بررسی آثار مستقیم، غیرمستقیم و تعدیلی محیط نهادی بر قصد کارآفرینانة دانشجویان کشاورزی

(1)

یسررب راثآ

،میقتسم میقتسمریغ

و یلیدعت طیحم

یداهن رب دصق ةنانیرفآراک

نایوجشناد یزرواشک

عس ی د رک ی م

ی

داتسا ی را هورگ ورت ی ج و شزومآ زرواشک ی دکشناد ة زرواشک ی

، لعوب هاگشناد ی

س ی ان

رات ی خ رد ی تفا : 16 / 04 / 1394

رات ی خ ذپ ی شر : 19 / 07 / 1394

هدیکچ

دصق و راتفر رفآراک ةنانی دارفا م ثأت ر زا حم طی پ نوماری نآ اه تس

، اما رد رثکا تاعلاطم ینیرفآراک هک

ینتبم رب

هاگدید یتخانش ا دن

، زا شقن حم لماع یطی تلفغ دش ه تسا

؛ اربانب نی

، رضاح شهوژپ رد اب

فده یسررب راثآ

،میقتسم میقتسمریغ و

یلیدعت طیحم یداهن رب دصق هنانیرفآراک

، ساسارب یرظن ة داهن داصتقا ی

ثرون ( 1990 ) و

رظن ی ة همانرب راتفر ر

یزی دش ة نزجآ ( 1991 )

، کی وگلا ی تخانش ی رفآراک دصق هنانی

نیودت دش . رد نیا شهوژپ

،

هک زا عون یفیصوت - ه یگتسبم

،تسا هداد اه ی ندروم زای رط زا قی همانشسرپ زا هنومن یا زا لکشتم 300

وجشناد ی

زرواشک ی عمج یروآ دش هک رد راهچ تلود هاگشناد ی

صحت هب لوغشم روشک برغ رد لی

.دندوب اور یی اوتحم یی

همانشسرپ ار یهورگ زا ناگربخ یسررب و أت دیی دندرک . اور یی و اپ یا یی هزاس اه ن ی ز زا رط ی ق دروآرب لدم

هزادنا گ ی ر ی دش و سپ زا تاحلاصا مزلا

هب تسد دمآ . جیاتن لدم یبای تلاداعم راتخاس ی شرگن هک داد ناشن

ک ینیرفآرا و لرتنک راتفر کرد هدش رفآراک دصق اب هنانی

اراد ی ةطبار تبثم و ینعم یراد تسا .

،نینچمه جیاتن

ناشن داد حم طی داهن ی هب روط میقتسمریغ و

زا قیرط شرگن ینیرفآراک و

لرتنک راتفر کرد هدش اب دصق

هنانیرفآراک طابترا رد

تسا ا . نی هتفای اه ب رگنای هک تسا نآ ناراذگتسایس

و میمصت ناگدنریگ اب

دی شیب پ زا شی هب

ا داجی ارش طی ارب بسانم ی

رفآراک ینی هجوت روشک رد ک

هدر عس و ی حم عناوم و اهراشف ات دننک یطی

لباقم

رفآراک نانی ار هوقلاب فرطرب دننک .

هژاو یاه لک یدی : وجشناد نای زرواشک

،ی رفآراک دصق

،هنانی رفآراک

،ینی حم طی داهن ی .

ةدنسیون لوئسم : Email:skarimi@basu.ac.ir

(2)

همدقم ینیرفآراک و

داجیا بسک راکو دیدج زا هلمج یلماوع تسا هک یم دناوت رب لح لکشم

،یراکیب ةعسوت

یداصتقا و

یاقترا یروآون رد

کی روشک رثؤم دشاب . ب ه نیمه لیلد رد ةهد

هتشذگ

، یرایسب زا یاهروشک لاحرد

هعسوت زا هلمج ناریا

، دقا ا تام و همانرب یاه یددعتم ار

یارب هعسوت و جیورت راک آ ینیرف رد هعماج و داجیا طیحم و طیارش بسانم یارب نآ هب راک

هتفرگ دنا

(Karimi et al., 2010)

.

لماوع یددعتم رب دنیارف ینیرفآراک

؛دنراذگریثأت نیاربانب

، لبق زا ره یمادقا رد یاتسار هعسوت

و یاقترا

،ینیرفآراک دیاب

لماوع رثؤم رب نیا هدیدپ ار ییاسانش درک . زا هلمج یلماوع هک یم دناوت رب

راتفر و تامیمصت ةنانیرفآراک

دارفا ثأت ری راذگ

،دشاب طیحم یداهن تسا1

. حم طی داهن ی م ار ی ناوت

طخ یشم

،اه اهدرادناتسا نب تاررقم و

یدای عامتجا

،ی س یسای نوناق و ی رعت فی درک نماد هک ة سو یعی

درف تامادقا و اهراتفر زا ی

نامزاس و ی رفآراک هلمج زا ینی

هست ار لی ای م دودحم ی دننک

North,)

(1990

ه .

نام هکروط رتلو و نوبلامسا (

2011 ) ب نای م ی دننک

، هب ارف تخانش روظنم دنی

راتفر و

رفآراک ینی اب دی حم شقن طی داهن ی نک ظاحل دوخ تاعلاطم رد ار می

، ز اری ا نی حم طی شرگن رب و

راتفر ینیرفآراک

، هام تی م و نازی تصرف اه ی بسک راکو عبانم و ی م هک ی ناوت ارب ی هرهب رادرب ی زا

نیا تصرف اه هب ،تفرگ راک ریثأت

راذگ تسا . لویاف و نینل ( 2014 ) زین رد شهوژپ ریخا دوخ اب

ناونع « دنیآ ة قحت تاقی رابرد ة رفآراک دصق هنانی

» ب ه سررب ی حم شقن طی داهن ی د رفآراک دصق ر هنانی

دیکأت درک ه و نایب دندرک اهداهن هک ی

نوناق

،ی راجنه ی گنهرف و ی م ی دنناوت هب تروص قتسم می و

غ میقتسمری رب

تاروصت دارفا

ةرابرد تیبولطم ناکما و

ذپ یری رفآراک ینی ثأت ری راذگب دن .

