ةینب دیلوت یلم
؛ یسررب یداقتنا
همانرب یاه هعسوت و درکلمع یداصتقا
داشرف ینمؤم
1
خیرات تفایرد : 61 / 80 / 49 خیرات
شریذپ : 32 / 86 / 49
هدیکچ فده
نیا هلاقم
، دیکأت رب نیا تیعقاو تسا هک نوناک یلصا و هجو کرتشم
ققحت فادها ۀعسوت
،یناسنا عسوت ۀ
،رادیاپ داجیا تلادع یعامتجا و
شیازفا ناوت
تباقر و تمواقم داصتقا یلم
، اقترا ی ۀینب دیلوت یلم تسا . یارب ققحت نیا فده
،
هب شور یفیصوت - یلیلحت و اب انبم رارق نداد هاگتسد یرظن ییارگداهن
، هوجو
شور یتخانش و یبرجت نیا هلئسم هتسجرب یم دوش . هب نیا روظنم
، اب تیروحم ۀدیا
یتعنص ندش هب باثم ۀ نوناک یلصا اقترا ی ۀینب دیلوت یلم
، ۀبرجت یخیرات نامروشک زا
لاناک همانرب یاه ۀعسوت لبق و دعب زا بلاقنا یملاسا یسررب یم ش و د . قباطم
هتفای اه
، هب لیلد دوبن شرگن یدربهار رد
نیا هنیمز و تلفغ اه و یاهاطخ
تریح زیگنا رد رود ۀ کیدزن هب داتفه لاس تشذگ ۀ خیرات همانرب یزیر
،هعسوت
صیصخت عبانم
یزرا و یلایر تفگنه
، هب چیه هجو اب یاهدرواتسد دروم
راظتنا
بسانت هتشادن
؛تسا نمض هکنآ یهوبنا زا ینوزومان اه و یگنهامهان اه
و تلاکشم
کچوک و گرزب
، مشچ زادنا عسوت ۀ یلم ار اب شلاچ هجاوم هتخاس تسا . هار لح
یداهنشیپ هب
،یلکروط شرگن
هب ۀینب دیلوت یلم اب یدرکیور هتشرارف
یا و هب باثم ۀ
کی ماظن تایح یعمج تسا .
هژاو یاه یدیلک : ۀینب دیلوت یلم
، ۀعسوت یداصتقا
، تعنص هناخراک یا
، اهداهن .
1 . رایشناد هاگشناد هملاع
،ییابطابط f.momeni@atu.ac.ir
همدقم و حرط هلئسم
طیارش ینونک روشک
، رایسب ریطخ و لباق لمأت تسا . زورما ه زا ره هیواز یا هک هب یگدنز یدرف و
یعمج و یتح طیحم یعیبط نوماریپ دوخ یم میرگن
، یهوبنا زا دهاوش و هنومن یاه لمأت زیگنارب
رابرد ۀ ییارچ و یگنوگچ لکش
یریگ نیا همه یناماسبان دوجو
دراد . رد صرع ۀ یگدنز یعامتجا
،
بیسآ یاه ب ی یرامش هب حوضو رد هشوگ و رانک اهرهش و یاهاتسور ناریا
هب مشچ یم دیآ . هولج اه
و رهاظم رقف و یرباربان و
دایتعا و عاونا یراکهزب اه دادیب یم دنک . درکلمع یداصتقا روشک
هب چیه هجو بولطم تسین و هاگیاج یسایس ام رد ماظن نیب یللملا زین نادنچ بولطم یبایزرا
یمن دوش . صخاش یاه نیب یللملا هک تیعضو روشک ار زا رظن دیلوت
،هنارس حطس ینمادکاپ یلام
و
تیفیک طیحم تسیز یبایزرا یم نک دن
، هب چیه هجو سکعنم دننک ۀ هاگیاج یبسانم یارب ناریا هب رظن
یمن سر ن د . طیحم یجراخ فارطا ام ار زین یم ناوت اب ناونع
« هب تدش بوشآرپ
» تروص یدنب یموهفم درک .
یمارآان یاه ی هک روداترود روشک
ام ار هتفرگارف
،تسا زا هدیدپ ییاه دننام شعاد و نابلاط ات نارحب
اهدرگزیر و
نارحب یگدولآ
، نارحب بآ و زا نیا لیبق
، یگمه تیاکح زا تلا باه و یگتفشآ راد ن د .
رد طیحم یلخاد زین تفا نعم ا راد ۀینب دیلوت یلم هدهاشم یم دوش هک مه رد برجت ۀ دشر یفنم
یداصتقا یط
تشه لصف یلاوتم رد لاس یاه 1111 و 1119 زورب تفای و مه هب رابتعا کچوک
ندش زادنا ۀ دیلوت یلم لباق هدهاشم تسا . نارحب یلم هرهب یرو زین یکی رگید زا یتلاکشم تسا
هک
تیاکح زا یگژیو یمتسیس فارسا
و فلاتا
، ءوس درکراک و یدمآراکان دراد
. ۀلئسم
،رگید یناوتان
روشک رد قلخ تصرف یاه یلغش دلوم تسا هک یاهریثأت نآ
رد نوکس یبسن زادنا ۀ تیعمج لغاش
رد لاس یاه 1131 ات 1119 نایامن دش . ۀمه نیا
،تلاکشم یماگنه
داح و ریطخ هولج یم نک ن د هک
هجوت هتشاد میشاب رد نیمه نارود دودح رازه درایلیم رلاد زا لحم تارداص
،تفن زاگ و تفنریغ
،
هب داصتقا ناریا قیرزت هدش تسا .
مشچ زادنا یلام و یزرا روشک زین نادنچ هدننکراودیما تسین
. اهنت رد لصاف ۀ دادرخ لاس 1111
ات هام یاه یلوا ۀ ناتسبات لاس
،دعب یزیچ دودح 06 رلاد زا تمیق تفن رد یاهرازاب یناهج
هتساک
هدش تسا . نمض هکنآ مجح میظع و نانچمه فافشریغ یقاب
دنام ۀ نازیم یهدب یاه تلود هب
ناراکنامیپ و
نایرجم یصوصخ حرط
یاه ینارمع
، و یناوتان تلود رد یوست ۀ یهدب یاه دوخ اب
قودنص یاه همیب یا و متسیس یکناب و ...
زین رد نایم نیا ینارگن اه هاگیاج دوخ ار دراد .
نیا تسرهف ار نانچمه یم ناوت همادا
،داد اما رد رانک ۀمه نیا دراوم
، کن ا ت هدننکراودیما یا
زین
هب مشچ یم دروخ . تلود دیدج
، یژرنا لباق نتعا ییا ار فرص راهم تابسانم شنت
دولآ تردق یاه
گرزب یناهج رک د و رد نیا ریسم
، هب تیقفوم یاه لباق نتعا ییا زین تسد تفای . عاضوا داوس رد
تیعمج لغاش روشک
، دوبهب لباق هظحلام یا ار هب شیامن هتشاذگ تسا
؛ هب هنوگ یا هک اب سیاقم ۀ
هداد یاه یرامشرس لاس
یاه 1111 ات 1131 هظحلام یم دوش هک زا کی وس
، نزو یب ناداوس رد
تیعمج لغاش روشک دودح 36 دصرد شهاک هتفای و زا یوس
،رگید بیرض تیمها و هاگیاج
شناد ناگتخومآ یهاگشناد
رد تیعمج لغاش ناریا رد لاس 1131 هب جنپ ربارب نازیم لاس 1111
هدیسر تسا . اب رییغت
،تلود رد نایم نایهاگشناد زین
روش و یقوش یارب کمک هب ناربج یبارخ اه و
یدمآراکان اه
هدهاشم یم دوش
؛
،نیاربانب رد تمسق دراوم شخبدیما زین
هتکن یاه رایسب لباق نتعا ییا
دوجو دراد هک رد تروص لکش یریگ کی دارا ۀ یدج ه م یناگ یارب رییغت طیارش یم ناوت زا نیا
تیفرظ اه دافتسا ۀ هتسیاب درک . کی ی زا ینارگن یاه یساسا رد نیا طیارش نآ تسا هک رد نایم هوبنا
اسران ی ی اه
، یگتفشآ اه و یگنهامهان یاه
ینونک
، ماظن میمصت یریگ و صیصخت عبانم
روشک هب تروص
هدیشیدناریغ و
ریغ دنمشور و نودب همانرب
، اهریت ی ی ار رد یکیرات اهر دنک و بجوم دوش تصرف یاه
دروم هراشا هب وحن یتسرد هب راک هتفرگ دوشن و ضوعرد
، رب هرتسگ و قمع اهدیدهت هدوزفا دوش .
