ﺖﺧﺎﻨﺷ ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رد كﺎﯾﺮﺗ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ
ﺖﺠﺣ هوﺎﮐ ﺪﯿﺳ يدازآ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ،1
،2
ترﺎﯾز يدﺎﻨﻣ ﻪﺜﯾﺪﺣ
،3
ﯽﻠﯿﻠﺧ يزورﻮﻧ ﺎﻨﯿﻣ
،4
ﯽﻤﺗﺎﺣ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ﺪﯿﺳ ﺎﺿر يﺪﻬﻣ ،5
ﯾ
6ﯽ
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻨﯿﻣز فﺪﻫ و ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﺎﻣآ: ﻪﮐ ﺪﻫد
40 - 30 % ﺪﻟاو ياراد ناﺪﻧزﺮﻓ ﯽﻣ زﺎﻏآ ار داﻮﻣ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﯾآ رد ،دﺎﺘﻌﻣ
ﺪﻨﻨﮐ . ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا
ﺖﺧﺎﻨﺷ شزﻮﻣآ ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺶﻧاد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رد كﺎﯾﺮﺗ فﺮﺼﻣ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
مﺎﺠﻧا دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نازﻮﻣآ
ﺪﯾدﺮﮔ .
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺼﺗ رادﺪﻫﺎﺷ ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا: ﺶﻧاد ﻪﯿﻠﮐ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻓدﺎ
نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد لوا ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نﺎﻘﻠﻤﺳ و ﻪﻧﺎﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ .
ﺧﺎﻨﺷ ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﺷزﻮﻣآ تﺎﺴﻠﺟ ﺖ
رد كﺎﯾﺮﺗ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد 6
ﺪﯾدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﻪﺴﻠﺟ .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﺷ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ .
داد ه ﺎﻫ ﻪﺑ دورو زا ﺲﭘ مﺮﻧ
راﺰﻓا يرﺎﻣآ
)SPSS
ﺶﯾاﺮﯾو 16 ( ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ، نﻮﻣزآ يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﯽﺗ
ﯽﺗ و ﯽﺟوز ﻞﻘﺘﺴﻣ
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد يراد
05 / 0
P<
ﺗ ﯾﺰﺠ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪ ﺪﯾدﺮﮔ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ:
، ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺶﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هوﺮﮔ ود ﻦﯿﺑ يراد
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رد نﻮﻣزآ
، ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو )
20 /0 ( .P=
ﻞﮐ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺶﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا
ﺲﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ نﻮﻣزآ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد و ﺶﻫﺎﮐ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ؛
ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ
رﺪﺨﻣ
؛ﺪﺷ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﯽﻟو دﻮﺒﻧ راد
) 57 / 0 ( .P=
ﻦﯿﺑ زا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 10
ﻧ ﻞﻣﺎﻋ ،دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕ ﺖﺧﺎﻨﺷ
ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رﺪﺨﻣ
ﻪﺑ ار ﯽﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ يراد
) 04 / 0 (.P=
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا: ﺖﺧﺎﻨﺷ شزﻮﻣآ
كﺎﯾﺮﺗ فﺮﺼﻣ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
، ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ ﺮﺑ ﻣ ﺪﻟاو ياراد نازﻮﻣآ
دﺎﺘﻌ
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ دراﺪﻧ يراد . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ شﺮﮕﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ
، ﯽﻣ يﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﺪﺷﺎﺑ
.
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ كﺎﯾﺮﺗ ،دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ،ﯽﻧﺎﻣرد ﺖﺧﺎﻨﺷ:
.
ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
1394
؛ هرود 22 ) 4 :(
349 - 358 .
ﺖﻓﺎﯾرد : 22 / 04 / 1394 شﺮﯾﺬﭘ : 22 / 10 / 1394
رﺎﯾدﺎﺘﺳا١ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور هوﺮﮔ ،
ﻮﻀﻋ دﺎﯿﺘﻋا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،يرﺎﺘﻓر مﻮﻠﻋ و
؛ناﺮﯾا ،درﻮﻨﺠﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
؛ناﺮﯾا ،نﺎﭼﻮﻗ ،نﺎﭼﻮﻗ ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ هروﺎﺸﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ٢
،ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺘﻓر مﻮﻠﻋ و دﺎﯿﺘﻋا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ؛لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ٣ ناﺮﯾا ،درﻮﻨﺠﺑ
.
ﻦﻔﻠﺗ : 09158855385
ﺮﺑﺎﻤﻧ : ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ
ﯽﮑﺷﺰﭘ هوﺮﮔ٤ - هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮑﺷﺰﭘ
؛ناﺮﯾا ،درﻮﻨﺠﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، .
ﻓر مﻮﻠﻋ و دﺎﯿﺘﻋا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،يژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ٥
؛ناﺮﯾا ،درﻮﻨﺠﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺘ
ناﺮﯾا ،درﻮﻨﺠﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺘﻓر مﻮﻠﻋ و دﺎﯿﺘﻋا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ٦
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا هژاو تدﺎﻋ ﯽﻨﻌﻣ
و ندﺮﮐ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ سﺎﺴﺣا
. رد
ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ
، ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻒﯾﺮﻌﺗ )
(WHO ﻦﯾﺪﺑ
ﺖﺳا حﺮﺷ :
داﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو رﺪﺨﻣ
، ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻧﺎﺸﻧ زا يا يﺎﻫ
ناور و يرﺎﺘﻓر ،ﯽﻤﺴﺟ ﺪﻧراد نآ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺷاد دﻮﺟو ﺎﺑ ﺺﺨﺷ ﻪﮐ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تﻼﮑﺸﻣ ﻦﺘ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ
، ﯽﻣ ﻪﻣادا نآ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻦﯾا ﻊﻓر ياﺮﺑ و ﺪﻫد
هﺮﻃﺎﺨﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﯽﻣ ﺮﯾﺰﮔﺎﻧ يﺰﯿﻣآ
ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ ددﺮﮔ
ﯽﻣ لﻼﺘﺧا رﺎﭼد ار يو يدﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دزﺎﺳ
)1 ( .
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺪﻧور رﺪﺨﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا لﺎﺣ رد ﻢﯾﻼﻣ ﺐﯿﺷ ﺎﺑ
ﺖﺳا . لﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا ﻊﻗاو رد 2009
ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ
18 % لﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و 2008
، 12 % ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﯾاﺰﻓا )1
( .