زا هلمج هیرظن ییاه هک وچراچ یب بسانم ار یارب ةعلاطم ثأت ری لماوع یداهن رب ینیرفآراک

مهارف یم آ

،درو ةیرظن داصتقا یداهن ( ثرون 2

1990 ؛ 2005 ) تسا . فده نآ رضاح شهوژپ

اب هک تسا هرهب

یریگ زا نیا هیرظن و ندوزفا لماوع طیحم یداهن هب ةیرظن فورعم ار و جی راتفر

همانرب یزیر هدش

(Ajzen, 1991)

سررب هب،

ی عاونا دوجوم طباور نیب

لماوع طیحم یداهن دصق و

رفآراک نانی ة وجشناد نای زرواشک ی .دزادرپب

1. Institutional environment

2. Institutional Economic Theory

(3)

ینابم یرظن و ةنیشیپ قیقحت

دصق هنانیرفآراک

ر رفآراک راتف ینی

راتفر ، ی همانرب ر یزی دارا و هدش ی

تسا هک هب تخس ی هدهاشم لباق ای

اراد ی

خأت ری نامز ی پ شی بی ن ی ریذپان تسا

(Krueger et al., 2000)

. نچ رد نی دراوم

،ی رفآراک دصق هنانی

م ی رفآراک راتفر کرد و تخانش رد ار ام دناوت هنانی

اش کمک ینای

ک دن . تاعلاطم رد

ناور سانش ی

، ا بلغ هب دصق زا ناونع

نیرتهب پ شی ب ینی دننک ة راتفر دای م ی دوش

(Ajzen, 1991)

.

ب دصق رگنای گنا زی ة ارب درف ی شلات ماجنا ی

ساسارب کی همانرب ای مصت می هناهاگآ تسا

Conner)

(& Armitage, 1998

. رب ا نی ساسا

، دصق رفآراک هنانی تلاح ی نهذ ی رف هک تسا تمس هب ار د

هار زادنا ی بسک راکو م قوس ی دهد

(Bird, 1988)

. رگورک شناراکمه و (

2000 ) ب نای م ی نک ن د

رفآراک دصق تخانش و کرد هک هنانی

، لک دی علاطم ة رفآراک ینی تسا

، ز اری تسخن دصق نی

ماگ

ارب ی عورش بسک راکو دج دی تسا . شهوژپ اه ی م ناشن مه فلتخم ی

دصق هک دنهد

رفآراک هنانی مهم رت نی پ شی ب ینی دننک ة رفآراک راتفر ینی

تسا

( Kautonen et al., 2015

؛ )

اربانب نی

،

لماوع تخانش رثؤم

رفآراک دصق رب هنانی

سب ، رای مهم تسا .

اهوگلا رظن و هی یاه فلتخم ی دننام دادیور هنانیرفآراک

(Shapero & Sokol, 1982)1

لدم و

یارجا هدیا یاه هنانیرفآراک

(Bird, 1988)2

رد ةنیمز ق دص راتفر و رفآراک هنانی تسا هدش هئارا

،

اما ار جی رت نی رتربتعم و نی

نآ اه رظن ی ة همانرب راتفر ر

یزی هدش تسا

(Iakovleva et al. 2011)

ا . نی

رظن هی ارب ی پ شی ب ینی اهراتفر فلتخم عونا ی

ناسنا ی دننام ،تاباختنا رد تکرش کرت

دایتعا و

شزرو ندرک هب هتفر راک تسا

. راک ییا اناوت و یی ا نی وگلا پ رد شی ب ینی رفآراک راتفر و دصق ینی

ن زی اهروشک رد ی

فلتخم

(Iakovleva et al., 2011)

زا هلمج ا ناری

أت دیی

تسا هدش .

ا رد نی وگلا ، مهم رت نی عت یی ن ک دنن ة رفآراک راتفر

،ینی رفآراک دصق هنانی

تسا رد .

تشگرب

، رفآراک دصق هنانی

زا هس هفلؤم ای لماع گنا یشزی ثأت ی ر م ی ریذپ د : 1 . نهذ راجنه ی

راشف(

عامتجا ی کرد ارب درف طسوت هدش ی

ماجنا نداد ای ماجنا ندادن ،راتفر

ًلاثم عورش بسک راکو ی

دج دی ؛) 2 . راتفر هب شرگن شزرا(

یبای تبثم ای فنم ی راتفر ماجنا زا صخش

،

ًلاثم عورش

1. Theory of the entrepreneurial event

2. Model of implementing entrepreneurial ideas

(4)

بسک راکو ی دیدج ؛) 3 . راتفر لرتنک ی

کرد هدش م زا درف کرد(

نازی راوشد ی ای ناسآ ی راتفر

م و نازی قفوم تی و ی ماجنا رد نداد ای ماجنا ندادن ،راتفر نآ

ًلاثم عورش بسک راکو ی دج دی .)

عقاورد

، ا نی دمآراکدوخ موهفم هباشم موهفم ی

( Bandura, 1997

تسا )

.

تاقیقحت ب فلتخم

رگنای مها تی بسن ی گنا لماع هس ره یشزی

پ رد شی ینیب رفآراک دصق ینی

تسا

اما ،

نامه زچناس هکروط (1

2012 ) ب نای م ی دنک

، قحت ی ق دصق تا

رفآراک ینی اب دی ارف رب یاهدنی عامتجا ی تخانش و ی ب رتشی دننک زکرمت

، اریز لماوع هورگ ود ره

تخانش ی نورد ی دمآراکدوخ لثم(

ی و شرگن داهن و ) ی ب ینوری (

ًلاثم امح تی اه ی تلود ی ) ار

م ربرد ی گ دنری

؛ اربانب نی

، ا رد نی عس هعلاطم ی

هر زا هدافتسا اب ات تسا هدش تفای

عامتجا ی -

تخانش ی

، وگلا ی فلت یقی هت هی هک دوش راثآ

حم لماوع ود ره یطی

تخانش و ی ار دصق رب

رفآراک نانی ة سررب دارفا ی

نک د

(Vaillant & Lafuente, 2007)

.

