تبیین جامعه‌شناختی تولید گفتمان ادبیات داستانی سیاسی در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی

(1)

يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم

نایرا در / رود 3 رامش ، 1،

راهب 1333 : 1 - 31

هعماج نييبت رد يسايس يناتساد تايبدا نامتفگ ديلوت يتخانش

ههد يسمش هاجنپ و لهچ ياه

یدمحا رغصا

1

لگاقآ سودرف

2هداز

یلیلخ یلعدمحم

3

یدابق یلعنیسح

4

یداوج اضردمحم هناگی

5

تفایرد خیرات :

92 / 4 / 29 :شریذپ خیرات

71 / 1 / 29

هديكچ هعماج لماوع ةعلاطم هب دراد دصق هلاقم نیا یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت رب رثؤم یتخانش

ههد رد یسایس هیرظن زا ،روظنم نیدب .دزادرپب یسمش هاجنپ و لهچ یاه

،ونسو تربور یاه

لادنر و هدرک هدافتسا زنیلاک میا

تسایس ریغتم راهچ ًاعومجم هک ،زاسون تلود یحلاصا یاه

لکش ،هعماج یقلاخا مظن رد نارحب داجیا هریجنز یریگ

و ،ناگدنسیون نایم لماعت یاه

یم رثؤم هعلاطم دروم نامتفگ دیلوت رب ار عبانم جیسب درکیور اب ،شهوژپ نیا رد .دنناد

یعس و هدش هدافتسا یخیرات ریسفت شور زا ،ینییبت هداد زا هدافتسا اب هدش

زا ،یخیرات یاه

هتفای .دوش هئارا لوقعم یتیاور ،ثحب دروم نامتفگ دیلوت ةوحن هک تسا نآ زا یکاح اه

هب تسایس ةطساو لکش ،مود یولهپ یحلاصا یاه

تایبدا حرط و دیدج طسوتم ةقبط یریگ

ناک لیکشت .دش هجاوم یدیدج تیعضو اب هعماج یسایس و یرکف یاضف دهعتم نو

تیلاعف و ناریا ناگدنسیون بش یرازگرب و نآ یاضعا ریگیپ یاه

زا هتوگ وتیتسنا رعش یاه

مهم هنیداهن و ،شنیزگ ،دیلوت( دیلوت رب رثؤم یبرجت لماوع نیرت تایبدا نامتفگ )ندش

هدوب ام ةعلاطم دروم ةرود یسایس یناتساد .دنا

هژاو ياه يديلک ههد ،یسایس یناتساد تایبدا : هچ یاه

،زنیلاک ،یسمش هاجنپ و ل

.ونسو ،نامتفگ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ،)لوئسم ةدنسیون( یهاگشناد داهج یجنس راکفا زکرم رایداتسا . ahmadi.asghar@gmail.com

2 . نابز هورگ رایشناد ،سردم تیبرت هاگشناد ،یسانش

aghagolz@modares.ac.ir

3 . هعماج هورگ رایداتسا ،سردم تیبرت هاگشناد ،یسانش

mkhalili@modares.ac.ir

4 . داتسا و نابز هورگ ،سردم تیبرت هاگشناد ،یسراف تایبدا

ghobadi.hosein@yahoo.com

5 . ،نارهت هاگشناد ،یسانش هعماج هورگ رایشناد myeganeh@ut.ac.ir

ۀ ۀ

(2)

2 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ناریا رد

، ود ةر 3 ةرامش ، 1

، راهب 1333

هلئسم نايب و همدقم

،یسایس یناتساد تایبدا هتشادن دوجو راجاق ةرود زا شیپ ات

هطورشم بلاقنا ةناتسآ رد ًافرص و

لکش

،تیطورشم رصع ةناتسآ رد .تسا هدرک زاغآ ار دوخ یریگ یسراف رثن ییازون رصع

یمارف

،نایمیحر( دسر 1331

: 11 هب ،) ناتساد یاوتحم مه و مرف مه هک یوحن اه

لوحت راچد

یم ناتساد رد .دوش نحل ینوگانوگ ،هرود نیا یاه

نایب ،اه نابز و اه یم مشچ هب اه

كی ره .دروخ

تیصخش زا

،ناتساد یاه یم ملکت ینابز هب دوخ تشونرس و شقن رب انب

تسوا بسانم هک دنک

،یمیلست(

1333 : 11 س طقف تیطورشم اما .) زین نآ یاوتحم هکلب ،تسین رثن ییازون یارب یزاغآر

یم یقیمع لوحت راچد و نامر بلاق رد ینیون ییاور تایبدا ،هرود نآ رد ،بیترت نیدب .دوش

یم لکش ناتساد یم داقتنا یگنهرف و یسایس رجحت رهاظم یمامت زا هک دریگ

نیا زا .دنک ،ور

یم ار نآ ناوت يسايس يتايبدا

شیپ ات هک دیمان هتشادن هقباس ام تایبدا رد هطورشم زا

و تسا

هک ینامتفگ ؛دنک داجیا هزات ینامتفگ ،دیدج یناعم جاور و قلخ اب ات تشاد شلات نآ رب هولاع یم ییوکوف تایبدا ساسارب تردق دناوت

.دشاب نیرفآ

تسد ،نیسحرکاذ میحرلادبع رظن زا یبدا تضهن ناراکردنا

- مان ارگون هک هیراجاق یسایس هدی

یم لصف ،دوخ ةنایارگون و یحلاصا یاهداهنشیپ و ناریا دوجوم ماظن زا شیوخ یداقن اب ،دندش

نیتسخن یارب رذگهر نیا زا و دندروآ دیدپ یسراف تایبدا رد ینیون ترابع راب

« یسایس تایبدا »

،نیسحرکاذ( تفای موهفم ناریا یسایس گنهرف رد 1311

: 22 - 25 هطورشم .) زا داقتنا اب یهاوخ

مه تایبدا ةصرع رد یرکفت نینچ و دوب هتشاذگ هصرع هب اپ نامکاح دودحمان تردق یمن یربارب هب تبسن تسناوت یب یبلط

،نامر و ناتساد ؛دشاب انتعا یاوران تابسانم زا داقتنا اب

ار یدازآ نایدانم رظن دروم ِیراگزاس ،تایبدا و تسایس ةصرع ود نایم ،یعامتجا و یسایس .درک داجیا حطس زا یگدنسیون و تایبدا نتفر رتارف ،داتفا قافتا هطورشم ةرود رد هچنآ ،عقاو رد

یبدا یتیلاعف -

،بیترت نیا هب .دوب یسایس تردق اب هزرابم یارب یرازبا ةباثم هب نآ یقلت و یرنه

نیتسخن یارب یسراف دیدج یناتساد تایبدا یم لکش مه راب

و یسایس رصانع مه و ،دریگ

وخ یتازرابم یم گنررپ ار د

.دنک

هاگره مه هطورشم ةرود زا سپ ،یناتساد تایبدا ،هتبلا لاجم

هتخادرپ تسایس دقن هب هتفای

اضر یرانکرب زا سپ ،نیاربانب .تسا هب ،یسایس یناتساد تایبدا اب رگید راب كی ،هاش

نامر هژیو

(3)

هعماج نييبت ديلوت يتخانش

ههد رد يسايس يناتساد تايبدا نامتفگ يسمش هاجنپ و لهچ ياه

3

یم هجاوم ،یسایس لاس زا هرود نیا( .میوش

1321 ات 1332 یمربرد ار دریگ

نیا تایبدا ،یمیلست .)

هعماج تایبدا ار هرود یم ارگ

،یمیلست( دمان 1333

.)

