رابغودرگ دیلوت عبانم تکرح دنور یسررب و یبایریسم رد لکش یریگ هپت
یاه هسام لدم زا هدافتسا اب یا
HYSPLIT
مق ناتسا قرش :یدروم هعلاطم(
، هسام )یللاج راز
شوربآ قداص ❖
؛
ایفارغج هورگ یارتکد یوجشناد ،
یتشهب دیهش هاگشناد ،
نارهت ، ناریا
یتورث اضردمحم ❖
؛
داتسا ایفارغج هورگ ،
یتشهب دیهش هاگشناد ،
نارهت ، ناریا
ناخدمحم نیریش ❖ ؛ *
هورگ رایداتسا نارهت هاگشناد، ایفارغج
، ناریا
یلات یدورهق هژینم ❖ ؛
ایفارغج هورگرایشناد ،
یتشهب دیهش هاگشناد ،
نارهت ناریا،
هدیکچ ینارحب هب رابغودرگ لکشم هزورما
هقطنم .تسا هدش لیدبت یناهج و یا و رابغودرگ
نافوط اه ی هسام یا یم ناوت نیمأت عبانم ناونع هب دن
هجدوب ووسر یریگ لکوش هپت
هوسام یاه یا
.دنریگ رارق هجوت دروم زا فده
شهوژپ نیا ،
یوسررب دنور دیلوت عبانم تکرح و رابغودرگ
نآ شقن اه رد لکش یریگ هپت هسام یاه یا
قرش رد عقاو یللاج راز هسام هقطنم رد مق ناتسا
یم دشاب . هداد لماش قیقحت یاه تاعلاطا
هناخباتک یا ، طاقن هنومن یرادرب زا هدمآ توسدب تاعلاطا نیننمه و هدوش هااتوسیا
اه ی یوسانوشاوه هرهب و مق ناتوسا رد دوجوم
زا یریگ
لدم
HYSPLIT
یم دوشاب .
رازبا اه ی لماوش قیقحت رد هدااتوسا دروم
هداد اه یوسانوش میلقا ی
یاهرازفا مرن
ArcGIS
،
WRPLOT
،
earth
،
Excel
و هراوهام تاعلاطا NOAA
یم دوشاب . لاوس لوط رد ( یاه
2019 - 1987 ) 89 دوصرد دادخر لاوس مرگ همین رد رابغودرگ
و
11 .توسا هداتفا قااتا لاوس دروس همین رد دوصرد
یاهدابلگ هااتوسیا هوس هدوش میوسرت دیاوس هوک
، ترورن وشوک و مق
رانایب یرترب تاهج
قروش ، قروش ونج ،
ونج و رغ هب یبرغ
تموس مق رهوش یم دوشاب . لگ رابغ رب زین لوست .دراد دیکات لاوس مرگ لوورف رد قروش تهج
تکرح دنور و یبای ریسم رابغودرگ
هنومن طاقن رد هدش یرادرب
طس رد و یعااترا ح ات 1000 رتم و 1000 ات 1500 تروص هب رتم سپ
درا
لدم مک هب
HYSPLIT
زا داد ناوشن أشنم
یجراخ نابایب ، اه ی ناتسبرع ، هلیسم تشد و من هچایرد یلخاد أشنم زا و قارع و هیروس
یضارا و هدش اهر یریگ لکش و رابغودرگ عبانم دیلوت رد یزرواشک هپت
هسام یاه یا دنراد یرتزراب شقن یللاج راز هسام .
:یدیلک ناگژاو رابغودرگ
، ابلگ د ،
HYSPLIT
،
WRPLOT
، یللاج راز هسام .
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 02161113524 Email: mohamadkh@ut.ac.ir
:بیوصت خیرات 17
/ 06 / 1400
ص 286 - 273
1 . همدقم
مهم زا یکی نارحب نیرت
اه قطانم رد یطیحم توسیز ی
ووشخ همین و ووشخ ،
هک تووسا یئازنابایب رخم هدیدپ
عوقو ناوفوط اوه یاوهدوماویپ زا اوهدرگزیر توکرح و راوبغودرگ ی
ووسحم نآ یم
دووش . نافوط هعلاطم تمدق اه
ی رابغودرگ ی
هوب ار هدویدوپ نیا ناوتوووساوب مور رد هوک دوووسر یم اوجنآ هوب اوت م توبوووسن اوهداوب یادوخ سویلوا دونداد ی
17]
هوهد رد .[
اوه ی
ریخا ، هدیدپ وشخ همین و وشخ قطانم رد رابغودرگ
رد
یداویز رتوووسگ شطوووس و یناوارف راوحل هوب ناریا و ناوهج یناهج یووسانووشاوه نامزاووس زیرعت ساووسارب .تووسا هتفای ،
زا داب تعروس یهااتوسیا رد هاگره 15
و رتوشیب هیناث رب رتم
تارت هطوووساو هب یقفا دید رابغودرگ
زا رتمک هب 1
رتمولیک
دووسرب ، نافوط رابغودرگ
تووسا هداد خر 19]
و 32 تدووش .[
ناوفوط راوبغودرگ
یراوگدوناوم نازیم اوب ،
و یناوکم یریگارف
نییعت دید شهاک نازیم یم
دووش هب ینامز موادت وسحرب و
و )توعاوووس مین اوت( تدوم هاوتوک کاوخودرگ ناوفوط عون ود میووسقتزور هنابووش ی یهاگ ات تعاووس دنچ( تدم ینلاوط یم دووش 22]
داجیا یاروش نیرت مهم زا .[
رابغودرگ رانک رد
رادیاپان یاوه ،
دوجو مدع ای دوجو تبوطر
یروط هب .توووسا
دوووشاب هتوووشاد یفاک تبوطر رادیاپان یاوه رگا هک ،
و راب
نافوط نافوط دوشاب تبوطر دقاف رگا و قرب و دعر رابغودرگ
.دونک یم داوجیا
داوجیا عقاو رد راوبغودرگ
یم وناوت یعون د
یهایگ شوشوپ رییغت هب شنکاو
دوشاب 16]
. [
زا یکاخ داوم
ناکم رد و لقتنم هقطنم ی اه
و دنووش یم هتوشهن راید ی
رو م هوقلاب ییایمیوش هدنامیقاب لماوش توسا نکمم ،
تارت
یب از یراوم ، نآ دونناوم و زره ناوهاویگ رروب اوه
دوووشاوب ، یم موعاوب
رارق هولقتنم یکاوخ داوم نیا ریثاوت توحت هوک یناوهاویگ دونووووش هتفرگ ، دنوووش یرامیب راچد 19]
.دووشاب [
ریخا یاهلاووس رد ،
عبنم قطانم یئاوسانوش رابغودرگ
یراموش یب تاقیقحت رد
توووسا هوتفرگ رارق ناوققحم هوجوت دروم 34]
شهوژپ نیا .[
،
دورو ریوسم و أوشنم دراد یعوس عبانم
رابغودرگ دننام یوضارا
هدوش اهر یزرواوشک زین و
بوس تفاب یاراد یوضارا نداعم(
)هوسام و نوش و یروسلاپ زابور
هعسوت و یریگ لکش رد هک ار
هپت هوسام یاه یا
للاج راز هوسام رد اب دنراد یرترثوم شقن ی
مرنزا هداواتوووسا رازفا
WRPLOT
، لدوم
HYSPLIT
دروم
.دهد رارق شهوژپ و یسررب تاقیقحت جیاتن 31]
ناوشن [
زاف نتفرگ رظن رد اب هک داد
دویلوت راوبغودرگ
یم ناوت ینیب شیپ اوه
رد ار ییاوه و آ ی
دیووشخب دوبهب یا هقطنم لدم ی .
