 21

دراد دﻮﺟو ﺮﻄﺳ .

ﻪﮑﻟ ﺖﺑﻮﻃر ﺮﺛا ﺮﺑ ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ و ﻦﯾزﺎﻏآ يﺎﻬﮔﺮﺑ رد و هﺪﺷ اﺪﯿﭘ ﺎﻬﮔﺮﺑ زا ﯽﻀﻌﺑ يور ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺖﺳا نﺎﯾﺎﻤﻧ يﺪﯾﺪﺷ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ هرﺎﭘ هﺎﮔ ﻪﮐ يا

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر نآ زا ﯽﯾﺎﻫ .

يﺬﻏﺎﮐ ﺶﮐور ﺎﺑ ﯽﯾاﻮﻘﻣ ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا ﺪﻠﺟ

ﺳا ﮓﻧر هﺎﯿﺳ ﺖﺳا ﺰﻣﺮﻗ جﺎﻤﯿﺗ ﺰﯿﻧ نآ ﻒﻄﻋ ﻪﮐ ﺖ

.

ﻪﺨﺴﻧ ﺖﺳﺮﻬﻓ رد نآ ةﺪﻨﺴﯾﻮﻧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا ﯽﻓّﺮﻌﻣ رد ،ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽﻧاوﺮﯿﺷ ﺪﻤﺤﻣ مﻮﺣﺮﻣ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هرﺎﺷا هﺎﺸﺘﻟود ﯽﻨﻌﯾ )

،ﯽﻧاوﺮﯿﺷ 2535

: 4 / 1360 - 1361 ( بﺎﺘﮐ رد يوﺰﻨﻣ ﺪﻤﺣا دﺎﺘﺳا ،ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ًاﺮﻫﺎﻇ و يﺎﻫ

» ﻧ كﺮﺘﺸﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻪﺨﺴ

نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ «

) ،يوﺰﻨﻣ 1369 - 1370 : 11 / 729 - 732 و 12 / 2071 - 2072 ( و

» ﻪﺨﺴﻧ ةراﻮﺘﺳﺮﻬﻓ ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

« ) ،ﻮﻤﻫ 1376 : 3 / 1874 - 1876 ( ﺖﺳﺮﻬﻓ رد ﯽﺘﯾارد ﯽﻔﻄﺼﻣ ﺪﻨﻤﺟرا ﻖّﻘﺤﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و -

ﺖﺳد ةراو ﺖﺷﻮﻧ

ناﺮﯾا يﺎﻫ )

ﺎﻧد ) ( ،ﯽﺘﯾارد 1389 : 2 / 1069 - 1072 ( ﺖﺳد نﺎﯿﻣ رد ﻪﺘﺷﻮﻧ

ﻫ ﻦﯾا زا هﺎﺸﺘﻟود ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ يﺎ

هدﺮﺒﻧ مﺎﻧ ﻪﺨﺴﻧ ﺪﻧا

. ةرﺎﻤﺷ ﮥﺨﺴﻧ ﻪﮑﻠﺑ 2604

ناﻮﻨﻋ ﻞﯾذ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﺦﺴﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻧد ةراﻮﺘﺳﺮﻬﻓ رد يﺮﯾزو ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ

» ﺮﯿﻏ

ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ « ﺖﺳا هﺪﻣآ ) .

كر : نﺎﻤﻫ : 2 / 1075 (

هرﺎﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﮏﻨﯾا ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ار ﻪﺨﺴﻧ ﻦﯾا ﻦﺘﻣ زا يا

فﻼﺘﺧا و ﻢﯿﻨﮐ ﺎﺑ ار نآ يﺎﻫ

ﻪﻗﻼﻋ ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﺘﮐد ﯽﭘﺎﭼ ﮥﺨﺴﻧ )

ص

791 ] ( ع يرﺎﺼﺘﺧا نﺎﺸﻧ ﺎﺑ [

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﯿﻫد :

(2)

٢

» ﯽﻤﯿﻠﺳ ﻦﺴﺣ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﺮﮐذ - 1

2رﻮﻧ هﺮﺒﻗ : يﻮﻗ ﻊﺒﻃ يﺮﻋﺎﺷ رد و هدﻮﺑ لد ﻞﻫا و دﺎﻬﻧﻮﮑﯿﻧ و ﻢﯿﻠﺳ دﺮﻣ ﺖﺒﻘﻨﻣ رد و ﻪﺘﺷاد3

