شناسایی بخش های رقابت پذیر منطقه ای در استان فارس

۳۳ 44 - ۳۳ تاحفص

یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

*سراف ناتسا رد

2**نایرون داشرف ،¹یصلاخ روپ نمهب اضردیمح

.ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاه رنه سیدرپ ،یزاسرهش هدکشناد ،یا هقطنم یزیر همانرب دشرا یسانشراک ^۱ .ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یزاسرهش هدکشناد رایشناد ^۲

)۹۶/۷/5 :ییاهن شریذپ خیرات ،۹5/۱۲/۱5 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ ار هقطنم هدنیآ تاــیح هک تــسا یتیمهااب عوضوم ،قطانم داصتقا رد رــیذپ تباقر یاــه شخب نــییعت فلتخم یاه شور بیکرت ،شهوژپ نیا یلصا لاوس .دهد یم لکش ار هدنیآ یاه یژتارتسا و ،نیمضت روظنم نیا هب .دشاب یم سراف ناتــسا یداصتقا یاه شخب تیعضو شجنــس روظنم هب یریذپ تباقر لوط نیگنایم ،هدناتــس-هداد شور راــهچ بــیکرت و یا هــقطنم یرــیذپ تباقر یرــظن تاــیبدا رورــم اــب یاه شخب ریاس اب طابترا ظاحل هب شخب ره تیعضو بیترت هب ،مهس-بیکرت و یناکم بیرض ،راشتنا دروم ،یلم حطــس اب هــسیاقم رد شخب ره دــشر نازیم و ییاضف زکرمت ،دیلوت هرــیجنز لوــط ،یداــصتقا یداصتقا یلک شخب ۱4 زا شخب ۳ اهنت هک دهد یم ناــشن اه لدم زا لصاح جیاتن .تفرگ رارق یــسررب و یراد لگنج ،راکش ،یزرواــشک"شخب ،شخب نیلوا .دنتــسه یرادانعم ریداقم یاراد ،سراف ناتــسا شخب ود اما .تسا یبوخ تیعضو رد ،هدش حرطم یاه صخاــش یمامت رظن زا هک ،تــسا "یریگیهام ریاــس اب یفاک طاــبترا رــظن زا ،"یرهــش تاــمدخ و یــمومع هرادا" و ،"یــعامتجا یراکددــم و تــشادهب"

یمامت یارب راشتنا لوط صخاش رادقم نینچمه .دنشاب یم یدج فعض یاراد ،یداصتقا یاه شخب .تــسا یلیدبت عیانص رد ناتــسا یدج فعض ی هدنهد ناــشن هک هدوب کی ربارب هدــش رکذ یاه شخب

یدیلک یاه هژاو ناتسا ،راــشتنا لوط نیگنایم ،مهــس-بیکرت ،یناکم بیرض ،هدناتــس-هداد ،یا هقطنم یریذپ تباقر .سراف

ساــسا رب یا هقطنم هعــسوت زادنا مــشچ ییاضف ققحت نییبت" :ناوــنع تــحت لوا هدــنراگن دــشرا یــسانشراک هــمان نایاپ زا هــتفرگرب هــلاقم نــیا * .دشاب یم مود هدنراگن ییامنهار هب ،"سراف ناتسا دروم هعلاطم ،اه تیعطق مدع تیلع و هناراکمه یاه تیزم .E-mail: fnoorian@ut.ac.ir ،۰۲۱-۶۶4۶۱5۰4 :ربامن ،۲۱-88۹۹۷8۷۰ :نفلت :لوئسم هدنسیون**

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

۳4

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

همدقم

یاهرازاب هــب یبایتــسد روــظنم هــب رــضاح رــصع رد لــلم تــباقر مامت هب هاگنب حطس زا یریذپ تباقر موهفم هک هدش ثعاب ،رت گرزب نیا فــیرعت رــس رب دنچ رــه .دــنک ادــیپ یرــست درــخ و نلاک حوطــس روط هب اــما ،درادــن دوجو نادنمــشیدنا نــیب یصاخ قــفاوت موــهفم نوگ انوگ یاهرازبا و اه شور اب فلتخم یاه روــشک طــسوت هدرتــسگ تایبدا رب یرورم اب ادتبا ،هلاقم نیارد .تسا هتفرگ رارق یبایزرا دروم نییعت هب ،نآ جیار یاــه شور عاونا و یا هــقطنم یریذپ تباقر هــیاپ رد رــیذپ تباقر شجنــس موــهفم اــب بــسانم یاــه شور هــعومجم یاه ناتسا هرمز رد هراومه سراف ناتسا .میزادرپ یم سراف ناتــسا اه یسررب هنافساتم اما ،تسا هتــشاد رارق ناریا عیــسو و تیعمجرپ هراومه سراف ناتسا ،۹۰-85 یاه لاــس یط هک تــسا نآ زا یکاح

خرن ینعی ،یا هقطنم یریذپ تباقر یدرواتــسد صخاــش ود رظن زا اــب ساــیق رد ،یا هــقطنم صــلاخان دــیلوت هنارــس نازــیم و لاغتــشا .)۱۳۹۰،ناریا رامآ زکرم ساــسا رب( تــسا هدوب رت نییاپ یلم نیگنایم -هداد شور راــهچ بیکرت اب ،هدــیدپ نیا للع ییاــسانش روظنم هــب -بیکرت و یــناکم بیرض ،راــشتنا لوط نیگنایم صخاــش ،هدناتــس فلتخم داعبا زا سراف ناتسا یداصتقا یاه شخب بیترت هب ،مهس دیلوت ی هرــیجنز لوط و یداــصتقا یاــه شخب طاــبترا ی هــنیمز رد حطــس اب سایقم رد اهنآ دــشر نازیم و اه شخب ییاضف زــکرمت ،اــهنآ .دنا هتفرگ رارق یسررب دروم ،یلم

یرظن ینابم

یا هقطنم یریذپ تباقر موهفم هک تسا یهاگنب حطــس داصتقا ،یریذپ تباقر موهفم و اــشنم ،ادتبا رد یا هقطنم یاه ثحب هب دورو زا لبق دوخ یلماکت ریسم رد یداصتقا نلاک اــی یلم حطــس رد هعــسوت یداــصتقا ثــحابم دراو ود زا بــلغا ،یا هــقطنم یرــیذپ تباقر موــهفم ،ور نــیمه زا .دــش یهورگ وــس کی زا ،تــسا هتفرگ رارــق هجوت دروــم فــلتخم هاگدــید و یهاگنب تباقر ندادرارــق انبم اب ،رتروپ لکــیام نوچ نــیققحم زا ی هباثم هب ار یا هــقطنم یرــیذپ تباقر موهفم ،لک هــب زج هاگــن اــب یریذپ تباقر عمج لصاح ینعی( درــخ یریذپ تباقر عمج لصاح نوچ یناــسک رگید یوــس زا .تــسا هتفرگ رظن رد )اــه هاگنب کــت کت هب لک هاگــن و یلم یریذپ تباقر رــب دــیک ات اــب ،^۲رــنیدراگ و ^۱رپروتــسا باسح هب یلم یریذپ تباقر زا رت کچوک یا هعومجم ریز ار نآ ،زج هلمج زا نادنمــشیدنا زا یــخرب هک تــسا یلاح رد نــیا .دــنا هدروآ ناصقن رب ،هاگدید ود ره در نمض ،۲۰۰۲لاس رد ⁴یستوز و ^۳ینیلچ ود رــه دــقن مــغر یلع نــکیل ،دــنا هدرک دــیک ات یــیاه هاگدید نــینچ یریذپ تباقر ،اــهنآ معز هب .دنا هدرکن هــئارا یلیدب فــیرعت ،هاگدــید یلم حطــس ی هرابرد هن و یــهاگنب حطــس ی هرابرد هــن ،یا هــقطنم تــسا هدــیچیپ رایــسب و لقتــسم یــموهفم ی هراــبرد هــکلب ،تــسا .)5۶-54 ،۱۳8۹ ،یدمحا و روپ شداد(

یریذپ تباقر توافت رد ار هتکن هس ،۱۹88 لاس رد ⁵نمگورک لپ ثحب دراو ،قــیرط نیا زا و دــنک یم ناــیب نلاک و درــخ حطــس نــیب

:دوش یم اهروشک و قطانم یریذپ تباقر هــک یلکــش ناــمه هــب اهروــشک تــسا دــقتعم نــمگورک ،لاوا-ً تراجت رود زا اهنآ و دننک یمن تباقر مه اب دننک یم تباقر اــه هاگنب فعض ،اه هاگنب نــیب تباقر رد هک هنوگنآ یــنعی .دنوــش یمن جراخ ،دوش یم نآ نتفر نیب زا و تباقر رود زا نآ فذح ببس هاگنب کی تراجت زا جورــخ ببــس اهنآ زا یکی فعض ،اهروــشک نیب تــباقر رد .دش دهاوخن یللملا نیب کی تــسکش یانعم هــب هاگــنب کــی تــیقفوم هــچ رــگ ا ،اــیناث-ً

