هرود 5 هرﺎﻤﺷ ، 1
رﺎﻬﺑ 1392
ﺺﺻ 118 - 105
ﺪﻬﻌﺗ و دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ
ﺪﻴﺳ ﺎﺿرﺪﻴﺳ ﻦﻳداﻮﺟ
،1
يﺪﺑﺎﻋ نﺎﺴﺣا
،2
ﺎﺿرﺪﻴﻤﺣ ﻲﻧادﺰﻳ
،3
ﻲﻟورﻮﭘ زوﺮﻬﺑ 4
:هﺪﻴﻜﭼ هزوﺮﻣا نﺎﻣزﺎﺳ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ
نﺎﻣزﺎـﺳ فاﺪـﻫا ﻖـﻘﺤﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ و ﺎـﻫ
ﺑ ﻪ .ﺪﻧراد ﺎﻬﻧآ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ هﮋﻳو نﺎﻣزﺎﺳ عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ
ﺎـﻬﻧآ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺶـﻘﻧ تﺎﻣﺪـﺧ ﺖـﻴﻔﻴﻛ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،دراد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﺎـﻬﻧآ نﺎﮕﺘـﺴﺑ و نارﺎـﻤﻴﺑ زا يدﺎﻳز هﻮﺒﻧا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
ﺘﺴﻫ .ﺪﻨ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺸﻴﭘ
، نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺖـﺤﺗ ﺎـﻫ ـﺗ ﺄ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻴﺛ
ﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﻲﺻﺎﺧ ﻪ
ﻲـﻣ راﺮﻗ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﻧ ﺖـﻴﻤﻫا و ﺶـﻘﻧ نﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﺎـﺑ .دﺮـﻴﮔ
نﺎﻣزﺎﺳ رد يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎـﻫ ﻲﻌﻴـﺳو ﻦـﻳا يور
ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪـﻧﻮﮔ و
ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺆ نآ ﺮﺑ ﺮﺛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﺘﻓر .ﺖﺳا ه
ﺖـﺤﺗ دﻮـﺧ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ يﺎﻫ ـﺗ
ﺄ يدﺎـﻳز يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛ
ﻲﻣ راﺮﻗ هﺮﻴﻏ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ،يﺮﺒﻫر ﻚﺒﺳ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ نﻮﭽﻤﻫ .ﺪﻧﺮﻴﮔ
زا
ﻦﻳا
،ور ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ
ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ ﻚـﻳ ﻪـﺑ ،ﻪﺘـﺷﺬﮔ ياﺮـﺑ
ﺗﺄ و ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا يراﺬﮔﺮﻴﺛ ﻦـﻳا
ـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚـﻳ رد ار لﺪـﻣ نﺎﺘ
درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﺘﻟود شور .ﺪـﻧداد راﺮـﻗ نﻮـﻣزآ و ﺶﺠﻨـﺳ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا ﺶﻫوﮋـﭘ ،
ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ -
يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ لﺪـﻣ دﻮـﺒﻬﺑ ياﺮـﺑ نﺎـﻳﺎﭘ رد .ﺖـﺳا هدﻮـﺑ
ﺗﺄ ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يراﺬﮔﺮﻴﺛ ﺆ
ﺮﺛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺋارا .ﺖﺳا هﺪﺷ
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ :
ﻢﺘـﺴﻴﺳ ،دﺎـﻤﺘﻋا ،ﺪـﻬﻌﺗ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ يﺎـﻫ
ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
1 . ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ
،ناﺮﻬﺗ هﺎ ناﺮﻳا
2 . ﻲﺑﺮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد دازآ ﻲﻣﻼﺳا
، ﺪﺣاو ناﺮﻬﺗ
،لﺎﻤﺷ يﻮﺠﺸﻧاد ياﺮﺘﻛد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،
3 . ﺮﺘﻛد ا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي
، ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،
ناﺮﻳا
4 . ﺮﺘﻛد ا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي
، ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،
ناﺮﻳا رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 27 / 09 / 1390
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 10 / 04 / 1391
ﻮﻧ ﻳ هﺪﻨﺴ لﻮﺌﺴﻣ ﻟﺎﻘﻣ :ﻪ يﺪﺑﺎﻋ نﺎﺴﺣا
E-mail: Ehsan_Abedi@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ زا ﻲﻜﻳ عاﻮﻧا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎـﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا ﺎﻬﻧآ رد هﺪﺷ ﺖـﺳا
،
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺋارا ﺰﻛاﺮﻣ و ﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻣرد تﺎﻣﺪﺧ هﺪﻨﻫد ﺘﺴﻫ
نارﺎـﻤﻴﺑ تاﺮـﻈﻧ ﻖـﺒﻃ ﺰـﻴﻧ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد .ﺪﻨ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ) (ﺎﻫ
ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻨﻴﻣز رد ، نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ يﻮﺳ زا هﺪﺷ
ﺮﺘـﺸﻣ ﻪـﺑ ﺎـﻫ ،نﺎﻳ
دراد دﻮﺟو يدﺎﻳز تﻼﻜﺸﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻳا زا ﻲﺸﺨﺑ .
ﺘﻴﻔﻴﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ و ﻪـﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻲ
ﻲﻣ زﺎﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﺑ .ددﺮﮔ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ سﺎﺳا .يدﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺪـﻌﺑ و ﻲـﻨﻓ ﺪـﻌﺑ :ﺖﺳا ﺪﻌﺑ ود ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﻲﻨﻓ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ و تﺎﻣﺪﺧ سﻮﺴﺤﻣ يﺎﻫ
رﻮﻃ ﻦﻳا ﻲﻠﻛ هداد ﻞﻳﻮﺤﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ .دراد هرﺎﺷا ،د ﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻦـﻳا و دراد هرﺎـﺷا تﺎﻣﺪـﺧ سﻮﺴﺤﻣ ﻪـﻛ
ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻮﺷ
ﻪﺑ .د
ﻪـﺋارا نﺎـﻨﻛرﺎﻛ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،صﺎﺧ رﻮﻃ نآ هﺪـﻨﻨﻛ
ﺮﻓ لﻮﻃ رد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ نﺎﻴﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺖﻣﺪﺧ آ
رد .دراد هرﺎـﺷا تﺎﻣﺪـﺧ ﻪـﺋارا ﺪﻨﻳ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
،ﺎﻫ ﻪﺋارا داﺮﻓا هﺪﻤﻋ ﻲﻣ طﺎﺒﺗرا رد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﻣﺪﺧ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﺷﺎﺑ
، .ﺪﻨﺘـﺴﻫ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﺑ
نارﺎﻤﻴﺑ ﺎ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا .ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد (نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ)
ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﺎـﻫ
ﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺆ
ﺎﺑ ﻂﺑاور ﺮﺛ رﺎﻤﻴﺑ
) يﺮﺘـﺸﻣ ( .ﺖـﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
، ترﺎـﻬﻣ
شﺮـﮕﻧ ،ﺎـﻫ
رﺎـﺘﻓر و ﺎـﻫ
ارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ن
؛ اﺮﻳز رد ﺖﻳﺎﻬﻧ اﺮﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲـﺘﻴﻔﻴﻛ ﺎـﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا ي
درﻮﻣ ﻪﻛ ﻢﻬﻣ زا .ﺪﻧراد ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻣ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
شﺮـﮕﻧ ،ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻧاﻮﺗ و ﺎـﻫ
ﻣﺎﻌﺗ ﺮﻫ ﻪﺋارا ﺖﻬﺟ رد ار نارﺎﺘﺳﺮﭘ تﻼ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﭼ
رﺎﺘﻓر ،دﺮﻴﮔ رﺎﻛ يﺎﻫ
ﺎـﻳ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد
رﺎﺘﻓر ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖـﺳا
Hui & Lam, 2001) (.
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎـﺘﻓر زا عﻮـﻧ نآ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺶﻴﭘ زا يﺎﻫرﺎﺘﻓر زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻤﺳر هﺪﺷ
ﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﺪﻨ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﻤﻧ هداد شادﺎﭘ ﺑ ﺎﻳ و ﺪﻧﻮﺷ
ﻪ ﻲﻤﻧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻤﺳر يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻠﻴﺳو ﺪﻧﻮﺷ
ﺎﻣا رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ و يدﺮﻜﻠﻤﻋ
Hui & Lam, 2001; Robbins, 2001 ) (.
ﺎـﺑ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻴﭘ ناﻮﺗ
ﻳا ﻪﻛ دﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ رﺎﺘﻓر و شﺮﮕﻧ عﻮﻧ ﺮﺑ رﺎﺘﻓر عﻮﻧ ﻦ
ﺮـﺛا نارﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﻪﺘﺷاد ، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻣ ﺖﻳاﺪﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ فاﺪﻫا ﺖﻬﺟ رد ار ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ رد و ﺪﻨﻛ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ تﺎﻣﺪﺧ
ﻪﺋارا ﺮﺛا نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ .ﺖﺳا راﺬﮔ
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻴﻨﭼ رﻮﻬﻇ و زوﺮﺑ رد ،ﻪﺘﺷﺬﮔ
،يﺮـﺒﻫر ﻚﺒـﺳ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻴﺼﺨﺷ عﻮﻧ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺆﻣ ... و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
.ﺖﺳا ﺮﺛ
نﺎﻴﺑ ﺌﺴﻣ ﻪﻠ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﺚﺣﺎﺒﻣ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ يرﻮﺌﺗ نﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ يرﺎﻴﺴﺑ
هزﻮﺣ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ تاﺮﺛا ي
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﻲﻠﺻا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻧا
ﻳ . ،تاﺮـﺛا ﻦـﻳا زا ﻲﻜ
ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﺛا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎـﻫ يرﻮـﺌﺗ و ﺎـﻫ
ـﺸﻧ ﻪﺘـﺷﺬﮔ ي اد نﺎ
هد
ﺖﺳا ، ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻲﻤﻧ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ،ﻦﻴـﺑ ﻦـﻳا رد و ﺪـﺷﺎﺑ راﺬـﮔﺮﺛا يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
.دراد دﻮﺟو ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻄﺑار ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ي و ﺖﻟاﺪﻋ ﺎـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
رد ﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ و دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻦﺘ ﺪﻫاﻮﺧ
ﺎﺗ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد نﻮﻨﻛ ﺎﺑ
.ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا دﺮﻜﻳور ﻦﻳا
ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﻴﺑدا
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر نﺎﮔرا رﺎﺘﻓر ار
ﺎﻫ ﺰـﺟ ﻪﻛ ﻲﻳ و
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻤـﺳر ﻒﻳﺎـﻇو ﺮـﺑ ﺎـﻣا ﺪﻨﺘـﺴﻴﻧ ﻲ
ﺗ نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺄ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ،ﺪﻧراد ﺮﻴﺛ ﺮﻛ
د
Organ, 1998 ) (
ﻲـﺸﻘﻧاﺮﻓ رﺎـﺘﻓر ﻲﻋﻮـﻧ رﺎﺘﻓر عﻮﻧ ﻦﻳا .