ترﻮﺻ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾﺮﺧآ ﻖﺒﻃ ناﺮﯾا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ
، داﺪﻌﺗ
فﺮﺼﻣ دوﺪﺣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ 8/
1 ﺎﺗ 3/
3 ﺖﺳا هﺪﺷ مﻼﻋا ﺮﻔﻧ نﻮﯿﻠﯿﻣ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ عﻮﯿﺷ خﺮﻧ و رﺪﺨﻣ
ﺖﯿﻌﻤﺟ رد 15
ﺎﺗ 64 لﺎﺳ
،
65 /2 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻻ ﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫرﺎﻣآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مز زا هﺪﺷ
نﺎﻣزﺎﺳ يﻮﺳ ﻦﯿﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ و ﯽﻠﻠﻤﻟا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ صﻮﺼﺧ
رﺎﺒﻣ داﻮﻣ ﺎﺑ هز رﺪﺨﻣ
ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ نﺎﻣزﺎﺳ و
، ﻦﺳ ﺶﻫﺎﮐ زا ﯽﮐﺎﺣ
فﺮﺼﻣ ﯽﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺪﺷﺎﺑ
؛ رد داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ّﻨﺳ هوﺮﮔ ﯽ 15 ﺎﺗ 19 لدﺎﻌﻣ لﺎﺳ 65
/ 13
% وﺮﮔ ، ﯽّﻨﺳ ه 20 ﺎﺗ
24 لدﺎﻌﻣ لﺎﺳ 83
/ 16
%
، ﯽّﻨﺳ هوﺮﮔ 25
ﺎﺗ 29 لدﺎﻌﻣ لﺎﺳ
32 / 14 % ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ ﻪﺑ دراﻮﻣ ﯽﻗﺎﺑ و هدﻮﺑ 30
ﺎﺗ 64 لﺎﺳ
ا دراد صﺎﺼﺘﺧ .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ
رﺪﺨﻣ رد
ﺖﺳا ﺮﮕﯾد ﻦﯿﻨﺳ زا ﺶﯿﺑ ﯽﻧاﻮﺟ و ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻦﯿﻨﺳ )2
(.
ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ،ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ رد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯿﻟوا ناﻮﻨﻋ
و راﺬﮔ
ﻢﻬﻣ و ﯽﮐدﻮﮐ نارود لﻼﺧ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻬﻧ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ
، هﺮﻃﺎﺨﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا رد دﺮﻓ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺮﺑ ﺰﯿﻣآ
، ﺶﻘﻧ
ﻦﯿﯿﻌﺗ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻔﯾا يا ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ .
ّﻘﺤﻣ يﺎﻀﻋا ﻪﮐ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا نﺎﻘ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ترﻮﺻ رد هداﻮﻧﺎﺧ رﺪﺨﻣ
ﻣ ﯽ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ناﻮﻨﻋ
هﺪﻫﺎﺸﻣ يﻮﮕﻟا فﺮﺼﻣ ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﮕﯾد يﺎﻀﻋا ﺶﯾاﺮﮔ رد ،يا
داﻮﻣ رﺪﺨﻣ
،
ّﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻔﯾا يﺮ
ﺪﻨﻨﮐ . ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
دوﺪﺣ ﻪﮐ 30
ﺎﺗ 40 فﺮﺼﻣ ﻦﯾﺪﻟاو ياراد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺪﺻرد هﺪﻨﻨﮐ
رد ،داﻮﻣ ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ داﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو رﺎﭼد هﺪﻨﯾآ
)3 (.
رد
ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ Gunning
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2009 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ، ﺎﺑ ار يا
ناﻮﻨﻋ
» ﺶﯿﭘ نﺎﯿﻣ رد داﻮﻣ فﺮﺼﻣ يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﯾﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﯽﺳور ﻦﯿﻐﻟﺎﺑ
« ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ نﺎﯿﻣ رد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ -
نورد يدﺮﻓ
، ءﻮﺳ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رﺪﺨﻣ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ و نﺎﺘﺳود رد ﺨﻣ
رﺪ رد
هداﻮﻧﺎﺧ
، ﺪﻧراد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ دﺮﻓ ﺶﯾاﺮﮔ ﺎﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ )4
( .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ Fals-Stewart
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2004 (
،داد نﺎﺸﻧ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻪﮐ ﯽﻨﯾﺪﻟاو زا ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄﺳ ،ﺪﻧراد
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ار يرﺎﮑﻤﻫ ﻪﻠﺧاﺪﻣ يﺎﻫ
نﺎﺸﻧاﺪﻧزﺮﻓ و دﻮﺧ ياﺮﺑ يا
ﯽﻣ اراد ﺪﻨﺷﺎﺑ )5 ( .
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﻼﺧاﺪﻣ دﻮﺷ
، تاﺮﺛا
دراد ﺎﻬﻧآ يور ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ .
ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ًﺎﺳﺎﺳا تﻼﺧاﺪﻣ ﻦﯾا
شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﺳرﺪﻣ رد نآ مﺎﺠﻧا و نﻻﺎﺴﻤﻫ ﯽﻫوﺮﮔ رﻮﻈﻨﻣ
نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ مﺎﺠﻧا
دﺮﯿﮔ ) 6(
. رد
ﻊﻗاو
، ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺎﻫ
بﺎﻨﺘﺟا يﺮﻣا ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ ﺮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ
)7 ( و
ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ
ﺪﺷ ﺪﻧراد راﺮﻗ دﻮﺧ ﻦﯾﺪﻟاو ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ت )8
( . زا
ّﻠﺠﺗ جوا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﻞﯾاوا ،ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻃ رد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ داﺪﻌﺘﺳا ﯽ
ﯽﻣ ﯽﻧاﻮﺟ ﻞﯾاوا ﺎﺗ ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺪﺷﺎﺑ
)9 ( ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻧدﺮﮔ زﺎﻏآ ﻦﯿﻨﺳ ﻦﯿﻤﻫ زا ﺰﯿﻧ يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ يﺎﻫ )
10 ( .
رد داﻮﻣ فﺮﺼﻣ زﺎﺳﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ روﺮﻣ ﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ 17
ﻮﻘﻟﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ هدﺮﮐ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ار ه
رﺎﻬﭼ رد ﻪﮐ ﺪﻧا
ﯽﻠﮐ ﻪﻄﯿﺣ
» هداﻮﻧﺎﺧ
« ،
» ﻪﺳرﺪﻣ
« ،
» يدﺮﻓ / نﻻﺎﺴﻤﻫ
« و
» ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا « ﯽﻣ راﺮﻗ ﺪﻧﺮﯿﮔ . ﻪﻄﯿﺣ رد ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﺖﺳا داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﻦﺘﺷاد ،يدﺮﻓ .
سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠ
شﺮﮕﻧ ﻦﯿﺑ ،هﺪﺷ درﻮﻣ رد صﺎﺧ يﺎﻫروﺎﺑ و ﺎﻫ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ عوﺮﺷ و داﻮﻣ فﺮﺼﻣ
، دراد دﻮﺟو طﺎﺒﺗرا )
10 ( .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺳا ﻦﯾﺮﺗ
يﮋﺗاﺮﺘ رد ﺎﻫ
دﺎﯿﺘﻋا زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ
، شﺮﮕﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﯿﺒﺜﺗ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ
شﺮﮕﻧ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻔﻨﻣ يﺎﻫ رﺪﺨﻣ
ﺖﺳا . شﺮﮕﻧ
،
ﺮﻫ ﺖﺒﻗﺎﻋ و ﻪﺠﯿﺘﻧ درﻮﻣ رد دﺮﻓ يﺎﻫروﺎﺑ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﺷزرا و رﺎﮐ
ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ياﺮﺑ دﺮﻓ ﻪﮐ )
11 ( . ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻞﮑﺷ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻔﻨﻣ ﺎﯾ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ يﺮﯿﮔ
رﺪﺨﻣ
، ﻒﻃاﻮﻋ و ﺎﻫروﺎﺑ ،تﺎﻋﻼﻃا ،ﺶﻧاد ﺐﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﺷﺎﻧ
داﻮﻣ هرﺎﺑرد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ رﺪﺨﻣ
ﮏﯾ زا يﺪﻨﻤﺷزرا ناﺰﯿﻣ و ﻮﺳ
ﺖﺳا
ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﻪﮐ .
ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ناور ﺮﻈﻧ زا ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﻧراد ﻞﯾﺎﻤﺗ داﺮﻓا
، ﺎﺘﻓر ر ﯽﯾﺎﻫر ﺮﺜﮐا ﻪﮐ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ا و مدﺮﻣ
هوﺮﮔ ﻊﺟﺮﻣ يﺎﻫ
، ﯽﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﺒﺜﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ار ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻨﮐ
) 12 ( .
ناور ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ
ّﺛﺆﻣ ﯽﻧﺎﻣرد داﺮﻓا شﺮﮕﻧ ﺮﺑ ﺮ
،
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﻣرد ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﺷﻮﮐ
ّﮑﻔﺗ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫروﺎﺑ و بﻮﯿﻌﻣ ﺮ يﺎﻨﺑ ﺮﯾز ﻪﮐ يا
ﺶﻨﮐاو ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ يﺎﻫ ﺶﻨﮐاو ،ﺪﻫد
ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ يﺎﻫ
ﺐﯿﺳآ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار هﺪﻨﻧز
) 13 ( .
ّﻟﺆﻣ ﻪﻔ يﺎﻫ
ﺗرﺎﺒﻋ ﯽﻧﺎﻣرد لﺪﻣ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا زا ﺪﻨ
: ،يﺮﮕﻧزﺎﺑ دﻮﺧ ،ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺮﭘ ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺮﻄﺧ
ﯽﺘﯿﻌﻗﻮﻣ و ﻪﺳﻮﺳو ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
حﻼﺻا ،ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا يا
شﺰﻐﻟ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و لﺮﺘﻨﮐ شزﻮﻣآ و ﯽﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ ﯽﻠﮐ )
14 (.
د نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﺎﻤﯿﻠﺳ ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ ر )
2015 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ار يا
ﺮﺛا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد ﯽﺸﺨﺑ
- ﯽﺑ رد يرﺎﺘﻓر ﯽﺑاﻮﺧ
ﯽﺷﺎﻧ
زا ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نودﺎﺘﻣ ﺎﺑ هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣرد .
نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﮐ داد ﯽﻧﺎﻣرد
،
ﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ
ّﻠﮐ ﺖ داﺮﻓا باﻮﺧ ﯽ
ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ )
15 ( . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ Watkins
نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2012 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ار يا -
يرﺎﺘﻓر
داﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو نارﺎﻤﯿﺑ ﺮﺑ ﯽﻫوﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮﺴﻓا رﺎﭼد
ﺪﻧداد . ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ -
يرﺎﺘﻓر
، نارﺎﻤﯿﺑ شﺰﻐﻟ تﺎﻌﻓد و ﯽﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮﺴﻓا دﻮﺒﻬﺑ رد
ّﺛﺆﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺑ ﺮ
دﻮ
؛ قﺎﻔﺗا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رد هدﺎﺘﻓا
ﻪﺳ يﺮﯿﮕﯿﭘ هﺪﯾد ﺰﯿﻧ ﻪﻫﺎﻣ
ﺪﺷ ) 16 (.
ﻪﺘﻓﺮﮔ دﺎﯾ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا رد ﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﻊﻗاو رد هﺪﺷ
و ﯽﮐدﻮﮐ نارود و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻓﺎﺑ رد داﻮﻣ فﺮﺼﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺗﺄ ﺖﯾﻮﻘﺗ ﺮﯿﺛ هﺪﻨﻨﮐ
ﻪﺑ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ
مواﺪﺗ
ﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ رد ﯽﻌﺳ ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺶﺨﺑ ﺦﺳﺎﭘ ت
يﺎﻫ
شزﺎﺳ نﺎﻣرد ﻪﺘﻓﺎﯿﻧ ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ و نﺎﯾﻮﺟ
ﻨﺷ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ ﯽﺘﺧﺎ
ﺶﯾاﺰﻓا و ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺶﻫﺎﮐ يﺎﺘﺳار رد يرﺎﺘﻓر و شزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺘﻓﺎﯾ
ﯽﻣ ﺮﺗ دﻮﺷ ) 14 ( . ﺮﺑ ﻦﯿﻤﻫ سﺎﺳا ،
فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
ﺧﺎﻨﺷ ﯽﺸﺨﺑ ﺖ
ﯽﻧﺎﻣرد
كﺎﯾﺮﺗ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ
، ياراد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رد
دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
.
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ عﻮﻧ زا يا
ﯽﻓدﺎﺼﺗ رادﺪﻫﺎﺷ ﯽﻧاﺪﯿﻣ هﺪﺷ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺶﻧاد ﻪﯿﻠﮐ و ﻪﻧﺎﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد لوا ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ
نﺎﻘﻠﻤﺳ ﺪﻧدﻮﺑ .
ﻌﻣ ﯿ ﺎﻫرﺎ ي دورو ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻣﺎﺷ : رد ﺖﮐﺮﺷ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ
سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﯾﺪﻟاو زا ﯽﮑﯾ رد كﺎﯾﺮﺗ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻧاد ،ﻦﯾﺪﻟاو ﺪﯿﯾﺄﺗ و نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ دﻮﺧ ﻪﯿﻟوا شراﺰﮔ ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ
و
ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ رد ﻞﯿﺼﺤﺗ دﻮﺑ
. رﺎﯿﻌﻣ جوﺮﺧ يﺎﻫ زا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﯿﻧ
ﻞﻣﺎﺷ : ﺑ رد ﻪﺴﻠﺟ ود زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﯿﻏ مﺪﻋ و ﯽﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﯿﻤﮑﺗ رد يرﺎﮑﻤﻫ ﺲﭘ يﺎﻫ
دﻮﺑ نﻮﻣزآ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد قﻼﺧا ﻪﺘﯿﻤﮐ رد ﻪﻣﺎﻧ هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ و 1639
/ 60 / 94 و ﺐﯾﻮﺼﺗ راﺮﻗ ﺪﯿﯾﺎﺗ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﻓﺮﻌﻣ
ﻪﻣﺎﻧ مزﻻ يﺎﻫ
، شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ زا
نﺎﺳاﺮﺧ ﺪﯾدﺮﮔ ﺬﺧا ﯽﻟﺎﻤﺷ .
