ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 2
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
ص . 314 - 291
ﺣاﺮﻃ ﻲ رﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ي
فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﭘ ﺖﻬﺟ هﺪﻨﻨﻛ
ﻴ ﺶ ﺑ ﻴ ﻨ ﻲ
ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي
ﺮﺧ ﻳ ﺪ آ رد ﻳ هﺪﻨ
يرﺪﻴﺣ ﻦﻴﺴﺣ ﻲﺑﺎﻳرﺎﻓ ﺪﻤﺤﻣ ،1
،2
ﻞﻀﻓ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ
3هداز
هﺪﻴﻜﭼ : اﻳ ﻦ ﻣ شﻼﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﺪﻨﻛ ﻣز رد ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻧاد ﻴﻨ
ﺔ فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺮﻃ زا ار هﺪﻨﻨﻛ
ﻳ ﻖ
ﭘﻴ دﺎﻬﻨﺸ ﻳ ﻚ رﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ي
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﻨﻛ ا ﺐـﻟﺎﻗ رد و ـﻳ
ﻦ
ْلﺪـﻣ ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ي ﺮﺧ ـﻳ ﺪ آﻳ ﺪـﻨ ة ار دﺮـﻓ
ﭘﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ . اﻳ ﻦ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻣ رد ﻴ نﺎ ـﻌﻣﺎﺟ ﺔ فﺮـﺼﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺰﻛاﺮﻣ ﺮﺧ ﻳ ﺪ
ﺪـﻣآرد اﺮـﺟا ﻪﺑ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ﺮﻬﺷ .
اﺰـﺑا روآدﺮـﮔ ر ي هداد
ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﺎـﻫ ﺔ
فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺪﻨﻨﻛ
ة آﻳ ﻼ نارﺎﻜﻤﻫ و نازوا )
2012 ( اور ﺎـﺑ ﻲـﻳ اﻮـﺘﺤﻣ ﻲﻳ
/62 0 و
ﺎﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ
/78 0 دﻮﺑ
، و مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫراﺰﻓا
SPSSي ﺰﺠﺗ سﻮﻣآ و ﻳ
ﻪ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ و،
رد
ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ
، ﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻴ
ﻦ ﺮﺧ و هﺎـﻨﮔ سﺎﺴﺣا ـﻳ
ﺪ ﺮﺧ ،ندﺮﻛ ـﻳ ﺪ ،ندﺮﻜﻧ ـﻄﺨﺗ ﻲ رﺎـﺠﻨﻫ زا ،ﺎـﻫ
دﻮﺧ ﺸﻧزﺮﺳ ﻲ ، و تﺬﻟ اﺮﮔ ﻲﻳ ﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻴ
نﺎﻨ 95
ـﻄﺑار ﺪـﺻرد ﺔ
رادﺎـﻨﻌﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ ي
دراد دﻮـﺟو .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
، ﺑﻴ ﻦ و هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺶﻨﻛاو
ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي و ﺰﻴﻧ ﺑﻴ ﻦ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي ﭘ و ﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ
ﺎــﻫرﺎﺘﻓر ي ﺮﺧ ــﻳ ﺪ آ رد ﻳ هﺪــﻨ ــﻄﺑار ﺔ رادﺎــﻨﻌﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ ي
دراد دﻮــﺟو . ــﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
، ﺎــﻬﻧ لﺪــﻣ رد ﻲﻳ
،
ﺮﺧ ﻳ ﺪ اراد ندﺮﻜﻧ ي ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ رد هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا زوﺮﺑ رد فﺮﺼﻣ
هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺑ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﭘ ،هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻴ
ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ
، ﺮﺧ رﺎﺘﻓر ﻳ
،ﺪ ﺣاﺮﻃ ﻲ لﺪﻣ
، فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ .
1 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
2 . ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ
3 . ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 02 / 07 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 16 / 01 / 1393
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : يرﺪﻴﺣ ﻦﻴﺴﺣ
E-mail: heidari912@atu.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هﺎﻨﮔ
ِسﺎﺴﺣا ـﻔﻨﻣ ﻲ دﻮﺧ آ ناﺮﺑرﺎـﻛ ﺐـﻠﻏا ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻧﺎﻫﺎﮔ ـﻳ
ﺎ ـﺼﺼﺨﺘﻣ ﺎ ن رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﻪـﺑ هﮋـﻳو
زﻮﺗ ﻊﻳ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻫﺎﮔآ و ﻲ نﺎﮔﺪﻨﻫد
، ياﺮﺑ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ اﺬﮔ ير ﺮﺘﺸﻣ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ي
نآ زا ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ ﻨﻨﻛ ﺪ ) ﮓﻧﺎﺳ
،نِوﺎﻫ 2011 (.
ﻧاﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲ
ﺳﺎﻫ نﻮﭼ ﻲ ﻤﺳا و ﻴ ﺖ ) 1996 ( ﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ هﺪﻨﻨﻛ
ﭘ ﺶﻴ ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻫ نآ ﻖﺑاﻮﺳ و ـﺘﺧادﺮﭘ
ﻪ ﺪـﻧا . د زا هﺎﮔﺪـﻳ ا ـﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺎـﻫ
، زرﺎـﺑ ﺮـﺗ ﻳ ﻦ ﺎـﻫدﻮﻤﻧ ي هﺎـﻨﮔ
فﺮﺼﻣ دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ هﺪﻨﻨﻛ ي
،ﺖﺳا ﻧآ فﺮﺼﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲ
و ﻳﺎ رﺎﺒﺟا ي ، ﮕﻧاﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﺰﻴ
ة تﺬـﻟ ﻲـﻳاﺮﮔ
، و
ز هدﺎﻳ يور فﺮﺼﻣ رد )
ﻛ ﻲ ﺰﺗو ، 2006 .(
ﺧﺮﺑ ﻲ ﻘﺤﺗ زا ﻴ تﺎﻘ د ﻳ ﺮﮕ ﺎﺘﻧ و عاﻮﻧا ﺮﺑ ﻳ
ﺞ ا ـﻳ ﻦ ﺮـﺑ سﺎـﺴﺣا
فﺮﺼﻣ شﺮﮕﻧ هدﺮﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧا ) ﺰُﮔﺎﺑ ي
، 2000
؛ ،ﺮﺘـﺴﻣﺎﺑ 2002
؛ ﻟا ﻴ
،نﻮـﺴ 2005 (
، هﺪـﻋ و ا ي
د ﻳ ﺮﮕ ﺮﺑ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي فﺮﺼﻣ ﺟاﻮﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻬ
ا ﺎﺑ ﻪ ﻳ ﻦ ﻛﺄﺗ سﺎﺴﺣا ﻴ
ﺪ ﺪﻧراد ) ،لاد 2005
؛
،وﺰﻨِﺑ ﻦﺑ 2006
؛ نﺎﭼ 2009 (.
ا سﺎﺳا ﺮﺑ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻳ
ﻦ ﺎﻤﺘﺣا ل اﻳ دﺎﺠ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻦـﻜﻤﻣ دﺮـﻓ ﻪـﻛ
ﻫﺎﺒﺘﺷا ﻞﻤﻋ ﺖﺳا ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ هداد مﺎﺠﻧا )
،ﻮﻜﺳا 2002 (.
ا رد ﻳ ﻦ ﺎﺘﺳار
، ﺒﻨﺟ هﺎﻨﮔ ﺔ ﮔاﺮﻓ ﻴ ﺮ ﮔﺪﻧز ﻲ هﺮﻣزور
ﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﻲ
دﻮﺷ . نﺎﻤﻫ ﺪﻧراد نﺎﻋذا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
، نﺎﺴﻧا ﺎـﻫ 13
ﮔﺪـﻧز نﺎـﻣز زا ﺪـﺻرد ﻲ
ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﺮﭙﺳ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺎﺑ ار ي
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ) ﺎﺑ
،ﺮﺘﺴﻣ 2002 (.
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا فﺮﺼﻣ
ﻛ
1هﺪﻨﻨ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رد
ﺮﻓ لﻮﻃ اﻳ ﺪﻨ ﺮﺧ ﻳ ﺪ ﺑ قﺎﻔﺗا ﻴ ﺪﺘﻔ
، ﺮﺧ ًﻼﺜﻣ ﻳ ﺎﻫﺪ ي ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ قﺎـﻔﺗا ﻪﻌﻣﺎﺟ فﺮﻋ ﺎﺑ دﺎﻀﺗ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺑﻴ ﺪﺘﻔ
، ﺮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻳ ﺪ ﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲ اﺮﺑ ﻪﻛ ي ﺘﻣﻼﺳ ﻲ ﺖﺳا ﺮﻀﻣ
، و ﻳﺎ اﺮـﺷ رد ﻳ ﻂ دﺎـﻋ ي ﺑ قﺎـﻔﺗا ﻴ ﺪـﺘﻔ
،
ِﻞﺜﻣ ﻦﺘﺧاﺪﻧارود نﺎﻣز ﻳ
ﻚ
ِلﻮﺼﺤﻣ زﺎﺑ ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻧﺪﺷ ) آﻳ ﻼ ،نازوا 2012 (.
ﺑدا رد ﻴ تﺎ د ﻳﻨ ﻲ ﻧﻴ ﺰ مﻮﻬﻔﻣ
هﺎﻨﮔ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ :
ﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﺸﻧزﺮﺳدﻮﺧ و ﻲ
بﺎﻜﺗرا زا ﺪﻌﺑ ﻳ
ﻚ
ﻧاﻮـﻗ فﻼـﺧ و ﺖـﺳردﺎﻧ ﻞﻤﻋ ﻴ
ﻦ
ﻬﻟا ﻲ
، عﺮﺷ
، قﻼﺧا و ) ﺣ ـﻴ رﺪ ي ـﻗاﺮﻧ ﻲ
، 1387 (.