نکمم روــشک کی تیقفوم ،نلاک حطــس رد اما ،تــسا رگید هاگنب ینعی ،دــشاب رگید یاهروــشک یارب یتصرف قلخ یاــنعم هب تــسا .تسین رفص عمج لصاح اب یزاب کی ،یللملا نیب تراجت دیاب یرو هرــهب شیازفا ،یرــیذپ تباقر یزاــس موهفم رد ،اــثلاث-ً لیلد نیمه هــب .ددرگ یــگدنز درادناتــسا حطــس شیازفا هــب رــجنم چوــپ یا هــقطنم یرــیذپ تباقر موــهفم هــک تــسا دــقتعم نــمگورک .تسا قطانم نورد اه هاگنب یریذپ تباقر ینعم هب اهنت و تسا لوبق ار نــمگورک هــیرظن هــک یناــسک یارب یرــیذپ تــباقر ســپ یناــسک یارب و دوــش یم اه هاگنب نیب تباقر هب دودحم اهنت ،دنراد ،دنتــسه )۱۹۹8( رتروپ لکیام و ینگ امک ریظن یرگید دارفا وریپ هک .)نامه( دبای یم شرتسگ اهرهش و قطانم ات تباقر هصرع ناونع اب اپورا هــیداحتا یارب دوخ یتامدقم شرازــگ رد ^۶نــیترام یــسررب اــب ،»^۷یا هــقطنم یرــیذپ تباقر رد رــثوم لــماوع هــعلاطم«

،یا هقطنم یریذپ تباقر دروم رد فلتخم یاه شرازگ و اه هاگدید :دنک یم یفرعم هنوگنیا ار نآ رثوم لماوع و یریذپ تباقر فــیرعت دروــم رد تلاــضعم و یــساسا تلااوــس دوــجو اــب هب طبترم دراوم ناوت یم فــلتخم تایبدا یــسررب اب ،یریذپ تباقر

:درک نایب هنوگنیا ار یریذپ تباقر یــیاناوت هــک درادــن دوــجو یدــحاو یرــظن یاــمن رود چــیه • هتــشاد ار یا هقطنم یرــیذپ تباقر هدــیچیپ روــصت هــب ییوگ خــساپ اب ار یریذپ تباقر زا تواــفتم موهفم هــس رضاح لاح رد اــم .دــشاب .میدرک بیکرت مه هقطنم کــی تــیلباق ،یا هــقطنم یرــیذپ تباقر ،رــظن کــی زا • )روــشک زا جراــخ و رــگید قــطانم هــب ( تارداــص یــفاک دــیلوت یارــب نانک اــس یارــب لــماک لاغتــشا و دــمآرد حطــس شــیازفا هارــمه هــب یاــه تیلاعف نــینچمه .)نــمگورک و رــتروپ رــظن ناوــنع هب(تــسا هب هجوت اــب هژیو هب( دنتــسه مهم زــین یلحم درــکیور اــب یداــصتقا

۳5

سراف ناتسا رد یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

اه هقطنم-رهش یارب ،ناگدنسیون طــسوت هدش حرطم یاه شیارگ ود ره رد هــچ رگ ا، ⁸یا هلماعم ریغ تاــمدخ هب اــهنآ ندــش هتسباو و .)تسا یدیلک یجراخ دوس تشگزاب دروم لئاــسم دروم رد هک هزادنا ناــمه ،یا هقطنم تــباقر موــهفم • ،یمسر یشناد یتلاماعم ریغ یاه هکبش دننام( نآ طیارــش و یفیک اه شیارگ ،ی ّمک لئاسم دروم رد ،دنک یم ثحب )اهنیا لاثما و دامتعا هضرع ،عارتخا تبث خرن ،اه تکرــش نیب تراجت دننام( اــه دنیآرف و هدمع موهفم کی نیا .دنک یم ثــحب زین )اهنیا دننام و راک یورــین .تسا یا هقطنم تباقر لیلحت و هیزجت و یبرجت یریگ هزادنا یارب طابترا و اه تکرش تباقر لماش ،هقطنم کی نانک اــس تباقر • لماــش ،رــت گرزب یا هــنماد رد نــینچمه و تــسا اه تکرــش نــیب ی هقطنم یــمومع و ینامزاــس ،یداــصتقا ،یــعامتجا یاــه یگژیو .دوش یم زین دوخ یاه سایقم عاوــنا رد تــسا نکمم یا هقطنم تــباقر عــبانم • یــتح و یــلم و هــقطنم حطــس اــت یــلحم حطــس زا یــیایفارغج رتهب تباقر یارب یتاذ فیرعت چیه ،لاــح نیا اب .دــشاب یللملا نیب .تسا هدشن هزیروئت حوطس نیا لیلحت و هیزجت و تبــسن لماوع زا یا هعومجم هب لاوــمعم یرــیذپ تباقر لــلع •ً بیرض اب ندرــک ازجم ناکما نیاربانب ،لــماع کی اــت دوــش یم هداد یخرب ندرــک دحتم یارــب شلاــت اب نــیترام .تــسا مــک یگتــسبمه هلاک ،فلتخم یاــه شنیب رــظن زا یرــیذپ تباقر یدــیلک رــصانع زا ،^۹هــقطنم یاه درواتــسد :لماــش هــیلا نــیدنچ زا ار یرــیذپ تباقر لــماوع و ^۱۱هــقطنم دوــجوم یاــه تیلباق ،^۱۰هــقطنم یاــه یجورخ یریذپ تباقر هــک تــسا دقتعم وا .دــنک یم نــییعت تــباقر رد رــثوم L. Martin,( دــش دــهاوخ زاــغآ هلاک نــیا ندــش زاــب اــب ،یا هــقطنم .)2004, 35-36 یبسن یاه تیزم یور رب بلغا یتباقر یاه تیزم ،یلک روط هب ،ریذپ تباقر هقطنم کی .دننک یم دیک ات اه روشک زا صاخ هقطنم کی دوــبهب بــجوم ،قــفوم یاه تکرــش یرادــهگن و بذــج رــب هولاــع