شور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻤﺷﺮﺳ عﻮﻧ زا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد يﺮﯿﮔ ؛دﻮﺑ يرﺎ
ﺮﻈﻧرد ﺎﺑ ﻪﮐ ترﻮﺻ ﻦﯾﺪﺑ
ّﻠﮐ ،دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻪﯿ
ﺶﻧاد نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد نازﻮﻣآ رد ﻪﮐ نﺎﻘﻠﻤﺳ و ﻪﻧﺎﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ
روﺎﺸﻣ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نا
زا ﯽﮑﯾ دﺎﯿﺘﻋا عﻮﺿﻮﻣ ،سراﺪﻣ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ حﺮﻄﻣ ار ﻦﯾﺪﻟاو )
37 ﺮﻔﻧ .(
زا ﺲﭘ
ﻼﻋا روﺎﺸﻣ ﻂﺳﻮﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﺿﻮﻣ م نا
،سراﺪﻣ
ﺶﻧاد دراو ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﺬﺧا ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺪﻟاو ﺎﯾ ﺪﻟاو ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻧازﻮﻣآ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ )
30 ﺮﻔﻧ .(
ﺶﻧاد ﺲﭙﺳ لوﺪﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ نازﻮﻣآ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ داﺪﻋا )
15 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻫﺎﺷ و ) 15 ﺮﻔﻧ (
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ .
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ يﺎﻫ
، ﻧ زا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﻈ
ّﻨﺳ نﺎﺴﻤﻫ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ﮏﯾ ﻦﺘﺷاد و ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﺖﯿﻌﺿو ،ﯽ
ﺪﻧدﻮﺑ . ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ رد قﻼﺧا لﻮﺻا ﺖﯾﺎﻋر
، مﺎﺠﻧا زا ﺪﻌﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻧاد ياﺮﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ هرود ، اﺮﺟا ﺰﯿﻧ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ نازﻮﻣآ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻦﯾا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ، زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
) 73 ﯽﻟاﺆﺳ (
ﻦﯾوﺪﺗ هﺪﺷ ﯽﻣاﺮﻬﺑ ﻂﺳﻮﺗ )
1383 (
، هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾدﺮﮔ ) 17 ( . رد
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻞﻣﺎﻋ هد ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻞﻣﺎﺷ
: ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ) 18 لاﺆﺳ ( ، داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
) 13 لاﺆﺳ ( ،
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
) 8 لاﺆﺳ ( شﺮﮕﻧ ،
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ شﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
5 لاﺆﺳ ( ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ،
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﺖﯿﺼﺨﺷ )
5 لاﺆﺳ (
، ﺮﮕﻧ دﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ عﺎﻤﺘﺟا ش
دﺎﺘﻌﻣ ) 9 لاﺆﺳ ( دﺎﯿﺘﻋا كﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ، )
6 لاﺆﺳ ( ،
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺐﻗاﻮﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
) 3 لاﺆﺳ ( شﺮﮕﻧ ،
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا زا ﺰﯾﺮﮔ )3
لاﺆﺳ ( ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺶﻨﯾﺰﮔ و ناﻮﻨﻋ
هار ﯽﮔﺪﻧز رد ﻞﺣ )
3 لاﺆﺳ ( ﯽﻣ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ دﺮﯿﮔ
. رﺎﺑ
تﻻاﺆﺳ ﯽﺷزرا ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺎﺴﮑﯾ زا و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ن
هﺮﻤﻧ هﻮﯿﺷ تﺮﮑﯿﻟ ﯽﻫد
تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ ﯽﻫدزﺎﯿﺘﻣا ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
ﯽﻣ دﻮﺷ ) 17 ( . ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ترﻮﺻ
test-re
ﻞﯿﻤﮑﺗ ناﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺷزﻮﻣآ هرود نﺎﯾﺎﭘ و عوﺮﺷ رد ،test ﺪﯾدﺮﮔ . رد ﯽﺷزﻮﻣآ تﺎﺴﻠﺟ 6
ﻪﺴﻠﺟ ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﻔﻫ ﻪﺘﻋﺎﺳ ترﻮﺻ
هروﺎﺸﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺮﮕﻧﺎﻣرد ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ و ﯽﻫوﺮﮔ
، ﺮﯾز
ناور ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﯾدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ
. ﺮﮕﻧﺎﻣرد
، هرود يﺎﻫ
ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد -
دﻮﺑ هﺪﻧارﺬﮔ ار دﺎﺘﻌﻣ نارﺎﻤﯿﺑ هﮋﯾو يرﺎﺘﻓر .
ﻪﻤﻫ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا ﺖﮐﺮﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ اﺪﺘﺑا زا
ﺪﻨﺘﺷاد . تﺎﺴﻠﺟ ﯽﺷزﻮﻣآ ياﻮﺘﺤﻣ
، ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ بﺎﺘﮐ زا هﺪﺷ
ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻣرد ﯽﻠﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار -
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ يرﺎﺘﻓر
Kathleen Carroll ﺗ
ﯽﺸﺨﺑ ﻪﻤﺟﺮ و رﻮﭘ
ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻧﺎﺧ
داﻮﻣ ضراﻮﻋ شزﻮﻣآ رﺪﺨﻣ
دﻮﺑ ) 18 ( . ﻪﺋارا ﺐﻟﺎﻄﻣ سﻮﺋر هﺪﺷ
ﻪﺑ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ رد دﻮﺑ حﺮﺷ ﻦﯾا
:
لوا ﻪﺴﻠﺟ ﻪﺑ هوﺮﮔ ءﺎﻀﻋا ﻪﻓرﺎﻌﻣ ،نﻮﻣزآ ﺶﯿﭘ يراﺰﮔﺮﺑ :
ﯽﻧﺎﻣرد هوﺮﮔ ﻦﯿﻧاﻮﻗ و لﻮﺻا ﺢﯾﺮﺸﺗ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ .
ﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤ مﺮﻓ ﺎﺿر ﯾ ﺖ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ زا ﺮﯾز ﻦﺳ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﯿﮔاﺮﻓ 18
روﺎﺸﻣ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺎﺑ و ﺬﺧأ ناﺮﯿﮔاﺮﻓ نارﺪﭘ زا ﺪﻨﺘﺷاد لﺎﺳ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد و
درﻮﻣ رد تﺎﻋﻼﻃا نﺪﻧﺎﻣ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ،
ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ ﺪﺷ هداد مزﻻ ).