ا ﻪـﺑ ﺎـﻣا ـﻳ ﻦ
رازﺎﺑ ﻢـﻠﻋ رد مﻮـﻬﻔﻣ ـﻳ
ﺑﺎ ﻲ واز زا ـﻳ ﺔ
توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺗ ي ﻣ هﺎﮕﻧ ﻲ دﻮـﺷ
؛ ا ﻪـﺑ ـﻳ ﻦ
فﺮـﺼﻣ ﻪـﻛ ﺎـﻨﻌﻣ هﺪـﻨﻨﻛ
، ﺲـﭘ
ـﺘﺣ و فﺮـﺼﻣ زا ﻲ
ﺲـﭘ زا
فﺮﺼﻣ
،ندﺮﻜﻧ ﺳﺎﺴﺣا رﺎﭼد ﻲ
ﺎﺷﻮﺧﺎﻧ ﻳ ﺪﻨ ﻏ و لﻮﻤﻌﻣﺮﻴ ﻣ
ﻲ ﻮـﺷ د رد و ةرﺎـﺑ رﺎـﺘﻓر ي رد ﻪـﻛ مﺎـﮕﻨﻫ
ﺮﺧ ﻳ ﺪ و ندﺮﻛ ﻳﺎ ﺪﻳﺮﺧ شﺎﻜﻨﻛ ار دﻮﺧ هداد زوﺮﺑ دﻮﺧ زا ندﺮﻜﻧ ﻲﻣ
ﺪـﻨﻛ و ار رﺎـﺘﻓر نآ و لﻮـﺻا ﺎـﺑ
زاﻮﻣ ﻳ ﻦ ﻗﻼﺧا ﻲ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ و ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺬﭘ ﻪﺘﻓﺮﻳ هﺪـﺷ ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪـﺴ ـﻣ ﻲ ـﻨﻛ ﺪ و،
رد ﺎﻬﻧ ـﻳ ﺖ
، ﺲـﺣ وا رد
ﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻣ ﻲ ﺪﻳآ . اﻳ ﻦ ﺸﭘ ﺲﺣ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﻣز ﻴﻨ ﺔ زوﺮﺑ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي رﺎـﺘﻓر حﻼﺻا ﺖﻬﺟ
ﺮﺧ ﻳ ﺪ ) فﺮﺼﻣ ( ﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲ
دروآ )
،ﺮﻜﺑﻮﺑا 2013 (.
ﻪﺑ ﻢﻏر دﺮﺑرﺎﻛ ي ا ندﻮﺑ ـﻳ ﻦ ﻢـﻫ زﻮـﻨﻫ ،عﻮـﺿﻮﻣ
ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﺴﺑ ﻴ رﺎ دوﺪﺤﻣ ي ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲ ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻫ ي ﻣ ﻒﻠﺘﺨ ﺎﺴﺣا س فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪـﻧا . رد
ا رﻮﺸﻛ ﻳ ناﺮ
، ﻣز رد ﻴﻨ ﺔ ﺳرﺮﺑ ﻲ فﺮﺼﻣ رد هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا مﻮﻬﻔﻣ ﻟﺎﻌﻓ و ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﻴ ﺖ ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ دﻮﺟو
ﻪﺘﺷاﺪﻧ
؛ﺖﺳا اﻳ ﻦ ا دﻮﺧ ﻪﻛ مﻮﻬﻔﻣ ﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳ
ة ﻟﻮﺤﺗ ﻲ ﻈﻋ ﻴ ﻢ رازﺎﺑ ﻢﻠﻋ رد ﻳ
ﺑﺎ ﻲ شزرا و ﺎﻫ ي ﻓﺮﺼﻣ ﻲ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Consumer guilt
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ نﻮﻨﻜﻣ زﻮﻨﻫ ﺖﺳا .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ـﺸﻫوﮋﭘ ﻲ ا رد ـﻳ ﻦ ﻪـﻨﻴﻣز ًﺎـﻌﻄﻗ
ﺑﻴ ﺶﻨ ﻮﻧ شﺮﮕﻧ و ي
زﻮﺣ رد ار ة شزرا ﺎﻫ ي ﻗﻼﺧا ﻲ فﺮﺼﻣ ا هﺪﻨﻨﻛ ﻳ دﺎـﺠ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ مزﻻ ﺮﺘـﺴﺑ و ار
ياﺮﺑ اﺪﻫ ﻳ ﺖ ﺮﺧ رﺎﺘﻓر ﻳ ﺪ ) فﺮﺼﻣ ( ـﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲ
دروآ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ا
ـﻳ ﻦ
ﺐـﻟﺎﻗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﻫ
ي
رﻮﺌﺗ ﻳ ﻜ ﻲ ﻢﻫ رد ار ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻣ
ﻣآ ﻴ دﺰ ﺤﻣ رد و ﻴ ﻂ ﻠﻤﻋ ﻲ ﻌﻣﺎﺟ و ﺔ ا فﺮﺼﻣ ﻳ ﻧاﺮ ﻲ ـﻣ نﻮﻣزآ ﻲ ﻮـﺷ د . ﺮـﺑ
ــﻤﻫ ﻴ ﻦ سﺎــﺳا
، ا رد ــﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ،ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻴ
تﺎــﻘ د ي د ــﻳ ﻮ نارﺎــﻜﻤﻫ و )
2010 (
، هﺎــﻨﮔ سﺎــﺴﺣا ﻪــﻛ
فﺮﺼﻣ ﺘﻧ رد ار هﺪﻨﻨﻛ ﻴ
ﺠ ﺔ ﻄﺨﺗ ﻲ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ زا ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ، ﻧورد ﺖﺴﻜﺷ ﻲ
، ﺟﻮﺗ ﻪﻴ ﺎﻧ يﺮﻳﺬﭘ فرﺎـﺼﻣ
ﻃاﺮﻓا ﻲ
، ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ مﺪﻋ ﻲ
، ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻦ ﻓرﺎﺼﻣ ﻲ شﻮﺧ ﺖﻬﺟ رد ﻪﻛ ﻧارﺬﮔ
ﻲ تﺬﻟ و
ـﻣ ندﺮـﺑ ﻲ ﺪـﻨﻧاد
،
بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﺷ و،
ﻪﺑ ﺎﺑ ا ندﺮﺑرﺎﻛ ﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ﺐﻟﺎﻗ ﻳ ﻜ ﻲ
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﻣ شﻼﺗ قﻮﻓ ﻲ
ﺪﻨﻛ زا ار دﻮـﺟﻮﻣ ﺶﻧاد ﺎﺗ
ﺮﻃ ﻳ ﻖ رﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ شﺮﺘﺴﮔ ي
فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻨﭽﻤﻫ و ،نآ ﻖﺑاﻮﺳ و هﺪﻨﻨﻛ
ﻴ ﻦ ﺶﻨـﻛاو ﺎـﻫ ي
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي ﺎﻤﺗ و ﻳ تﻼ رﺎﺘﻓر ي فﺮﺼﻣ ﺳرﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻲ
ﺪﻨﻛ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
، اﺮﺑ ي ﺮﻈﻧ شﺮﺘﺴﮔ ـﻳ
ﺔ سﺎـﺴﺣا
فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ هﺪﻨﻨﻛ
، ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻘﻄﻨﻣ ﻲ
رﻮـﺌﺗ ﺐـﻟﺎﻗ ﻳ
ﻜ ﻲ ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
ـﻌﻟﺎﻄﻣ هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ قﻮـﻓ ﺔ
آ ـﻳ ﻼ و نازوا
نارﺎﻜﻤﻫ )
2012 ( ﻓﺮﻌﻣ ﻲ ا رد و ﻳ ﻦ ﻣ نﻮﻣزآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲ
ﻮﺷ د فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ ﺲﺣ ﺎﺗ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻌﻗاو ﻲ ﺮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ كرد .
ا رد ﻳ ﻦ ﻪﻨﻴﻣز ﻨﭽﻤﻫ و نآ ﺐﻗاﻮﻋ و هﺎﻨﮔ رﺎﺘﺧﺎﺳ ، ﻴ
ﻦ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي
فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﺴﺨﻧ ﻄﺑار رد ﺔ ﺪﻫا ﺎﺑ ﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ فا ﻲ
ﻲﻣ دﻮـﺷ ﺎﻫدروﺎﺘـﺳد زا و ﻲﻳ
درﻮـﻣ رد
ﻓرﺎﺼﻣ ﻲ ﮕﻧا زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﻴ
هﺰ ﺎﻫ ي تﺬﻟ ﻲﻳاﺮﮔ
، ﻄﺨﺗ ﻲ رﺎﺠﻨﻫ زا ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ مﺪﻋ ،ﺎﻫ ﻲ
، ز و هدﺎـﻳ يور
ﺖﺳا فﺮﺼﻣ رد ﺴﻔﺗ
ﻴ ﺮ ي ﻣ ﻪﺋارا ﻲ ﻮﺷ د . رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ
، اﻳ ﻦ ا ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻳ
ﻦ داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺦﺳﺎﭘ ﺶﺳﺮﭘ :
آﻳ ﺎ
فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ي
ﺮﺧ ﻳ ﺪ و ي آ رد ﻳ هﺪﻨ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ اﻳ دﺎﺠ ﺎﻤﻧ ﻳ
؟ﺪ
ﻪﻴﺿﺮﻓ هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺪﻧا
:
H1a : ﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﺷﺎﻧ ﻲ ﺮﺧ زا ﻳ ﺪ
اﺰـﻓا ﺚـﻋﺎﺑ ندﺮﻛ ﻳ
ﺶ
فﺮـﺼﻣ رد هﺎـﻨﮔ سﺎـﺴﺣا ﺢﻄـﺳ هﺪـﻨﻨﻛ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
H1b : ﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﺷﺎﻧ ﻲ ﺮﺧ زا ﻳ ﺪ اﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ ندﺮﻜﻧ ﻳ
ﺶ
فﺮـﺼﻣ رد هﺎـﻨﮔ سﺎـﺴﺣا ﺢﻄـﺳ هﺪـﻨﻨﻛ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
H1c : ﻄﺨﺗ ﻲ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ زا ي
ﺬﭘ ﻪﺘﻓﺮﻳ ﺪﺷ ة ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ
اﺰـﻓا ﺚـﻋﺎﺑ ﻳ
ﺶ
هﺎـﻨﮔ سﺎـﺴﺣا ﺢﻄـﺳ رد
فﺮﺼﻣ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ .
H1d : ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ مﺪﻋ ﻲ
اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻳ ﺶ فﺮﺼﻣ رد هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺢﻄﺳ ﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﻲ دﻮﺷ .
H1e : ﺮﺧ ﻳ ﺪ شﻮﺧ ﺖﻬﺟ رد فﺮﺼﻣ و ﻧارﺬﮔ
ﻲ اﺮﮔﺪﻣ و ﻲﻳ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻳ ﺶ رد هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺢﻄﺳ
فﺮﺼﻣ ﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻲ دﻮﺷ .
H2a : ﻣ ﻴ ناﺰ فﺮﺼﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي ﺛﺄﺗ وا ﻴ ﺮ ﻣ ﻲ دراﺬﮔ .
H2b : ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ا ي د ﺮﺑ ﻳ هﺎﮔﺪ ﻤﺼﺗ و ﻴ تﺎﻤ ﺮﺧ ﻳ ﺪ ـﺗآ ﻲ فﺮﺼﻣ ﺛﺄﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻴ ﺮ ﻣ ﻲ دراﺬﮔ .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا مﻮﻬﻔﻣ
هﺎﻨﮔ ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ
1فﻼﺧ
ﺖﺳا و رد مﻼﺳا ﺮﻫ ﻪﻧﻮﮔ يرﺎﻛ ﻪﻛ فﻼﺧﺮﺑ نﺎﻣﺮﻓ ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﺷﺎﺑ هﺎﻨﮔ ﺖﺳا
)
،ﻲﻫﺎﺸﻣﺮﺧ 1377
(.
هﺎـﻨﮔ رد ﺚـﺤﺑ يﺎـﻫ ناﺪﻨﻤـﺸﻧاد ﻲﺟرﺎـﺧ
و يﺎـﻬﻘﻓ ﻲـﻠﺧاد ياراد ﺮـﻴﺒﻌﺗ و
يﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺖﺳا
، ﺎﻣا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﻊﻣﺎﺟ ﻤﻫ ﺔ ﻲﻧﺎﻌﻣ ﺖﺳا نﺎﻤﻫ ﻲﻧﺎﻣﺮﻓﺎﻧ و بﺎﻜﺗرا ﻲـﻠﻤﻋ
فﻼﺧﺮﺑ نﻮﻧﺎﻗ و ﺎﻳ ﻲﭽﻴﭘﺮﺳ زا نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺳا )
،نﻮﺘﻠﻴﻤﻫ 1381
(.
ﺎﻳ ﻪﺑ ﺘﻔﮔ ﺔ
،ﻲﻀﻌﺑ ﺮـﻫ يرﺎـﻛ ﻪـﻛ
مﺎﺠﻧا نداد نآ اورﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ . و ﺎﻳ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ
،ﻲﺧﺮﺑ هﺎﻨﮔ رد ﺶﻴﭘ ﻞﻫا عﺮﺷ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا ﻪـﻜﻨﻳا
ﻒﻠﻜﻣ ﺐﻜﺗﺮﻣ ﺮﻣا عوﺮﺸﻣﺎﻧ ﻮﺷ د ) يﺪﻴﻌﺳ
،ﻦﺷور 1392 (.
ناژ هﺰﻴﻛرﺎﻣ رد ﺖﻳﺎﻨﺟبﺎﺘﻛ دﻮﺧ هدروآ
ﺖﺳا : ﻲﺴﻛ ﻪﻛ زا ﺪﺣﺮﺳ نﻮﻧﺎﻗ زوﺎﺠﺗ ﺪﻨﻛ و ﻦﻳا ﻞﺻا ار هﺪـﻳدﺎﻧ درﺎـﮕﻧا
، ﻢـﻈﻧ عﺎـﻤﺘﺟا ار ﻞـﺘﺨﻣ
ﻪﺘﺧﺎﺳ و ﺶﻠﻤﻋ ﺶﻴﭘ تﺎﻀﻗ هﺎﻨﮔ و مﺮﺟ ﺖﺳا )
،رزﻮﻛ 1387 (.
زا د هﺎﮔﺪـﻳ
،ﺐﻫﺬـﻣ هﺎـﻨﮔ سﺎـﺴﺣا
هﺎﮔآدﻮﺧﺎﻧ ﻲﻔﻨﻣ
ﺖﺳا ﻪﻛ دﺮﻓ ﺲﭘ زا بﺎﻜﺗرا ﻲﻠﻤﻋ ﺖﺳردﺎﻧ
، ﻪﺘـﺳاﻮﺧﺎﻧ
، رد دﻮـﺧ ﺲـﺣ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ
)
،ﻲﺛﺪﺤﻣ 1390 (.
رد ﺖﻳﺎﻬﻧ
، رد ﻒﻳﺮﻌﺗ هﺎﻨﮔ ﻲﻣ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻪﺳ
ﺑ ﺪـﻌ ار ﺺﺨـﺸﻣ ﻢﻴﻳﺎـﻤﻧ
: ﻲﭽﻴﭘﺮـﺳ زا
ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻲﻬﻟا
؛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
؛ نورد و يدﺮﻓ يدﺮﻓ
. ﺎﺑ ﻦﻳا
،لﺎﺣ ﻦـﻳا ﺶﻫوﮋـﭘ
، ﻦﻤـﺿ شﺮﻳﺬـﭘ و ﺪـﻴﻳﺄﺗ
ﺮﻴﺳﺎﻔﺗ قﻮﻓ ﺮﻛﺬﻟا و ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ رد ﻲﻧﺎﻣﺮﻓﺎﻧ زا تارﻮﺘﺳد
،ﻲﻬﻟا زا ﻳواز ﺔ يﺮﮕﻳد ﻪﺑ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ هﺎﮕﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و،
غرﺎﻓ زا ﺖﻬﺟ ﮔ يﺮﻴ يﺎﻫ ﻲﺒﻫﺬﻣ
، زا ﺮﻈﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ هﺎﻨﮔ
، ﻪﺑ ﺔـﻟﺰﻨﻣ
سﺎﺴﺣا هﺎﮔآدﻮﺧ ﻲﻔﻨﻣ نورد و يدﺮﻓ يدﺮﻓ
، ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻣز ﻪﻨﻴ زﺎﺳ زوﺮﺑ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻲﻓﺮﺼﻣ
ﺖﺳرد
رد هﺪﻨﻳآ ﻮﺷ
،د هﺎﮕﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ياﺮﺑ يزﺎﺳاﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ زا دﺎﻌﺑا ﻲﻔﺴﻠﻓ و ﻲﺒﻫﺬﻣ
ﻪﺑ شزادﺮﭘ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ رد ﻢﻠﻋ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻢﻳا و زا ژاو ة سﺎﺴﺣا هﺎـﻨﮔ فﺮـﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ
، ﻪـﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﻪﺧﺎﺷﺮﻳز يﺎﻫ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻲﻔﻨﻣ
هﺎﮔآدﻮﺧ
، رد ﻦﺘﻣ ﻲﻠﺻا ﺶﻫوﮋﭘ هدﺎﻔﺘﺳا هدﻮـﻤﻧ ﻢـﻳا .
رد ﻪﻣادا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻠﻛ و دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻳا سﺎﺴﺣا ﻮﻧ رد ﻢﻠﻋ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ار ﻪﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲﻣ ﺸﻛ ﻢﻴ .
ﺮﻈﻧ ﺔﻳ ﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا يﺮﻈﻧ ﻪﻴﺟﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲ
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ رد ﺚﺤﺑ قﻮﻓ نﺎﺸﻧ هداد
،ﺪﺷ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
، ﻪﺑ ﺔـﻟﺰﻨﻣ ﻚـﻳ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻢـﻬﻣ
، رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ
شﺮﮕﻧ و ﺪﺻﺎﻘﻣ يرﺎﺘﻓر ﺶﻘﻧ دراد و ﻦﻳا ﻲﻜﻳ زا ﻞﻤﺘﺤﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻦﻴـﻴﺒﺗ يﺎـﻫ يﺮـﻈﻧ ياﺮـﺑ ﻪـﻴﺟﻮﺗ
ﻲﻳﺎﻫداﺪﻳور ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ ﻪﺋارا2
ﻲﻣ دﻮﺷ ) جﻮﺑ
،ﻞﺑ 2008 (.
ﻦﻳﺎـﮔ ﺪـﻟﻮﮔ ) 1980 (
نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ يرﺎﺘﺧﺎﺳ يﺮﻈﻧ
ﺖـﻬﺟ كرد رﺎـﺘﻓر ﻲـﺷﺎﻧ زا سﺎـﺴﺣا
هﺎﻨﮔ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻨﻛ ) ﻦﻳﺎﮔ
،ﺪﻟﻮﮔ 1980 (.
سﺎﺳا ﻪﻴﻟوا رد ـﻨﻴﻣز ﺔ ﻲﻧﺎـﺴﻤﻫﺎﻧ ﻪـﺑ
ﻆـﻔﺣ تﺎـﺒﺛ يرﺎـﺘﻓر -
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Unlike
2. Dissonance Theory
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ رد1
داﺮﻓا دراد زﺎﻴﻧ )
،ﺮﺘﺴﻣﺎﺑ 2002 (.
نﺎﻤﻫ ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﻛ ﺮﮕﻨﻴﺘـﺴَﻓ )
1957 ( رﻮـﺼﺗ ﻲـﻣ
،دﺮـﻛ
يداﺮﻓا ﻪﻛ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﺪﻳﺎﻘﻋ و شﺮﮕﻧ دﻮﺧ ﺪﻧراد ﻚﻳ ﻪﺘﺳد زا يرﺎﮔزﺎـﺳ ﻲـﻠﺧاد
ار2
رد دﻮـﺧ
ﺲﺣ ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ )
،ﻦﺘﻨﻴﻟراد 1966 (.