هرود نیموس یم قنور نآ رد یسایس تایبدا هک یا

،دریگ ةهد و لهچ یسمش یرجه هاجنپ

لاس نیلوا زا هرود نیا .تسا ةهد یاه

یم زاغآ لهچ .دراد همادا یملاسا بلاقنا یزوریپ ات و دوش

یاتدوک زا سپ 23

،دادرم مک یسایس یناتساد تایبدا غارچ یم وس

ضارتعا اما ،دوش هدرتسگ یاه

دص هب كیدزن یأر و ،هاش دیفس بلاقنا هب رد

ریقحت و یدص هدع ات دش ببس نآ هب زیمآ

یهار یا

،یدورگنل( دننکن ادیپ هناحلسم ةزرابم زج 1311

ج 3 : 11 هزرابم نیا .) و یسایس تایبدا ییوج

وخ صاخ یتازرابم یم ار شد

،ناریا ناگدنسیون نوناک .دیبلط نیمه یبدا ییافوکش للاخ رد

لاس( هرود 1341

یم لکش ) یم .دریگ

هطورشم رصع یناتساد تایبدا هک درکاعدا ناوت ةرود

هیاپ هاشاضر یرانکرب زا دعب تایبدا و یراذگ هعماج رد طارفا ةرود

،تسا یناتساد تایبدا ییارگ

ههد تایبدا اما هچ یاه

،یسمش یرجه هاجنپ و ل یرتشیب ماکحتسا زا ییاوتحم و یفیک رظن زا

هب ؛تسا رادروخرب یروط

مرف ماسقا و عاونا هک یمرارق هدافتسا دروم یبدا یاه

و میهافم و دریگ

هورگ یمرارق ناگدنسیون هجوت نوناک رد یددعتم یاه ،نینچمه .دنریگ

یطارفا زا یرگ

ةرود یاه

ا زا .تسا رود هب مود نی

یم زکرمتم موس ةرود ةعلاطم رب ار دوخ دیکأت ،رضاح قیقحت رد ،ور مینک

هنیمز هب هجوت روظنم هب ًافرص ،دش مود و لوا ةرود ود هب هک یتاراشا و لکش یخیرات یاه

یریگ

.دوب موس ةرود ینامتفگ رب ام دیکأت یبدا تلاوحت ندوب

- یسایس ،نابز هک تسا تردق هب وکوف هاگن زا رثأتم

یم تردق یواح ار نامتفگ و ،ملع موهفم ةشیر .دناد

discourse

یم ار ینانوی لعف رد ناوت

discurrere

( فلتخم تاهج رد عیرس تکرح ینعم هب ، و فلتخم تاهج رد =dis

currere

=

تکرح عیرس ای ندیود

،ولنادضع( تفای )ندرک 1331

: 12 زج یزیچ مه یناتساد نوتم .)

هژاو ییاه هک دنتسین هناور نوگانوگ تاهج هب صاخ ییانعم دیلوت یارب و هدنسیون ةدارا هب

یم لیلحت راک .دنوش دیلوت یانعم ةعلاطم مه نامتفگ رگ

هژاو تهج ییاسانش ،هدش تلع و اه

تهج یریگ نامتفگ ،فلاکرف رظن زا .تسا هدنسیون یاه سیتکرپ زا یمهم ةنوگ

تسا یعامتجا1

تیوه ،شناد هک متجا طباور و اه

یم دیلوتزاب ار تردق تابسانم هلمجزا یعا یم رییغت و دنک

دهد

1 لداعم ،هژاو نیا یارب . لمع لیبق زا یرگید یاه

یم هدافتسا راک و لوق لقن رد ام .دوش

تیاعر یارب ،دوخ یاه

هژاو زا ،تناما یاه

« سیتکرپ » هدرک هدافتسا .میا

(4)

، راهب 1333

مه و سیتکرپ ریاس ،نامز راتخاس و اه

یم لکش نآ هب یعامتجا یاه

،نسنگروی( دنشخب 1331

:

112 هویش ،هداس یفیرعت رد ،نامتفگ .) نخس یارب صاخ یا

زا یکی( مهف و ناهج ةرابرد نتفگ

،نیشیپ( تسا نآ )هوجو 1331

: 13 دا .) هرود و( هطورشم یسایس یناتساد تایب )نآ زا دعب یاه

هیعاد تدش هب هک هویش ،دوب تردق دقن راد

شکمشک .تسا ناهج رییغت و مهف ،نتفگ نخس زا یا

هک تسا یلاح رد نیا .تسا تردق ةصرع ود دوجو زا یکاح ناگدنسیون و نامکاح نایم هلیسو ،هرود نیا زا شیپ ات ،تایبدا تردق ِتمدخ رد یا

ًامئاد و دوب تابسانم دیلوتزاب هب

یم كمک نآ ةنلاداعان

هلئسم اب ار یرگشهوژپ ره یتیهام رییغت نینچ .درک لاؤس یا

هبور زیگنارب ور

یم هنیمز یخیرات ِیّلع طورش مادک :دزاس لهچ ةهد رد یسایس یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت زاس

؟تسا هدش یسمش هاجنپ و قيقحت هنيشيپ نیا رد هدش یسررب یراثآ ،شخب مه تاعوضوم دیلوت نوماریپ هک دنا

رعش ینعی ،تایبدا اب سنج

هدوب ،رنه ای :دنا

1 ( نیسحرکاذ . 1311

تيطورشم رصع رد ناریا يسايس تايبدا ،)

،باتک نیا . بسح رب

یاهدادیور مامت ،یخیرات یلاوت 35

للاخ رد ار هاش اضر یرانکرب ات تیطورشم رارقتسا ةلاس

راعشا یم یسررب یسایس هیضرف هن ،باتک نیا رد .دنک

رتهب دربشیپ یارب یتح هن و هدش حرط یا

فده یملع لاؤس زا ثحب نایرج رثؤم لماوع هب هکنآ زا شیب ،رثا نیا .تسا هدرک هدافتسا یدنم

لکش رب هرود نآ راعشا رد یخیرات مهم ثداوح ییامنزاب هب ،دزادرپب یسایس تایبدا یریگ

تسا هتخادرپ

،هدنسیون . يسايس تايبدا

یم یتایبدا ار یعامتجا و یسایس ماظن زا هک دناد

یم تیامح تیطورشم یمرب هزیتس هب نآ اب ای دنک

،نیسحرکاذ( دزیخ 1311

: 55 .)

2 ( یتسرد . 1331

مود يولهپ ةرود رد يسايس رعش ،) یدایز دودح ات باتک نیا .

لیمکت نیسحرکاذ باتک ةدننک ز رظن زا مه ؛تسا

اضر یرانکرب زا دعب یسایس رعش هب هک ینام

هب باتک نیا .ییاوتحم دعب زا مه و ،تسا هدرک لیمکت ار نیسح رکاذ مامتان راک و هتخادرپ هاش و هدرک هجوت قیقحت تایبدا يسايس رعش و رعش زا يفیراعت

مهم .تسا هداد راعشا هکنیا رت

پچ یسایس رعش( عون ای پیت راهچ هب ار نارعاش ،ارگ

یلم ملاسا ،ارگ تنطلس و ارگ

میسقت )هنابلط

تسا هدرک عوضوم هب نتخادرپ هک تسا نیا یلبق باتک اب باتک نیا ةدمع توافت .

تروص هب اه

هعقاو و یخیرات پیت ره هکلب ،تسین هناراگن

پیت ود هاگ و دراد ار دوخ ةقلاع دروم تاعوضوم

(5)

5

،فلتخم یم هعقاو كی هب یتوافتم هاگن زا ،مادک ره

نیا ،رگید ترابع هب .دنرگن

« پیت

» ای اه

هنوگ شیارگ و اه یسایس یاه

یم ار اهدادخر هک دنا یم هتسجرب ،دنواک

یم انعم و دنزاس

1دنهد .