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
زا جرﺎﺧ رد ﯽﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﺠﻧا رد ناﺮﯿﮔاﺮﻓ رﻮﻀﺣ ﺖﻋﺎﺳ
نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻦﯾﺪﻟاو ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ مزﻻ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد دﻮﺷ مﺎﺠﻧا مزﻻ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ .(
مود ﻪﺴﻠﺟ ﻤﺴﺟ ضراﻮﻋ شزﻮﻣآ:
ﯽ ﺮﺗ فﺮﺼﻣ ﯾ
كﺎ ﻪﻠﻤﺟ زا :
ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ ﭘ ،هﺮﻬﭼ رد ﯿﺮ
ي ناﺪﻧد نﺪﺷﺪﺳﺎﻓ ،سردوز نﺎﻃﺮﺳ ،ﺎﻫ
رﯾ
،ﻪ ﺑ و ﻪﺜﻟ نﺎﻃﺮﺳ ﯿ
رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺪﭘ ،ناﺪﻧد و نﺎﻫد ﯾ
هﺪ و ﻞﻤﺤﺗ
ﺎﻤﺗ ﯾ ﻞ ﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﯿ
ﺮﺘﺸ ﺮﺗ ﯾ كﺎ اﺮﺑ ي ﺷﻮﺧﺮﺳ ،تﺬﻟ ﺐﺴﮐ ﯽ
رﺬﮔدوز و بذﺎﮐ .
مﻮﺳ ﻪﺴﻠﺟ ﻧاور ضراﻮﻋ شزﻮﻣآ :
ﯽ ﺮﺗ فﺮﺼﻣ ﯾ
كﺎ ﻞﻣﺎﺷ :
ﻧاور ضراﻮﻋ ﯽ
ﺮﺗ فﺮﺼﻣ ﯾ
كﺎ ﺛﺄﺗ و ﯿ تاﺮ ﺣور ﯽ ﻧاور و ﯽ نآ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ .
ﺷﻮﺧ ،ﻢﻫﻮﺗ ﯽ
ﺬﻫ ،بذﺎﮐ ﯾ
،نﺎ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
ﺎﭘ ﺲﻔﻧ ﯿﯾ ﻦ ﺑﺪﺑ ،دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﯿﻨ
ﯽ د ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯾ
ناﺮﮕ و ...
ﺮﺸﺗ ﯾ ﺢ
ﺪﺷ . مرﺎﻬﭼ ﻪﺴﻠﺟ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺒﻨﺟ ود زا :
: 1 - دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز
ﯽﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ فﺮﺻ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ار يﺪﯿﻔﻣ نﺎﻣز و ﺪﯾﺎﻤﻧ
ﯽﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ فﺮﺻ ،دﻮﺷ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ فﺮﺻ ؛دﻮﺷ
2 - ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻦﯾا هزور ﻪﻤﻫ دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﻪﮐ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﺪﯾﺮﺧ ﻪﻨﯾﺰﻫ
ﯽﻣ ﻞﯿﻤﺤﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ و هداﻮﻧﺎﺧ ،دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺪﻨﮐ
.
ﻢﺠﻨﭘ ﻪﺴﻠﺟ دﺮﻓ ضراﻮﻋ شزﻮﻣآ :
ي
، ﮔداﻮﻧﺎﺧ ﯽ ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽ
ﺮﺗ فﺮﺼﻣ ﯾ
كﺎ .
ﻢﺸﺷ ﻪﺴﻠﺟ ﻊﻤﺟ :
ﺪﻨﺑ ي ﺐﻟﺎﻄﻣ ) ﺮﺗ فﺮﺼﻣ ضراﻮﻋ ﯾ
كﺎ ( و
ﺲﭘ مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ
.
ﺖﯾﺎﻬﻧ رد هداد
ﺎﻫ دراو مﺮﻧ راﺰﻓا رﺎﻣآ ي )SPSS ﺶﯾاﺮﯾو
16 ( ﺪﺷ . ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ زا ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هوﺮﮔ ود يﺎﻫ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﯽﺗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ زا ،
و ﻞﻘﺘﺴﻣ ياﺮﺑ
هوﺮﮔ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﺛا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
، نﻮﻣزآ زا ﯽﺗ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺟوز .
ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد
05 / 0 P<
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا ﻞﻣﺎﺷ
30 ﺶﻧاد ياراد زﻮﻣآ ﮏﯾ ﻞﻗاﺪﺣ
ﺪﻧدﻮﺑ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو .
فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﺳ رﺎﯿﻌﻣ
ﺶﻧاد
،نازﻮﻣآ رد
ﻣ هوﺮﮔ ﻪﻠﺧاﺪ 71 /0 17± / 15 ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد و لﺎﺳ
61 /0 91± / 14 دﻮﺑ لﺎﺳ
ﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ود ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺮ،
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا يراد
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو )
22 / 0 .(P=
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ناردﺎﻣ ﯽﻨﺳ )
89 / 0 (P=
نارﺪﭘ و ) 68 / 0 (P=
ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ود رد
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يرﺎﻣآ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
) 05 / 0 P>
(.