یاعدم صا ل ی نیا راتشون نآ تسا هک ۀطقن تمیزع حیحص و دمآراک و لباق عافد رد نیا
طیارش
، یزیچ زج مامتها ماظن دنم هب یاقترا ۀینب دیلوت یلم تسین . نینچمه رب
نیا اعدا دیکأت
یم دوش هک درکیور یلوصا یارب کرد رظن ی هشیر یاه تلفغ زا دیلوت یروحم رد لک ماظن تایح
،یعمج درکیور یرظن نایارگداهن دیدج
تسا . ساسارب نیا ود یاعدا یدربهار
، رد نیا هلاقم کی
یبایزرا یلامجا زا برجت ۀ یخیرات همانرب یزیر هعسوت رد نامروشک ماجنا
یم دریگ و اب دانتسا هب
شرازگ یاه یمسر هتفایراشتنا رد
نیمز ۀ درکلمع یداصتقا
، ماظن یلم و طوطخ یلک نورب تفر زا
طیارش هدیچیپ و ریطخ ینونک هئارا یم دوش .
داعبا تیمها ةینب دیلوت یلم
یاهدرکیور لیوحت
ارگ هب تایح یعمج ناسنا اه
، لئسم ۀ دیلوت ار طقف یداصتقا هب رامش یم روآ ن د و رد
نامه حطس شرگن کت یتحاس زین یور ۀ لزنتم نتخاس نیا دیدپ ۀ هدیچیپ و یهجودنچ ار
زا یواز ۀ یفرعم
لماوع و یاهریغتم یلصا
رارمتسا یم دنشخب . دلانور زوک
، سانشداصتقا گرزب
رصاعم و ۀدنرب ۀزیاج
لبون داصتقا رد اس ل 1111
، رد قطن لبون دوخ نمض حیرشت نیا هلئسم هک ۀینب یدیلوت رد ره روشک
،
هنرگا شیب زا بنج ۀ
،یداصتقا لقادح
مه زارت اب نآ
، هوجو
،یعامتجا
،یسایس یگنهرف و تینما یلم زین
دراد
، نانادداصتقا وریپ
ییارگداینب رازاب
ار شهوکن و حیرصت یم ک ن د هک یتح نانادداصتقا زا
ره لحن ۀ
یرکف دیابن لیلحت یاه دوخ ار اهنت رب ماظن تمیق اه زکرمتم دنزاس . وا رد حیرشت هاگدید نانادداصتقا
رادفرط ییارگداینب رازاب
نایب یم دنک هک رد لیلحت یاه نیا هورگ زا نانادداصتقا
، یرظن ۀ دیلوت
، یانب دوخ ار
اهنت رب تابسانم یرازاب رارق هداد دنا و طقف لئسم ۀ ۀینب یدیلوت ار زا لاناک خساپ هب شسرپ ییاه یریگدر
یم
؛دننک شسرپ ییاه زا لیبق هکنیا لماوع دیلوت هنوگچ زا رازاب یرادیرخ ش
و د
، هنوگچ اب بیکرت نآ
لماوع
، یلوصحم دیلوت
دوش و هنوگچ لوصحم هدشدیلوت رد
رازاب هب رف شو ب دسر ات دوس هاگنب رثکادح
دوش . نیا رد یلاح تسا هک زا هاگدید وا
، رد لصاف ۀ نایم دیرخ لماوع دیلوت ات شورف لوصحم ییاهن
،
یب رامش تابسانم و یب رامش قافتا ه ا خر یم دهد هک رد چ بوچرا زرط شرگن نانادداصتقا رازاب
، هب یلک
هدیدان هتفرگ یم دوش . یو همادا یم دهد هک شخب یمهم زا نیا قافتا ه ا رد بیترت ه ا ی ینورد نامزاس اه
خر یم هد ن د
؛ نیاربانب ییاراک ماظن یداصتقا
، اهنت هب ماظن تمیق اه یگتسب درادن
؛ هکلب ات دح یدایز هب نیا
هلئسم هتسباو تسا هک نامزاس اه و هب هژیو تکرش یاه نیون
، روما دوخ ار هنوگچ ماجنا یم دنهد (
،زیئوک
1119 : 411 ).
یو هتبلا دنچ ههد لبق رد ۀلاقم خیرات زاس دوخ اب ناونع تیهام هاگنب ناشن هداد دوب
( 1114 ) هک یتح رد لیلحت یاه افرص یداصتقا زین
رد ۀجرد لوا دیاب هجوت هتشاد میشاب هک ماظن
تمیق اه
، اهنت راکوزاس صیصخت عبانم
تسین
؛ هکلب یرایسب زا صیصخت اه
، نورد هاگنب اه و ساسارب
نامرف یاه نایامرفراک تروص
یم دریذپ . و ی رد جرد ۀ یدعب رادشه داد هک نایارگداینب رازاب
، هب لیلد هکنآ
اب نیا ضرف راک یم دننک هک هدافتسا زا راکوزاس تمیق نودب هنیزه تسا
، کی یاطخ یدربهار رگید زین
بکترم یم دنوش . هنیزه یاه دروم رظن دلانور زوک ترابع زا نآ هتسد زا هنیزه اه تس هک زا هنیزه یاه
فراعتم دیلوت ازجم و اب نآ توافتم دنا و هب نآ اه هدوزفا یم دنوش .