ﺮﺑ سﺎﺳا ﻳﺮﻈﻧ ﺔ
،ﺮﮕﻨﻴﺘﺴَﻓ يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ
و ﺾﻗﺎﻨﺗ ﺎﻫ ﻲﺘﺣارﺎﻧ يﺎـﻫ
ﻲﻧاور ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ زا نآ ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ مﺎﻧ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﺑ )
،ﺎﺗﺎﻧﺎﻣار 2007 (.
ﺲـﭘ ﻲﻧﺎـﻣز ﻪـﻛ دﺮـﻓ
ﺳﺎﺴﺣا ﻲ نﺎﺴﻤﻫﺎﻧ ) رﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ( ار ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد :
ﻒﻟا ( ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﺾﻗﺎﻨﺗ يﺎﻫ ﻲﻔﻨﻣ ﺖﺳا
؛
ب ( شﻼﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ زا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ
ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﻦﻳا يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ار
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪـﻫد
يرود ﺪﻨﻛ ) ﻪﺑ
،ﻚﻟ 2003 (.
كراﺪﻣ و ﺪﻫاﻮﺷ يدﺎﻳز دﻮﺟو دراد ﻪﻛ ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ )
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ (
رد حﻼﺻا رﺎـﺛآ سﺎـﺴﺣا
هﺎﻨﮔ
، ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻚﻳ رﺎﺘﻓر ﻲﻗﺎﺒﻄﻧا و نﺎﺴﻧا ﻪﻧﺎﺘﺳود
،
ﻲﻟﻮـﺒﻗ ﻞـﺑﺎﻗ ﻞﻜـﺷ و ﻪﺘـﺷاد دﺮﺑرﺎﻛ ﻪـﺑ
تﺎـﺒﺛا
هﺪﻧﺎﺳر ﺪﻧا ) ﻼﻳآ
،نازوا 2012 (.
ﺺﺨﺸﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ داﺮﻓا رﺎﻜﻫﺎﻨﮔ
،3
ﺶﻴﺑ زا داﺮﻓا رﺎـﻜﻫﺎﻨﮔﺮﻴﻏ
،4
رد زوﺮﺑ رﺎﺘﻓر ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ
ﺶﻫﺎﻛ ﺾﻗﺎﻨﺗ ﺎﻫ زا دﻮﺧ ﺶﻨﻛاو نﺎـﺸﻧ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻫد )
،كﻮـﻛ 2001 (.
ﻪﺘﺒﻟا
، ﻚﻳ ﺎﻨﺜﺘﺳا ﺰﻴﻧ رد ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﻮﺟو دراد و نآ ﻦﻳا دﻮﺑ ﻪﻛ داﺮﻓا رﺎﻜﻫﺎﻨﮔ راﺪـﻳد هﺮـﻬﭼ ﻪـﺑ
هﺮﻬﭼ ﺎﺑ داﺮﻓا ز نﺎﻳ هﺪﻳد ﺎﻳ يداﺮﻓا ار ﻪﻛ ﻪﺑ نآ ﺎﻫ ﺐﻴﺳآ هﺪﻧﺎﺳر ﺪﻧا ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻚـﻳ زﺎـﻴﻧ ﻲﺣﻼـﺻا
ﭘ ﺶﻴ ﻲﻨﻴﺑ هدﻮﻤﻧ ﺪﻧدﻮﺑ ) تﺎﻛ
،ﻲﺟ 2005 (.
ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﻲ ﺎـﻫ ي ـﻛاردا ﻲ ـ ﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲ ﺮﺧ ـﻳ ناراﺪ ﻣﻮـﻤﻋ ﻲ ﻦﻳﺮـﺗ ﺮﻈﻧ ـﻳ ﻪ ﻣ زا ـﻴ نﺎ ﺔـﻤﻫ
ﺮﻈﻧ ﻪﻳ يﺎﻫ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲ ،ﺖﺳا ﺮﻈﻧ و ﻪﻳ يا هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﻛ ﺮﺗ
ﻦﻳ هداد ﺎﻫ ي ﺑﺮﺠﺗ ﻲ ﻪﺑ ار ﺖـﺳا هدروآ دﻮـﺟو
ﺮﻈﻧ ﻳ ﺔ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﻲ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﺘﺴﻓ نﻮﺌﻟ ﻴ ﺮﮕﻨ ﺖﺳا . اﻳ ﻦ ﺮﻈﻧ ـﻳ ﻪ رﺎـﺑرد ة
ﺖـﺳا دﻮـﺧ ﺎـﺑ ﻖـﻓاﻮﺗ مﺪـﻋ .
ﺘﺴﻓ ﻴ ﺮﮕﻨ نآ ﺮﺑ ﻣ ضرﺎﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻴ
نﺎ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺼﻨﻋ ود ﻲ
ﻐﺗ سﺎﺳا دﺮﻓ نورد رد ﻴﻴ
ﺮ شﺮﮕﻧ ﺖـﺳا .
ود ﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺼﻨﻋ ﻲ
ﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﻲ ﭘﻴ اﺪ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ﺗ ﻪﻛ ﻳﺄ ﻴ ﺪ ﻳ ﻜ ﻲ ﻔﻧ ﺐﺟﻮﻣ ﻲ د ﻳ ﺮﮕ ي ـﻣ ﻲ دﻮـﺷ .
اﻳ ﻦ ﺖﻟﺎﺣ ﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲ ﭘﻴ ﺶ ﻣ ﻲ ﺪﻳآ ﺎﻫروﺎﺑ دﺮﻓ ﻪﻛ ي
دﺎﻀﺘﻣ ﻳﺎ ﺣ ﺘ ﻲ ﻪﺘـﺷاد ﻢﻫ ﻒﻟﺎﺨﻣ رﺎﺘﻓر و شﺮﮕﻧ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻘﻋ ﻪﺑ ﻴ ﺪ ة ﺘﺴﻓ ﻴ ﺮﮕﻨ
، ﺴﻛ ﻲ ـﻣ ﻪـﻛ ﻲ ﺪـﻧاد
ﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺮـﺼﻨﻋ ود ﻲ
ﺶﻨـﺗ ﺖـﻟﺎﺣ دراد ﮓـﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ
ﺎﺷﻮﺧﺎﻧ ﻳ ﺪﻨ ي ـﻣ سﺎﺴﺣا ﻲ
ﺪـﻨﻛ .
ـﻧورد ضرﺎـﻌﺗ ﻲ
، ﻊـﻗاو رد
، اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻳ ﺶ ﺎـﺷﻮﺧﺎﻧ ﻳ ﺪﻨ ﮕﻧاﺮﺑ ﻴ ـﮕﺘﺨ ﻲ
ﻓﻴ ﺰ ﻳ ژﻮﻟﻮ ﻳ ﻚ ﻠﺠﺗ نﺪﺑ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . ﺖﺧﺎﻨﺷ هزاﺪﻧا ﺮﻫ ﺎﻫ
ي نآ فاﺮﺤﻧا و ﻢﻬﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻫ
ﺎ زا ﻳ ﺪـﻜ ﻳ ﺮﮕ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲ
گرﺰﺑ هزاﺪﻧا نﺎﻤﻫ ﻪﺑ
دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮﺗ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و راﺪـﺑ 1381
(.
رد ا ـﻳ ﻦ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Cognitive consistency 2. Internal consistencies 3. Guilty subjects 4. Non-guilty subjects
اﺮﺑ ﺶﺷﻮﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﺖﻟﺎﺣ ي
ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ
، ﻌﻗﻮﻣ زا ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ ﺺﺨﺷ ﺖﻴ
ﺎﻫ ﺗﺎـﻋﻼﻃا و ﻲ
ﻪـﻛ
ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ دراد لﺎﻤﺘﺣا ﻲ
اﺰﻓا ار ﻳ ﺶ ﻫﺮﭘ ﺪﻫد ﻴ ﺰ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ) رﻮﺳ ﻳ ﻦ ،درﺎﻜﻧﺎﺗ و 1381
(.
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲ ﻪﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ
ﻲ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﺘﺧادﺮﭘ ﻪ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﻧا ﻲ
ﻤـﺼﺗ زا ﺲـﭘ ﻴ
ﻢ
هرﺎﺷا هدﺮﻛ ﺪﻧا ) ،ﻲﻤﻳﺮﻛ 1373
؛ ،ﺪﻨﻟﺮﺗﺎﺳ 1380 (.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻣ ﻲ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻚﻳ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
شﺮﻳﺬﭘ رد يﺮﻈﻧ سﺎﺴﺣا
رد هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ،ﺖﺳا اﺮﻳز فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
، زا ﺲﭘ ﻤﺼﺗ ﻢﻴ يﺮـﻴﮔ
هﺎﺒﺘﺷا مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ
، ﻪﺟاﻮﻣ هﺎﻨﮔ و ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ سﺎﺴﺣا ﻚﻳ ﺎﺑ ﻣ
ﻲ ﻮﺷ د . ﻛﺄﺗ ياﺮـﺟا ﺮـﺑ ﺪـﻴ
ﺐﺟﻮﻣ ار ﻲﻠﺧاد يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻔﻧ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳا ﻣ
ﻲ ﮔ ددﺮ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، هﺎﻨﮔ و ﺶﻨﺗ سﺎﺴﺣا ﻚﻳ ﺎﺑ دﺮﻓ
ﻪﺟاﻮﻣ هﺎﺒﺘﺷا ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺧ نورد رد ﻣ
ﻲ ﻮﺷ ﻲﻌﺳ و د ﻣ
ﻲ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺪﻨﻛ ﻪﺑﺎـﺸﻣ يﺎـﻫ
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار دﻮﺧ ا
ﻦﻳ ﺪﻫﺪﻧ راﺮﻗ ﺎﻫﺪﻳﺮﺧ ﻪﻧﻮﮔ .
