رود ة 5 رﺎﻤﺷ ، ة 4
نﺎﺘﺴﻣز 1392
ص . 42 - 21
ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ
ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
) ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ يدرﻮﻣ :
دﻻﻮﻓ ﺖﻛﺮﺷ ﻛرﺎﺒﻣ
ﺔ نﺎﻬﻔﺻا (
ﺖﻔﻃﺎﻋ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ
1ﺖﺳود
، ﺪﻤﺣا ﻒﺋﺎﺧ ﻲﻠﻋ
2ﻲﻬﻟا ، ﻲﻠﻋ ﻲﻧﺎﻓ ﺮﻐﺻا ،3
ﻲﻳﺎﻧاد ﻦﺴﺣ
4دﺮﻓ
هﺪﻴﻜﭼ و ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ: رﺎﻛوزﺎﺳ
ﺗﺄ ﺮﻴﺛ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ يراﺬﮔ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻣزﺎﺳ ﻲـﻣ
ادﺮـﭘ دز . زا فﺪـﻫ
،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﺋارا
ﺔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﻲﻟﺪﻣ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻲﻠﺧاد
، ﻢﻬـﺳ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ
ﻦﻴﻴﺒﺗ ار نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻛ
د . ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﺶﻫوﮋﭘ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا دﻮﺟﻮﻣ
، اور تﺎﺒﺛا ياﺮﺑ ﺎﻣا ﻳ
ﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ،نﺎﮔﺮﺒﺧ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،نآ ﻲ ﺄ
يﺪـﻴﻳ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﺷ
هﺪ ﺖﺳا . ﻧﻮﻤﻧ ﺔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ 400
دﻻﻮﻓ ﺖﻛﺮﺷ ﻞﻨﺳﺮﭘ زا ﺮﻔﻧ ﻛرﺎﺒﻣ
ﺔ نﺎﻬﻔﺻا ﺪﻧدﻮﺑ
ﻪﻛ 372 ﻞﻴﻤﻜﺗ ار ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ نﺎﻧآ زا ﺮﻔﻧ ﺮﻛ
ﺪﻧد . ـﺗ زا ﻲﻛﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺄ
ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ
،
ﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺄ ﺮﻴﻏ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ ﺖـﺳا نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
؛ ـﺗ ﺄ ﺮﻴﻏ ﺮﻴﺛ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ و ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ـﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺄ
ﺘـﺴﻣ ﺮﻴﺛ نآ ﻢﻴﻘ ﺖـﺳا . ـﺗ رد ﺄ ﺮﻴﻏ ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻢﻬـﺳ ،ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻢﻬﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
، ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
، نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،
.
1 . ﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ا
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
2 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻜﺸﻧاد ة ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و دﺎﺼﺘﻗا
، سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
3 . ﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا ة
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و دﺎﺼﺘﻗا
، سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
4 . رﺎﻴﺸﻧاد ﺪﻜﺸﻧاد ة ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و دﺎﺼﺘﻗا
، سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
، ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 09 / 04 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 20 / 09 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﺖﻔﻃﺎﻋ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ ﺖﺳود
E-mail: atefat@modares.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
طﺮﺷ ﺎﻘﺑ ي ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻫ ﻲ
ﺺﺧﺎـﺷ ﺐـﻟﺎﻗ رد دﻮـﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ شﻼﺗ وﺮﮔ رد
ﺪـﺷر يﺎـﻫ و
ﺖﺳا ﻲﻫددﻮﺳ
Antoncic & Hisrich, 2000) (.
نﺎﻣزﺎـﺳ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ زا ﺎـﻫ
رﺎﻛوزﺎـﺳ يﺎﻫ
ﻲﻣ هﺮﻬﺑ يدﺪﻌﺘﻣ
ﺪﻨـﺸﺨﺑ دﻮـﺒﻬﺑ ار دﻮـﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﻲـﻜﻳ ﺄ
ﺮﻴﺛ ﺮـﺑ راﺬـﮔ
نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻫ
، ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﺳا
. ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻫد
ﺑ ﻪ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﻴﻔﻣ يراﺰﺑا ﻲﻠﺧاد ﺮﻛ
ند ﻣ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺆ
دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺛ
نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖـﺳا
Ahmed, Rafiq & Saad, 2003 ) (.
ﺪـﻤﺣا ﺪﻌـﺳ و ﻖـﻴﻓر ، )
2003 ( رد
ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺆ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﺛ
ﺗ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﺄ
ـﺗ ﺪـﻴﻳ ﺄ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ﺮﻴﺛ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ ،نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ
ة ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫ ار
رد
ﻄﺑار ﺔ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ ﺗﺄ
ﺪﻴﻳ ﻧدﺮﻛ ﺪ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﻫ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻲﻳﺎﻫ
،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﺑ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،دﻮﺧ رﻮﺧاﺮﻓ ﻪﺑ
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ار ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ -
ﻪﻠﻤﺟ زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫ
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ،يراﺪﻣ
و ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ .
دﺮـﻜﻳور و لﻮـﺻا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻮﺤﻧ
ة ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﺮﻛ ند نﺎﻣزﺎﺳ رد نآ ﺗ ،ﺎﻫ
ﺄ ﻪـﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ
ﻄﺳاو ﺔ ﺗﺄ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻞﻤﺘﺤﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛ ﺖﺳا
.
ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻫ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ مزﻻ يراﺰﺑا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
Antoncic & Hisrich, )
(.2000
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺼﻨﻋ
ي ﻌﺳﻮﺗ رد ﻢﻬﻣ ﺔ
ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﻮـﺷ
. رد
ﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ درﻮﻣ ﺄ
تﺎﻴﺣ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛ رﺎﺑود
ة نﺎﻣزﺎﺳ ﻧآ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و گرﺰﺑ و ﻚﭼﻮﻛ يﺎﻫ ﺎـﻬ
رﺎﻴﺴﺑ ﻦﺨﺳ
،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﺮﻳرﺎـﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا
) 1994 (
، ﺮﻣﺎـﻫ لﻮﻜـﺳا )
1981 و 1982 (
،
نﺎﻤﻠﮔرﻮﺑ )
1983 و 1985 (
، ﺮﺘﻧﺎـﻛ ) 1984 ( و ، اﺮـﻫز ) 1991
Antoncic, 2000: 35) ( (.
اﺬـﻟ
، مزﻻ
ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﺎﻧ ﻳ ﻞ و ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ نﺪﺷ ﺎـﻘﺗرا
ي ،نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﺑ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ .
و ﺪﻫاﻮﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺮﻴﻐﺘﻣ اﺮﻗ
ﻳ ﻦ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ
ـﺗ ﺪـﻳآ ﺄ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ يدﺎـﻳز ﺮﻴﺛ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﺎﻣزﺎﺳ .
ﻲﻣ ﺮﻳ ﺖﻴﻤـﺳا و ﻦﻟآ ، )
1993 ( ـﺗ ﺄ ﺮـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ﺮﻴﺛ
ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺗﺄ
ﺪﻴﻳ ﺮﻛ ﺪﻧد . ﻒﺨﻨﺑ ) 1997 ( ﻪﺑ ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ ﺮﻴﺛ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺐﻟﺎﻗ شوﺮﻓ و دﻮﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺧادﺮﭘ و ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ دﺮﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﺎﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻫ يﺎ ﻲﻟﺎﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻄﺑار
.دراد ﺖﻳار نﺎﻫ ﻲﻨﻴﻣ و ﺮﻧدرﺎﮔ ، )
2003 ( ﺪـﻬﻌﺗ
ﺮﻓ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ا
ار ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳ يﺎﻫﺪﺣاو ﻦﻴﺑ
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺐﺴﻛ و رﺎﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ و ﻪﺑ
ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﻛ ﺮﻫ ود ﻪﺑ رﻮﻛﺬﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ترﻮﺻ
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
دﺮﻜﻠﻤﻋ
) ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﺜﻣ دﻮﺳ و لﻮﺼﺤﻣ
ﺪﺣاو ( ﻂﺒﺗﺮﻣ ا ﺪﻧ . ﺪﻴﺷر يﺮﻫﻮﺟ و ناﻮﺳﺎﺒﻣﺎﺳ ، )
2003 ( رد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ
دﻮﺧ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺖﺳد ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪـﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺮـﺑ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻲﻟﺎـﻣ ﺖﻛﺮـﺷ
) ناﺰﻴﻣ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲﻳاراد ﺎﻫ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ( ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧراد اﺬﻟ.
، ﻲﻣ ﺪـﻬﻌﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﻛ ﺖـﺷاد رﺎـﻈﺘﻧا ناﻮـﺗ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
ﺎﻘﺗرا ي ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺪﻣﺎﺠﻨﻴﺑ .
دراو ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺮﻛ
ند ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا و ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻠﺧاد ﻲ
ﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ يﺎـﻫ
،رﻮﻛﺬﻣ ﻪﺋارا ﻲﻟﺪﻣ ناﻮﺘﺑ ﺮﻛ
د ﻪﻛ ﻦﻴﺒﺒﺗ ار نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﺪﻨﻛ
ناﺮﻳﺪﻣ و
ﺖﺳد و رد ار نﺎﻣزﺎﺳ نارﺎﻛرﺪﻧا ﺋارا
ﺔ
ﺎـﻘﺗرا و دﻮـﺒﻬﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻠﻤﻋ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ي
نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
دﻮﺧ عﻮﺒﺘﻣ يرﺎﻳ
ﺪﻳﺎﻤﻧ . ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ
ـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ رد ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ ناﺮـﻳا رد نﻮﻨﻛﺎـﺗ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﺄ
ﺮﻴﺛ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ و ﺮﮕﻳﺪﻤﻫ ﺮﺑ رﻮﻛﺬﻣ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺘﺴﺑاو
ﺔ ﺐـﻟﺎﻗ رد نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ لﺪـﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ
، يروآﻮﻧ زا دﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺖﺳا .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ نﺎﻴﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻴﺿﺮﻓ
ﻪ ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ يذ هﺎﮕﻧ زا ار نآ ناﻮﺗ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ نﺎـﻌﻔﻧ ﻲـﺳرﺮﺑ
،دﺮـﻛ اﺬـﻟ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﭽﻧآ زا ﻲـﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻖﻓﻮﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮـﺷ
ﺖـﺷادﺮﺑ يدﺪـﻌﺘﻣ يﺎـﻫ دروآ ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ
Venkatraman & Ramanujam, 1986)
Carton, 2004: 50-75 ؛ (.
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
، رد نﻮﻨﻛﺎـﺗ
زﻮﺣ ة ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳﺪﻨﭼ رد ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ
هزاﺪﻧا و ﻲﺳرﺮﺑ
تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪـﻠﻤﺟزا ،ﺖـﺳا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ
نﻮﺴﻨﻴﺑار و سد )
1984 ( نﻮﺴﭙﻴﻟ و ﻲﻟوار ، )
1985 ( ﻲﺗراواﺮﻛﺎﭼ ، )
1986 (
، ﺮﺗﺎﻜﻧو مﺎـﺟﻮﻧﺎﻣار و نﺎـﻣا
) 1987 ( فرورﺪﻧو و شاﺮﺑ ، )
1992 ( ، و ﻞﻴﻫ و ﺮﻠﻳﺮﺗ ،ﻲﻓرﻮﻣ )
1996 ( .
نﻮﺗرﺎﻛ ) 2004 ( تﻻﺎﻘﻣ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ لﺎﺳ ﻞﺻﺎﻓ ﺪﺣ رد هﺪﺷ پﺎﭼ
يﺎﻫ 1996 ﺎـﺗ 2001 رد
ﺞﻨﭘ ﻠﺠﻣ ﺔ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻲﻤﻠﻋ ـ
مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻴﻧد ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎـﻫ
ـﻠﺠﻣ ﺔ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻲﻣدﺎـﻛآ ـﻠﺠﻣ ،
ﺔ
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻠﺠﻣ ،
ﺔ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻠﺠﻣ ، ﺔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ يرﺎﺠﺗ
، ﻠﺠﻣ و ﺔ ﻪﻳﺮﻈﻧ يزادﺮﭘ رد ﻞﻤﻋ و
ةزﻮﺣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
، ﺪﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻦﻴﺑ زا
138 ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻪـﻛ يا نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪﺘـﺴﺑاو ﺮـﻴﻐﺘﻣ
،هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا رد
70 ﺪﺻرد تﻻﺎﻘﻣ ﻲﻫدﻮﺳ
، رد 27 ﺪﺻرد تﻻﺎﻘﻣ ﺪﺷر
، رد 17 ﺪـﺻرد يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ
رازﺎﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ
، و رد 18 ﺪﺻرد تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ هﺪـﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ
ﺪـﻧا .
ﻴﻘﺑ ﺔ رد ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻢﻫ دﺎﻌﺑا 4
ﺪﺻرد تﻻﺎﻘﻣ زا داﺪﻤﻠﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ
هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻜ
ود رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺐﻠﻏا رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﺷر و يروآدﻮﺳ ﺪﻌﺑ
دﺎﻌﺑا ﺮـﻴﻐﺘﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺮـﻈﻧ رد
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ا
ﺪﻧ
، رد اﺬﻟ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﺮﺿﺎﺣ ﺰﻴﻧ ﺪﻌﺑ ود ﻦﻳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا
ﺪﻧﺪﺷ . لوﺪـﺟ رد 1
ﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻒ
هزاﺪﻧا رد نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﻣآ
Carton, 2004: 50-75 ) (.
ﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺄ
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛ ـﺗﻮﺑ
ﺔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ،هﺪـﺷ ﻪﺘـﺷاﺬﮔ نﻮـﻣزآ
ﺖﺳا ﻲﻠﺧاد .
مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد هﺪﺷ
ﺰﻴﻧ دﻮﺟو ﻄﺑار ﺔ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦـﻳا ﻦﻴـﺑ ﺖﺒﺜﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺗﺄ ﺪـﻴﻳ ﺪـﺷ
Ahmed, Rafiq & Saad, 2003 )
Piercy, 1995 ؛ (
. ﻲـﺳﺮﻴﭘ ) 1995 ( ﻪـﺑ
ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ ﺖﺧادﺮﭘ
) ،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﻞﻴﺒﻗ زا يدﺎﻌﺑا ﻞﻣﺎﺷ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رازﺎﺑ رد نﺎﻣزﺎﺳ
( ﺗ و ﺄ ار نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ
دﺮـﻛ ﺪـﻴﻳﺄﺗ .
ﺪـﻤﺣا ،
ﺪﻌﺳ و ﻖﻴﻓر )
2003 ( رد ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺆ
نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﺮﺛ )
ﺖﻳﺎـﺿر ﻞـﺜﻣ يدﺎـﻌﺑا ﻞﻣﺎـﺷ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ (
ﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ، ﺄ
ﺗ ﺪﻴﻳ ﺄ ﺮـﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ ،نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﻨﻛ
ة ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ ـﻄﺑار رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﺔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻦﻴـﺑ
ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻠﺧاد ﺗﺄ
ﺪﻴﻳ ﺮﻛ د . ﻦﻴﻤﻫ زا ور
، ﻴﺿﺮﻓ ﺔ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ لوا حﺮﺷ
ﺮﻳز ﻦﻳوﺪﺗ ﺪﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ لوا : دﻻﻮـﻓ ﺖﻛﺮـﺷ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ـﻛرﺎﺒﻣ
ﺔ نﺎﻬﻔـﺻا ﺮﻴﺛﺄـﺗ
و ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ
ﻨﻌﻣ ﺎ دراد يراد .
لوﺪﺟ 1 . نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا
ﻒﻳدر ﺪﻌﺑ مﺎﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ
1 ﻲﻫددﻮﺳ
ﺖﺒﺴﻧ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎﻫ
ﻳ ﻲ رد ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ ة زا ﻲـﺸﺨﺑ ﺎـﻳ ﺺﻟﺎـﺧ ﺪـﻣآرد
ﺖﺳا ﺺﻟﺎﺧ ﺪﻣآرد
، شوﺮﻓ ﻪﺑ دﻮﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﺜﻣ .
2 ﺪﺷر
ﺖﺒﺴﻧ و ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎﻫ
ﻳ ﻲ ﻲﻀﻌﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﺷر يﺎﻫ
، ناﺰـﻴﻣ ﺪـﺷر ﻞﺜﻣ
ﺖﻛﺮﺷ شوﺮﻓ هرود ﻚﻳ ﻲﻃ
3 تﺎﻴﻠﻤﻋ
ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ زا ﻲ
ﻪﻌـﺳﻮﺗ ناﺰـﻴﻣ درﻮـﻣ رد
هزﻮـﺣ رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﮕﺘﻓﺎـﻳ يﺎـﻫ
ﺮﻴﻏ ﻲﻟﺎﻣ
، ووو ﺖﻛﺮﺷ رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﻞﺜﻣ
4 ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
رازﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺎﻫ ي رد ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ ة نﺎﻣزﺎﺳ رازﺎﺑ شزرا
،
ﺪـﻳﺎﻋ ناﺰـﻴﻣ ﻞـﺜﻣ ي
يﺎـﻫ
نﻮﺴﻨﺟ يﺎﻔﻟآ و ناراﺪﻣﺎﻬﺳ
5 ارﺎﻛ
ﻳ ﻲ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎﺷ
ةﺪﻨﻫدﺪﻧﻮﻴﭘ ي نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ـﺑ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ ﻪـﺑ ﻪ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ
، ناﺰﻴﻣ ﻞﺜﻣ ﻧاﺮﺳ ﺔ نﺎﻨﻛرﺎﻛ داﺪﻌﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ شوﺮﻓ
6 ﻲﮕﻨﻳﺪﻘﻧ
ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﺠﻨﺳ ي
ﺎﻧاﻮﺗ ﻳ ﻲ نﺎﻣزﺎﺳ رد رد دﻮﺧ ﻲﻟﺎﻣ تاﺪﻴﻬﻤﺗ ندﺮﻛ هدروآﺮﺑ
نﺎﻣز رﺮﻘﻣ يﺎﻫ
، ﻲﻫﺪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﺜﻣ اراد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻳ ﻲ ﺎﻫ
7 هزاﺪﻧا
ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎﺷ ي
ﺎﻳﺎﻤﻧ ﻧ ﺮﮕ زاﺪﻧا ة نﺎﻣزﺎﺳ
، ووو نﺎﻨﻛرﺎﻛ داﺪﻌﺗ ﻞﺜﻣ
8 ﺎﻘﺑ
ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺶﺠﻨﺳ ي طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مواﺪﺗ
9 ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺮﻳﺎﺳ
هزﺎﺳ و ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻳ يﺪﻌﺑ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﺷرا ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻨﻫذ يﺎﻫ
درﻮﻣ هﺪﻳا دﺮﻜﻠﻤﻋ نﺎﻣزﺎﺳ لآ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
نﻮﺘﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ زﻮﺣ
ة ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
IM)
1( ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻪﺑ ور شﺮﺘﺴﮔ ﺖﺳا
Barnes, )
؛1994 Berry, 1981 George, 1990؛
Gronroos, 1981 , 1997 ؛
Piercy, 1995 ؛ (.
ﻦﻳا ﺎﺑ
ﺎﺗ ،لﺎﺣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛ شور
ﺪﻨﻣ و ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ صﻮﺼﺧ رد ﻲﻛﺪﻧا رﺎﻛوزﺎـﺳ
مﺎـﺠﻧا نآ ﻞـﻤﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻨﻴﻣز
ﺔ
ـﺑ حﻮﻄـﺳ ﺮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪ
و يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
نآ شﺮﻳﺬﭘ رد
نﺎﻣزﺎﺳ ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻳ و ﺎﻫ ﺄ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻴﺛ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎـﻫ تﺎﻣﺪـﺧ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺮـﺑ ﻲـﻠﺧاد
هﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺪـﻧا
Tansuhaj, Wong & McCullough, 1987) (
. هﺪـﻋ زا يا ـﻘﻘﺤﻣ ﺎ ن نﻮﻧﺎـﻛ
ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻒـﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ارIM
Berry, 1981)
Tansuhaj, Wong & McCullough, 1987, ؛
1987 Lings, 2004 ؛ (
ﺰـﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و ارIM
ـﻤﻫ ﺔ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ
ﻲـﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻨﻧاد
Gronroos, 1983)
George, 1990 ؛
Rafiq & Ahmed, 1993, 2000 ؛
Ahmed & ؛
Rafiq & Saad, 2003
(.
ﻢﻬﻣ زا لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺗ رد ﺞﻳار يﺎﻫ
ﻨﻴﻣز ﺔ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ لﺪﻣ
ﻲﻧﺎـﻣ و ﻦﻣﺮﻓ يﺎﻫ )
1995 ( لﺪـﻣ و
ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا )
2000 ( ﺖﺳا . ﻲﻧﺎﻣ و ﻦﻣﺮُﻓ )
1995 ( هزاﺪﻧا رﺎﻴﻌﻣ ﻂﺳاوا رد ار دﻮﺧ يﺮﻴﮔ
ـﻫد ﺔ 1990
ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺿﺮﻋ .
نﺎﻧآ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺎﻬﻨﺗ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻣ ،رازﺎﺑ ﻢﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ بﺎﻳرازﺎﺑ ﻢﻫ ﺎﻫ
ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪـﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﻖﻓﻮﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻣآرﺎﻛ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻆﻔﺣ و ﺶﻨﻳﺰﮔ ،بﺬﺟ رد .
ﻦـﻳا ـﻘﻘﺤﻣ ﺎ ن ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ، يا
ﺮﺑ ﻪﺳ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا يا ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪﻌﺑ
،ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻴﻬﺗ ﻞﻣﺎﺷ
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻪـﺑ شادﺎـﭘ ﺖﺧادﺮﭘ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ
، ﻲﻧورد و كاردا و ﻢﺸﭼ يزﺎﺳ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺗآ زاﺪﻧا .
ﻦﻣﺮُﻓ لﺪﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ
زا ﻲﻧﺎﻣ و ﭘ
لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺗدﺮﺑرﺎﻛﺮ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
زﻮﺣ ة ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﺳا
Piercy, 1995 ) ،يﺮﻴﻣا ؛
،نﺎﻴﺗﺮﺼﻧ و ﻲﻧادﺰﻳ 1387
(
، اﺬﻟ زا ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
ﺔ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻛﺬﻣ .
ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا )
2000 ( ياﺮـﺟا رد ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻳﻮﮕﻟا دﺮﺒﻫار
يﺎـﻫ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺋارا ﺪﻧدﺮﻛ . ﻦﻳا ﻘﻘﺤﻣ ﺎ ن ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻖﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺎـﺑ ،ﺮـﺘﻬﺑ ترﺎـﺒﻋ ﻪـﺑ ﺎﻳ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ نﺎﻴﺑ يﺎﻫراﺰﺑا زا يا
لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻳﺬﭘ ﻪﻛ نﺎﻣزﺎﺳ نورد ﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺆ رد ﺮﺛ ـﺗ ﺖﺤﺗ ﺄ راﺮـﻗ ﺮﻴﺛ نداد
رد هﺰﻴﮕﻧا دﺎﺠﻳا و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻴﺣور ﺎﺑ يرﺎﻛ يوﺮﻴﻧ شروﺮﭘ و ﺎﻬﻧآ
ﺔ يﺮﺘﺸﻣ
ﻪـﺑ يراﺪـﻣ رﺎـﻛ
ﻪـﺑ ،ﺪـﻨﻳآ
ــﺗ ﻲــﺳرﺮﺑ ﺄ
ﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻣزﺎــﺳ دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﺮــﺑ ﺎــﻫراﺰﺑا و ﺮــﺻﺎﻨﻋ ﻦــﻳا ﺮﻴﺛ ﺪــﻨ
. لﺪــﻣ رد نﺎــﻧآ
ﺮــﻴﻐﺘﻣ
» ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
2«
ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺮـﺻﺎﻨﻋ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲـﻠﺧاد
ﺶـﻘﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Internal Marketing
2. Organisational Competencies
ﻪﻄﺳاو ﻲﻣ ﺎﻔﻳا يا ﺪﻨﻛ
. هوﻼﻋ ﻪﺑ
،
ﻔـﺴﻠﻓ دﺮﺑرﺎـﻛ ﺎـﺑ ﺮـﻈﻧ درﻮﻣ لﺪﻣ ﺔ
ﻪﺒـﺷ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎـﻫراﺰﺑا و1
ﻪﺒﺷ ﻲﻧورد رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻄﺑار
ﺔ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻴﺑ ﻞﻳﺪﻌﺗ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﺔ ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا )
2000 ( ﻦﻴﺑ رد 352 و ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﺖﻛﺮﺷ 161
ﺖﻛﺮـﺷ
ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﻬﻧآ ﻲﻳاﺮﺟا ناﺮﻳﺪﻣ ﻦﻴﺑ رد و يﺪﻴﻟﻮﺗ .
ﺠﻴﺘﻧ ﺔ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺪـﻫد
ﻲﮕﺘـﺴﻳﺎﺷ يﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻄﺳاو ﻲﻣ ﻞﻤﻋ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻴﺑ يا ﺪﻨﻨﻛ
. رد ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ قﻮـﻓ
زا نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ رد ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﺒـﺴﻧ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﻴﻐﺘﻣ ود
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رازﺎﺑ )
،ﻲﻨﻴﺴﺣداداﺪﺧ و يﺪﻤﺣا ،ﻲﻜﺒﺸﻣ ،زﻮﻣار 1391
(.
طﻮﺑﺮﻣ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ،
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود
ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﻨﻛ
ة ﺗﺄ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ دﻻﻮـﻓ ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ
ـﻛرﺎﺒﻣ ﺔ هدﺎﻔﺘـﺳا نﺎﻬﻔـﺻا
ﺪﺷ ﺪﻧ . ﺗ درﻮﻣ رد ﺄ دﻮﺟو و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ
ﺖﻛﺮـﺷ رد ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻲـﺘﻟود يﺎـﻫ
ﺗﺄ ﺪـﻴﻳ ﺪـﺷ ﺖـﺳا ه
Zampetakis & Moustakis, 2007) (.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻴﺿﺮﻓ ﺔ حﺮﺷ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ ﺖﺳا ﺮﻳز
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ مود : ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎ
دراد يراد .
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
، ﺗﺄ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ ﺘﻛﺮـﺷ
ﻲ ﻲـﺻﻮﺼﺧ ﻲـﺳرﺮﺑ
،ﺪﺷ ا دﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ يروآﻮﻧ ز
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يﺎﻫ ﺖﺳا
.
ًاﺮﻴﺧا
، ﺑ ﺮ ﺧ ﻲ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻄﺑار
ﺔ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ هﺪﻨﻨﻛ
ﻦﻴـﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪـﺘﻓﺎﻳ قﻮﺳ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ ﺪـﻧا
Woodruff & Gardial, 1996) (.
ﺗ درﻮﻣ رد ﺄ ﻪـﺘﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰـﻴﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛ
Lings, )
؛2004 Caruana & Calleya, 1998 Martinez, Stinson & Jubenville, 2011 ؛
؛
Tsai
Wu, 2006
؛
Kyriazopoulos, Yannacopoulos, Spyridakos, Siskos Grigoroudi,
؛2007 Hung & Lin, 2008
؛
Farzad, Nahavandi & Caruana, 2008
؛ ،يرﺎـﺼﻧا
ﻲﻠﻘﻨﺴﺣ ﻲﻬﻟا و رﻮﭘ ،ﻞﮔ
1391 ( ﺗ و ﺄ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ﺮـﺑ ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ ـﻤﻫ
ﺔ ﻦـﻳا
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺗﺄ ﺪﻴﻳ ﺪﺷ ﺖﺳا ه . ﻴﺿﺮﻓ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺔ
ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ نآ ﺎﺑ حﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﻳز :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ مﻮﺳ : ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎ
دراد يراد .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Semi-marketing
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻣ ﻖﻘﺤﻣ يدﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺢﻄـﺳ رد ﺎـﻳ ددﺮﮔ .
