کارآفرینی جایگزین: درک معنایی تجربۀ زنان کارآفرین شهر شیراز از مشارکت اقتصادی

(1)

1.

،(ﻖﺑﺎﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ) ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ هرود

9 هرﺎﻤﺷ ، 4 ، ﺴﺑﺎﺗ نﺎﺘ 94 تﺎﺤﻔﺻ ، 184 - 161

يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺮﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺮﯿﺛﺄﺗ رﺎﮐ

ﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد ﺰﯾﺰﻋ

1ﻦﻣرآ ﺮﺘﮐد ، ﻦﺴﺣ ﺪﻨﻣزاﺮﻓ هﺪﯿﻤﺣ و2

3ﺶﻧاد

ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﺻو : 14 /4 / 94 :شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ

24 /6 / 94

:هﺪﯿﮑﭼ ﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا فﺪﻫ ﺄ

) تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺮﯿﺛ ﺮﺑ (ICT

ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻌﺑ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ناﻮﻨﻌﺑ هاﺮﻤﻫ و ﺖﺑﺎﺛ ﻦﻔﻠﺗ ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ .ﺖﺳا ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ردICT

هداد .ﺪﻧا يﺎﻫ ﻧ درﻮﻣ ﯿ زﺎ ﮏﻧﺎﺑ زا

لواﺪﺟ و ﯽﻧﺎﻬﺟ شراﺰﮔ

ﺎﻫ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ياﺮﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا ي زا ﺐﺨﺘﻨﻣ يا

يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ

هرود ياﺮﺑ ي

2012 - 2005 يروآدﺮﮔ

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ ي

نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑICT

ﯽﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ

ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ي ﯽﻣ

.دﻮﺷ

:يﺪﯿﻠﮐ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ،ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ

رﺎﯿﺸﻧاد1

دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ) (لﻮﺌﺴﻣ ي saarman2@yahoo.com

اد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد2

زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧ hfrazmand@yahoo.com

زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ٣

danesh.hamide@yahoo.com

(2)

و ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺑ

نﺎﯿ ﻪﻟﺄﺴﻣ

) تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ رﻮﻬﻇ (ICT

ﻪﺻﺮﻋ رد1

ار ﯽﻤﯿﻈﻋ لﻮﺤﺗ نﺎﻨﭼ ﯽﻧﺎﻬﺟ ي

بﻼﻘﻧا ناﻮﻨﻌﺑ نآ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﭘ رد مﺎﻧ ICT

ﻣ هدﺮﺑ ﯽ يﺎﻫرﻮﺸﮐ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .دﻮﺷ

ﻪﻌﺳﻮﺗ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﯽﺘﻌﻨﺻ و ﻪﺘﻓﺎﯾ هﺪﺷ ﻖﻓﻮﻣ نآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺮﯿﮔ

هﺮﻬﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ يﺎﯾاﺰﻣ زا ﺪﻧا ﺪﻨﻣ

رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ و ﯽﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ ﯽﻟﺎﺘﯿﺠﯾد فﺎﮑﺷ دﺎﺠﯾا ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦﯾا و ﺪﻧﻮﺷ لﺎﺣ

؛ﺖﺳا ﯽﺳرﺮﺑ و حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﯽﻟﺎﺘﯿﺠﯾد فﺎﮑﺷ ﻪﺘﺒﻟا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ زا

و نﺎﻧز ﺎﯾ و ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ و ﺮﯿﻘﻓ ﻦﯿﺑ فﺎﮑﺷ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺘﯿﺠﯾد فﺎﮑﺷ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﻤﺟ ﯽﻣ نادﺮﻣ ،يدﺎﺒﻗ) ﺪﺷﺎﺑ

1384 : 85 - 67 .(

يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا و ﺪﻣآرﺎﮐ دﺎﺼﺘﻗا ﮏﯾ ﻢﻬﻣ فاﺪﻫا زا ﯽﮑﯾ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ءﺎﻘﺗرا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺗاﺮﺘﺳا ﮏﯾ زا ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻌﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﺞﯾوﺮﺗ .ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا ي ﻪﻌﺳﻮﺗ يﮋ

ي

ﻢﻬﻣ ﮏﺷ نوﺪﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ،ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﮓﻨﻫآ ﻪﮐ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗ

ﯽﻣ ﻊﯾﺮﺴﺗ ار ﻪﻌﺳﻮﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺟ نآ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﺪﻨﮐ

نآ زا و ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎ نﺎﻧز ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ

ﺑ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ لﺎﻌﻓ ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ﯽﻤﯿﻧ ناﻮﻨﻌ و دﺎﺼﺘﻗا رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ اﺬﻟ ،ﺪﻧﻮﺷ

لﻮﺤﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ نآ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ICT و ناﺰﯾر

ﺖﺳﺎﯿﺳ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ناراﺬﮔ .دﻮﺷ

ﯽﻠﻋ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا شﻼﺗ ﻢﻏر

ﻦﯿﺑ و ﯽﻠﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ ﻊﻓر رد ﯽﻠﻠﻤﻟا

رد زﻮﻨﻫ نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ فﺎﮑﺷ ﺶﻫﺎﮐ و يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ رد ﯽﺘﺣ و نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﮐ

ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد و دراد دﻮﺟو ﻪﺘﻓﺎﯾ

ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ .ﺖﺳا ﺮﺗﺪﯾﺪﺷ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،تارﺎﺼﺤﻧا ﻦﺘﺴﮑﺷ ﺐﺒﺳICT

هﺮﻬﺑ ﺪﺷر ﻪﻋﺎﺷا ،يرو

ﻪﮑﺒﺷ ،ﺶﻧاد ي و رﺎﮑﻓا ،ﻢﻠﻋ لﺎﻘﺘﻧا ندﺮﮐ ﺮﺗﺪﻣآرﺎﮐ ،دﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ يا

ﮐ ،تﺎﻋاﺪﺑا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻪﺑ نﺪﯿﺸﺨﺑ ﺖﻋﺮﺳ ،ﺪﯾﺎﻘﻋ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎ

يﺎﻫزﺮﻣ نﺪﯾدرﻮﻧرد و ﺎﻫ

؛ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﯿﻤﻫا زا نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺑ نآ ﺮﺛا ﺶﺠﻨﺳ اﺬﻟ

ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﺒﻨﺟ زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يا ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ

راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐICT

ﮕﯾﺎﺟ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻌﺑ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺶﯾاﺰﻓا رد نآ ﺶﻘﻧ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ياﺮﺑ ﻦﯾﺰ

.ﺖﺳا ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ رد ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻌﺳ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ هداد ﻪﮐ ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يا لﺎﺳ ﯽﻃ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يرﺎﻣآ يﺎﻫ

ﺖﺤﺗ يﺎﻫ

نآ ياﺮﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫ

.ﻢﯾزادﺮﭙﺑ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد

1Information Communication & Technology

(3)

تﺎﯿﺑدا ﺶﻫوﮋﭘ ﺑ رد و يﺮﻈﻧ ﯽﻧﺎﺒﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾا لوا ﺶﺨﺑ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مود ﺶﺨ

ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﺸﮐ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد .ﺪﻧﻮﺷ

يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﺶﻫوﮋﭘ

» ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ «1

ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نادﺮﻣ و نﺎﻧز ياﺮﺑ نﺎﺴﮑﯾ هﺎﮕﯾﺎﭘ ﻦﺘﺷاد يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ

ﺑ .ﺖﺳا ﻪﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪ و ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﯿﻤﺳر ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺮﺑاﺮﺑ ترﻮﺻ

شزرا ﻋﺎﺠﺷ) دﻮﺷ يراﺬﮔ

2ﯽ ، 2009 ﯽﻟﺎﺣ رد .(

ﻪﮐ

» ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ «

و نز يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﯽﻨﻌﯾ

،يدﻮﻤﺤﻣ و ﯽﻧﺎﺧورﺎﺳ) دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا ﻦﺘﺷاد رد دﺮﻣ 1387

: 61 - 47 .(

،يدﺎﻤﻧ ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ،يدﺎﺼﺘﻗا) ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ عاﻮﻧا ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﻞﺻﺎﺣ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا رد ﺲﻨﺟ ود زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﻢﻬﺳ ناﺰﯿﻣ و ناﺪﯿﻣ ﮏﯾ رد (ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا عﻮﻧ ﺮﻫ زا و

،يﺪﻤﺣا و يﻮﺒﻧ) ﺖﺳا ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ 1386

: 82 - 59 .(

ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رﺎﮑﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ

ي ﻪﻌﺳﻮﺗ و ي دﺎﺼﺘﻗا ،ي ار ICT زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻌﺑ

هداد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ و يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﺑ ار تﺎﻋﻼﻃا و

ﻪ ﻪﺋارا و لﺎﻘﺘﻧا ،ﺖﻓﺎﯾرد ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ترﻮﺻ

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ هدﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯾا .ﺪﻧا

تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻒﯾﺮﻌﺗ ار تﺎﻃﺎﺒﺗرا و

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي زا

ﺖﺨﺳ راﺰﻓا

، مﺮﻧ راﺰﻓا و ﻪﮑﺒﺷ يراﺰﻓا ﻣ ﯽ ﺪﻧاد ﻪﮐ

،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﺮﺑرﺎﮐ هداد و شزادﺮﭘ نآ رد

ﻣز ﯿ ﻪﻨ ﺎﻫ ي

،هﺮﯿﺧذ ﺖﺳد رﺎﮐ

،ي

،لﺎﻘﺘﻧا

،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺑﺎﺟ

،ﯽﯾﺎﺟ ار لﺮﺘﻨﮐ و ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻦﮑﻤﻣ

ﻣ ﯽ دزﺎﺳ ﻻوﮋﭘ) ،3

2000 ( .

يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﺶﻘﻧ ﺎﻘﺗرا يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا و ﺪﻣآرﺎﮐ دﺎﺼﺘﻗا ﮏﯾ ﻢﻬﻣ فاﺪﻫا زا ﯽﮑﯾ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ء

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ شراﺰﮔ رد .ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا ي )4

2003a ،(

ﻪﮐ هﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ :ﺖﺳا هﺪﻣآ

ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﻣاﺪﻗا و ﺎﻫ ﯽﻣ هﺪﯾدﺎﻧ ار ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪﮐ يا

يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ رﺎﻨﮐ زا و ﺪﻧﺮﯿﮔ

ﯽﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز نﺎﯿﻣ ﯽﻣ توﺎﻔﺗ

ﻪﻨﯾﺰﻫ و ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﮐ ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ،ﺪﻧرﺬﮔ ﯽﻔﻋﺎﻀﻣ يﺎﻫ

ﯽﻣ ﻞﯿﻤﺤﺗار .ﺪﻨﻨﮐ

1gender equality

2Shojaee

3Pohjola

4World Bank

(4)

ﻪﻌﺳﻮﺗ شراﺰﮔ رد بﺮﻋ ﯽﻧﺎﺴﻧا ي

،1

ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ ،نﺎﻧز ﻦﯿﯾﺎﭘ راﺪﺘﻗا ﻪﮐ هﺪﯾدﺮﮔ نﺎﯿﺑ

ﻪﻌﺳﻮﺗ ندﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻢﻬﻣ ﻪﻫد ﻪﺳ ﯽﻃ ﯽﻧﺎﺴﻧا ي

ﻪﮐ ﺖﺳا مزﻻ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺬﮔ ي

ﺖﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻌﺳﻮﺗ ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ

ﻪ .دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺪﻣآرﺎﮐ و راﺪﯾﺎﭘ ي

هداد ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﻮﺸﮐ يﺎﻫ

ﻪﻄﺑار ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﻦﯿﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي

ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻞﯿﺼﺤﺗ رد ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ) دراد دﻮﺟو يدﺎﺼﺘﻗا ي

،2

2002 .(

ﻪﻄﺑار ي ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ نﺎﯿﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﯿﺼﺤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗرﻮﺻ

نﺎﻧز خﺮﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﯽﻬﺘﻨﻣ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷر يﺎﻫ ﯽﺗﺎﮔ و ﺮﻟاد) دﻮﺷ

،3

1999 ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .(

نآ رد ﻪﮐ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ار ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد رد ﺶﻫﺎﮐ ،ﺖﺳا دﺎﯾز ﻞﯿﺼﺤﺗ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ فﺎﮑﺷ ﺎﻫ

1/

0

ﺎﺗ 3/

0 ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺪﺻرد ﻦﺳﻼﮐ و اﺪﯿﻏﻮﺑا) ﺪﻨﻨﮐ

،4

2002 .(

ﺑ ﺎﺧ ،ﺎﻘﯾﺮﻓآ ياﺮﺤﺻ ،ﯽﺑﻮﻨﺟ يﺎﯿﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﮔا لﺎﺜﻣ رﻮﻄ ﺎﺑ ﺎﻘﯾﺮﻓآ لﺎﻤﺷ و ﻪﻧﺎﯿﻣرو

ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺑ ﯽﻗﺮﺷ يﺎﯿﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺖﻋﺮﺳ ي

لﺎﺳ ﯽﻃ ﻞﯿﺼﺤﺗ يﺎﻫ

1962 - 1960 ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻞﯾﺎﻧ ي

نآ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ 5/

0 ﺎﺗ 9/

0 ﺪﺷر ﺪﺻرد

ﻦﺳﻼﮐ) ﺖﺳا ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد نﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ود ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻘﯾﺮﻓآ ياﺮﺑ ﻢﻗر ﻦﯾا .ﺖﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ ،5

1999 (؛

ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ي

ﯽﻣ ﺮﺛا ﻞﮐ لﻮﺼﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﻞﯿﺼﺤﺗ دراﺬﮔ

ﮓﻨﯿﮐ و ﻞﯿﻫ) ،6

1993 .(

ﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻄ

ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ يراد و ﺰﻟوﺎﻧ) ﺪﻫد

نارﺎﮑﻤﻫ ،7

2002 (،

ﺪﺷر ﺮﺑ يﺮﺗﺪﯾﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ و ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ًﻼﺜﻣ

يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺪﻣآرد ﻪﺘﺷاد ﯽﺑﺮﻋ

ﺖﺳا نﻮﻣﺎﯿﻟﺎﺑ) ـ

يرﻮﯿﻠﯿﮔ ﮏﻣ و ﺰﺗﻮﻟ ،8

2007 .(

يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر وICT

ﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻌ

و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺞﯾوﺮﺗ ياﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ راﺰﺑا ﮏﯾ ناﻮﻨ

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺎﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﺒﻠﻏ ياﺮﺑ نآ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﮐ ًﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻫ

1Arab Human Development Report

2United Nations

3Dollar and Gatti

4Abu-Ghaida and Klasen

5Klasen

6Hill and King

7Knowles, et al

8Baliamoune–Lutz & McGillivray

(5)

تﺎﻋﻼﻃا لﺎﻘﺘﻧا ،ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ) ﺖﺳا هدﺮﮐ لﻮﺤﺘﻣ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ار ﺶﻧاد و

،

،b,c 2003 .(

شور زا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﯽﻣ ﺮﺛا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

:دراﺬﮔ

ﻪﺑ ،لوا شور ﺪﺷر ،تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﻫﻻﺎﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ

ﯽﻣ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ .ﺪﯾآ

ﻪﺑ و ﻻﺎﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ

هدوﺰﻓا شزرا زا ﯽﺸﺨﺑ ،تﺎﻋﻼﻃا و تﺎﻃﺎﺒﺗرا يروﺎﻨﻓ تﺎﻣﺪﺧ ﺚﻋﺎﺑ ،ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ي

هﺮﻬﺑ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ يرو

ﺮﯿﺛﺄﺗ .ددﺮﮔ

هﺮﻬﺑ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا .ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺶﯾاﺰﻓا ،يرو

د شور ﻪﺑ مو ﺑ تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ يﺮﯿﮔرﺎﮐ هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻌ

و ﺎﻫﻻﺎﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ رد ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ي

ﻦﯾﻮﻧ و ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻖﯿﻤﻌﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا تﺎﻣﺪﺧ ﺪﺷر دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ و يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ رد يزﺎﺳ

ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا .دﻮﺷ

ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ،مﻮﺳ شور دﺎﺠﯾا و يروﺎﻨﻓ يﺎﻫ

ﻪﻨﯿﻣز ﻼﺧ يﺎﻫ ﺶﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ﺚﻋﺎﺑ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﻤﻫ و دﺎﺠﯾا دﺎﺼﺘﻗا رد ﺰﯾرﺮﺳ ﺮﺛا ،يروآﻮﻧ و ﺖﯿﻗ

ﯽﻣ هﺮﻬﺑ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﻊﯾﺮﺴﺗ ﺐﺟﻮﻣ و دﻮﺷ ﯽﻣ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ يرو

ﻦﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا و ددﺮﮔ

ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻘﯿﻘﺣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﺮﯿﯿﻐﺗ اﻮﮐ) ﺪﺑﺎﯾ