22]
[
لمح یاهریووسم
راوبغودرگ
لدوم زا هداواتوووسا اوب ار اویلارتوووسا ریا هوچاویرد زا
HYSPLIT
هک دندرک نایب و یوسررب رابغودرگ
هچایرد نیا
وت توحت أ وی یط رد یوج تاوناویرج ریث
ناومز تدوم هرود
تحت ار ایلارتوووسا هراق زا رتمولیک نارازه توووسا رداق هاتوک دهد رارق ریثات .
3]
[
راشتنا یدومع عیزوت یسررب اب بغودرگ
را
ناتسبات رد نآ یبآ عبانم و 2007
ناریا رغ لامش یور رب
لدوم زا هداواتوووسا اوب
HYSPLIT
عباونم هوک دونداد ناوووشن
راوبغودرگ
رد ناریا 5
- 3 توا هاوم مق هوقطنم و هویرووووس زا
.تووسا) من هچایرد(
یاهداب زو هب یخووساپ دادخر نیا
تووسا مق ریوک تووشد هیحان زا لامووش یوق ،
اما رابغودرگ
( ربماتپوس هام زا یوشان 13
- 11 عیزوت اب نارهت و ناجنز رد )
.تووسا هدوب قارع زا یووشان یوج نییاپ حوطووس رد یدومع هعلاطم جیاتن 25]
[
داد ناووشن ،
یبرغ جوم هوان یوالا ،
لاقتنا
رابغودرگ رغ ونج قطانم هب هدرتووسگ یحوطووس رد ار
یم مهارف ناریا یجورخ .دونک
اوه لدوم ی
HYSPLIT
نیا رد
لاطم هدودحم هع قارع لاموشات زکرم لوصافدح رد یا
، قروش
ت یلوصا عبانم ار ناتوسبرع لاموش ات هیرووس أ
نیم نیا رد تارت
نافوط اه درک نییعت [ .
2 ] نافوط یسررب هب اه
ی رابغودرگ
رب
هووتوخادروپ نارویا زاروف لدووم زا یوقویوقوحوت راووک نویا رد .دوونا
HYSPLIT
هدوت توکرح یانواچ و عبنم نییعت یارب اوه
ی
بغودرگ را دندومن هدااتوسا .
راوشتنا متیروالا لووام ساوسا رب
تارت کاخ نافوط تارت هدننک نیمات یلووصا عبانمPM10
هوووساوم و 6
اوت 10 نئوو ، قارع رغ قطاونم زا زاوها زارفا رب ،
.دونا هوتفرگ تأووووشن ناوتوووسبرع و ندرا زرم
و یتوکلم
(ناراکمه 2012
هموشچ ییاوسانوش و هعلاطم هب ) نافوط
اه ی
رابغودرگ یاهزور یط هنایمرواخ رد نیانووس 13
ات 17 ریت
1388 لدم زا و هتخادرپ
HYSPLIT
دندومن هدااتسا .
جیاتن
هیرووس و قارع زکرم وشخ و یریوک قطانم داد ناوشن لدم أووشنم رابغودرگ
.دنتووسه هدووش رکت
[ 24 ] نم یبایدر اب عبا
رابغودرگ لدم زا هدااتووسا اب نارهت وج زلتخم حوطووس رد
HYSPLIT
تارت لاقتنا یاهریووسم ساووسارب داد ناووشن
یجورخ اه لدم ی ، یلووصا عبانم رابغودرگ
رد نارهت یور رب
ضرع اه ی 25 ات 37 لووصافدح یا هدودحم یلامووش هجرد
قارع ، هیرووس .توسا ناتوسبرع و نافوط شیاپ و یبایزرا جیاتن
راووبوغودروگ
اووهزور رد نارویا روغوبوونوج و روغ رد درووم ی
لدم زا هدااتوسا اب هعلاطم
HYSPLIT
[ 4 ] هب هک داد ناوشن
نافوط یلووصا عبانم یلک روط رابغودرگ
ات لامووش روووشک
رغ لامووش ،
.تووسا هیروووس قرووش و قارع [
26 ] هدیدپ
رابغودرگ یرامآ هرود ی یارب 2009
ات 2013 نییعت یارب
دوهوووشم رهوووش یور راوبغ أوووشنم قطاونم ،
یناویرج لدوم
HYSPLIT
دراووسپ ور هب ،
یط 24 عوقو زا لبق تعاووس
دندرک ارجا هعلاطم دروم یرامآ یاهزور یارب
دنداد ناووشن و
أوشنم یحاون هدمع هک رابغودرگ
هرود یط دهوشم رهوش یور
لاوس مرگ ،
ینعی قروش رد یب
نابا اه نیننمه و ناتوسنمکرت ی
هرود رد .دراد رارق روووشک قرووش لامووش هتفای رییغت یووضارا زا و دهوشم رهوش یبرغ لاموش یحاون رتوشیب زین لاوس دروس هدوت رتمک یناوارف اب رزخ یایرد قرووش رابغودرگ
تمووس هب
.دنوووش یم هدیووشک دهووشم رهووش [
35 ] لیلحت اب و یمیلقا
ناوفوط یباویدر اوه
ی راوبغودرگ
یگارف ناریا زکرم و ونج رد ر
لدم زا هدااتوسا اب
HYSPLIT
هوشقن و اه لااب شطوس یوج ی ،
هدوت هک دندیوسر هجیتن نیا اب رابغودرگ
لاموش قطانم زا ی
تهج اب و هتفرگ همووشچرووس هیروووس قرووش و قارع رغ .توسا هدوش دراو ناریا هب یقروش ونج و یبرغلاموش [
27 ] اب
نافوط لیلحت اه
ی رابغودرگ دزی ناتووسا لدم زا هدااتووسا اب
HYSPLIT
و WRF
یراوومآ هرود یووط 1388
- 1379
تخادرپ ه هناماوس روبع هک داد ناوشن جیاتن و اه
زا یدنخرچ ی
اب هارمه نآ زا یوشان دروس یاوه زیر و وج یلااب حوطوس نیمز شطوس رد یحطوس شیامرگ ،
رد یرادیاپان داجیا هنیمز
تخاوس مهارف ار هقطنم توسا ه
نافوط أوشنم . ،
دوجو یلامتحا
شخ زا لصاح راز من و شخ قطانمرد نافوط هموشچ توووسا نآ فارطا یاهریوک و ینوخ واگ قلاتاب ندوووش .