ا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳ نورد
راﺮﻗ ﻲﺸﻘﻧ ﻲﻣ
نورد يﺎـﻫرﺎﺘﻓر .دﺮﻴﮔ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر نآ ﻪـﺑ ﻲـﺸﻘﻧ
قﻼﻃا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻣ
ﺶﻘﻧ و ﻒﻳﺎﻇو حﺮﺷ رد ﻪﻛ دﻮﺷ ﺎﻫ
هﺪـﺷ نﺎﻴﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻤﺳر ي ،
ﻂـﺳﻮﺗ
ﻲﻣ هداد شادﺎﭘ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻤﺳر ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺪﻧﻮﺷ
. يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪـﺑ ﻲـﺸﻘﻧ اﺮـﻓ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺎﻣا
ﺶﻘﻧ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ ﺎﻫ
ﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻤﺳر ي ﺮ
ﻲﻣ
ًﻻﻮـﻤﻌﻣ و ﺪﻨﺘـﺴﻫ يرﺎﻴﺘﺧا ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا ﻪﻛ ددﺮﮔ رد
رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻤـﺳر شادﺎﭘ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ ﻲـﻤﻧ
ﺪﻧﻮـﺷ
Hui & Chen, 1999 )
؛(
ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد
ﺘﻓر ﻠﻐﺷ لﻮﻤﻌﻣ ﻒﻳﺎﻇو زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻲﻳﺎﻫرﺎ نﺎﺸ
ﺖﺳا زا . ﻪﻠﻤﺟ رﺎﺘﻓر عﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻣ ﺎﻫ
زا بﺎـﻨﺘﺟا ﻪـﺑ ناﻮﺗ
دﺎﻀﺗ ﺎﻫ ﺮﻴﻏ ي يروﺮﺿ ، ﻂﻴﺤﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ رﺎﻛ
، ﻞﻴﻤﺤﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﻞﻤﺤﺗ و نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد نﺪﺷ ﺮﻴﮔرد ﺎﻫ
دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ي
Robbins, 2001 ) .(
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر دﺎﻌﺑا
ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ زا ﺖـﻓﺎﻳ ﺪﺷر ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻬﺟ رد ﻪﻗﻼﻋ ﻪﻛ
، ﻚـﻳ ناﺪـﻘﻓ هراﻮـﻤﻫ
رد عﺎﻤﺟا نآ دﺎﻌﺑا درﻮﻣ رد ﺰﻴﻧ
تﺎﻴﺑدا دﻮﺟو ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ و .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد
ﻲﺳرﺮﺑ داد نﺎـﺸﻧ ﻒﻛﺎﺳدﺎﭘ يﺎﻫ ،
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻲﺳ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر دﺎﻌﺑا زا توﺎﻔﺘﻣ عﻮﻧ
Podsakoff & )
Mackenzie, 2000
( دﺎﻌﺑا . نﺎﻴﻣ ار ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ي ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
هدﺮـﻛ ﺐـﻠﺟ دﻮـﺧ ﻪـﺑ ﺪـﻧا
عﻮﻧ :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ناﺪﺟو ،ﻲﺘﺳود
دار ،ناﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ ماﺮـﺘﺣا ،يرﺎـﻛ
ﻲﻧﺪـﻣ رﺎـﺘﻓر و ،ﺖـﺷﺬﮔ و يدﺮـﻣ
Podsakoff & Mackenzie, 2000; Wang & Chen, 2005) .(
ﻪـﻣ ﺖـﻧ رﺎـﺘﻓر دﺎـﻌﺑا ،ﺮـﻳ
ﻪﻘﺒﻃ رﺎﻬﭼ ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ نﺎـﻴﺑ
ﺮـﻛ د
،ﻲﻧﺪـﻣ رﺎـﺘﻓر ،يدﺮﻤﻧاﻮـﺟ :زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪـﻛ
عﻮﻧ و ندﻮﺑ ناﺪﺟوﺎﺑ رد ﻪﻛ ﻲﺘﺳود
ﺶﻫوﮋـﭘ
ﺗدرﻮﻣ ﻲـﮔﮋﻳو رﺎـﻬﭼ ﻦـﻳا ﺮـﺿﺎﺣ ﺄ
راﺮـﻗ ﺪـﻴﻛ ﺖـﻓﺮﮔ
Netemeyer and Boles, 1997) .(
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﺎﻳ
ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ هﺪﺷ
، ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﻚﻳ ي ﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﺰﻨﻴﺑار ؟ﺖﺴﻴﭼ بﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ )
2001
،(
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ار بﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻧوﺮﻬﺷ ي ﻦﻳﺪـﺑ
ترﻮـﺻ نﺎـﻴﺑ
ﻲﻣ :ﺪﻨﻛ هرﺎﺑرد هﺪﻧزﺎﺳ تارﺎﻬﻇا نﺎﻴﺑ ي
ﻢﻴﺗ نﺎﻣزﺎﺳ و يرﺎﻛ
،
دﺎـﻀﺗ زا بﺎـﻨﺘﺟا ﺎـﻫ
ﺮﻴﻏ ي يروﺮـﺿ
،
ﻚﻤﻛ ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا ﻪﺑ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ نﺪﺷ ﺐﻠﻃواد ﺎﻫ
اﺮﻓ ي ﻪﻔﻴﻇو يا
، ﺑ ماﺮﺘﺣا
تارﺮـﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﻪ
،
ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻤﺤﺗ ﻞﻴﻤﺤﺗ و ﺖﺨﺳ يﺎﻫ
رﺎﻛ هﺪﺷ ي .