،1

2003 .(

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﻢﻫ ﻪﮐ ﺪﻫد

دﺮﺑرﺎﮐ ،ﻢﻫ وICT ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧICT

ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ي

ﻪﺘﺷاد يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﺨﺑ .ﺪﻧا

هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ICT

ﯽﻤﯿﻈﻋ يروﺎﻨﻓ يﺎﻫ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ار هدﺮﮐ

هﺮﻬﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﮐ يرو

) (TFP هﺪﺷ دﺎﺼﺘﻗا ﺢﻄﺳ رد2

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺲﭘ .ﺖﺳا رد يراﺬﮔ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻖﯿﻤﻌﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ICT هﺮﻬﺑ اﺬﻟ و هﺪﺷ3

رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ يرو

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا هﺮﻬﺑ ﯽﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺘﮑﻧ .ﺖﺳا

دﺮﺑرﺎﮐ زا يرو

.ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣICT ﺪﺷر ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ار TFP

زا هﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ ﯽﻣ ﺖﺒﺴﻧICT

ﻪﮐ ﺪﻨﻫد

ﺶﺨﺑ ﻦﯾا دﻮﺧ ﺎﻫ

ﯽﻤﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ICT ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو يﺪﻫاﻮﺷ .ﺪﻨﻨﮐ

ﺪﻫد ﺎﯿﻟاﺮﺘﺳا رد

ﻪﺑ ﻪﻄﺳاو ي هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﻤﺟ زا) يروﺎﻨﻓ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ هﺮﻬﺑ (ICT

ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يرو زا ﯽﮑﯾ .ﺪﺑﺎﯾ

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ يﺎﯾاﺰﻣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا .ﺖﺳا ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ICT

ﻦﯾاICT

ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار نﺎﮑﻣا نازرا ًﺎﺘﺒﺴﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

ﻪﺑﺎﺟ (ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ) ﺮﺗارﺎﮐ و ﺮﺗ ،دﻮﺷ ﺎﺟ

1Quah

2Total Factor Productivity

3Capital Deepening

(6)

ﻪﻨﯾﺰﻫ ،نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ي

ﺶﻫﺎﮐ ار يدﺎﺼﺘﻗا تﻻدﺎﺒﻣ رد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺖﯿﻌﻄﻗ مﺪﻋ و ﻪﻟدﺎﺒﻣ

ﯽﻣ و لﻮﺼﺤﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و تﻻدﺎﺒﻣ ﻢﺠﺣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد

هﺮﻬﺑ ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ يرو يروﺎﻨﻓ ذﺎﺨﺗا و ﺐﺴﮐ ،تﺎﻋﻼﻃا نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻦﯾا ﺮﺑ فﺎﻀﻣ .ددﺮﮔ

نﺎﺳآ ﯽﻣ ﺮﺗ تﺎﻋاﺪﺑا ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ هﺮﻬﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و

ﯽﻣ يرو نﻻو) ددﺮﮔ ،1

2000 ﻞﺸﯿﺳوﺮﻨﯿﻟا ، ،2

2000 و نﻮﺴﻨﮔوﺮﯾ و وﺮﯿﺘﺳ

،3

2000 .(

شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ

4

يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ دﻮﺟو ﻪﺻﺮﻋ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺎﻫ

ﻢﻬﻣ زا شزﻮﻣآ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﯾﺮﺗ

ﺶﻟﺎﭼ ﺶﯿﭘ يﺎﻫ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ .ﺖﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ يور

ﺮﺛا ياراد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺎﻫ

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ي

ﺪﺷر ،ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ .ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻘﺗرا و ﯽﻧﺎﺴﻧا

ﯽﻣ ﻞﺘﺨﻣ ار ﺮﻘﻓ ﺶﻫﺎﮐ نﺎﮑﻣا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و دوﺪﺤﻣ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﺳرﺮﺑ .دزﺎﺳ

ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ يﺎﻫ يا

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ناﺮﺘﺧد شزﻮﻣآ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺪﻫد

ﯽﻣ يراﺬﮔ خﺮﻧ زا ،ﺪﻨﻨﮐ

ﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﯿﻌﻤﺟ قوﺪﻨﺻ) ﺪﻧرادرﻮﺧ

،5

2005 .(

ﻪﻫد ﻞﯾاوا رد ي

1960 ﺰﺘﻟﻮﺷ شﻼﺗ ﺎﺑ ، نﻮﺴﯿﻧد و 6

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ 7

ي ﺮﯾﺎﺳ رﺎﻨﮐ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ نﺎﻣز نآ زا .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﯾﺪﭘ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ي

يﺎﻫ

ﻪﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺟﻮﺗ درﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد هﮋﯾو

ﻢﻠﻋ ﻦﯾا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪ

.ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﺳﺎﺳا دﺎﻌﺑا زا ﯽﮑﯾ شزﻮﻣآ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﺻﺎﻌﻣ تﺎﯿﺑدا رد ي

رد و ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا

ﯽﻣ دراو ﺖﺒﺜﻣ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ نﺎﯿﺑ نﺎﻧز ﺎﯾ نادﺮﻣ شزﻮﻣآ ﻦﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄﺳ .دﻮﺷ

ﺮﮔ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ي ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ نﺎﺴﮑﯾ ﻊﯾزﻮﺗ ضﺮﻓ ﺎﺑ .ﺖﺳا ﺮﺗ

يﺎﻫ و ناﺮﺘﺧد ياﺮﺑ ﯽﺗاذ

ﻦﯾا و ناﺮﺴﭘ ﯽﻣ هداد شزﻮﻣآ ،ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻧاﺪﻧزﺮﻓ ﻪﮐ

رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،ﺪﻧﻮﺷ

،شزﻮﻣآ ناﺮﺘﺧد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﻤﮐ داﺪﻌﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﺴﭘ ﻞﯿﺼﺤﺗ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ

ﻞﯿﺼﺤﺗ ناﺪﻧزﺮﻓ ﯽﻌﯿﺒﻃ داﺪﻌﺘﺳا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد .ﺖﺳا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻧﺎﻣز زا ﺮﺘﻤﮐ هدﺮﮐ

1Whelan

2Oliner and Sichel

3Jorgenson and Sitroh

4Education Inequality.

5United Nation Found Population Activities (UNFPA)

6Schultz

7Denison

(7)

ﻪﮐ ﺖﺻﺮﻓ ناﺮﺴﭘ و ناﺮﺘﺧد ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ناﺰﯿﻣ ﻪﮑﻨﯾا ضﺮﻓ ﺎﺑ .ﺪﻧراد ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ

ﯽﻧﺎﺴﻧا ي

ﻪﺠﯿﺘﻧ دﺮﻓ شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،ﺖﺳا شزﻮﻣآ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ي

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ي

يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ دﺎﺼﺘﻗا رد ﯽﻧﺎﺴﻧا

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﺗﺎﮔ و ﺮﻟاد) دﻮﺷ ،ﯽ

1999 .(

ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺺﯿﺼﺨﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ شزﻮﻣآ ﺮﺑ تﺎﯿﻟﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ شزﻮﻣآ رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﯿﯾﺎﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﯽﺷزﻮﻣآ ﯽﻣ ﺮﺗ

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ،دﻮﺷ ،ﻦﺳﻼﮐ) ﺪﯾﺎﻤﻧ

1999 ،ﻊﻗاو رد .(

ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﯽﻧادﺮﻣ ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ و ﺎﻫ

ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺮﻈﻧ زا ،ﺪﻧراد نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫ

ﻬﺑ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻣ راﺮﻗ يﺮﺘ

ﺪﻧﺮﯿﮔ ﺖﻧاﺮﻓ) ،1

2009 .(

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا ي

نآ ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﺶﯾاﺰﻓا و رﺎﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻫدزﺎﺑ ،نﺎﻧز .ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﭘ رد ار رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﺎﻫ

ﯽﻣ و ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺪﻣآرد ﺮﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ياراد ،نﺎﻧز شزﻮﻣآ ار نﺎﻧآ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻧز لﺮﺘﻨﮐ و يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻧادﺮﮔدﻮﺧ ياﺮﺑ ﯽﮔﺪ

نﻮﻣﺎﯿﻟﺎﺑ) ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﺷ ﻟ ـ

2ﺰﺗﻮ

، 2007 ؛

،هدازدﺎﻤﻋ 1382

: 115 - 114 .(

نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و لﺎﻐﺘﺷا رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ و شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﯿﺑ دﻮﺧ شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ .دراد دﻮﺟو ﻪﯾﻮﺳ ود ﻪﻄﺑار دﺰﻤﺘﺳد رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ

ﻪﻨﯿﻣز ﻧ و لﺎﻐﺘﺷا رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﯽﻠﺻا زﺎﺳ رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﯽﻓﺮﻃ زا .ﺖﺳا دﺰﻤﺘﺳد رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ًﺎﺘﯾﺎﻬ

ﯽﻣ شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺪﯾﺪﺸﺗ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ دﺰﻤﺘﺳد و لﺎﻐﺘﺷا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ .ﺪﺷﺎﺑ

ﯽﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﮐ اﺮﭼ ،دﻮﺷ ﯽﺷزﻮﻣآ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ دﺎﺠﯾا ﻞﻣﺎﻋ ،ﺪﻧاﻮﺗ

هداﻮﻧﺎﺧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﺘﻤﮐ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺎﻫ

رد يراﺬﮔ

،ﯽﻤﺗﺎﺣ و ﯽﻧازﺮﺑ ﻆﻋاو) ﺪﻧراد ناﺮﺘﺧد شزﻮﻣآ 1389

: 73 - 53 .(

ﻪﺑ ناﺮﺘﺧد ﻦﺘﻓﺮﻧ ﻪﺳرﺪﻣ

ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا ندﻮﻤﻧ ﻞﺘﺨﻣ ﺎﺑ ،ﻞﯾﻻد ﺮﯾﺎﺳ ﺎﯾ رﺎﮐ ﻪﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻞﯿﻟد ﯽﺼﺼﺨﺗ و ﯽﺗرﺎﻬﻣ ،ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ

نآ ﻪﻨﯾﺰﮔ ،ﺎﻫ گرﺰﺑ رد ار نﺎﺸﻟﺎﻐﺘﺷا يﺎﻫ

ﯽﻣ و ﺖﺳا هدﺮﮐ دوﺪﺤﻣ ﯽﻟﺎﺳ نﺎﺷﺮﻘﻓ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

يﺪﻧﺮﻫ) دﻮﺷ ﯽﻬﺘﻨﻣ ﻦﺴﺤﻣ حﻼﻓ و

ﯽﻧﺎﺧ ، 1385 : 99 - 77 .(

لﺎﻐﺘﺷا رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ

3

ﺖﺻﺮﻓ رد ﺶﻫﺎﮐ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ،نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا يﺎﻫ

ﯽﻣ ﯽﻤﻧ قﺎﻔﺗا لﺎﻐﺘﺷا رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ندﻮﺒﻧ ترﻮﺻ رد ﻪﮐ دﻮﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا و ﺪﺘﻓا

1Ferrant

2Baliamoune–Lutz

3employment inequality

(8)

دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ي

رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ياﺮﺑ ﯽﻌﻨﺼﺗ ﻊﻧاﻮﻣ دﺎﺠﯾا ﯽﻓﺮﻃ زا .دﻮﺷ

ﺶﺨﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ي

ﻦﯿﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻫﺎﮐ و رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﯽﻠﻠﻤﻟا

ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ .دﻮﺷ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا يداﺪﻌﺗ و ﯽﮕﻧﺎﺧ يﺎﻫرﺎﮐ ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ نﺎﻧز رﺎﮐ زا يدﺎﯾز راﺪﻘﻣ ﯽﺘﺸﯿﻌﻣ يﺎﻫ

بﺎﺴﺣ رد ﺒﺛ ﯽّﻠﻣ يﺎﻫ

ﯽﻤﻧ ﺖ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد .دﻮﺷ ،ﻪﻧﺎﺧ زا نوﺮﯿﺑ لﺎﻐﺘﺷا يﺎﻫ

ﺖﺒﺛ رﺎﮐ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺧ رد هﺪﺸﻧ

ﻪﻠﯿﺳو ي دﺎﺼﺘﻗا رد نﺎﻧز رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﺖﺒﺛ

ﯽﻣ ﯽﻤﺳر ﯽﻣ لوا رﺎﺑ ياﺮﺑ نﺎﻧز رﺎﮐ نﺪﺷ ﯽﺋﺮﻣ ﺚﻋﺎﺑ رﺎﮐ ﻦﯾا .دﻮﺷ

ﺐﺒﺳ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و دﻮﺷ

هزاﺪﻧا دﺎﺼﺘﻗا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ،هﺪﺷ يﺮﯿﮔ

ﻞﻣﺎﻋ ،لﺎﻐﺘﺷا رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ دﻮﺟو .دﻮﺷ

بﺎﺴﺣ رد نﺎﻧز رﺎﮐ نﺪﺸﻧ ﺖﺒﺛ ﯽﻠﺻا ،ناﺮﮕﯾد و يﻮﺗﺮﭘ) ﺖﺳا ﯽّﻠﻣ يﺎﻫ

1388 : 76 - 51 .(

نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻊﻧاﻮﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ دﺎﯾز فﻼﺘﺧا

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ .ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﺷزﻮﻣآ يراﺬﮔ

ترﺎﻬﻣ ءﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺶﻘﻧ ،نﺎﻧز يﺎﻫ

يﺎﻫ

ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ي ،لﺰﻨﻣ يﺎﻫرﺎﮐ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ زا ﯽﺸﺨﺑ شﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ نادﺮﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﻞﯾﺎﻤﺗ و نﺎﻧز

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ رد توﺎﻔﺗ ،رﺎﮐ ﻂﯿﺤﻣ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ي

رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻪﺑ ﯽﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﮐ ﯽﺗارﺮﻘﻣ و ﻦﯿﻧاﻮﻗ دﻮﺟو و ﺎﻫ

ي وﺮﯿﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ار نﺎﻧز رﺎﮐ ي

ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻢﻬﻣ زا ﺪﻫد

ﻪﺑ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ خﺮﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ

.ﺪﻧور

ﯽﻣ عﺎﻨﺘﻣا ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ماﺪﺨﺘﺳا زا نﺎﯾﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ نﺎﻧآ اﺮﯾز ،ﺪﻧزرو

يﺎﻫ

هﻮﻘﻟﺎﺑ ي ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ار يرادرﺎﺑ نارود رد رﺎﮐ كﺮﺗ د رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﯽﻓﺮﻃ زا .ﺪﻨﻫد

ﯽﺳﺮﺘﺳ

ﺖﺳا نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا هار ﺮﺳ ﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﻌﻧﺎﻣ ،زور ﻪﺑ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﯽﻣ نﺎﻧز ﺮﻫﺎﻣ ﺮﯿﻏ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ داﺪﻌﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ

ﮏﻠﻣ) ،هداز 1387 : 84 - 67 رد .(

ﻦﯿﯾﺎﭘ مﺎﻘﻣ ،ﺮﺘﻤﮐ ﺖﺧادﺮﭘ ياراد ﺐﻠﻏا نﺎﻧز صﺎﺧ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻊﻗاو ياﺮﺑ ﺮﺗدوﺪﺤﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا و ﺮﺗ

ﺮﺸﯿﭘ ﻦﺴﺤﻣ حﻼﻓ و يﺪﻧﺮﻫ) ﺖﺳا نادﺮﻣ صﺎﺧ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺖﻓ ،ﯽﻧﺎﺧ

1385 : 99 -

77 يرﻮﻃ ،(

ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ نادﺮﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ حﻮﻄﺳ رد ﯽﺘﺣ ،نﺎﻧز رﺎﮐ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻣآرد ﻪﮐ

.ﺖﺳا ﺮﺘﻤﮐ

(9)

دﺰﻤﺘﺳد رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ

1

ﻠﺠﺗ ﻊﻣاﻮﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ،ﺪﻣآرد اﺮﯾز ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ،يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد عﻮﺿﻮﻣ ﯽ

ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ار داﺮﻓا و ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮕﯾﺎﺟ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﻣآرد ﺪﻨﻧﺎﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ

ﯽﻣ ﺰﯿﻬﺠﺗ ... و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﺿو ،ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﯽﮔﺪﻧز يﻻﺎﺑ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﯽﺋﺎﻃ) ﺪﻨﮐ

،ﯽﺳﺎﻄﯿﻗ 1387

.(

لﺎﺳ شراﺰﮔ رد 1985

ﻪﻫد ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ي

) نز 1985 - 1976 ﻪﯿﻬﺗ (

ﺪﺷ نﺎﻧز ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ،دﻮﺑ ه

31

ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار نﺎﻬﺟ ﯽﻤﺳر رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد ﺎﻣا ،ﺪﻨﻫد

ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﻧراد لﺎﻐﺘﺷا ﯽﯾﺎﻫرﺎﮐ نآ ﻪﺑ دﺰﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﯽﻣ ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ زا ﺶﯿﺑ و دﻮﺷ

ﺐﯿﺳآ يرﺎﮑﯿﺑ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ ﻪﮐ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ رﺎﮐ يازا رد ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻦﯾا زا .ﺪﻧﺮﯾﺬﭘ

ﯽﻣ

،ﺪﻨﻫد نﺎﻧز

4

ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ار نادﺮﻣ قﻮﻘﺣ و دﺰﻣ 3

،ﯽﻧﺎﺧ) ﺪﻨﻨﮐ 1382

ﻢﻬﻣ .(

ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗ

ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ داﺮﻓا .ﺖﺳا داﺮﻓا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،دراد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد ﻦﯿﯿﻌﺗ رد ﻪﮐ و ﺎﻫ

ترﺎﻬﻣ ﯽﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ دراو ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ

ﻢﻫ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ نﻮﭼ

ﺼﺤﺗ ترﺎﻬﻣ ،تﻼﯿ ﯽﻣزﺎﺑ ... و ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ ،ﯽﺗاذ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﯽﻠﻐﺷ يﺎﻫ

ددﺮﮔ ﮏﭼﻻﻮﭘ) ،2

1975 ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ،نﺎﻧز رد نآ تﺎﻌﺒﺗ و جاودزا .(

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ رد يراﺬﮔ ي

و ﯽﻧﺎﺴﻧا

نآ يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد ﯽﻣ ﺎﻫ

ﯽﺗرﻮﺻ رد .دﻮﺷ رﻮﮐﺬﻣ درﻮﻣ ود ﺮﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،نادﺮﻣ رد ﻪﮐ

ﯽﻣ ﺮﮑﺑ) ددﺮﮔ ،3

1985 ﺸﻣ .(

ﻪﺑ ،نﺎﻧز ﺖﮐرﺎ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ،ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز هﮋﯾو

ﯽﻣ جرﺎﺧ رﺎﮐ رازﺎﺑ زا نﺎﻧز ﯽﺘﻗو .ﺖﺳا بوﺎﻨﺘﻣ ... و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻧﻮﺷ

ﯽﻫدزﺎﺑ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ زا ﯽﺷﺎﻧ يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد ﯽﻠﻌﻓ شزرا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ نﺎﻧز يراﺬﮔ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻣ ﻪﮐ يراﺬﮔ ﯽﻣ ﺐﺴﮐ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﺖﺴﯾﺎﺑ

ﻧدﻮﻤﻧ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺪ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺪﺑﺎﯾ

هﺪﯾﺎﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ،نﺎﻧز بوﺎﻨﺘﻣ و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ رد يراﺬﮔ ي

ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا و دﻮﺷ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ زا ﺮﺸﻗ ﻦﯾا يور ﺮﺑ يراﺬﮔ

ي ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا زا دﻮﺧ ﻪﮐ دﻮﺷ

هﺪﻨﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﻞﻠﻋ ،ﮏﭼﻻﻮﭘ) ﺖﺳا ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ي

1975 ﻻد زا .(

ندﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻢﻬﻣ ﻞﯾ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ي ﯽﻣ رﺎﮐ رازﺎﺑ رد نﺎﻧآ ﻊﻄﻘﻨﻣ و بوﺎﻨﺘﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ،نﺎﻧز يرﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ

41

ﯽﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ ار ﺲﻨﺟ ود ﻦﯿﺑ يﺎﻫﺪﻣآرد رد توﺎﻔﺗ وﺮﭙﯾﺎﺷ و لﺪﻨﺳ) ﺪﻫد

،4

1wage inequality

2Polachek

3Becker

4Sandel and Shapiro

(10)

1978 ( . مﺎﺠﻧا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻮﯿﭘﺎﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ،نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ رد هﺪﺷ

يوﺮﯿﻧ ﯽﮕﺘﺳ

ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺻرد ،رﺎﮐ ﯽﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ ار دﺰﻤﺘﺳد فﺎﮑﺷ زا ﯽﻬﺟﻮﺗ

رﺎﮐ فﺮﺻ نﺎﻧز ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز .ﺪﻫد ﻪﻧﺎﺧ

ﯽﻣ ﺖﺻﺮﻓ ﺮﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﺛا نﺎﻧآ يرازﺎﺑ رﺎﮐ يﺎﻫ

ﺐﺴﮐ ياﺮﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ .دراﺬﮔ

ترﺎﻬﻣ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻠﻐﺷ يﺎﻫ هﺮﯿﺧذ ﺎﺑ نﺎﻧز و ﺪﺑﺎﯾ

ي ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ي ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻧﺎﺴﻧا رﺎﮐ رازﺎﺑ رد يﺮﺗ

رﻮﻀﺣ ﯽﻣ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺰﯿﻧ نﺎﻧآ يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﺑﺎﯾ ﭻﺳﺮﻫ) ﺪﺑﺎﯾ

،1

2003 .(

ﻪﻘﺑﺎﺳ ،تﻼﯿﺼﺤﺗ ي

ﮏﭼﻼﺑ و ﺮﺴﻨﯿﻣ) ﺖﻣﻼﺳ ،رﺎﮐ

،2

1974 ﯽﮕﺘﻔﻫ رﺎﮐ تﺎﻋﺎﺳ و (

ﮏﭼﻼﺑ و ﺮﺴﻨﯿﻣ) 1974

،ﺮﮑﺑ ، 1975 ،(

ﻪﻄﺑار ي و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻌﺑ و ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ ي

،ﮏﭼﻼﺑ و ﺮﺴﻨﯿﻣ) ﯽﻔﻨﻣ 1974

ﺳد ﺎﺑ ،(

دراد نﺎﻧز دﺰﻤﺘ و دﺰﻣ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻦﮐرﺎﮐ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧز .

قﻮﻘﺣ ﯽﻣ ﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ﺎﯾ ﯽﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﺮﯿﮕﺑ قﻮﻘﺣ و دﺰﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ

ﺶﺨﺑ ﺮﯿﮕﺑ

نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،يﺮﻬﺷ نﺎﻧز دﺰﻤﺘﺳد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻧراد يﺮﺗﻻﺎﺑ دﺰﻤﺘﺳد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻣﻮﻤﻋ ،ﯽﻧﺎﺒﻫﻮﮐ ﯽﻧﺎﺤﯿﺟ) ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور 1377

( .

تﻻﺎﻘﺘﻧا ،ﯽﻓﺮﻃ زا ﺮﯿﻏ يﺎﻫﺪﻣآرد و ﯽﻠﺴﻧ ﻦﯿﺑ

ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ راﻮﻧﺎﺧ يرﺎﮐ يﺎﻀﻋا دﻮﺷ

يﺮﺗﻻﺎﺑ يرﺎﮐ يﺎﻫﺪﻣآرد و ﺪﻧﻮﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ زا هداﻮﻧﺎﺧ ،ﺮﮑﺑ) ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد 1985

ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ،هداﻮﻧﺎﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .(

هﺮﯿﺧذ ي ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ي ﺎﻫﺪﻣآرد ﺐﺴﮐ ناﻮﺗ و ﯽﻧﺎﺴﻧا ،ﯽﺳﺎﻄﯿﻗ و ﯽﺋﺎﻃ) دراد يرﺎﮐ ي

1387 .(

ﺶﻘﻧ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻊﻓر ردICT

دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﯾاﺰﻣ زا ﯽﮑﯾ يﺮﺑاﺮﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد يﺮﺛﺆﻣ راﺰﺑا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ICT

ﯽﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ نآ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ يدﺪﻌﺘﻣ يرﺎﺠﻣ .دﻮﺷ

ﺎﻫ يﺮﺑاﺮﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ICT

ﯽﻣ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ترﺎﺒﻋ دﻮﺷ

:زا ﺪﻧا

1 - ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ صﻮﺼﺧ رد ﯽﻣﻮﻤﻋ رﺎﮑﻓا نداد راﺮﻗ

هار زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ،تﺎﻋﻼﻃا و ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ

ﯽﻣ نآ ﻖﯾﺮﻃ زا ،ﺖﺳا ICT ناﻮﺗ

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﯾﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ،مﻮﺳر و بادآ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دﺮﮐ ﻪﺋارا ار ﻊﻣاﻮﺟ و ﺎﻫ

ي

د ار ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ﯽﻫﺎﮔآ دﻮﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دراد ﯽﭘ ر