حم لماوع یطی

قباطم اب ةیرظن یریگدای عامتجا

،ی حم لماوع یطی

ثأت ری فرگش ی ارف رب یاهدنی یریگدای و

تخانش ی دنراد

(Bandura, 1997)

نیاربانب؛

، اهراتفر تن ةجی کرحم اه ی حم یطی هاوخ ن د دوب . دارفا

مئاد حم اب طی پ نوماری لماعت رد دوخ ا

ا .دن ی ن حم طی ب ینوری م ی لماش دناوت نماد

ة هدرتسگ ا ی زا

لماوع دننام گنهرف لماوع

،ی عامتجا

،ی داصتقا

،ی س

،یسای عمج تی تخانش ی و انف و هنار یا .دشاب

ساسارب رظن ةی داهن داصتقا ی

( ثرون 1990

؛ 2005 )

، حم طی داهن ی مسر لماوع لماش

2ی دننام(

ناوق نی ،تاررقم و امح تامادقا

یتی ،تلود کلام قوقح تی

) و لماوع یمسرریغ دننام(3

اهراجنه

و شزرا اه ی گنهرف ی - عامتجا ی ) مهم شقن ی

رد لکش گ یری داصتقا راتفر و شرگن ی

دارفا

رفآراک لثم(

ینی ) یزاب یم دنک

؛ هب د ترابع

،رگی حم طی داهن ی « ناوق نی زاب ی

4» رد کی ار هعماج

کشت لی م ی دهد

(North, 1990)

، یماگنه هک رادیاپ دنشاب و اراک لمع دننک م ، ی دنناوت دوبن

عطق

،تی ذپرطخ یری و زه هنی یاه ارجا اب طبترم ی

لاعف تی رفآراک ینی ارب ار ی رفآراک نانی

1. Sanchez

2. Environmental formal variables 3. Environmental informal variables 4. Rules of the game

(5)

دنهد شهاک

(Welter & Smallbone, 2011)

. ساسارب رظن ةی داهن داصتقا ی

، اهداهن هب ناونع

اهراتخاس ی گنا یشزی

، م ناماس ار مدرم راتفر ی

دنهد و لماع لصا ی ارف رد دنی غت یاهریی داصتقا ی

دنتسه . رد عقاو

، اهداهن یارب شهاک ینانیمطاان اه

رد هار یبایتسد هب فادها

،یداصتقا یسایس

و

یعامتجا و

نینچمه یارب مهارف ندرک یاهراتخاس ییانبریز

دروم زاین یارب تیلاعف یاه یداصتقا

داجیا هدش دنا

(North, 1990, 2005)

. ثرون ( 1990 ) دقتعم تسا هک اهداهن

، راتخاس قوشم کی

داصتقا ار مهارف یم دنروآ و یماگنه هک نیا راتخاس لماکت یم

،دبای ریسم رییغت یداصتقا ار

هب

تمس

،دشر دوکر ای لوفا تیاده یم نک ن د .

بدا رد تای رفآراک ینی

، عومجم ة سب رای ز یدای حم لماوع زا یطی

پ داهنشی هدش هک دنا

م ی دنناوت رب دصق راتفر و رفآراک هنانی ثأت ری راذگب نچمه و دن نی

شور و اه همانشسرپ اه

ی فلتخم ی

ارب ی هزادنا گ یری نآ تسا هدش هدافتسا اه

(De Clercq et al., 2010; Lüthje & Franke, 2003)

،

اما یکی رتربتعم زا نی

قم سای اه ارب ی حم لماوع شجنس طی

داهن

،ی قم سای ب زتینسوی شناراکمه و

( 2000 ) تسا . نآ اه رد ةمانشسرپ دوخ

، اهرظن اقع و دی وگخساپ نای ار رابرد ة حم طی داهن ی

رفآراک ینی روشک رد هعلاطم

م ی نک ن د

(Farid et al. 2012)

. نیا همانشسرپ رد

یاهروشک فلتخم

زا هلمج یاهروشک لاحرد

هعسوت هدافتسا و یبایزرا هدش و رابتعا نآ أت دیی دش ه تسا

( Gupta et

al., 2014; Urban, 2013; Manolova et al., 2008

زتینسویب .)

و شناراکمه (

2000 ) داهن لماوع ی

هس رد ار دعب

هقبط دنب ی هدرک دنا : نوناق

1ی راجنه ،

2ی تخانش و

3ی . لماوع نوناق ی هب هراشا

طخ شم ی یاه تلود ی و ناوق نی تاررقم و ی هک دراد هب مسر روط ی

رد کی هعماج ودت

،نی وصت بی

هدش لامعا و دنا

م و ی ضعب دنناوت ی

وشت ار اهراتفر قی

و یخرب اهراتفر ی د رگی دودحم ار نک

دن

(

ًلاثم قوشم اه ی لام

،یتای هنارای اه و کلام قوقح تی

ونعم ی ) راجنه دعب . ی

ب رگنای هب هک تسا نآ

م هچ نازی مدرم کی روشک

، رفآراک نانی لاعف و تی اه ی رفآراک هنانی سحت ار نی جمت و دی م ی دننک .

دعب تخانش ی تراهم و شناد هب اه

ی مدرم کی روشک هراشا دراد

؛ یارب

،لاثم شناد رابرد ة

گنوگچ ی هار زادنا ی م و د تیری بسک راکو ی دج دی نچمه . نی

، نیا دعب ب رگنای بوچراچ اه

یی

1. Regulatory dimension

2. Normative dimension 3. Cognitive dimension

(6)

ارب روشک نآ مدرم هک تسا ی

هقبط دنب ی زرا و یبای م هدافتسا تاعلاطا ی

نک دن

Spencer &)

Gomez, 2004

).

حم طی داهن ی م ی دناوت امت ،دصق ،شرگن

،تلای تصرف و اه لاعف تی اه ی رفآراک ینی ار

ا

،داجی هست لی ای دودحم نک د . رفآراک دصق ینی

کی م درف ی دناوت زا تشادرب و تاروصت

صخش ی وا درومرد امح و عناوم تی

یاه رد دوجوم مز

ةنی عورش کی بسک راکو ثأت ی ر ریذپب د

( Lüthje & Franke, 2003

.)

اتن جی قحت قی رک یمی ( ناراکمه و 1390

ن ) زی ناشن یم دهد تیامح اه

و عناوم حم یطی رب شرگن و دصق رفآراک ةنانی دارفا ثأت ری دنراد .