رد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﺷﺬﮔ
، ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻪﻛ ار يدﺎﻳز ﻞﻣاﻮﻋ
ﺮﺛﺆـﻣ
دﺮﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﺪﻨﺘﺴﻫ ه
ﺪﻧا . مﻮﻬﻔﻣ ردOCB
هدﺰﻧﺎﭘ ﺮﻴﺧا لﺎﺳ
، زا يرﺎﻴﺴﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎﻫ هدﻮﺑ
رد نﺎﻨﭽﻤﻫ نآ ﺖﻴﻤﻫا و ﺖﺳا .ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ
ﺶﻫوﮋﭘ مﺎـﺠﻧا يﺎﻫ هﺪـﺷ
ًﺎﺗﺪـﻤﻋ
عﻮـﻧ ﻪـﺳ ﺮـﺑ
ﺘﺴﻫ ﻚﻳ .ﺪﻨ زا يﺮﺳ ﺶﻫ.وﮋـﭘ ﺎـﻫ
ﺶﻴـﭘ ﺮـﺑ
دﺎﺠﻳا ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲـﺑﺮﺠﺗ نﻮـﻣزآ و ﻲـﻨﻴﺑ هﺪـﻨﻨﻛ
OCB
هدﻮﺑﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺪﻧا
رد . ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺳ ﺖﻳﻮﻫ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺖﻟاﺪـﻋ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎ
ﭘ و ﺮﺒﻫر ﻪﻄﺑار ،يﺮﺒﻫر عاﻮﻧا ،دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ... و وﺮﻴ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ي دﺎﺠﻳا ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻨﻨﻛ
حﺮﻄﻣOCB
هﺪﺷ ﺪﻧا
Podsakoff & Paine, 2000 ) (
. ﻳ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳزا ﻚ
زا يﺮﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎـﻫ
ﺪـﻣﺎﻴﭘ ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ي
هدﻮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣOCB
ﺪﻧا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد . ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ،نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
هﺪـﺷ حﺮﻄﻣ ... و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو ،يﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪـﻧا
Bolino & )
Turnley, 2002; Morrison, 1996; Podsakoff and Paine, 2000; Yoon & Suh,
(.2003
زا يدوﺪﻌﻣ هوﺮﮔ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎﻫ
ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﺰﻴﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ
ﻮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣOCB
هد ﺪـﻧا لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ و
هدﺮﻛ ﻲﻌﺳ ﺪﻧا
زا يﺪﻳﺪﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺎﺗ ﻛ ﺺﺨﺸﻣ ار نآ دﺎﻌﺑا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷادOCB
ﺪﻨﻨ شور ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﺎﻳ
سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺪـﻨﻨﻛ دﺎـﺠﻳا مﻮـﻬﻔﻣ ﻦـﻳا ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ يدراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
Podsakoff & )
Paine, 2000; Van & Graham, 1994
(.
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
ﺮـﺑ دﺮـﻜﻳور
هﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳاOCB
؛ ﻦﻳازا
،ور ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﺮﺛﺆﻣ
ﺮﺑ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد .ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﻴﻫاﻮﺧ )
1 ( هﺪـﺷ ﻪـﺋارا عﻮـﺿﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺻﻼﺧ ،
.ﺖﺳا
لوﺪﺟ 1 . ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺻﻼﺧ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
رد هﺪﺷ درﻮﻣ OCB ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺻﻼﺧ
شور
ﺶﻫوﮋﭘ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و
لﺎﺳ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻄﺑار رد ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ي
ﺖﻟاﺪﻋ
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يدﺮﻓ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﻄﺑار رد و ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ياراد ي
يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﻞﻣﺎﻛ ﺶﻘﻧ ياراد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ .ﺖﺳا
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
Alper Ertur, 2006
ﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺠ
ﻪﺑ
ﻪﻄﺑار رد ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ي
ﺖﻟاﺪﻋ
يﺎﻫرﺎﻫﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻓ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و يدﺮ
ﻂﻴﺤﻣ ﺎﻫ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ي
1
ﻪﻄﺑار رد ﺪﻬﻌﺗ ي
و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻄﻴﺤﻣ رﻮﺧزﺎﺑ
ﺶﻘﻧ نﺎﻣزﺎﺳ رد
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺎﻳ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ دراد يﺮﮔ
.
