*ثیدح و نآرق رظنم زا ینامرآ هاگشناد یاه یشم طخ
هدنهاش هنمآ رتکد
رون مایپ هاگشناد یملع تئیه وضع
- هدیکچ
یکی یلماوع نیرت مهم زا هک
یم و دراد شقن ام زا مادک ره تشونرس و یگدنز رد دناوت
زاس هنیمز تداعس
و دشر ،یتخبشوخ ،
اهناسنا یلاعت ،دشاب
.میزادرپ یم تفرعم و شناد و ملع لیصحت رما هب نآ رد هک تسا یهاگشناد و لیصحت لحم تیمها نیا اذل
او یلا یلاعت تهج اهناسنا یگدنز رد هاگشناد رترب هاگیاج و ملع رد
یعامتجا و یدرف ققحت یپ رد هک دنکیم باجیا
اگشناد و ه
،ملاس یملع طیحم یاس رد ات میشاب ینامرآ و دابآ ،حلاص
لامک و دشر هب میناوتب نآ ه .میبای تسد تیقفوم و
سا لا نرب م هما و عماج یا
هب ندیسر یارب لماک ییاهروتسد یاه طیحم
بولطم ار یگنهرف و یملع بسانم و اهناسنا هب
ندیسر تهج مزلا یاهدربهار و هداد
دارفا ات دزومآ یم ار یملع یاه هطیحم نینچ هب اهناسنا نتسب راک هب اب
هدربهار مزلا یاهراکهار و ا نیناوق یارجا رد تابث و
رم طوب ،
نیا هب یلاعتم و ینامرآ یاه هاگشناد و یملع یاهطیحم تسد
ای هلاقم نیا رد .دنب یلیلحت هویش هب
- هویش و یفیصوت گ
یروآدر
س مزلا تاعلاطا کی زا یفیرعت هئارا اب ات میراد یع
و ینامرآ هاگشناد ریثات و ملاس
یرازگ رب نآ یگدنز ناسنا یعامتجا و یدرف اه
هب ،
یسررب یشم طخ میزادرپب ینامرآ هعماج کی یاه
.
:هژاو دیلک .یشم طخ ،ثیدح ،نآرق ،ینامرآ هاگشناد
همدقم
لیلد هب میرک نآرق هک ییاجنآ زا ار اهناسنا ،روس و تایآ یاوتحم و نتم هب فیرحت و رییغت دورو مدع
هب و میقتسم طارص ا
نیرتراوتس
هار اه لمع ترورض لیلد هب و دنک یم تیاده و ییامنهار آ هب
)ع(موصعم همئا روثام تایاور و نآرق تای یناسنا ترطف هب رظان هک
،دننک یم لابند ار تیرشب تداعس و یلاعت و هدوب نمضتم
تداعس یتخبشوخ و یند
اهناسنا یورخا و یو یارب ام .تسا
رط ح هلئسم
هاگشناد و ینامرآ یگنوگچ
هب یبایتسد تایصوصخ و اه یشم طخ
،نآ ،مینک یم هدافتسا )ع(همئا روثام تایاور و نآرق تایآ زا ز
اری
مازتلا هک تسا هداد ناشن یرشب هبرجت زج یا هجیتن ،نآرق رد )ع(موصعم همئا تاروتسد و دنوادخ دکوم تاشرافس هب لمع و
.تشاد دهاوخن و هتشادن یمانکین و تداعس نید دنوادخ تاروتسد و ملاسا میرک نآرق رد
و لوصا مه یفرعم ار ییاه طیحم نینچ هب ناسنا ندیسر ینابم
و دنکیم یبت اب نی
یاهشزرا نآ
شیوخ ناوریپ یارب تیعبت و یوریپ هب ار اهنآ ،
یمارف اهشزرا و لوصا نآ زا دناوخ
.