نامه هکروط ب ی نا دش

، ا ی ن زا هدافتسا اب دراد دصق شهوژپ ود

بوچراچ رظن

ی ربتعم ی نع ی

رظن ی ة داهن داصتقا ی

ثرون ( 1990 ؛ 2005 ) و رظن ی ة راتفر همانرب ر ی ز ی دش ة نزجآ ( 1991 )

،

زاس و اهراک ی فلتخم و

ثأت ی ر راذگ حم لماوع ی

ط ی دصق رب رفآراک ی ةنان وجشناد ی نا سررب ار ی

نک د . رظن ی ة همانرب راتفر ر

ی ز ی هدش

، بوچراچ ی بسانم ار ارب ی سررب ی راثآ حم ی ط رب دصق

رفآراک ین ی ا ی داج م ی دنک

. قباطم ا اب ی ن رظن ی ه رد ، ارو ی و شرگن

دمآراکدوخ ی

اهرواب ،دارفا ی

مهم ی هک دنراد رارق أشنم

نورد ی تاذ و ی دنرادن

، تلاماعت زا هکلب

رمزور ة ند اب دارفا یا

ی عقاو ی و مز لماوع ی

هن ا ی هب م تسد ی آ ی دن

(Fishbein & Ajzen, 2010)

. هب

لکروط ی

، حم ی ط داهن ی رط هس زا ی

ق م ی دناوت رب رفآراک دصق ی

هنان ثأت ی ر راذگب :د 1 . طبار ة قتسم ی م

بی ن حم ی ط داهن ی رفآراک دصق و ی

هنان

، 2 . طبار ة غ ی قتسمر ی م حم ی ط داهن ی اب رفآراک دصق ی

هنان زا

رط ی ق لماوع گنا ی شز ی راتفر لرتنک دننام ی

کرد هدش - هب د ترابع ی

رگ

، حم ی ط داهن ی ب ا لماوع

گنا ی شز ی

، رب رفآراک دصق ی

هنان ثأت ی ر م ی راذگ د

و ،

3 . دعت ی ل ب طباور ی ن

لماوع گنا ی شز ی و رفآراک دصق ی

هنان

؛ هب ترابع ی رگا ارش ی ط حم ی ط ی بسانم و امح یت ی

،دشابن

نکمم تسا درف زا هار زادنا ی بسک راکو رفآراک ی هنان فرصنم دوش

، فلاخرب ا ی هکن شرگن و ی

هب رفآراک ین ی تبثم دشاب ی ا ساسحا دمآراکدوخ ی

لااب یی هتشاد دشاب .

کأت ی د علاطم ة رضاح

، ب ی رتش رب عاونا مود و موس ( طباور غ ی قتسمر ی م دعت و یل ی ) تسا

، ز ی ار

بی رتش سررب هب تاعلاطم ی

ثأت ی ر قتسم ی م حم ی ط داهن ی رفآراک دصق رب ی

هنان هتخادرپ دنا

Lüthje &)

(Franke, 2003; Urban, 2013

و هب طباور غ ی قتسمر ی م و دعت یل ی هجوت رتمک دش

.تسا ه نچمه ی ن

،

(7)

قباطم اب رظن ی ة راتفر همانرب ر ی ز ی هدش

، طقف هس لماع گنا ی شز ی رب دصق رفآراک ی هنان ثأت ی ر قتسم ی م

دنراد و اس ی ر غتم ی اهر زا هلمج غتم ی اهر ی درف ی و حم ی ط ی طقف م ی دنناوت هب تروص غ ی قتسمر ی م ی ا

دعت یل ی رب دصق رفآراک ی هنان ثأت ی ر هتشاد دنشاب هب . ،هولاع تاعلاطم م ناشن هتشذگ

ی دنهد هک

حم ی ط داهن ی اهداصتقا رد ی

اهروشک و روهظون ی

لاحرد ا دننام هعسوت ی

نار اهروشک زا ی

هعسوت

ی هتفا توافتم تسا

(Manolova et al., 2008)

علاطم و ة نآ م اه ی دناوت رفآراک رتهب تخانش هب ین

ی

ا رد ی ن کمک اهروشک دنک

(Bruton et al., 2010)

.

اش ی نا رکذ سب هک تسا ی

را ی پ نارگشهوژپ زا ی

داهنش م ی رفآراک تاعلاطم رد دننک ین

ی

، هب

اج ی حم ی ط عقاو ی حم زا درف تشادرب و تاروصت تسا رتهب ، ی

ط هعلاطم وش د

، ز ی ار راظتنا م ی دور

« حم زا درف تاروصت ی

ط

» بی رتش زا

« حم ی ط عقاو ی

» رب رفآراک دصق ین

ی ثأت ی ر راذگ دشاب

(Karimi et

al., 2015; Kristiansen & Indarti, 2004; Taormina & Lao, 2007)

. ی ک ساسارب درف

صخش تشادرب و تاروصت ی

دوخ حم زا ی ط پ ی

،نومار مصت ی م م ی گ ی در هک بسک راکو ی دج ی د

عورش ار دنک

ی ا دنکن

( Karimi et al., 2015

.)

رب ا ی ن

،ساسا رد شهوژپ رضاح حم ی ط داهن ی

کرد هدش طسوت وگخساپ ی نا سررب ی م ی وش د .

وگلا و هیضرف یاه شهوژپ

اب هجوت هب ینابم یرظن و نیشیپ ة شهوژپ

، هیضرف اه و لدم یموهفم شهوژپ ( لکش 1 ) هب تروص

ریز هئارا یم دوش :

ةیضرف 1 : نیب شرگن تبسن هب ینیرفآراک (

فلا )

، یاهراجنه ینهذ

( ب ) و لرتنک یراتفر

کرد هدش ( ج ) اب دصق ةنانیرفآراک ةطبار

یتبثم دوجو دراد .

ةیضرف 2 : نیب طیحم یداهن و دصق هنانیرفآراک ةطبار

یمیقتسم دوجو

دراد .

ةیضرف 3 : نیب طیحم یداهن اب شرگن هب ینیرفآراک (

فلا )

( ب ) و لرتنک

یراتفر کرد هدش ( ج ) ةطبار یتبثم دوجو دراد .

