زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ ICT
ﺮﺘﮐد
ﯽﺟﺰﯾد هﺮﯿﻨﻣ
1
يرﺪﺑ شوﺮﻔﺑﺎﺘﮐ شرآ 2
هﺪﯿﮑﭼ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺚﺤﺑ ،هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ ﻪﻫد رد ﻪﮐ ﯽﻤﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا هﮋﯾو ﻪﺑ .
هار يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣاﻮﺟ ﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ
هﺮﻬﺑ و لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾا
يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ سﺮﺘﺳد رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺮﺘﻬﺑ يﺮﯿﮔ ﺶﻘﻧ ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ار ﯽﻤﻬﻣ .
يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ رد ) ICT
تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ (
ﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻌﺑ رد ار ﯽﻓﺮﮕﺷ تﻻﻮﺤﺗ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺮﺛﺎﺘﻣ ار يﺮﺸﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﯽﻋﺎ
ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ .
هدﺮﺘﺴﮔ رﺎﺛآ ICT لﺎﻐﺘﺷا و رﺎﮐ رﺎﺘﺧﺎﺳ عﻮﻧ ﺮﺑ يا
ﻪﻤﻫ رد ﻪﮐ دراد ي
ار لﺎﻐﺘﺷا حﻮﻄﺳ يدﺎﯾز تﻻﻮﺤﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺧ ﺖﺳد
ﺖﺳا هدﺮﮐ .
يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺑ
ﺰﯿﻧ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ
ﺟ رد ﻞﻏﺎﺸﻣ ﺖﯿﻫﺎﻣ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻮ
،رﺎﮐ ﯽﺘﺨﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ار ﻊﻣا
ﺎﭘﺎﻧ ،نﺪﺷ ﺮﺗ يﺮﮑﻓ لﻮﺤﺘﻣ ،ﻞﻏﺎﺸﻣ نﺪﺷ ﺮﺗ ﯽﺼﺼﺨﺗ و نﺪﺷ ﺮﺗراﺪﯾ
ﺖﺳا هدﺮﮐ .
ﻦﯾا رد
زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ﺎﺘﺳار ICT
رد 20 ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ ﯽﻧﺎﻣز ي هزﺎﺑ رد OECD
2000 ﺎﺗ 2014 يﺎﻫ هداد لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺖﺳا ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ .
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دروآﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮐ ﺪﻫد
ﻪ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ICT رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ .
ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جرﺎﺨﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﺰﯿﻧ شزﻮﻣآ جرﺎﺨﻣ و ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ .
و ژا ه يﺎﻫ يﺪﯿﻠﮐ يروﺎﻨﻓ: تﺎﻋﻼﻃا و لﺎﻐﺘﺷا،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﮐ،نﺎﻧز
يﺎﻫرﻮﺸ هداد،OECD
يﺎﻫ ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ
يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ :JEL
، C23 ،E24 .D83
1.
،رﺎﯾدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ ﺪﺣاو ،دﺎﺼﺘﻗا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺰﯾﺮﺒﺗ دازآ ﺳا
،ﯽﻣﻼ ناﺮﯾا ،ﺰﯾﺮﺒﺗ mdizaji@yahoo.com
، dizaji@iaut.ac.ir
2 . هوﺮﮔ ،ﯽﻟﻮﭘ دﺎﺼﺘﻗا يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺣاو ،دﺎﺼﺘﻗا
هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻦﯾوﺰﻗ دازآ
،ﯽﻣﻼﺳا ناﺮﯾا ،ﻦﯾوﺰﻗ arashkbadri@gmail.com
ص ص : 93 - 73
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ : 01 / 08 / 95
شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ : 21 / 03 / 96
ﻣﺪﻘﻣ ﻪ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ﯽﮑﯾ
،ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺖﺳا رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺚﺤﺑ
.
و ﺪﺷر و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯾﺎﺿر ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﭘ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ )
ﯽﯾاﺪﺧ و ﺖﺳودﺮﻬﭙﺳ
،1
2013
، 41 - 49 .(
ﺘﺷا ﺶﻘﻧ ﯽﮔﺪﻧز ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ رد لﺎﻐ
ﻮﻧﺎﮐ ار نآ ناﻮﺗ ﯽﻣ و ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ رﺎﮑﻧا نﺎﺴﻧا ن
دﻮﻤﻧ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﻧﺎﺴﻧا تﺎﻃﺎﺒﺗرا .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ،ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ﯽﻤﯿﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،نﺎﻧز ﺪﯾدﺮﺗ ﯽﺑ ﺪﻧراد . لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد و ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ هوﺮﮔ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ نﺎﻧز
ﺮﺛﻮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ نآ ﺮﺑ .
يﺎﻫ هوﺮﮔ ﺎﺑ يﺮﺛﻮﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﯿﻈﻋ هوﺮﮔ ﻦﯾا
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ رد ار ﯽﻟﺎﻌﻓ ﺶﻘﻧ ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ و ﯽﺼﺨﺷ ﻒﯾﺎﻇو ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﺪﻧراد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا نآ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ .
هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ و سﺎﺴﺣ رﺎﯿﺴﺑ ﺶﻘﻧ نﺎﻧز
راد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد يا ،ﻪﻌﻣﺎﺟ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور ﻊﯾﺮﺴﺗ ياﺮﺑ نﺎﻧآ ،ﺪﻧ
ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ﯽﻤﻬﻣ و يﺪﺟ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ .
ﺮﯿﺴﻣ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
وﺮﮔ رد ﻢﻟﺎﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺎﺠﯾا تروﺮﺿ ﻪﮐ ﺪﻧا هدﺮﺑ ﯽﭘ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﺑ ؛ﺪﻧراد راﺮﻗ هﺪﻧزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺮﺛﻮﻣ و لﺎﻌﻓ نﺎﻧز دﻮﺟو )
،هداﺰﯿﻠﻋ 1389
، 51 .(
ﺚﺤﺑ ،نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﻪﻌﺳﻮﺗ رﺎﻨﮐ رد ،ﺮﮕﯾد ﯽﯾﻮﺳ زا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ و نﺪﺷ ﯽﻧﺎﻬﺟ )
(ICT ﯽﻃ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ2
دﺎﻌﺑا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ ﯽﯾاﺪﺟ ءﺰﺟ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ ﻧا ﻪﺘﺸﮔ لﺪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪ
)
،ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ و ﯽﻤﯿﻤﺻ 1393
، 56 .(
هزوﺮﻣا يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا ﺎﺑ
فﺎﻄﻌﻧا و ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ يﻻﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ و ﺖﻗد رد يﺮﯾﺬﭘ
هﺪﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﻣا
ﺖﺳا ) ،ﯽﺘﻤﻌﻧ و ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ 1392
، 40 .(
شﺮﺘﺴﮔ ﺮﺑ ﻊﯿﺳو ترﻮﺻ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﯾﺪﺟ تﻻﻮﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﮋﯾو ﻪﺑ ICT
ﺎﺗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺪﻧزرو ﯽﻣ ﺪﯿﮐ
)
3ﺲﻧﺮﺑ ، 2007 .(
ﺮﺛا هﻮﺤﻧ صﻮﺼﺧ رد
يراﺬﮔ ﯽﺳرﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ نآ يراﺬﮔ ﺮﺛا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ اﺪﺘﺑا ﺖﺳا مزﻻ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑICT
دﻮﺷ . ﺮﺛا
ICT
ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺿﺮﻋ و ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﻤﺳ ود ﺮﻫ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺪﺷر ،ﻪﺿﺮﻋ فﺮﻃ رد هﺮﻬﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ نآ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ و ICT
و ير
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﯿﻧ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﻤﺳ زا و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
1 .Sepehrdoust and Khodaee
2 . Information and Communication Technology 3 . Brans
دﻮﺷ ﯽﻣ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﯾاﺰﻓا .
هﺎﮕﻨﺑ ﮏﯾ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ يﺎﻫ هدﺎﻬﻧ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ يدﺎﺼﺘﻗا )
(C
رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ، )
(L
ﺮﮕﯾد و
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ عاﻮﻧا )
(K
ﺖﺳا رﻮﺑﺰﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ،دﻮﺷ ضﺮﻓ :
)
1 ( Qt=At f(Ct ,Lt , Kt)
Qt ﺖﺳا ﻞﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﯾ هدوﺰﻓا شزرا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ .
شزرا ﺶﯾاﺰﻓا ،قﻮﻓ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻖﺒﻃ
ا ا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ هدوﺰﻓ تﺎﻃﺎﺒﺗر
Ct) ﻦﯾا تاﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ(
ﺪﻫد ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﻞﮐ هدوﺰﻓا شزرا ،ﺶﺨﺑ .
و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و هدﻮﺑ راﺬﮔ ﺮﺛا تﺎﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد Ct
ﺪﺷر ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﺎﻫﻻﺎﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷر ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ ICT
دﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ ار تﺎﻣﺪﺧ و .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺶﺨﺑ ﺮﯾﺎﺳ رد ﻦﯾﻮﻧ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﻧاد ﺎﻘﺗرا ﺐﺒﺳ صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ICT
يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻖﯾﺮﻃ زا و هﺪﺷ ﺎﻫ At
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ )
،ﮏﻟﺮﺳ
1391 : 83 .(
ﺚﺤﺑ رد يدﺎﯾز يﺎﻫ اد دﻮﺟو لﺎﻐﺘﺷا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ يروﺎﻨﻓ ﺮﺛا درﻮﻣ
در . نﻮﻣزآ
ﻮﻟﻮﺳ يﻮﮕﻟا ﯽﺑﺮﺠﺗ و1
حﺮﻃ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺪﺷر اﺰﻧورد ﺮﻣور ﻂﺳﻮﺗ )2
1986 ( سﺎﮐﻮﻟ و )3
1988 ( زا
ﯽﻣ داد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ،ﺖﺳا ﻪﺻﺮﻋ ﻦﯾا رد ﻢﻬﻣ تﻻﻮﺤﺗ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا ناﻮﺗ
رد يراﺬﮔ
ﻪﺻﺮﻋ رد ار يروﺎﻨﻓ و يروآﻮﻧ ﺪﺷر ناﺰﯿﻣ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﯿﻘﺤﺗ شﺮﺘﺴﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
داد . ﯽﻣ يروﺎﻨﻓ زا ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻫﺎﮐ ار رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻖﯾﺮﻃ
دراﺬﮕﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ و هداد و
ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ راﺰﺑا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد
دﺰﻤﺘﺳد يوﺮﯿﻧ
،رﺎﮐ دﺎﺠﯾا ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﻠﻐﺷ و ﺪﯾﺪﺟ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯿﮐﺮﺗ نﻼﻏﺎﺷ دﻮﺷ . ود
يروآﻮﻧ يﺪﻨﯾآﺮﻓ و4
يﺪﯿﻟﻮﺗ زا5
ود ﻖﯾﺮﻃ ﺮﺑ ﺘﺷا لﺎﻐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻣ ﺪﻧراﺬﮔ . زا ﮏﯾ فﺮﻃ يروآﻮﻧ
يﺪﻨﯾآﺮﻓ زا
ﻖﯾﺮﻃ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ ﺚﻋﺎﺑ6
ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﯽﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ياﺮﺑ فﺮﻃ زا و دﻮﺷ
1 . Solow
2 . Romer 3 . Lucas
4 . Process Innovation 5 . Product Innovation 6 . Displacement
ﯽﻧاﺮﺒﺟ رﺎﺛآ ﻖﯾﺮﻃ زا يﺪﯿﻟﻮﺗ يروآﻮﻧ ،ﺮﮕﯾد ﺎﺑ1
ﻖﻠﺧ ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻠﻐﺷ ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا يﺎﺿﺎﻘﺗ يوﺮﯿﻧ رﺎﮐ ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻘﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﺛا ود ﻦﯾا ،يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﮐ هﺎﮔﺪﯾد زا ﻪﺴﯾﺎ
هﺎﮕﻨﺑ رﺎﺘﻓر ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻟﺎﺴﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﯿﺒﺗ ياﺮﺑ و ﺪﻧﻮﺷ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
دﻮﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ و ICT
) ،يﺪﺳا و هداز دﻮﻤﺤﻣ 1384
.(
ﺮﯿﺛﺎﺗ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺮﮕﯾد ﯽﻫﺎﮕﻧ زا زا ار لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
3 راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﮕﯾد ﻪﯾواز
داد . تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،لوا ﺑ هدوﺰﻓا شزرا ﺎﺑ ICT
ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻻﺎ
دﻮﺷ يراﺰﻓا ﺖﺨﺳ و يراﺰﻓا مﺮﻧ ﺶﺨﺑ رد رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
ﯽﯾاز لﺎﻐﺘﺷا ،مود
ICT
دراد ﺮﮕﯾد ﻊﯾﺎﻨﺻ تاﺪﯿﻟﻮﺗ رد هدﺎﻬﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﯿﺛﺎﺗ .
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ICT
شوﺮﻓ زا ﺲﭘ تﺎﻣﺪﺧ و شوﺮﻓ ،ﻊﯾزﻮﺗ ،ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ﻞﯿﻬﺴﺗ صﻮﺼﺧ رد فﺮﮕﺷ ﺎﮐ ﺶﻘﻧ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﻫﻻ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺺﺼﺨﺘﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ بﺬﺟ رد ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ .
ﻦﯾا ﯽﯾاز لﺎﻐﺘﺷا ﺖﯿﻓﺮﻇ ،مﻮﺳ
ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ دﺎﺠﯾا و يروﺎﻨﻓ .
يﺮﯾﺬﭘ عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ICT
ﯾا ،ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ يﻻﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ دراد ار ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦ
دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ و ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻠﻐﺷ .
تﺎﻣﺪﺧ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫرازﺎﺑ عﻮﻧ ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺗ هﺪﻤﻋ
،ﻊﯾﺮﺴﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺎﺑ اﺮﯾز ،ﺖﺳا رو هﺮﻬﺑ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﮐ يرو هﺮﻬﺑ ،ﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﻧازرا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ي
ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫﻻﺎﮐ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻌﻗاو يﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا . يﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ،شوﺮﻓ زا ﺲﭘ تﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ﻖﻠﺧ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﻣﺪﺧ عﻮﻧ ﻦﯾا
ﺖﺳا هﺮﯿﻏ و يزﺎﺠﻣ يﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ و ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ،ﯽﺗاردﺎﺻ تﺎﻣﺪﺧ )
،ﻪﻗرﺪﺑ 1385
، 68 .(
تﺎﯾﺮﻈﻧ و ﺎﻫ شﺮﮕﻧ ي ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﻬﻨﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
ﯽﻣ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ دﻮﺒﻧ رد ،نآ زا ﺲﭘ و ﺪﻣﺎﺠﻧﺎﯿﺑ لﺎﻐﺘﺷا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻨﻫﺎﮐ ﯽﻫدزﺎﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،يروآ ﻦﻓ .
ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ،ور ﻦﯾا زا
ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ .
وﺮﯿﭘ ﺎﻣا يروآ ﻦﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﺑ و ﺖﺴﯿﻧ هﺪﻨﻫﺎﮐ هدزﺎﺑ نﻮﻧﺎﻗ
ﯽﭘ رد ار يرﺎﮑﯿﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ و ،لﺎﻐﺘﺷا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ لﺎﻘﺘﻧا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد )
،ﯽﻧﺎﻀﻣر و يرﺎﺸﻓا 1385
، 24 .(
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ زا هﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ يرﺎﮑﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،دﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ ﻦﻓ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ و ﺖﺳا ارﺬﮔ ،يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺪﻧادﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ زﺎﺑ ار رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ،يروآ
. ﺮﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ
1 . Compensation Effects
ﯽﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ يروآدﺮﮔ ي هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ار رازﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘﺎﻧ ﺶﻣﺮﻧ ﻢﻫ ﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ زا ﺪﻨﻧاد . رد يرﺎﮑﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺗاﺮﯿﺛﺎﺗ يرو هﺮﻬﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يروآ ﻦﻓ و ﺶﻧاد ﺲﭘ
ﻦﯾا دﺎﺼﺘﻗا و ﺖﺳا ارﺬﮔ تاﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾا ﺎﻣا ؛ﺪﻧراد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ هرﺎﺑود ار نارﺎﮑﯿﺑ ﻪﮐ دراد ار ناﻮﺗ
ﺪﻨﮐ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻞﻏﺎﺷ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ )
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺲﯿﮐﻮﻟ ،1
2009
، 84 .(
ﻦﯾا رد و دراد ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺮﺑ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺎﯾ يﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ تاردﺎﺻ ﻢﻬﺳ ،ﯽﺘﺑﺎﻗر ترﺪﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ار ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ درﻮﻣ
اﺰﻓا ﺰﯿﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾ
)
،نازوﺮﯿﻓ و يﺪﻫاز 1387
، 70 .(
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﻣا
ﺮﻫﺎﻣ ﺮﯿﻏ و ﺮﻫﺎﻣ ﺚﯿﺣ زا ﻦﯿﻠﻏﺎﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ و رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ نآ ﺮﺛا ،يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ . لﺎﻐﺘﺷا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ لﺎﻐﺘﺷا ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﯾاﺰﻓا و راﺪﯾﺎﭘ لﺎﻐﺘﺷا ﺪﺷر ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد
ﺪﯾﺎﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻫﺎﻣ و ﺺﺼﺨﺘﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ يﺮﯿﮕﯿﭘ درﻮﻣ يروﺎﻨﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺎﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر يﺎﻀﻓ ﺶﯾاﺰﻓا رد يﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻦﯾا ياﺮﺟا ﻪﮐاﺮﭼ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ و يروﺎﻨﻓ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﯽﻠﺧاد رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ،ﯽﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يدﺎﺼﺘﻗا راﺪﯾﺎﭘ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﺰﯿﻬﺠﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﯿﻘﺤﺗ )
،يﺮﮕﺴﻋ و ﯽﺟوزا 1384
.(
مزﻻ هﺪﺷ ﺐﺒﺳ لﺎﻐﺘﺷا و يرو هﺮﻬﺑ يﺎﻘﺗرا رد يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ
ﯽﻠﺻا ﻞﻠﻋ زا يرﺎﺠﺗ يﺎﮐﺮﺷ و ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ يروﺎﻨﻓ و ﮏﯾژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ فﺎﮑﺷ دﻮﺟو ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﺎﻫ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ دﺎﺠﯾا .
،يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﻣا
ﯿﮐﺮﺗ و رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ نآ ﺮﺛا ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﻫﺎﻣ ﺮﯿﻏ و ﺮﻫﺎﻣ ﺚﯿﺣ زا نﻼﻏﺎﺷ ﺐ
.
يﺎﻫ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ماﺪﺨﺘﺳا ﺎﺑ مﺎﮕﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ و تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ دور ﯽﻣ ﻻﺎﺑ هدﺮﮐ ﻞﯿﺼﺤﺗ و ﺮﻫﺎﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ،ﺮﺑ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ و هﺪﯿﭽﯿﭘ )
و يﺪﻫاز
،نازوﺮﯿﻓ 1387
، 73 .(
هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻦﯾا ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﮐ ﺖﺳا
يﺮﯿﮔ رﺎﮑﺑ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺮﻫﺎﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧرد يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻫدزﺎﺑ خﺮﻧ رد ﺶﯾاﺰﻓا تﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ و هدﺎﻔﺘﺳا رد ﺮﻫﺎﻣ و هدﺮﮐ ﻞﯿﺼﺤﺗ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯾﺰﻣ و يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺖﺳا نآ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾﺎﻫ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﻦﯿﻨﭼ زا هﺪﻣآﺮﺑ )
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﺴﯾرﻮﻣ ،2
2001
، 245 .(
د ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺮﮐذ ر
ﺪﻌﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ و ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺢﻄﺳ لﺎﻐﺘﺷا رد رازﺎﺑ
،رﺎﮐ
ﻢﯿﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ ﺗوﺎﻔﺘﻣ دراد دﻮﺟو ﯽ .
شور زا ،رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﻊﺑﺎﺗ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻣا
ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻨﯾﺰﻫ يزﺎﺳ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﯾ دﻮﺳ يزﺎﺳ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ددﺮﮔ
. ندﺮﮐ ﻞﻗاﺪﺣ شور رد
1 . Loukis et al.
2 .Morrison et al.
ﺑﺎﺗ رد ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻرد ،دراﺪﻧ ﯽﺗروﺮﺿ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﯾاﺮﺷ دﻮﺟو ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﯾﺎﺑ دﻮﺳ ﻊ
ﺪﺷﺎﺑ راﺮﻗﺮﺑ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﺑﺎﻗر .
ﻢﻫ ﻪﺑ دﻮﺳ ﻊﺑﺎﺗ ندﺮﮐ ﺮﺜﮐاﺪﺣ شور زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺿﺎﻘﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻦﯿﻨﭼ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻊﺑﺎﺗ ندﺮﮐ ﻞﻗاﺪﺣ شور زا ﻪﮐ ﯽﻌﺑﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﯿﻗ ﻊﺑﺎﺗ ﺪﯾآ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺖﺳا لﻮﺼﺤﻣ راﺪﻘﻣ ﻊﺑﺎﺗ ،ﺪﯾآ
) ،ﯽﺘﻤﻌﻧ و ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ 1392
، 41 .(
ﯽﻠﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ :
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﻣرآ )
1394 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺮﺑ ار ICT
ﯽﻧﺎﻣز ي هزﺎﺑ رد رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ 2005
ﺎﺗ 2012 و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا ﯽﺒﺨﺘﻨﻣ رد
ﺪﻧا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻬﺟ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ .
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺚﻋﺎﺑ ICT
ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺶﯾاﺰﻓا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا
دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ .
ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ و ﯽﻤﯿﻤﺻ )
1393 ( ﺮﺛا هزﺎﺑ رد ار ناﺮﯾا يا ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ ﻊﯾﺎﻨﺻ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑICT
ﯽﻧﺎﻣز 1385 ﺎﺗ 1388 ﺪﻧا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد شور زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ا ﺺﺼﺨﺘﻣ يﺎﻫوﺮﯿﻧ و رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﻞﮐ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑICT
ﺮﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا هدﺎﺳ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻗدﺎﺻ )
1392 ( ﺮﺛا ﯽﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﺑ ي ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺑ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﺑ ICT
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮﯾا لﺎﻐﺘﺷا .
ﺺﺧﺎﺷ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺳا لﺎﻐﺘﺷا يور ﺮﺑ ICT
.
ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﻧاﺮﺳ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻠﺧاد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﯽﺘﻤﻌﻧ و ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ )
1392 ( ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺛا
ﺮﺑ ICT لﺎﻐﺘﺷا ﻞﮐ يوﺮﯿﻧ رﺎﮐ و يوﺮﯿﻧ
رﺎﮐ ﯽﻨﻓ ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
يﺎﻫ هداد درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﻊﯾﺎﻨﺻ يا ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ
نﺎﺘﺳا ناﺮﻬﺗ ) 100 ﺖﻌﻨﺻ رد يﺎﻫﺪﮐ رﺎﻬﭼ ISIC
ﯽﻤﻗر ( و ﯽﻃ هرود ي ﯽﻧﺎﻣز 1385 ﺎﺗ
1388 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ . رد ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﺸﮐ ﯽﻨﯿﺸﻧﺎﺟ ﺖﺑﺎﺛ
و شور ﻞﻗاﺪﺣ يزﺎﺳ
ﻪﻨﯾﺰﻫ ي هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ و ﻪﺑ يﺎﺟ ﺮﯿﻐﺘﻣ يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا زا
رﺎﻬﭼ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺸﻧﺎﺟ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻪﺠﯿﺘﻧ ي ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺮﯿﺛﺎﺗICT ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻞﮐ
و لﺎﻐﺘﺷا يوﺮﯿﻧ ﻨﻓ ﯽ دراد .
ﮏﻟﺮﺳ ) 1391 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار يﺰﮐﺮﻣ نﺎﺘﺳا ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
يﺎﻫﺪﮐ رﺎﻬﭼ ISIC
ﻤﻗر ﯽ ﯽﻧﺎﻣز ي هزﺎﺑ رد 1379
ﺎﺗ 1387 ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و يﺰﮐﺮﻣ نﺎﺘﺳا ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻞﮐ ﺮﺑ ICT
ﻧ و ﻦﯿﺴﻨﮑﺗ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ،ﺮﻫﺎﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ياراد سﺪﻨﻬﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا هدﺎﺳ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ .
يدﻮﻤﺤﻣ و يدﻮﻤﺤﻣ )
1390 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﺑ ناﺮﯾا تﺎﻣﺪﺧ ﺶﺨﺑ لﺎﻐﺘﺷا يور ار ICT
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا هرود ياﺮﺑ ARDL
1350 ﺎﺗ 1385 ﺪﻧا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
راد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا زا ﯽﮐﺎﺣ ﺮﺑ ICT
ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا و هدﻮﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺶﺨﺑ لﺎﻐﺘﺷا
ﺖﯿﻤﻫا ﺖﺳا لﺎﻐﺘﺷا ﺚﺤﺑ رد ICT
.
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻗﺮﺑ )
1390 ( نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا يا ﻪﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﯾﺎﻀﻓ ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
رد رﻮﺸﮐ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد 30
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﺘﺳا .
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ
توﺎﻔﺗ ﻪﻨﯿﻣز رد يدﺎﯾز يﺎﻫ ﻪﯾﺎﭘ ي
ﺑ يا نﺎﺘﺳا ﻦﯿﺑ لﺎﻐﺘﺷا ندﻮ ﺶﺨﺑ رد رﻮﺸﮐ يﺎﻫ
يﺎﻫ
دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ .
راﺪﻣﺎﻧ ) 1389 ( يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ دورو ﺎﺑ ار نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﻦﯾﻮﻧ .
دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﻧز لﺎﻌﻓ ﺶﻘﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺻﺮﻋ رد ن
.
ﯽﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ و ﯽﺟﺰﯾد )
1388 ( نﺎﻧز يرﺎﮐ ﯽﮔﺪﻧز ﺮﺑ ار يرﺎﺠﺗ يزﺎﺳ دازآ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﺑ
يﺎﻫ هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا 74
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻢﯿﻤﻌﺗ يﺎﻫ روﺎﺘﺸﮔ شور سﺎﺳا ﺮﺑ و نﺎﻬﺟ ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ
)
(GMM
ﯽﻧﺎﻣز هرود رد 2006
- 1990 ﺪﻧا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﺳ دازآ ﻪﮐ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫ رﻮﺸﮐ رد يرﺎﺠﺗ يز
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يزروﺎﺸﮐ و ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ ﺶﺨﺑ رد ﺎﻫ نآ ﺖﮐرﺎﺸﻣ و هﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ .
ﯽﻣﻼﻏ و يرﻮﻧﻮﺑا )
1388 ( ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺪﻧور ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
ﺻ ﺶﺨﺑ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻢﻬﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نادﺮﻣ ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮﯾا ﺖﻌﻨ
.
ﺎﺑ ﺎﻫ نآ يﺎﻫ هﺎﮕﻨﺑ زا يﺮﺗ ﺶﯿﺑ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﯽﻌﯾﺎﻨﺻ رد ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺳا ﺮﺗ ﺶﯿﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ هرادا ﯽﺻﻮﺼﺧ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .
يرﻮﻧ و داﮋﻧ ﯽﻟﻮﺳر )
1388 ( ﺮﺛا يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ ﯽﻃ ناﺮﯾا لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
يﺎﻫ 1385 - 1338 ﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرادﺮﺑ يﺎﻄﺧ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺖﻓﺎﯿﻫر شور زا هدﺎ )
(VECM
ﯽﺳرﺮﺑ
ﺪﻧا هدﺮﮐ . ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ رد ﺎﻣا دراد لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا ،تﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ رد ICT
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،هدﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻦﯾا تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رد ناﺮﯾا رد ﺮﻫﺎﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﺮﺑ ICT
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﻫﺎﻣ ﺮﯿﻏ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﺮﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ،تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ .
ﻠﻣ هداز ﮏ ) 1387 ( ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ ﺶﻘﻧ دﺪﻌﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳا . ﻢﻬﺳ ﺰﯿﻧ و رﻮﺸﮐ دﺎﺼﺘﻗا رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻊﻧاﻮﻣ و ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد يو
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ار ﻞﻏﺎﺷ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد ﺎﻫ نآ .
ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺑ مزﻻ يﺎﻫ شزﻮﻣآ و ﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺪﯾﺎﺑ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻧز ياﺮ
دﻮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﺳﺎﯿﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا رﻮﻣا رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﺘﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ .
يﺮﯿﺷ و هدازآ ﻒﯾﺮﺷ )
1387 ( ﺮﺛا شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﯾا لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ - ﯽﻧﺎﻣز ي هرود رد ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ 1373
ﺎﺗ 1382 ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
شﺮﺘﺴﮔ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺚﻋﺎﺑ ICT
ﺪﺷر لﺎﻐﺘﺷا رد دﺎﺼﺘﻗا ناﺮﯾا هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
شﺮﺘﺴﮔ هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد يرو هﺮﻬﺑ و لﺎﻐﺘﺷا ﺪﺷر ،ICT
ردICT
هرود ﻣ درﻮ
ﺖﺳا رﻮﺸﮐ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﮐ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
ﯽﻧﺎﻀﻣر و يرﺎﺸﻓا )
1385 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺑ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺎﺑ نﺎﻧ
ﻦﯿﺑ ﯽﻌﻄﻘﻣ يﺎﻫ هداد 72
ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻬﺟ ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ICT
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﺎﻧز يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ خﺮﻧ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ .
هدازدﺎﻤﻋ و نارﺎﮑﻤﻫ ) 1385 ( ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا هداد يﺎﻫ 47 رﻮﺸﮐ ﯽﻃ لﺎﺳ يﺎﻫ 1382 -
1379 ﺮﯿﺛﺎﺗ هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
ﺪﻧا . ﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾ و ﺖﺒﺜﻣ يﺮﺛا يارادICT
ﺎﻨﻌﻣ رد لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ راد 47
رﻮﺸﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ و رد لﺎﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ دراد .
ﯽﻧﺎﺒﯿﺷ و يرﺎﺸﻓا )
1383 ( ﺮﺛا ﺎﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺎﻫ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ و نﺎﻧز هﺎﮕﯾﺎﺟ ﺮﺑ ار IT
ياﺮﺑ ﯽﻌﻄﻘﻣ يﺎﻫ هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا 72
ﻞﻗاﺪﺣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻬﺟ ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ
ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﺪﻧا هدﺮﮐ
. ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﻄﺧ ﺮﯿﻏ ي ﻪﻄﺑار ﮏﯾ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
دراد دﻮﺟو نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و يروﺎﻨﻓ .
ﺮﺛا زا ﺮﺗ يﻮﻗ نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺮﺑ يروﺎﻨﻓ ﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ يﺎﻘﺗرا ﺮﺑ نآ .
ﯽﺟرﺎﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ :
ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ )1
2015 ( ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
تاﺮﺛا هوﺮﮔ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﯽﻠﻐﺷ يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ و لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
20 ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺰﮐﺮﻤﺗ رﻮﻃ
زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ تاﺮﯿﺛﺎﺗ يور ﺮﺑ صﺎﺧ ﻦﯿﺷﺎﻣ
تﻻآ ﻢﻋا ICT
ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ يﺎﻫ ﮏﯿﻨﮑﺗ و ﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد زا .
نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺖﺳا دﻮﺟو ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ICT
ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﻐﺷ يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ نﺪﻣآ
1 . The World Bank Group
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا .
ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ ﺖﻟود ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد
ﺪﻨﺸﺨﺑ ﻊﯾﺮﺴﺗ ار ﺪﻧور ﻦﯾا ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
ﻦﮑﯿﻟﺎﮔ و ﻦﯿﺘﺳﺎﻓ )1
2014 ( تاﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻧﺎﻣز ي هزﺎﺑ رد اﺪﻧآور رﻮﺸﮐ رد لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
1985 ﺎﺗ 2014 اﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﺪﻧا هداد ر
. ﻪﮐ ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ياﺮﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد رﻮﺸﮐ ﻦﯾا لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ ياﺮﺑ ار مزﻻ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ و ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﻟود لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺟرﺎﺧ ﺪﻨﮐ ﻢﻫاﺮﻓ 2
.
ﯽﯾاﺪﺧ و ﺖﺳودﺮﻬﭙﺳ )3
2013 ( ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﺮﯿﺛﺎﺗ
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
16 رﻮﺸﮐ
ﯽﻣﻼﺳا ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﺨﺘﻨﻣ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد 4
2000 ﺎﺗ 2009 ﺪﻧا هدﺮﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ لﺎﻐﺘﺷا خﺮﻧ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ICT
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﺳرﺮﺑ .
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و يرﺎﮑﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﻓد )5
2012 ( ﻪﻄﺑار يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﻦﯿﺑ
راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ار لﺎﻐﺘﺷا و ICT
ﺖﺳا هداد .
يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ICT
يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻨﮐرﺎﮐ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ لﺎﻐﺘﺷا ﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ياراد
ICT
اراد ،ﺪﻧراد ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯿﻨﻣا ي
.
نﻮﺴﮑﯾد )6
2009 ( تاﺮﺛا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﮏﯾ رد ار رﺎﮐ و لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ .
رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺪﻨﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﺎﻫ ترﺎﻬﻣ و هﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ نآ ﺮﺑ راﺬﮔ ﺮﺛا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻢﻈﻨﻣ ﯽﺷزﻮﻣآ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻂﻘﻓ ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻪ .
ادرﻮﺑ )7
2009 ( ﺮﺛا يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ار ICT
15 تﺎﻣﺪﺧ و ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ
ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد نﺎﻤﻟآ 1991
ﺎﺗ 2005 هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ و هداد راﺮﻗ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ
1 . Faustin and Galican
2 . Foreign Direct Investment 3 . Sepehrdoust and Khodaee
4 . Organization of the Islamic Conference
5.Organization for Economic Co-operation and Development 6 .Dixon
7 .Burda
زا و ﺺﺼﺨﺘﻣ ناﺮﮔرﺎﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ و راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ICT
ﻦﯾا ﺎﻣا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﻫﺎﻣ
ﺖﺴﯿﻧ قدﺎﺻ هدﺎﺳ ناﺮﮔرﺎﮐ صﻮﺼﺧ رد ﻪﺠﯿﺘﻧ .
ﺎﻧﻮﺒﻣﺎﯿﮔ و لﺎﭼﺮﯿﺑ )1
2008 ( تاﺮﺛا ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد يﻮﮕﻟا يور ﺮﺑ ICT
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ نآ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ و ناﺮﮔرﺎﮐ ،ناﺮﯾﺪﻣ يرﺎﮐ .