يدﺮـﻓ ﺢﻄـﺳ رد ﺐـﻟﺎﻗ رد
ﺎﻳ رﺎﻛ رد يروآﻮﻧ ﺗﺄ
ﺲﻴﺳ يور ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺢﻄـﺳ رد ﺪـﺣاو دﺎـﺠﻳا ﺐـﻟﺎﻗ رد
ﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ رد يﺪﻳﺪﺟ ﺗﺄ
ﺲﻴﺳ رﻮﻠﺒﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ .
ﺑ ﻪ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﻘﺒﻃ ياﺮﺑ دﺮﻜﻳور ود
دراد دﻮﺟو ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺪﻨﺑ .
دﺮـﻜﻳور ،لوا دﺮﻜﻳور
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ اﺮﮔ ﻦﺴﻳﺮﻓ و ﺮﻠﻴﻣ ﺮﻈﻧ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳ )
1984 ( ﻪـﻘﺒﻃ و ﻦﻳوﺪـﺗ زا ﺎـﻬﻧآ يﺪـﻨﺑ دﺮـﺒﻫار
ﺖﺳا ﻪﻧاروآﻮﻧ .
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ يﺎﻫ ﻦﻳﻮﻠـﺳا و ﻦﻳوﺎـﻛ )
1986 و 1991 ( سد و ﻦﻴﻜﭙﻣﻮـﻟ ، )
1996 ( ﺖـﻳﺎﻧ و
) 1997 ( ﺰﻴﻧ ﺰﺟ و
ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﺪﻧﻮـﺷ
) ،ﺞﻴﺟﻮـﺘﻧآ 2000
: 35 ( . دﺮـﻜﻳور ،مود دﺮـﻜﻳور
ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ .
ﺮـﺳ نﺎﻣزﺎـﺳ نﻼـﻛ ﺢﻄـﺳ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺎـﺑ دﺮـﻜﻳور ﻦـﻳا و
دراد رﺎﻛ .
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ يﺎﻫ گﺮﺒﺴﻨﻴﮔ و ثﻮﮔ )
1990 ( اﺮﻫز و ) 1993 و 1991 ( راﺮﻗ ﻪﺘﺳد ﻦﻳا رد ﻲـﻣ
ﺮﻴﮔ ـﻧ ﺪ . ﻦـﻳا
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺮﻜﻳور ﻪﺑ ﻪﻴﺒﺷ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ دﺮﻜﻳور
اﺮﮔ
ﺮﺘﻴﭙﻣﻮـﺷ ﻊﻣﺎـﺟ نﺎـﮔژاو ﺐﻟﺎﻗ رد يروآﻮﻧ ﻪﺑ و ﺖﺳ
ﻲﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﺪﻫد
. عﻮﻧ ود دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺼﺨﺸﻣ
ﺔ ﻲـﻣ ﻦﻴﻌﻣ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ
ﺼﺨﺸﻣ ﺔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻣﺎﺷ لوا ﻚﺴﻳر يﺎﻫ
ﺗ ﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ راد ﺄ
ﺲﻴﺳ ﺐﺴﻛ و نﺎﻣزﺎـﺳ ﻂـﺳﻮﺗ ﺪـﻳﺪﺟ رﺎـﻛ
ﺖﺳا ﻲﻠﻌﻓ .
ﺼﺨﺸﻣ ﺔ يﺮﮕﻧزﺎﺑ ،مود يدﺮﺒﻫار
ﻒﻳﺮﻌﺗزﺎﺑ ياﺮﺑ يراﺰﺑا دﺮﺒﻫار
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ و
ﺖﺳا . اﺬﻟ
، تﺎـﻈﺣﻼﻣ دﺎـﺠﻳا ﻚـﺴﻳر ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺮﻜﻳور يدﺮـﺒﻫار
ﻲﻋﻮـﻧ ﻪـﺑ ،
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺮﻜﻳور ﻞﻤﻜﻣ
اﺮﮔ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
.
ﻲﻣ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ شﺮﮕﻧ ناﻮﺗ
ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﻮﻣاﺮﻴﭘ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻌﺑ ﺖﻔﻫ ﺐﻟﺎﻗ رد
دﺮﻛ مﺎﻏدا ﻢﻫ ﺎﺑ .
ﻳا ﻦ ﺶﻳاﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺪﻌﺑ ﺖﻔﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺎﻫ
ﻢـﻫ زا توﺎـﻔﺘﻣ يﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﺸﻳﺎﻫ ﺪـﻧا
) لوﺪﺟ 2 ( . ﺪﻧﻮﺷ مﺎﻏدا ﻢﻫ ﺎﺑ سﺎﻴﻘﻣ ود ﻦﻳا دﺎﻌﺑا ﺮﮔا
،
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﻲﻳاور ﺪـﺑﺎﻳ
و ﺚـﻋﺎﺑ
ﻢﻫ ﻲﻳاﺰﻓا ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ لوا هﺎﮕﻧ رد ﺐـﻴﻗر يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ يﺪـﻴﻠﻛ سﺎـﻴﻘﻣ ود ﻪﻛ ﺪﻳآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
، ﺪﻧراد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻞﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ رد ﻲﻌﺳ ود ﺮﻫ نﻮﭼ
، ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
ﻢﻫ ﻞﻤﻜﻣ ود ﻦﻳا ا
ﺪﻧ ) ،ﺞﻴﺟﻮﺘﻧآ 2000 : 45 (.