ةیضرف 4 : شرگن هب ینیرفآراک (

فلا )

( ب ) و لرتنک یراتفر کرد هدش

( ج )

، ةطبار نیب طیحم یداهن و دصق هنانیرفآراک ار

یجنایم یرگ یم دننک .

ةیضرف 5 : طیحم یداهن

، طباور نیب شرگن هب ینیرفآراک (

فلا )

( ب ) و

(8)

لرتنک یراتفر کرد هدش ( ج ) ار اب دصق هنانیرفآراک لیدعت

یم

،دنک هب یروط هک یارب حوطس

تبثم رت طیحم یداهن

، نیا طباور یوق رت تسا .

لکش 1 . بوچراچ یموهفم

قیقحت : ةطبار لماوع یطیحم اب دصق هنانیرفآراک

شور قیقحت

نیا شهوژپ زا رظن

،فده یدربراک و

زا رظن تیهام و شور یفیصوت - یگتسبمه تسا

. ا نی

پ شیامی وجشناد رب نای

رود رخآ لاس ة

سانشراک ی سانشراک و ی

دشرا هتشر اه ی زرواشک ی

رد هک تشاد زکرمت راهچ

هاگشناد تلود ی روشک برغ لاس رد

صحت یلی 1393 - 1394 لوغشم

صحت هب لی .دندوب هب روط لک ی

، 1450 وجشناد رفن ی

زرواشک ی رخآ لاس سانشراک

ی ا رد نی

هاگشناد صحت هب لوغشم اه لی

لودج ساسارب هک دندوب

(Bartlett et al., 2001)

، هنومن مجح 300

عت رفن نیی دش هنومن شور زا هدافتسا اب هک گ

یری فداصت ی هقبط ا ی دندش باختنا (

88 زا رفن

لعوب هاگشناد ی

س انی ،نادمه 75 زار هاگشناد زا رفن ی

،هاشنامرک 71

رفن هاگشناد زا ناتسرل

و 66

رفن هاگشناد زا ناتسدرک

).

یضرف ة 2

راثآ یضرف :یلیدعت ة

5

ج و ب ،فلا

یضرف ة 3 ج

یضرف ة 3

فلا فلا1ةیضرف

یضرف ة 1 ج

یضرف ة 1 یضرف ب

ة 3 ب

دصق هنانیرفآراک هب شرگن

ینیرفآراک

یاهراجنه ینهذ

لرتنک یراتفر کرد هدش طیحم

یداهن ( ینوناق داعبا ،

و یراجنه )یتخانش

(9)

هداد اه ی قحت ی ق اب هدافتسا زا همانشسرپ روآدرگ

ی دندش . ةمانشسرپ دروم

هدافتسا لماش هس

شخب دوب : شخب لوا لماش شسرپ اه یی ةرابرد هصخشم اه ی درف ی وگخساپ ی نا

؛دوب دننام

،نس

سنج و تشر ة صحت یل ی . شخب مود لماش وگ ی ه اه یی ارب ی شجنس غتم ی اهر ی رظن ی ة راتفر

همانرب ر ی ز ی هدش دوب ( 20 وگ ی ه .) شخب موس مه هب سررب ی حم ی ط داهن ی هتخادرپ دوب ( 13 وگ ی ه ) .

مامت ی وگ ی ه اه ی شخب لوا و مود اب هدافتسا زا قم ی سا جنپ زگ ی هن ا ی ل ی ترک (

ًلاماک فلاخم

= 1

ات

ًلاماک قفاوم

= 5 ) شجنس دش .

هب نومزآ روظنم اور

یی اوتحم ی صصختم راهچ زا ،همانشسرپ رفآراک

ین ی هاگشناد رد

لعوب ی س ی ان زگ هک دش هتساوخ ی

هن بزاب ار اه ین ی دننک رظن ساسارب . ه

ا ی نآ ضعب ،اه ی زگ زا ی هن اه

،حلاصا هفاضا یا زوت زا لبق .دندش فذح ی

ع مانشسرپ ة اهن یی

، هب مطا روظنم ی

نان لباق و حوضو زا

کرد زگ ندوب ی

هن روص رابتعا و اه ی

غتم ی اهر و ودت ی ن همانشسرپ ا ی

،رتهب نومزآ ی تامدقم ی اب

زوت ی ع 28 همانشسرپ ب

ی ن وجشناد ی نا ماجنا تفرگ و دعب زا ی ک رس ی غت یی تار زج ئ ی ، مانشسرپ ة

اهن یی ودت ی ن دش .

فلاخرب درادناتسا

ندوب ةمانشسرپ حم

ی ط داهن ی

(Busenitz et al., 2000)

، اپ یا یی نآ هرابود

سررب ی دش . رض ی ب افلآ ی ارب خابنورک ی

دعب نوناق ی 86 / 0 نومن(

ة شسرپ نامزاس : اهداهن و اه ی

تلود ی هار رد دارفا هب زادنا

ی بسک راکو اه ی دج ی د کمک م ی دننک ) ارب ، ی دعب راجنه ی 80 / 0

نومن(

ة شسرپ رد : روشک ام ارب ی رفآراک ی نان مارتحا و شزرا لئاق دنتسه ) ارب و ی تخانش دعب ی

75 / 0 نومن(

ة شسرپ : نآ اه یی هک بسک راکو دج ی د هار زادنا ی م ی

،دننک م ی دنناد هنوگچ

ر ی کس دم ار ی ر ی ت دننک ) ب هک دوب ی رگنا اپ یا یی ا لوبق دروم ی

ن قم ی سا اه تس .

ارب ی هلوقم شجنس اه

ی هب طوبرم رظن

ی ة همانرب راتفر ر

ی ز ی زا ،هدش ةمانشسرپ

دصق

رفآراک ین ی

(Linan & Chen, 2009)

دش هتفرگ هرهب ا رابتعا.

ی ن ن همانشسرپ ی

ز ددعتم تاعلاطم رد

اهروشک رد ی

ا هلمج زا فلتخم ی

نار أت یی د هدش تسا

اب . دوجو ا ی

،ن

اپ یا یی هلوقم اه ی زرا هطوبرم ی

با ی دش رض . ی ب افلآ ی ارب خابنورک ی

رفآراک دصق ی

هنان 79 / 0 ،

ارب ی رفآراک هب شرگن ین

ی 79 / 0 ارب ، ی نهذ راجنه ی

80 / 0 ارب و ی کرد راتفر لرتنک هدش

77 / 0

هک دوب بی رگنا اپ یا یی بسانم قم ی سا اه ی سررب دروم ی

تسا .