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا مﻮﻬﻔﻣ فﺮﺼﻣ
هﺪﻨﻨﻛ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﺳﺎﺴﺣا ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻚﻳ دﺮﻓ زا ﺖﺴﻜﺷ ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ
،ﺪـﻳآ ﻪـﭼ
ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻲﻌﻗاو ﺪﺷﺎﺑ و ﺎﻳ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻳا ﺖﺴﻜﺷ رد رﻮﺼﺗ ﻚﻳ دﺮـﻓ ترﻮـﺻ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺪـﺷﺎﺑ . رد ﻦـﻳا
سﺎﺴﺣا يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻗﻼﺧا
- ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺼﺨﺷ رد ﻨﻴﻣز ﺔ فﺮﺼﻣ ﻲـﻧورد ﻲـﻣ ـﺷ ﻮ د و ﺎـﻳ ﻪـﺑ
ﻞﻜﺷ ﻲﻠﻛ ﺺﻘﻧ ﻲﻣ ددﺮﮔ )
،ﻲﺴﻧﻮﺑ 2006 (.
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا هﺎﮔآدﻮﺧ ﻲﻔﻨﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲـﻨﺘﺒﻣ
ﺖﺳا ﺮﺑ ﺲﺣ ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ و
ﻲﺑﺎﻳزرادﻮﺧ )
،لَاد 2003 (.
ﻚﻳ فﺮﺼﻣ ﺪﻨﻨﻛ ة هﺎﮔآدﻮﺧ و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
ار ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
، ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا
، و زا ﻦﻳا ﻖﻳﺮﻃ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
ﺶﻳﻮـﺧ ار ﻪـﺑ ﻞﻜـﺷ
يدﺮﺑرﺎﻛ نﺎﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ دزﺎﺳ )
،سورَﺬَﻟ 1991 (.
ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد
، سﺎﺴﺣا هﺎـﻨﮔ ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ رد اوﺰـﻧا ﺎـﻳ
ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ عﻮﻗو دﺪﻧﻮﻴﭙﺑ . ﻦﻳا سﺎﺴﺣا ﺎﺗ ﺪﺣ ﻞﺑﺎﻗ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ زا ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪـﺑ
ﺖـﺳد
ﻲﻣ ﺪﻳآ ) ﻲﻣزﺎﺑ
،ﺮﺗ 1995 (.
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻲﻨﻌﻳ ﻦﺘﺷﺬﮔ زا يﺎﻫزﺮﻣ ﻌﺗ ﻦﻴﻴ هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻊـﺟﺮﻣ
و دﺎﺠﻳا ﻚﻳ ﻒﻠﺨﺗ ﻪﻛ ﺐﺒﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ هﺰﻴﮕﻧا يﺎﻫ يرﺎﺘﻓر
،ﻆﻔﺣ حﻼﺻا
، و ﺎﻳ ﻪـﺑ ﺖـﻠﻋ نآ ﻒـﻠﺨﺗ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺑﺎﻳ ) ﻼﻳآ نازوا و
،نارﺎﻜﻤﻫ 2012
(.
ﺮﺑ سﺎﺳا مﻮﻬﻔﻣ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ درﻮﻣ ﺚﺤﺑ رد ﺶﺨﺑ تﺎﻴﺑدا يﺮﻈﻧ نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ سﺎﺴﺣا
،هﺎﻨﮔ ﻦـﻳا
سﺎﺴﺣا ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﻠﻣﺎﻋ ﻲ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺑ ﺑﺮﺠﺗ ﺔ سﺎـﺴﺣا باﺮﻄـﺿا
رد فﺮـﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ ﺮـﻈﻧرد ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﺧﺎﻨﺷ دﺮﻓ زا ﻪﻜﻨﻳا وا ﻚﻳ دﺮﻓ رﺎﻜﻤﺘﺳ ﺖﺳا و رد درﻮﻣ ﻚﻳ ﻞﺻا ﻲﻗﻼﺧا و ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻄﺨﺗ ﺮﻛ هد ﺖﺳا ﺎﺑ دﻮﺟو سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﺖﺳد شﻮﺧ ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻪﺑ هﺪـﻣآدﻮﺟو
رد دﺮﻓ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﺷﺎﻧ زا ﺪﻳﺮﺧ ﻚﻳ
،لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻣﺪﺧ
، ﺎﻳ هﺪﻳا ﺪﺷﺎﺑ ) نﺎﺑ
،ﻮﻴﺷ 2006 (
،
ِﻞﺜﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
ﻚﻳ مﺎﻧ صﺎﺧ يرﺎﺠﺗ
، ﻪﻛ ﻪﺑ لﻮﺻا ﻆﻔﺣ ﺖﻴﻔﻴﻛ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ﺖﺴﻴﻧ و ﺎﻳ ﺪﻳﺮﺧ ﻚﻳ لﻮـﺼﺤﻣ
،
ﻪﻛ فﻼﺧﺮﺑ لﻮﺻا ﻲﻗﻼﺧا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻛﺎﺣ ﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺳا )
،ﻪﺷﻮﺳ 2007 (.
ﻊﺿﻮﻣ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ
نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
شﻼﺗ هراﻮﻤﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻛ
هد ﺮﻓ ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﺪﻧا ا
ﺪﻨﻳ
» ﻤﺼﺗ ﻢﻴ يﺮﻴﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
«
نآ ﻖﻳﻮﺸﺗ دﻮﺧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﻨﻛ
ﺪﻨ . ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫ
لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺳﺎﺳا
، درﻮـﻣ ﻪـﻛ
فﺮﺼﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
، ﺖﻴﻨﻫذ و فﺮﺼﻣ
هﺪﻨﻨﻛ ﺶﻓﺮـﺼﻣ و ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
، ظﺎـﺤﻟ و ندﻮـﻤﻧ
نآ نآ ﻲﺣاﺮﻃ رد ﺎﻫ ﺖﺳا تﺎﻣاﺪﻗا ﻦﻳا زا لﻮﺼﺤﻣ
)
،نﺎﻳﺮﺒﺠﻧر 1390
(.
سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
، فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻤﺼﺗ ﻢﻴ ﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ ﻟﻮﺼﺤﻣ
ﻪﻛ ﻲ
ًﻼﺒﻗ آ ار ن ﺪﻳﺮﺧ ه هدﺮـﻛ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ار نآ فﺮـﺼﻣ و
ﺶﺒﻳﺎـﻌﻣ و ﻊﻓﺎـﻨﻣ و لﻮـﺼﺤﻣ نآ درﻮﻣ رد ﻲﻨﻫذ ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻚﻳ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺰﺠﺗ
ﻪـﻳ و ﻞـﻴﻠﺤﺗ
ﻲﻣ ﻤﻧ ﻳﺎ ﺪ
،ﺲﭙﺳ ، ﻢﻴﻤﺼﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺮﺧ راﺮﻜﺗ ﻪﺑ ﻣ
ﻲ دﺮﻴﮔ . ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ وا زا ﻦﻳا سﺎﺴﺣا تﺬﻟ ﻲﻤﻧ دﺮﺑ
، ﻪﻜﻠﺑ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﺑﺮﺠﺗ ﺔ كﺎـﻧدرد ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﺎـﺑ
ﻲﺗﺎﺳﺎﺴﺣا نﻮﭽﻤﻫ
،ﻲﻧﺎﻤﻴﺸﭘ
،ﺖﻣاﺪﻧ ﻲﺸﻧزﺮﺳدﻮﺧ
، و ﻲﻬﻴﺒﻨﺗدﻮﺧ هاﺮﻤﻫ
،ﺖﺳا و دﺮﻓ هراﻮﻤﻫ ياﺮﺑ
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
زوﺮﺑ نآ ﺎﻫ رد شﻼﺗ ﺖﺳا ) ﺎﺴﻴﻠﻣ
،ﺖﻧﺮﺑ 1994 (.
ﻦﻳا شﻼﺗ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا
ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ ندﺮﻜﻧ ﺎﻳ فﺮﺼﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﺻﺎﺧ
ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺐﻗاﻮﻋ نآ ﺖﻛﺮﺷ فﺪﻫ ار ـﻣز ﻦﻴ ﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺎـﻫ
، ياﺮـﺑ يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ زا
شﺰـﻳر نﺎـﺸﺷوﺮﻓ ﻪـﺑ
ﻠﻴـﺳو ﺔ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
، ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ شور هدﺎﺳ يا ار ﺑ ﻪ رﺎﻛ ﺪﻧﺪﻨﺑ و نآ ﻢﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ندﻮﻤﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎﺑ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا ) ﻲﺑ لا
،ﻚﻨﻴﻟ 2007 (.
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺮﮔا ﻲﺴﻛ رد ﺪـﻧور ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎـﻫ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻚﻳ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ
،ﺪﺷ ﻪﺑ ﻲﺘﺣار ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺑ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻲﻔﻨﻣ
دﻮـﺧ ﻪـﺒﻠﻏ ﺪـﻨﻛ و شﻼـﺗ
دﻮﺧ ار ياﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻨﻨﻛﺎﻘﻟا ة سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻪﺑ رﺎﻛ دﺪﻨﺑ ) لا
،ﻦﻴﺳ 2005 (.
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يداﺮـﻓا
ﻪﻛ رد شﺮﻳﺬﭘ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ياراد هﺰﻴﮕﻧا ﺪﻧا و،
ﻪﺑ حﻼﻄﺻا
، داﺮﻓا ﺪﻌﺘـﺴﻣ ي رد شﺮﻳﺬـﭘ هﺎـﻨﮔ ﺪـﻧا
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
، ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ و ﺎﻫدﺮﺒﻫار ي نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ ، دﻮﺧ ار رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻦﻳا سﺎﺴﺣا ﻲـﻔﻨﻣ ﻦـﻤﻳا
ﺪﻨﻨﻛ )
،نراد 2005 (.
ﺮﺑ ﻦﻴﻤﻫ سﺎﺳا
، ﺮﮔا دﺮﻓ ﻪﺑ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ دﻮﺧ ﺰﻴﻧ فاﺮﺘﻋا
،ﺪﻨﻛ زﺎﺑ ﻢﻫ هزﺎـﺟا
ﻲﻤﻧ ﺪﻫد رﺎﻜﻓا ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧﺎﻧ و
ﻲﻔﻨﻣ وا ار باﺬﻋ ﺪﻫد ) مﺎﭼ
،چا 2007 (.