ﻪﻤﻫ رﺪﭘ ﻞﻐﺷ
ﺶﻧاد ﻧازﻮﻣآ يﺮﮔرﺎﮐ ،هوﺮﮔ ود ﺮﻫ رد ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻞﻏﺎﺷ رﺪﭘ ﻪﮐ ﯽ
دﻮﺑ ردﺎﻣ ﻞﻐﺷ ﺶﻧاد ﻪﯿﻠﮐ
هوﺮﮔ ود نازﻮﻣآ ﻪﻧﺎﺧ
راد ي دﻮﺑ . ﺮﺑ
ّﻨﺳ ﻂﯾاﺮﺷ ظﺎﺤﻟ زا هوﺮﮔ ود ،سﺎﺳا ﻦﯾا ﺪﻟاو و ناﺮﯿﮔاﺮﻓ ﯽ
ﻦﯾﺪﻟاو ﻞﻐﺷ و ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
، ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺴﻤﻫ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ
ﺶﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﮐ هﺮﻤﻧ نﻮﻣزآ
وﺮﮔ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ه 83
/ 22 11± / 176 ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد و
20 / 27 77± / 165 ﺑﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد )
20 / 0 .(P=
ﻞﮐ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد نﻮﻣزآ
49 / 25 06± / 168 رد و
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ 51
/ 30 91± / 168 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
،سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ
داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ رﺪﺨﻣ
؛ﺪﺷ
ﺮﻈﻧ زا ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﯽﻟو ﯽﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرﺎﻣآ
ﯽﺟوز
ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ راد ) 57 / 0 ()P=
لوﺪﺟ 1 .(
ﻞﻣﺎﻋ هد ﻦﯿﺑ زا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ،دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
ّﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﺴﻧاﻮﺗ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺖ
رﺪﺨﻣ ﻪﺑ ار ﯽﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ يراد
) 04 / 0 ()P=
لوﺪﺟ
2 .(
لوﺪﺟ 1 - ﻣ ﺎﻘ ﯾ ﻪﺴ ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ تاﺮﻤﻧ ﯿ
دﺎ ﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ﺪﻫﺎﺷ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ود رد ﯿ
ﺶ ﺲﭘ و نﻮﻣزآ نﻮﻣزآ
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ
ﺶﯿﭘ نﻮﻣزآ ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﺢﻄﺳ
ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺶﯿﭘ
نﻮﻣزآ ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﺢﻄﺳ
ﯽﻨﻌﻣ يراد
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
41
/5 45± / 28 06 /7 55± / 30 50 /0 83 /4 78± / 29 19 /6 8/± 28 42 /0
فﺮﺼﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
99 /4 41± / 17 00 /4 23± / 19 56 /0 08 /4 17± / 20 57 /4 89± / 16 04 /0
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ شﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
37 /3 64± / 11 50 /3 86± / 11 10 /0 03 /3 44± / 13 83 /3 00± / 12 08 /0
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
94 /2 83± / 12 43 /2 33± / 14 66 /0 90 /2 36± / 13 90 /2 77± / 11 57 /0
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ عﺎﻤﺘﺟا شﺮﮕﻧ
53 /4 32± / 19 95 /3 50± / 19 46 /0 59 /5 67± / 21 20 /4 33± / 19 15 /0
دﺎﯿﺘﻋا كﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
26 /4 77± / 13 30 /4 73± / 13 50 /0 22 /3 61± / 14 64 /3 89± / 14 49 /0
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺐﻗاﻮﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
82 /1 59± /5 47 /2 77± /6 06 /0 90 /1 72± /6 30 /2 11± /6 06 /0
دﺎﯿﺘﻋا زا ﺰﯾﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
51 /2 86± /8 28 /2 18± /9 71 /0 03
/3 33± /8 99 /1 22± /9 54 /0
ﯽﮔﺪﻧز رد ﻞﺣ هار ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺶﻨﯾﺰﮔ
97 /1 23± /7 62 /2 00± /6 89 /0 12 /2 17± /7 14 /2 00± /7 92 /0
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
62 /7 14± / 40 93 /8 32± / 40 45 /0 18 /6 39± / 41 39 / 10 00± / 40 57 /0
ﻤﻧ ﻞﮐ هﺮ 20
/ 27 77± / 165 51 / 30 91± / 168 48 /0 83 / 22 11± / 176 49 / 25 06± / 168 20 /0
لوﺪﺟ 2 - ﺪﻫﺎﺷ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ود رد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ تاﺮﻤﻧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ تاﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد شزﻮﻣآ و ﻞﺒﻗ تاﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
يراد
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
65
/1 10± /2 + 36
/1 98± /0 - 24
/0
فﺮﺼﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
99 /0 82± /1 + 49
/0 28± /3 - 04
/0
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ شﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
13 /0 22± /0 + 85
/0 44± /1 - 16
/0
دﺎﺘﻌﻣ دﺮﻓ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
51 /0 50± /1 + 92
/0 59± /1 - 55
/0
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ عﺎﻤﺘﺟا شﺮﮕﻧ
58 /0 18± /0 + 39
/1 34± /2 - 13
/0
دﺎﯿﺘﻋا كﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
04 /0 04± /0 - 42
/0 28± /0 + 69
/0
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺐﻗاﻮﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ رﺪﺨﻣ
65
/0 18± /1 + 39
/1 34± /2 - 22
/0
دﺎﯿﺘﻋا زا ﺰﯾﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
23 /0 32± /0 + 04
/1 89± /0 + 51
/0
ﺣ هار ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺶﻨﯾﺰﮔ ﯽﮔﺪﻧز رد ﻞ
65
/0 23± /1 - 02
/0 17± /0 - 89
/0
دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
31 /1 18± /0 + 21
/4 39± /1 - 43
/0
ﻞﮐ هﺮﻤﻧ 31
/3 14± /3 + 66
/2 05± /8 - 23
/0
ﺚﺤﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﮐ داد
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ رد كﺎﯾﺮﺗ فﺮﺼﻣ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
ﺶﻧاد دﺎﯿﺘﻋا نازﻮﻣآ
، ﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﯽ
يراد هوﺮﮔ رد
ﺪﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ )
20 / 0 .(P=
رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ،دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕﻧ ﻞﻣﺎﻋ هد ﻦﯿﺑ ﯽﻧﺎﻣرد
ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻫوﺮﮔ
ّﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رﺪﺨﻣ
ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار )
04 / 0 .(P=
رد داﺮﻓا شﺮﮕﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ ﻪﻨﯿﻣز رﺪﺨﻣ
، ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﯽﮕﻨﺗﺎﮕﻨﺗ طﺎﺒﺗرا
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ ﯽﻫﺎﮔآ رﺪﺨﻣ
دراد . و ﯽﻨﯾﺮﺤﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ )
1392 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ار يا ﯽﺸﺨﺑ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ءﻮﺳ زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ شزﻮﻣآ
، ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد
داﻮﻣ و دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ رﺪﺨﻣ
ﺶﻧاد رد ﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ
ﯽﻠﯿﺼ
ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻬﻧآ
زا ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ
شور ﻦﯿﺑ ﺖﮐﺮﺷ شور ،شﺮﮕﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد ﻪﻧاﺮﯿﮕﺸﯿﭘ يﺎﻫ
سﻼﮐ رد يرﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﻪﮐ يرﻮﻀﺣ يﺎﻫ
تﺪﻣ 12 ﻪﺴﻠﺟ
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ،ﺪﯾدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﯽﮕﺘﻔﻫ ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ رد يراد
نازﻮﻣآ
ﻮﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ء
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رﺪﺨﻣ
ﺖﺷاد ) 8(
. ﺖّﻠﻋ
ﻢﻫ ﻮﺳ ندﻮﺒﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﯽﻨﯾﺮﺤﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ
، تﻻﻼﺘﺧا ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ
ﺶﻧاد رد يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نازﻮﻣآ
ﺶﻧاد ﯽﻣ نازﻮﻣآ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ
تﺮﯾﺎﻐﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﯾﺮﺤﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ
ﻞﯿﻟد
هﺪﯾدﺎﻧ ﺶﻧاد ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ و لﺪﻌﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷﺎﺑ نازﻮﻣآ
؛ اﺮﭼ
يﺮﺘﻬﺑ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ و لﺪﻌﻣ زا ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ
،
ّﺛﺆﻣ يﺮﯿﮔدﺎﯾ ناﺰﯿﻣ ﺪﻧراد يﺮﺗﺮ
) 19 ( .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ Botvin
و Griffin ) 2007 ( و Cuijpers
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2002 ( ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺰﯿﻧ دﻮﺑ
زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ شزﻮﻣآ ﻪﮐ
ﯽﻣ دﺎﯿﺘﻋا ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ و ﯽﻫﺎﮔآ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ نازﻮﻣآ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد )
20
، 21 .(
ﺸﻫوﮋﭘ رد ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﮐ ﯽ
Eisen و
نارﺎﮑﻤﻫ )
2003 ( ﻪﻨﯿﻣز رد ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ يا
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﺪﺨﻣ
ﺶﻧاد رد ،ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نازﻮﻣآ
ﺎﺘﻧ ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
زا ﺰﯾﺮﮔ و يا
ﺶﻧاد رد دﺎﯿﺘﻋا نازﻮﻣآ
، ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ
؛ﺖﺷاد يراد ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ
ﺶﻧاد يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﯽﺷزﻮﻣآ هرود ﻪﮐ رد نازﻮﻣآ
ترﺎﻬﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ زا عﺎﻨﺘﻣا يﺎﻫ رﺪﺨﻣ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد
ﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
22 ( . و درﻮﻨﻫر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
نارﺎﮑﻤﻫ )
1390 ( فﺪﻫ ﺎﺑ ، ﯽﺳرﺮﺑ
سﺎﺳا ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻪﻧاﺮﯿﮕﺸﯿﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ رﺎﮕﯿﺳ فﺮﺼﻣ زا
ﻧاﻮﺟﻮﻧ رد ،ﺮﺘﺧد نﺎ
ﻞﻤﺘﺸﻣ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﯿﺳﺎﺴﺣ ﺮﺑ
ﺪﺷ ،ﺖ كرد ﻊﻧاﻮﻣ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ت و ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار ،هﺪﺷ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد ،شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﺖﺷاد يراد
) 23 ( .