یریذپ تباقر ،)۱۹۹۷(رپورتسا .دوش یم زین نانک اس یگدنز تیفیک هب یرادهگن و بذج رد داصتقا کی ییاناوت" ناونع هب ار یا هقطنم یوحن هب .دناد یم اه تیلاعف رازاب مهــس رد تابث ای شیازفا هارمه ".دوــش هدننک تکرــش دارفا یگدنز تیفیک شیازفا ای تابث بجوم هک تــیاهن رد"هــک دــننک یم هــفاضا )۲۰۰4( شــناراکمه و ^۱۲نوــستیک هک دوــش یم متخ ییاه ناکم هب ،اه رهــش و قــطانم یرــیذپ تباقر هــب نــینچمه ".دــننک یم یراذگ هیامرــس نآ رد اه تکرــش و دارــفا کی یبــسن یاــه تیزم ،یا هــقطنم یرــیذپ تباقر یاــقترا روــظنم ،یناــسنا یورین نوــچ یفلتخم لــماوع طــسوت دــنناوت یم هــقطنم و یــعیبط یاه هیامرــس ،اــه یروآون ،اه تخاــسریز ،یــلام عــبانم .)Mongkhonvanit, 2014, 13( دنوش تیامح یلحم یاه تیامح هرابرد یا هیرظن ،)۱۹۹۰( »اهروشک یتباقر تیزم« باتک رد رتروپ حرطم یناهج داصتقا هنیمز رد یلحم و یتلایا ،یلم یریذپ تباقر هدــش ناوارف دیک ات اه هــشوخ شقن رب ،هیرظن نــیا رد .تــسا هدرــک ،هتسباو یاه تکرش ییایفارغج زکرمت زا دنترابع اه هــشوخ .تــسا یاــه هاگنب ،تاــمدخ ناگدــنهد هئارا ،یــصصخت ناگدــننک نیمات طبترم یاــه داهن و رگیدکی هــب طوبرم عــیانص رد لاــعف یداــصتقا یراکــمه ،رــگیدکی اــب تــباقر نــیع رد هــک صخــشم یا هــنیمز رد یاه تیلاعف رد ار یریظن مک یــتباقر تیقفوم هک اه هــشوخ .دنراد ،یلم یاــه داصتقا مــهم هفلوم ،دــنراذگ یم شــیامن هــب یداــصتقا یاــه داصتقا رد هژــیو هــب ،یرهــش نلاک یــتح و یــتلایا ،یا هــقطنم تــسا انعم نادــب اه هــشوخ دوــجو .دوــش یم بوــسحم هتفرــشیپ اه هاگنب زا جراــخ رد ،یتباقر یاه تیزم زا یــهجوت لباق شــخب هــک هب رتــشیب ،نآ هــب یبایتــسد و دراد رارــق تــعنص زا جراــخ یــتح اــی .دراد یگتسب اه هاگنب ییایفارغج تیعقوم :دنراذگ یم رــیثات تباقر رــب قیرط هــس زا اه هــشوخ یلک روط هــب ی هدنهد لیکــشت عیانص ای اــه هاگنب یرو هرهب شــیازفا اب تــسخن یرو هرهب دشر هجیتن رد و یروآون تیفرظ شیازفا اب ،مود ،هشوخ هنیمز داجیا اب ،موس و ،هشوخ ی هدنهد لیکشت عیانص ای اه هاگنب و یروآون تیوقت بجوم هک دیدج یاه راکو بــسک لیکــشت تهج .)۱۰۹-۹۳ ،۱۳۹۰،رتروپ( دندرگ یم یا هشوخ هعسوت داصتقا رد یــلگنج تلاوصحم ی هــشوخ هــسیاقم هب ،۲رــیوصت هک لاغترپ روــشک یلگنج تلاوصحم ی هــشوخ اب دئوــس هتفرــشیپ نیا زا یــخرب و دزادرپ یم ،تــسا طــسوتم یداــصتقا دــمآرد یاراد .دراذگ یم شیامن هب ار اه توافت اــب هــسیاقم رد هعــسوت لاــح رد یاــه داصتقا رد اه هــشوخ یرتمک یاضعا یاراد اهنت هن ،هتفرــشیپ یاهداصتقا یاه هــشوخ یا هنوگ هب ؛دنهد یم ناشن ار یتوافتم یجنس عماج هکلب ،دنتسه یاه هکبــش ای و یبتارم هلــسلس لکــش هب اه هــشوخ زا یرایــسب هک یاه داهن ،گرزب تکرــش یکدنا دادعت هک دنتــسه یزکرم-یعاعــش ،ییاه راتخاــس نــینچ رد .درــیگ یم رب رد ار هدــننک نیمات اــی یــتلود نایم یــطابترا یاــه هقلح و درــیگ یم لکــش یدودــحم تاــطابترا .دبای یمن هعسوت یبوخ هب ،هــشوخ رد دوجوم یاهداهن و اه هاگنب ،دنا هتفرــشیپ یاه داصتقا یاراد هک قفوم یاه هــشوخ ،لباقم رد

ار یرتشیب یاه دنویپ و هدرشف یطابترا یاه هکبش رمتسم روط هب .یا هقطنم یریذپ تباقر هلاک -1 ریوصت )L. Martin, 2004, 35-36( :ذخام

۳۶

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

.)۱۳۰-۱۲8 ،۱۳۹۰،رتروپ( دنهد یم یاج دوخ رد یارــب یــلصا هــصرع ،قــطانم و اه رهــش ،یــناهج داــصتقا رد از نورب یاه هعسوت اب هلباقم و یداصتقا یاه تیلاعف یهدنامزاــس یتعنص یاه هــشوخ دــشر اب ،اه رهــش تباقر و یدــمآراک .دنتــسه ارگمه یاــضف کــی ندــش دیلوت بــجوم هــک دراد میقتــسم هــطبار اضف یتاذ یگژیو .تسا اه دادعتسا و ،هیامرــس ،عبانم راــشتنا یارب هعسوت ناکما هب رجنم ،یتعنص یاه هشوخ یداصتقا تاطابترا و .)Yang, 2010,10-11( دوش یم هچراپکی یداصتقا و ییاضف

یشور ینابم

هــب ،یا هــقطنم رــیذپ تباقر یاــه شخب ییاــسانش یاــه شور .دنوش یم میسقت یفیک و ی ّمک یاه شور هورگ ود هب هدرتسگ روط هب لااب زا شور کــی ی هدنهد ناــشن ی ّمک یاه شور هــک یــلاح رد رتــشیب یفیک یاه شور ،تــسا اه هــشوخ ییاــسانش یارــب نــییاپ تکراشم شیازفا ثعاب و دنراد لااب هب نییاپ زا یاه شور هب شیارگ .)European Uninon, 2010,15( دنوش یم نارو هرهب یاه هــشوخ ییاــسانش یارب یتوافتم فیراعت و اــه شور ارــیخاً ،۱۹۹۹ لاــس رد ،^۱۳رــسف و نــمگرب ،تــسا هدــش حرــطم یــتعنص دندرک حرطم اه هشوخ ییاسانش یاه شور یارب یا یدنب هتــسد اه هــشوخ ^۱4ینایم حوطــس یارب هژیو هب یا هیاپ شور ۶ لماــش هــک لیلحت ،^۱۶یــناکم بیرض ،^۱5ناــصصختم رظن :زا دــنترابع هــک تــسا یروآوــن هدناتــس-هداد لــیلحت ،^۱۷روــحم یــناگرزاب هدناتــس-هداد شهوژپ رد نــینچمه .^۲۰همانــشسرپ ،^۱۹یا هکبــش لیلحت ،^۱8روــحم اه هــشوخ ییاــسانش شور ،۲۰۰۰ لاــس رد شــناراکمه و ^۲۱دــنلاور لیلحت ،^۲۲هدناتــس-هداد لیلحت :دوــش یم یدنب هقبط هورگ 4 هــب .^۲5یدروم یاه هنومن یفیک یاه شور ،^۲4رظانتم لــیلحت ،^۲۳فارگ ساملا« لدــم هعــسوت و روــتک اف 4 صیخــشت اب رــتروپ روــط نــیمه

لماــش ساملا هــشوگ 4 .تخاــس ار اه هاگنب یتباقر تیزم ،»تیزم و ،راتخاــس و تباقر یژتارتــسا ،اضاقت طیارــش ،ینورد یاــه روتک اف ،ساملا نــیا زا هدافتــسا اــب رــتروپ .تــسا هدننک ینابیتــشپ عــیانص رــب وا .درــک مادــقا یــتباقر تــیزم یاراد عــیانص ییاــسانش یارــب .درک یم دیک ات اه هــشوخ رد هدننک تیامح عیانص و طباور تــیمها کی ناونع هب یلم حطس کی رد ار دوخ هیرظن رتروپ هک یماگنه رد یداصتقا یاــه تیلاعف زا یرایــسب هــک دــش هجوتم ،درــک ارــجا لک روط هــب وا یاــه هدیا نــیاربانب .دــنتفا یم قاــفتا هــقطنم حطــس رد ،لوا مدق رد .دــنتفا یم قافتا قــطانم و اهرهــش حطــس رد لومعم لــیلحت و یــناکم بــیرض ،هدناتــس-هداد لودــج زا هدافتــسا اــب وا .تخادرپ ریذپ تباقر و زکرمتم عیانص ییاسانش هب مهــس-بیکرت اب ار اهنآ ،فده یاه هورگ و همانــشسرپ شور زا هدافتــسا اب سپــس .)Yoo, 2013, 21-23( درک طبترم ی ّمک یاه شور یاه تــسایس و اه هــشوخ« ناوــنع تــحت یرــگید شــهوژپ رد ،»یلحم و یا هقطنم نارذگ تسایس یارب ییامنهار :یزاس هشوخ و تــسا هدومن میــسقت یفیک و ی ّمک هدمع هورــگ ود هــب ار اــه شور :تسا هدرک داهنشیپ مادک ره یارب ار ریز یاه شور هداد ، K^۲۶ یــلپیر شور ،ناکــم بــیرض :یــ ّمک یاــه شور •

؛هکبش لیلحت ،هدناتس-هداد شور،^۲۷ تارداص هلولگ شور ، ^۲۹فده یاه هورگ ،^۲8هبحاصم :یفیک یاه شور •

.)European Uninon, 2010,16-19( ^۳۰یفرب یاه هــشوخ ییاــسانش یارــب ADB هــسسوم نــینچمه

-هداد لیلحت و یناکم بیرض ،مهس-بیکرت شور هس زا ،ریذپ تباقر .)Roberts & Choe, 2011, 236-237( تسا هدرک هدافتسا هدناتس زا کی رــه یاه هلت و اــیازم ،اــه شور دوــخ یدــنب عمج رد ،^۳۱وــی