(10)

غتم ی اهر ی لرتنک

رد نیا شهوژپ

، راهچ غتم ری تیعمج یتخانش م هک

نکم طبار تسا ة

نعم ی راد ی اب دصق

رفآراک ینی وجشناد نای شاب هتشاد ن

د

(Karimi et al., 2014; Linan & Chen, 2009)

، لرتنک

دش دن : ،سنج

،نس برجت ة

،ینیرفآراک وگلا

ی شقن رفآراک ینی .

لحت ی ل رامآ ی

هداد اه

، زا هدافتسا اب

SPSS 18

و

AMOS 18

زجت ی ه لحت و ی ل دندش ا رد . ی ن شهوژپ

، زا لدم ی با ی

لداعم ه اه ی راتخاس ی ارب ی لحت ی ل قتسم طباور ی

م ب ی ن غتم ی اهر ی قحت ی ق ارب .دش هدافتسا ی

سررب ی

غ طباور ی قتسمر ی م هطساو و ا ی زا شور توب پارتسا هرهب اهنرد و دش هتفرگ ی

ت هب روظنم سررب ی

دعت شقن ی

رگل حم ی ط داهن ی زا لحت ی ل سرگر ی نو ناگدنچ ة دعت ی ل هدش هدافتسا دش .

ی هتفا اه تاصخشم هنومن

دودح 62 دصرد زا لک وگخساپ ی نا رتخد و قبام ی نآ اه ( 38 دصرد ) رسپ دندوب . رد مز ی ةن

زوت ی ع نس ی وجشناد ی

،نا رثکا ی ت نآ اه ( 82 دصرد ) بی ن 21 - 25 لاس نس دنتشاد و م ی گنا ی ن نس ی

نآ اه 77 / 22 لاس دوب . نچمه ی ن

، دودح 87 دصرد ( 234 رفن ) وجشناد ی نا برجت ة رفآراک ین ی

شادن دنت و 60 دصرد ( 161 رفن ) نآ اه ه ی چ رفآراک ین ی ار

ًاصخش من ی انش تخ دن .

نامه هکروط رد لودج 1 هظحلام م ی دوش

، غتم ی ر حم ی ط داهن ی اب راهچ غتم ی ر رظن ی ة راتفر

همانرب ر ی ز ی هدش گتسبمه ی تبثم و نعم ی راد ی دراد . نچمه ی

،ن لودج 1 ناشن م ی دهد رض ی ب

گتسبمه ی ه ی چ ی ک زا غتم ی اهر ی لقتسم گرزب رت زا 7 / 0 ن ی تس

؛ اربانب ی ن

، راثآ طخمه ی هناگدنچ

بی ن غتم ی اهر دش ی د ن ی تس .

لدم ی با ی تلاداعم راتخاس

ی

ه ی ر شناراکمه و (

2010 ) پی داهنش م ی تسا رتهب هک دننک هر

ی تفا ی هلحرمود ا ی لدم رد ی با ی تلاداعم

راتخاس ی هب راک هتفرگ دوش : فلا ) زرا ی با ی لدم هزادنا گ ی ر ی و )ب زرا ی با ی لدم راتخاس ی .

(11)

فلا ) زرا ی با ی لدم هزادنا گ ی ر ی :

تسخن رد ی ن ماگ

، اب کمک لحت ی ل لماع ی ت أ یی د ی

، و ی گژ ی اه ی ناور جنس

1ی قم ی سا اه ی هزادنا

گ ی ر ی اور ظاحل زا یی

ارگمه اور ،2

یی ارگاو اپ و 3

یا یی زرا ی با ی دش قم . ی سا اه ی هزادنا گ ی ر ی

نامز ی اراد ی اور یی ارگمه ی بسانم ا لماع نزو هک دن ی

زگ ی هن اه ی گرزب هزاس ره هب طوبرم رت

زا 6 / 0 دشاب یا ا ی هکن راو طسوتم ی

سنا ا رختس ا ج هدش

(AVE)⁴

ارب ی ره ی ک هزاس زا گرزب اه زا رت

5 / 0 دشاب

(Hair et al., 2010)

زگ مامت . ی

هن اه یی لماع نزو هک ی

نآ زا رتمک اه 6

/ 0 فذح ،دوب

هزادنا لدم و دندش گ

ی ر ی نودب زگ ی هن اه ی فذح

،هدش نومزآ دش نامه . هنوگ لودج رد هک 1

د ی هد م ی دوش

، رادقم دنچره اربAVE

ی ضعب ی هزاس زا زا رتمک اه 5

/ 0 تسا

، ا هب هجوت اب ی

هکن

لماع نزو ی زگ مامت ی هن اه ب ی ش زا 6 / 0 تسا م ، ی ناوت تن ی هج قم مامت هک تفرگ ی

سا اه اور یی

ارگمه ی رقت ی

ًاب بوخ ی اد تش .دن ارب ی زرا ی با ی اور یی ر ،ارگاو ی ش ة روذجم اربAVE

ی هب هزاس ره

آ تسد دم گتسبمه رادقم اب و ی

ب ی ن نآ هزاس اب د ی رگ هزاس اه ی اقم لدم رد دوجوم ی

هس دش .

ر ی ش ة روذجم اب AVE

ی د گرزب گتسبمه زا رت ی

ب ی ن هزاس دشاب اه

(Hair et al., 2010)

نامه .

روط لودج رد هک 1

هدروآ م ی ش و ،د ر ی ةش روذجم مامت AVE

ی هزاس زا( اه 63 / 0 ت ا 79 / 0 )

گرزب گتسبمه زا رت ی

ب ی ن هزاس اه زا(

08 / 0 ات 61 / 0 ) تسا هک بی نا رگ م ی ناز لباق اور لوبق یی

ارگاو ی هزاس اه تس . ارب ی ا ی هکن اپ یا یی هزاس ی ا اپ یا یی کرت یب ی ی ک دشاب بسانم لدم

، اب ی د

ارب نآ رادقم ی

ره ی ک هزاس زا اه ی قحت ی ق ربارب یا ب ی رتش زا 7 / 0 دشاب

( Hair et al., 2010

مه .)