راﺰﺑا ICT

ﻊﻓر ياﺮﺑ (نﺎﻧز دﻮﺧ ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ) ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﯽﻘﻠﺗ زﺮﻃ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﻬﺟ يﺪﻨﻤﺷزرا

1Hersch

2Mincer and Polachek

(11)

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺾﯿﻌﺒﺗ ﯽﻣ ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ .ﺖﺳا ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﺎﯾ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ يﺎﻫ

رﺎﺸﻓ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺐﯿﻏﺮﺗ ياﺮﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ﻞﯾﺎﺴﻣ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ داﺮﻓا هﺪﻨﯾاﺰﻓ رد ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ناراﺬﮔ

ﺮﻈﻧ

ﺑ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻌ

.ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

2 - ﺖﺻﺮﻓ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻧز ياﺮﺑ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ يﺎﻫ

هار و ﺖﺳا ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻊﻓر ﺖﻬﺟ رد ﯽﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ نﺎﻧز ﻞﯿﺼﺤﺗ ار يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ

ترﺎﻬﻣ ءﺎﻘﺗرا و ﺐﺴﮐ ياﺮﺑ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻧز يﺎﻫ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ردﺎﻗ نﺎﻧآ ﺎﺗ ﺪﻨﮐ و ﺮﺘﺸﯿﺑ

ﻓ لﺎﻌ ﺑ .ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يﺮﺗ لﺎﺜﻣ رﻮﻄ

نﺎﻧز ياﺮﺑ ار رود هار زا شزﻮﻣآ نﺎﮑﻣا ICT

ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ فﺎﻄﻌﻧا نآ يﺎﯾاﺰﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

نﺎﻣز يﺮﯾﺬﭘ ﻢﻫ .ﺖﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ

ﯽﻧﺎﻧز ﻦﯿﻨﭼ

ﺖﯾدوﺪﺤﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ سﻼﮐ رد رﻮﻀﺣ ياﺮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺎﮑﻣا ﻦﯾا مﺮﻧ ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا .ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ن ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﻨﻓ شزﻮﻣآ ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫراﺰﻓا

ﯽﻣ نﺎﻧز ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا ،ﻪﻧﺎﯾار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

نآ يﺎﻫ .ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ

3 - ﺖﺻﺮﻓ ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﻧز ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﺖﯾدوﺪﺤﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ زا ،ﻊﻣاﻮﺟ زا ﯽﺧﺮﺑ رد نﺎﻧز ﻪﮐ ﯽﻠﻏﺎﺸﻣ ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ

رﻮﻀﺣ مﺰﻠﺘﺴﻣ

نﺎﮑﻣ رد نﺎﻧز ترﻮﺻ ﻦﯾا رد .ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ،ﺖﺳا نادﺮﻣ ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ درﻮﺧﺮﺑ و ﻪﻧادﺮﻣ يﺎﻫ

ﯽﻣ رد و نادﺮﻣ ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ درﻮﺧﺮﺑ نوﺪﺑ ار ﯽﻠﻏﺎﺸﻣ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و ﻪﻧﺎﯾار ،ﻦﻔﻠﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ و ﻒﯾﺎﻇو مﺎﺠﻧا و ﻪﻧﺎﺧ رد رﻮﻀﺣ رﺎﻨﮐ و يﺮﺴﻤﻫ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﯾا و ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻫ

يردﺎﻣ ﯽﻟاد) ﺪﻨﻨﮐ تردﺎﺒﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﺑ ،1

2003 ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺲﭘ .(

ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑICT ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ .دﻮﺷ

ي :دراد دﻮﺟو رﺎﮑﻫار ودICT

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ،لوا رﺎﮑﻫار ﻪﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد يراﺬﮔ

و ﺎﻫدﺎﻬﻧ و ICT

ﺖﺧﺎﺳﺮﯾز ﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ،ﺮﮕﯾد رﺎﮑﻫار .ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮ ﻪﺑ) نآ يﺮﺑرﺎﮐ ي ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ ترﻮﺻ

هﺮﻬﺑ ﺮﺘﻤﮐ نآ زا ﻪﮐ ﺖﺳا يرﺎﺸﻗا ﻦﯿﺑ رد ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ (ﺮﯿﮔاﺮﻓ و ﯽﻣ يرادﺮﺑ

ﺪﻫاﻮﺷ .ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﺑ نﺎﻧز ﻪﮐ ﺪﻫد

ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻞﯿﻟد رد هراﻮﻤﻫ يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﮐ ﻢﻬﺳ ICT

؛ ود شﻼﺗ اﺬﻟ ﺖﻟ

ﯽﻣ ﺎﻫ ﻨﺟ فﺎﮑﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﺑ ار ﯽﺘﯿﺴ

رﻮﻄ

ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ) ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ،

،c 2003 .(

رد .ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻋﻮﻨﺘﻣ و هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ زا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺠﻨﯾا ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار هﺪﺷ مﺎﺠﻧا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

.ﻢﯿﻫد

1Daly

(12)

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﯽﻠﺧاد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ (ﻒﻟا

ﮏﯿﻧ ) ﯽﻣﺎﻧ 1382 (،

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ ي

ي تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ

ﯽﻣ ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز و ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ و دزادﺮﭘ

ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﯽﻤﯿﻧ دوﺪﺣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﺪﺳر ي

ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز و ناﺮﺘﺧد ار ﯽﯾﺎﺘﺳور هﺮﻬﺑ ،ﺪﻫد

زا يﺮﯿﮔ ﻪﯾﺰﺠﺗ بﻮﭼرﺎﭼ ردICT

ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﻣ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺎﻫ ﺗ و يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ

شﻮﻣاﺮﻓ ﺮﺸﻗ ﻦﯾا ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺄ

ددﺮﮔ رﻮﺸﮐ يﺎﻫﺎﺘﺳور ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻧور رد هﺪﺷ ﺮﮔا .

ﻪﭼ يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا و هار تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﯽﻠﺣ

ياﺮﺑ ﻊﻓر ﯽﻣﺎﻤﺗ تﻼﮑﺸﻣ نﺎﻧز

ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻦﮑﯿﻟ ،ﺖﺴﯿﻧ

ﻦﯾا ﯽﻣ هﺪﯾﺪﭘ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫ

يﺪﯾﺪﺟ ار رد رﺎﯿﺘﺧا .ﺪﻫد راﺮﻗ نﺎﻧآ ﻦﯾا

راﺰﺑا ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺑ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺧد

و ناﺮﺘ نﺎﻧز

ﯽﯾﺎﺘﺳور رد

دﺎﻌﺑا

،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺐﺒﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﯾﺎﺘﺳور يﺎﻫراﻮﻧﺎﺧ و

ﺐﺟﻮﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﻨﯾﺮﻓآ

هﺪﻧزﺎﺳ ي نآ ﺎﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ي

رﻮﺸﮐ و ﺎﻫﺎﺘﺳور ددﺮﮔ

؛ اﺬﻟ رد يﺎﺘﺳار ﺶﯾاﺪﯿﭘ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ي

يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و رد

ﺎﻫﺎﺘﺳور ﯽﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑ ﻦﻤﺿ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و يﺎﻫ

ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ لﺎﻤﻋا و

ﺞﯾﺎﺘﻧ نآ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﯾر ﺎﻫ ﺖﺳﺎﯿﺳ و يراﺬﮔ

ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺎﺑ ؛ﺎﻫ

،يزﺎﺳ ﻞﯿﻬﺴﺗ

ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﻦﯾا

يروﺎﻨﻓ ﺎﻫ و ﺰﯿﻧ ﻊﻓر ﻊﻧاﻮﻣ ﯽﻣ دﻮﺟﻮﻣ ناﻮﺗ

ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫ يﺪﯾﺪﺟ ار ياﺮﺑ

نﺎﻧز و ناﺮﺘﺧد ﯽﯾﺎﺘﺳور

ﻪﺑ نﺎﻐﻣرا .دروآ

ﮏﺒﺳ ﯽﺟﺮﻓ ) ناﺮﮕﯾد و رﺎﺑ

1388 (،

ﻪﻟﺎﻘﻣ رد تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺶﻘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻪﺑ دﻮﺧ ي و

ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻧآ زا نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ .ﺪﻧا

ناﻮﻨﻌﺑ نﺎﻧز ﻪﮐ ﺎﺠ

هوﺮﮔ زا ﯽﮑﯾ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻊﻣاﻮﺟ رد راﺬﮔ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ

ترﺎﻬﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺪﻧور نﺎﻧز يﺎﻫ

ﯽﻣ ﯽﯾﺎﺘﺳور و ﯽﯾﺎﺘﺳور هداﻮﻧﺎﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﯿﻌﺿو يﺎﻘﺗرا رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺘﻧ رد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﯾﺎﺘﺳور ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺠﯿ حﻮﻄﺳ رد نﺎﻧز ﻪﮐ ﺪﻫد

ﯽﻣ ﺖﺳد يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ زا يﺮﺗﻻﺎﺑ تﺎﺟرد ﻪﺑ ،يروﺎﻨﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﻻﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ و ﺪﻨﺑﺎﯾ

ﻪﻄﺑار يروﺎﻨﻓ ز ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز شﺮﮕﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ار يرادﺎﻨﻌﻣ ي

ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ن

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﺳ ﯽﺟﺮﻓ) ﮏﺒ ،ناﺮﮕﯾد و رﺎﺑ 1382

: 177 - 159 .(

ﯽﺟرﺎﺧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ (ب

1كرد ) 2004 (،

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ) تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ يا

يﺎﻘﺗرا رد (ICTs

ﻪﺑ ﺎﺑ شزﻮﻣآ و لﺎﻐﺘﺷا رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ شور يﺮﯿﮔرﺎﮐ

نﻮﯿﺳﺮﮔر وOLS ﯽﯾﻮﻠﺑﺎﺗ يﺎﻫ

IV

ﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺧادﺮﭘ يرﻮﺸﮐ ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا رد ﺢﻄﺳ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﻪ

1Derek

(13)

ﺖﺧﺎﺳﺮﯾز يﺎﻫ

ﯽﻣ لﺎﻐﺘﺷا و شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ نﺪﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣICT زا ،دﻮﺷ

ﻪﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ءﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﺮﺼﻨﻋ ﮏﯾ شزﻮﻣآ يدﺎﻋ مدﺮﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻓﺮﻃ رﺎﻤﺷ

ﯽﻣ ﻤﻫ .ﺪﯾآ ﻪﻨﯿﻣز شزﻮﻣآ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽ ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ زﺎﺳ

ي

رد .ﺖﺳا لﺎﻐﺘﺷا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﺖﯾﺎﻬﻧ

ي ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دراد رﺎﮐ رازﺎﺑ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑICT

ﯽﻣ لﺎﻐﺘﺷا و شزﻮﻣآ ﻪﺧﺮﭼ ﮏﯾ ﺮﮔزﺎﻏآ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺖﯾﻮﻘﺗ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ زا ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ي هﺪﻨﻨﮐ

ي

رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﻦﯿﺑ درﻮﺧزﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ و لﺎﻐﺘﺷا

ي ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا

ﯽﻣ درﻮﻣ ود ﺮﻫ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼﺮﻫ .دﻮﺷ

ﻦﺴﺣ يدﻮﻤﺤﻣ ) 1

2012 ءﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،(

ﯽﻣ شدﻼﮕﻨﺑ رد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ .دزادﺮﭘ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻪﮐ ﺪﻫد

ﺎﺑ ICT

ﻪﻨﯿﻣز رد نﺎﻧز ﻪﺑ نداد ترﺪﻗ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺶﻘﻧ شدﻼﮕﻨﺑ رد ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

رد يا

دراد ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑ .

ﺑ ياﺮﺑ ار نﺎﻧز ﻦﯿﻨﭽﻤﻫICT و ﺶﻧاد ،شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ندروآ ﺖﺳﺪ

رﺎﻬﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ت ﻤﺼﺗ و لﻼﻘﺘﺳا و ﻪﺘﺧﺎﺳ ردﺎﻗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺪﺠﻣ ﯽﻫد

ﯿ ﻢ ﮔﯿ ﺮ ي اﺮﺑ ي

دﺎﺼﺘﻗا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ي

ﻪﺑ ار هداﻮﻧﺎﺧ رد .دراد هاﺮﻤﻫ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي وا نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﮐ )2

2011 (،

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ

"

هدﺎﻔﺘﺳا زا ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ي

ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز

ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ زا ي

ﻪﯾﺮﺠﯿﻧ رد راﺪﯾﺎﭘ يدﺎﺼﺘﻗا

"

ﯽﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﺷﺎﺑ

و ﺎﺘﺳور هد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 300

ﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻄﺑ نز و هﺪﻫﺎﺸﻣ .ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ناﻮﻨﻌ

ﺶﺳﺮﭘ زا ﻪﻣﺎﻧ ﻊﻤﺟ راﺰﺑا هداد يروآ

هداد .ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻫ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ

ﯽﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻧﺪﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ نﺎﻧز يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺮﻘﻓ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ،يرﺎﺠﺗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ظﺎﺤﻟ زا ﯽﯾﺎﺘﺳور هﺮﻬﺑ رد تﺎﻋﻼﻃا و يرو ﯽﺗرﻮﺻ رد ﺎﻬﻨﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ .دﻮﺷ رازﺎﺑ ﺖﻤﯿﻗ درﻮﻣ

ﮏﯾ ﻪﮐ

ﺖﺧﺎﺳﺮﯾز ﺖﻠﻣ يﺎﻫ

نﺎﮑﻣا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ICT داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ

ﻪﮐ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ICT

ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ و دﻮﺷ زا دﻮﺷ

،شزﻮﻣآ رد ICT

ﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور نﺎﻧز يدﺎﺼﺘﻗا يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ و ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد رد .دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮ

ﻪﻨﯾﺰﻫ گرﺰﺑ زا ندﻮﺑ ﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ICT رد ار ﺖﯿﻤﻫا ﻦﯾﺮﺗ

ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ﺖﯿﺴﻨﺟ ﺮﮔا .دراد نﺎﻧز تﻼﻣﺎﻌﺗ و ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ نﺎﻌﻓاﺪﻣ ﻦﯿﺑ ﻮﮕﺘﻔﮔ و يراﺬﮔ

1Mohammad mahmudi hasan

2Okiy, et al

(14)

هژوﺮﭘ ﯽﺣاﺮﻃ نآ رد دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﻫ

ﺖﺳﺎﯿﺳ ترﻮﺻ هژوﺮﭘ و ﺎﻫ

يﺎﻫ ﯽﻣICT ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

.ﺪﯾﺎﻤﻧ ﮏﻤﮐ نﺎﻧز يدﺎﺼﺘﻗا يزﺎﺳ ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ ﺮﭘ ار ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ ﯽﻟﺎﺘﯿﺠﯾد فﺎﮑﺷ ﯽﺘﺳرد شور ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺶﻫوﮋﭘ

هداد زا ﯽﺘﻗو ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻠﻧﺎﭘ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ ﺪﯾﺎﺑ دﻮﺷ شور ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﺞﯾار .داد مﺎﺠﻧا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ وﺎﭼ نﻮﻣزآ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد نﻮﻣزآ ﻦﯾﺮﺗ

ﻣزآ و 1

ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮ

2

ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ شور ﻦﯿﺑ نﻮﻣزآ ياﺮﺑ وﺎﭼ نﻮﻣزآ .ﺖﺳا ﻪﺑ ﺖﺑﺎﺛ رﺎﺛآ لﺪﻣ و 3

رﺎﮐ

ﯽﻣ ﻪﺑ لﺪﻣ ﻦﯾا تﺎﺿوﺮﻔﻣ .دور :ﺖﺳا ﺮﯾز ترﻮﺻ

0 = 1 - Un

= ... = U2

= U1

= H0

=Not H1

ﻪﯿﺿﺮﻓ ،نﻮﻣزآ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا ﺖﺑﺎﺛ رﺎﺛآ لﺪﻣ رد يزﺎﺠﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺐﯾﺮﺿU ي

نﺎﯿﺑ ﺮﻔﺻ ﺮﮔ

و ﺐﯾاﺮﺿ ندﻮﺑ نﺎﺴﮑﯾ هداد رد أﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ

ﻦﯾا زا .ﺖﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﯿﺿﺮﻓ در ،ور

ي

هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﺒﻣ ﺮﻔﺻ ﻪﯿﺿﺮﻓ در مﺪﻋ و ﯽﻠﻧﺎﭘ يﺎﻫ

ي نﺎﯿﺑ ﺮﻔﺻ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﮔ

نﻮﻣزآ رد ﺮﮔا .ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﻏدا ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ وﺎﭼ

ﯽﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ ناﻮﺗ

نﺎﻣز ﺎﯾ ﻊﻃﺎﻘﻣ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻫ

ءاﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ،ﻪ نآ ،ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ يﺎﻫ