.)Yoo, 2013, 37( تسا هدومن هئارا ۱لودج رد ار اه شور

.لاغترپ و دئوس روشک ود رد یلگنج تلاوصحم ی هشوخ هسیاقم -2ریوصت )129 ،1390،رتروپ( :ذخام

۳۷

دنتــسه هدرتــسگ رایــسب ،۱لودج رد هدــش هدرب مان یاه شور یارب یتوافتم یاــه کینکت و اــه شور یاراد دــناوت یم مادــک رــه و .دجنگ یمن لاجم نــیا رد اهنآ یمامت حیضوت هک دنــشاب هبــساحم

ًاصخــشم و نارــیا رد دوــجوم تاــعلاطا هــب هــجوت اــب لاــح نــیا اــب یاه هــشوخ و اه شخب نییعت یارب رــیز یاه شور ،سراــف ناتــسا .دش دهاوخ حرطم ناتسا ریذپ تباقر ار ییاه شور هعومجم ،اه هــشوخ فیرعت هب هجوت اب ناگدــنراگن شجنس هب ،عیانص زکرمت حطس شجنس رب هولاع هک دندومن باختنا نیاربانب .دزادرپ یم زین هقطنم عیانص ریاس اب نیشیپ و نیسپ طباور بیرض« :لماــش شور راهچ ،روــشک رد دوجوم تاعلاطا هب هجوت اــب -هداد شور« ،»عــیانص ییاضف زکرمت نازــیم شجنــس یارب یناکم ،»عیانص ریاس اب نیــشیپ و نیــسپ طابترا نییعت روظنم هب هدناتــس و هقطنم رد اه هشوخ دــشر مهس نییعت یارب مهــس-بیکرت شور«

راشتنا لوط نیگنایم صخاش« و »روهظ لاح رد یاه هشوخ نییعت .تفرگ رارق هدافتسا دروم »یدیلک عیانص دیلوت هریجنز نییعت یارب

یناکم بیرض شور

و نــیرت بوبحم داــیز لاــمتحا هــب ،یــناکم بــیرض شور هیاپ یاــه شخب ییاــسانش و لــیلحت یارــب کــینکت نــیرت دربراکرپ کی صصخت نازیم ندرک صخشم یارب شور نیا .تسا یداصتقا یناکم بیرض .تــسا دربراک لباق ،رایعم هــقطنم هب تبــسن هیحان یاه تیلاعف هب یتعنص یاه شخب هک دزاس یم ایهم ار ناکما نیا یداصتقا یاه تیلاعف مهس و دوش میــسقت یا هیاپ ریغ ای و یا هیاپ هچ رگ ا .دنک هسیاقم روشک رد اه تیلاعف نآ مهس اب ار هقطنم کی زا لاح نیا اــب ،تــسا یداصتقا تیلاعف رایعم نــیرت جیار ،لاغتــشا .دوش یم هدافتسا یناوارف هب زین تادیاع و دمآرد یدایز نازیم هب یناکم بیرض شور جیاتن هک تسا رکذ هب مزلا رت افکدوخ هقطنم هچ ره .دراد رارق رایعم هقطنم باختنا ریثات تحت رتهب یا هقطنم عجرم هقطنم ناونع هب نآ زا هدافتسا یارب ،دــشاب ،یناکم بــیارض هبــساحم یارب هک تــسا انعم نیا هــب نــیا .تــسا دنتــسه حجرا روــشک و اه ناتــسا دننام رت گرزب ییایفارغج یــحاون

یداصتقا هعــسوت شرازــگ رد .)۲۶4-۲۶۳ ،۱۳۹۰ ،هــفوه و گــناو(

،یناکم بــیرض تارییغت و یــناکم بــیرض بیکرت اــب یوــنیلا تــلایا کی زا رتشیب یناکم بیرض و تبثم تارییغت یاراد هک ییاه شخب The ( تــسا هدیدرگ یفرعم ورــشیپ یاه شخب ناونع هب ،دنا هدوب .)IllinoisEconomic Development Plan, 2014, 25 ،دــشاب هتــشاد دوــجو هــقطنم رد عــیانص زا یــعمجت رــگ ا نــیاربانب کی زا رــت لااب یــهجوت لــباق روط هــب یــناکم بــیرض یددــع رادــقم ،۲۰۰۱ لاــس رد عیانص و تراــجت شخب شرازــگ رــبانب .دوــب دــهاوخ ییاــسانش یارب یرایعم ناوــنع هــب ،۱.۲5 زا رــتلااب یددــع نازــیم اــما .)European Uninon, 2010, 17( تــسا هدــش یــفرعم هــشوخ عیانص نامزاــس ناــسانشراک رــظن هب اــنب ،یــتاعلاطم هــنومن یارــب کی یددــع رادقم ،سراــف ناتــسا یتعنص یاه کرهــش و کــچوک .دش هتفرگ رظن رد یناکم بیرض یارب

مهس-بیکرت شور

فلاتخا هب اــساسا هک لماوع زا یخرب ات دنک یم شلات لیلحت نیاً یلحم یحاون ای قطانم لاغتشا تاناکما رد فلاتخا هجیتن رد و دشر کی رت عیرــس ای رت هتــسهآ دــشر .دنک لــیلحت ار ،دــماجنا یم فــلتخم .دراد تلع ود یلم دــشر نیگنایم هب تبــسن ،یلحم هیحان ای هقطنم توافتم یتعنص هعسوت یارب فلتخم یحاون تیعضو و اه هبذاج لاواً ار دننامه عیانص رد تواــفتم دــشر یاه خرن دوجو ،ور نــیا زا .تــسا یاه عمجت دوجو هک تسا نآ ،تلع نیمود .تــشاد راظتنا ناوت یم ای هتسهآ دشر عون رد یدایز رایسب ریثات ،هژیو یحاون نورد رد یتعنص یتعنص یلااب زکرمت یاراد یحاون ،هنومن یارب .دراد یحاون نآ عیرس داصتقا یاضف رد دوجوم رگید یحاون زا رت عیرس ،دشر شیارگ یاراد و نازیر همانرب رگ ا هک تــسا نــشور .دنبای یم دــشر هقطنم نلاک ای یلم دنور زا ،دنمان یم یتعنص عمجت رثا و یتباقر رثا هک ار رثا ود نیا دنناوتب دروم هیحان دشر رد ار کی ره تلاخد نازیم و دننک کیکفت یلم دشر کم و دلیف( دوب دهاوخ دیفم رایسب ،دننک یریگ هزادنا و نییعت هعلاطم

شور ایازم

اه هلت

ناسانشراک رظن یطیحم قیقد تاعلاطا ،هنیزه مک ،ناسآ رایسب

لصا کی هن و تسا رظن کی اهنت ،میمعت لباقریغ

رتروپ ساملا شور ینابیتــشپ و تاطابترا هــب نــشور هاگن کی و عــماج رایــسب

یرظن یوق هنیمز کی هدننک نیمات ،اه هاگنب لکشم رایسب ،رب نامز ،دیدش ی ّمک هاگدید کی ساسا رب

یناکم بیرض لمکم شور کی ناونع هب ،نازرا ،هداس رایسب

اه هشوخ هب اه شخب یور رب هدننک زکرمت

مهس -بیکرت شور یلغش یاضاقت تارییغت نازیم ی هدننک نایب ،ناسآ

،لیلحت دروــم حطــس رد SIC^3۲ قیقد تاــعلاطا دــنمزاین یناکم بیرض لدم زا رت لکشم

هدناتس-هداد شور ،)اکیرما رد( اه شخب لــباقتم طابترا یتاعلاطا هاگیاپ اــهنت

عماج و قیقد .دشاب یمیدق شور دیاش

اه شخب زا صقان فیرعت هدننک تیامح یاه داهن زا تلفغ

یا هکبش لیلحت و فارگ یروئت اه لیلحت و اه کمک اه ریسفت ندرک روصم

دن دودحم نآ یاه رازفا مرن و اه شور

همانشسرپ )رظانتم یاه لیلحت لماش(

و ،لآ هدــیا تاــعلاطا یروآ عــمج روــظنم هــب رــیذپ فاطعنا یناسر زورب بسانم یارجا رد راوشد ،رب هنیزه

.اهنآ بیاعم و ایازم و یتباقر یاه تیزم نییعت یاه شور عاونا -1لودج

)Yoo, 2013, 37( :ذخام سراف ناتسا رد یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

۳8

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

رد لمکم شور ناونع هب شور نیا زا هتبلا .)۱۳۹-۱۳8 ،۱۳۷۶ ،روگرگ کی ییاهنت هب دــسر یمن رظن هب و دور یم راک هب اه شخب ییاــسانش ود بیکرت اــب ،ADB هــسسوم .)Yoo, 2013, 31( دــشاب راد اــنعم شور یاه شخب ییاــسانش هب مادقا ،یناکم بیرض و مهــس-بیکرت شور .)Roberts & Choe, 2011, 237( تسا هدومن ریذپ تباقر