،هجیتنرد فسلف ۀ یدوجو هاگنب اه نآ
تسا هک اب هیکت رب یاهراکوزاس یگنهامه
ریغ یرازاب
، هنیزه یاه ریخا ار هب لقادح دنناسرب . وا رد
حیرشت نیا هلئسم
، رد قطن لبون دوخ دیکأت یم دنک هک متسیس تمیق اه و ماجنا نداد هلدابم رد رازاب
هنیزه رب تسا
؛ هکارچ زلا م تسا ادتبا رکاذم ه ه ای ی می ا ن ود فرط هلدابم ماجنا دریگ و سپس نایم نآ اه
ییاهدادرارق دقعنم
دوش . رد همادا
، یاب د تیفیک اهلااک ای تامدخ دروم هلدابم یبایزرا دوش و بیترت ه ای ی
زین یارب عفر فلاتخا ه ا و یواعد لامتحا ی مهارف دوش . وا رد همادا
، نمض حرطم ندرک هوجو یرگید زا
نیا هنوگ هنیزه اه دیکأت یم دنک هک دوجو ره کی زا نیا لیبق هنیزه اه
، تیاده دننک ۀ نارگیزاب یداصتقا
هب یوس شور یاه یلیدب تسا هک نیزه ۀ لدابم ۀ یرتمک هتشاد دنشاب (
،زیئوک 1119 : 411 .) نامه روط هک
هظحلام یم دوش
، دقن دلانور زوک هب نارادفرط ییارگداینب
رازاب
، رظان رب رصحنم نتسناد راکوزاس رازاب
هب باثم ۀ لماع یگنهامه نایم
نارگیزاب یداصتقا تسا
؛ یلاحرد هک ناج تویلا
، نادداصتقا تسجرب
ۀ رگید
ارگداهن
، رد لاقم ۀ یخیرات شا
،
« ییارگداهن هب
ناونع یتفایهر هب داصتقا یسایس
»،
یدقن یداینب رت هب درکیور
روبزم دراو یم دزاس هک رظان رب هدیدان نتفرگ لماعت نایم متسیسریز یداصتقا
اب ریاس هصرع یاه تایح
یعمج تسا . وا رد نیا هنیمز
، نوناک یلصا داقتنا ه ا ی دوخ ار رب ضرف نارحب نیرفآ تابث ریاس طیارش
1
رارق یم دهد و حیرصت یم دنک هک نانادداصتقا رازاب
، اب نیا ضرف یدربهار دوخ
، هجو یداصتقا یگدنز
ناسنا اه ار هب یلک زا ریاس هوجو تایح یعمج عزتنم یم دنزاس . وا رد نیا هنیمز یم دسیون :
« طقن ۀ عورش یدربهار و
دیاش راکشآ رد لیلحت رییغت ه ا ی
،یداهن رییغت هاگدید شور یتخانش
تسا
؛ ینعی هجوت هب هداد ییاه هک رد ضرف
« تابث ریاس طیارش
» یرظن ۀ یداصتقا سکدترا
هتفهن
تسا . رد یرظن ۀ تمیق ( و دمآرد یلم ) سکدترا
، یور ۀ طلسم نیا تسا هک ساسارب هعومجم یا زا
رف ض یاه یداینب ۀرابرد یاهریغتم یداصتقا
هدیزگرب
، هیضرف یاه یسایق انب دوش . نیا رف ض اه هک
لاومعم هب
،یروانف اهداهن و شرگن اه و شزیگنا یاه یعامتجا طوبرم
،تسا هب ظاحل تیهام
،
یداصتقاریغ ای
یداصتقاارف یقلت
یم دوش . لاحرهرد
، نیا ضورف
« هداد هدش
» دنتسه . هداد هدش ندوب
رف ض اه هب نیا انعم تسین هک رییغت یمن ک ن دن ای یارب یسررب یاه رتشیب لباق رییغت تسین دن ( دننام
نیزگیاج ندرک ضرف راصحنا هبناجدنچ هب
یاج تباقر صلاخ )
؛ هکلب نیدب موهفم تسا هک لاومعم
نیا رف ض اه
، رتارف زا ورملق یحیضوت ۀیرظن
داصتقا یقلت یم وش ن د .
رد لباقم رد ۀیرظن ییارگداهن
، نیا هنوگ زا هداد اه زین هب ییاهریغتم لیدبت
یم وش ن د هک دیاب
هیضرف ییاه ۀرابرد نآ اه تخاس . شریذپ نیا هاگدید رد ۀلهو لوا
، ود لکشم رد ۀنیمز ۀویش لیلحت
یارب ادداصتقا نان داجیا یم دنک هک یکی هب هزوح و یرگید هب شور لیلحت طوبرم یم دوش . رگا
لیلحت یداصتقا
، نیا هنوگ کرد دوش هک لماش
،یروانف اهداهن و شرگن یاه یعامتجا یم
دوش
( لقادح هب نآ هزادنا هک لوحت یاه نآ اه
، ببس رییغت ه ا ی لاغتشا و صیصخت عبانم
یم دوش و عیزوت
و ناسون ه ا و دشر دمآرد ار رییغت یم دهد و نیا یاهریغتم (
یداصتقا ) اب رگیدکی شنک لباقتم
دنراد )
، نآ هاگ زوح ۀ نیا
،هتشر اراکشآ عیسو رت یم دوش و یاهزرم نآ اب ریاس هتشر اه اب تقد
یرتمک لباق صیخشت تسا
. رد دروم شور زین نیا هلئسم حرطم تسا : یماگنه هک رف ض یاه نیداینب
لیلحت هب ییاهریغتم لیدبت
هدش تسا هک رییغت نآ اه
، دوخ دنمزاین هیضرف یاه یحیضوت
،تسا
نانادداصتقا هنوگچ
یم دنناوت هیضرف ییاه ۀرابد راتفر یداصتقا انب
؟دننک
هب رظن یم دسر خساپ یلصا هب نیا شسرپ رد بتکم
،ییارگداهن تسخن
زکرمت رب یروانف
هب ناونع کی لماع یایوپ یدربهار و
نییعت هدننک رد ۀعسوت یداصتقا تسا
و مود تبسن نداد
1.ceteris-paribus
لوحت ه ا ی هناروانف ( رد سایقم گرزب ) هب لک گنهرف ای
« دنیارف تایح
» هعماج . رد نیا هاگدید
،
یروانف هک دیلک دنیارف هعسوت تسا
، زا قطنم صاخ دوخ ریپ یو یم دنک . اهداهن و هدیا یاه
یداصتقا و
،یسایس هب یلکروط رد
لوحت یاه یداصتقا و
یعامتجا شقن
ییاه لیهست هدننک
،
،هدننکراگزاس هدنرادزاب
ای برخم یزاب یم دننک
؛
،نیاربانب داقتعا رب نیا تسا هک طابترا یاه یساسا
یروانف و
،اهداهن لماوع یایوپ هعسوت ار انب یم ک ن دن هک قطنم نیداینب
،نآ عوضوم یلصا دروم
هجوت داصتقا یسایس ارگداهن تس (
،تویلا 1130 : 01 - 01 ).
نامه هکروط هظحلام یم دوش
، ناج تویلا رب نیا رواب تسا هک هجوت هب رما یداصتقا هب
باثم ۀ
کی ءزج مهم زا ۀرکیپ ماظن تایح یعمج
، نهذ هشیدنا نازرو و ناراذگتسایس ار
هب هفلؤم ییاه
ساسح یم دنک هک رد نیرتلااب حطس
، تشونرس ۀدنیآ
اهروشک ار مقر یم نز ن د
؛ یلاحرد هک اب ضرف
تابث ریاس طیارش
، کرد هتسیاب یاه رییغت یارب ققحت فادها دنلب تدم و ظحلام ه یاه هعسوت ارگ
،
رد ضرعم بیسآ یاه یدج رارق یم دریگ .
هجوت هب ۀینب یدیلوت هک هب باثم ۀ ماظن تایح یعمج رد رظن هتفرگ یم دوش
، لوا نی راب سپ زا جوم
لوا بلاقنا یتعنص
، زا یوس نانادداصتقا بتکم
یخیرات حرطم دش .
« کیردرف تسیل
»،
هیرظن زادرپ
ریهش یناملآ
، یکی زا ناراذگناینب بتکم
،یخیرات ۀیرظن
ۀینب یدیلوت ار هب باثم ۀ یدرکیور حرطم
یم دنک هک رد ربارب هیور یاه هتوک هنارگن و فرصم روحم نانادداصتقا کیسلاک
هضرع دش . یو
حیرصت یم دنک هک درکیور یکیسلاک هب
رما یداصتقا هک
نآ هبنج زا یگدنز ناسنا اه ار زا
،خیرات
،گنهرف طیحم یعیبط و طیحم یعامتجا کی
روشک صاخ عزتنم یم دنک
، تلاصا نداد هب هاتوک تدم
و نیمز ندرکریگ یاهروشک
یاراد تیلباق یاقترا ۀینب یدیلوت ار هب هارمه دراد . وا رب نیا رواب تسا
هک درکیور یرظن روبزم هک
« یرظن ۀ شزرا
» یراذگمان هدش
و بیقر ۀیرظن
« ۀینب یدیلوت
» یقلت
یم دوش
، شیب زا ره زیچ عفانم یصوصخ راجت
ار نیمأت یم دنک . وا یم دسیون :
« عفانم یصوصخ
راجت
، نآ اه ار هب یرصانع نیب
یللملا ( یب نطو ) لیدبت هدرک تسا . نآ اه اب نافوسلیف ناهج
رادم
، رب
هیلع تعنص یلم اهروشک هاگدید کرتشم ادیپ هدرک دنا . هب یتسار هک نیا یاقفر رجات
، مدآ یاه
یبیجع دنتسه . نارجات
، نادیرم رادافو ۀیرظن شزرا دنتسه . نآ اه دندوب هک لوصا
« دیراذگب ره سک
یراکره ار هک یم دهاوخ دنکب
» و
« زا یسک دیرخب هک نازرا نیرت تمیق اه ار دراد
»،
عارتخا دندرک .