[ 9 ] یاوهنوناوک یوووسررب یارب
راوبغودرگ
لدوم زا
HYSPLIT
و
قطانم ییاوسانوش نموض و دندرک هدااتوسا یدوم ریوورت نافوط أوشنم اه
ی هوسام و رابغودرگ رد یا هقطنم شطوس رد
ایسآ رغ ،
هب لدم هک دندیسر هجیتن نیا
HYSPLIT
یارب
یاهنوناک یوسررب رابغودرگ
توسا وسانم .
[ 5 ] زاوس یوسررب اب
وت یاهزور دادخر رب مکاح یوج راک و أ
اب م رابغودرگ رهوووش
لدم زا هدااتووسا اب نآ یبایدر و زیربت
HYSPLIT
رواوورت و
یاهزور ییاووسانووش زا پ یدوم مأوت
اب رابغودرگ نیا هب
أووشنم هووس یاراد یووسررب دروم یاهزور دندیووسر هجیتن دنووشاب یم زلتخم .
رغ و نیطووسلف قرووش أووشنم نیلوا
عااترا رد و هیرووس 1000
یرتم ، هیرووس قروش أوشنم نیمود
عااترا رد 500
زکرم هب طوبرم هموشچروس نیمووس و یرتم
قارع عااترا رد 100
تووسا یرتم .
[ 36 ] یبایدر اب رابغودرگ
لتخم شطس لدم زا هدااتسا اب جدننس وج ز
HYSPLIT
رد
د و یراومآ هر 2013
- 1990 قاواتا ناوفوط دادوخر ود دونتفاویرد
لاوس مرگ همین رد هداتفا
تارت رابغودرگ تموس زا نابایب
اه ی
هیرووس هدیدرگ جدننوس راوسمتا دراو قارع لاموش و دنا
. [ 8 ]
روظنم هوب
یوووسررب
ناوفوط اوه ی راوبغودرگ تویایک رب ی
زا هدااتووسا اب نآ یبایأووشنم و زاوها رهووش رد اوه یبورکیم و هنایلاوس تارییغت دنور یوسررب نموض یددع یزاوس لدم رازفا مرن زا هدااتوووسا و یوووسانوووشاوه یاهرتماراپ یلووورف
HYSPLIT
رهوش رد تارت نیا یلامتحا أوشنم هک دنتفایرد
زاوها ، م هژیو هب ناریا رغبونج رد هیاوسمه یاهرووشک قطان
توسا هیرووس رووشک قروش و قارع رووشک رغ لاموش .
[ 18 ] اب
راوووشتنا عبانم تیمها یوووسررب رابغودرگ
رب یرنرتاوک هرود
و مق رهوش یاوه تیایک هب طوبرم جیاتن
HYSPLIT
ناوشن
دورو تاوهج نیرت مهم دونداد راوبغودرگ
تاوهج مق رهوووش هوب
قروش ، قروش ونج ،
.توسا یبرغبونج و رغ
[ 36 ] لیلحت اب
ویدر و دورو یاوهریوووسم یبا ناوفوط
اوه ی راوبغودرگ قروووش هوب
تارت یژنارگلا شخپ لدم زا هدااتووسا اب ناریا
HYSPLIT
دراوسپ ور هب
1
لقتوسم لولوس ی هک ینامز دنداد ناوشن
نیننمه ناریا قروش لاموش و ناتوسناغفا لاموش رب راوشفرپ
1 Backward
هتووسب راووشف مک لولووس دوجو ناتووسناغفا رغبونج رب یا
دراد . معاب و داجیا قطانم نیا نیب یدیدوش نایدارگ یم
دووش
زا شیب هب نیمز شطوس رد داب تعروس 14
.دوسرب هیناث رب رتم
و یراووشف دیدووش فلاتخا و تبوطر دوبن هقطنم رد ییامد
بوس لااب شبات هیواز یم
دووش رابغودرگ نابایب اه زا جراخ ی
.دوش تیاده هقطنم هب یقرش و یلامش یاهزرم
2 . یسانش شور
2.1 . هعلاطم دروم هقطنم یفرعم
هوعلاوطم دروم هوقطنم
دودوح رد 1015421
راوتکه
دراد توعوووسو .
769726 ( نآ راوتکه
76
% مق ناوتوووسا رد) ،
183875
(راتکه 18
%
،یزکرم ناتوسا ) 47160
(راتکه 5 % )
و ناهاوصا ناتوسا 10413
دودح(راتکه 1
% ناتوسا رد نآ )
نارهت .درادرارق هوعبرا دودوح راوحل زا شهوژپ دروم هوقطنم نارهت ناتسا هب لامش زا
، )ناشاک(ناهاصا ناتسا هب ونج ،
مق من هچایرد هب قروش و )هواوس( یزکرم ناتوسا هب رغ یهتنم یم دووش شطوس لاغ . .توسا یتوشد و شطوسم هقطنم
رزب تووشد زا یووشخب هدودحم نیا مق یزکرم
لماووش ار
مرگ یاهناتوسبات و وشخ و دروس یاهناتوسمز یاراد و هدوش ووشخ و یم
دووشاب . دودح هنلااووس یگدنراب نیانایم 157
هعلاطم دروم هوصرع .توسا رتمیلیم لوصاف دح رد
50 هجرد
و 06 و هوقیقد 37
اوت هویناوث 51
د و هوجر 55 و هوقیقد 44
و یقروووش لوط هویناوث 34
و هوجرد 19 و هوقیقد 48 اوت هویناوث
35 و هجرد 13 و هقیقد 17 هدوش عقاو یلاموش ضرع هیناث
توسا قروش رد عقاو یللاج راز هوسام . هقطنم
هعلاطم دروم
دودوح توعوووسو اوب
10240 راوتکه رد دودوح 10 یرتمولیک
و دیاوس هوک یاتوسور 30
مق رهوش یرتمولیک هدوش عقاو
تووسا . لکووش 1 دروم هقطنم یناتووسا و یروووشک تیعقوم
دهد یم ناشن ار هعلاطم .