لوط نیگنایم صخاش و هدناتــس-هداد شور راشتنا

لــیلحت یاــه رازبا نــیرت مهم زا یــکی ،هدناتــس-هداد لودــج نــیرت مهم .تــسا یــنیب شیپ و یزــیر همانرب ،یداــصتقا راتخاــس داصتقا رد یدیلک یاه شخب ییاسانش ،لودج نیا یلمع دربراک

ظاحل هب اموزل هک دنتسه ییاه شخب ،یدیلک یاه شخب .تــساً ور شیپ و یربهر شــقن دنناوت یم اما ،دنتــسین روآدوــس یداصتقا نایب هب .دنهد رارق ریثات ثحت ار اه شخب ریاــس و هتفرگ هدهع رب ار هتــشر کی هک ریجنز زا یا هــقلح دننام یدــیلک یاــه شخب ،رــگید تاطابترا یرــسکی ،دراد لاــبند هــب دوــخ زا دــعب و لــبق ار اــه هقلح ،قــیرط نــیا زا و دــنک یم داــجیا دوــخ زا دــعب و لــبق ار اــه تیلاعف و یداصتقا یاــه شخب ریاــس هب هعــسوت و دــشر راثآ یرــست بــجوم دنیوگ یم نیــسپ و نیــشیپ یاه دنویپ ،تاطابترا نیا هب .ددرگ یم نیرتــشیب ،)۱۹58( نمــشیره .)۲۷۰-۲۶۹ ،۱۳۹۳،درــگناهج(

نیــسپ دنویپ نیرتــشیب یاراد هک هداد یــیاه شخب هــب ار تــیولوا

.سراف ناتسا رد ریذپ تباقر یاه شخب نییعت یارب لمکم یاه شور هعومجم -2لودج

ساسا رب :عبنم ( The Illinois Economic Development Plan,2014,25)

( Roberts & Choe, 2011,237 ،روگرگ کم و دلیف (،)

6731 ، 671 -

671

،درگناهج(،) 6717

،) (

،هفوه و گناو 6711 ، 763 - 721

،( Dietzenbacher, Romero Luana & S.Bosma, 2005,405-409)

،یمرهج هاوخ یدازآ و درگناهج(،) 6717

، 12 -

11

،رتروپ( و ) 6711 ، 621 )

لودج 2 - شور هعومجم شخب نییعت یارب لمکم یاه

تباقر یاه سراف ناتسا رد ریذپ .

شور مان هبساحم شور

اهریغتم فیرعت شخب تیعضو نییعت

اه

بیرض یناکم :هقطنم صلاخان دیلوت زا هدافتسا اب یناکم بیرض

𝐿𝐿𝐿𝐿_𝑖𝑖= 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺 𝐿𝐿𝐿𝐿

شخب یناکم بیرض i

𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖

شخب هدوزفا شزرا هقطنم ردi

𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺

هقطنم لک هدوزفا شزرا

𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖

شخب هدوزفا شزرا عجرم هقطنم ردi

𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺

عجرم هقطنم رد لک هدوزفا شزرا

بیکرت -

مهس :یلم دشر مهس

𝑁𝑁 = 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖^𝑡𝑡∗ 𝐺𝐺^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}

شخب بیکرت مهس :اه

𝑀𝑀 = 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖^𝑡𝑡∗ (𝐺𝐺_𝑖𝑖^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}− 𝐺𝐺^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛})

ر مهس :هقطنم دش 𝑆𝑆 = 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖^𝑡𝑡∗ (𝑔𝑔_𝑖𝑖^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}− 𝐺𝐺_𝑖𝑖^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}) 𝑁𝑁

شخب رد عجرم هقطنم دشر مهس i

𝑀𝑀

شخب بیکرت مهس شخب رد هقطنم یاه

i

𝑆𝑆

شخب رد هقطنم دشر مهس i

𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺_𝑖𝑖 ^𝑡𝑡

شخب رد هقطنم صلاخان دیلوت ردi

لاس t

𝐺𝐺^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}

عجرم هقطنم رد دشر خرن طسوتم

𝐺𝐺_𝑖𝑖^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}

رد دشر خرن تعنص عجرم هقطنم ردi

𝑔𝑔_𝑖𝑖^{𝑡𝑡→𝑡𝑡+𝑛𝑛}

تعنص رد دشر خرن دروم هقطنم ردi

رظن

هداد هدناتس- :لامرن میقتسم ریغ و میقتسم نیسپ دنویپ

𝐺𝐺𝐷𝐷𝐷𝐷𝐿𝐿_𝑗𝑗^𝑛𝑛=

1𝑛𝑛 ∑ 𝛼𝛼^{𝑛𝑛𝑖𝑖 𝑖𝑖𝑗𝑗}

𝑛𝑛1²∑ ∑ 𝛼𝛼^𝑛𝑛_𝑖𝑖 ^𝑛𝑛_{𝑗𝑗 𝑖𝑖𝑗𝑗}= 𝑛𝑛 ∑ 𝛼𝛼^𝑛𝑛_{𝑖𝑖 𝑖𝑖𝑗𝑗}

∑ ∑ 𝛼𝛼^𝑛𝑛_𝑖𝑖 ^𝑛𝑛_{𝑗𝑗 𝑖𝑖𝑗𝑗}

:لامرن میقتسم ریغ و میقتسم نیشیپ دنویپ

𝐺𝐺𝐷𝐷𝐷𝐷𝐿𝐿^𝑛𝑛_𝑖𝑖 =

1𝑛𝑛 ∑ 𝑔𝑔^{𝑛𝑛𝑖𝑖 𝑖𝑖𝑗𝑗}

𝑛𝑛1²∑ ∑ 𝑔𝑔^𝑛𝑛_𝑗𝑗 ^𝑛𝑛_{𝑖𝑖 𝑖𝑖𝑗𝑗}= 𝑛𝑛 ∑ 𝑔𝑔^𝑛𝑛_{𝑗𝑗 𝑖𝑖𝑗𝑗}

∑ ∑ 𝑔𝑔^𝑛𝑛_𝑗𝑗 ^𝑛𝑛_{𝑖𝑖 𝑖𝑖𝑗𝑗} 𝐺𝐺𝐷𝐷𝐷𝐷𝐿𝐿_𝑗𝑗^𝑛𝑛

غ و میقتسم نیسپ دنویپ ی

قتسمر

می )تیساسح صخاش(هدش لامرن

𝛼𝛼_{𝑖𝑖𝑗𝑗}

بیارض فیتنوئل سیرتام سوکعم

𝐺𝐺𝐷𝐷𝐷𝐷𝐿𝐿^𝑛𝑛_𝑖𝑖

میقتسمریغ و میقتسم نیشیپ دنویپ )راشتنا صخاش(هدش لامرن

𝑔𝑔_{𝑖𝑖𝑗𝑗}

رتام سوکعم بیارض ی

شگ س

نیگنایم لوطراشتنا شخب راشتنا لوط :اه

𝑉𝑉_{𝑖𝑖𝑗𝑗}= { ℎ_{𝑖𝑖𝑗𝑗}

(𝑔𝑔_{𝑖𝑖𝑗𝑗}− 𝛿𝛿_{𝑖𝑖𝑗𝑗}) 𝑖𝑖𝑖𝑖 𝑔𝑔^{𝑖𝑖𝑗𝑗}− 𝛿𝛿_{𝑖𝑖𝑗𝑗}〉0 0 𝑖𝑖𝑖𝑖 𝑔𝑔_{𝑖𝑖𝑗𝑗}− 𝛿𝛿_{𝑖𝑖𝑗𝑗}〈0

:نیشیپ و نیسپ یاهدنویپ نیگنایم

𝐷𝐷 =1

2[(𝐿𝐿 − 𝐷𝐷) + (𝐺𝐺 − 𝐷𝐷)]