ﺧا
،ًاﺮﻴ نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ رد شﻼﺗ ﺪﻧا
، ﺎﺑ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﻳ يراﺬﮔ رد زﻮـﺣ ة تﻼﻳﺎـﻤﺗ ﻲﻔﻃﺎـﻋ
فﺮـﺼﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
،
ﺖﻴﻤﻫا سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ار رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ دﺮﺒﻫار ي دﻮﺧ يﺎـﺟ ﺪـﻨﻫد و زا ﺖـﻴﻤﻫا ﻦـﻳا
سﺎﺴﺣا ﻲﻔﻨﻣ رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ راﺪﻳﺮﺧ ﺪﻳﺮﺧ ﺪﻨﻫﺎﻜﺑ
)
،ﺮﻜﺑﻮﺑا 2013 (
،
ًﻼﺜﻣ رد ﻎﻴﻠﺒﺗ ﻚﻳ ﻲﻨﺘﺴﺑ رد ﻪﺤﻔﺻ
ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻚﻳ نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ ترﺎﺒﻋ
» زا سﺎﺴﺣا هﺎـﻨﮔ دﻮـﺧ تﺬـﻟ ﺪـﻳﺮﺒﺑ
! « رد لﺎـﺣ ﻚﻤـﺸﭼ ندز دﻮـﺑ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، رد ﻦﻳا ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻚﻳ نز رد لﺎﺣ ﻫاﻮﺧرﺬﻋ ﻲ ندﺮﻛ دﻮﺑ
؛ ﻲﻳﻮﮔ زا مﺎﺠﻧا نداد يرﺎﻛ هﺪﻨﻣﺮﺷ
دﻮﺑ .
،ﻪﻠﺑ وا زا ﻪﻜﻨﻳا
ِﻲﻨﺘﺴﺑ
ِنورد فﺮﻇ ﻪﺸﻴﺷ يا مﺎﻤﺗ هﺪﺷ دﻮﺑ ﻫاﻮﺧرﺬﻋ ﻲ ﻲﻣ دﺮـﻛ . رد نآ فﺮـﻃ
ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺰﻴﻧ ﺪﻧزﺮﻓ و شﺮﺴﻤﻫ
، ﻪﻛ زا ندرﻮﺧ ﻞﻛ ﻲﻨﺘـﺴﺑ يﺎـﻫ نآ فﺮـﻇ تﺬـﻟ ﻲـﻣ ﺪـﻧدﺮﺑ و ﺪـﻗﺎﻓ
ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ سﺎﺴﺣا ﻲﻫﺎﻨﮔ ﺪﻧدﻮﺑ
، ﻪﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ هﺪﻴﺸﻛ هﺪﺷ دﻮﺑ . رد ﻦﻳا ﻎﻴﻠﺒﺗ ﻲﻧﻮـﻳﺰﻳﻮﻠﺗ
، بﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﭼ
ﻲﻣﺎﻴﭘ ار ﻲـﻣ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻪـﺑ ﺶﺒﻃﺎـﺨﻣ
؟ﺪﻧﺎـﺳﺮﺑ رد ﻊـﻗاو
، نﺎـﺑﺎﻳرازﺎﺑ رد
ﻦـﻳا مﺎـﻴﭘ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻫاﻮﺧ ﻪـﺑ
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ار ﺎﻘﻟا ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ تﺬﻟ ندﺮـﺑ رد فﺮـﺼﻣ ﻲﻟﻮـﺼﺤﻣ ﻪـﻴﺟﻮﺗ
ﻲـﻤﻬﻣ ياﺮـﺑ
ﺖﻗاﺮﻓ زا سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﺲﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا ) ﮓﻧﺎﺳ
،نو 2011 (.
ﺲﺣ تﺬﻟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪـﻣآ زا
ﻢﻌﻃ بﻮﺧ ﻲﻨﺘﺴﺑ ﺪﻳﺎﺑ مﺪﻘﻣ ﺮﺑ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻲﻧاﺪﺟو ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
ار ياﺮـﺑ ﺎـﻣ ﻪـﺑ نﺎـﻐﻣرا
ﻲﻣ دروآ )
،ادﺎﻛوا 2005 (.
فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ رد ﺖﺴﺟ و يﻮﺟ ﺐﺴﻛ برﺎﺠﺗ تﺬﻟ
،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا زا
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﺻﺎﺧ
، رد ﻦﻫذ دﻮﺧ
، تﺎﻤﻫﻮﺗ ﻨﻨﻔﺗ ﻲ و تﺎﺳﺎﺴﺣا مﺮﮔﺮﺳ
هﺪﻨﻨﻛ ا ي ار ﻖـﻠﺧ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
)
،كﻮﻛ 2001 (.
ا ﻦﻳ ﻪﻧﻮﮔ فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ هراﻮﻤﻫ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد تﺬﻟ ندﺮﺑ زا ﻖﻳﺮﻃ ساﻮﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ )
،ﺎﻳرﺎﺑﺮﭼا 2000 (
، ﺎﺑ ﻦﻳا
،لﺎـﺣ هﺎـﻨﮔ ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ ﺪـﻌﺑ زا فﺮـﺼﻣ ﻪـﺑ دﻮـﺟو ﺪـﻳآ و دﺮـﻓ ﺎـﺑ
ﻪﺑ مﺎﻤﺗا نﺪﻴﺳر تﺎﺳﺎﺴﺣا تﺬﻟ
ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻛ زا فﺮـﺼﻣ ﻪـﺑ ﺖـﺳد هدروآ
،دﻮـﺑ ﺎـﺑ سﺎـﺴﺣا ﺖﻣاﺪـﻧ
و
ﻲﻧﺎﻤﻴﺸﭘ ﻪﺟاﻮﻣ ﻮﺷ د ) ﻚﻣ
،ﺰﻴﺗﻻ 2006 (.
لﺎﺣ ياﺮﺑ
،ﻆﻔﺣ لﺮﺘﻨﻛ
، و ﺶﻫﺎﻛ تاﺮﻴﺛﺄﺗ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ ار رد رﻮﺘﺳد رﺎﻛ دﻮﺧ راﺮﻗ ﺪﻨﻫد . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، زا ﻲﻜﻳ هار يﺎﻫ ﻲﻓرﺎـﻌﺘﻣ ﻪـﻛ
نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ﻦﻳا ﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﻲﻔﻨﻣ ﺖﺳرد ﺖﺴﻴﻧ و فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ يﺎﺟ نآ ﺮﺑ يور تﺬﻟ ﻢﻫاﺮﻓ هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ فﺮﺼﻣ ﻦﻳا لﻮﺼﺤﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻨﻛ ﺪ )
،يرﻮـﭘ 1996 (.
رد ﺖﻳﺎﻬﻧ
، بﺎﻳرازﺎﺑ ﺖـﻟﺎﺣ ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﻲـﺻﺎﺧ ﻪـﺑ مﺎـﻧ
» تﺬـﻟ ندﺮـﺑ نوﺪـﺑ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
1« ار رد
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻖﻠﺧ ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ . ﺮﺑ ﻳﺎﭘ ﺔ ﻦﻳا
،سﺎﺴﺣا فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺎﺑ ﭘ ﺶﻴ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﺗﺬﻟ ﻪـﻛ رد فﺮـﺼﻣ
لﻮﺼﺤﻣ تﺬﻟ ﺶﺨﺑ شﺪﻳﺎﻋ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ ﻪﺑ ﻫ ﭻﻴ ﻪﺟو سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ار رد ندرﻮﺧ ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻴﺑ ) نﺎﺑ
،ﻮﻴـﺷ
2006 (.
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا دﺎﻌﺑا فﺮﺼﻣ
هﺪﻨﻨﻛ
ﻞﻴﭼﺮﭼ
، رد لﺎﺳ 1979
، رد ﻚﻳ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ زا ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻓﺮﺼﻣ ﻣ ﻒﻠﺘﺨ هﺎﮔﺪـﻳد يﺎـﻫ نﺎـﻧآ ار
رﺎﺑرد ة ﻂﻳاﺮﺷ و دﺎﻌﺑا سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﻤﻧ و دﺎﻌﺑا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ار ﻪﺑ رﺎﻬﭼ ﻪﺘﺳد ـﺴﻘﺗ ﻢﻴ
ﺮﻛ د :
ﻒﻟا ( سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
2ﻲﻟﺎﻣ سﺎﺴﺣا: هﺎﻨﮔ ﻲﻟﺎﻣ ﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻲﻣ ﺪـﻳآ ﻪـﻛ ﺎـﻣ يﺪـﻳﺮﺧ مﺎـﺠﻧا
ﻲﻣ ﻢﻴﻫد ﻪﻛ ياﺮﺑ نآ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻲﺼﺨﺸﻣ ﻢﻳراﺪﻧ
.
ًﻼﺜﻣ
، يﺎﻫﺪﻳﺮﺧ ﻏ
،يروﺮﺿﺮﻴ هدﺎـﻳز
يور رد
،ﺪـﻳﺮﺧ
يﺎﻫﺪﻳﺮﺧ نوﺪﺑ
هﺰﻴﮕﻧا و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر يﺰﻳ
،ﻲﻠﺒﻗ ﻲﻳﺎﻫﺪﻳﺮﺧ ﻪﻛ
نوﺮﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻓﺮﺻ هدﻮﺒﻧ
، و ﺎﻳ ﺪﻳﺮﺧ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻪﻛ ﺎﺑ ﺪﻣآرد ﺎﻣ نﺎﺴﻜﻳ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻲﻟﺎﻣ ار ﻚﻳﺮﺤﺗ ﻨﻛ ﻨ ﺪ ) ﺎﺴﻴﻠﻣ
،ﺖﻧﺮﺑ 1994 (.