صوصن هب هعجارم اب روثام ییاور و ینآرق
یم اهنآ و تخانشزاب ار اهشزرا و لوصا نیا ناوت اهیگژیو نیرتیلصا ناونع هب ار
و طخ
تایصوصخ و اه یشم یاههاگشناد و یملع یاه طیحم
سا ینامرآ لا
م ی هویش یارب هک یلاعت و دشر
یفرعم ،دشاب بسانم ناناملسم
.درک فیصوت و ددصرد هلاقم نیا و اه یشم طخ نییبت و حرط
زا هدافتسا اب هک تسا ییاه یگژیو تنس و نآرق تایآ
،ربمایپ ا ع(موصعم همئ )
داعبا
هاگشناد ار ینامرآ یسررب
یپ رد ربتعم تایاور و نآرق ینید عبانم هب هناروحم هلاسم هعجارم اب اذل .دیامن حرط
داعبا لیلحت و هلاسم
حت و هیزجت اب ات میدش دنم هرهب تیمها زئاح بلاطم و دانسا و هدش یروآدرگ یا هناخباتک عبانم زا ،فده هب لین یارب ،هدوب ل
اهنآ لی
.میسرب بولطم و زاین دروم جیاتن هب - ینامرآ هاگشناد تخانش تیمها و ترورض ،ناسنا دوجو داعبا هبناج همه و تسرد تخانش هک هنوگنامه لح هار نیرت مهم
و یزاسدوخ نابدرن
تمس هب ناسنا یلاعت و دشر
تداعس هلق
، س لا ،لامک ،تم یلاعت و دشر
تسرد و هبناج همه تخانش ،تسا یملع طیحم و هاگشناد
لئاسم هب دورو زا شیپ زین
ت و یعامتجا لا
ش ششوک و اه صا یاه
لا تیریدم رد تلاخد و یگدنزاس و یح هاگشناد
یگدنز رد تیقفوم و یبایماک یساسا طرش ،
یگنهرف - یتیبرت زا هک تسا لیلد نیمه هب .تسا یسایس و یعامتجا ، رود یاهنامز
رانک رد ، هج مزلا یاهتخانش مامت
یسر ت ند
،یگدنز هافر و شیاسآ و شمارآهب تخانش
هعماج رد اههاگشناد و کیمداکآ ،یملع طیحم و ناسانش هعماج و نارکفتم تسد هب
صا لا هب نآ نتخاس زهجم و یونعم و یدام یاه شزرا هب نآ یگتسارآ و یقرتم هعماج نتخاس هک ارچ ؛تسا هدش سیسأت نارگح
یراگدنام و یلاعت ،دوعص زمر و زار یملع و حیحص تخانش ورگ رد همه و همه ،نوگانوگ یاه تفآ زا شا یگتساریپ و
و هاگشناد
هتفای دشر جرادم و لااب یگنهرف ،یملع تاجرد هب نآ ندناسر .تسا
،نایب نیا اب هاگشناد
رپ و هدنزاس لماع اهنت و تیوه رگشزارد
تشرس نوچ یرگید ناوترپ و رثؤم لماوع و تسین ناسنا تیصخش
عیبط و رثا رب درف هک تسا نیا تیعقاو اما ،تشاد رود رظن زا دیابن هجو چیه هب ار ناسنا زاس خیرات و دازآ و لاعف هدارا و تثارو ،ت
و ریثأت تحت تخس ،یعامتجا یگدنز هعماج هبناج همه و قیمع ذوفن
لیصحت لحم هاگشناد و کیمداکآ ،یملع طیحم صوصخلا یلع
دوخ راک لحم ای و یم رارق
دریگ داعبا همه رد و دوخ یونعم و یدام یگدنز
طیحم زا ، رثات و ریثات هاگشناد و یملع
یم ریذپ .د
تیعضو و طیارش هاگشناد
طیحم و یملع نآ رد درف هک و هتفای رپ و لاب
دشر یلاعت و یم هدنروآدیدپ ،دبای یاهدتم
لمع
، سکع
ارآ ،لمعلا ء
،اه هشیدنا و مولع یاههاگدید و ،یسانشدوخ
هدنهد نامزاس و یهاگآدوخ یریگ لکش یاهوزرآ و لامآ ،فادها
.تسوا
ریثأت تحت نانچ درف هاگشناد
بلاغ وجو نآ طیحم
یم رارق یزرورهم و اهیریگ تهج ،فطاوع ،شیارگ ،شنیب داعبا همه رد هک دریگ
زا اهیرهم یب و هاگشناد
طخ یشم هتفرگ تیصخش هک نارگید یگتسیاشان و یگتسیاش اهنت هن و ب هاگآدوخان زین ار شیوخ
رثا ر
تواضق نارگید و هاگشناد یملع طیحم هنییآ رد ار همه و دنکیم یبایزرا
هاگشناد یم هراظن یراذگرثا نیا تسرد تفایرد یارب .دیامن
قیمع بولطم یملع طیحم و ینامرآ هاگشناد راتفر و یریگ عضوم و نتشیوخ یاهیگژیو و تافص ناسنا هک تسا یفاک ،درف رد
ار نارگید هب تبسن دوخ هدرک صخشم
هاگنآ .درگنب نآ رد فاصنا و قمعت اب و دش دهاوخ هجوتم
زا اهنآ نیمادک هک یحم هاگدید
ط
وا ینامرآ هاگشناد و یملع زا یعون هب مه ار اهنآ هزات هک .تسا شیوخ لقتسم و یساسا و قیمع عضوم زا کی مادک و
هاگشناد
.تسا هتفرگ (
نایب یماظتنا ،
1394
، ص ۷ .)
- تایصوصخ یاه یشم طخ و
رد دارفا ینامرآ هاگشناد
سا گنهرف یعطق طباوض ساسا رب لا
س هک ار یرکف یتح و دشاب رضم دیابن نارگید و دوخ یارب ناسنا راتفر ،یم لا
خ تم و دو
راک لحم ای لیصحت لحم هاگشناد هب زواجت تروص هب ناهانگ مامت زا دیاب بیترت نیا هب .دهد هار دوخ هب دیابن ،دیامن لتخم ار
هزومآ رد هک نارگید قوقح و دوخ قوقح یاه
ینآرق - ییاور ناونع تحت سانلا قح
تسا هدش حرطم
؛ موزل .دومن یراددوخ
اهنشیپ هبنج افرص ،یعامتجا قوقح هب زواجت و سفن هب ملظ زا یراددوخ ،لمعلاروتسد نیا تاعارم مدع تروص رد هکلب ؛درادن ید
یم هدایپ درف دروم رد صاصق و دودح ماجنا تروص هب ینوناق یاه تازاجم ع و دوش
لا راظتنا رد زین یورخا یاه تازاجم نآ رب هو
ع دروم هک ار یراک ره و دهد رارق رایعم ار دوخ نارگید اب هطبار رد دیاب ناسنا لاوصا .تسا درف لا
ق یرگید دروم رد ،تسا شا ه
یم دوخ یارب هچره ،رگید ریبعت هب ؛دهد ماجنا یاهتواضق ،دوش هدهاشم درف رد یدروخرب نینچ رگا .ددنسپب مه نارگید یارب ،ددنسپ
دارفا هیلک رد ار کرتشم نادجو ،هبنج نیا دوجو .دریگیم رارق نارگید شریذپ دروم وا ینامرآ هاگشناد
یم دوجو هب رد و دروآ
ح نس
رد تینما و مهافت داجیا و یدرف طباور ینامرآ هاگشناد و کیمداکآ طیحم
.دراد ار تیمها تیاهن ، (
،یرصن 1385 .)ص ،
موزل رد یهلا نیناوق مدقت و یدنمنوناق ینامرآ هاگشناد و هعماج رد یرشب نیناوق رب
هژاو عم هب ،هتفر راک هب نآرق تایآ زا هیآ هدزای رد هک نآ تاقتشم و تنس ای أبلاغ دوخ عبط هب هک تسا جیار و لومعم هقیرط یان
دشاب یراج أمئاد (
،یئابطابط 141۷
ج ،ق 1۶ ، ص (۲4۰ . یارب هک تسا حیحص و یراج یا هقیرط ،هعماج نوناق ای تنس زا روظنم
هدش لعج هعماج نومنهر (
،یسربط 14۰۶
، ج ۲ ص ، 841 ج ،نامه و ۶
ص ۶۶۷ ) و نآ رد هعماج تکرح
یم تسا یریسم و دنک
تسا هدوب نیشیپ یاهتما هرابرد دنوادخ تداع و دوش یوریپ نآ زا دیاب هک (
،نامه ج 8 ص ، ۶54 ) هعماج یدنمنوناق زا یهاگآ هب و
ینامرآ هاگشناد نآ عبت
، :زا دنترابع هک دراد لابند هب ار یمهم یاهدمایپ
- طرش هک نیناوق فشک رب تردق لا
و هعماج ندوب ینیب شیپ لباق مز ا خیرات
.تس
- هتشذگ عماوج قیقد لیلحت و یفاکشدبلاک
- نآ اب لباقت یارب یگدامآ و هرظتنمریغ یاهدادخر و ثداوح تخانش
- .دوجوم عضو دوبهب یارب یشیدنا هراچ و یعامتجا یاه بیسآ اب هلباقم یارب قیقد یزیر همانرب
هکنیا هب هجوت اب سه یللع لولعم یخیرات ثداوح و یعامتجا یاه هدیدپ
یم ریسفت و نییبت اهنآ قیرط زا هک دنت دنوش
مکح هب و
دنرثؤم و مکاح تاعامتجا ندرک ناریو و نتخاس رد دنوادخ ینیوکت (
،یلامک 1384 ص ( 191 و رد نآرق 13 رد ریس هب رما دروم
اه تنس و نیناوق اب ییانشآ و خیرات تیمها رگناشن ،دنکیم اهتلم و ماوقا لاوحا و عاضوا یسررب و نیمز هق دمایپ هک تسا یی
یر
یم عماوج داسف و حلاص ه یناوارف تایآ رد هک دراد دوجو نآ ءارو یهلا یا هدارا و دشاب
لا هب اه تلم و ماوقا ،اهتما تاجن و ک
تسا هدش هداد تبسن دنوادخ (
/ جحلا 45 ؛ ا / فارع 84 ) خیرات رطاخ هب هکلب ،یراگن خیرات ظاحل هب هن خیرات شزرا و تیمها اذل .
تسا هدومرف رما نادب دنوادخ هک یریسم رد نآ ریس و نآ رب مکاح نیناوق فشک یارب خیرات هعلاطم ینعی تسا نآ یرگن (
،یرصن
1385 ص ، 51 .)
بیغ تعیبط ،خیرات یاه تنس یارب هک نآرق هک دوش روصت دیابن هتبلا یملع ریسفت زا ،تسا لئاق یهلا و ی
یزجت و لیلحت و ه
شیارگ هک هنوگ نامه ،دوشیم ریسفت یکیژولوئدیا و یهلا شیارگ اب نآ ثداوح و خیرات افرص و دوشیم رود خیرات یعوضوم لا
یتوه
دنراد شیارگ نآ هب نارگید و نیتسوگوا یهلا أفرص و (
،ردص 13۶9 ص ، 8۲ .)
داکآ طیحم تیمها و شزرا اذل یگدنز و رمع یاهنامز نیرتهب و هدرک ادیپ یملع یلاعت و دشر نآ رد ناسنا هک یهاگشناد و کیم
فرط زا هدش نییعت ریسم ریس و درف دوخ یعامتجا و یدرف یگدنز رب مکاح نیناوق فشک تلع هب ،دنک یم یرپس نآ رد ار دوخ .تسا نآ یورخا و یویند یلاعت و قح هب برق و دنوادخ م هطبار دوجو و یعیبط تخاس و شنیرفآ رد دنوادخ هک تسا یتردق و ریبدت نسح ،تمکح هدننک وگزاب یخیرات یاهدادیور نای
،نامیا ،ملع نامزمه هطبار ،یهاگدید نینچ اب .دنتسین نوریب وا تردق هزوح زا و تسا هدرب راک هب نآ یاه هنحص و خیرات ینیوکت ش دهاوخ رت مهف لباق یبوخ هب زین ادخ و ناسنا . د
خ روط هب لا
یم تایآ زا نیناوق هتسد نیا هرابرد هچنآ ،هص هس ،درک هدافتسا ناوت
تساراد ار ریز مهم یگژیو :
یم تروص یهلا نیناوق یراجم زا زیچ ره و تسا بابسا ملاع ،ملاع نوچ - .تسین یقافتا و هناروکروک نیناوق نیا ،دریگ
( یا تنس ن
ا تنس یارب و تسا نیشیپ ماوقا رد دنوادخ ) هتفای یهاوخن یرییغت هنوگ چیه یهل
( /بازحا (۶۲
( شیپ هک تسا یناربمایپ دروم رد ام
هتفای یهاوخن ینوگرگد و رییغت ام تنس یارب زگره و میداتسرف وت زا (
/ءارسا ۷۷ ) د هک لا ،دراد یهلا نوناق تیمومع و لومش رب تل
نیناوق لیدبت و لیوحت هک دراد هراشا تیعقاو نیا هب ا تاررقم و
یهل تسا هتفهن نآ ءارو یاهدارا انیقی و تسین هفدص لوصحم .
اذل
تیاده تهج )ع(موصعم همئا تایاور و میرک نآرق تایا یاول تحت هک یتاروتسد و نیناوق و یدنوادخ نینهآ یاه هدارا نیمه زا و هتشادرب ماگ یدنوادخ بولطم و ینامرآ هاگشناد ققحت یاتسار رد دیاب دنا هتفرگ رارق تیرشب یفرظ یلاعت تهج ار طیحم
و اهت
.درک مهارف موب و زرم نیا نایوجشناد و ناناوج صوصخلا یلع دارفا یاهلیسناتپ
ه هب و دراد ییادخ هبنج نیناوق نیا - للا
یم دنویپ نیا یراجم زا ار دوخ تردق دنوادخ و دروخ
تاشرافس یم لامعا نیناوق و
دنک ؛
،رگید ترابع هب تاروتسد
یناحبس تمکح و تساوخ و تیشم رهظم یهلا وا
نتسه ادیپ ققحت ینامرآ یاههاگشناد رد یتسیاب هک د
.دننک م نیناوق نیا - لا
یم ناسنا رایتخا و هدارا اب ماگمه و مز تسا هتخاس رارقرب یتشآ ناسنا یدازآ و نیناوق ربج نایم نآرق ،عقاو رد .دشاب
یهلا نّنس تیمکاح یفانم ار رایتخا لصا و یمن
.دناد ،عراز رخف(
1393 ص ، 1۷۲ .)
یاه یشم طخ - ینامرآ هاگشناد
رد - نیبم نید سا
لا اهدومنهر م یی
سا ینامرآ هعماج یاه یگژیو نایب رد لا
م نآ عبت هب و هدش نییبت و حرط یدنوادخ بولطم و ی
و اهنامرآ نوچمه یفادها لدع و طسق
تدوم ، ، یلدمه ینابرهم و و ناسحا ،تینما و شمارآ ،
یکین و ، روحمادخ تسا هدش حرطم ی
:دریگ یم رارق یسررب و ثحب دروم ینامرآ هاگشناد رد تسرد و حیحص یارجا اتیاهن و نییبت و حرط تهج یعون هب اهنآ یمامت هک لدع و طسق -
دع ل م رد هک تسا ییاه هصخاش زا یفلتخم و توافتم تاعوضوم و لئاس
یم حرطم قوقح و عامتجا ،داصتقا ،تسایس نوچمه ، ش
.دو
لدع و طسق ی زا
هبنج ک لیکشت هفسلف ناونع هب و هعماج
سا تموکح لا
یم رارق هجوت دروم یم عیزوت هصخاش ،رگید یوس زا و دریگ
یرادرب هرهب هدافتسا و
اه تمعن زا مدرم تابهوم ،
تاناکما و یدنوادخ
رگیدکی اب مدرم لماعت و طابترا صخاش و یراذگ نوناق یانبم و
هاگدید زا .تسا د
ملاسا نیبم نی عیرشت ماظن و هدوب راوتسا لدع و طسق هیاپ رب نیوکت ماظن ،
یدنوادخ داع زین
نلا تسا ه ساسا نمیه رب.
یادرف و زورما هعماج رد ار دوخ تاریصات و هدش لقتنم هعماج نطب و نتم هب و هدش عورش هاگشناد زا ناوج ومن و یلاعت هک ینامز یمه ،دراذگ یم دوخ یعامتجا و یدرف یارجا ناوج ات دوش لیدبت تلادع و طسق زا رپ یطیحم و هاگشناد هب دیاب یهاگشناد رتسب ن
دوخ معط ناوج ماک هب تلادع یارجا ینیریش و تولاح هک ینامز .دنک سمل دوخ تسوپ و تشوگ اب و ،کرد دوجو مامت اب ار تلادع .درک دهاوخ لقتنم زین هعماج هب ار دوخ ریثات ناوج ،داد ار
تدوم - و ینابرهم
یاه یگژیو رگید زا ینامرآ هاگشناد
تدوم ،
،ینابرهم ، .دنادیم ردارب مه اب ار نانمؤم همه نآرق ،ساسا نیمه رب و تسا تمحر و یردارب
ربمایپ )ص(مرکا یم
دیامرف ،دنک ادیپ یتحاران و رجز یکی نوچ هک دنرکیپ کی دننام هب ،ناشتفوطع و تمحر و شنیرفآ رد نانمؤم:
نارگید دنشاب یتحاران و رجز رد وا نوچمه زین ،یدنه یقتم(.
13۷۲ ص ، ۷3 ) یتمعن ؛تسا عماوج نابیتشپ نیرتهب و تمعن نیرترب ،اهبلق
اب هک یاهتبهوم و اهتمعن :دروآ تسد هب ار نآ ناوتیمن یدام هیامرس چیه اب و تسین هضواعم و هسیاقم لباق رگید
یلاعتم دنوادخ هیآ رد
۶3 مرف یم لافنا هروس :دیا
یتسناوتیمن ،یدرکیم جرخ هار نیا رد تسا نیمز رد هک ار هچنآ همه رگا هک داد تفلا ار نانمؤم یاهلد نایم
.تسا هنازرف و ریذپان تسکش و زیزع وا یتسار هب .داد تفلا ار اهنآ نایم ادخ نکیل ،یهد تفلا ار نانآ یاهلد نایم تینما و شمارآ -
روخرب ناسنا یرطف یاهزاین زا یکی سا ینامرآ هعماج یابفلا تینما و شمارآ زا یرادروخرب .تسا شمارآ و تینما زا یراد
لا ک تسا م ه
:تسا هداد هدعو نآ هب دنوادخ (
رد ار نانآ هک تسا هداد هدعو ،دنهد ماجنا حلاص لمع و هدروآ نامیا امش نایم زا هک نانآ هب دنوادخ
خ ،نیمز لا هک هنوگ نامه ؛دهد دوخ ینیشناج و تف خ هب ،دندوب نانآ زا شیپ هک ار یناسک
لا ناشیارب هک ار نانآ نید و دناسر نیمز تف
دروایب ینمیا ،ناشساره و فوخ لابند هب امتح و دنادرگب هریچ نایدا همه رب ،تسا هدیدنسپ /رون(.)
55 .)
یکین و ناسحا -
سا رکفت رد عون مه هب لا
ادخ ناگدنب مدرم همه ،یم دنتسه
سا یسک اهنآ نیرترب و مرکاربمایپ .دنک ناسحا نارگید هب همه زا شیب هک ت
( )ص
یم :دیامرف ( دناسر دوس ادخ ناروخ نان هب هک تسا یسک هبترمدنلب و زیزع یادخ دزن مدرم نیرت بوبحم سپ ؛دنیادخ روخ نان ،مدرم )
( اتیب ،ینیلک ج ،
۲ ص ، 1۶4 .) زین ناسحا ،تلادع رب نوزفا ،بولطم هعماج هب ندیسر یارب لا
.تسا مز یم نیمأت ار مدرم قوقح تلادع
یم نیب زا ار تموصخ و یدعت یاه هشیر و دنک هب شرافس رانک رد میرک نآرق .دزاسیم کیدزن مه هب ار نانآ یاهلد ناسحا و درب
تسا هدومن هیصوت زین عونمه هب یکین و ناسحا هب ،تلادع ( :
ه هب دوخ ناتسد اب ار دوخ و دینک قافنا ادخ هار رد لا
ینکفین تک د
یکین و
درادیم تسود ار ناراکوکین ادخ هک دینک )
/هرقب(
195 .) ربمایپ و تسا عون مه ربارب رد تیلوئسم ساسحا یعون ،ناسحا )ص(
طرش ار نآ
یم یناملسم :دناد
( تسین ناملسم ،دهدن شخساپ و هدرک کمک تساوخرد ناناملسم زا هک دونشب ار یدرم یادص سکره .)نامه( )
هکنیا هجوت بلاج هتکن دنوادخ و) :تسا هدش هداد رارق ادخ هناصلاخ تدابع هب کیدزن یا هبترم رد ردام و ردپ هب ناسحا ،میرک نآرق رد
یمتح بجاو (...دننک ناسحا دوخ ردام و ردپ هب و دنتسرپن ار وا زج هک تسا هدرک
/ءارسا ۲3 - ۲4 .) ناسحا میرک نآرق ،یلک روط هب و
ق نینچ بلاق رد ار ناراکوکین هب یکین یم رارق یا هدعا
:دهد (
؟تسا یرگید زیچ یکین زج یکین یازج ایآ )
( /نمحرلا ۶۰ .)