:یدنویپ هناتسآ لقادح طیرش هب راشتنا لوط سیرتام

𝑆𝑆_{𝑖𝑖𝑗𝑗}= {𝑖𝑖𝑛𝑛𝑖𝑖(𝑉𝑉_{𝑖𝑖𝑗𝑗}) 𝐷𝐷𝑖𝑖 𝐷𝐷_{𝑖𝑖𝑗𝑗} ≥ 𝑎𝑎 0 𝑖𝑖𝑖𝑖 𝐷𝐷_{𝑖𝑖𝑗𝑗} ≤ 𝑎𝑎 𝐺𝐺

شگ سیرتام سوکعم

𝐷𝐷

دحاو سیرتام

𝛿𝛿_{𝑖𝑖𝑗𝑗}= 𝐷𝐷 𝐿𝐿

فیتنوئل سیرتام سوکعم

𝑉𝑉_{𝑖𝑖𝑗𝑗}

راشتنا لوط نیگنایم سیرتام

𝐷𝐷

نیشیپ و نیسپ یاهدنویپ نیگنایم

𝑆𝑆_{𝑖𝑖𝑗𝑗}

هناتسآ لقادح طیرش هب راشتنا لوط سیرتام یدنویپ

𝑎𝑎 = 0.06

𝐻𝐻 ≡ 𝐺𝐺(𝐺𝐺 − 𝐷𝐷)

۳۹

و یا هطساو یاهلااک ار تیولوا نیرتــشیب ینعی .دنــشاب نیــشیپ و .)۲۷۳ ،۱۳۹۳ ،درگناهج( دنراد ییاهن یاهلااک ار تیولوا نیرتمک هدافتــسا« ناونع تحت یا هعلاطم رد شــناراکمه و رــخابنزاید دیلوت یاه هریجنز ییاــسانش رد راــشتنا لوط نیگنایم صخاــش زا هلئــسم هب ،اه دنویپ هزادنا عوضوم رب هولاع ،»یزــنودنا داــصتقا رد هن هک انعم نــیدب .دنزادرپ یم زین اــه شخب نیب یداــصتقا هــلصاف ام رایتخا رد ار یــمهم تاعلاطا ،شــخب ود نیب دنویپ هزادــنا اــهنت تیمها زئاح زین اه شخب نیب یداصتقا هلصاف هکلب ،دهد یم رارق هک هتکن نــیا ،دراد یگتــسباو j شخب هب i شخب رــگ ا یــنعی ،تــسا دنچ ای کــی قیرط زا اــی تــسا میقتــسم تروص هــب یگتــسباو نــیا یــسررب یاج ،)دریگ یم تروــص میقتــسمریغ روط هب( رگید شــخب یداــصتقا هــلصاف و اــه شخب نــیب دــنویپ هزادــنا هــک یــنامز .دراد رد ار دیلوت راتخاــس مــیناوت یم ،میریگ یم رــظن رد رــگیدکی اــب ار اــهنآ هلحرم نیتــسخن زا دیلوت دنور هب .مینک روصت دــیلوت هریجنز بــلاق هلصاف ییاــسانش .دنیوگ یم دــیلوت هریجنز ،یــیاهن یاضاقت اــت نآ هب دیلوت یاه هریجنز نــییعت و فلتخم یاه شخب نــیب یداــصتقا یاه شخب ،یداــصتقا بوــلطمان طیارــش رد اــت دنک یم کــمک اــم مینک یراذگ هیامرــس اهنآ رد و مینک ییاــسانش داصتقا رد ار ورــشیپ Dietzenbacher, Romero Luana & S.Bosma, 2005,407-(

.)8۳-8۲ ،۱۳۹۳،یمرهج هاوخ یدازآ و درگناهج( و )408

سراف ناتسا یتاعلاطم دروم

ساــسا رب هک هدــش عقاو روــشک یبونج شخب رد سراف ناتــسا دــیلوت هنارــس و لاغتــشا خرــن ،تــیعمج ۱۳۹۰ لاــس یرامــشرس 8۱.5 ،رفن 45۹۶۶58 اــب ربارب بیترت هــب سراف ی هقطنم صــلاخان .)۱۳۹۰،نارــیا راــمآ زــکرم( تــسا هدوــب لاــیر 5۹۶۲4۰۰۰و دــصرد

هک ناتــسا هعــسوت هیاپ ی هــیرظن ساــسارب ناتــسا نــیا نــینچمه یاراد دــیاب ،تــسا هدیــسر روــشک شیامآ یلاع یاروــش بیوصت هب دشاب یداصتقا یاه شخب زا یخرب رد یلمارف و یلم یوق درکلمع .)۱۳۹۱،سراف ناتسا هعسوت هیاپ هیرظن(

یداصتقا یاــــــه شخب طاــــــبترا ییاــــــسانش هدناتس هداد شور و سراف ناتسا

هب سراف هدناتس-هداد یــشخب 4۰ لودج ادتبا ،روظنم نیا هب یاه شور ریاس اب ار نآ جیاتن ناوتب ات دش لیدبت یقیفلت شخب ۱4 هبــساحم اــب سپــس .داد قــیبطت شــهوژپ نــیا رد هدافتــسا دروــم هچنآ اب قباطم شگ سیرتام سوکعم و فیتنوئل سیرتام سوکعم نیشیپ و نیــسپ یاهدنویپ ،دــش هئارا یــسانش شور شخب رد هک هک ییاه شخب ،هــجیتن رد .دــش هبــساحم یداــصتقا یاــه شخب ددع زا رتشیب اهنآ نیشیپ و نیسپ لامرن دنویپ ود ره یددع رادقم .دش ییاسانش یدیلک شخب ناونع هب ،دوب کی زا ،یداــصتقا یاــه شخب هــلصاف هبــساحم یارــب نــینچمه ای یداصتقا هلصاف سیرتام هک دــش هدافتــسا MATLAB رازفا مرن Fنامه ای نیشیپ و نیسپ یاه دنویپ نیگنایم سیرتام و Vنامه لوط ییاــسانش یارب رخابنزاید هک )a=0.06(یا هناتــسآ رادقم اب ار سیرتام ات میدرک بیکرت ،دنک یم یفرعم دیلوت یدیلک یاه هریجنز .دوش لصاح S زا یــکاح جــیاتن ،دوــش یم هدهاــشم Sســیرتام رد هــک روــط نامه کی ربارب و هاتوک رایــسب ،ناتــسا دیلوت یاه هریجنز لوط هک تــسا نآ یط ،ناتسا رد هدش دیلوت ماخ داوم هک تسا ینعم نآ هب نیا .تسا

.اه شخب یداصتقا دنویپ یددع رادقم -3لودج

۱۳85 لاس رد لاغتشا مجح هدش لامرن نیشیپ دنویپ هدش لامرن نیسپ دنویپ سراف ناتسا یداصتقا شخب ۱4

۲8۱۰۹۲ ۱.۲۰۹۰۹۰۹8۷ ۱.۰5۰۲4۱۶۶۳ یریگ یهام و یراد لگنج ،راکش ،یزرواشک

5۲۶۷ ۰.8۹4۰544۱ ۰.85۱۲4۱8۲۷ ندعم

۱۳48۱4 ۱.۰۳۹5۲۶۷۹8 ۱.۱۳۱4۱۲۲۱4 تعنص

۱4۲۷۲ ۱.۰5۳۶۷۶۲۲8 ۰.۹8۱۹5۰۶5۹ زاگ و قرب ،بآ نیمات

۱8۳۷۲۶ ۰.8۹۲۷۶5۱۶۷ ۱.۰۶۶۲۶485۱ نامتخاس

۱۷۱۶8۹ ۱.۰4۳۱5۱۰48 ۰.۹۶۶۳۱۹54 لیاسو ریمعت و یشورف هدرخ ،یشورف هدمع

8۶۷۱ ۰.۹۶۶۱۰۷8۳5 ۱.۲۹8885۰84 ناروتسر و لته

۱۳۳۲۷4 ۱.۲۱۰۳۰۷554 ۱.۰۰۷۷۱۹۲۰۱ تاطابترا و یرادرابنا ،لقن و لمح

۱۳۳55 ۱.۲۳84۲85۷۷ ۰.۹۶۱۷۳۷4۲5 یلام یاه یرگ هطساو

۱۹4۹5 ۰.۹۰۳۱۲۷۶۲۱ ۰.8۷۹۳۲۲۹۶5 راک و بسک تامدخ و هیارک،تلاغتسم

۹8۹۷8 ۰.85۶۱48۲۱۳ ۰.۹5۰4۲۹۹۹۲ یرهش تامدخ و یمومع روما هرادا

84455 ۰.8۶۲۲۷۹۷ ۰.8۹84۲۶۹8 شزومآ

۳۱۲۲۳ ۰.8۶4۹۲۳۷۹5 ۰.8۹۶44۷8۲۲ یعامتجا یراکددم و تشادهب

44۹۷۱ ۰.۹۶۶4۱۲۲۱ ۱.۰5۹5۹۹۰۲۲ یگناخ و یصخش ،یعامتجا ،یمومع تامدخ ریاس

)1385 ،زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب( :ذخام سراف ناتسا رد یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

4۰

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

یدج فعض زا ناشن هک دوش یم جراخ ناتسا زا یروآرف هلحرم کی نینچمه .تسا سراف ناتسا رد یداصتقا یاه شخب یلیدبت عیانص