ناسانشداصتقا ناهج
ارگ ید دند هک اپورپ صرق نیرت ارادفرط ناشن نیمه راجت دنتسه و هیرظن یاه
ناشیا ار اب قایتشا ناوارف هعاشا یم دنهد
؛ نیاربانب
، هیرظن یاه مادآ تیمسا و ناژ تسیتاب هس ار دیاب
ماظن یرگادوس یعقاو
هب رامش دروآ . نیا ۀیرظن یداصتقا
، عفانم یراجت ار هک یلااک یتعنص یجراخ
دراو یم دننک
، رب عفانم تراجت هب یلکروط مدقم یم دناد . نیا هیرظن هب ۀینب دیلوت یلم یعقو یمن دهن
؛
نیاربانب
، هیرظن یا تسا هک تردق یداصتقا روشک
، تمظع یسایس و تفرشیپ یگنهرف وا ار ادف
یم دنک ات مدرم ار دبیرفب و یلصا ار هک رب نیرتراکشآ یهاوخدوخ
اه و ینیبدوخ اه راوتسا تسا
، هب
نانآ دناروابب . تفگش تسا هک نامه یناسک هک ماظن یرگادوس مسیلاتناکرم
ار هب داب داقتنا یم دنریگ
،
عقاورد
، ماظن یراجت صاخ دوخ ار عارتخا هدرک دنا . ماظن ی هک هلیپ رو یاهلااک یجراخ ار یم دیاتس
و رد لمع یچقاچاق یرگ ار رد ملع داصتقا یم دناجنگ ( تسیل
، 1134 : 111 - 110 .)
نامه هنوگ هک هظحلام یم دوش
، دقن کیردرف تسیل هب یناسک هک ۀینب یدیلوت ار یادف عفانم
هاتوک تدم راجت یم دننک و زا نیا قیرط یرادیاپ ماظن یلم ار هب هرطاخم یم دنزادنا
، شیپ زا ره زیچ کی
دقن شور یتخانش تسا هک رب یاپ ۀ ۀزومآ شور یتخانش یاطخ بیکرت راوتسا 1
تسا و ناشن یم دهد
ققحت عفن م صخش یهورگ زا دارفا ینعی راجت و نارگادوس
، هن اهنت هراومه اب عفانم یلم مه اتسار تسین
،
هکلب درکیور هتوک نارگن ۀ ۀیرظن شزرا
، اب حلاصم دنلب تدم ماظن یلم زین هک رظان رب یاقترا ۀینب دیلوت یلم
تسا
، ضراعت دراد . وا اب رکذ لاثم ییاه شلات یم دنک هب وحن هتسیاش یرت روظنم دوخ ار نایب دنک . وا
یم دسیون : یردپ هک سپ زادنا شیوخ ار جرخ یم دنک ات شنادنزرف تلایصحت
یبوخ هتشاد
،دنشاب
شزرا ار ادف یم دنک
، اما هینب و ناوت یدیلوت لسن یدعب ار شیازفا یم دهد
، اما یردپ هک زا لیصحت
نادنزرف شیوخ یریگولج یم
دنک و رب سپ زادنا شیوخ یم دیازفا
، اب جرخ دوس هیامرس شا رب شزرا
ۀلدابم تحت رایتخا دوخ یم دیازفا و ۀینب یدیلوت ۀدنیآ روشک ار فیعضت یم دنک . ساسارب ۀیرظن ۀینب
یدیلوت
، ردپ ای یراگزومآ هک
هب نادنزرف دوخ ای هب مدرم شزومآ یم دهد
، هدننکدیلوت بوسحم
یم دوش
،
اما ساسارب ۀیرظن شزرا یزیچ زج فرصم هدننک تسین ( نامه : 14 ).
وا رد همادا یم دیازفا یماگنه هک
زمیج تاو اب تیارکرآ نیشام یاه دیدج ار عارتخا یم دندرک و راک نآ ار دوبهب یم دندیشخب
، یرادقم
شزرا هلدابم زا تسد یم تفر
، اما ماجنارس نیا ناتوسکشیپ
، ناوت دیلوت سیلگنا و هکلب ناهج ار شیازفا
دنداد . رتشیب ناعرتخم و یناسک هک هب تفرشیپ شناد ینف کمک یم دننک
، سپ زادنا دوخ ار جرخ یم دننک
،
اما هیاپ یاه داصتقا یلم ار مکحتسم یم
دنزاس . ییاهروشک دننام
اکیرمآ
، نایز یاه یداصتقا یتفگنه ار
لمحت هدرک دنا ات للاقتسا یسایس هب تسد دنروآ
، اما نیا یراکادف اه ماجنارس هب هجیتن هدیسر و شیازفا
هافر و قنور و ۀینب یدیلوت یریگمشچ رد
یپ هتشاد تسا ( نامه : 13 .)
ترابع یاه لقن هدش زا کیردرف تسیل هب حوضو ناشن یم دهد هک یو ۀلئسم ۀینب یدیلوت ار
ۀلئسم یروحم تیفیک
،یگدنز ناوت تباقر و تینما یلم هب رامش یم دروآ و زا نیا هیواز رب نیا رواب
1.fallacy of composition
تسا هک یاقترا ۀینب دیلوت یلم
، نامه روط هک یعبات زا حطس
،گنهرف تیفیک ینارمکح و
حطس غولب
یرکف و یرگنرود ماظن
میمصت یریگ و صیصخت عبانم
کی روشک تسا
، رب تیفیک یگدنز و یتح
تینما یلم اهروشک زین ریثأت ه ا ی تشونرس یزاس دهاوخ تشاد . زا نیا هیواز
، شرگن فرژ و قیمع
وا رد نیمز ۀ دوبن ضراعت نایم شخب یزرواشک و
شخب تعنص و دلوم و لمکم نتسناد نآ ود زین
رد لاس یاه ینایم نرق مهدزون لباق تسانتعا
؛ نامه روط هک ساسارب هاگدید وا
، تیوه و للاقتسا
یلم زین شیب زا ره زیچ
، یعبات زا ۀینب دیلوت یلم هب رامش یم ر و د . ترابع یاه ریز ار یم ناوت
هب ناونع یعون عمج یدنب زا هاگدید یاه کیردرف تسیل هئارا درک :
ۀیرظن داصتقا یلم هب ام یم دزومآ ره یروشک هک نیرتلااب ۀجرد للاقتسا و نیرتلااب حطس
گنهرف و قنور یداصتقا ار
یم دهاوخ
، دیاب هب ره یراک هک یم دناوت تسد دنزب ات زا تینما
یداصتقا دوخ رد ربارب لمح ۀ یجراخ عافد دنک
؛ هاوخ نیا هلمح هب لکش مادقا یماظن دشاب ای عضو
تاررقم هنامصخ . ره روشک یارب ظفح
،دوخ دیاب عیانص فلتخم ار رد دح تاناکما عبانم یکیزیف
و یناسنا دوخ هیاپ یراذگ و زا دشر نآ تبقارم دنک .
هیاپ یاه یانب للاقتسا یلم نودب دشر عیانص رایسب تسس دهاوخ دوب . یروشک لکشتم زا
نازرواشک و
ناناقهد
، چیه هاگ یمن دناوت تردق یماظن هب مه دنزب و نآ ار هگن دراد ای عبانم یناسنا
و یکیزیف یارب دوخ مهارف دنک . تسد یاهروشک یتعنص
رد نیا دراوم رتزاب تسا . یاهروشک
هتسباو هب یزرواشک رد
عضوم یراوشد رارق دنراد
؛ اریز تسرد یماگنه هک دیاب زا دوخ عافد
،دننک
نکمم تسا یرازاب یارب تلاوصحم یزرواشک
دوخ دنباین و هجیتنرد یارب داجیا
،عیانص هیامرس یا
رد رایتخا هتشادن دنشاب . هولاع رب نیا
، نآ هدع زا شنارجات هک
رد جراخ یگدنز یم دننک و رد تقیقح
مین ۀ یجراخ دنتسه
، رد نامز گنج چیه هاگ نآ یزوسلد و نهیم ییارگ نارگتعنص و
ینازرواشک ار
هک مه ۀ یگدنز ناش هب ظفح للاقتسا ناشروشک هتسباو
تسا
، دنهاوخن تشاد ( نامه : 11 ).