لکش ۱ هعلاطم دروم هقطنم تیعقوم:
هعلاطم دروم هقطنم
شخب و هدوب هدیوووشک لکوووش هب
توشد مظعا اه
هلیوسم ی ،
و دریایم رب رد ار هواوس و هیراعج
.توووسا طاحم نآ رد یکمن دبنگ نونمه یمهم تاعااترا هقطنم عاواترا نیرتدونلب 2060
رد عقاو ایرد شطوووس زا رتم
رد عقاو نآ عااترا لقادح و هقطنم یبرغ لاموووش هوووشوگ هلیووسم تووشد قرووش 780
.دراد رارق ایرد شطووس زا رتم
یفارگویزیف صاوخ تویعوووضو
وک هدویدرگ وجوم و ومن ه
داوب ندوووش هزیلاوناوک وجوم رمک درز و هوک رمک یاوههوک لاغ داب هژیوب
لاموووش تهج اب
یبرغ - ونج هب یقروووش
هب هقطنم قروش رد یداب شیاوسرف دعتوسم یوضارا تموس .دیامن لیدبت یداب شیاسرف نوناک
2.2 . قیقحت شور یملع عون زا و یدربراوک عون قیقحت نیا -
یوووشهوژپ تووسا
یعووضو یووسررب یارب داب ت
هقطنم ، زا هدااتووسا اب
مق یتپونیوس هااتوسیا تاعلاطا
لاوس لوط رد اه
ی 1987
اوت 2019 اوب و مرن زا یریگ هرهب رازفا
Wind Rose Plot
(WRPLOT)
، داب لگ هقطنم .دیدرگ میووسرت و هیهت
یارب
هیهت رابغ لگ ، زا یرابغودرگ یاهزور
دک اب 6 مأوت یاهزور(
)قلعم رابغودرگ اب روکرم هااتوسیا
( هااتوسیا اهنت ناونع هب
رابغودرگ دک یاراد )
.دوش یریگ هرهب
روکرم ینامز هزاب رد ،
قف 20 زور دک هب 6 و هتوشاد صاورتخا رد
هلوصاف ینامز
لاووس اه ی 2009 ات 2016 ، .تووسا هداتفا قااتا لودج(
1 )
یاوهزور اوب یراوبغودرگ
هونومن طاوقن ییاویفارغج تاووورتخم
لوکوووش(
2 ) ، هوب هراوهاوم NOAA
یفرعم اوت زا هداواتوووسا اوب
لدم
HYSPLIT
، رابغودرگ لاقتنا و دیلوت عبانم یاهریوسم
یتاعلاطم هصرع هب صخشم
درگ .د
لکش 2 هنومن طاقن ییایفارغج تیعقوم :
زا هتفرگ رب( ختنم یاهزور یجنوس تحوص روظنم هب دک رابغودرگ ی
6 ) ، یدوم هدنجنوس یا هراوهام ریواورت زا
( لسورئآ یکیتپا قمع صخاش و
AOD1
تیاس)
i Giovann
دووش هتفرگ اکیرما ییاوو ف نامزاووس [
29 ].
ریداقم شیازفا
AOD
زا 2 لووسورئآ ندوب لااب هدنهد ناووشن ./
اه دادتما رد دومع نوتوووس
ای رج هب لیامتم اهلوووسورئآ .توووسا وج
شبات ساکعنا اه
ار دید تیلباق ارلف .دنتوسه یدیوشروخ ی
رادوقم و شهاوک AOD
رکروب مزلا .دونهد یم شیازفا ار
توسا AOD
زا رتمک 1 ./
نودب و فاوص ناموسآ صخاوش ار
رابغودرگ
و دید تیلباق ررکادح اب فااوش و AOD
زا رتوشیب
1Aerosol Optical Depth (AOD)
2 و هدولآ یاوه ./
راوبغودرگ
توفرگ رظن رد [
2 ] . هدوهاوووشم
هدوت راوبغودرگ
توظلغ شیازفا و یا هراوهاوم ریوووورت یور قلعم تارت
، دادخر رابغودرگ
.تسا
لودج ۱ عوقو خیرات . رابغودرگ
دک اب هعلاطم دروم هقطنم رد 6
زیدر دادخر نامز
زیدر نامز
دادخر زیدر
دادخر نامز زیدر
دادخر نامز
1 15
- 6 / 7 / 2009 6
6 - 4 / 7 / 2012 11
15 - 5 / 8 / 2014 16
6 - 23 / 9 / 2014
2 15
- 14 / 4 / 2011 7
6 - 18 / 6 / 2014 12
15 - 6 / 8 / 2014 17
15 - 9 / 6 / 2015
3 6
- 17 / 7 / 2011 8
15 - 25 / 6 / 2014 13
15 - 8 / 8 / 2014 18
15 - 15 / 6 / 2015
4 6
- 20 / 5 / 2012 9
9 - 15 / 7 / 2014 14
15 - 11 / 9 / 2014 19
21 - 16 / 9 / 2016
5 6
- 25 / 5 / 2012 10
6 - 31 / 7 / 2014 15
12 - 19 / 9 / 2014 20
6 - 21 / 2 / 2016
مق ناتسا یسانشاوه نامزاس زا هدش رخا تاعلاطا :عبنم
2.3 . لدم
HYSPLIT
توکرح یباوی ریوووسم روظنم هوب راوبغودرگ
لدوم زا
HYSPLIT
هدااتوسا .دیدرگ
یا هرت ت یبای ریوسم لدم
( یدیربیه
HYSPLIT
هااووشیامزآ ووسوت راب نیلوا یارب )
( ییاوه عبانم
ARL NOAA
لاوس رد) 1982
هرادا مک اب
تفای هعووسوت ایلارتووسا یووسانووشاوه لدم نیا یاهدربراک .
دازآ هدننک هدولآ داوم ریووسم ینیب شیپ و یبایدر لماووش ،
اوه تارت یبای ریوسم ،
آ یاهرتوسکاخ یاهدود و یناوشاوشت
لانج یزوووس شتآ زا یووشان اه
یم دووشاب ی لدم نیا .
و اوه تارت هداوس یاهریوسم هبوساحم یارب لماک متوسیوس یگدنکارپ اه
ور .توووساهنآ یزاوووس هیبوووش و هدینیپ ی
لدم تابساحم ،
هک( یژنارگلا ور نیب لتخم ور ی
هداواتوووسا دروم تارت تاوکرح یارب کرحتم وچراوچ وی دهد یم رارق )
هووس تباث وچراچ ی هک( یرلیوا ور و
یم رارق هداواتوووسا دروم تارت تاوکرح یارب ار یدوعب )دوهد
یم دوووشاوب . لویلد نیمه هوب
HYSPLIT
هوناوگود یلدوم ار
یم دونماون [ 35 .]