توﺎﻔﺘﻣ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ندﻮﺑ
ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،هﺪﺷﺮﮐذ
توﺎﻔﺘﻣ راﺰﺑا ندﻮﺑ هزاﺪﻧا يﺎﻫ
ﯽﻣ يﺮﯿﮔ ﺪﺷﺎﺑ
) 24 ( . ﺑﻪ ناﻮﻨﻋ لﺎﺜﻣ
، زا نارﺎﮑﻤﻫ و درﻮﻨﻫر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﯾﺮﺤﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ دﻮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﺎﺑﺎﺑﺎﻗآ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
)8 ( . رد
ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ
، ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣاﺮﻬﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا
) 17 ( . ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و ﯽﻧﺎﻬﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا راﺰﺑا ﮏﯾ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ
ﻧ شﺮﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ داﻮﻣ ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟﻮ
رﺪﺨﻣ دراﺪﻧ دﻮﺟو .
ﺴﻣ ﻦﯾا ﺌ ﻪﻠ
ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻼﺧاﺪﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ناﻮﺘﻧ دﻮﺷ
داد ﻢﯿﻤﻌﺗ )
24 ( .
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ زا ﻦﯾا يﺎﻫ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ دﻮﺑ نآ
.
ﻪﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ شزﻮﻣآ مﺎﺠﻧا ﻞﯿﻟد وﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣرد
ﻻﺎﺑ رد ،ﯽﻫ ندﺮﺑ
داﺮﻓا داﺪﻌﺗ
،
ﯾدوﺪﺤﻣ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺖ .
ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
، داﺮﻓا درﻮﻣ
و ﮏﭼﻮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﮏﯾ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا
زا ﯽﺻﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺮﻬﺷ ) ﺐﻠﻏا ﯽﯾﺎﺘﺳور ﺖﻓﺎﺑ ياراد (
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا دﻮﺑ
؛ﺪﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺶﻧاد ﻪﺑ ﻢﯿﻤﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ يﺎﻫﺮﻬﺷ نازﻮﻣآ
ﺪﺷﺎﺒﻧ گرﺰﺑ .
وﺮﮔ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﮏﯾ ياراد ﯽﮕﻤﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ه
فﺮﺼﻣ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ كﺎﯾﺮﺗ هﺪﻨﻨﮐ
لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ
ﺐﯿﺳآ داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﮐ ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ رﺪﺨﻣ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕﯾد :
دراد ﻪﺸﯿﺷ و كاﺮﮐ ،ﻦﯿﺋوﺮﻫ .
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
هوﺮﮔ رد شﺮﮕﻧ ﻢﯿﻤﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺳآ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺑﻪ ﺶﻧاد و ياراد نازﻮﻣآ فﺮﺼﻣ ﺪﻟا
و كاﺮﮐ ،ﻦﯿﺋوﺮﻫ هﺪﻨﻨﮐ
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻪﺸﯿﺷ .
ﺶﻧاد يور ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﯾﻮﺳ زا رد نازﻮﻣآ
ّﻨﺳ ﻊﻄﻘﻣ ﯽﺻﺎﺧ ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﺰﯿﻧ
ﻢﯿﻤﻌﺗ رد
ﺞﯾﺎﺘﻧ هرود ﻪﺑ
ّﻨﺳ يﺎﻫ ﺮﮕﯾد ﯽ
، ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﯽﯾﺎﻫ
دراد دﻮﺟو .