3 ( یراختفا . 1332

:رنه ديلوت طیارش ،) هشیر

یتسیلائروئن یامنیس روهظ یاه -

رد یداقتنا

( بلاقنا زا سپ ناریا 1334

- 1312 ) نایاپ نیا . ک همان

هدش هتشاگن رنه ةتشر رد ه دراد دصق ،تسا

یتسیلائروئن یامنیس روهظ ییارچ و یگنوگچ هب -

لاس ناریا رد یداقتنا یاه

1334 - 1312

یقیبطت شور زا ،روظنم نیمه هب .دزادرپب -

شور هژیو هب یخیرات

« فلاتخا » ناج تراوتسا لیم

لکش رب راذگریثأت لماوع ةعلاطم یارب امنیس عون نیا یریگ

لکش ةوحن نییبت یارب و یریگ

یبیکرت شهوژپ نیا ةدافتسا دروم ةیرظن .تسا هدرک هدافتسا نامتفگ لیلحت شور زا نآ یاوتحم هیرظن زا تربور یاه لادنر ،ونسو

مهم ةجیتن ناونع هب ،هدنسیون .تسا نیتخاب لیئاخیم و زنیلاک

یاضف ،كیژولوئدیا ثحابم ةجیتن رد هک دراد اعدا ،دوخ قیقحت زا هتشابنا ناریا یگنهرف

هاگدید مه یمهم لئاسم صوصخ رد توافتم یاه یاهدرکراک ،نز تلزنم ،نانز قوقح نوچ

قشع ،نویناحور درکلمع ،تلادع تیمها ،ناناوج هاگیاج ،گنج هاگیاج ،یدازآ تیمها ،بهذم ملیف و دش تورث هاگیاج و ،یویند ب ار نآ لئاسم ینامتفگ تفاب نیا ریثأت تحت نازاس

ریوصت ه

.دوب یداقتنا ًاتدمع هک دندیشک 4 ( نیئآرهم . 1332

گنهرف ديلوت طیارش ،) هشیر :

رصم ،دنه رد یملاسا مسینردم روهظ یاه

ناریا و نایاپ هک رثا نیا . هعماج ةتشر رد هدنسیون یرتکد ةمان

هیرظن زا هدافتسا اب ،تسا یسانش یاه

لکش رب رثؤم لماوع زنیلاک و ونسو ژولوئدیا یریگ

روشک هس رد ار یملاسا مسینردم نامتفگ ای ی

یقیبطت شور زا قیقحت نیا رد .تسا هدرک هعلاطم ناتسودنه و رصم ،ناریا -

ناج یخیرات

هولاع ،ینعی ؛تسا هدش هدافتسا لیم تراوتسا رد دنه( روکذم روشک هس رد یخیرات ةرود هس رب

ةرود 1311 - 1141 ،رصم ، 1311 - 1141 ،ناریا و ، 1121

- 1131 نآ رد هدیدپ نیا هک ) خر اه

( ناریا رد راجاق ةرود ،هداد 1311

- 1121 هرود ناونع هب ار ) هتفرگن لکش مسینردم نآ رد هک یا

هک توافت نیا اب تسا ثحب دروم قیقحت هیبش یدایز تاهج زا ام قیقحت .تسا هدرک هعلاطم هسیاقم ام شور مه .تسین یا

اد تایبدا یاوتحم اب یراک ًلاعف ،نینچ .میرادن یسایس یناتس

1 نومنهر یعاجرا ای یدارا درکیور ینعی ،ییامنزاب یاهدرکیور زا یکی هب ار ام نهذ ،لیلحت ةویش نیا هب هجوت .

یم ظان و بارتوبا ،یبلاط .ک.ر ،رتشیب یهاگآ یارب( دنک ( میرم یر

1311 نامر رد تسدورف یرگید ییامنزاب ) یاه

ص ،لوا یولهپ 131

- 132 .)

(6)

، راهب 1333

قيقحت يرظن ينابم ونسو تربور ةیرظن تسا میهافم هتسد هس زا لکشتم ،یگنهرف تارییغت نییبت یارب ،ونسو یرظن لدم موهفم ره هک1

نآ ونسو هک یمیهافم زا هتسد نیتسخن .تسا موهفم هتسد هس لماش دوخ نییبت یارب ار اه

ینامتفگ تارییغت یم حرطم2

ترابع دزاس دنا

زا

« یطیحم طیارش

»،

» تفاب هنیمز و اه یداهن یاه

» و

« هریجنز شنک یاه »

،نیئآرهم(

1332 : 43 ،ونسو رظن زا .)

« يطيحم طیارش

3» ،یعامتجا طیارش هب

هرود زا كی ره ماع یداصتقا و یسایس ،یگنهرف زا یلئاسم تخانش .دراد هراشا ثحب دروم یاه

نیعم ةرود كی رد هعماج كی ایآ هک لیبق نیا تسد ،

هدوب تیعمج شهاک ای شیازفا شوخ

نیا زا یتاقیقحت یارب یبسانم زاغآ ةطقن ،هدوب دوکر راچد ای هتشاد قنور نآ داصتقا ایآ و ،تسا .تسا عون

« تفاب هنيمز ای اه يداهن ياه

4» یب هطساو تیعقوم نیرت طیحم و اه

دیلوت یاه

یژولوئدیا نآ نورد رد عبانم هک دنا

یم بلاق و تخاس اه تفاب .دنبای

یداهن یاه تیعضو

و اه

تیعقوم ینامزاس یاه یژولوئدیا هک دنا

نآ نورد رد ًلامع اه یم عیزوت و دیلوت اه

ًلاامتحا و ،دنوش

،یداصتقا عبانم ،تردق بیترت و مظن یاراد یژولوئدیا دیلوت یارب مزلا تیعورشم و لنسرپ

.دنا

هاگشناد و سرادم

،اه ،اهاسیلک نمجنا

و اه

،هعلاطم لفاحم یمداکآ

همانزور ،یملع یاه ،اه

تفاب هلمج زا یسایس بازحا و یتموکح نارازگراک .دنرظن دروم یداهن یاه

« هريجنز ياه

شنک

5» تفاب نورد رد زین هنیمز ای اه

یم یور یداهن یاه موهفم .دنهد

« هریجنز شنک یاه »

هب

فرصم و ناگدننکدیلوت راتفر میمصت و گنهرف ناگدننک

ه ،یگنهرف شبنج كی نایماح یا

1 . لکش یگنوگچ هب میهافم نیا موس هتسد نامتفگ یاوتحم یریگ

.تسام یلعف ثحب زا جراخ هک دراد راکورس اه

2 . زا ،یلصا نتم رد

« هدیا رییغت دنیارف كیژولوئ

» یا و نامتفگ سنج هچ رگا .تسا هدش هدرب مان هد

تهابش یژولوئ یاه

یموهفم یاضف توافت اما ،دنراد مه اب یدایز یم ردابتم نهذ هب ،هژاو ود نیا زا هک یا

یم روصت نیا بجوم ،دوش -

نآ نایم دنک رکف هدنناوخ هک ددرگ هیرظن زا هدافتسا اذل و درادن دوجو یتیخنس چیه اه

نییبت یاه هدیا هدننک یژولوئ

ممان ار نامتفگ نییبت یارب رد و ،ناکما دح رد ،یلصا عبانم نابحاص زا شزوپ ضرع اب و لیلد نیمه هب .دنادب نک

هژاو ،دراوم یخرب هدیا نیزگیاج ،نامتفگ ی

هدیا اساسا ،ونسو دوخ هک نیا نمض .تسا هدش یژولوئ یژولوئ

هب ار اه

موهفم ،نامتفگ هباثم .تسا هدرک یزادرپ

3.Environmental conditions 4.Institutional contexts 5.Action sequences

(7)

7

ینارگید و یسایس ناربهر ،روسناس نارومأم یم هراشا

و گنهرف ناگدننکدیلوت راتفر رب هک دنک

یب ،ونسو( دنراد ریثأت ناشنابطاخم :ات

23 .)