تارت شخپ و توفر ارف لدوم ،
تاوبوووساوحم
اهنآ هتخاوس یژنارگلا وچراچ رد یم
دووش یارب همادا رد .
وی زا هدونیلاآ داوم توظلغ و اوه تارت لاوقتنا تاوبوووساوحم هدااتسا یرلیوا وچراچ یم
دوش [ 11 لدم دعب رد .]
یزاس
رابغودرگ
دنتووسه راووشتنا عبانم هک یقطانم تووسا مزلا
یقطانم ضرف شیپ ترووص هب لدم نیا رد .ددرگ صخوشم اب .دنا هدووش زیرعت دنتووسه ینابایب یربراک یاراد هک
هجوت
( یحطوس کاخ عون هب هوسام
یا ، ینوش ، تلیوس ، )سر ، نیا
.دنتووسه یداب شیاووسرف هب تیووساووسح یاراد قطانم نیا
ریووس خ ندرک صخووشم یارب یدربراک ور ی لدم تکرح رابغودرگ ،
یگدنکارپ ،
وسر یزاس هیبش رابغودرگ
توووسا [ 20 .]
اوب یزاوووس لدوم یناوباویب عباونم نییعت زا پ
رو و لدم تامیظنت یارجا هداد دو
اه مزلا یووسانووشاوه ی
تووسا هداد زج هب اه
نامز :دننام یدراوم یووسانووشاوه ی
عوروووش ، ییاویفارغج ضرع و لوط( تاووورتخم و دادوعت
و
)رظن دروم عاواترا ،
زاوغآ طاوقن ،
ارجا لوک ناومز ،
توکرح توهج
( وقع هوب ور
backward
(ولج هوب ور اوی )
forward
لدوم رد)
.دنوش نییعت
3 . جیاتن
هداد ساوسارب اه
ی مق یتپونیوس هااتوسیا یوسانوشاوه
هزاوب رد اوه یناومز ی 1987
اوت 2019 دادوعت زا 1588
دادوخر
دوک( راوبغو درگ 6
دادوعت) 275 اوت یقفا دوید اوب دادوخر 1000
دادوعت و رتم 1313
کاوخ و درگ دادوخر
یقفا دوید اوب 1000
ات 15000 رتم .دوش ییاوسانوش (
لکوش 3 لودج ساوسارب )
هرامووش 2
، هرود رظن زا ی ینامز
ار لاووس یم
ناوت ود هب
دروووس و )ناوتوووسباوت و راوهب لوووورف( مرگ هرود
و زییاوپ(
دودح .دومن میووسقت)ناتووسمز 89
دید اب اهدادخر دووصرد
یقفا نیب 1000 ات 15000 هدادخر لاس مرگ هرود رد رتم
یداب شیاسرف یارب یارش ندوب سانم و رتمک راب هک یم وناوت و زییاوپ .دوووشاوب نآ مهم لویلاد زا یکی د ناوتوووسمز
( 11 دادخر زا ار یرتمک مهوس)دوصرد اه
صاورتخا دوخ هب
نآ تولع نیرت مهم زا هوک توووسا هداد یم
وناوت عوروووش د یگدونراوب
اوه ، دوووشاوب کاوخ توبوطر شیازفا و ریخبت شهاوک
[ 34 .]
نارهت ناتوسا رد اهدادخر عوقو یناوارف یوسررب ،
70
دادخر دووصرد اه
ناتووسبات و راهب لووورف رد ار
صیخووشت
.دونداد لوکوووش اوه ی 4 و 5 دادوخر راوبغودرگ
یراوت رد ار
6 / 7 / 2009 ار شهوژپ دروم هقطنم رد .دنهدیم ناشن
لودج 2 دادخر یلصف عیزوت . اه
ی رابغودرگ
لرف دادخر یناوارف
لک هب تبسن
راهب 599
46
ناتسبات 570
43
زییاپ 64
5
ناتسمز 80
6
عومجم 1313
100
لکش 3 . اب ارمه یاهزور دادعت رابغودرگ
( 20۱9 - ۱987 )
لکش 4 . هراوهام ریواصت MODIS
خیرات رد 6 / 7 / 2009 شهوژپ دروم هقطنم زا
مق ناتسا یسانشاوه لک هرادا :عبنم
لکش 5 . هراوهام ریوصت 9
METEOSAT خیرات رد
6 / 7 / 2009 شهوژپ دروم هقطنم زا
مق ناتسا یسانشاوه لک هرادا :عبنم
3.1 . لدم یجورخ
HYSPLIT
تارت ریوسم ووسر أوشنم یبایدر یارب هپت
هوسام یاه یا
لدم زا یللاج
HYSPLIT
هدوش هدااتوسا دراوسپ ور زا .توووسا
نیلوا زاوغآ اوب ناومزمه هوک یروط هوب راوبغودرگ
رد
ات داب ریوووسم هعلاطم دروم هقطنم 24
نآ زا لبق تعاوووس
تسا هتفرگ رارق یسررب دروم لکش(
6 ).