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Enjoy without feeling guilty 2. Financial guilt
ب ( سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ :1
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻣز رد فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ خر ﻲـﻣ ﺪـﻫد ﻪـﻛ
دﺮﻓ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺑ نﺪﺑ دﻮﺧ زا ﻖﻳﺮﻃ ﺪﻳﺮﺧ و ﺎﻳ فﺮﺼﻣ نآ ﺐﻴﺳآ ﻲﻣ ﺪﻧﺎﺳر . ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ لﺎﺜﻣ
، ﺪﻳﺮﺧ
ﻲﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﻛ
ﻲﺑﺮﭼ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﻧراد و ﺎﻳ فﺮﺼﻣ رﺎﮕﻴﺳ ﺮﻫ يود ﻦـﻳا تﻻﻮـﺼﺤﻣ ياﺮـﺑ
ﺖﻣﻼـﺳ
ﻲﻤﺴﺟ و هﺎﻓر ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ نﺎﺴﻧا ﺮﻀﻣ ﺪﻧ و ﺪـﻳﺮﺧ ا ﻦـﻳ ﻪـﻧﻮﮔ تﻻﻮـﺼﺤﻣ دﺮـﻓ
ار ﺎـﺑ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻣ ﻳﺎﻤﻧ ﻨ ﺪ )
،ﺰﺘﻳو ﻲﻛ 2006
(.
ج ( سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
ﻲﻗﻼﺧا :2
ﺑ ﺪﻌ مﻮﺳ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ رد ﺠﻴﺘﻧ ﺔ يﺎـﻫروﺎﺑ ﻲـﻗﻼﺧا
فﺮـﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ
دﺎﺠﻳا ﻲﻣ ﻮﺷ د . ﻦﻳا
ﺑ ﺪﻌ ﻞﻣﺎﺷ نﺪﺷﺮﻴﺨﺴﺗ سﺎﺴﺣا3
هﺎﻨﮔ رد دﺎﻬﻧ دﺮﻓ ﺖـﺳا
؛ ـﺘﻗو ﻲ ﻪـﻛ وا ﺪـﻳﺮﺧ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ و ﺎﻳ ﻲﺘﺣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ﻲﻟﻮﺼﺤﻣ ﺑ
دﺮﺨ ﻪﻛ شزرا يﺎﻫ ﻲﻗﻼﺧا ار ﺾﻘﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ )
،ﺮﻜِﺑﻮﺑا
2013 (.
د ( سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ
ﻲﺷﺎﻧ زا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
:4
ﺑ ﺪﻌ ﺮﺧآ و
ِﻲﻳﺎﻬﻧ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮـﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ
سﺎﺴﺣا ﻲﻫﺎﻨﮔ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﺷﺎﻧ زا ﻘﻧ ﺾ تاﺪﻬﻌﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا خر5
ﻲـﻣ ﺪـﻫد . سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
ﻲـﺷﺎﻧ زا
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲ خر ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ دﺮﻓ ﺮﺑ سﺎﺳا ﺪﻳﺮﺧ و ﺎﻳ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار هﺪﻳدﺎﻧ دﺮﻴﮕﺑ .
،ًﻼﺜﻣ يﺪﻳﺮﺧ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺤﻣ ﻂﻴ ﺖﺴﻳز ﺐﻴﺳآ
،ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ يﺪـﻳﺮﺧ ﻪـﻛ ﻒﻟﺎـﺨﻣ
تاﺪﻬﻌﺗ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺖﺳا
و ﺎﻳ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻳ ﻲ ﻪﻛ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﻳﺪﻫ و ﺎﻳ ﻚﻤﻛ ﻪـﺑ تﺎـﺴﺳﺆﻣ ﻪـﻳﺮﻴﺧ
زا
دﻮﺧ زوﺮﺑ ﻲﻣ ﻢﻴﻫد ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ زوﺮﺑ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺎﻣ
ﺮﺠﻨﻣ ﻮﺷ د )
،ﻮـﮕﻳد يد
2010 (.
ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎﻫ ي زوﺮﺑ سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
6ﻒﻠﺨﺗ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﺴﺑ ﻴ رﺎ زﻳ دﺎ ي ﺮﺑ سﺎﺴﺣا دراد هﺎﻨﮔ . ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ي ﻗﺎﺒﻄﻧا ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ سﺎﺴﺣا فﺬﺣ ﺚﻋﺎﺑ
ﺪﻧﻮــﺷ هﺎــﻨﮔ )
ﻛُا ــﻴ
،ﻒ 2002 (.
زرا ــﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺎــﻫ ي ﻟﻮــﺻا ﻲ توﺎــﻀﻗ ﺎــﻫ ي فﺮــﺼﻣ ﺐــﺳﺎﻨﺗ زا نﺎﮔﺪــﻨﻨﻛ
ﻤﺼﺗ ﻢﻴ يﺮﻴﮔ اﺮﺷ رد ﻳ ﻂ ﺻﺎﺧ ﻲ ﺮﺧ زا ﻳ ﺪ ﺻﻮﺗ ار ﻴ ﻒ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و كود 1995
(.
رﺎـﺠﻨﻫ ﺎـﻫ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺳو ﻪﺑ ﻴﻠ ﺔ فﺮﺼﻣ دﻮﺧ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻳﺎ د ﻳ ناﺮـﮕ
ـﻣ و ﺪﻧﻮـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ ﻲ
ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺴﺑاو
و لﻮﺼﺤﻣ ﻳﺎ
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺮﺧ ﻳ ﺪ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻒﻠﺨﺗ بﺎﻜﺗرا ﻳﺎ
ﻨﭽﻤﻫ و هﺎﻨﮔ ﻴ
ﻦ ﻘﻧ ﺾ ﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ ي ـﻠﺧاد ﻲ ـﻳ ﺎ
ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ي
ﻗﻼﺧا ﻲ ) ﺮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻳ ﺪ ﮔرد ﺎـﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ـﻴ
ﺮ ي ،ﻻﺎـﺑ ـﻳ ﺎ
ـﺻﻮﺗ ﻦﺘﻓﺮـﮕﻧﺮﻈﻧرد ﻴ
ﻪ ﺎـﻫ ي
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Health guilt 2. Moral guilt 3. Capture guilt
4. Social responsibility guilt 5. Violates social obligations 6. Transgressions
هوﺮﮔ ﺎﻫ ي ،ﻊﺟﺮﻣ ﻳﺎ ﻠﺴﺗ ﻴ ﻢ ﺑاﺮﺑ رد نﺪﺷ ﺮ
ﻪﺳﻮﺳو
، ﺮﺧ و ﻳ ﺪ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ندﻮﺑ ﻪﺑ
ﻢـﻏر زرا ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ ي
ﻔﻨﻣ ﻲ ( اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻳ ﺶ ﻣ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻲ
دﻮﺷ ) ﺮﺗ ﻳ ﺴ ﻲ
، 2007 (.
راﺮﻓ ﻒﻠﺨﺗ و هﺎﻨﮔ ﺎﻫزﺮﻣ و ﺪﺣ زا
ي ﻌﺗ ﻦﻴﻴ هﺪﺷ ﺖﺳا يا ﺟرﺎﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻲ
، هوﺮﮔ ﻞﺜﻣ ﺎﻫ ي ﻊﺟﺮﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ و
، ﻌﺗ ﻦﻴﻴ هدﺮﻛ ﺪﻧا ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ و ﻲ
ﻓﺮﻇ ﻪﺑ ﻴﺘ ﻲ هرﺎﺷا ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ ﻪـﻛ ياﺮـﺑ حﻼـﺻا ـﻳ ﻚ و دﺮـﻓ
ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﻪﺑ نآ ﻣ رﺎﻛ ﻲ دور نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﻫد ة ﻓﺮﻇ ﻴﺘ ﻲ
ﻪـﺳﻮﺳو ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎـﻫ
ﻲﻳ
ﻣ ﻲ دزادﺮﭘ ﻛ ﺪـﻌﺑ ﻪ ﺎـﻫ ﻪـﺑ ﭘ ـﺸ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﻲـﻣ ـﻣﺎﺠﻧا ﺪ ) ﻣوزﺎـﺑ ﻴ ﺲ
،ﺮـﺗ 2002 (.
ﮔرد ـﻴ ﺮ ي ﻣ ـﻴ نﺎ فاﺪـﻫا
فﺮﺼﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻨﻨﻛ ﻣ ﺎﻫ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻌـﻀﺗ ﺐﺒﺳ ﻴ
ﻒ ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮـﺧ ﻲ
اﺰـﻓا و ﻳ ﺶ
دﻮـﺷ هﺎـﻨﮔ سﺎـﺴﺣا .
ﻔﻃﺎﻋ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻲ
، ﻧﻴ زﺎ
،ﺎﻫ طاﺮﻓا ،ﺎﻫ و ﺮﺧ ﻳ ﺎﻫﺪ ي ﻧآ ﻲ ﻏ و ﻴ ﺮ ﺘﺧا ـﻴ رﺎ ي
اﺰـﺴﺑ ﺶـﻘﻧ ﻲﻳ
ﻣ دﺎـﻀﺗ رد ـﻴ
نﺎ
ﺪﻧراد ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا و فاﺪﻫا )
ﻛ ﻲ ،نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻧ 2008
(.
ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ
ا و ﻳ دﺎﺠ ﺮﻃ زا هﺎﻨﮔ ﻳ
ﻖ
ﻠﺧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﺘﺳد نآ ﻲ
ﺟرﺎـﺧ و ﻲ ﻪـﺑ
ـﻣ دﻮـﺟو ﻲ آ ـﻳ ﺪ
ﺎـﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎـﻛ ﺮـﺛا ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻳ
ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮـﺧ ﻲ
فﺮﺼﻣ و هﺪﻨﻨﻛ ﺎﻧ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﻣ ﻞﻜﺷ نآ حﻼﺻا ﺖﻬﺟ رد دﺮﻓ ﻲ
ﮔ ﻴ دﺮ ) ﻧوﺮﺳ ﻲ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و 2006
(.
ﺎـﺑ
اﻳ ﻦ ﺸﭘ ،لﺎﺣ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﺎﻫ ي ﺷﺎﻧ ﻲ ﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ زا ﻲ
ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ
ﻛ ﻚـﻤﻛ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ ﺪـﻨ
ﺎـﺗ
ﻮﺧ فﺮﺼﻣ رد ار لدﺎﻌﺗ ًادﺪﺠﻣ ﻳ
ﺶ اﻳ دﺎﺠ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪﻨ ) ،زور 2007 (.
لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
، ز زا ﺲﭘ هدﺎﻳ يور رد
ﺮﺧ ﻳ ﺪ ﻳﺎ فﺮﺼﻣ ،فﺮﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ
،
مﺎـﺠﻧا زا ،هﺎـﮔآدﻮﺧﺎﻧ و ﺐـﻗﺎﻌﺘﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ نداد
ﻒـﻠﺨﺗ و هﺎـﻨﮔ
ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي ﻲﻣ ﺪﻨﻣدﻮـﺳ دﺮﺒﻫار و ﺪﻨﻛ اﺮﮔ
ﻲﻳ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ار تﺬـﻟ
ﻲـﻳاﺮﮔ ﻪـﺑ ـﻣ رﺎـﻛ ﻲ ﮔ ـﻴ دﺮ ) دﺎـﻨﻣِر ن و
،نارﺎﻜﻤﻫ 2007
(.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻣ ﻲ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ اﺰﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد
هﺪﻨﻳ يا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
،
ﻪﺑ ﻌﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲ
رﻮﺧرد ﻪﺟﻮﺗ
، ﻣ ﻪﻛ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻣ نﻮـﻤﻨﻫر ﻪﻌﺳﻮﺗ و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ار
دﻮﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ، )
ﻲﺳﻮﻣ ،ﻲﻧﺎﺧ 1391 (.
ﺮﺘﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻳ
نﺎ ا ﺖﻬﺟ رد ار ﻳﻨ
ﺮﺧ و بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ ﻪﻜ نﺎﺸﻳﺎﻫﺪﻳ
ﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﻲ ﻪﻧﺎﻗﻼﺧ ﻪﻧاﺮﻜﺘﺒﻣ و
ﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺪﻨﻨﻛ درﻮﺧﺮﺑ ﻲ
ﺪﻨﺸﻛ . اﻳ ﻦ ﺘﻗو ﻢﻬﻣ ﻲ ﻣ قﺎﻔﺗا ﻲ ﺪﺘﻓا ﻪﻛ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﺮﺘﺸﻣ
ﻳ نﺎ ﻮﺸﺗ ار ﻳ ﻖ
ﻪﮕﻧ زﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻦﻫذ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
رد رﻮﺼﺗ ترﺪﻗ زا و ﺪﻧراد ﺖﻬﺟ
هار ﻒـﺸﻛ ﺎـﻫ
ي ﺪﺟ ـﻳ ﺪ اﺮـﺑ ي ﻞـﺣ
ﺪﻗ تﻼﻜﺸﻣ ﻳ
ﻤ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﻳ ﻦ ﺮﻃ زا رﺎﻛ ﻳ ﻖ ﻚﻤﻛ ﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻳ نﺎ ﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ رد ﺔ
هار ﻞـﺣ ﺎـﻫ و
اﺮﺑ ي ﺶﻟﺎﭼ ﻞﺣ ﺎﻫ
ي ﭘﻴ ﺶ ترﻮﺻ ور ﻣ
ﻲ دﺮﻴﮔ
؛ ﻚـﻳﺮﺤﺗ رﺎـﺘﻓر هﺪﻨـﺷوﺮﻓ درﻮـﺧﺮﺑ عﻮـﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ
ﻲﻳﻼﻘﻋ ﻲﻣ ﻨﻳﻮﮔ ﺪ . ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳا رد
، ﺮﮔا فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻫد مﺎﺠﻧا يﺪﻳﺮﺧ ﺰﻴﻧ تﺎﻜﻳﺮﺤﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ
، نﻮﭼ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ هﺪﻨﺷوﺮﻓ تﺎﻜﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ ﻲﻳﻼﻘﻋ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ
، ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ نآ
يﺪـﻳﺮﺧ ار ﺪـﻣ ﻪـﻛ
و ﺪﻫﺪﻧ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا هدﻮﺑ شﺮﻈﻧ
، ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
، شزﺎـﻴﻧ نﺪـﺸﻧﺎﺿرا زا ﻲﺷﺎﻧ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا عﻮﻧ ﻚﻳ ﺎﺑ
دﻮﺷ ﻪﺟاﻮﻣ )
جﺎﺗ هداز ،ﻦﻴﻤﻧ 1389 .(
لوﺪﺟ 1 . ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻲﻧﺎﺒﻣ يﺎﻤﻧرود
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ
ﺮﻜِﺑ ﻮﺑا ، 2013 ﻦــــﻳد
،يراد هﺎــــﻨﮔ سﺎــــﺴﺣا
، و
توﺎﻀﻗ يﺎﻫ ﻲﻗﻼﺧا فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ يدﺎﻣ ﻲﻳاﺮﮔ توﺎﻀﻗ ﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﻗﻼﺧا فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﺮﺛا ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺮﺑ و سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ ﺮﺛا ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ دراد .
نازوا ﻼﻳآ ، 2012 ﺐــﻗاﻮﻋ و ﺶﻴــﭘ ﻪــﻨﻴﻣز يﺎــﻫ لﺪــﻣ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻧﺎﻤﻴﺸﭘ
ﻲﺷﺎﻧ زا ندﺮﻜــﻧﺪﻳﺮﺧ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﺮـﺛا ار ﺮـﺑ
سﺎﺴﺣا هﺎﻨﮔ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ دراد .
ناو ﮓﻧﺎﺳ ، 2011 ﺎـﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
رد هﺎـﻨﮔ و مﺮـﺷ سﺎـﺴﺣا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫﺪﻳﺮﺧ يﺰﻳر
هﺪﺸﻧ سﺎﺴﺣا
مﺮﺷ و هﺎـﻨﮔ ﺎـﺗ دوﺪـﺣ يدﺎـﻳز ﻲﮕﺘـﺴﺑ ﻪـﺑ
ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻟﺎﻣ فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ دراد .
ﻮﮕﻳد يد ، 2010 ﻲﻧﺎﻤﻴﺸﭘ ،هﺎﻨﮔ
، ﺪﻳﺮﺧ رد تﺮﺴﺣ و
ﺲﺣ ﻲﻧﺎﻤﻴﺸﭘ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﺎﻫ و ﺎﻳ ﺲـﭘ زا فﺮـﺼﻣ
ﺞﻳار ﻦﻳﺮﺗ سﺎﺴﺣا ﻪﺑﺮﺠﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﻮﻳ نﺎﻛ ، 2009 بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻴﺟﻮﺗ و هﺎﻨﮔ
دﺮﻓ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد سﺎﺴﺣا
هﺎﻨﮔ بﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ
دﻮﺧ ار رد هﺪﻨﻳآ لﺮﺘﻨﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ .
ﻞﺑ چﻮﺑ ، 2008 فﺮــﺼﻣ ﺶﻳاﺮــﮔ ﺪــﻳﺮﺧ ﻪــﺑ هﺪــﻨﻨﻛ
ﻊﻳﺮﺳ يﺎﻫﻻﺎﻛ لاوﺰﻟا
ﻲﻣ
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا يﺎﻘﻟا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﺪﻳﺮﺧ
ﻲﻳﺎـﻫﻻﺎﻛ ار ﻪـﻛ
ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻦﻴﺑزا ﻲﻣ ﺪﻧور ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﺪﻧﺎﺳر .
ﻮﻴﺷ نﺎﺑ ، 2006 هزﺎﺳ يﺎـﻫ ﻲﺗﺎﻣﺪـﻘﻣ سﺎـﺴﺣا هﺎـﻨﮔ
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ نوﺮﺑ داﺮﻓا ﺪﻳﺮﺧ نﺎﻣز رد
سﺎﺴﺣا ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ اﺮﮔ
هﺎﻨﮔ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﻧ ﮓﻧﺎﺗ ، 2003 ﻲـﻟﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ و هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا
فﺮﺼﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ زا هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا
ﻖﻳﺮﻃ حﻼﺻا يﺎﻫرﺎﺘﻓر هﺪـﻨﻳآ ﺐﺒـﺳ
ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺶﻨﻛاو يﺎﻫ ﻲﻗﺎﺒﻄﻧا ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺮﺘﺴﻣﺎﺑ ، 2002 ﻢﻴﻠﺴﺗ ﻪﺳﻮﺳو ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺪﺷ رﺎﺘﻓر و ﺎﻫ
فﺮﺼﻣ ﺪﻳﺮﺧ هﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﺑ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ نﺎﺠﻴﻫ ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ مﺪﻋ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ
و يﺎﻫﺪﻳﺮﺧ نوﺪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
يزﻮُﮔﺎﺑ ، 2000 رﺎـﺘﻓر و تﺎﺳﺎﺴﺣا ،ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
فﺮﺼﻣ ﺪﻳﺮﺧ هﺪﻨﻨﻛ
فﺮـﺼﻣ ﺪـﻳﺮﺧ ﺖﻳﺎـﺿر ﺮـﺑ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﺮـﺛا هﺪـﻨﻨﻛ
دراد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ .
ﻦﺗاﺮﺘﺳا ، 1994 بﺎﺨﺘﻧا و هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻫ
فﺮــﺼﻣ رﺎــﺘﻓر ﺖﻳاﺪــﻫ سﺎــﺴﺣا سﺎــﺳا ﺮــﺑ هﺪــﻨﻨﻛ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺪﺷ ة هﺎﻨﮔ .
ﻦﺗ ﻦﻴﻟراد ، 1966 ﺑﺎﺟ ﻪ ﺎـﺑ هﺪﺷﺪﻴﻟﻮﺗ هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا ﻲﻳﺎﺟ
عﻮﻧ رﺎﺘﻓر فﺮﺼﻣ رد ﻪﻧﺎﺘﺳود هﺪﻨﻨﻛ
فﺮـﺼﻣ رد هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا تﺎـﺳﺎﺴﺣا زوﺮـﺑ ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ
عﻮﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﺘﺳود
ﻮﺷ د .
رﻮﻳﺮﻬﺷ ﺎﺗ 1392
ِﻲﻠﺧاد ﻊﺒﻨﻣ ﭻﻴﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺪﻳدﺮﮕﻧ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ .