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ دﻮﺑ
شور ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﻪﮐ
ﺖﺧﺎﻨﺷ د ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻧﺎﻣر
، فﺮﺼﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ناﺰﯿﻣ
داﻮﻣ رﺪﺨﻣ ) ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻣﺎﻋ هد زا ﯽﮑﯾ (
ﻪﺑ ار ترﻮﺻ
ﯽﻨﻌﻣ
؛داد ﺮﯿﯿﻐﺗ يراد
ّﻠﮐ شﺮﮕﻧ يور ﺮﺑ ﯽﻟو نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﯽ
ﺮﺛﺆﻣ
دﻮﺒﻧ . ﻦﯾﺪﻟاو زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﺎﺑ ،
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽ : ياﺮﺑ فﺮﺼﻣ
اﺮﺑ فﺮﺼﻣ ﺎﯾ و رﺎﮐ مﺎﺠﻧا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ فﺮﺼﻣ ،ﺮﺘﺸﯿﺑ يژﺮﻧا ي
ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ يﺎﻫدرد دﻮﺒﻬﺑ
، ﯿﺟﻮﺗ رد ﯽﻌﺳ ﻪ
داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رﺪﺨﻣ
دﻮﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻧراد
. ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﺳر
رد
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫروﺎﺑ ﻪﺑ ،دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد ناﺪﻧزﺮﻓ
صﻮﺼﺧ ﯽﯾﺎﻬﻧآ
فﺮﺼﻣ ﺪﻟاو ﻪﮐ هﺪﻨﻨﮐ
،ﺪﻧراد كﺎﯾﺮﺗ ﻪﺸﯾر
ﻖﯿﻤﻋ يﺎﻫ يﺮﺗ
ﯿﺻﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دراد دﻮﺟو داﻮﻣ ﯽﯾوراد ﺖ
. عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا
ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ناﺪﻧزﺮﻓ ﻦﯾا رد ﯽﺘﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
؛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ
،دﻮﺧ ﻦﯾﺪﻟاو ﺎﺑ دﻮﺧ ﻖﺣ ار داﻮﻣ فﺮﺼﻣ
ﺪﻨﻧاﺪﺑ . ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد ناﺪﻧزﺮﻓ يور ﺮﺑ ﺮﯿﺧا
كﺎﯾﺮﺗ فﺮﺼﻣ ضراﻮﻋ ﯽﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ رﺪﻗ يور ﺮﺑ داﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﯿﺛﺄﺗ مﺪﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻪﮐ يژﺮﻧا و رﺎﮐ ت
ﯽﻣ ،ﺪﻧراد داﺮﻓا ﺪﻫد ﺮﯿﯿﻐﺗ ار نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻦﯾا ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
) 25 ( . دﻮﺟو مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا و ﯽﺷزﻮﻣآ تﻼﺧاﺪﻣ ،هزﻮﺣ ﻦﯾا رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ناور ﯽﻧﺎﻣرد ﻫ دﺎﺘﻌﻣ ﺪﻟاو ياراد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ رد ﯽﻫوﺮﮔ يﺎ
، ﻪﺑ زﺎﯿﻧ
ﯽﺑﺎﯾزرا و ﯽﻨﯿﺑزﺎﺑ دراد ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺎﻫ
. ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻄﯿﺣ ﻦﯾا رد
،
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﻣ ﻞﮑﺸﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
:ﻊﺑﺎﻨﻣ
1- Solhi M, Abolfathi M. The effect of education about prevention of addiction through health belief model (HBM) on knowledge and perceptions of high school students in Saveh. Health Education and Health Promotion. 2013; 1(2): 31- 40.[Persian]
2- Young SE, Corley RP, Stallings MC, Rhee SH, Crowley TJ, Hewitt JK. Substance use, abuse and dependence in adolescence: prevalence, symptom profiles and correlates. Drug Alcohol Depend. 2002; 68(3): 309-22.
3- Solis JM, Shadur JM, Burns AR, Hussong AM. Understanding the diverse needs of children whose parents abuse substances. Currt Drug Abuse Rev. 2012; 5(2): 135-47.
4- Gunning M, Sussman S, Rohrbach LA, Kniazev V, Masagutov R. Concurrent predictors of cigarette and alcohol use among US and Russian adolescents. J Drug Edu. 2009; 39(4): 385-400.
5- Fals-Stewart W, Fincham FD, Kelley ML. Substance-abusing parents' attitudes toward allowing their custodial children to participate in treatment: a comparison of mothers versus fathers. J Fam Psychol. 2004; 18(4): 666-71.
6- Down R, Willner P, Watts L, Griffiths J. Anger management groups for adolescents: A mixed-methods study of efficacy and treatment preferences. Clin Child Psychol Psychiatry. 2011; 16(1): 33-52.
7- Walter HJ, Vaughan RD, Cohall AT. Risk factors for substance use among high school students: Implications for prevention. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1991;30(4):556-62.
8- Bahreini-Borujeni M, Ghaedamini Harouni Gh.R, Saedzadeh HR, Sepehri Borujeni K. Examination of the four effectiveness methods of preventive from drug abuse on changing attitude towards drug abuse in the high schools boys.
J Shahrekord Univ Med Sci. 2014; 16(2): 43-51. [Persian]
9- Zeinali A, Vahdat R, Garadingeh K. The relationship between parenting style and addiction susceptibility in children.
J Family Res. 2010;6(23):335-52. [Persian]
10- Churchill W. Future Directions with Treatment, Training, and Research. In: Selekman MD, Beyebach M. Changing Self-Destructive Habits: Pathways to Solutions with Couples and Families; New York: Routledge; 2014, 309.
11- Afifi M. Positive health practices and depressive symptoms among high school adolescents in Oman. Singapore Med J. 2006; 47(11): 960-6. [Persian]
12- Glasman LR, Albarrac?n D. Forming attitudes that predict future behavior: a meta-analysis of the attitude-behavior relation. Psychol Bul. 2006; 132(5): 778-882.
13- Carroll KM, Ball SA, Martino S, Nich C, Babuscio TA, Nuro KF, et al. Computer-assisted delivery of cognitive- behavioral therapy for addiction: a randomized trial of CBT4CBT. Am J Psychiatry. 2008; 165(7): 881-8.
14- Chiesa A, Serretti A. Mindfulness based cognitive therapy for psychiatric disorders: a systematic review and meta- analysis. Psychiatry Res. 2011; 187(3): 441-53.
15- Robabeh S Md, Jafar MM Md, Sharareh H Md, Maryam HR Md, Masoumeh E Ma. The Effect of Cognitive Behavior Therapy in Insomnia due to Methadone Maintenance Therapy: A Randomized Clinical Trial. Iran J Med Sci.
2015; 40(5): 396-403.
16- Watkins KE, Hunter SB, Hepner KA, Paddock SM, de la Cruz E, Zhou AJ, et al. An effectiveness trial of group cognitive behavioral therapy for patients with persistent depressive symptoms in substance abuse treatment. Arch Gen Psychiatry. 2011; 68(6): 577-84.
17- Bahrami Ehsan H. Addiction and process of prevention. Tehran: Samt Inc; 2004. [Persian]
18- Carroll , Kathleen . A Practical Guide cognitive-behavioral therapy drug abuse . Abbas Bakhshipor and Shahram Mohammad Khani. Tehran , Press Espand art( 1998).68-84.
.
19- Straussner SLA, Fewell CH (eds.). Children of substance-abusing parents: Dynamics and treatment. New York:
Springer publishing company; 2011.
20- Botvin GJ, Griffin KW. School-based programmes to prevent alcohol, tobacco and other drug use. Inl Rev Psychiatry. 2007; 19(6): 607-15.
21- Cuijpers P, Jonkers R, de Weerdt I, de Jong A. The effects of drug abuse prevention at school: the ‘Healthy School and Drugs’ project. Addiction. 2002; 97(1): 67-73.
22- Eisen M, Zellman GL, Murray DM. Evaluating the Lions–Quest “Skills for Adolescence” drug education program:
Second-year behavior outcomes. Addic behav. 2003; 28(5): 883-97.
23- Rahnavard Z, Mohammadi M, Rajabi F, Zolfaghari M. An educational intervention using health belief model on smoking preventive behavior among female teenagers. Hayat. 2011; 17(3): 15-26. [Persian]
24- Kumpfer KL. Outcome measures of interventions in the study of children of substance-abusing parents. Pediatrics.
1999;103(5 Pt 2): 1128-44.
25- Ekhtiari H. Guide to understanding and treatment of addiction in Iran. Tehran: Arjmand; 2012. [Persian]