لحارم لماش ،هتسد نیمود

« دیلوت

» ،

« شنیزگ » و

« هنیداهن ندش » ،نیئآرهم( تسا 1332

: 51 .)

،دیلوت ةلحرم رد یدنا

هش تروص اه یم شزادرپ و یدنب

،دنوش هظعوم یم داریا اه نامتفگ ،دنوش

اه

یم دوجو هب باتک ،دنیآ

هوزج و اه یم هتشون اه

هرود ،دنوش یم سیردت یسرد یاه

و دنوش

همانزور یم دیلوت اه تادیلوت و تلاوصحم زا یدایز نازیم هک یماگنه ،مود ةلحرم رد .دنوش

یارف ،دندش هدیرفآ یگنهرف یم زاغآ شنیزگ دن

ار اهرناژ یخرب ناگدنسیون ،هلحرم نیا رد .دوش

یمرب یم رانک ار هیقب و دننیزگ

،هشیدنا دیدج لاکشا و دنراذگ یمیدق لاکشا نیزگیاج

یم رت .دوش

یم یراج یژولوئدیا زا یصاخ عاونا تمس هب عبانم یخرب یاهراکوزاس ،ینایاپ ةلحرم رد .دنوش

شا و دیلوت یارب لومعم یم دوجو هب نامتفگ زا یصاخ لاکشا ةعا

،ناگدنسیون یخرب .دنیآ هب

،ناشصاخ یبدا كبس لیلد یم روهشم و هتخانش

تروص ؛دنوش مرف و اه

یژولوئدیا كی هک ییاه

نآ بلاق رد یم نایب و زاربا اه

،دوش جیار لوادتم و رت یم رت

تیلاعف و تایرشن ؛دنوش یاه

یمرد تکرح هب یتاراشتنا دنیآ

نامزاس و تلایکشت ؛ رب یرتشیب لرتنک زا گنهرف ةدننکدیلوت یاه

هار یبایتسد یاه یم رادروخرب عبانم هب ناش

ماظن داجیا رد و دنوش دوخ راظتنا و شاداپ یاه

لقتسم یم رت هفلؤم هب یژولوئدیا كی هجیتن رد و دنوش ةعماج یداهن راتخاس زا تباث ًاتبسن یا

یم لیدبت رظن دروم سو( دوش

یب ،ون :ات 12 .)

رادومن 7

7. نامتفگ ديلوت رب يعامتجا طيحم يراذگريثأت ةوحن ونسو تربور رظن زا اه

9

1 هب میهافم هچرگا . نایاپ زا هتفرگرب ًاتدمع ،اهرادومن رد هدش هتفرگراک

ةیزجت اما ،تسا نیئآرهم یفطصم یرتکد ةمان

نآ .تسا هتفرگ تروص قیقحت دوخ صاخ تایضتقم ربانب ،ینونک یاهرادومن رد اه

2 دقتعم ونسو ،نیئآرهم تشادرب قبط ،هتبلا . تسایس رد ار نآ ام هک یزیچ نامه ای طیحم هک تسا

تلود یحلاصا یاه

هدرک هصلاخ زاسون مه ،روط هب ،میا

مه ،هعماج یقلاخا مظن رد نارحب داجیا بجوم ،نامز یم عبانم جیسب نینچ

.دوش

روهظ یارب یتاناکما ،هعماج یقلاخا مظن ندز مهرب اب ،تاحلاصا هک تسا هدیقع نیا رب هدنراگن اما هورگ

دیدج یاه

تسايس ا ياه زاسون تلود يحلاص هعماج يقلاخا مظن رد نارحب

عبانم جيسب يسايس يناتساد تايبدا نامتفگ ديلوت

؟؟؟

(8)

، راهب 1333

یب ار شسرپ نیا ونسو یم خساپ

یناسک هچ طسوت و هنوگچ ثحب دروم عبانم هک دراذگ

یم جیسب و هدافتسا ظن زا جرختسم لدم رد ،ببس نیمه هب ؟دوش

ةقلح )قوف لدم( ونسو ةیر

هدوقفم یم ساسحا یا زنیلاک ةیرظن .تسا هدشرپ لاؤس تملاع دنچ اب نآ یلاخ یاج هک دوش

تملاع نیا یلاخ یاج دراد یعس یارب ار ام ینییبت لدم ،بیترت نیدب و دنکرپ ار لاؤس یاه

.دیامن لیمکت یسایس یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت یگنوگچ حیضوت يلاک ةیرظن زن

زنیلاک لادنر

، هئارا یژولوئدیا دیلوت نییبت یارب یرگید لدم ،دوخ یبیکرت درکیور ساسا رب

یم رد یرکف شنیرفآ دنیارف هک تسا نآرب وا .دنک

« هریجنز لماعت رئاعش یاه »

دروخرب قیرط زا و

هاگدید بیقر یاه یم لکش

نایم رد دیلوت و شنیرفآ یورین دوجو ةطساو هب دوخ هک دریگ

شور یم دوجو هب فلاخم و بیقر نارکفن و یژرنا ،بیقر نارکفنشور هک تسا نآ رب زنیلاک .دنیآ

تسد هب دوخ یفطاع یژرنا و یگنهرف ةیامرس زا ار یرکف دیلوت و ،شنیرفآ یارب مزلا یورین یم هلحرم ود لدم كی وا .دنروآ عونت رب ینوریب و یعامتجا طیارش تاریثأت نییبت یارب یّلع یا

اه

ا و فلاتخ یم هئارا یرکف یاه قیرط زا ینوریب یعامتجا طیارش هک تسا نآ رب زنیلاک .دنک

هیاپ یزاسزاب عونت رب یرکف تایح یدام یاه

فلاتخا و اه یم ریثأت یرکف یاه

نیا زا .دنراذگ ،ور

نامه[ دز مه هب ار دوجوم یرکف یاضف و ،درک رییغت یرکف یاضف ینوریب طیارش هک یماگنه و هک یزیچ یم دای هعماج یقلاخا مظن رد نارحب ناونع اب نآ زا ،ونس

،]دنک ددجم یهدناماس

یم تروص ینورد هب ای[ دریگ

یارب دوجوم یژرنا ،دوخ ةبون هب ،دنیارف نیا .]عبانم جیسب یترابع

لکش هدیا هب یهد هزات قلخ و ،دیدج یاه

یم دازآ ار یرکف یاه شنت ،دوخ هک دزاس

و اه

یریگرد دیدج یاه هارمه هب ار یرکفنشور ةکبش زکرم رد دوجوم زاتمم ناگبخن نایم رد یرکف

،نیئآرهم( تشاد دهاوخ 1332

: 2 - 5 .)