تکن ۀ بلاج هجوت نآ تسا هک یتح یهورگ زا ناسانشداصتقا حرطم
هعسوت
، رد ۀناتسآ ۀرازه موس
،
نانچمه رب شقن نییعت دننک ۀ ینب ۀ دیلوت یتعنص رد میکحت تینما یلم اب کیردرف تسیل مه زاوآ ن د و زا
نیا هیواز
، اب هدیا یروحم یو ینبم رب ترورض یرگنرود
نامکاح و تیامح زا عیانص اپون یلدمه
یم دننک
؛ یارب لاثم
، سیلیگ و ناراکمه ( 1111 : 411 ) هب تحارص راهظا یم دنراد هک یمامت تردق یاه
دمع ۀ ییاپورا زا هلمج هیسور
، هچ لبق و هچ دعب زا بلاقنا یتسینومک و
نیمه روط
،نپاژ هب ضحم هکنآ
مولعم دش تردق یماظن هب تردق یتعنص هتسباو تسا
، زا تادیلوت یتعنص تیامح دندرک . یتح
ییاهروشک دننام
،نیتناژرآ
،لیزرب ایبملک و کیزکم هب ضحم یصلاخ زا گنج
، رد یاتسار تیامح زا
عیانص یاپون دوخ
، هب روط مظنم هب داجیا یعناوم رد ربارب تادراو زا تلاایا هدحتم دنتخادرپ .
هناتخبشوخ رد
لاس یاه ریخا
، رد لخاد نامروشک زین
هب ۀلئسم دیلوت و ۀینب یدیلوت هب باثم ۀ کی
ماظن تایح یعمج - هچرگا زونه هب تروص دنمشورریغ و
یفیصوت فرص - هجوت یم دوش . تیمها
نیا هجوت رد ناریا و یدنمشزرا نآ
، یماگنه شیازفا یم دبای هک نیا تقد اه یتح رد نوریب زا
زوح ۀ یصصخت داصتقا
زین هظحلام یم
دوش . ترابع یاه ریز ار هب ناونع هنومن یا زا نینچ
هجوت ه ای ی یم ناوت رد رظن تفرگ .
خیرات برغ و هب یگزات خیرات تفرشیپ ایسآ
، عم فر نیا تیعقاو تسا هک چیه یلماع هب زادنا ۀ
،دیلوت هنیمز یاه تینلاقع یعامتجا
و یسایس ار مهارف یمن دنک . دیلوت هب
،درف تلم و روشک
هبدامتعا سفن یم دهد و یانبم ظفح
،تیوه ظفح للاقتسا و ظفح گنهرف یموب و رهظم تردق
تسا . دیلوت یورین ۀکرحم رییغت ه ا تس و نماد ۀ رکف و یاهزرم مهف هدیدپ اه ار شرتسگ یم دهد .
نیا
،هلوقم ینامز یدج یم دوش هک تباقر دوجو هتشاد دشاب . دیلوت ۀنیمز مظن
،یراتفر مظن یرکف
و هدعاق دنم ندش یگدنز ار هب دوجو یم دروآ و شیازفا تیمک و تیفیک نآ
، هعماج ار ات اجنآ هب یوس
تفرشیپ و تابث قوس یم دهد هک طیارش نیمأت تینما
،یلخاد تینما یلم و یتح یدازآ یاه یندم
و یسایس لیهست دوش ( عیرس
،ملقلا 1116 .)
هچنآ هجوت هب نیا هلئسم ار مهم رت یم دنک
، ششوک ییاه تسا هک زا یواز ۀ هدنیآ یتخانش
، هارمه
اب هرهب یریگ زا هبرجت یاه یخیرات رد سایقم ناهج ی رد نیا هنیمز حرطم هدش تسا . یکی زا
ناشخرد نیرت هنومن اه رد نیا
،هنیمز راک دنمشزرا لئونام
زلتساک ( 1139 ) تسا . یو رد نیا هنیمز
،
اب یروآدای برجت
ۀ یاهروشک بقع
هدنام و لاحرد عسوت ۀ ناهج رد لک رود ۀ جوم یاه لوا و مود
بلاقنا یتعنص هک یزیچ دودح تسیود لاس ار لماش یم دوش
، رکذت ه ا ی رایسب هدنزرا یا رد دروم
وحن ۀ بور ه ندشور اب یاهدرواتسد بلاقنا
ییاناد ای جوم موس بلاقنا هضرع یم دنک .
زا هاگدید یو
، یاهروشک لاحرد
هعسوت
، لئسم ۀ یتعنص ندش ار اهنت رد دح داجیا لوحت ه ای ی رد
یکی زا شخب یاه یداصتقا ینعی
شخب تعنص
، هب موهفم یحلاطصا
« تخاس
1» رد رظن تفرگ دن و زا
لئسم ۀ یتعنص ندش هب باثم ۀ اقترا ی ۀینب دیلوت یلم هک مزلتسم هاگن هب یتعنص ندش هب باثم ۀ کی ماظن
تایح یعمج دوب
، تلفغ دندیزرو
؛ نمض هکنآ رد نامه حطس هجوت زین لک یارجام یتعنص ندش
ار رد لاقتنا یکیناکم نیشام
تلاآ یتعنص یتادراو تسج و وج دندرک . یعیبط تسا هک درواتسد
نینچ هاگن یحطس رگن و یعازتنا هب کی دیدپ ۀ طبترم هب لک ماظن تایح
،یعمج هتسباو ندش هب
یایند جراخ رد مه ۀ هصرع یاه لباق روصت
، هارمه اب شرتسگ و
قیمعت مه ۀ لماوع هدیدپ یاه
1.Manufacturing
یرباربان و بقع یگدنام تسا . زا نیا هیواز
، یو یارب هدنیآ یرادشه یم
هد د هک روحم نآ
، لئسم ۀ
بلاقنا ییاناد هب باثم ۀ کی ماظن تایح یعمج دیدج تسا . یو دزشوگ یم دنک هک ادابم نیا دیدپ ۀ
هدیچیپ و یهجودنچ
، تسرد دننام جوم یاه لوا و مود بلاقنا یتعنص هب تادراو نیشام تلاآ
،
بساحم ه و تلاوصحم لاتیجید
لزنتم دوش .
چ بوچرا یرظن
رگا میریذپب هک لئسم ۀ ۀینب یدیلوت هب لک ماظن تایح یعمج طوبرم یم دوش
، یارب باختنا کی یوگلا
یبت ی ین لباق عافد و شخبرمث
، یاب د زا یدرکیور هرهب
میریگ هک هب لئسم ۀ دیلوت و ۀینب یدیلوت هب باثم ۀ
هلئسم یا ارف ریگ و نایم هتشر یا هجوت نک د . چمه ین ن نیا یوگلا یرظن یاب د زا ق ا تیلب یفاک یارب ئارا ۀ
نییبت ییاه بسانتم اب خیرات اتبسن قیمع دیدپ ۀ هعسوت یگتفاین رادروخرب دشاب
. زا یوس رگید
، یگژیو
رادیاپ و هب تیاغ هشیر راد نامروشک
، بیسآ یریذپ زا عاونا ینماان اه و یب نانیمطا ی تسام . نیا رد یلاح
تسا هک لئسم ۀ دیلوت و ۀینب یدیلوت
، هب باثم ۀ کی میمصت یریگ تدمدنلب
، دنمزاین یحوطس زا
تابث و
تینما زین تسا و یوگلا یرظن یباختنا دیاب رد نیا هنیمز زین هاگدید یصخشم هئارا
دنک .