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ نآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﮐ ﺪﻫد ﮔ ﯽﻣ ناﺮﯾﺪﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ICT
رد ناﺮﮔرﺎﮐ درﻮﻣ رد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾا ﺎﻣا دراﺬ
ﺪﻨﻫﺪﻧ ﻖﻓو ﺪﯾﺪﺟ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺎﻫ نآ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد و ﺖﺳا ﯽﻔﻨﻣ تﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ راﺮﻗ جاﺮﺧا ضﺮﻌﻣ رد و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد رﻮﻀﺣ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﭗﻣاﺮﮐ )2
2007 ( زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻧز هﺎﮔﺪﯾد و شﺮﮕﻧ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻨﻠﯾزﻮﯿﻧ ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ رد ICT
. نﺎﻧز ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
زا رﺎﮐ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻣ ﻪﻗﻼﻋ رﺎﯿﺴﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ترﻮﺻ رد و ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ICT
ﺪﻧزرﻮﺑ تردﺎﺒﻣ ﮏﯾدﺰﻧ ي هﺪﻨﯾآ رد نآ يﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻪﺑ ﻦﮑﻤﻣ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗ هﺎﺗﻮﮐ رد ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻤﺣا )3
2006 ( ﺎﻄﻣ رد ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ يا ﻪﻌﻟ ﺮﺑ ICT
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ شدﻼﮕﻨﺑ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا .
ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ ،هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﻫ نآ
ﺪﻧا هداد راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﯽﺷدﻼﮕﻨﺑ نﺎﻧز ﯽﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ار ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا .
دورو ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻤﺘﺟا رﺎﺘﻓر و ﯽﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ ICT
ﯽﺷدﻼﮕﻨﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎ
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ .
و رﺎﮐ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﻮﺧ صﺎﺧ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺮﺼﻋ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لﺎﺣ رﺎﺛآ ﺖﺳا مزﻻ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ يرﺎﯿﺴﺑ تﻻﻮﺤﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد ار لﺎﻐﺘﺷا لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺎﻫرﻮﺸﮐ .
ﺐﻠﻏا ،ﻪﺘﻓﺎﯾ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﺻﺎﺧ نﺎﺘﺳا ﺎﯾ دﺎﺼﺘﻗا زا ﯽﺸﺨﺑ رد لﺎﻐﺘﺷا ﺎﯾ ﻞﮐ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ كﺪﻧا و ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ رد ار ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺮﺑ ICT
ﺪﻧا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ لﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ .
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺑ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮ
رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
20 ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ
ﻪﺘﻓﺎﯾ دزادﺮﭙﺑ OECD
. هرﺎﺷا ﺮﯾز دراﻮﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ فاﺪﻫا ﺮﮕﯾد زا
دﺮﮐ :
1 .Birchal and Giambona
2 .Crump et .al 3 .Ahmed et all
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جرﺎﺨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ• ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
OECD
ﺮﺑ ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ• لﺎﻐﺘﺷا
رد نﺎﻧز ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ
OECD
جرﺎﺨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ• شزﻮﻣآ
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
OECD
ﺪﻧا هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﺮﯾز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ• :
• ICT
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
دراد ﺮﺛا OECD
.
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جرﺎﺨﻣ • ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
دراد ﺮﺛاOECD
.
لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ• ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
دراد ﺮﺛا OECD
.
جرﺎﺨﻣ • شزﻮﻣآ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز
دراد ﺮﺛا OECD
.
شور و راﺰﺑا يرﺎﻣآ تﺎﻋﻼﻃا و هداد
ﯽﻠﻋ شور ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ شور -
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ .
درﻮﻣ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﺳرﺮﺑ 20
ﺐﺨﺘﻨﻣ رﻮﺸﮐ ،ﮏﯾﮋﻠﺑ ،ﺶﯾﺮﺗا ،ﺎﯿﻟاﺮﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ OECD
،نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﺪﻧﻼﻨﻓ ،ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا ،كرﺎﻤﻧاد ،نﺎﻤﻟآ ،ﮏﭼ يرﻮﻬﻤﺟ ،ادﺎﻧﺎﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﮑﯾﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﯾا و ﺲﯿﺋﻮﺳ ،ﺪﻨﻠﯾزﻮﯿﻧ ،ژوﺮﻧ ،ﺪﻨﻠﻫ ،ﻦﭘاژ ،ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ،ﺪﻨﻟﺮﯾا .
هزﺎﺑ
يﺎﻫ لﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﻣز 2014
- 2000 ا ﺖﺳ . ،تﺎﻋﻼﻃا ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ شور
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ زﻮﯾﻮﯾا راﺰﻓا مﺮﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد شور زا هدﺎﻔﺘﺳا .
يﺮﺳ تﺎﻋﻼﻃا
زا ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﯽﻧﺎﻣز
WDI(2016) ﺖﺳا هﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ
. دروآﺮﺑ ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﺮﺛا نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯾز ﻪﻄﺑار زا نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
:
)2 (
= L رﻮﺸﮐ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ يﻻﺎﺑ لﺎﻌﻓ نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ i
15 ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻞﮐ ﻪﺑ لﺎﺳ
= L تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺺﺧﺎﺷ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ )
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ (
رﻮﺸﮐ i
= L زا يﺪﺻرد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جرﺎﺨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ GDP
= L رﻮﺸﮐ ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ i
= L ﺖﻟود جرﺎﺨﻣ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ﺑ شروﺮﭘو شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑرد
زا يﺪﺻرد ترﻮﺼ GDP
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ و لﺪﻣ دروآﺮﺑ شور ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد سﺎﺳا ﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺠﻨﺳ دﺎﺼﺘﻗا لﺪﻣ
ﺖﺳا . ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ لﺪﻣ رد )
ﺎﺘﯾد ﻞﻧﺎﭘ ( ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻌﻄﻘﻣ و ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ هداد ،
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا درﻮﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻦﯿﺑ رد نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺎﻫ هداد ﯽﻨﻌﯾ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
يﺎﻫ نﻮﻣزآ زا لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ رﻮﮐﺬﻣ لﺪﻣ ﯽﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻧﺎﺒﻣ و لﻮﺻا ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ ﺳﺎﻨﻣ شور ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻤﺳﺎﻫ و ﺮﻤﯿﻟ F
ﺐ
ﺐﯾاﺮﺿ ،ﻦﯿﻤﺨﺗ ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻫ β
.
نﻮﻣزآ ﺮﻤﯿﻟF
سﺎﺳاﺮﺑ تﺎﯿﺑدا ﯽﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا هداد
ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ
، رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﮕﻤﻫ
هداد ﺎﻫ و رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﻦﯿﻤﺨﺗ هداد يﺎﻫ ﯾﻮﻠﺑﺎﺗ
،ﯽ هرﺎﻣآ ﺮﻤﯿﻟ F درﻮﻣ نﻮﻣزآ راﺮﻗ
ﯽﻣ ﺮﯿﮔ د . ﺞﯾﺎﺘﻧ هرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﺖﻟﻻد F
ﺮﺑ ﯽﻨﻌﻣ راد ندﻮﺑ ﻔﺘﺳا هدﺎ زا شور هداد يﺎﻫ
ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ ﻪﺑ يﺎﺟ شور هﺪﺷ ﻊﯿﻤﺠﺗ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ دراد
.
ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ
1
شور ماﺪﮐ ﺎﺘﯾد ﻞﻧﺎﭘ يﺎﻫ لﺪﻣ دروآﺮﺑ رد ﻪﮑﻨﯾا ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ )
تاﺮﺛا و ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا
ﯽﻓدﺎﺼﺗ ( دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
ﺎﻄﺧ ءﺰﺟ نﻮﯿﺳﺮﮔر رد
ﺖﺳا ﻦﯾا ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ضﺮﻓ ﮏﯾ ﻪﮐ
= 0 E(Uit/Xit)
ﻪﮐ ﺎﻄﺧ ﻪﻠﻤﺟ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﯽﺤﯿﺿﻮﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﺖﺳا يدﺮﻓ تاﺮﺛا هﺪﻧﺮﯿﮔ ﺮﺑ رد .
ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا لﺪﻣ رد
i
زا ﺎﻫµ Xit
ﺖﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ .
نﻮﭼ i رد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺎﻄﺧ ﻪﻠﻤﺟ رد ﺎﻫ µ
ﻪﮐ دﺮﮐ ضﺮﻓ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا لﺪﻣ
= 0 E(Uit/Xit)
ﻣ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ضﺮﻓ ﻦﯾا ﺖﺑﺎﺛ ﺮﺛا لﺪ
اﺮﯾز ؛ﺖﺴﯿﻧ راﺮﻗﺮﺑ ﺮﮕﯾد
i
ﺎﺑ ﺎﻫµ Xit
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎﻫ .
رد ﻊﻃﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا
دﺮﮐ توﺎﻀﻗ ﺖﺑﺎﺛ ﺮﺛا ﺎﯾ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا لﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا درﻮﻣ .
ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ ار ﯽﻧﻮﻣزآ ﻦﻤﺳﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﺋارا ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺛا ﺎﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﺮﺛا ﻪﮐ لﺪﻣ ﺖﺳرد ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و .
ﺮﺛا لﺪﻣ ﺮﮔا
ترﻮﺻ ﻦﯾا رد ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻓدﺎﺼﺗ
E(Uit/Xit)
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻔﺻ ﻒﻟﺎﺨﻣ .
ضﺮﻓ ﺮﮔا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
1 .Hausman Test
H0 هرﺎﻣآ راﺪﻘﻣ و دﺮﯿﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ χ2
زا نآ لﺎﻤﺘﺣا راﺪﻘﻣ و دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ضﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﮑﭼﻮﮐα
H0 ﻞﺑﺎﻘﻣ ضﺮﻓ و هﺪﺷ در H1
ﺮﺛا نﺎﻤﻫ ﻪﮐ
د ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﺖﺑﺎﺛ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ درا
ﻨﯾاﺮﯿﻏ رد ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺖﺑﺎﺛ ﺮﺛا ﺎﺑ لﺪﻣ ترﻮﺼ
ددﺮﮔ ﯽﻣ ) ،نﺎﮔﺮﻬﻣ و هداز فﺮﺷا 1389
.(
لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد .
اﺪﺘﺑا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
يﺎﻫ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و ﺮﻤﯿﻟ F
ﻮﻧ ﻦﻤﺳﺎﻫ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ لﺪﻣ ع
.
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ
نﺎﻨﯿﻤﻃا ،دﺮﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ بذﺎﮐ نﻮﯿﺳﺮﮔر دﺎﺠﯾا زا ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ شور زا ﯽﮑﯾ ﺖﺳﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ زا .
ﻦﯿﻟ ،ﻦﯾﻮﻟ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﻧﺎﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ
ﻮﭼ و ) (LLC
ﺮﺸﯿﻓ و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻢﯿﻤﻌﺗ ﺮﻟﻮﻓ ﯽﮑﯾد– )
(ADF
اد دﻮﺟو ﺪﻧر . زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﻮﭼ و ﻦﯿﻟ ،ﻦﯾﻮﻟ نﻮﻣزآ )
(LLC
رد ﺪﺣاو ﻪﺸﯾر يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد .
زا ضﺮﻋ ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد نﻮﻣزآ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد ﺪﻧور و اﺪﺒﻣ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ ) 1 :(
ﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﺪﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ نﻮﻣزآ زا هد
ﻮﭼ و ﻦﯿﻟ ،ﻦﯾﻮﻟ
لﺎﻤﺘﺣا هرﺎﻣآ
ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ t
0000 / 0 4253
/ 5 - LEMPW
0000 / 0 9221
/ 4 - LICT
0000 / 0 8876 / 6 - LHEAL
0000 / 0 3122
/ 4 - LGDPC
0000 / 0 3104
/ 8 - LGEDU
ﻊﺒﻨﻣ : ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ 1
ﺎﯾﺎﭘ ﺢﻄﺳ رد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ
.
لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ
ترﻮﺻ ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺪﻣ دروآﺮﺑ
دﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ .
يﺎﻫ هداد صﺎﺧ عﻮﻧ ﺖﻬﺟ ﻦﯿﻤﺨﺗ شور عﻮﻧ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ - دﻮﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻌﻄﻘﻣ .
د ﯽﻠﮐ ﺖﻟﺎﺣ ود ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد شور دروآﺮﺑ ر ﯽﻣ حﺮﻄﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ا لوا ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﺴﮑﯾ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻪﯿﻠﮐ ياﺮﺑ أﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾ
ﺎﺘﯾد لﻮﭘ لﺪﻣ ترﻮﺻ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ1
. مود ﺖﻟﺎﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ أﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ
ﺎﺘﯾد ﻞﻧﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ2
. ﯽﻧﻮﻣزآ زا قﻮﻓ ﺖﻟﺎﺣ ود ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ
مﺎﻧ ﻪﺑ -F ﺮﻤﯿﻟ دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ نﻮﻣزآ -F شور ﻦﯿﺑ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ ﺮﻤﯿﻟ يﺎﻫ
ﺎﺘﯾد لﻮﭘ نﻮﯿﺳﺮﮔر )
ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ( ﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا ﺎﺑ نﻮﯿﺳﺮﮔر و د
. ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ
دزﺎﺳ ﯽﻣ ﻦﺷور ار ﯽﻓدﺎﺼﺗ تاﺮﺛا و ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا شور ود ﻦﯿﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻢﻫ .
زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد نﻮﻣزآ ود ﻦﯾا 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
لوﺪﺟ 2 : نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻟ F
ﻦﻤﺳﺎﻫ و ﺮﻤﯿ
لﺎﻤﺘﺣا هرﺎﻣآ
نﻮﻣزآ عﻮﻧ
0000 / 0 2919
/ 137 ﺮﻤﯿﻟ F
0010 / 0 2567
/ 59 ﻦﻤﺳﺎﻫ
ﻊﺒﻨﻣ : ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ
لوﺪﺟ رد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ 2
يﺎﻫ نﻮﻣزآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ F
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ شور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا شور ﻦﻤﺳﺎﻫ و ﺮﻤﯿﻟ .
ياﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا ﺎﺑ نﻮﯿﺳﺮﮔر شور زا لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ
. ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
تاﺮﺛا شور ﻪﺑ و ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ هداد ﯽﺠﻨﺳ يﻮﮕﻟا سﺎﺳا ﺮﺑ لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ رﻮﻈﻨﻣ هرود ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﺛ 2000
ﺎﺗ 2014 لوﺪﺟ رد 3
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
1 .Pool data
2 .Panel data
لوﺪﺟ 3 : ﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ لﺪﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺪ
ICT
لﺎﻤﺘﺣا tهرﺎﻣآ راﺪﻘﻣ
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺐﯾﺮﺿ راﺪﻘﻣ
ﯽﺤﯿﺿﻮﺗ يﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ
0000 / 0 1437
/ 5 5977
/ 0 0744
/ 3 C
0000 / 0 8117
/ 4 1199
/ 0 5769
/ 0 LICT
0002 / 0 8277
/ 3 0528
/ 0 2021
/ 0 LHEAL
0000 / 0 3356
/ 4 0692
/ 0 3002
/ 0 LGDPC
0000 / 0 4108
/ 7 0622
/ 0 4609
/ 0 LGEDU
R2=0/9329 Adjusted R2= /09219 DW=1 /99 ﻊﺒﻨﻣ
: ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ
لوﺪﺟ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ 3
ﺖﻧﺮﻨﺘﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺐﯾﺮﺿ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ
ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ICT
57 /0 ﺖﺳا . نﺎﺸﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا
ﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﯾا
) ﺶﻫﺎﮐ ( يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ناﺰﯿﻣ ﺖﻧﺮﻨﺘﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ )
ﺶﻫﺎﮐ ( ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ . ﺺﺧﺎﺷ دﻮﺒﻬﺑ و ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺲﭘ
ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣICT
. يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ خﺮﻧ ،ور ﻦﯾا زا
ﺪﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﻧز يدﺎﺼﺘﻗا .
زا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا يﺎﻫ يرﻮﺌﺗ ﻖﻓاﻮﻣ ﺖﻣﻼﻋ ﺮﻈﻧ
ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺰﯿﻧ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ICT
.
ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جرﺎﺨﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﯾﺮﺿ 20
/0 هﺪﺷ دروآﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﮏﯾ
ﺎﺨﻣ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ جر
نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا 20
/0 ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺻرد .
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ رد
ﺖﻓﺎﯾ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ .
هﺎﮕﻨﺑ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا
ﻨﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ار يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ و ﺪﻨﻨﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺪ
.
و دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﯿﻣا ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ ﺶﯾاﺰﻓا دراﺬﮔ ﯽﻣ ﺎﻫرﻮﺸﮐ لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا .
رﺎﮐ ﻪﯿﺣور ياراد ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا ﻪﮐاﺮﭼ
ﺪﻨﻨﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾﻻﺎﺑ .
ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﯾﺮﺿ ﺮﺑاﺮﺑ
30 /0 هﺪﺷ هدروآﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ي هﺪﻨﻨﮐ نﺎﯿﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﮏﯾ
ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد
نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ،ﯽﻠﺧاد 30
/0 ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺻرد .
نﺎﯿﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا
ﺖﺳا نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا و ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
دﻮﺒﻬﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ
ﺷ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ناراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﻗﻼﻋ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻂﯾاﺮ
دﻮﺷ ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد يراﺬﮔ .
ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐاﺮﭼ
رد ﺮﺘﺸﯿﺑ يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ راداو ار يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ هﺎﮕﻨﺑ ،دﻮﺳ ناﺰﯿﻣ نﺪﺷ ﺪﺟ يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ دﺎﺠﯾا و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ناﺰﯿﻣ ماﺪﻗا ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻧﺰﺑ ﺖﺳد ﺪﯾ
لﺎﻐﺘﺷا ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺮﻣا ﻦﯿﻤﻫ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ياﺮﺑ دﻮﺷ ﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نﺎﻧز .
ﺮﺑاﺮﺑ شزﻮﻣآ جرﺎﺨﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﯾﺮﺿ 46
/0 ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآﺮﺑ .
ﻦﯾا
ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ي هﺪﻨﻨﮐ نﺎﯿﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﮏﯾ
ﺪﺻرد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ،شزﻮﻣآ جرﺎﺨﻣ رد ﺶﯾاﺰﻓا
46 /0 ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺻرد .
ﺖﯿﺑﺮﺗ رﻮﺸﮐ ﺮﻫ رد ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ مﺎﻈﻧ ﺖﻟﺎﺳر ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ
ﺖﺳا ﻦﯾﺮﻓآرﺎﮐ و قﻼﺧ ،ﺪﻣآرﺎﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ .
و ﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻊﻗاو رد
رﻮﻣ ﺮﻫﺎﻣ و ﺺﺼﺨﺘﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﯽﻨﯾﺮﻓآرﺎﮐ ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﺴﺳﻮﻣ د
ﺪﻧراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ زﺎﯿﻧ .
ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ و ﻖﯿﻘﺤﺗ شﺮﺘﺴﮔ ،ﺶﻧاد يﺎﻘﺗرا و ﺞﯾوﺮﺗ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﺺﺼﺨﺘﻣ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻒﯾﺎﻇو زا ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﺖﺳا شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ جرﺎﺨﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ وﺮﮔ .
ﺪﺑﺎﯾ دﻮﺒﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺖﯿﻌﺿو ﻪﭼ ﺮﻫ
ﯽﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ هﺎﮕﻨﺑ رﺎﯿﺘﺧا رد ﺺﺼﺨﺘﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد راد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا لﺎﻐﺘﺷا ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .
ناﺰﯿﻣ هﺪﺷ دروآﺮﺑ لﺪﻣ رد R2
ﺮﺑاﺮﺑ 93 /0 ﺢﯿﺿﻮﺗ ترﺪﻗ ﻪﻟﺎﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا
ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﮔﺪﻨﻫد ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار
. نﻮﺴﺗاو ﻦﯿﺑرود 99
/1 دﻮﺧ دﻮﺟو مﺪﻋ ،ﻢﻫ
ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار لﺪﻣ رد ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .
ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﻣرآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ )
1394 ( ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ و ﯽﻤﯿﻤﺻ ، )
1393 ( ﯽﺘﻤﻌﻧ و ﯽﻧﺎﯿﮐﺮﺑﮋﻫ ،
) 1392 ( يﺮﯿﺷ و ﻒﯾﺮﺷ ، )
1387 ( دازدﺎﻤﻋ ، نارﺎﮑﻤﻫ و ه )
1385 ( يدﻮﻤﺤﻣ و يدﻮﻤﺤﻣ ،
) 1390 ( ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ ، )
2015 ( ﻦﮑﯿﻟﺎﮔ و ﻦﯿﺘﺳﺎﻓ ، )
2014 ( و ﺖﺳودﺮﻬﭙﺳ ،
ﯽﯾاﺪﺧ ) 2013 ( ﮑﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﻓد ، يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و يرﺎ
) 2012 ( ﺮﯿﻏ و ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻗدﺎﺻ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ )
1392 ( راﺪﻣﺎﻧ ، ) 1389 ( ﯽﻧﺎﻀﻣر و يرﺎﺸﻓا ، )
1385 (
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