.هدناتس-هداد شور ساسا رب سراف ناتسا یداصتقا یاه شخب تیعضو -1رادومن )ناریا رامآ زکرم و1385، زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب( :ذخام

)1385 ،زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب تابساحم( :ذخام )1385 ،زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب تابساحم( :ذخام .F سیرتام -5 لودج .Vسیرتام -4 لودج

رد ،سراف ناتسا داصتقا هک دهد یم ناشن S ترواجم سیرتام فارگ .دراد ییادتبا و هداس راتخاس ،هتفرشیپ یاهروشک اب هسیاقم

4۱

)1385 ،زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب تابساحم( :ذخام .Sسیرتام -6 لودج

و سراف ناتــسا رد زکرمتم عــیانص ییاــسانش یناکم بیرض شور

عــمجت نازــیم یــسررب و یــناکم بــیرض هبــساحم روــظنم هــب لودــج زا هدافتــسا اــب سراــف ناتــسا رد یداــصتقا یاــه شخب شخب ۱4 یــناکم بیرض ،نارــیا رامآ زکرم یا هــقطنم یاه باــسح و دــش هبــساحم ۹۲-۷۹ یاه لاــس لوــط رد ناتــسا یداــصتقا بــیرض یددــع رادــقم رد یرتــشیب تاــبث یاراد هــک یــیاه شخب .دندش یفرعم یتامدقم ورشیپ یاه شخب ناونع هب ،دندوب یناکم یراد لگنج ،راکش ،یزرواشک« یاه شخب ،۲ رادومن ساسا رب ،تلاغتسم« ،»نامتخاس« ،»زاگ و قرب ،بآ نیمات« ،»یریگیهام و یراکددم و تــشادهب»،»شزومآ« ،»راک و بــسک تاــمدخ و هــیارک بــیرض یاراد ،»یرهــش تاــمدخ و یــمومع هرادا »و»یــعامتجا ،ورــشیپ یاــه شخب قــیقدت یارــب اــما .دنتــسه ۱ زا رــتلااب یــناکم

.)S ترواجم سیرتام فارگ(سراف ناتسا یدیلک یاه شخب دیلوت هریجنز -3 ریوصت )1385 ،زربلا شیامآ رواشم نیسدنهم هدناتس-هداد لودج ساسا رب( :ذخام

،نآ تارــییغت و یــناکم بــیرض شور زا هدافتــسا اــب سراــف ناتــسا یعیانص و تفرگ رارــق یبایزرا دروم هرابود یا هــقطنم یاه باــسح کی زا رتــشیب یناکم بیرض یاراد ،۱۳۹۰-۱۳85 ینامز هرود رد هک ناونع هب ،هدوب تبثم یــنامز هرود نیا رد زین اهنآ تارــییغت و هدوــب .دندش یفرعم ور شیپ یاه شخب ،یزرواشک« یاه شخب ،ددرگ یم هدهاشم ۳ رادومن رد هک روط نامه

»یعامتجا یراکددم و تشادهب« ،»یریگ یهام و یراد لگنج ،راکش ورــشیپ یاــه تیلاعف ءزــج ،»یرهــش تاــمدخ و یــمومع هرادا« و ،یــشورف هدمع« لماــش روــهظ لاــح رد یاــه تیلاعف و دنتــسه رد یاه تیلاعف نینچمه .دنتــسه »لیاــسو ریمعت و یــشورف هدرخ تلاغتسم« ،»نامتخاس« ،»زاگ و قرب ،بآ نیمات« لماش لوفا لاح لاح رد یاه تیلاعف و دنشاب یم »شزومآ« و »راک و بسک تامدخ و ،لقن و لمح »،»ناروتسر و لته« ،»تعنص« ،»ندعم« لماش لاوز »یمومع تاــمدخ ریاــس« و »یــلام یاه یرگ هطــساو« ،»یراد راــبنا .دنتسه

یاـــــه شخب دـــــشر تعرـــــس نازـــــیم نـــــییعت مهس-بیکرت شور و سراف ناتسا یداصتقا

ناوــت یم نآ کــمک اــب هــک تــسا یــشور ،مهــس-بیکرت شور هدوب هنوگچ شــخب ره رد یــلم و یا هــقطنم دــشر نازــیم تــفایرد ،یا هقطنم و یلم دشر خرن هــسیاقم اب ادتبا ،هلحرم نیا رد .تــسا دــشر خرن هب تبــسن یرتلااب یا هقطنم دــشر خرن هک یــیاه شخب مهــس و یناکم بیرض بیکرت اــب و ییاــسانش ،دنتــشاد یا هــقطنم .دندش ییاسانش ورشیپ یاه شخب ،هقطنم دشر شخب راهچ رد هقطنم دشر تعرس هک دهد یم ناشن ۷ لودج و یــشورف هدمع" ،"یرــیگیهام و یراد لگــنج ،راکــش ،یزرواــشک"

سراف ناتسا رد یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

4۲

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

.90-85 یاه لاس رد سراف ناتسا ور شیپ یاه شخب -3رادومن )ناریا رامآ زکرم تاعلاطا ساسا رب( :ذخام

هقطنم مهس یلم دشر خرن هقطنم دشر خرن سراف ناتسا یداصتقا شخب ۱4

۲۰۱5۷۷۰ ۰.۰۷4۳ ۰.۱۹۶۹۰4 یریگیهام و یراد لگنج و راکش ،یزرواشک

-4۶۲88۷ -۰.۰۹۱۹۱ -۰.۱۹4۲5 ندعم

-۱8۶4۱۹ ۰.۲۷۳۷۱۲ ۰.۲554۲۹ تعنص

-۲5۰۶۷۳۱ ۲.۳۹۹۳۲۶ ۱.۹۳4۹5۷ یعیبط زاگ و قرب ،بآ نیمأت

-۳۹۲4۱45 ۰.۲۷4۹۳۲ -۰.۱8۳۷ نامتخاس

۲۳۱۲۶۹۲ ۰.۱84۶5۷ ۰.۳85۷88 اهلااک و هیلقن لیاسو ریمعت ،یشورف هدرخ ،یشورف هدمع

-۶4۹۰۹.4 ۰.۲۳۳۶۱4 ۰.۱58۹۶۳ ناروتسر و لته

-۱۲84544 ۰.۱8۹4۲۳ ۰.۰۰4۷45 تاطابترا و یرادرابنا ،لقن و لمح

-۷۳55۶.5 ۰.۱۶8۱۰۱ ۰.۱۳۰۲۱۱ یلام یاه یرگ هطساو

-۱۲۹۶۱۲۰ ۰.۱۷۶58۷ ۰.۰8۹۰۷۲ راک و بسک تامدخ و هیارک ،تلاغتسم

4۶۹55۱ ۰.۱8۹۲۳ ۰.۲8۶۲4۹ یرهش تامدخ و یمومع روما هرادا

-۶۱4۱۷۱ -۰.۱۳۱۰۲ -۰.۲۱54۹ شزومآ

5۰۲۰58.۲ ۰.۱8۳5۱8 ۰.۲۹۶5۷ یعامتجا یراکددم و تشادهب

-۱۱۶۱58 ۰.۲۰۱8۷۲ ۰.۱۳۱۱۷۷ یگناخ و یصخش یعامتجا ،یمومع تامدخ ریاس

.یداصتقا یاه شخب یا هقطنم و یلم دشر خرن یسررب -7لودج

)ناریا رامآ زکرم تاعلاطا ساسارب( :ذخام .92-79 یاه لاس هدوزفا شزرا ساسارب سراف ناتسا یناکم بیرض تلاوحت -2رادومن )ناریا رامآ زکرم تاعلاطا ساسا رب( :ذخام

4۳

و یــمومع هرادا" ،"اــهلااک و هــیلقن لیاــسو رــیمعت ،یــشورف هدرخ خرن هب تبسن "یعامتجا یراکددم و تشادهب"و "یرهش تامدخ همادا تروص رد هک تشاد عقوت ناوت یم و تسا رت عیرس یلم دشر هب هدنیآ رد ،شــخب راــهچ نیا یور رــب یراذگ هیامرــس و دــنور نــیا .دنوش رهاظ ییاه هشوخ تروص -بیکرت و یــناکم بیرض شور ود قــیفلت لصاح هــک 4 رادوــمن ،راکش ،یزرواــشک"یاه شخب هک دهد یم ناــشن ،دــشاب یم مهــس بــسک تامدخ و ،هیارک ،تلاغتــسم" ،"یرــیگیهام و یراد لگــنج تامدخ و یمومع هرادا ،"یــعامتجا یراکددــم و تــشادهب"،"راک و