ﻦﯿﻘﺘﻤﻟا مﺎﻣا و ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا تﺮﻀﺣ ﯽﺑا ﻦﺑ ﯽﻠﻋ4

مﻼﺴﻟا و ةﻼﺼﻟا ﻪﯿﻠﻋ ﺐﻟﺎﻃ و5

ﮥﻤﺋا6

هﺪﯿﺼﻗ ﻦﯿﻣﻮﺼﻌﻣ دراد اّﺮﻏ7

.8

ﺖﯾﻻو

9ﻪﻣﺎﻧ

ﻪﺘﻔﮕﻧ نﺎﺣاﺪﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﺴﮐ وا نﻮﭼ ار ....10

« ) گﺮﺑ 24 پ (

1 - ع : ،ﯽﻤﯿﻠﺴﻟا 2

- ع + : ،ﷲا 3 - ع : ،ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ 4

- ع : - ،ﻦﯿﻘﺘﻤﻟا مﺎﻣا و 5

- ع : ،ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر 6

- ع + : ،و وا راﻮﮔرﺰﺑ دﻻوا 7

- ع :

،ﺪﯾﺎﺼﻗ 8 - ع + : ،و 9 - ع : ﺖﯾﻻو ﻪﻣﺎﻧ ،ﺎﻫ 10 - ع : ﺎﺣاﺪﻣ هدﺮﮑﻧ ﻢﻈﻧ ﻦﯾﺮﻫﺎﻃ و ﻦﯿﺒﯿﻃ ناﺪﻧﺎﺧ ن

ﻊﺑﺎﻨﻣ

1 - ،ﯽﻔﻄﺼﻣ ،ﯽﺘﯾارد )

1389 :(

ﺖﺳﺮﻬﻓ ﺖﺳد ةراو ﺖﺷﻮﻧ

ناﺮﯾا يﺎﻫ )

ﺎﻧد ( ناﺮﻬﺗ ، : ﺲﻠﺠﻣ دﺎﻨﺳا ﺰﮐﺮﻣ و هزﻮﻣ ،ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ

ﯽﻣﻼﺳا يارﻮﺷ .

2 - يزﺎﻐﻟا هﺎﺸﯿﺘﺨﺑ ﻪﻟوﺪﻟا ءﻼﻋ ﻦﺑ هﺎﺸﺘﻟود ﺮﯿﻣا ،يﺪﻨﻗﺮﻤﺳ :

ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ رد ظﻮﻔﺤﻣ ﯽﻄﺧ ﮥﺨﺴﻧ ،ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ ،دﺰﯾ يﺮﯾزو

ةرﺎﻤﺷ ﻪﺑ 2604

. 3 - ______

، ) 1385 :(

ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ،ﻪﻗﻼﻋ ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﺘﮐد ﺢﯿﺿﻮﺗ و ﺢﯿﺤﺼﺗ ،ﻪﻣﺪﻘﻣ ،ءاﺮﻌﺸﻟا ةﺮﮐﺬﺗ :

تارﺎﺸﺘﻧا

ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ .

4 - ،ﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻧاوﺮﯿﺷ )

2535 =] ( 1355 :[

ﻪﺨﺴﻧ ﺖﺳﺮﻬﻓ ناﺮﻬﺗ ،دﺰﯾ يﺮﯾزو ﮥﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

: ﯽﻠﻣ ﻦﻤﺠﻧا .

5 - ،ﺪﻤﺣا ،يوﺰﻨﻣ )

1369 - 1370 :(

ﻪﺨﺴﻧ كﺮﺘﺸﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ مﻼﺳا ،نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

دﺎﺑآ : و ناﺮﯾا ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ

نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ . 6 - ،ﺪﻤﺣا ،يوﺰﻨﻣ )

1376 :(

ناﺮﻬﺗ ،ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻬﺑﺎﺘﮐ ةراﻮﺘﺳﺮﻬﻓ :

ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺮﺧﺎﻔﻣ و رﺎﺛآ ﻦﻤﺠﻧا .