لکش 6 . ریسم درگ سپ یبایدر رابغودرگ
یط 24 خیرات رد تعاس ۱5
/ 7 / 20۱4 یعافترا حطسرد 500
رتم
زا رتمک یقفا دید یووسررب اب 1000
عااترا رد رتم 500
لاووس زا رتم 1987
ات 2019 دک ساووسارب 6
یووسانووشاوه
)راوبغودرگ یاوهزور(
20 هوک هداد صاووورتخا دوخ هوب ار زور
یاوهلاوووس مرگ لوووورف هوب طوبرم 2009
، 2011 ، 2012 ،
2014 ، 2015 و 2016 اوختنا لویلد نیرت مهم .دوووشاوبیم یوووسم یبایدر ،عااترا نیا
نیلوا دورو زا لبق زور ی تارت ر
هوقطنم رغ هوب هوک هدوب هوقطنم رد هداد خر راوبغودرگ یوووسررب یارب هوک یطاوقن دادوعت .دوندوب هدرک توان یتاوعلاوطم ناوفوط اوختنا شهوژپ دروم هوقطنم رد راوبغودرگ یاوه
،دویدرگ 10 هوب یرادرب هونومن طاوقن نیب زا وختنم هوطقن
یوسررب روظنم ئو و یپوکوسوفروم یاه
و یمیوش و 2
زا هطقن
و ناطلوس ضوح و هلیوسم قطانم 2
هپت زا هطقن هوسام یاه
یا
هراوهاوم ریواووورت هداواتوووسا اوب NOAA
لدوم و
HYSPLIT
ترووورب(
forward & backward
یم ) هب دانتووسا اب .دووشاب
هشقن زا هدش هتفرگ یجورخ یاه 14
نیرتشیب ،روکرم هطقن
( نافوط عوقو یناوارف 67
% قروش ونج ریوسم رد ) لاموش هب
لووورف یارب رابغودرگ شنکارپ یلووصا ریووسم ناونعب رغ ( یناوارف نیرتمک و تووسا لاووس مرگ 6
% هب رغ تهج زا )
یم قرش و قرش ونج و قرش لامش .دشاب
3.2 . یجورخ
WRPOLT
یارب لیلحت داب تیعوضو ،
ب ه ریثات لماوع زا یکی ناونع
داوجیا رد راروگ ناوفوط
اوه ی راوبغودرگ ،
داوبلگ و لوگ راوبغ ، زا
رازفا مرن 1
WRPLOT
تاعلاطا دابلگ رد .دووش یریگ هرهب
سلاک یناوارف هب طوبرم تاهج رد داب تعروس زلتخم یاه
هداد شیامن زلتخم یم
دووش [ 1 ] هوحن صیخوشت تهج هک
.دراد رایوووسب دربراک کاخ شیاوووسرف رب نآ رثا و داب راتفر مق ناتسا یوسانوشاوه نامزاوس تاعلاطا ساوسارب ،
ااتسیا زا ه
مق یراومآ لاوووس نیرتوووشیب یاراد(
1987 اوت 2019 و )
هااتوووسیا اه
دیاوووس هوک ی
( 2016 ات 2019 وووشوک و )
(تروورن 2006 ات 2019 ) ، زین رابغ لگ هیهت یارب یدابلگ(
ای کاخ یداب شیاووسرف هناتووسآ زا شیب تعرووس اب تووسا رظن دروم هراووسخر [
12 ] ) ، هدووش هدااتووسا مق هااتووسیا زا
.توسا لگ هیهت یارب داب
، زا رتوشیب تعروس اب یاهداب 5
/ 0
نیا زا رتمک یاهداب هنیمز رد و هدووش یووسررب هیناث رب رتم رادقم ، لگ.توسا هدوش هتفرگ رظن رد مارآ یاهداب ناونع هب
مق هااتووسیا رد هنایلاووس داب
25 / 29
% و مارآ اهداب 8
/ 70
%
یبرغ تهج اب تیبلاغ و هدوب تعروس و تموس یاراد اهداب وسا یقروش تهج پوس و ترورن وشوک هااتوسیا رد .ت
91 / 33%
و مارآ اهداب 09
/ 66
% هدوب تهج و تموووس یاراد
قرش تاهج اب تیبلاغ هک ،
لامش ونج و قرش هدوب قرش
لامووش تهج پووس و
ئان داب ناونعب رغ یم
دووشاب . رد
زین دیاوس هوک هااتوسیا 64
/ 9
% داب اه و مارآ 36 / 90
% یاراد
یبرغ داب رب تیبلاغ و هدوب تعرووس و تمووس داب پووس و
لامش تسا یبرغ
لکش(
7 ).
لکش 7 هاگتسیا هنلااس دابلگ تیعضو . دیفس هوک و ترصن کشوک ،مق یاه
داوبلگ هوب طوبرم جیاوتن هوب طوبرم لوک و یلووورف یاوه
مق یووسانووشاوه هااتووسیا
( 2019 - 1997 ) ، دیاووس هوک
( 2019-2016 )
( ترووورن وووشوک و 2019
- 2006 رد )
لکش یاه 8 ، 9 ، 10 و 11 یم ریز حرش هب دشاب
: راهب لورف داب لگ
هااتوسیا اه مق ی ، وشوک دیاوس هوک
ناشن یلصا تهج ناونعب ار و قرش رغلامش تهج تررن .دهد یم
1.Wind Rose Plot (WRPLOT)
لکش 8 هاگتسیا دابلگ تیعضو . ب لصف رد اه
راه
رد ناتوسبات لورف داب لگ هااتوسیا
اه دیاوس هوک و مق ی
رد اما .دهد یم ناووشن یلووصا تهج ناونعب ار رغ تهج ترورن وشوک هااتوسیا
، ونج و قروش لاموشو قروش تهج
.دنتسه یلصا تهج ناونعب قرش
لکش 9 دابلگ تیعضو . هاگتسیا
ناتسبات لصف رد اه
هوک و قروش تموس زا مق هااتوسیا رد زییاپ لورف داب لگ اما .دهد یم ناشن یلصا تهج ناونعب ار رغ تهج دیاس ترورن وشوک هااتوسیا رد
، و قروش و قروش ونج تهج
.دنتسه داب یلصا تاهج ناونعب رغ لامش
لکش ۱0 هاگتسیا دابلگ تیعضو . زییاپ لصف رد اه
رد ناتوسمز لورف داب لگ هااتوسیا
اه و دیاوس هوک،مق ی
تهج ناونعب ار رغ لاموش و رغ تهج ترورن وشوک داب هنیمز رد هلوصاح جیاتن .دهد یم ناوشن یلوصا لاغ یاه
رد رغ ییاوویفارغج تووهج یناوخمه و توویمها راناوویب هااتوسیا اه رد قروش تهج و لاوس لک رد دیاوس هوک و مق ی زین یان یاهداب هنیمز رد .دوشابیم ترورن وشوک هااتوسیا
غ مق هااتووسیا رد قرووش تهج اب تیبلا ،
رد رغ لامووش
رد قرووش ونج و قرووش لامووش و دیاووس هوک هااتووسیا یم تررن شوک هااتسیا .دشاب
لکش ۱۱ هاگتسیا دابلگ تیعضو . ناتسمز لصف رد اه
رابغ لگ ینامز هرود یط 2009
ات 2016 لکوش رد 12
هک توسنیا راناوشن ار دادخر رادقم نیرتوشیب قروش تهج
ماانه داب تعروووس و هتوووشاد رابغودرگ
دودح 4 ات 6 رتم و رغلاموش تاهج و توسا یناوارف نیرتوشیب یاراد هیناثرب
دنشاب یم رادروخرب یرتمک یناوارف زا رغ .
لکش ۱2 . یاهزور رابغ لگ رابغودرگ
ی مق هاگتسیا
4 یریگ هجیتنو ثحب .