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
Christina norris et al, 2004
ﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺳر رد
ﻪﻄﺑار ي و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻄﻴﺤﻣ رﻮﺧزﺎﺑ
2 ﻪﻄﺑار رد دﺎﻤﺘﻋا
ي يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺎﻳ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ و دراد يﺮﮔ ﻪﻠﺧاﺪﻣ .
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
Dennis Wat et al, 2004
ﺳرﺮﺑ رد دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲ
ﻪﻄﺑار ي و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ
3
رد دﺎﻤﺘﻋا ﻪﻄﺑار ي يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
توﺎﻔﺗ و
ﺮﻈﻧ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﺎﻨﺷ
ياراد ﻲﺘﺧ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺺﻗﺎﻧ ﺶﻘﻧ ﺖﺳا
.
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
Prithviraj Chattopadhyay,
1999
ﺳرﺮﺑ رد دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲ
ﻪﻄﺑار ي و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
توﺎﻔﺗ ﺮﻈﻧ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
4
ﻪﻄﺑار رد ﺪﻬﻌﺗ ي
و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ
ﺶﻘﻧ نﺎﻣزﺎﺳ رد يا
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺎﻳ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ دراد يﺮﮔ
.
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
James J.
Lavelle et al, 2008
ﺑ رد ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮ ﻪﻄﺑار ي و يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ نﺎﻣزﺎﺳ رد يا
5
ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﻦﻳا رد يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻲﻨﺘﺒﻣ ترﺪﻗ ﻣ و يدﺮﻓ ﺖﻳﻮﻫ ﺮﺑ
رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚﻳ رد ﺖﻛرﺎﺸ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ دﻮﺷ
Schappe, 1998 ) (.
لﺪﻣ ﺎﻫ لﺎﺷ ي ﺮﻨﻳو و ﺪﻴﺋﺄﺗ ﻪﻄﺑار ياﺮﺑ ار ﻲﻜﻳرﻮﺌﺗ
OCBي ﺪﻬﻌﺗ و
ﺖﺳا هدﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺎﺷ .ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
، ﺺﺨـﺸﻣ ار يرﺎﺘﻓر ﺖﻬﺟ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﻲﻣ شادﺎﭘ زا رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ،ﺪﻨﻛ ًﻻﺎـﻤﺘﺣا ﺪـﻬﻌﺗ ،دراد دﻮـﺟو دﺮـﻜﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻤﺳر يﺎﻫ
ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﻨﻨﻛ .ﺖﺳاOCB
ﭘ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﻨﻳو دﺎﻬﻨﺸﻴ
، ﺴﻣ ﻮﺌ ﻪـﺑ ًﺎﺘﻣﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ل
ﺲﻜﻌﻨﻣ ًﺎﻀﻌﺑ و دراﺪﻧ طﺎﺒﺗرا ﻪﻴﺒﻨﺗ و ﻖﻳﻮﺸﺗ ر هﺪﻨﻨﻛ
ﺶﻴﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓ دﺮـﻓ لﺎﻐﺘـﺷا زا ﻞـﺒﻗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ
Schappe, 1998 ) (
ﻪﺑ . لﺎﺣﺮﻫ فﻼﺧﺮﺑ ، ﺪﻴﺋﺄﺗ
ر زا يﻮﻗ ﻪـﻄﺑا ي و ﺪـﻬﻌﺗ ﻲﻜـﺴﻧﺎﺗ ،OCB
) 1993 ( ﺪﻴﺋﺄﺗ و دﺮﻜﻧ اﺪﻴﭘ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ياﺮﺑ ي رد
ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻳﺎـﻫ ﻪـﻛ ) نﺎـﮔرا و نﺎـﻳر 1995
(
،
مﺎﺠﻧا ﺪﻧداد
، داد نﺎﺸﻧ ، ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻖﻠﻌﺗ) ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ﻪﺑ دﺮﻓ
(ﺪﻨﻛ
ﻪﺑ ود ﺮﻫ ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻞﻜﺷ ﺑ
ﺎﺑ ﺪﻌ دﺎﻌﺑا زا ﺖﻋﺎﻃا و ندﻮﺑ ناﺪﺟو .ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ طﺎﺒﺗراOCB
) ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو 1991 دﺮﻛ نﺎﻴﺑ (
، ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ﻲﻧﺎﺷﻮﭙﻤﻫ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
،دراد دﻮﺟو ﺶﻴﭘ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ
ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ رﻮﻃ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻮﺷ
نﺎـﮔرا و ﻦﻣرﻮـﻣ .د
ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺰﻴﻧ ،
ﻪﻄﺑار ﺮﺘﻬﺑ ﺢﻳﺮﺸﺗ ياﺮﺑ ي
تاﺮﺛا ﻪﻛ ﻲﻌﻗﻮﻣ ار ﺖﻟاﺪﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا
يور ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣOCB
رد دﻮﺷ ﺎﺑ و ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻇ
ﺰﻣﺎـﻴﻠﻳو تﺎـﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هرﺎـﺑرد
ي
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر نﺎﻴﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻲﻧﺎﺷﻮﭙﻤﻫ ﺮﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر تاﺮﺛا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز
OCB
ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺷ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﺮﮔا ،دﻮ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻪـﺘﻓﺎﻳ ،دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ راﺬﮔﺮﺛا ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ رﺎـﺒﺘﻋا زا ﺎـﻫ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ
Schappe, 1998 ) (.