یم مهارف هورگ .دنک تسد یارب و دوخ عفانم ساسا رب دیدج یاه فادها هب یبای

یم تسد ،عبانم جیسب هب ناش .دننز

لولعم ،ینامز رظن زا ،عبانم جیسب و یقلاخا مظن رد نارحب لماع ود ،نیاربانب مه هک دنتسین ییاه

ریثأت طیحم زا نامز

ار هار ،لوا لماع هکلب ،دنریذپب یم راومه مود لماع یراذگریثأت یارب

هورگ روهظ ،نیاربانب .دنک و دیدج یاه

لکش هریجنز یریگ هدوقفم ةقلح نامه ،)نارکفنشور نایم لباقتم شنک( لماعت یاه

ای( ونسو رظن زا هک تسا یا

هتسجرب اب ،زنیلاک اما تسا هدنام رود )یو ةیرظن زا نیئآرهم تشادرب

ِیّلع راکوزاس ،نآ نتخاس یراذگریثأت یگنوگچ

یم لیمکت ار یگنهرف تارییغت رب طیحم .دنک

(9)

3

نامه زا ار دوخ راک زنیلاک ،عقاو رد یم زاغآ ییاج

یم اهر ار نآ ونسو هک دنک وا .دنک

یم :دسیون

« لد ونسو لیلحت هیاپ لوغشم

بیکرت و دیلوت یدام یاه یدنب

یسایس یاه -

یداصتقا

یم مهارف نارکفنشور یارب ار سفنت یاضف هک تسا دوخ یاوتحم هب نادنچ وا اما دنروآ

هشیدنا

1اه یمن دزادرپ » ،نیئآرهم(

1332 : 31 درخ حطس رد داضت ةیرظن یدج ناعفادم زا هک وا .)

مهم ار نارکفنشور نایم لباقتم شنک ،تسا یم گنهرف دیلوت رب رثؤم لماع نیرت

یراختفا( دناد ،

1332 : 32 فلاتئا داضت ةیرظن ،ونسو ةیرظن تسا دقتعم زنیلاک .) لیلد نیمه هب زنیلاک .تساه

« نارکفنشور نایم درخ حطس یاهداضت »

مهم ونسو ةدش هتفرگ هدیدان یژولوئدیا دیلوت رد ار

یم هریجنز و نارکفنشور ةکبش ،یو .دناد نآ نایم لماعت یاه

هدیا دیلوت هاگیاج ار اه یم اه

دناد

هدیا دیلوت هاگیاج ار ینامتفگ تاعامتجا ،ونسو(

یم اه ،نیئآرهم( )تسناد 1332

: 11 .)

رادومن 9 يراذگريثأت ةوحن .

« لكش هريجنز يريگ لماعت ياه

» نامتفگ ديلوت رب زنيلاک لادنر رظن زا اه

9

،شهوژپ یلصا لاؤس هب خساپ رد و یرظن بوچراچ هب هجوت اب یم

هیضرف ناوت ار ریز یاه

:درک حرط 1 تسایس . هب رد ،زاسون تلود یحلاصا یاه

دوجو رد ،هعماج یقلاخا مظن رد نارحب ندمآ

.)ونسو ةیرظن زا هدش جاتنتسا( تشاد ریثأت ام ةعلاطم دروم ةرود 2 هب . و دوج لکش رد ،هعماج یقلاخا مظن رد نارحب ندمآ هریجنز یریگ

نایم لماعت یاه

یون .)ونسو و زنیلاک ةیرظن زا هدش جاتنتسا( تشاد ریثأت نارکفنشور و ناگدنس

3 . لکش هریجنز یریگ تشاد ریثأت عبانم جیسب رب ،نارکفنشور و ناگدنسیون نایم لماعت یاه

هدش جاتنتسا(

.)زنیلاک و ونسو ةیرظن زا

1 هشیدنا یاوتحم روظنم . هشیدنا یاوتحم هن تسا نارگدیلوت یاه

.هدشدیلوت یاه

2 یم ار ونسو رظن دروم لماوع زنیلاک هک تسا رکذ لباق . و دریذپ

« لکش هریجنز یریگ لماعت یاه

» روظنم هب ًافرص ار

فرطرب و لدم صقن ندرک یم حرطم نآ لیمکت و ونس

.دنک هب یبایتسد

هریجنز اهدامن زا یا تایبدا نامتفگ دیلوت

یسایس یناتساد

لکش هریجنز یریگ نایم لماعت یاه

ناگدنسیون

(10)

، راهب 1333

4 نتسا( تشاد ریثأت یسایس یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت رب ،عبانم جیسب . هدش جات

ةیرظن زا

.)ونسو قيقحت يشور ينابم يسايس يناتساد تايبدا نامتفگ ديلوت :هتسباو ريغتم يتايلمع و يرظن فیرعت یم ینامز ،ونسو رظن قبط طابترا رد هک تفگ نخس یسایس یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت زا ناوت

هوزج ،تلااقم ،بتک ،نآ اب هلاسر ،اه

هچباتک ،اه و ،اه

مانزور ه هب و دیلوت یعیسو سایقم رد اه

،نیئآرهم( دشاب هدش هئارا نابطاخم 1332

: 323 وا دوخ نابز اب ار ونسو نخس میهاوخب رگا .)

یم خر ینامز یسایس یناتساد تایبدا نامتفگ دیلوت هک تفگ دیاب ،مینک لیمکت دنیارف هس هک دهد

هنیداهن و ،شنیزگ ،دیلوت اتساد تایبدا اب طبترم نوتم ندش

.دشاب هدش یرپس یسایس ین

لقتسم ياهريغتم يتايلمع و يرظن فیرعت تسايس يتايلمع و يرظن فیرعت ون تلود يحلاصا ياه

زاس

تسایس ون تلود یحلاصا یاه مادقا هعومجم هب ،زاس

تلود یحلاصا یاه هیعاد یاه

یزاسون راد

یم قلاطا هعماج هصرع رد هک دوش

یم ماجنا هعماج نوگانوگ یاه دنهد

هعومجم تاحلاصا نیا .

مادقا یم یگنهرف تارییغت داجیا دعتسم ار یعامتجا نلاک طیحم هک تسا ییاه دروم ةرود رد .دنک

ههد( ام ةعلاطم تسایس نیا ،)یسمش هاجنپ و لهچ یاه

شش یاهروحم اب اه هناگ

یلم( شا ندش

لگنج هناخراک ماهس شورف ،اه میهس ،یتلود یاه

خراک دوس رد نارگراک ندش هنا

نوناق حلاصا ،اه

،یدنغزا :یضرا تاحلاصا و ،شناد هاپس لیکشت ،تاباختنا 1333

: 132 ای دیفس بلاقنا مان اب )

.دراد ترهش مدرم و هاش بلاقنا هعماج يقلاخا مظن رد نارحب يتايلمع و يرظن فیرعت یقلاخا مظن هعومجم :تسا ءزج هس لماش

هعومجم ،یگنهرف ناگزمر زا یا لوئدیا زا یا

یژو و اه

یم شیامن هب ار ناگزمر نیا هک رئاعش هعومجم هرخلااب و دنراذگ

مظن یداهن ناینب هک اهداهن زا یا

یم لکش ار یقلاخا یقلاخا مظن كی رد نارحب .دنهد

خر ینامز یم

كی یگنهرف ناگزمر هک دهد

هبور یگنهرف ناگزمر زا ینیزگیاج ةعومجم اب یقلاخا مظن ،نیئآرهم( دنوش ور

1332 : 324 .)