هوعلاوطم دروم هوقطنم هوب
ترواوجم رد یریگ رارق لویلد
ناریا یزکرم ریوک ،
مک توبوطر ،
و ریقف یهاویگ شوووشوپ
ووشخ یاهرتووسب ،
رارکت دعتووسم دادخر
رابغودرگ و هدوب
هدویدوپ نیا یم
وناوت د زا یکی ناونع هوب
راروگرثا و مهم عباونم رد
نیمأت ووسر هپت هوسام یاه یا
.دریگ رارق هجوت دروم
اب
تخانووش عبانم
ریووسم و )یداب تابوووسر(رابغودرگ دیلوت
اوهنآ تکرح هوقطنم رد
هوعلاوطم فده ،
یم ناوت اب وووسانتم
عبنم ره یگژیو ،
و اوهراوکهار
رد رثرم تاومادوقا یاوتوووسار
تارثا لرتنک اوی شهاوک هدویدوپ نیا راوب ناویز
زکارم رب
یوتویوعوموج ،
یوتلاوووصاووم طووطوخ
موق نوهآ هار و هاروگرزوب(
-
)راووسمرگ
تاووسیووسأت و زاگ تاووسیووسأت هژیو هب( یتعنووص
و)هجاروس مق ناتوسا ییانبریز
یاهناتوسا و
راوجمه داهنوشیپ
هونیزه فروووص زا و داد اوه
یریگولج فدوه یب و تواانه ی
.دومن لاوووس لوط رد اوه
ی 1987 اوت 2019 یاوهزور دادوعت
دنور ی زا رابغ و درگ یاراد
هدوب رادروخرب یعیبط
قف و
لاوس یخرب رد اه
زا و هدوب هارمه یبوسن شیازفا اب صاخ ی
لاوس 2009 یروط هب توسا هتوشاد یدوعوص ریوس دعب هب و
رد هک لاوووس اه ی 2014 مقر هب 304 لاوووس و زور 2015
دادعت 317 رگ اب ار لاووس رد زور .تووسا هدوب هارمه رابغود
ینامز هزاب یوسررب 28
مق یوسانوشاوه هااتوسیا هلاوس رانایب
1588 دک( رابغودرگ دادخر 6
)
% یناوارف اب 89
لووورف رد
لاووس مرگ یم
دووشاب دابلگ جیاتن .
هنلااووس لکووش(
7 ) تهج
یم ناوووشن لاغ داب تهج ناونع هب ار رغ دهد
، نموووض
داوبلگ هوکنیا
یلووورف مه راناویب رد رغ توهج اوب داوب هوبلغ
تهج یرترب اب ترورن وشوک زجب( ناتوسبات و راهب لورف ریاووس زا توااتم داب زو تاهج زییاپ رد .تووسا )قرووش هکیروط هب هدوب لوورف هااتوسیا
اه ترورن وشوک و مق ی
ار رغ تهج دیاووس هوک و قرووش تهج دنیامن یم دییات
.
ناتوسمز لورف رد هااتوسیا
اه لاموش و رغ
هج ار رغ ت
توهج قوات رب زین راوبغ لوگ جیاوتن .دونهد یم ناوووشن ولاوغ .دراد دیکات لاووس مرگ لووورف رد قرووش
لیلحت و هیزجتاب
یبایریوسم
تکرح دنور و زا یریگ هرهب اب هقطنم رابغودرگ
هداد اه یوسانوشاوه ی ،
لیلحت اه یرامآ ی
رازفا مرن مک هب
WRPLOT
، لدوم یریگ راوکب
HYSPLT
و تادوهاوووشم
ینادیم یم ناوت رد هدش اهر یزرواشک یضارا تفرگ هجیتن
مق ناتوسا قروش و رغ ،
رد من هچایرد و هلیوسم توشد
یریگ لکووش و عبانم نیمأت هپت
هووسام یاه یا
راز هووسام
.دونراد یرتزراوب شقن یللاج
اریز هوناوخدور آ دورو مدوع
دورمق دوس سادحا رثا رد هلیوسم توشد و 15
لاوس زا دادرخ
76 هباقح تیاعر مدع و یطیحم تووسیز
، هاچ سادحا اه
ی
ریز یاوهبآ زا هویور یب یرادرب هرهب و یزرواووووشک قیمع ینیمز ، یدعاووسم یارووش،رتووش طرام یارچ
شیازفا یارب
زورب ناوفوط دادوخر اوه
راوبغودرگ ی زاوین دروم عباونم نیماوت و
هعوسوت و دوشر رد هپت
هوسام یاه یا
مهارف یللاج راز هوسام
توسا هتخاوس .
نموض قیقحت نیا جیاتن
شهوژپ اب یناوخمه
[ 9 ] لدم یئاراک رد
HYSPLIT
و نیققحم ریاوس هدااتوسا
ناراووشهوژپ و [
3 [ ،]
25 [ ،]
2 [ ،]
28 [ ،]
24 [ ،]
4 [ ،]
26 ،]
[ 37 [ ،]
27 [ ،]
5 [ ،]
34 [ ،]
8 [ و ] 18 ] لدم زا هدااتووسا رد
HYSPLIT
رد یفرعم نابایب اه ناتوسبرع ی ،
قارع ، هیرووس
نوناوک ناونع هوب اوبغودرگ دویلوت یجراوخ یاوه
هوب لویوووسگو ر
ناریا تمس ،
.دنراد دیکات
References
[1] Ahmadi, H. (2008). Applied Geomorphology (Wind Erosion), Volume 3, University of Tehran Press, Vol.
[2] Ashrafi, Khosrow; Shafipour, Majid; Aslmand, Alireza; 2011. Investigation of dust storms on Iran using numerical modeling and satellite images (Case study: June 2010). The first international congress on the phenomenon of dust and dealing with its harmful effects. 26 - 28 February 2012.
[3] Abdi Vishkaee, F., Flamant, J., Cuesta, P., Flamant&Khalesifard, H.R. (2011).Multiplatform servations of dust vertical distributation during transport over northwest Iran in the summertime. Journal 0f Geophysical Reserch.
116,1-13.
[4] Aliabadi, Kazem et al. (2015) Evaluation and monitoring of dust storm using remote sensing methods, Quarterly Journal of Rescue and Relief, Year 7, Issue 1, 2015.
[5] Asadi, Mehdi et al.; 2016. Investigation of atmospheric mechanism governing the occurrence of dust days in Tabriz and its detection using HYSPLIT model and MODIS sensor image, Geographical Space Quarterly, Volume 19, Number 65, Spring 1398, pp. 70.
[6] A. (2006).Detemination of the contribution of north Africa dust source areas to PM10 concentrations over the central Iberian Peninsula using the Hybrid Single-Particle Lagrangian Intergrated Trajectory model (HYSPLIT)model .Jurnal of Geophysical Research.