نا

روط لودج رد هک 1

تسا هدمآ

، م ی ناز اپ یا یی ارب هزاس ی هزاس مامت اه

یا غتم ی اهر ی قحت ی ق ب ی ش

پ رادقم زا ی

داهنش هدش 7 / 0 تسا . نچمه ی

،ن اتن ی ج لحت ی ل لماع ی ت أ یی د ی هزادنا لدم داد ناشن گ

ی ر ی

شزارب زا رقت

ی

ًاب لباق لوبق ی لودج( تسا رادروخرب 2

)

؛ اربانب ی ن

، اتن ساسارب ی

ج ، وگلا ی ضورفم

ا رد ی ن قحت ی ق زا هک جنپ غتم ی ر کشت ی ل ،دش وگلا ی بسانم ی ارب ی ا ی ن قحت ی ق تسا .

1. Psychometric properties

2. Convergent validity 3. Discriminant validity 4. Average Variance Extracted

(12)

لودج 1 .

،نیگنایم فارحنا

،رایعم بیرض یگتسبمه و

ةشیر روذجم یاربAVE

یاهریغتم قیقحت

ریغتم نیگنایم

فارحنا رایعم ییایاپ AVE هزاس 1 2 3 4 5 6 7 8

1 . دصق ینیرفآراک 38

/ 3 88 / 0 72 / 0 40 / 0 ( 63 / 0 )

2 . شرگن هب

ینیرفآراک 70

/ 3 97 / 0 76 / 0 52 /

** 0 58 / 0 ( 72 / 0 )

3 . یاهراجنه 44 ینهذ

/ 2 77 / 3 77 / 0 53 /

** 0 49 /

** 0 55 / 0 ( 73 / 0 )

4 . لرتنک یراتفر

کرد 90 هدش

/ 2 90 / 0 74 / 0 42 /

** 0 61 /

** 0 35 /

** 0 33 / 0 ( 65 / 0 )

5 . طیحم یداهن 94 / 2 75 / 0 89 / 0 63 /

** 0 26 /

* 0 15 / 0 08 /

** 0 35 / 0 ( 79 / 0 )

6 . نس 77

/ 22 72 / 2 02

/ 0 03 / 0 04 / 0 01 / 0 - 12 / 0 -

7 . تیسنج 61

/ 1 49 / 0 11

/ 0 - 02 / 0 - 04 / 0

*- 13 / 0 - 03 / 0

**- 27 / 0 -

8 . برجت ة ینیرفآراک 13

/ 1 34 /

* 0 16 / 0 06 / 0 06 /

** 0 22 / 0 06 / 0 04 /

** 0 25 / 0 -

9 . یوگلا 40 شقن

/ 1 49 /

* 0 15 /

* 0 16 / 0 10 /

* 0 15 / 0 03 /

* 0 14 /

* 0 16 / 0

** - 28 / 0

ةشیر روذجم لخادAVE

زتنارپ رارق هداد هدش تسا .

05 / * P<0 01 /

>0

** P

ب ) زرا ی با ی لدم راتخاس ی

دعب ا زا ین هک ی ک هزادنا لدم گ

ی ر ی لباق ب لوبق ه مود ،دمآ تسد ی

ن هلحرم ی نع ی زرا ی با ی لدم

راتخاس ی صخاش .تفرگ ماجنا اه

ی گدنزارب ی ا رد ی ن ن هلحرم ی ز ب ی رگنا لدم هک دندوب نآ

راتخاس ی

، هداد هب ار اه بوخ ی م شزارب ی نامه .دنک هنوگ

اتن هک ی ج لودج رد روکذم 3

م ناشن ی

،دنهد

شرگن ( 01 / 0

p<

، 53 / 0

β= راتفر لرتنک و ) ی

کرد ( هدش 01 / 0

p<

، 58 / 0

β= ) اب راک دصق آ

رف ی ةنان

وجشناد ی نا طبار ة نعم و تبثم ی

راد ی ضرف( دنراد ی

ة 1 )ج و فلا

، اما راجنه نهذ ی رفآراک دصق اب ی

هنان

( 05 /

<0

،p

08 / 0

β= ) طبار ة نعم ی راد ی درادن

؛ اربانب ی

،ن ضرف ی ه اه ی 1 و فلا 1 أت ج یی د م ی

،دنوش اما

ضرف ی ة 1 أت ب یی د من ی دوش نچمه . ی

،ن اتن ی ج ناشن م ی دهد ب ی ن حم ی ط داهن ی رفآراک دصق و ی

،هنان طبار ة

نعم ی راد دوجو درادن ( 05 /

<0

،p

06 / 0 -

β= )

؛ اربانب ی

،ن ضرف ی ة 2 أت مه یی د من ی دوش .

اتن ی ج حم دنداد ناشن ی

ط داهن ی طبار ة نعم و تبثم ی

راد ی رفآراک هب شرگن اب ین

ی

( 01 / 0

p<

، 26 / 0

β= )

، اهراجنه ی نهذ ی ( 05 / 0

p<

، 17 / 0

β= و ) راتفر لرتنک ی

کرد هدش

( 01 / 0

p<

، 49 / 0

β= )

؛دنراد اربانب ی

،ن ضرف ی ه اه ی 3 أت ج و ب ،فلا یی

د م ی دنوش هب . لکروط ی

،

(13)

راهچ غتم ی ر م ی دنتسناوت 91 دصرد راو ی سنا رد دصق رفآراک ی ةنان وجشناد ی نا ار بت یی ن دننک .