ﺞﻴﺟﻮﺘﻧآ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺎﻌﺑا ،رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ )
2000 ( ﺑ ﻞـﻴﻟد ﻪ ،ﺖـﻴﻌﻣﺎﺟ
بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يﺎﻨﺒﻣ لﺪﻣ ﺪﺷ
. رد ﻟﺎﻘﻣ ﺔ ﺮﺿﺎﺣ
، ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺪـﻌﺑ ﺖﻔﻫ
ﺗ ﻲﻠﺻا ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻲﻟو هﺪﻣﺎﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺄ
ﺮﻴﺛ ﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺔ ﺖﻔﻫ دﺎﻌﺑا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺮـﺑ ﻪﻧﺎﮔ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺷ
هﺪ ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 2 . ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﺘﻣ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ زﻮﺣ
ة ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺎﻌﺑا )
Antoncic,2000 (
ﺪﻌﺑ مﺎﻧ ﺪﻌﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ
يﺮﻈﻧ ﻖﺑاﻮﺳ
ﺐﺴﻛ دﺎﺠﻳا ﻚﺴﻳر ﺪﻳﺪﺟ رﺎﻛ و
) ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺪﻌﺑ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ (
ﺐـﺴﻛ ﻪﺑ دورو يﺮﻴﮕﻴﭘ و
يﺎـﻫرﺎﻛ
رازﺎـﺑ ﺎـﻳ لﻮـﺼﺤﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻳﺪﺟ و لﻮﺼﺤﻣ ﻲﻠﻌﻓ ﺎـﻳ ﺎﻫﺪﺣاو دﺎﺠﻳا
هﺎﮕﻨﺑ ﻪـﻤﻴﻧ ﺎﻳ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ ﻞﻘﺘـﺴﻣ
ﺪﻳﺪﺟ اﺮﻫز
) 1991 (
، ندﺎﺑ و درﻮﻔﭘﺎﺘﺳا -
ﺮﻟﻮﻓ ) 1994 (
، ﺮﻣﺎﻬﻟﻮﻜﺳا
) 1981 (
، ﺮﭙـــﺳو ) 1984 (
، نﺎﻤـــﺸﻳﺮﻛ و ﺎﻣرﺎـــﺷ )
1999 (
،
زﺮﺘﻴﭘ و ﭻﻳﺮﺴﻴﻫ )
1984 (
، نﻮـﺳ درﺎـﭽﻳر و ﺮﺘﻧﺎﻛ )
1991 (
،
ﻚﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و نﻼﻴﻣ )
1984 (
، ﻦﻳوﺮﻳا و لور )
1988 (
رد يروآﻮﻧ لﻮﺼﺤﻣ / ﺖﻣﺪﺧ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﺿﺮﻋ ﻻﺎﻛ / ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻣﺪﺧ
ﻦﻳﻮﻠــﺳا و ﻦﻳوﺎــﻛ )
1991 (
، اﺮــﻫز ) 1993 (
، ﺮﻣﺎﻬﻟﻮﻜــﺳا
) 1982 (
، ﺖــﻳﺎﻧ ) 1997 (
، رﻮﭙﻧﺎــﻣد ) 1996 (
، و نﺎــﻤﻠﮔرﻮﺑ
مﻮﻠﺒﻧزور ) 1997 (
، نﻮﺳرﺪﻧا و نﺎﻤﺷﻮﺗ )
1997 (
رد يروآﻮﻧ ﺮﻓ ا ﺪﻨﻳ شور رد يروآﻮﻧ ﻚﻴﻨﻜﺗ و ﺎﻫ
يﺎـﻫ
ﺎﻳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﺿﺮﻋ ﺖﻣﺪﺧ ﻦﻳﻮﻠــﺳا و ﻦﻳوﺎــﻛ
) 1991 (
، اﺮــﻫز ) 1993 (
، ﺮﻣﺎﻬﻟﻮﻜــﺳا
) 1982 (
، ﺖــﻳﺎﻧ ) 1997 (
، رﻮﭙﻧﺎــﻣد ) 1996 (
، و نﺎــﻤﻠﮔرﻮﺑ
مﻮﻠﺒﻧزور ) 1997 (
، نﻮﺳرﺪﻧا و نﺎﻤﺷﻮﺗ )
1997 (
رد ﻲﻠﻛ يﺮﮕﻧزﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻟﻮﻣﺮﻓ دﺪـﺠﻣ ندﺮـﻛ دﺮﺒﻫار
يﺎـﻫ
و دﺪــﺠﻣ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎــﺳ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎــﺳ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ تﺎﺣﻼﺻا
اﺮﻫز ) 1991 ، 1993 (
،
ندﺎـﺑ و درﻮﻔﭘﺎﺘـﺳا -
ﺮﻟﻮـﻓ ) 1994 (
،
ﺮﭙــﺳو ) 1984 (
، نﺎﻤــﺸﻳﺮﻛ و ﺎﻣرﺎــﺷ )
1999 (
، و ثﻮــﮔ
گﺮﺒﺴﻨﻴﮔ ) 1990 (
، نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﻜﻳزﻮﻣ )
1995 (
ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ ﻪـﺑ نﺎـﻳز نﺪـﺷ ﻞـﻤﺤﺘﻣ لﺎﻤﺘﺣا و ﻪـﻧارﻮﻬﺘﻣ تﺎﻣاﺪـﻗا مﺎـﺠﻧا ﻞﻴﻟد ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺖﺑﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ و ﻊﻳﺮﺳ ﻪــﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ ﻞــﻴﻟد
ندﺮــﻛ لﺎــﺒﻧد
ﺖﺻﺮﻓ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ ﻦﻳﻮﻠــﺳا و ﻦﻳوﺎــﻛ
) 1986 ، 1989 ، 1991 (
، و درﻮﻔﭘﺎﺘــﺳا
ندﺎــﺑ - ﺮﻟﻮــﻓ ) 1994 (
، سد و ﻦﻴﻜﭙﻣﻮــﻟ )
1996 ، 1997 (
،
ﻦﻴﻜﭙﻣﻮﻟ ) 1998 (
، نارﺎﻜﻤﻫ و سد )
1996 (
، ﻮﻨـﺳا و ﺰﻠﻳﺎﻣ
) 1978 (
، گﺮﺑﺰﺘﻨﻳر ) 1973 (
، ﻻاوﺪﻧﺎﻓ ) 1977 (
ندﺮﻛ ﻞﻤﻋ ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﻳاﺮﮔ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﺷرا
رد
رﺎﻜﺘﺑا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳد رد و يزﺎﺘﺸﻴﭘ ﻞﻤﻋ ﻦﻳﻮﻠﺳا و ﻦﻳوﺎﻛ
) 1986 ، 1991 (
، ندﺎﺑ و درﻮﻔﭘﺎﺘﺳا -
ﺮﻟﻮـﻓ
) 1994 (
، سد و ﻦﻴﻜﭙﻣﻮــــﻟ )
1996 ، 1997 (
، ﻦﻴﻜﭙﻣﻮــــﻟ
) 1998 (
، نارﺎﻜﻤﻫ و سد )
1997
،( نﺎﻣاﺮﺗﺎﻜﻧو ) 1989 (
ﺖﺑﺎﻗر رد ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ
ﺎﺒﻗر ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻣﻮﺠﻫ ﺖﺳژ
ﻦﻳﻮﻠــﺳا و ﻦﻳوﺎــﻛ )
1991 ، 1986 (
، ﺮــﻠﻴﻣ ) 1987 (
، ﺖــﻳﺎﻧ
) 1997 (
، سد و ﻦﻴﻜﭙﻣﻮــــﻟ )
1996 ، 1997 (
، ﻦﻴﻜﭙﻣﻮــــﻟ
) 1998 (
، ﻦﻳوﺎﻛ و ﻦﻳوﺎﻛ )
1990 (
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد رد
زﻮﺣ ة ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
، ﺗﺄ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺗﺄ ﺪـﻴﻳ ﺪـﺷ ﺖـﺳا ه
Zahra & Covin, 1995)
Dess, Lumpkin & Covin, 1997 ؛ ؛
Antoncic & Hisrich, 2000
(.
ﻦﻴﻤﻫ زا ور
، ﻴﺿﺮﻓ ﺔ حﺮﺷ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ مرﺎﻬﭼ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﻳز
دﻮﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ مرﺎﻬﭼ : ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎ
دراد يراد .
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
OC )
1( ﻲﻣ ار ﻒـﻳﺮﻌﺗ دﻮـﺧ عﻮـﺒﺘﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﮕﺘﻔﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ناﻮﺗ دﺮـﻛ
Porter, Steers, Mowday & Boulian, 1974) (.