ادخ - یروحم
یامنرود میرک نآرق هاگشناد
سا بولطم لا
یم میسرت نینچ یروحم قح ساسا رب ار یم )دنک
هدروآ نامیا امش نایم زا هک ار نانآ دنوادخ
رد هک تسا هداد هدعو ،دنداد ماجنا هتسیاش یاهراک و هدعو ار نیشیپ ناحلاص هک هنوگ نامه ؛دهد ناشرارق دوخ هفیلخ و اوشیپ نیمز
خ لا ع ؛داد رارق اوشیپ و هداد تف لا
زا سپ و دنک اطع نیکمت و طلست نایدا همه رب ،تسا هدیدنسپ ناشیا یارب هک ار ینید ،نیا رب هو
یمامت ،دنک اطع لماک ینمیا ،ناشسرت و فوخ هرود ندنارذگ نآ یارب اهنیا
هنوگ چیه نودب و یگناگی هب ارم ییاضف نینچ رد هک تسا
(دنتسرپب یکرش /رون
55 .)
یاهراکهار - مزلا
یارب ندیسر هب ینامرآ هاگشناد
سپ زا ییانشآ یلامجا اب فادها و یاهیگژیو یملاسا ینامرآ هاگشناد
، نیا شسرپ حرطم :هک دوش یم
نیبم نید ملاسا
هچ ییاهدربهار و اهراکهار ار
یارب ندیسر هب ینامرآ هاگشناد هئارا
هدیم
؟د
:دوش یم نایب هصلاخ روط هب لایذ ،دهد یم هئارا یناکمرآ هاگشناد هب تیرشب هعماج ندیسر تهج ملاسا نید هک ییاهراکهار تیبرت و میلعت -
نیبم نید رظن زا
،ملاسا میلعت و هیکزت رد ردص همانرب یاه یرشب هعماج ره رارق
اد در
؛ هب یروط هک زا نامه زاغآ لوزن یحو نآ ار
زا فیاظو یلصا و یمتح ربمایپ ص) هب( باسح دروآ هیآ رد هکنانچ . ۲
:دیامرف یم هعمج هروس وا
ییادخ تسا هک رد نایم مدرم
یمأ و یب یداوس یربمایپ راوگرزب زا نامه مدرم تخیگنارب ات
رب نانآ تایآ ادخ ار تولات . دنک وا مدرم ار کاپ و هیکزت دنکیم و
باتک تعیرش و تمکح یهلا ار هب نانآ دای
؛دهدیم دنچره شیپ زا نیا رد تلاهج و یهارمگ راکشآ دندوب /هعمج(.
۲ ))
،یناحبس
13۷1 ج،
1 ص،
۶1 .) زا رظن
،نآرق هاگیاج شناد و نادنمشناد رایسب
لااو و دنمشزرا تسا
هیآ رد هکیئاج ات ، 11
هدمآ هلداجم هروس
( :تسا دنوادخ نانآ ار هک زا نایم امش نامیا هدروآ و یناسک هک شناد ار تفایرد
،دندرک یتاجرد لااب یم درب /هلداجم(.
11 ) .
ملاسا تیبرت و میلعت ، ار
اهنت کی قح
،هتسنادن هکلب هفیظو ره ناملسم یم . دناد شزومآ و شرورپ رد تشونرس هعماج
شقن یساسا
؛دراد اریز نودب دارفا حلاص و
،ملاس هاگشناد حلاص و هتسیاش ملاسا رظن دم ینامرآ هاگشناد اتیاهن و دوش یمن داجیا
و مدرم رد
یتروص هار حلاص ار دنیامیپیم هک
هولاع رب نتشاد هنیمز یدرف تسرد رد نورد
،دوخ هنیمز یاه دنیاشوخ و
باذج ار رد طیحم
.دنشاب هدرک کرد و هدید هنیع هب دوخ هاگشناد و لیصحت لحم ،یملع دننیبب
اذل . نوزفا رب حرط و
،همانرب نتخاس دارفا تسیاش دیقم ،ه
دهعتم و زا یاهراکهار یرورض
ندیسر هب بولطم و ینامرآ هاگشناد . تسا
نیارب ساسا تسا هک شزومآ و شناد
،یزودنا همدقم
شرورپ و یزاسدوخ تسا
و یراگتسر رد
هیاس یزاسدوخ هب
تسد یم دیآ (.
،یسوط 13۷۲ ص 488 .)
تیوقت - یاه هیاپ هداوناخ
زا اجنآ هک هداوناخ یم دناوت هطقن نیزاغآ ره حلاص ای داسف دشاب و عامتجا زا بیکرت هداوناخ دیدپ
،دیآیم ملاسا زین شیب نیرت
هجوت دوخ ار هب هداوناخ فوطعم هتشاد . تسا ربمایپ مرکا :دیامرف یم )ص(
رد ملاسا چیه ییانب دزن ادخ بوبحم رت زا لیکشت هداوناخ
( .تسین
،یسلجم یب ت
،ا ج 1۰3 ص ، ۲۲۲ .) ملسم تسا هک یاقب هداوناخ زین نوچمه لکش یریگ نآ مهم و یرورض . تسا
ماما
قداص :دیامرف یم )ع(
چیه زیچ دزن یادخ زیزع هک تسا هداوناخ نیمه رتسب رد .تسین هداوناخ لیکشت زا رت زیزع و رت بوبحم
اد و هعماج هصرع رد اپ و هدش گرزب و هدرک دشر هدمآ ایند هب دنزرف ،دنک یم دشر نآ رد دنزرف هک یا هداوناخ رگا .درازگ یم هاگشن
هعماج هب طوبرم تاررقم و نیناوق مامت و هدوب یلوصا و یقطنم ،ارگنامرآ ،یدرف هداوناخ نآ رد هتفای دشر ناوج ،دشاب یناسنا و ملاس و هدرک لیصحت نآ رد دناوت یم درف نیا هک یهاگشناد رد اتیاهن و دنک یم تیاعر ار و هدرک داجیا تبثم رثات و ریثات ،دبای شرورپ
.دش دهاوخ ققحم یملاسا و ینامرآ هاگشناد نآ یلاعت رد هداوناخ مکحم یاهناینب و ملاس هداوناخ راثآ
هداوناخ ساسارب تدوم و مهافت لباقتم لکش دریگ و ردپ و ردام اب مهافت و نواعت و
،یهاگآ ییاضف مارآ و بولطم یارب دشر
نادنزرف دیدپ
،دنروآ تکرح یمومع ینامرآ هاگشناد هب
یوس حلاص و تداعس یحور هافر و شمارآ ، -
یناور دهاوخ . دوب
نیدب
،ببس ملاسا یارب ردپ و ردام هب ناونع ود نکر تشونرس زاس
،هداوناخ یماقم لااو و دنمشزرا رد رظن
،هتفرگ نانآ ار یاراد یتیلوئسم
ساسح و هژیو دنادیم
،هداوناخ. یماقم لااو
و دنمشزرا رد رظن
،هتفرگ نانآ ار یاراد یتیلوئسم ساسح
و هژیو یم ناد )د رح
،یلماع 13۷۰ ج،
15 ص ، ۲۶۶ .)
یرایمه و یراکمه -
یارب ققحت و ینامرآ هاگشناد بولطم
،ملاسا یرایمه و یراکمه یهورگ هب ناونع یکی زا لوصا و هراکهار یساسا و مزلا یا حرطم
یم . دوش دنوادخ لاعتم رد نآرق دیامرفیم ( رب یکین و یراکزیهرپ رگیدکی
ار
یرای و اب رگیدمه یراکمه دینک
/هدئام(
۲ .) رد هیآ ۲۰۰ زین نارمع لآ هروس یم
دیامرف یا ) لها نامیا ابیکش! دیشاب و رگیدکی ار
هب ربص و یرابدرب توعد دینک و اب مه هطبار و یراکمه هتشاد و راکزیهرپ دیشاب
.
دشاب هک راگتسر دیدرگ /نارمع لآ(
۲۰۰ ) و رد ییاج
،رگید تکراشم رد
یاهراک یعامتجا ار
زا هناشن یاه نمؤم یم . دناد ربمایپ
یمارگ ملاسا )ص(
اب نایب یاه
،نوگانوگ ناناملسم
ار هب نواعت و نبا(.تسا هدرک بیغرت رگیدمه یاهراک و تاروما رد یراکمه
،روهمج یبا 14۰3
ج ، 1 ص ، 3۷5 .)
میرحت - لماوع داسف هعماج رد
زا رگید یاهراکهار ملاسا
یارب ظفح تملاس ینامرآ هاگشناد و
دامتعا لباقتم مدرم هب
،رگیدکی میرحت یلامعا تسا هک تملاس
هعماج دارفا یعامتجا و یدرف ار
هب رطخ یم دزادنا ملاسا. زا کی وس اب میرحت یلامعا نوچمه
،غورد
،تبیغ
،تمهت
،رامق تقرس
و ررقم ندرک رفیک یارب یخرب زا اهنآ دح و یزرم یارب یاهراتفر یعامتجا
رارق هداد و زا یوس
،رگید یاشفا یناهانگ ار هک ببس
هدیرد ندش هدرپ تفع یمومع یم
،دوش مرج هتسناد . تسا هب یتسار یناسک هک تسود دنراد هک هشحاف و یراکدب رد یناسک هک
نامیا هدروآ دنا عویش ادیپ
،دنک یارب نینچ یناسک یباذع کاندرد ایهم /رون(.تسا 19
.)
زا هاگدید نیبم نید
،ملاسا هبوت ندرک زا یناهانگ هک اب قوقح طبترم تسین هکلب زا قوقح یهلا
،تسا رب فارتعا دزن یضاق و مکاح
عرش حیجرت . دراد ترضح )دمحم
(ص رد نانخس
،دوخ هشوگ یریگ ار دقاف شزرا هتسناد و ناگدشادج زا
تعامج ناناملسم ار
زا
هریاد ملاسا جراخ هدرمش :تسا چیه تینابهر و هشوگ یریگ رد ملاسا . تسین هب یتسار دنوادخ هبترمدنلب رب
ام تینابهر رارق هدادن
،یضیف (.تسا دنوادخ هار رد داهج نامه نم تما تینابهر .تسا 1389
ج ، 1 ص ، 193 ) و رد یاج سکره زا تعامج ناناملسم
ادج
،دوش دیق ملاسا ار زا ندرگ دوخ هتشادرب تسا ،یمیکح(.
13۷1 ج ، 1 ص ، ۲۲۶ .)
رکنم زا یهن و فورعم هب رما -
رما هب فورعم و یهن زا رکنم لصا یمهم تسا هک یارجا نیناوق یدرف و یعامتجا و
یتملاس هعماج ار تنامض دنکیم رد. هاگدید
،ملاسا ره درف نامه هنوگ هک لوئسم لامعا شیوخ
،تسا رد ربارب تملاس هعماج زین لوئسم هتخانش دوشیم نآرق. رد فیصوت
هعماج ینامیا یملاسا و ینامرآ هاگشناد نآ عبت هب و یم
دیامرف :
نانز و نادرم نمؤم یخرب زا نانآ یلو و تسرپرس یخرب
،دنتسه هب فورعم و یکین او یم دنراد /هبوت(.
۷1 .) ربمایپ یمارگ ص) یم(
یامرف :د رگیدکی لباقم رد امش همه نوچمه
یناپوچ دیتسه هک تبسن هب تیعر دوخ لوئسم تسا ج ،ات یب ،یسلجم(.
۷5 ص ، 38 .)
دمایپ یعیبط تراظن و تیلوئسم ناگمه
تایهنم کرت و یهلا رماوا و تاروتسد ،نیناوق یارجا ،رکنم زا یهن و فورعم هب رما ،
.تسا یدنوادخ رد هک یهاگشناد اتیاهن
نینچ هعماج یا مآ لحم نیرتهب ،دوش یم لیکشت هاگشناد کی و هدوب تیبرت و میلعت ،شزو
و هدوب دهاوخ ینامرآ نیرتهب
ینامرآ هاگشناد و یهاگشناد و یملع لفاحم نیرتهب لیکشت اتیاهن و اه شرگن نیرتبولطم ،اههاگشناد
.تسا بولطم و هجیتن -
یریگ
و ربدت ،لقعت ،رکف زرط هشیدنا
و بولطم هاگشناد ینامرآ
هراومه نهذ نارکفتم و ناحلصم ار هب دوخ لوغشم
،هتشاد هب هکیروط
ره کی هب روخارف یهاگآ تاعلاطا ،شناد ، و
س یصخش قیلا
،شیوخ یگزیو یاه ییاه یشم طخ و یارب
نآ هدرمشرب .دنا
هاگشناد بولطم ملاسا نید رظن دم ینامرآ و
، زا یاهوزرآ نیرید
رشب
؛تسا و ملظ ،تبیغ زا رود هب ،ناما ،نما هاگشناد راشرس
زا
دع سفن بیذهت ،هیکزت و میلعت ،تیبرت ، شزومآ ،طسق و ل
،
،شمارآ افص و تیمیمص هک
تمارک ناسنا رد نآ نیمات دش ه و همه
داتسا و دنمراک ،وجشناد زا معا هاگشناد نآ یاضعا رد
ریسم دشر یلاعت و یدام و یونعم تفرشیپ و دشر تهج رد اتیاهن و رگیدمه
یملاسا یناسنا هعماج
، هب ود ر زا اطخ و شزغل ماگ دنرادرب .
عبانم تسرهف - میرک نآرق - سگرن ،نایب یماظتنا - ،
1394 هعماج ، میرک نآرق رظنم زا بولطم
"
هرامش ،یملاسا گنهرف همانهام ۲3
ص،
۷
دبع ،یرصن - للها
. 1385 ، نآرق رد یسانش ناسنا ینابم
"
نارهت، مجنپ پاچ، ، رصاعم هشیدنا و شناد یگنهرف هسسوم:
،یئابطابط - سا تاراشتنا رتفد :مق .مسیلائر شور و هفسلف لوصا .نیسحدمحم
لا یم
نسح نب لضف ،یسربط - ،
14۰۶ ، توریب .نآرقلا ریسفت یف نایبلا عمجم هفرعملا راد رشن:
.
.یلع ،یلامک - 1384
، هعماج و نآرق
"
باترف رشن :مق ،لوا پاچ ،
رقابدمحم ،ردص -
، 13۶9 ناسنا ، نآرق هاگن زا زاس خیرات و لوئسم
"
همجرت ، ف یدهم دمحم:
لا نارهت ،مود پاچ ،دنود
، رشن
نآرق داینب .نیسح دیس ،عراز رخف - 1393
، نارهت ،نآرق رظنم زا هعماج
یلع یدنه یقتم - ( ،
13۷۲ ،) ج هلاسرلا هسسوم :توریب ،لامعلازنک 1
ینیلک - بوقعی یب دمحم )ات یب (
تیب لها گنهرف رشن : مق ، یفاک لوصا )ع(
،یناحبس - فعج
،ر 13۷1 ، غورف
،تیدبا : مق
هزوح هیملع مق
، رتفد تاغیلبت ، یملاسا ج 1 .
،نسح نب دمحم یسوط - 13۷۲
.هیملاسلاا بتکلاراد ،نارهت،ماکحلاا بیذهت ،
دیس - ر
،یض 13۷۰
، جهن
،هغلابلا حیحصت یحبص:
،حلاص همجرت دمحم:
،یتشهب نارهت ، نابات .
،یسلجم - رقابدمحم
، یب ت
،ا راحب
،راونلاا نارهت
،یملع: ج .۷4
رح -
،یلماع دمحم نب نسح
، 13۷۰ ، لئاسو ةعیشلا
"
، توریب راد: ءایحا ثارتلا
،یبرعلا ج 15
نبا - یبا
،روهمج دمحم نب نیز نیدلا
، 14۰3 ق ، یلاوع
،یلائللا : مق هعبطم ءادهشلادیس ع)
،( ج .1