یبدا نوتم و تایبدا ةصرع ،نوگانوگ یبدا عیانص بلاق رد هک تسا یگنهرف ناگزمر زا راشرس

(11)

11

،تاهیبشت هراعتسا

،اه هیانک تیصخش ،اه یزادرپ

،اه ،اهامعم لیبق نیا زا یدراوم و اهزنط نایب

یم .دنوش لكش يتايلمع و يرظن فیرعت هريجنز يريگ

لماعت ياه

م نیا زا روظنم لکش موهف

هورگ نایم یرکف یاهدروخرب یریگ و فلتخم كیژولوئدیا یاه

،یراختفا( تسا هعماج یگدنسیون و یرکفنشور ةکبش زکرم رد دوجوم زاتمم ناگبخن 1332

:

111 .) لکش هریجنز یریگ یم ار لماعت یاه

تفگ و ثحب تاسلج دادعت ساسا رب ناوت نایم وگو

تفگ دادعت و ناگدنسیون اتشون یاهوگو

هزادنا ناگبخن نایم یر همان لماش ،درک یریگ

،اه

هرطاخ یسیون هاگدید دقن رد یناتساد نوتم نتشون ،اه تاقلام دادعت ،رگیدمه یاه

،اه ،تاسلج

هراونشج یرازگرب هسلج ،اهدرگزیم ،اه

هقلح سیسأت و لیکشت ،یسررب و دقن یاه ،یبدا یاه

نوناک ،اه و یملع تلااقم نتشون ،یبدا تلاجم همانزور

نیا زا یدراوم و ،یبدا راثآ دقن رد یا

.تسد عبانم جيسب يتايلمع و يرظن فیرعت لاعف ینعم هب جیسب ،لصا رد یفادها تهج رد هورگ تردق عبانم دربراک و یسایس رظن زا ندش

یم نییعت نآ یژولوئدیا ةلیسو هب هک تسا نآ رد هک تسا یدنور جیسب ،رگید یفیرعت رد .دوش

ا دحاو كی هب ،یعامتج

شیپ هک یعبانم رب ،تعرس نآ رب رت

ادیپ لرتنک تسا هتشادن لرتنک اه

یم ،هیریشب( دنک 1311

: 11 هار ،عبانم جیسب ،ونسو هاگدید زا اما ،) زا هک تسا ییاهراکوزاس و اه

نآ قیرط دیلوت ،اه هطبار رد ،)یطیحم نلاک طیارش( عبانم و نامتفگ ناگدننک

نامزاس یا اب هتفای

کی یمرارق رگید ،نیئآرهم( دنریگ

1332 : 324 نیا زا .) و لیکشت ،نیناوق بیوصت و رییغت ،ور

هار

،یبدا تلاجم یزادنا هورگ سیسأت

همانزور سیسأت ،)یبدا( یتاعلاطم و یشهوژپ یاه ،

سیسأت

نوناک

،یگدنسیون یاه هار نتفای

اگدنسیون بذج و ییاسانش ،یتلود عبانم زا هدافتسا یارب ییاه ن

تصرف داجیا ،ناوج مان ،ناگدنسیون یارب یتاعلاطم یاه

مان هب لاس زا ییاهزور یراذگ

مهارف ،ناهج فورعم ناگدنسیون یبدا راثآ ةمجرت ،ناگدنسیون تشادگرزب هنیمز ندرک

پاچ یاه

مهارف ،روسناس عفر یارب شلات و ینزیار ،یبدا راثآ ناکم ندومن

و پگ و عمجت یارب ییاه

تفگ یون یوگو یم رامش هب عبانم جیسب قیداصم زا یگمه ...و ناگدنس

.دنور

(12)

، راهب 1333

يسايس يناتساد تايبدا فیرعت یسایس یناتساد تایبدا زا روظنم هنوگ بلاق رد هک تسا یراثآ هعومجم 1

تایبدا فلتخم یاه

شیارگ و دنشاب هدش هتشون )نامر و دنلب ناتساد ،هاتوک ناتساد( یناتساد تردق دقن هب ناش

م و ،یسایس .دشاب ینمض ای راکشآ تروص هب ،نآ یعامتجا رهاظ

يسايس يناتساد تايبدا نامتفگ ديلوت نييبت شور كی ناونع هب هاجنپ و لهچ ینامز ةرود قیمع ةعلاطم

« دروم » زا هدافتسا موزل نآ ندوب یخیرات و

شور

« یخیرات ریسفت »

یم یرورض ار هتفگ هک تساجنادب ات ریسفت و مهف رب دیکأت .دزاس

یم شیپ و هنیمز ،دوش هب ِتفرعم ،نآ نودب و تسا تفرعم هنوگ ره طرش

مولع ینیع حلاطصا

،روپداهرف( تشاد دهاوخن ییانعم چیه زین یعیبط 1332

: 32 زا هدافتسا دارم ،یخیرات ریسفت رد .)

هداد هنیمز لیلحت و ثداوح یلاوت تیاور هکلب ،تسین هتشذگ هب طوبرم یاه نامز ،دنم

و ،دنم

دنیارف نیشناج ،یخیرات لیلحت .تسا یخیرات ثداوح ی زین و تسین ماقرا یاج هب تاملک ندرک

نیشناج لومرف یاج هب یگدیچیپ ندرک هدیدپ تیاور هکلب ،تسین یروص یاه

هب ،یعامتجا یاه

،یعاس( تسا صاخ یدنیارف و یناکم ،ینامز راتخاس یاراد روما ةباثم 1311

: 131 نیا رد .)

لاک تیعضو هب ،اتسار یخیرات ن

- تسایس هژیو هب ،یسررب دروم ةرود ِیعامتجا یحلاصا یاه

،لیبق زا یلماوع و ،میراد هجوت تلود

،یداصتقا طیارش و رییغت ،یتیعمج و یتاقبط تلاوحت

هعماج یلیصحت تیعضو هلمج زا ،یگنهرف تلاوحت تاناکما شرتسگ و یداوساب خرن شیازفا ،

یسررب یگنهرف تلاوصحم ریثکت و پاچ یم

.دنوش

يخیرات ةرود -

نآ باختنا لیلاد و هعلاطم دروم يبدا

هب هچرگا هرود نیا .تسا یسمش یرجه هاجنپ و لهچ ةهد ،شهوژپ نیا ةعلاطم دروم ةرود یمربرد ار ههد ود ،رهاظ ،عقاو رد ،دریگ

11 لوا .دراد یناوارف تیمها یتاهج زا و ،تسا لاس

میسقت زا یرایسب رد ،هرود نیا هکنیا ب

یدن ِیداصتقا و ،یعامتجا ،یسایس ،یگنهرف ،یخیرات یاه

تروص ود نایم رد ،عقاو رد .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم ،هراومه ،نارگشهوژپ یوس زا هتفرگ

1 تمسق رد . ناونع ریز ،نیشیپ یاه

« یسایسریغ یناتساد تایبدا و یسایس یناتساد تایبدا

» داعبا هب طوسبم روط هب ،

و ،بلاطم نآ ددجم رکذ زا یراددوخ نمض اجنیا رد ،نیاربانب .تسا هدش هتخادرپ یسایس یناتساد تایبدا فلتخم وخ ،هاتوک یفیرعت ةئارا اب یم عاجرا شخب نآ هب رتشیب علاطا یارب ار هدننا

.میهد

(13)

13

ةزوح رد .تسا هتفرگرارق یخیرات فطع ةطقن ود و ،)یملاسا بلاقنا و دیفس بلاقنا( بلاقنا مان اب ،هرود نیا زا ،تایبدا یتوافتم یاه

رگنایب ،نآ تیمها تابثا رب هولاع هک تسا هدش دای

یسایس نیا ةلمج زا .تسه مه هرود نیا تایبدا ندوب ناونع

یم یاه :درک هراشا ریز دراوم هب ناوت

ییآدوخ و یرادیب ةهد ،ینیدباعریم(

1331 : 412 رود ،) ة ضارتعا ،پسد(

1333 ، هب زا لقن

،یجرگ 1311 رود ،) ة رگشاخرپ و یسایس تایبدا ،یجرگ :زا لقن هب ،دنژآ(

1311 ،) نامتفگ

ضرتعم ،روپدارم زا لقن هب ،نشودن یملاسا(

1311 ) اغوغرپ و هدنباتش ،هدنزیتس تایبدا ،

،یروشآ(

1323 : 114 ،ینارآ روپدارم زا لقن هب ، 1311

: 31 ،ینیدباعریم( ییافوکش و دشر ةرود ،)

،ینارآ روپدارم زا لقن هب 1311

: 21 .)

ا هب ،مود لیلد یمزاب هرود نیا یبدا صاخ تیمه

.ددرگ تبسن راثآ رود نیا ة 11 ،هلاس رد

هرود اب هسیاقم لبق یاه

( دنژآ .تسا هظحلام لباق ،نآ زا دعب و ، 1313

رد ) باتک تایبدا یسانش

ناریا یناتساد هرود ،

ةرود ود هب ار نیشیپ یخیرات یاه

« لاس ات زاغآ زا 1351

» و

« لاس زا 1351 ات

1311 » میسقت اب هسیاقم رد ،دوخ ةعلاطم دروم ةرود تیمها نداد ناشن یارب هدنراگن .تسا هدرک

نآ هب طوبرم راثآ و ،ناگدنسیون دادعت جارختسا هب مادقا ،نآ زا دعب و لبق ةرود للاخ رد اه

لاس یاه 1341 ات 1351 هرود نیا زا ،راک تلوهس تهج نیا زا دعب هک ،تسا هدرک تحت اه

(لوا ةرود ناونع 14

؛ام ةعلاطم دروم ةرود( مود ،)لاس 71

( موس و )لاس 13

یم دای )لاس .دوش

دادعت زا ،ساسا نیا رب 112

،هدنسیون 224

( هدنسیون 3

/ 24 ،لوا ةرود هب )دصرد 521

هدنسیون

( 4 / 51 و مود ةرود هب )دصرد 121

( هدنسیون 3

/ 13 مه .دنراد قلعت موس ةرود هب )دصرد زا نینچ

عومجم 1314 ،رثا 521 ( رثا 3 / 31 ،لوا ةرود هب )دصرد 112

رثا ( 1 / 52 و ،مود ةرود هب )دصرد

315 ( رثا 3 / 12 لاس دادعت هچنانچ .تسا موس ةرود هب طوبرم )دصرد نیا رد ار هرود ره یاه

لاس ره رد طسوتم روط هب ،تسخن ةرود رد ،مینک روظنم تابساحم 1

/ 1 مود ةرود رد ،رثا 2

/ 54

هب موس ةرود رد و ،رثا روط

،هنلااس ،نیگنایم 2

/ 24 ریغتم نتفرگرظنرد اب .تسا هدش دیلوت رثا

نیگنایم روط هب ،لاس ره رد ،لوا ةرود رد ،هرود ره ناگدنسیون دادعت نیگنایم صوصخ رد ،لاس مود ةرود رد ،هدنسیون هس 31

ینایاپ ةرود رد و ،هدنسیون 13

هتشاد هدنسیون رامآ ربانب .میا

ةعلاطم دروم ةرود ،هدشدای هرود هب تبسن ،ام

هرود ،دوخ زا سپ و شیپ یاه هب هتسجرب یا

یم باسح قافتا هب ،موس لیلد .دیآ

یمزاب یمهم یاه هرود نیا تایبدا رد یفیک ةبنج زا هک ددرگ

بحاص زا یرایسب .تسا هداد خر هن ،نارظن

ار هرود نیا زین یفیک رظن زا هکلب ،یّمک رظن زا اهنت

(14)

، راهب 1333

یم رگید راودا دمآرس ناد

لکش دنور .دن یریگ

« ناریا ناگدنسیون نوناک »

اعدم نیارب تسا یدیکأت

ةهد هک 1341 لکش نارود ، ینیدباعریم( تسا یبدا یدج نایرج كی یریگ

1331 : 411 .)

هيضرف يسررب اه

تسايس :لوا ةيضرف دوجو هب رد ،زاسون تلود يحلاصا ياه

يقلاخا مظن رد نارحب ندمآ

ةعلاطم دروم ةرود رد ،هعماج .تشاد ريثأت ام

تسایس ،شهوژپ نیا رد ههد رد ،مود یولهپ یحلاصا یاه

هب ،هاجنپ و لهچ یاه ةطقن ناونع

یم هتفرگ رظنرد ههد ود نیا تارییغت زاغآ و تمیزع تایبدا نامتفگ دیلوت یخیرات ةعلاطم و دوش

یم زاغآ هطقن نیمه زا ار یسایس یناتساد .مینک

شاضردمحم تسا دقتعم نایماهاربآ لاس زا سپ ار شتامادقا ها

1153 / 1332 داد همادا ییاج زا

لاس رد شردپ هک 1141

/ 1321 هس تیوقت و هعسوت ،مامت تعرس اب .دوب هدش فقوت هب روبجم

شیپ رد هرابود ار دوخ تلود ةدنرادهگن نوتس رابرد ینابیتشپ ماظن و ،یسارکوروب ،شترا :تفرگ

،نایماهاربآ(

1311 : 225 - 222 نیب ،هاش .) لاس

یاه 13331 و 1332 یاهدمآرد زا هدافتسا اب ،

زا ار حلسم یاهورین رامش تسناوت یتفن تفگنه 121.111

هب 211.111 و دهد شیازفا رفن

زا ار یماظن ةجدوب نازیم 31

لاس رد رلاد نویلیم 1333

ًابیرقت هب ، 133

لاس رد رلاد نویلیم

1342 ،نایماهاربآ( دناسرب 1311

: 512 ةهد زا .) 1341

هب هب شترا ،دعب مهم ناونع

تلود رازبا نیرت

یم لرتنک ار هعماج ،شترا قیرط زا ،هاش و دوب هاش لرتنک رد ًلامع ،دیدج ةقلطم ،یبلطم( درک

1332 : 221 هولاع .) هیاپ زا رگید یکی یسارکوروب ،شترا رب رب هولاع .دوب یولهپ تموکح یاه

شرتسگ ،یعامتجا هاگیاپ نتشاد هب میژر زاین مه رگید زاین و ترورض كی زا یشان یسارکوروب

همانرب یارجا یارب هاشاضردمحم .دوب دارفا هب جایتحا ،دوخ یعامتجا و یتعنص یزاسون یاه

نف و یرادا ةبرجتاب ناوید رد رلااس

ناگبخن زا یدیدج هورگ .تشاد دشر لاح رد یرلااس

شیارگ و تیهام اب هبرجتاب راک اب هارمه یسایس فلتخم یاه

شخب هک ،یصوصخ شخب نانک

یم لیکشت ار دیدج طسوتم ةقبط ةدمع و یلصا یم ،دنداد

همانرب ققحت رد ار هاش دنتسناوت یاه

،یدنغزا( دنهد یرای یزاسون 1311

ج 2 : 21 - 21 ناوید یاضعا ،لاس هدراهچ یط .) یرلااس

زا ،یتلود 12

و ریزو 111 / 151 هب دنمراک رفن 11

زا شیب و ریزو 111

/ 314 اک دوب هدیسر دنمر

1311 : 531 یداصتقا ةعسوت ةنیمز رد .) -

هک مراهچ و موس ةمانرب یارجا اب ،یتعنص

زا شیب 5 / 1 لاس رد یلم صلاخان دیلوت ةنلااس دشر ،تشاد هنیزه رلاد درایلیم یاه

41 - 1341 هب

(15)

15

3 لاس رد ،دصرد 1351

هب 14 لاس رد و دصرد 1352

هب 31 نرب رد .دیسر دصرد هما

و موس یاه

زا شیب ،مراهچ 1

/ 3 :نیشیپ( دش ییانبریز روما فرص رلاد درایلیم 523

- 521 .)