ﺪـﻬﻌﺗ درﻮـﻣ رد يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﻮﻨﻛﺎﺗ
ﻣ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺆ
يرﺎﺠﺗ تﺎﺴﺳ
Meyer & Allen, 1991) (
ﻣ ، ﺆ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﺴﺳ
Meyer, Allen )
& Smith, 1993
( ﻣ و ، ﺆ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ تﺎﺴﺳ
Caruana & Calleya, 1998) (
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﻌﺑا درﻮﻣ رد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺮﻜﻓ ﺐﺗﺎﻜﻣ ﺪﻧا
. ﻲـﻀﻌﺑ ـﻘﻘﺤﻣ ﺎ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ن
ﻚﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺖـﺳا يﺪﻌﺑ
Alutto, Hrebiniak & Alonso, 1973) (
ﻪـﻛ ﻲﻟﺎـﺣ رد
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﭼ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
دراد ﺪﻌﺑ
Meyer & Allen, 1991) (.
هوﻼﻋ رد ،ﻦـﻳا ﺮـﺑ
لﺪﻣ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
ِيﺪﻌﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺰﻴﻧ
زا هﺎﮔﺪﻳد ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .
ﻲﻣ ﭻﻳﻮﻜﺳﺮﻫ و ﺮﻳ
) 2001 ( ﺪﻨﭼ لﺪﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ يﺪﻌﺑ
حﺮﻄﻣ ارOC
ﺮﻛ ﺪﻧد ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ،ﺖﻋﺎﻃا ،شزرا ﻞﻴﺒﻗ زا يدﺎﻌﺑا ﻪﻛ
ﻲﻧورد ،نﺪﺷ ،يزﺎﺳ
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﺮﻤﺘﺴﻣ ﺪﻌﺑ و يرﺎﺠﻨﻫ ﺪﻌﺑ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻌﺑ ،قﻼﺧا دﻮﺷ
. لﺎـﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ
رد زﻮﺣ
OCة ﺐﻟﺎﻏ هﺎﮕﻧ رﺎﻬﭼ ،
،دراد دﻮﺟو ،هﺪـﺷ دﺎﻨﺘـﺳا ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺐﻠﻏا رد ﻪﻛ
ﻞﻣﺎـﺷ
لﺪﻣ ﻪﺳ يﺎﻫ ﻦﻤﺗﺎﭼ و ﻲﻠﻳرُا ﻲﺸﺨﺑ )
1986 ( يﺮـﭘ و ﻞﺠﻧآ لﺪﻣ ، )
1986 (
ﻦﻣرﻮـﺷ و ﺮﻳﺎـﻣ لﺪـﻣ ،
) 1998 ( ﻲﻣ لﺪﻣ و ﻦﻟآ و ﺮﻳ
) 1991 (
Meyer & Herscovitch, 2001) (.
ﻦﻤﺗﺎﭼ و ﻲﻠﻳرا )
1986 ( ﻪﺳ لﺪﻣ ﻚﻳ ﻲﺸﺨﺑ
ﻲﻓﺮﻌﻣ ارOC
ﺮﻛ ﺪﻧد ﻪﺑ ﻲﺗﺎﺒﺳﺎﺤﻣ شﺮﮕﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳOC
. ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ود ﻦﻳا زﺎﺳ
OCة
دراد ﺪـﻌﺑ ﻪـﺳ
، ﻞﻣﺎـﺷ و نﺪـﺷ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ،ﺖـﻋﺎﻃا
ﻲﻧورد يزﺎﺳ . ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ود ﻦﻳا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻲﻧﺎﺒﻣ
ﻪﺑ دﺮﻓ ﻲﻣ ار نﺎﻣزﺎﺳ يﺎـﻨﺒﻣ ﻪـﺳ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ناﻮـﺗ
ﺶﻴﭘ ﻢﻫ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ دﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ
. ﺎﻨﺒﻣ ﻪﺳ ﻦﻳا ترﺎﺒﻋ
زا ﺪﻧا شادﺎﭘ رد يراﺰﺑا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﻳ ﺖﻋﺎﻃا يﺎـﻫ
ﻲﺟرﺎﺧ و هﮋﻳو )
ﺮﻴﻏ يروﺮﺿ ( ياﺮﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ نداد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﻳ نﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ؛ ﻦﺘﺷاد ﻖﻠﻌﺗ
ﻲﻧورد ؛نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﻳ يزﺎﺳ
ﻲﻫد شزرا ﻦﻴـﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ و يدﺮـﻓ يﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ
O’Reilly & Chatman, 1986) .(
يﺮﭘ و ﻞﺠﻧآ )
1986 ( ﺮﺑ ﻳﺎﭘ ﺔ و ﻪﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﺮﺗرﻮـﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،
نﺎﻴﻟﻮﺑ و يدﻮﻣ ،زﺮﻴﺘﺳا )
1974 ( نﺪﻧﺎﻣ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﺷزرا ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﺑ ، ﺪﻧﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﺰﻳﺎﻤﺗ
. ﻞﺠﻧآ ﻞﻴﻠﺤﺗ
رد ار ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻣﺎﻋ ود يﺮﭘ و ﺮﺑ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﺎﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪـﺑ ﺪـﻬﻌﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ
ار نﺪﻧﺎﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﺠﻨﺳ ﺑ يﺮﮕﻳد و ﺎ
ﺶﺳﺮﭘ
ـﺷزرا ﺪـﻬﻌﺗ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲ
) زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ
نﺎﻣزﺎـﺳ فاﺪـﻫا (
ار
هزاﺪﻧا ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻨﻛ
Meyer & Herscovitch, 2001) .(
ﻦﻣرﻮﺷ و ﺮﻳﺎﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ دراد ﺪﻌﺑ ود ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
. ﺮﻤﺘـﺴﻣ ﺪـﻬﻌﺗ ار ﺪـﻌﺑ ود ﻦﻳا ﺎﻬﻧآ )
ﻪـﺑ ﻞـﻴﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ رد نﺪﻧﺎﻣ (
ﻲﺷزرا ﺪﻬﻌﺗ و )
ﻒﻋﺎﻀﻣ شﻼﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ (
ﺪﻧﺪﻴﻣﺎﻧ
Meyer & Herscovitch, )
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Organizational Commitment
(2001
. ﻲﻣ آ و ﺮﻳ ﻦﻟ ) 1991 ( درﻮﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻫد ﻚﻳ زا ﺪﻌﺑ ،OC
ﻪﺳ لﺪﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺸﺨﺑ
حﺮﻄﻣ ار ﺮﻛ ﺪﻧد . ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ود ﻦﻳا ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﺻا ﻪﺳ زا ﺐﻛﺮﻣOC
هﺪـﺷ كرد يﺎﻫ
) ﺮﻤﺘﺴﻣ ﺪﻬﻌﺗ (
يرﺎﺠﻨﻫ ﺪﻬﻌﺗ و ، ﺖﺳا
Meyer, Allen & Smith, 1993 ) .(
ﻦﻳا هﺎﮕﻧ زا ﻘﻘﺤﻣ
ﺎ ن ،
ﻲﻣ رادﺎﻓو نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺪﻧراد نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ يﻮﻗ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
، نﻮـﭼ ﻪﺘـﺳاﻮﺧ نﺎـﺷ
ﺖﺳا يﻮﻗ ﺎﻬﻧآ رد ﺮﻤﺘﺴﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ ،ﺖﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺰﻴﻧ
ﻲﻣ رادﺎﻓو نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
، ﻪـﺑ نﻮـﭼ
ﺖـﺳا يﻮـﻗ ﺎـﻬﻧآ رد يرﺎﺠﻨﻫ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ و ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ يرادﺎﻓو ﻦﻳا ﺰـﻴﻧ
رادﺎـﻓو نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪـﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ
، ﻲﻣ سﺎﺴﺣا نﻮﭼ ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ رادﺎﻓو ﺪﻳﺎﺑ .