نامه هنوگ هک رد تمسق لوا هلاقم
،دمآ داصتقا فراعتم
، زا تیلباق یفاک رب ا ی ظاحل ندرک
عومجم ۀ ظحلام ه ه ا و یاهریغتم راذگرثا
رب ۀینب یدیلوت روشک رادروخرب تسین
. فرص رظن زا هکنآ
نیا درکیور
، نییبت یاه دوخ ار رد ق بلا هرازگ یاه یخیراتریغ هضرع
یم دنک
، اب رف ض نتفرگ ود
رصنع یتایح و تشونرس زاس
یارب یاقترا ب نی ۀ یدیلوت کی
،روشک ینعی اهداهن و یروانف
، هب یلک زا
نتشاد تیلباق لقادح یارب حیضوت نیا ۀلئسم ریطخ و تشونرس زاس
یمزاب دنام .
ۀیرظن بیقر درکیور
،روبزم زومآ ۀ ییارگداهن دیدج
تسا . زا بنج ۀ شور یتخانش
، زومآ ۀ روبزم
تیرثکا بیرق هب قافتا هفلؤم یاه دروم زاین یارب یبایتسد هب کی کرد لباق لوبق زا هلئسم ار هب هژیو هب
رابتعا طیارش صاخ روشک ام دراد . دیاش نیلوا و مهم نیرت یگژیو زومآ ۀ ییارگداهن نآ
تسا هک
هب تروص دنمشور شلات هدرک تسا ات یبیکرت لباق لوبق زا یاهدرواتسد مولع
،یسایس هعماج یسانش
،
ناسنا یسانش
،
،داصتقا قوقح و تیریدم ار یارب ئارا ۀ کرد ی بسانم و دنمشور زا ییارچ و یگنوگچ
شیارگ یاهروشک فلتخم
هب تمس دیلوت یروحم ای رد تهج فلاخ نآ هئارا دهد . نیلاک دیکأت یم دنک
هک درکیور روبزم
، ا هچرگ یعس هتشاد هک زا یاهدرواتسد مومع
مولع یعامتجا و
یناسنا ددم دریگ
،
نابز یلصا نآ داصتقا تسا (
،نیلک 1111 : 110 ) . رد چ بوچرا نیمه درکیور هتشرارف یا تسا هک
یم ناوت هب رابتعا دیکأت زومآ ۀ ییارگداهن دیدج
رب مهرد یگدینت دیدش نایم داصتقا و تسایس زا کی
وس و تیمها خیرات زا یوس رگید
، رتهب حیضوت داد هک ارچ نیا هزومآ
، یارب طیارش صاخ ناریا
تردق یبت ی ین یرتشیب راد د .
زا هاگدید نایارگداهن
،دیدج اهداهن دعاوق یزاب رد هعماج دنتسه ای هب یترابع هدیجنس رت
،
یدویق دنتسه هک زا یوس ناسنا اه عضو هدش دنا و طباور لباقتم نایم نآ اه ار لکش یم دنهد .
درکراک یدیلک اهداهن نآ تسا هک زا قیرط سیسأت کی راتخاس تابثاب و هن اموزل دمآراک یارب
شنک یاه لباقتم یناسنا
، یب نانیمطا ی اه ار شهاک یم دنهد (
،ثرون 1144 : 91 .) هب رابتعا نیا فسلف ۀ
یدوجو تساهداهن هک
یم ناوت طیارش یخیرات نامروشک ار
- هک هراومه رد ضرعم عاونا ینماان اه
اب أشنم یعیبط و ینماان یاه یشان زا لماعت ه ا ی یناسنا هدوب تسا - هب وحن یرتدمآراک لیلحت
درک .
درکراک مهم رگید اهداهن نآ تسا هک یراتخاس یارب
عاونا هلدابم اه رد رایتخا ام رارق یم دنهد
هک هارمه اب شناد ینف دروم هدافتسا
، هنیزه یاه هلدابم و هنیزه یاه لیدبت ار نییعت یم ک دن . هتبلا
ییاهداهن هک
ناشدوجو یارب
ماجنا نداد هلدابم یرورض تسا
، زا ثیح ۀجرد یگدیچیپ توافتم
ا دن .
جرد ۀ یگدیچیپ هلدابم
اه هب هژیو رد داصتقا
، یعبات زا حطس یاهدادرارق مزلا
یارب ماجنا نداد هلدابم
تسا
؛ اب هجوت هب هکنیا جرد ۀ یصصخت ندش روما و نیاربانب
، حطس یگدیچیپ لدابم
ه ه ا رد عماوج
فلتخم
، هب رابتعا حوطس توافتم یصصخت ندش زا رگیدکی زیامتم یم دنوش
، زا هاگدید نایارگداهن
،
رد کی رتسب نماان و هدننکش
، ینعی ینامز هک نیزه ۀ هلدابم و دوبن تیعطق رد هعماج
،تسلااب
لکش ن رگ نتف صصخت اه دوخ یعون همیب هب رامش یم دور ( نامه : 01 ) و نیا یکی زا زومر مهم
موادت هعسوت یگتفاین تسا .
زا هاگدید نایارگداهن
، نامزاس یاه یداصتقا و
یسایس ( هاگنب اه و بازحا ) رد چ بوچرا راتخاس
یداهن دوجوم داجیا یم دنوش و ۀفسلف یدوجو نآ اه
، لقادح یزاس نیزه ۀ هلدابم تسا . هب ترابع
رگید
، نامزاس اه ییاهدحاو دنتسه
هک اب هجوت هب تصرف اه و تیدودحم یاه
مهارف هدش رد راتخاس
یداهن هعماج
، هب تسج و یوج فادها دوخ یم زادرپ دن . هب نیا بیترت یاهدیق یداهن
، مه رب عون
نامزاس اه و فادها نآ اه و مه رب عون شناد و راهم ت ی هک نامزاس اه بسک یم دننک ات فادها دوخ
ار ققحم دنزاس
، ریثأت یم راذگ دن . هب نیا بیترت
، عون شناد و یتراهم هک یاضعا ره نامزاس
یمارف دنریگ
، رگناشن شاداپ ای کرحم ییاه تسا هک رد تیدودحم یاه
یداهن کح هدش دنا .
رد هاگتسد یرظن ییارگداهن دیدج
، رب نیا تکن ۀ یهیدب یراشفاپ هدش
تسا هک عون شناد و
تراهم دروم زاین یارب ناگدننکرداص چراپ
ۀ مشیربا رد نرق مهدزناپ
، اب تراهم و شناد مزلا یارب
تیقفوم کی هاگنب دننکرداص ۀ
تاجوسنم رد
رصع رضاح رایسب توافتم تسا . نیا هتکن دنچره
یهیدب
،تسا ترورض یاه یقیمع یارب کرد رییغت ه ا ی یداهن رد درادرب
؛ ب د نی انعم هک اضاقت یارب
شناد ای تراهم
، هب بون ۀ دوخ هب اضاقت یارب شیازفا ۀریخذ شناد و عیزوت نآ رجنم یم دوش و
تیهام نیا اضاقت
، رگناشن تیهام طابنتسا یاه یراج زا یشاداپ تسا هک هب بسک عاونا یفلتخم زا
شناد و تراهم اه قلعت یم دریگ
؛ یارب
،لاثم رد اق بل هنومن یاه
1صلاخ یم ناوت هب یوگلا
نامزاس یاه ی زا عون دزد ییایرد دننام ایفام
، رد لباقم نامزاس یاه وت یدیل م دننا لارنج زروتوم هراشا
درک . رد یوگلا دزد ییایرد
، نامزاس یاه ییایفام هب لابند عیزوت ددجم دمآرد نودب قلخ هنوگره
شزرا هدوزفا یا دنتسه
؛ یلاحرد هک نامزاس یاه یدیلوت
، ددصرد قلخ شزرا هدوزفا و اقترا ی
هرهب یرو دنا . ب د نی بیترت
، هدهاشم یم دوش چ بوچرا یداهن
، یاتسار بسک شناد و تراهم و
یارجم رولبت عفن یصخش ار عت نیی یم دنک
؛
،نیاربانب رگا راتخاس یداهن
، نامزاس یاه یسایس و
یداصتقا ار
هب تمس هیامرس یراذگ رد شناد اه و تراهم ییاه تیاده دنک هک أشنم شیازفا
هرهب یرو هداهن یاه یامرس ۀ یناسنا ای یدام دوش ای شناد ینمض نانیرفآراک ار
دوبهب دشخب
، نیا
شیازفا هرهب یرو
، اب دشر یداصتقا و
عسوت ۀ تدمدنلب هعماج
راگزاس دهاوخ دوب . یلاحرد هک رگا
راتخاس یداهن هب هنوگ یا دشاب هک قوشم بارخ یراک رد هاگنب یاه بیقر
، للعت ای یشارتراک زا
یوس نامزاس یاه یرگراک دشاب ای هب یلکروط
، تیلاعف یاه دلومریغ ات زرم تیلاعف یاه ییایفام ار
رتشیب قیوشت دنک
، رد لمع دنیارف للاحمضا عیرست
دهاوخ دش .
هعلاطم یاه یخیرات نایارگداهن
، تیاکح زا نآ دراد هک چیه هعماج یا رد ناهج
، اهنت رد یکی زا
ود رس بطق
، ینعی نامزاس یاه زا عون لارنج زروتوم ای زا عون ایفام رارق رادن د
؛ نیاربانب
، تشونرس
اهروشک بسحرب هکنآ راتخاس یشزیگنا هعماج
هب مادک تمس شیارگ یرتشیب هتشاد دشاب رد ریسم
هعسوت ای للاحمضا مقر
یم دروخ .
هب روط یعیبط
، رد یاهداصتقا یتفن
راظتنا یم دور هک شیارگ طلسم هب تمس لکش یریگ راتخاس
یداهن قوشم تنار دشاب ات دیلوت . زا نیا ور
، یبایتسد هب ۀینب یدیلوت تیفیکاب و لباق تباقر رد نینچ
ییاهداصتقا
، دنمزاین هدارا یا ریگارف و حطس ییلااب زا غولب یرکف
، هارمه اب یهدنامزاس بسانتم
اب
نینچ یفده تسا . یرت نیل لراک رد رثا دنمشزرا دوخ
اب هرهب یریگ زا ۀزومآ ییارگداهن ناشن
هداد
تسا هک هنوگچ یگتسباو هب
کی یلااک صاخ
، هن طقف تاقبط یعامتجا و
عون یصاخ زا میژر
یتموکح ار
لکش یم دهد
، هکلب یتح رد نورد تموکح
، رب چ بوچرا میمصت
یریگ اه و
شاداپ یهد اه ا ث ر یم راذگ د . ساسارب للادتسا یو
، دشر ینتبم رب رودص یاهلااک ماخ
، رییغت ه ای ی ار
1.Ideal Types
رد روصت ه ا ی جیار زا قوقح تیکلام و تردق یبسن هورگ یاه یذ عفن داجیا یم دنک و یتح شقن و
شنم تلود رد لابق رازاب ار زین نوگرگد یم دزاس . نیا رییغت ه ا ی یداهن
، سپس ناینب یاه یدمآرد
تلود هب هژیو راتخاس یتایلام ار نییعت یم دننک و یاهراتخاس یشزیگنا
ژیو ۀ تلود رد نیمز ۀ
تسایس یاه یمومع ار زین لکش یم هد ن د (
،لراک 16:1133 ).
باختنا یوگلا ینییبت لراک
، اتدمع هب لیلد نآ تسا هک رب یاپ ۀ هاگتسد یرظن ییارگداهن هب
نیا
هلئسم هتخادرپ
؛تسا هنرگو لاس اه شیپ زا یو
، ینایسول و یولایب اب فده یدنبزرم هناروآون
اب
یاهدرکیور کیسلاک
یتسیسکرام و
بتکم یگتسباو
، موهفم تلود ار زین داهنشیپ هدرک دندوب
؛
هکارچ نیا موهفم
، زا قیرط زکرمت رب راتخاس یلام ۀ یمومع و هن طقف طباور یتاقبط ای دنویپ اب
یاهداصتقا طلسم
، لمع درک تلود و هویش یاه لکش یریگ فلاتئا اه رد راتخاس تلود ار هب وحن
یرتهب هب شیامن یم دراذگ ( یولابب و
،ینایسول 1134
).
رد اجنیا هس ۀتکن مهم و لباق انتعا دوجو دراد . تسخن نآ هک یاضف یتنار رد تاذ دوخ
،فافشریغ
تظافح هدش
، هتسب و یاراد تیلباق یراصحنا تسا
؛ نیاربانب
، تباقر برخم یارب تنار نایوج
، لامتحا
عوقو یرتشیب ادیپ یم دنک
؛ نیاربانب
، ا هچرگ داصتقا یتنار ات یدودح هب لماوع یرازاب هتسباو تسا
، مهس
و و نز لماوع یرازابریغ و
هب هژیو یسایس رد نآ یدج رت تسا . ب د نی بیترت
، نیعرد لاح هک ظحلام ه ه ا ی
هقطنم یا
، یموق
، یدناب و ...
رد نیا نایم شقن افیا یم دنک
، تردق حیضوت یگدنهد ظحلام ه ه ا و یاهریغتم
یسایس
، هب بتارم رتشیب زا ریغتم یاه یرازاب تسا (
،تفارکچاه 1110
).
تکن ۀ مود
، هب طبار ۀ تنار و داسف طوبرم یم دوش . هجو کرتشم تنار و داسف نآ تسا هک ره ود
،
رد قلخ ندرکن شزرا دیدج و زکرمت رب عیزوت ددجم و لیدبت یزاب یداصتقا هب
یزاب اب عمج رفص
ناسکی لمع یم دننک
، اما داسف رد هسیاقم اب رگید لاکشا تنار
، زا ود یواز ه کانرطخ رت تسا و
بیسآ یاه یدج یرت هب دیلوت یروحم راتخاس یداهن دراو یم دزاس . رفیلاش و ینشیو ( 1111 )
، ود
هجو زا رطخ ه ا ی وقلاب ۀ رتشیب رقتسم رد داسف رد هسیاقم اب ید رگ لاکشا تنار ار هتسجرب یم دننک :
لوا زا ۀیحان یاضاقت رتشیب یارب ناهنپ ندنام داسف رد هسیاقم اب رگید لاکشا رگید تنار تسا هک
ببس یم دوش دارفا ذوفنرپ ۀعماج ریگرد رد نآ
، هب جیردت هعماج ار زا هیامرس یراذگ رد هژورپ یاه
دنمشزرا هب
هژیو رد هزوح یاه شزومآ و تملاس
، هب یوس هژورپ یاه مک هدیاف رت هب هژیو رد طیح ۀ
روما یماظن قوس دنهد
؛ هکارچ نیا هژورپ اه
، زا تیلباق ناهنپ یراک هب بتارم یرتشیب دنرادروخرب .
تکن ۀ مود زا هاگدید نانآ ب ه نیا عوضوم زاب یم ددرگ هک رد چ بوچرا تابسانم دولآداسف
، لاومعم اب
تدش یرتشیب
، زا یاهرییغت یحلاصا
هب هژیو رد زوح ۀ تسایس یریگولج هب
لمع یم دیآ
؛ هکارچ
یبایهار نارگیزاب دیدج
رد رازاب تسایس
، تیعقوم نارگیزاب
رضاح ار هب رطخ یم دزادنا .
هب نیا بیترت
، داسف رد مه یگدینت رادانعم و ماظن یراو اب ییاراکان یم دبای و رد ربارب ره عون ییایوپ
ای رییغت یحلاصا
، هب لکش بسانم تمواقم یم ک ن د .