[7] Asia using multiple environmental datasets”. Science of the TotalEnvironment, Vol. 502, pp. 224235.
[8] Boroumandi, Priya, 1396. The effect of dust storms on microbial air quality in Ahvaz and its origin using numerical modeling, Quarterly Journal of Environmental Sciences, Volume 16, Number 2, Summer 1397, pp. 49-64.
[9] Cao, H., Amiraslani, F., Liu, J., & Zhou, N. (2015). “Identification of dust storm source areas in West.
[10] Draxler RR, Hess G. (1998).An overview of the HYSPLIT-4 modelling system for trajectories. Australian Meteorological Magazine.47(4)
[11] Draxler, R., Stunder,B., Rolph, G., Stein, A., &Taylor,A. (2009). HYSPLIT4 user,s guide, Version 4.9. 1-231 [12] Ekhtesasi, m. r. , Ahmadi H., Khalili, A., Saremi Naeini, M.A., Rajabi, M.R. (2006) Case: Yazd-Ardakan Plain Basin)
». Natural Resources of Iran, D 59, Sh 3, pp. 533-541.
[13] Escudero, M., Stein, A., Draxler, R., Querol, X., Alastuey, A., Castillo, S., & Avila, A. (2006).“Determination of the contribution of northern Africa dust sourceareas to PM10 concentrations over
the central Iberian Peninsula using the Hybrid Single-Particle Lagrangian Integrated Trajectory model (HYSPLIT) model”. Journal of Geophysical Research: Atmospheres 111(D6): pp. 1-15.
[14] Statistical analysis, synoptic of dust storms in southeastern Iran (Case study: Sistan region). Geographical Studies of Arid Areas, Second Year, Fifth Issue, Fall 2011.
[15] Engelstadler , S(2001),Dust storm frequencies and their relationships to land surface conditions . Freidrich-Schiller university press ,Jena.Germany.26
[16] Goudie, A., Middleton, N. J., (2000), Dust storms in South West Asia , , 35:73-83..Mohammadi, Gh. H., 2015.
Analysis of Atmospheric Mechanisms in Dust Transport over West of Iran.
[17] Ghoochizadeh Abdul Latif et al1397Investigating the importance of Quaternary dust emission sources on air quality in Qom. Quaternary Quarterly of Iran (Scientific-Research) Volume 4 Number 3.
[18] Goudie, A. S. & Middleton, N. J. (2006).“Desert dust in the global system”, Springer Science & Business [19] Media.
[20] Ge, Y., Abuduwaili, J., Ma, L., Wu, N., & Liu, D. (2016). “Potential transport pathways of dust emanating from the playa of Ebinur Lake, Xinjiang, in arid northwest China”. Atmospheric Research, 178, pp. 196-206.
[21] Goudie, A., Middleton, N. J., (2001), Saharan dust storms: Nature and consequences, EarthScinence, Review, 56:
179-204.
[22] Lashkari, H., Kikhosrovi, A., (2008), "Statistical analysis of synoptic dust storms in Khorasan
Razavi province during the period (1993-2005)", , 65: 17-33.
[23] McGowan H, clark A.(2008)Identification of dust transport pathways from Lake Eyre, Australia using Hysplit.
Atmospheric Environment .42(29):6915-25.
[24] Mohammadi, Fahimeh et al., 2015. Detection of dust sources in different levels of Tehran atmosphere using HYSPLIT model, Journal of Geography and Environmental Hazards, No. 16, Winter 2015, pp. 54-39.
[25] Mofidi, Abbas; Jafari, Sajjad; 1390. Investigating the role of regional atmospheric circulation in the Middle East in the occurrence of summer dust storms in southwestern Iran. Journal of Geographical Studies of Arid Areas. second year. 17-45.
[26] Mohammadi Moradian, J. And Hosseinzadeh, S.R. (1394). "Satellite monitoring and synoptic analysis of dust phenomenon in the metropolis of Mashhad during the statistical period 2009-2013", Geography and Environmental Hazards, Vol. 14, pp. 35-57.
[27] Mohammadpour Penchah, M. R.; Memarian, M.H; & S. M.Mirrokni. 2015. Modeling and analysis of Dust Storms of Yazd Province Using Numerical Models, Geographt and Environmental Hazards, 3(12), 67-83.
[28] Malekoty, H.; Baba Husseini, S,; Noahgar , A., Azadi, M.; & M. R. Mohammadpour,2012. Numerical and Synoptic Study of Emission ,Transport and Identify Potential Sources of a Severe Dust Storm Over Middle East , Environmental Erosion Rresearch,3(4),69-80.
[29] Nejadkorky, F. &Fasahat, M. (2011). “Investigating the Application of Satellite Images in Tracking the [30] Pathways of the Microgrid”, Fourteenth National Conference on Environmental Health, Yazd.
[31] Natsagdari, L.; Jugder,D.; & Y. Schung, 2002, Analysis of dust storms observed. Mongolia during 1937-1999, Atmospheric. Environment, 37(9-10), 1401-1411.
[32] Perez C, Nickovic S, BaldasanoJ,Sicard M, Rocadenbosch F, Cachorro V.(2006) A long Saharan dust event over the western Mediterranean: Lidar ,San photometer observations, and regional dust modeling . Joural of Geophysical Reserch: Atomospheres (1984-2012).111(D15).
[33] Raufifard, M. (1394). "Analysis of Dust Phenomenon in Qom Province" International Dust Conference, Volume 1, Shahid Chamran University of Ahvaz, pp. 660-665.
[34] Rahmani, F., Moaghari, A. R., &Moaghari, M. (2015). “Satellite-Survey-Synoptic Surfactant DustFebruary 2015 Using HYSPLIT Model and Humidity Optical Depth Index (AOD)”, International Dust Conference,
Hurricane
Ahvaz, Vol. 1.
[35] Salahi, Boroumand, 1396, Detection of dust in different levels of Sanandaj barley using HYSPLIT model.
[36] Shan, W., Yin, Y., Lu, H., & Liang, S. (2009). “A meteorological analysis of ozone episodes using HYSPLIT model and surface data”. Atmospheric Research93 (4): pp. 767-776.
[37] Vali, A. A.; Khamooshi, S.; Mousavi, SH.; Panahi. F.; & E. Tamassoki, 2015. Climatic Analysis and Routing of Comprehensive Dust Storms in the South and Center of Iran, journal of environmental studies, (4),961-972.
[38] Yarmoradi, Zahra et al. (1398). Analysis and tracking of storm and dust entry routes to eastern Iran using HYSPLIT particle Lagrangian model. Ph.D. Thesis, climatology department, University of Tabriz, Iran. 127 Pages.