مادقا هعومجم هب یکچوک یتعنص بلاقنا ،یتعنص و یداصتقا ةعسوت ةنیمز رد هاش یاه

هارمه

،نایماهاربآ( تشاد 1311

: 241 - 244 ،یرادا ،یماظن ةعسوت فلتخم داعبا هب هجوت رانک رد .)

یداصتقا تیولوا زا یکی زین شزومآ شخب ةعسوت ،یتعنص و

رد هک دوب هاشاضردمحم مهم یاه

عونتم و ندشزاب رد ییازسب ریثأت همادا تیلاعف نتشگ

.تشاذگ یاجرب یگنهرف یاه

« هب زاین

یزومآداوس »

تراهم فلتخم حوطس و سیسأت ترورض رب یدیکأت یزاسون ةنیمز رد ینف یاه

زومآ یاهداهن ریاس و سرادم ،روم( تسا یش

1331 ، 141 لاس زا .) 1342

ات 1352 رامش ،

تبث مان ناتسکدوک رد ناگدننک زا اه

212 / 13 هب 312 / 221 ناتسبد رد ، زا اه

211 / 241 هب

113111 / 4 سلاک رد ، زا یزومآداوس یاه

511 / 11 هب 111 / 211 ناتسریبد رد ، زا اه

121 / 321 هب

111 / 141 هفرح و ینف سرادم رد و ، تیبرت و یا

زا ملعم 241 / 14 هب 411 / 221 دیسر رفن

1311 : 521 - 531 لاس یط .) یاه

1122 ات 1112 یکدنا ناگدنسیون و ناملعم رامش ،

شناد دادعت و رباربود زا شیب هس هاگشناد دیتاسا و یناتسریبد نازومآ

،ینلایم( دش ربارب 1331

:

123 شناد هجوت لباق شیازفا .) یتلود سرادم نازومآ

شناد رامش و یصوصخ و ناگتخومآ

هاگشناد هب ،رکفنشور رشق عیرس دشر و نیوکت بجوم اه شخب زا یکی ناونع

ةقبط مهم یاه

تمحر( دش دیدج طسوتم ،یهللا

1311 : 31 .)

مادقا هعومجم هنیمز رد ،هاش یاه

یگنهرف یاهدمایپ یشزومآ و ،یتعنص ،یرادا ،یماظن یاه

مادقا نیا .تشاد یهجوت لباق ه

یتاقبط راتخاس مه و درک نوگرگد ار تیعمج راتخاس مه ا

هکبش مه و داد رییغت ار هعماج هورگ ،هجیتن رد .دیشخب هعسوت ار هعماج یطابترا یاه

و ،راشقا ،اه

هعماج یگنهرف و یسایس مهم لئاسم هب یتوافتم هاگن هک دنتفای شرتسگ ای روهظ یدیدج تاقبط مهم .دنتشاد ز نیا رد رییغت نیرت

نانز تیعضو هب هجوت .تسا دیدج طسوتم ةقبط شرتسگ ،هنیم

همانرب تاعبت رگید زا نانآ هاگیاج یفیک و یّمک یاقترا و هعسوت یاه

نیا .دوب هاشاضردمحم یا

مهم هک اقترا ،دوب لزنم زا نوریب لغاشم رد روضح و یداوساب نازیم شیازفا ،نآ روحم نیرت

ار یگنهرف یاهلااک یارب اضاقت نازیم هب .داد شیازفا

راشتنا نازیم شرتسگ دهاش ببس نیمه

هناسر زا لابقتسا زین و تایرشن و بتک همانزور ،یعمج یاه

تلاجم و ،اه نینچ للاخ رد .میا

هشیدنا یاضاقت و هضرع رازاب هک تسا یدنیارف یم قنور یگنهرف و یسایس یاه

.دریگ

(16)

، راهب 1333

نامتفگ و ،تایرشن ،اهداهن دشر یبدا یاه

- یکی یرنه یگنهرف یاهدمایپ زا رگید

هزینردم مه یگنهرف یاهداهن .دوب هاشاضردمحم ندرک لاس رد( ملق نمجنا نوچ

1332 داینب ،)

لاس رد( ناریا یگنهرف 1343

داینب و ،یولهپ حرف داینب ،ونابهش رتفد ،گنهرف یلاع یاروش ،)

لاس رد( یباراف 1342

مهم هلمج زا ) هیاپ نیرت

ن و نارکفنشور یداهن یاه رد یگنهرف ناگبخ

لیبق زا یبدا تایرشن .دندوب یولهپ ةرود یسودرف

ون ناهج ، نیگن ،

ناریا دیما ، هایس و دیپس ،

،

قیفوت نخس ، امغی و ،

هیاپ زا رگید یکی زین و ناگدنسیون هک دندوب یگنهرف ناگبخن یداهن یاه

یم نارکفنشور هب نودب دنتسناوت

نآ رد تیلاعف اب ،ناشناج نتخدنارطخ هب اه

دوخ یگنهرف شنک

،نیئآرهم( دنزادرپب ناریا رد راتشون نردم یاهوگلا و تایبدا جیورت هب و دنهد همادا 1332

: 522 -

521 یم حرطم شسرپ نیا لاح .) ببس هنوگچ هدش هراشا یعامتجا تارییغت هک دوش

مهرب داضت و عزانت هب تسا مزلا شسرپ نیا هب خساپ یارب ؟دش هعماج یقلاخا مظن ندروخ

گ نامتف .میزادرپب هعلاطم دروم یخیرات ةرود رد دوجوم یاه

مهرد اب اتدوک میژر هناخ و یعامتجا یاهداهن ندیبوک

دیدپ یتغارف تاقوا مدرم ندرک نیشن

یم یمرپ تایبدا اب هک دروآ هب ،دوش

ناتساد رشن نازیم هک یروط شیامن و اه

همان زا یناریا یاه 2.3

لاس رد تاراشتنا لک دصرد یاه

1321 - 1325 هب 13.1 لاس رد دصرد یاه

1332 - 41 شیازفا

یم هب یعامتجا نوزفازور یاوزنا هک تسا ییاهزاین هب یخساپ ناتساد پاچ قنور .دبای هدروآ راب

ناتساد رد ناهج مدرم یزوریپ یایور اب ار دوخ تسکش یوزنم مدرم .تسا یم نیکست اه

و دنهد

ناسمه هار زا نامر نانامرهق اب ندش

ه یم ا لامیاپ یاهایور زا دنشوک دننک عافد دوخ ةدش

،ینیدباعریم(

1331 : 212 یم نآ زا عنام اتدوک نیگنس ةیاس اما .) یسایس تایبدا هک دش

- یداقتنا

باتک دوب هچنآ .دریگب لکش همجرت یاه

ناتساد و دوب هدش ای و یخیرات ای یسیلپ ،یقشع یاه

نامر وب یگداوناخ یاوه و لاح رد هک ییاه نیا .دند

« یمظن » .دوب نآ راتساوخ مکاح میژر هک دوب

لاس رد یاه 1333 - 1342 هب ، یازا 312 ،یناریا ناتساد 222

همجرت یسراف هب یجراخ ناتساد

كی زا شیب .دش همجرت راثآ زا موس

هماع تایبدا ار هدش یم لیکشت دنسپ

ناتساد ةمجرت .دهد یاه

قوف یسیلپ و ییانج دوب هجوت دروم هداعلا

هب ، یروط رامآ قبط هک باتک یامنهار ةلجم

رد اهنت ،

راهب 1331 دودح ، 25 ،ههد لوط رد اما .دش همجرت ییانج باتک 131

یسیلپ ناتساد -

یسوساج

و 11 یم رشتنم یقشع و یخیرات ناتساد :نیشیپ( دوش

212 - 211 مه ، :نایمیحر :كن نینچ

1331 : 211 .)