لودج 2 . هصلاخ یا زا صخاش یاه یگدنزارب یارب

لدم هزادنا یریگ

RMS EA IFI TLI CFI GFI X²/df P X² یگدنزاربصخاش

045 /

0 0/944 0/935 0/943 0/911 1/556 0/000 442/018 هدمآتسده برادقم 07

/ 0 /

>0 <0/9 <0/9 <0/9 <0/8 >3 <0/05 هدشداهنشیپرادقم

ودج ل 3 . جیاتن یسررب یاهریسم لدم قیقحت اب شور لدم یبای ةلداعم یراتخاس

یضرف ه یاه قیقحت شزرا

βاتب فارحنا درادناتسا t شزرا

← شرگن دصق هنانیرفآراک 53**

/ 0 105

/ 0 020

/ 5

یاهراجنه

← ینهذ دصق هنانیرفآراک 08

/ 0 018

/ 0 859

/ 0

لرتنک یراتفر

کرد هدش شرگن ←

هب ینیرفآراک 58**

/ 0 074

/ 0 457

/ 6

طیحم یداهن - ←

دصق هنانیرفآراک 06

/ 0 067

/ 0 912

/ 0

طیحم یداهن شرگن ←

هب ینیرفآراک 26**

/ 0 079

/ 0 163

/ 3

طیحم یداهن راجنه ←

* ینهذ 17 / 0 375

/ 0 223

/ 2

طیحم یداهن لرتنک ←

یراتفر کرد

** هدش 49 / 0 099

/ 0 886

/ 5

*P <.05**P<0.01

راثآ هطساو ا ی

دوبن طبار ة قتسم ی م نعم ی راد ب ی ن حم ی ط داهن ی رفآراکدصق و ی

هنان زا ی ک طبار دوجو و فرط ة

نعم ی راد ب ی ن گنا لماوع ی

شز ی رفآراک دصق و ی

هنان نچمه و ی ن ب ی ن حم ی ط داهن ی گنا لماوع و ی

شز ی

د فرط زا ی

،رگ هب عون ی ب ی رگنا هک تسا نآ راثآ

حم ی ط داهن ی رفآراک دصق رب ی

هنان هب تروص

غ ی قتسمر ی م رط زا و ی ق گنا لماوع ی

شز ی م لقتنم ی

،دوش هب اما نومزآ روظنم راثآ

هطساو ا ی زا

ن پارتسا توب شور ی

ز دش هدافتسا

(Shrout & Bolger, 2002)

. اتن ی ج توب پارتسا ار م ی ناوت

رد لودج 4 هدهاشم درک .

اب هجوت هب ا ی هکن طبار ة قتسم ی م اهراجنه ی نهذ ی رفآراک دصق اب ی

هنان نعم ی ا ،دوبن راد ی

ن غتم ی ر

من ی تسناوت شقن هطساو ب ی ن حم ی ط داهن ی رفآراک دصق و ی

هنان ا ی اف دنک هب . ا ی ن لد ی ل

، نومزآ رد راثآ

(14)

هطساو ا ی هطساو شقن طقف ا

ی راتفر لرتنک و شرگن ی

سررب ی دش اتن . ی ج ناشن داد حم ی ط داهن ی اب

راتفر لرتنک و شرگن ی

راد ا ی طبار ة نعم تبثم ی راد ی تسا

، اما طبار ة قتسم ی م رفآراک دصق اب نآ ی

هنان

نعم ی راد ن ی تس . نچمه ی ن

، اتن ی ج ناشن داد ب ی ن حم ی ط داهن ی و دصق رفآراک ین هنا زا رط ی ق شرگن و

لرتنک راتفر ی

، طبار ة غ ی قتسمر ی م رقت ی

ًاب وق ی ( دراد دوجو 43

/ 0

β= .) هب هولاع

، اتن ی ج پارتسا توب

ارب ی طبار ة غ ی قتسمر ی م حم ی ط داهن ی رفآراک دصق و ی

هنان اپ دح هک داد ناشن یی

ن لصاف ة مطا ی نان 285 / 0

لااب دح و ی

نآ 608 / 0 ا رد رفص نتفرگنرارق .تسا ی

ن لصاف ة مطا ی نان

، بی رگنا نعم ی راد ی ا ی ن سم ی ر

غ ی قتسمر ی م تنرد و ی هج أت یی د ضرف ی ة 4 ج و فلا تسا

.

لودج 4 . جیاتن توب پارتسا یارب یاهریسم میقتسم و میقتسمریغ رد

وگلا ی شهوژپ ( هنومن یریگ ددجم = 5000 )

دمایپ نییعت

هدننک ریداقم

هدشدرادناتسا

میقتسم ( ةلصاف نانیمطا

95 دصرد ) میقتسمریغ

( لصاف ة

نانیمطا 95 دصرد ) عمج

لک

دصق هنانیرفآراک شرگن

هب ینیرفآراک

لرتنک یراتفر کرد هدش

راجنه ینهذ

طیحم یداهن 53

/ 0 ( 748 / – 0 312 / 0 )

58 / 0 ( 765 / – 0 404 / 0 )

08 / 0 ( 275 / –0 151 / 0 - )

06 / 0 ( 093 / 0 - 226 / 0 - ) 43 / 0 ( 608 / 0 -

285 / 0 ) 53

/ 0

58 / 0

08 / 0

49 / 0

شرگن هب ینیرفآراک طیحم

یداهن 26

/ 0 ( 398 / – 0 100 / 0 ) 26

/ 0

لرتنک یراتفر

کرد هدش طیحم

یداهن 49

/ 0 ( 633 / – 0 328 / 0 ) 49

/ 0

یاهراجنه طیحم ینهذ

یداهن 17

/ 0 ( 320 / – 0 004 / 0 ) 17

/ 0

*p <.05 **p <.01

راثآ دعت یل ی حم ی ط داهن ی

ی ک ی زا شور اه ی ار ی ج ارب ی زرا ی با ی رثا دعت یل ی لدم بوچراچ رد ی

با ی راتخاس ی

، لحت ی ل

هورگ اه ی ا ی داج غتم ساسارب هدش ی

ر دعت ی ل رگ تسا

، اما هلوقمود ا ی ندرک غتم ی اهر ی پی هتسو

، دننام

حم ی ط داهن ی هب روظنم ا ی داج هورگ

،اه بجوم تسدزا نتفر تاعلاطا ز

ی دا ی م ی دوش . هب ا ی ن

لد ی ل

، پ ی داهنش هدش تسا هک رد ا ی ن هنوگ دراوم زا لحت ی ل سرگر ی نو ناگدنچ ة دعت ی ل هدش هدافتسا

دوش

( Frazier et al. 2004

.)

اتن ی ج لحت ی ل سرگر ی نو رد لودج 5 هئارا م ی ش و د . رد ماگ

،تسخن