هﺎﮔ

.ﺪﯾزرو تردﺎﺒﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﯾ ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﻓدﺎﺼﺗ تاﺮﺛا ﺎﺑ ﻦﯿﻤﺨﺗ ﻦﯿﺑ بﺎﺨﺘﻧا نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻄﺧ ءﺰﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا يﻮﮕﻟا رد ﯽﻠﺻا ضﺮﻓ ﯽﺤﯿﺿﻮﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﯽﻣ ضﺮﻓ ﯽﻓدﺎﺼﺗ تاﺮﺛا يﻮﮕﻟا رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ﺷ

ءﺰﺟ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﮐ دﻮ

يﺎﮐ رﺎﯿﻌﻣ زا ﺰﯿﻧ ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ .دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﺤﯿﺿﻮﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ ءﺎﻄﺧ ـ

هدﺎﻔﺘﺳا ود

ﯽﻣ ﯽﺗرﻮﺻ رد ﺪﻨﮐ هرﺎﻣآ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ

ي زا ﺶﯿﺑ نﻮﻣزآ 05

/0 ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ،ﺪﺷﺎﺑ يراد

95 /0 ﯽﻣ ﺪﺻرد ﻦﯾا ﺮﯿﻏ رد .داد ﺢﯿﺟﺮﺗ ﺖﺑﺎﺛ تاﺮﺛا ﻪﺑ ار ﯽﻓدﺎﺼﺗ تاﺮﺛا ناﻮﺗ

تاﺮﺛا ترﻮﺻ

ﯽﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺑﺎﺛ دﻮﺷ

.

يرﺎﻣآ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺶﻫوﮋﭘ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يا

رد و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ

ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا .ﺪﺷﺎﺑ ي

يرﺎﻣآ 57 هداد ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يرﻮﺸﮐ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ

1Chow Test

2Hausman Test

3OrdinaryLeast Squares

(15)

ﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ لﺎﺳ ياﺮﺑ ،زﺎ

رد يدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ

ﺮﺘﺳد ﯽﻣ س لﺎﺳ ،ﺪﺷﺎﺑ يﺎﻫ

2012 - 2005 ﺑ لﺎﺳ ناﻮﻨﻌ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

.ﺪﻧا

هداد

،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﮏﻧﺎﺑ ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا هﺎﮕﯾﺎﭘ زا

ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﯿﺑ قوﺪﻨﺻ ،1

لﻮﭘ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﺷراﺰﮔ و 2

ي ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ 3

ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﻠﻣ ﻞ

4ﺪﺤﺘﻣ ﻊﻤﺟ هﺪﺷ يروآ .ﺪﻧا

هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺎﻫ

ﻪﻣادا رد ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﯽﻀﺘﻘﻣ تادﺎﻬﻨﺸﯿﭘ و ﺎﻫ

.ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺋارا لﺪﻣ و ﻖﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ

ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ ﯽﻧﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺑ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ

ناﻮﻨﻌ

ﻪﺑ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻮﺻ

:ﺖﺳا هﺪﺷ ﺢﯾﺮﺼﺗ ﺮﯾز تر

LABOR=f (GDP, ICT, UNEM, MEANYEAR (1) :ﻢﯾراد نآ رد ﻪﮐ

LABOR :

ﺮﺑ ﻦﯿﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻒﯾﺮﻌﺗ سﺎﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟا

رﺎﮐ ) (ILO

،5

رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ خﺮﻧ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﻞﮐ زا يﺪﺻرد ﻊﻗاو رد ،رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ نﺎﻧز ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد

15 و لﺎﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ

ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ياﺮﺑ و دراد صﺎﺼﺘﺧا .ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﮐ

GDP PER CAPITA :6

ﻪﻧاﺮﺳ ﯽﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ي

لﺎﺳ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻤﯿﻗ ﻪﺑ ﯽﻌﻗاو

2005 هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻌﺑ ، ي

ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ي

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺣاو)

ﯽﻣ رﻻد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ لﻮﭘ ﺪﻣ رد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا مﺎﻧ و (ﺪﺷﺎﺑ

ترﻮﺻ ﻪﺑ ل ﯽﻣ هدروآGDP

دﻮﺷ .

:ICTS يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺮﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ تاﺮﺛا ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ

ﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ياﺮﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻌ

ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ

ﺖﺳا ﺮﯾز دراﻮﻣ :

1World Bank

2IMF (International Monetary Fund)

3Human Development Reports (www.hdr.undp.org)

4United Nations Development Programme

5International Labour Organization

6Gross Domestic Production per capita

(16)

MOBTEL ﻦﻔﻠﺗ و ﻞﯾﺎﺑﻮﻣ ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ :

ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﺖﺑﺎﺛ 100

ﺮﻔﻧ

ﺮﻫ رد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ داﺪﻌﺗ :INT 100

ﺮﻔﻧ

:UNEM ﻪﺑ ﺎﻣا هدﻮﺑ رﺎﮐ نوﺪﺑ ﻪﮐ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ زا يﺪﺻرد ﻪﺑ يرﺎﮑﯿﺑ خﺮﻧ و رﺎﮐ لﺎﺒﻧد

دروآﺮﺑ ﻖﺒﻃ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هﺪﺷ ﻪﺋارا يرﺎﮑﯿﺑ خﺮﻧ .دراد هرﺎﺷا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ماﺪﺨﺘﺳا ﺖﺳاILO

ﺺﺧﺎﺷ زا ﻪﮐ ﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﮐ رازﺎﺑ هداد هﺎﮕﯾﺎﭘ يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ

يﺎﻫدروآﺮﺑ .ﺖﺳا هدﻮ ياﺮﺑILO

هرود ،ﻒﯾﺮﻌﺗ ،هداد ﻊﺒﻨﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ تﺎﻀﻗﺎﻨﺗ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ي

شور و ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ ،ﺶﺷﻮﭘ ؛ﻊﺟﺮﻣ

ﻊﻤﺟ .(ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ) ﺖﺳا ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ يروآ

MEANYEAR لﺎﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ :

لﺎﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ناﺮﺘﺧد ﻞﯿﺼﺤﺗ يﺎﻫ يﺎﻫ

ﺑ ﻪﮐ ﻪﺳرﺪﻣ رد ناﺮﺴﭘ ﻞﯿﺼﺤﺗ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﺪﺻرد ناﻮﻨﻌ

ﯽﻟ و ورﺎﺑ) دﻮﺷ ،1

2001 .(

لﺪﻣ دروآﺮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﻧﺎﻣ نﻮﻣزآ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾا رد ي

خﺮﻧ ،ﺪﻌﺑ

وﺎﭼ نﻮﻣزآ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻌﺑ ار رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ لﺪﻣ دروآﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻤﺳﺎﻫ و ﯽﻣ ﺎﻫ

ﻢﯾزادﺮﭘ .

نﻮﻣزآ ﯾﺎﻧﺎﻣ يﺎﻫ

2ﯽ هداد رد ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ يرﺎﻣآ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺪﺣاو ﻪﺸﯾر ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ

ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ نﻮﻣزآ .ﻢﯾزادﺮﭘ

ﻪﺸﯾر يﺎﻫ هداد ﺪﺣاو ي

نﻮﺘﯾﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ

3

) 1994 (،

ﻪﯾﺎﭘ زر و ﻞﮑﻧاﺮﻓ .ﺪﺷ يﺰﯾر ) 4

1996 (،

ﺑ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد يﺮﯿﮔرﺎﮑ

نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﻪﺸﯾر ﺮﻟﻮﻓ ﯽﮑﯾد نﻮﻣزآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،لواﺪﺘﻣ ﺪﺣاو ي ياراد ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﺮﻟﻮﻓ ﯽﮑﯾد و 5

ﻦﯿﯾﺎﭘ يرﺎﻣآ ترﺪﻗ نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ

ﻪﺸﯾر يﺎﻫ هداد ﺪﺣاو ي

عاﻮﻧا .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ هداد رد ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻮﭼ و ﻦﯿﻟ ،ﻦﯾﻮﻟ نﻮﻣزآ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ

و ناﺮﺴﭘ ،ﻢﯾا نﻮﻣزآ ،6

7ﻦﯿﺷ ) ﺲﭙﯿﻠﯿﻓ نﻮﻣزآ ،(IPS ﺮﺸﯿﻓ و نوﺮﭘ

) ﯽﻌﻄﻘﻣ ﺮﻟﻮﻓ ﯽﮑﯾد نﻮﻣزآ و8

ﺪﻨﺘﺴﻫ (CADF

1Barro and Lee

2Unit root test

3Breituing

4Francel & Rose

5ADF

6Levin, Lin & Chu

7Im, Pesaran & Shin

8PP-Fisher