تکن ۀ موس
، هب عبات نیزه ۀ تنار ییوج طوبرم یم دوش هک هب مهس دوخ
، زا تیمها هژیو یا
رادروخرب تسا
و ناشن یم دهد نامزاس یاه ییایفام زین اقیقد دننام نامزاس یاه یدیلوت
، زا عبات
نیزه ۀ صاخ دوخ رادروخرب دن . ب د نی انعم هک یارب دربشیپ فادها و ققحت نآ اه
، گان ریز زا فرص
هنیزه ییاه دنتسه
؛ اب نیا توافت هک هب تیاور رلوم
، هنیزه یاه هس هناگ یا دوجو دنراد هک
هدمع نیرت هنیزه یاه ساکعنا هتفای رد عبات نآ اه ار یاب د رد رامش هنیزه یاه هتفررده هب
باسح
دروآ . نیا هس هورگ هنیزه هب بیترت ترابع دنا زا :
1 . جراخم تفایرد دننک ۀ ۀوقلاب تنار
، رد تهج یبایتسد هب زایتما یتنار
؛
9 . جراخم نادنمراک تلود
یارب یبایتسد هب
یهاگیاج هک
ناکما دورو هب هرکاذم اب
تفایرد ناگدننک ۀوقلاب تنار ار مهارف دنک
؛ هب دیما هکنآ زا نیا ریسم یتادیاع لصاح دننک
؛
1 . جراخم فرط موس ینعی لک هعماج
، ب ر رثا لکش یریگ اهراصحنا و
یاهزایتما یشان
زا ر ا تن
رد بلاق شهاک عونت و تیفیک اهلااک و تامدخ و شیازفا تمیق نآ اه (
،رلوم 9666 : 111 ).
روحم موس هب روط هژیو
، نامه یزیچ تسا هک رد تایبدا ارگداهن ی ی دیدج اب ناونع هنیزه یاه
هلدابم حرطم یم دوش . هب رابتعا نیا هعومجم ظحلام ه ه ا تس هک رد تایبدا داصتقا یسایس یتنار
،
تهج یریگ یدیلوت ار هب باثم ۀ ناشن ۀ یلصا یارب شجنس تیفیک یداهن رد رظن یم دنریگ . م ل ه مو و
اکمه نار ( 9661 ) زا نیا هیواز حیرصت هدرک دنا هک رد یاهروشک یاراد
عبانم یعیبط
، هراومه
رد مه یگدینت مامت رایع ی نایم یناوارف عبانم و تیفیک یداهن دوجو دراد
؛ هب یروط هک رد ره روشک
اب راتخاس یداهن بوخ
، نارگیزاب هب
تروص ماظن راو هب دیلوت قیوشت یم دنوش
، اما رد یاهروشک اب
راتخاس یداهن دب
، مک تیفیک ای فیعض
، دارفا زا یاهراک دلوم رود یم ش نو د و هب تنار ییوج یور
یم دنروآ . هب یلکروط
، رد نینچ یطیارش
، تارکوروب
،اه نایماظن و هورگ یاه ذوفنرپ یسایس
، شقن
یروحم ادیپ یم دننک . نیا هنوگ تسا هک رد یاهداصتقا یتنار
، رد بایغ یاهداهن شیازفا
دنهد ۀ
هنیزه
، تصرف تنار ییوج یاهدنور فوطعم
هب فعض ۀینب یدیلوت هارمه اب شیازفا تنار ییوج
هنیزه
، تصرف لواپچ ییاراد یاه ومع م ی ار هب تدش شهاک یم دهد و جیتنرد
،ه یگدروخرس ریگارف
زا تیلاعف یاه یدیلوت هارمه زیگنا ۀ یلااب یسایس زاب عیزوت هب تیاغ دمآراکان عبانم یم دوش و نیا
هیحور
، یگژیو هشیر راد و نمزم یم دبای .
رد رانک زایتما ه ا ی شور یتخانش هک یارب یبت ی ن عاضوا یروشک دننام ناریا
، رد یوگلا یرظن
یارگداهن ی دیدج لباق تسانتعا و
یم ناوت هفلؤم یاه ددعتم یرگید زین هب بلاطم حرط هدش دوزفا
،
علاطم ۀ ناشخرد لاه
و زنوج ( 1111 )
، کی زایتما قوف داعلا ۀ رگید ار زین یارب نیا چ بوچرا یرظن
هب رابتعا دهاوش یبرجت مهارف هتخاس تسا . نیا ود داصتقا سانش ب گرز
، رد علاطم ۀ یبرجت دوخ
تسناوت دن هسیاقم یا تیمک ریذپ ار زا رظنم یبرجت مهارف دنزاس . علاطم ۀ نیا ود ناشن داد یلاحرد هک
اهداهن رصانع نییعت دننک ۀ تخاسریز یاه
یعامتجا ره
روشک دنتسه و دیلوت نارس ۀ یورین راک رد
ره هعماج شیب زا ره رصنع یرگید
، زا تخاسریز یاه
یعامتجا ریثأت
یم ریذپ د
، ییاهروشک هک
زا
راتخاس یداهن تیفیکاب یرت
،دنرادروخرب رتهب
و رتشیب یم دنناوت تیفرظ یاه یدام و یونعم دوخ ار
تیلعف دنشخب . دهاوش دروم یسررب نیا رگشهوژپ نا
ناشن داد ک ه یاهروشک یاراد
نیرتهب راتخاس
یداهن
، رد هسیاقم اب یاهروشک یاراد
نیرتدب راتخاس یداهن
، زا رظنم درکلمع یداصتقا
، دیلوت
نارس ۀ یرتشیب هب زادنا ۀ 91 ات 13 ربارب دنراد . نیا ود
، اب هیکت رب نیا دهاوش یخیرات حیرصت درک دن
هک تردق حیضوت یگدنهد راتخاس
یداهن
، یارب یسررب رییغت ه ا ی هرهب یرو هنارس
، رد هسیاقم اب
بهاوم یدام ( )L,K
رایسب رتشیب تسا .
ثحب و هجیتن یریگ
ساسارب شرازگ یاه
،یمسر ناریا زا رظن یسرتسد هب
عبانم یدیلوت مهم
، بتر ۀ متفه ناهج ار دراد .
نیدب انعم هک داصتقا ناریا
، هب ظاحل یسرتسد هب لماوع دیلوت
، یتح رد هسیاقم اب یرایسب زا یاهروشک
هتفرشیپ دننام
،ناملآ ناتسلگنا و رک ۀ یبونج
، هب عبانم یرتشیب یسرتسد دراد ( ناخریبد ۀ هورگراک تلاوحت
،یداصتقا 1134
: 10 ).
شسرپ نیا تسا هک اب دوجو نینچ تاناکما قراخ هداعلا و لباق انتعا
،یی ارچ
تیفیک یگدنز و ناوت تباقر داصتقا یلم رد ناریا
، چیه یبسانت اب هاگیاج نامروشک زا
رظن عبانم یدام و
یناسنا درادن .
یارب ییوگخساپ هب
نیا شسرپ ساسارب یوگلا یرظن ییارگداهن دیدج
، اب نانیمطا و اب تادنتسم و
دهاوش یفاک یم ناوت تفگ راتخاس یداهن نامروشک
، شیب زا نآ هک قوشم تیلاعف یاه یدیلوت و فوطعم
هب ییاراک و هرهب یرو دشاب
، قوشم تنار
، ابر و داسف تسا . حرش لصفم و یطوسبم زا نیا اعدا
، هارمه
اب دهاوش یکتم هب شرازگ یاه یمسر
، رد ود داصتقاباتک ناریا رد نارود لیدعت یراتخاس (
1130 ) و
داصتقا یسایس هعسوت رد ناریا زورما ( 1111 ) هدمآ تسا
، اما یارب هشیر یبای هلئسم زا قیرط دانسا نوناق
و درکلمع همانرب یاه هعسوت یم ناوت ب ه شرازگ نیسح بجر روپ ( 1111 ) رد زکرم شهوژپ یاه سلجم