یاه شخب ناوــنع هب ،"یــعیبط زاگ و قرــب ،بآ نــیمات" و "یرهــش و یرادرابنا ،لقن و لمح"لماش روهظ لاح رد یاه شخب و ورشیپ ،"یگناخ و یصخش ،یعامتجا ،یمومع تامدخ ریاس"،"تاطابترا -هدمع" و "تــعنص" ،"ناروتــسر و لته" ،"یلام یاه یرگ هطــساو"

.دنشاب یم "اهلااک و هیلقن لیاــسو ریمعت و یــشورف هدرخ ،یــشورف و "شزومآ" یاه شخب لماش لوفا لاح رد یاه شخب روط نیمه .تسا "ندعم" شخب زین لاوز لاح رد شخب و هدوب "نامتخاس"

.1390-1385 یاه لاس نیب رد سراف ناتسا یداصتقا ورشیپ یاه شخب نییعت -4رادومن )ناریا رامآ زکرم تاعلاطا ساسا رب( :ذخام

هجیتن

.سراف ناتسا یداصتقا یاه شخب تیعضو یدنب عمج -8لودج

اه هشوخ ،تسا هدرک نایب اه هشوخ فیرعت رد رتروپ هک روط نامه یناکم بیرض شور اــب ار اهنآ ناوتب هک دنتــسین زکرمتم عیانص اــهنت عیانص ریاــس اب هک تــسا یزکرمتم عیانص هــکلب .داد لــیلحت دروــم روظنم نیا هب .دنــشاب نیــشیپ و نیــسپ تاطابترا یاراد هقطنم رد شور" ،"ییاضف زکرمت یریگ هزادنا تهج :یناکم بیرض" شور راهچ ،"عیانص نشیپ و نسیپ طابترا نازیم یسررب تهج :هدناتس-هداد

"یدیلک عیانص هریجنز یسررب تهج :راشتنا روط نیگنایم صخاش"

لاــح رد یاه هــشوخ ییاــسانش تــهج :مهــس-بیکرت شور" و روهظ لاح رد و دوــجوم یاه هــشوخ ناوتب ات دندــش بــیکرت "روــهظ ،راکش ،یزرواشک« شخب ،نیاربانب .درک ییاــسانش ار سراف ناتــسا

سراف ناتسا رد یا هقطنم ریذپ تباقر یاه شخب ییاسانش

44

۱۳۹۶ زییاپ ۳ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

.دنشاب هتشاد ار ینادردق و رکشت لامک ییازریم للها تجح رتکد و درگناهج رایدنفسا رتکد نایاقآ زا هک دنناد یم مزلا دوخ رب ناگدنراگن

اه تشون یپ

1 Storper.

2 Gardiner.

3 Cellini.

4 Soci.

5 P. Krugman.

6 L. Martin.

7 A Study on the Factors of Regional Competitiveness.

8 Non Traded Services.

9 Regional Outcomes.

10 Regional Outputs.

11 Regional Throughputs.

12 Kitson.

13 Bargman and Feser.

14 Meso-Level.

15 Expert Opinion.

16 Location Quotients.

17 Trade-Based Input-Output Analysis.

18 Innovation-Based Input-Output Analysis.

19 Network Analysis.

20 Surveys.

21 Roelandt.

22 Input-Output Analysis.

23 Graph Analysis.

24 Correspondence Analysis.

25 Qualitative Case Study Approach.

26 Ripley’s K-method.

27 Export Date.

28 Interviews.

29 Focus Groups.

30 Snowball Method.

31 Ki-Young Yoo.

32 Standard Industrial Classification.

عبانم تسرهف

و یژتارتــسا شــقن :یرــیذپ تباقر رد یــثحابم ،)۱۳۹۰(لکــیام ،رــتروپ .نارهت ،اکیدنا تاراشتنا ،ناراکمه و یردفص زانرف :نامجرتم ،اه هشوخ ییاــسانش ،)۱۳۹۲( زورــفا ،یــمرهج هاوــخیدازآ و رایدنفــسا ،درــگناهج راــشتنا لوط نیگنایم صخاــش زا هدافتــسا اب ناریا رد یدــیلوت یاــه هریجنز .۱۱۱-5۱ صص ،8۱ هرامش ،یداصتقا یاه شهوژپ همانلصف ،)APL(

همانرب ،یروانف هدناتــس-هداد یاه لیلحت ،)۱۳۹۳(رایدنفــسا ،درگناهج .نارهت ،هرامآ تاراشتنا ،هعسوت و یزیر یا هقطنم یریذپ تباقر ،)۱۳8۹( کــنارف ،یدــمحا و مــشاه ،روپ شداد ،۲۲هرامــش ،سای درــبهار ،یا هــقطنم هعــسوت رد نیون یدرــکیور هــباثم هــب

.8۰-5۱ صص یزیر همانرب رد ینیب شیپ نونف ،)۱۳۷۶(ناــیارب ،روگرگ کم و نایارب ،دــلیف

.نارهت ،هجدوب و همانرب نامزاس ،هداز یقت همطاف :مجرتم ،یا هقطنم و یرهش .۱۳۹۰ روشک و سراف ناتسا لاس همانرامآ ،ناریا رامآ زکرم .۱۳۹۲-۱۳۷۹ ناریا یا هقطنم یاه باسح ،ناریا رامآ زکرم ۱۳85 هدناتــس-هداد لودــج ،)۱۳85( زرــبلا شــیامآ رواــشم نیــسدنهم

.نارهت ،سراف ناتسا یزیر همانرب و تیریدم نامزاــس ،)۱۳۹۱( سراف ناتسا هعــسوت هیاپ هیرظن

.زاریش ،سراف ناتسا رد یــلیلحت یاــه شور ،)۱۳۹۰(موــف رــنیار ،هــفوه و وــئاه نــیژ ،گــناو بوــیا و ناــیعیفر یــبتجم :ناــمجرتم ،یا هــقطنم و یرهــش یزــیر همانرب

.نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یفیرش Dietzenbacher, Erik; Romero Luna, Isidoro, S & Bosma, Niels )2005(, Using Average Propagation Lengths to Identify Production Chains in the Andalusian Economy, Estudios De Economia Aplicada, No. 23, pp.405- 422.

European Union )2010(, Cluster and Clustering Policy: a Guide for Regional and Local Policy Makers, European Union, Belgium.

L. Martin, Ronald )2004(, A Study on the Factor of Regional Competitiveness, A Draft Final Report for the European Commis- sion Directorate-General Regional Policy, University of Cambridge, Cambridge.

Mongkhonvanit, Jomphong )2014(, Coopetition for Regional Com- petitiveness, The Role of Academe in Knowledge-Based Industrial Clustering: Springer, Thailand.

Roberts, Braian & Choe, KyeongAe )2011(, Competitive Cities in 21st Century Cluster-Based Local Economic Development, Asian Development Bank, Philippines.

The Illinois Economic Development Plan )2014(, ILDCEO De- partment of Commerce & Economic Opportunity, Illinois

Yang, Zhenshan )2010(, The Role of Economic Clusters in Im- proving Urban Planning Support, University of Twente, Netherlands.

Yoo, Ki-Young )2003(, Method for Identifying Industry Clusters:

Assessment of the State of the Art, Master Project, Chapel Hill.

یرازگساپس

یاه شخب ریاــس اب طابترا ِرــظن هــس زا ،»یرــیگیهام و یراد لگــنج هک یلاح رد .تسا زاتشیپ یا هقطنم دشر و ییاضف زکرمت ،یداصتقا و یمومع هرادا « و»یعامتجا یراکددم و تشادهب»،رگید شخب ود فیعض یداصتقا یاه شخب ریاس اب طابترا رظن زا ،»یرهش تامدخ نــینچمه .ددرــگ تــیوقت اــهنآ یاــه دنویپ اــت تــسا مزلا و دنتــسه هیلک راشتنا لوط داد ناشن راشتنا لوط نیگنایم صخاــش هعلاطم یدج فــعض زا ناــشن هک ،تــسا کــی رــبارب سراــف ناتــسا عــیانص

موهفم هک تشاد هجوت دیاب اما .دشاب یم یلیدبت عیانص رد ناتسا قوف یاه شخب یــتروص رد و تــسا ایوپ موهفم کــی یرــیذپ تباقر یاه یروآون اب هک دنهد همادا دوــخ ریذپ تباقر تایح هب دــنناوت یم زا یــلقادح و دنوــش بــیکرت یا هــقطنم بوــخ یــیاورمکح و یــملع .دننک نــیمات اه شخب نــیا رد لغاــش دارفا یارــب ار یــگدنز تــیفیک