زا ﻞﻘﺘـﺴﻣ ماﺪـﻛ ﺮـﻫ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻦﻳا ﻪﭼﺮﮔا
ﻢﻫ ﺪﻧا
، لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺪـﻨﻛ ﻪـﺑﺮﺠﺗ صﺎـﺧ ﻲﻧﺎﻣز ﻊﻄﻘﻣ ﻚﻳ رد ار ﺪﻬﻌﺗ عﻮﻧ ﻪﺳ ﺮﻫ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﺮﻓ
Meyer, Allen & Smith, 1993) (.
ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ رد
، ـﺑ ﻪ ندﻮـﺑ لواﺪـﺘﻣ و ﺖـﻴﻌﻣﺎﺟ ﻞـﻴﻟد
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ
ﻲـﻣ و ﻦـﻟآ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮـﻳ
Caruana & Calleya, 1998)
Hashemi, Nadi, ؛
Hosseini & Rezvanfar, 2012
( هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا زا ، ﺪﺷ
.
و ﺪﻫاﻮﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺮﻴﻐﺘﻣ اﺮﻗ
ﻳ ﻦ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ
ـﺗ ﺪـﻳآ ﺄ ﺮﻴﺛ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ يدﺎـﻳز
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﺎﻣزﺎﺳ .
ﻲﻣ ﻳ ﻦﻟآ و ﺮ ) 1991 ( ﺗ ،دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺄ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﻴﺛ
ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺗﺄ
ﺪﻴﻳ ﺮﻛ ﻲﻣ و ﺪﻧد ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﻛ ﺖـﺷاد رﺎـﻈﺘﻧا ناﻮﺗ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻘﺗرا ي نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻣ
ﺪﻣﺎﺠﻧا . ﻒﺨﻨﺑ ) 1997 ( ﻖﻴﻘﺤﺗ رد دﻮﺧ
ﻪﺑ ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ ﺮﻴﺛ
ﺪﻬﻌﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻣزﺎﺳ
رد ﺐﻟﺎﻗ شوﺮﻓ و دﻮﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖـﺧادﺮﭘ و
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴـﻨﭼ يﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﺎﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺎﻫ ﻲﻟﺎﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﻄﺑار
.دراد ﺖـﻳار ،
نﺎﻫ ﻲﻧرﻮﻣ و ﺮﻧدرﺎﮔ )
2003 ( ﺮﻓ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ا
يﺎﻫﺪﺣاو ﻦﻴﺑ رد ار ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳ ﻞﻘﺘﺴﻣ
ﺐﺴﻛ و رﺎﻛ ﻚﻳ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ و ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﻛ ﺮﻫ ود ﻪـﺑ رﻮﻛﺬﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ترﻮـﺻ
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ) ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﺜﻣ دﻮﺳ و لﻮﺼﺤﻣ
ﺪﺣاو ( ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻧا . ﺪﻴﺷر ،
يﺮﻫﻮﺟ و ناﻮﻴﺳﺎﺒﻣﺎﺳ )
2003 ( رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ دﻮﺧ
ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪـﻛ
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻲ
و
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ) ناﺰﻴﻣ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲـﻳاراد ﺎـﻫ و ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ( ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺪـﻧراد اﺬـﻟ.
،
ﻲﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ ﻪﺑ
ﺎﻘﺗرا ي ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﺟﻮﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﺪﻣﺎﺠﻨﻴﺑ . ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﻴﺿﺮﻓ
ﺔ ﭘ حﺮﺷ ﻪﺑ ﻢﺠﻨ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﻳز
دﻮﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ ﻢﺠﻨﭘ : نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎ
دراد يراد .
نﺎﻤﻫ هزاﺪﻧا رد رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ،ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻪﻛ رﻮﻃ يﺮﻴﮔ
ود لﺪـﻣ زا نﺎﻣزﺎـﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺪـﻌﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ )
يروآدﻮﺳ و ﺪﺷر (
هﺪﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ
،
يروآﻮـﻧ زا ﻲـﻜﻳ دﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ يﺎـﻫ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺖﺳا
.
ﺗ درﻮﻣ رد ﺄ ﺎﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﻴﺛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻛﺪﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﻮﻨﻛ
.
ﻲﻤﺷﺎﻫ ﺮﻔﻧاﻮﺿر و ﻲﻨﻴﺴﺣ ،يدﺎﻧ ، )
2012 ( دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻄﺑار دﻮﺟو
ﺔ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﺘﻓر و ﺔ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ار ﺗﺄ ﺪﻴﻳ ﺮﻛ ﺪـﻧد . يﺮـﮕﻳد دﺪـﻌﺘﻣ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﺰـﻴﻧ
ـﺗ ﺄ شزرا ﺮﻴﺛ و ﺎـﻫ
ﺶﻳاﺮﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ تاﺮﻜﻔﺗ زوﺮﺑ و دﺎﺠﻳا رد يدﺮﻓ ﺗﺄ
ﺪﻴﻳ ﺪﺷ ﺖﺳا ه
Shipton, Fay, West, )
Patterson & Birdi, 2005
(.
ﻖﺒﻃ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﺮﻈﻧ
يدﻮﻣ
ﺮﺗرﻮـﭘ و زﺮﻴﺘـﺳا ، )
1979 ( ﻪـﺑ دﺎـﻘﺘﻋا
شزرا رد ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ ﺎﻬﻧآ شﺮﻳﺬﭘ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﺮﺑ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮـﺻ رد اﺬﻟ
شزرا ﺶﻳاﺮﮔ و ﺎﻫ يﺎﻫ
شزرا يﺎﺘﺳار رد يدﺮﻓ راﺮﻗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
دﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺖـﺷاد رﺎـﻈﺘﻧا ناﻮﺗ ﻪـﺑ
ﺎﻘﺗرا ي رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺢﻄﺳ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺪﻣﺎﺠﻨﻴﺑ . سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ ﻴﺿﺮﻓ
ﺔ ﻪـﺑ ﻢﺸﺷ حﺮـﻄﻣ ﺮـﻳز حﺮـﺷ
ﻲﻣ دﻮﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ ﻢﺸﺷ : ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎ
دراد يراد .
ﺶﻫوﮋﭘ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺪﻣ. 1ﻞﻜﺷ