دﺎﻤﺘﻋا ﺮﭘﺮﺳ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا زا رﻮﻈﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺖﺳ
ﺖﺳا
ـﻤﻋ ﺎـﻬﻧآ ﻊـﻔﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪﻛ ﻞ
.دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎﻫ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ،
ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻨﻛرﺎﻛ كاردا زا ﺎـﻬﻧآ كاردا ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ
ﻪﻄﺑار ،ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺺﺧﻻﺎﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ي
.دراد ﺖﺒﺜﻣ ،ﺮـﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
و ﺟ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ دﻮ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺶﻴـﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ﻦﻴـﺑ و ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺪﻴﺋﺄﺗ
ﺪﺷ . ﻨﻟﻮﺑ ﺖ ﻫوﮋـﭘ رد
ار ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ،دﻮـﺧ ﺶ
ﺶﻴـﭘ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ
يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
OCB ) ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ،ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ( ي
ﺖﺒﺜﻣ
ﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪ
ﺪﻴﺋﺄﺗ هﺪﺷ ﺖـﺳا
Erturk, 2007 ) (
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﻻﺎﺑ
ﻲﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
،
ﻪـﺑ ﺎـﻬﻨﺗ ،نﺎـﻨﻛرﺎﻛ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر زوﺮﺑ زا ﺎـﻬﻧآ كاردا ﺮﻃﺎـﺧ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺴﻴﻧ
ﻪﻜﻠﺑ ، ﻪﺑ ﻞﻴﻟد تﺄﺸﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ناﺮﻳﺪﻣ و نﺎﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻣ
.دﺮﻴﮔ
ﺖﻟاﺪﻋ هﺪﻳﺪﭘ ﺖﻟاﺪﻋ ﻤﺘﺟا يا
ﺼﺼﺨﺘﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﺎ ﺎ
ناور ن ﺎﻨﺷ ﻲـﺳ ﺪﻴﺗﺎـﺳا و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎ
.
ًﻼﺒﻗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻦﻴﻨﭼ ﻲـﻤﻧ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺎـﺗ
نآ ﻪﻛ ﻪﺑ ﻲﮔزﺎﺗ بﺎﺘﻛ ﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ درﻮﻣرد ﻲﻳﺎﻫ ﺮ
يا
نﺎﻣزﺎـﺳ رد ﺖﻟاﺪـﻋ ﺖـﻴﻤﻫا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ و پﺎﭼ .
ﭗﻳﺮﺗ و ﺰﻴﺑ ﺮﻈﻧ زا )
1995 (
، نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﻟاﺪﻋ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ قﻼﻃا ﺎﻫ ﻲﻣ
ﺮﻳز دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ دﻮﺷ ﺖﺳا
:
- هدﺎﺘﺳ ﺺﻴﺼﺨﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ رد
؛
- ﻪﻳور ﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ ياﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳ يﺮﻴﮔ
ﺑ ﻪ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
؛
- رﺎﺘﻓر ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ي نﺎﻣزﺎﺳ رد يدﺮﻓ (نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ رﺎﺘﻓر و درﻮﺧﺮﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ)
.
ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ دﻮﺟو ﺮﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳا ﺖﻟﻻد
ﻲﻣ
ﻪـﻳور ﺖﻟاﺪـﻋ ،ﻲﻌﻳزﻮـﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ :ﺪﻨﻛ و يا
ا رد .ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳ
ﻪ ﻪﻟﺰﻨﻣ ي ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻠﺻا دﺎﻌﺑا
ﺮﺑ .ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
ﺮﮔﻮـﻴﺑ ،ﺪـﻧدﺮﻛ ﻪـﺋارا ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﭗﻳﺮﺗ و ﺰﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ سﺎﺳا ي
) 1998 (
ﻊﻣﺎﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ زا يﺮﺗ
ﻲ ﻛ ﻪﺋارا فﺎـﺼﻧا زا ﺖـﺳا ترﺎـﺒﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪـﻋ :ﺖـﺳا هدﺮ
كاردا ترﻮﺻ تﻼﻣﺎﻌﺗ زا هﺪﺷ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﻪﻛ ﻲﻣ
ﺎـﻌﺗ ﻞﻣﺎـﺷ ﺪﻧاﻮﺗ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺎـﺼﺘﻗا تﻼﻣ
ر ﺎﺑ دﺮﻓ ﻂﺑاور هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ؤ
ﺑ نﺎﻣزﺎﺳ و نارﺎﻜﻤﻫ ،نﺎﺘﺳدﺮﻳز ،ﺎﺳ ﻪ
ﻪـﻟﺰﻨﻣ ي ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻚـﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ
ﻪﺳ :ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ
1 . ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ
ﺑ ﻪ اﺮﺑ يرﻮﺌﺗ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ رﻮﻃ ﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻠﺻا ﻞﻴﻟد ،ﺰﻣادآ يﺮﺑ
ﺎ ﻣ ن هدﻮـﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪ
ﺮﺑ .ﺖﺳا هداد ﺖﺒﺴﻧ داﺮﻓا يرﻮﺌﺗ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺎﻫ
هدﺎﺘـﺳ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎﺑ ار نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ دﻮﺧ ي ﺎـﻫ
زا دﻮـﺧ ي
زﺎﺳ ﻪﺑ نﺎﺸﻧارﺎﻜﻤﻫ هدﺎﺘﺳ و هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نﺎﻣ
ﻲﻣ
ﺎـﻧ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦـﻳا ﺮﮔا و ﺪﻨﻨﻛ ﺮﺑاﺮﺑ
ﻲﺑ سﺎﺴﺣا دﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘﻟاﺪﻋ
ﻲـﻣ .ﺪـﻨﻛ
رد ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ هرﺎـﺑ
ي
ـﺳ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ ﺆ
ﻪـﻛ لا
"
ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲﺑ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻛ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﺘﻟاﺪﻋ
ﻲﻣ ﻲﻣ رﺎﺘﻓر ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺪﻧﻮﺷ
؟ﺪﻨﻨﻛ
"
هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا
؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺧداد و ضاﺮﺘﻋا زا ﻞﺒﻗ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﺖﺒـﺴﻧ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻫاﻮ
ﻲـﺑ ﻪـﺑ ﻲﺘﻟاﺪـﻋ ﺎـﻫ ي
ﻴﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ صﺎﺧ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺴ
ﻲﺑ ﻊﻓر و نﺎﻨﻛرﺎﻛ قﻮﻘﺣ ناﺮﺒﺟ ﻢﺘ ﻲﺘﻟاﺪـﻋ
ﺎـﻫ
.ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺗ يدﺪﻌﺘﻣ
ﺄ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﺛ
ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺮـﺑ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﺰﻴﻣآ ﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ي ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﻫر ﻪﺑ يرادﺎﻓو ،دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر رﺎﺘﻓر ،ﺮﺒ
ار ﺖﻗﺮﺳ و يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
دﺮﻛ ه ﺪﻧا ﺞﻳﺎﺘﻧ . ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻳﺎـﺿر ،نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻧﻻدﺎﻋ و ﺮﺑاﺮﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺶﻳاﺰـﻓا ار ﻲﻠﻐـﺷ ﺖ
ﻪﻄﺑار ،هداد ي
هداد دﻮﺒﻬﺑ ار ﺮﺒﻫر و وﺮﻴﭘ ،
ﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ي
ﻖﻳﻮﺸﺗ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻛ
هد ﺖﻗﺮـﺳ دراﻮﻣ و
داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ .
2 . ﻟاﺪﻋ ﻪﻳور ﺖ يا
نﺎﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣ
ﻲﺘﻓﺎﻳرد يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﺮـﻈﻧ ﺪﻣ ار نﺎﻣزﺎﺳ رد نﺎﺷ
راﺮﻗ ﻲﻣ ﻪﻳور ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﻫد ﺎﻫ
ﺑ ي ﻪ ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ياﺮﺑ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺰﻴﻧ ار ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ نآ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻣ
.ﺪﻨﻫد و ﺪﻨﻴﻟ
) رﻮﻠﻴﺗ 1988 (
، ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ار يا
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﺘﻟﺎﺣ ﻲﻣ
نآ رد ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺪﻨﻳآﺮﻓ
يﺮﻴﮔ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ دﻮﺷ يرواد يا
Lind & Tyler, 1988 ) (
ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻣرﻮـﻣ ﻂﺳﻮﺗ دﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .
) 1998
،(
ﻪﻄﺑار
OCB ي ﻦﻴﺑ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﻌﺑا و ﻪـﻳور ﺖﻟاﺪﻋ يدﺮﻓ
ار يا ﺪـﻴﺋﺄﺗ نﺎـﻴﺑ يو .ﺪـﻧدﺮﻛ
دﺮﻛ ، ﻄﺑار ﻪ ي ﻦﻴﺑ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ) ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻟاﺪﻋ يدﺮﻓ
ﻪﻳور ﺖ زا ﺪـﻌﺑ رﺎﻬﭼ و (يا
ﺪﻌﺑ ﺞﻨﭘ اﺮﺘﺣا ،ندﻮﺑ ناﺪﺟوﺎﺑ ،ﻲﮕﺘﺷﺬﮔدﻮﺧزا) OCB
زا .دراد دﻮـﺟو (يدﺮﻤﻧاﻮـﺟ و م
،ﻲﻳﻮـﺳ يو
دﺮﻛ نﺎﻴﺑ
، رد ﻪﻄﺑار ﻦﻳا زا ﻢﺠﻨﭘ ﺪﻌﺑ درﻮﻣ
و نﺎﮔرا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺴﻴﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻧﺪﻣ رﺎﺘﻓر ﻲﻨﻌﻳOCB
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻦﻣرﻮﻣ ،
ﻪﻄﺑار ي ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ زا كاردا ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ا
ﻦﻴﺑ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻌﺑ ود ﺐﻴﻛﺮﺗ) ي -
دﺎﻌﺑا و (يدﺮﻓ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ،ماﺮﺘﺣا) ﻞﻣﺎﺷOCB
ﺮﻫ .دراد دﻮﺟو (ندﻮﺑ ناﺪﺟوﺎﺑ و ي ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻨﭼ
ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ ود ﺮﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ ار يا
ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻲﻨﻴﺑ ﺪﻴﺋﺄﺗOCB
ﻲﻟو ﺪﻧدﺮﻛ
ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺪﻌﺑ ﺎﻳ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﺶﻴﭘ ﻚﻴﻣاﺪﻛ يدﺮﻓ
ﺑ ﻲﻨﻴ هﺪـﺸﻧ ﻦـﺷور زﻮﻨﻫ ﺖﺳا يﺮﺘﻬﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳا
Moorman & Blakely, 1998 ) (
) رﺎـﻓ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ . 1997
زا كاردا ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﺮـﺑ ﺰـﻴﻧ (
ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ يا
ﻲﻨﻴﺑ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺪﻴﻛﺄﺗOCB
؛ ﺮـﺒﻫر يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻞﻣﺎﺷ رﺎﻴﻌﻣ ﻚﻳ زا يو
ﻞﻜﺷ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ و ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﺎﺑ نآ رادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑ و دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا يا
زا ﻲﮕﺘﺷﺬﮔدﻮﺧزا ﺪﻌﺑ دﺮﺑ ﻲﭘOCB
Farh & Earley, 1997 ) (.
3 . ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺰﻴﺑ و گﻮﻣ
، نﺎﺸﻧ ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﻴﻛ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﺟﻮﺗ هﺪﻨﻫد
نﺎﻴﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺖﻴﻔ يدﺮﻓ
ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ
ﻪﻳور (ياﺮﺟا و) ﺐﻳﻮﺼﺗ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
ﻪﺟاﻮﻣ نآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ي ﻲﻣ
ﺪﻧﻮﺷ ﺖﺳا ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ گﻮﻣ و ﺰﻴﺑ .
هژاو رﺎﺑ
"ي
ﻲﻠﻣﺎـﻌﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ
"
ـﻧدﺮﻛ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ار .ﺪ
ترﺎـﺒﻋ ﻲﻠﻣﺎـﻌﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ نﺎـﻧآ ﺮـﻈﻧ زا ا
:زا ﺖـﺳ
"
رﺎﺘﻓر ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺎﻫ
نﺎﻴﻣ ي ﻮـﻃ رد ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ يدﺮﻓ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ل
ياﺮـﺟا و يراﺬـﮔ
ﻪﻳور ﺎﻫ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ي ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ كرد) ﻲﻣ (ﺪﻨﻨﻛ
"
. :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ دﺎﻌﺑا ﺎﻬﻧآ ﺮﻈﻧ زا
1 . ءﺰﺟ ود ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻗاﺪﺻ :ﺖﻗاﺪﺻ ﻲﻣ
:دﻮﺷ 1 . ﻲﺘﺳار و ﺖﺣاﺮﺻ
، 2 . يﺮﮔاﻮﻏا ﺎﻳ يرﺎﻜﺒﻳﺮﻓ
؛
2 .
ﻪﻧﺎﻗدﺎـﺻ ﺎـﻬﻧآ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻧراد رﺎﻈﺘﻧا و ﺪﻧﻮﺷ هداد ﺐﻳﺮﻓ ﺪﻧراﺪﻧ ﺖﺳود نﺎﻨﻛرﺎﻛ ؛دﻮـﺷ رﺎـﺘﻓر
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﺸﻧﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﺋارا ﻲﻌﻗاو و ﺢﻴﺤﺻ تﺎﻋﻼﻃا
ﻨﻛ ﺪﻨ
؛
3 . ﺪﻧراد رﺎﻈﺘﻧا داﺮﻓا :ماﺮﺘﺣا ،
ﻣ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﺆ ﺷ درﻮﺧﺮﺑ ماﺮﺘﺣا ﺎﺑ و ﻪﻧﺎﺑد دﻮ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻦﻳا و
ﺖﻧﺎﻫا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﺰﻴﻣآ
ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻲﻧاﻮﻨﻋ ﺮﻫ ﺖﺤﺗ
؛
4 . ندﻮﺑ ﺎﺠﺑ ﺖﺳاﻮﺧ
ﺎﻫ : ﺖﺳاﻮﺧرد ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﻬﻧآ ندﻮﺑ (ﻲﻌﻴﺒﻃ) ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﺎ
ﻪﺑ ﺎﺠﺑﺎﻧ بﺎـﺴﺣ
رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻳﺎﻴﺑ ﺖﺳاﻮﺧ
نﺎﻳز تارﺎﻬﻇا ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺎﻫ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ قﻮـﻘﺣ ﻲﻓﺎـﻨﻣ و ﺶﺨﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﺶﻫوﮋﭘ شور
ﺎﺠﻧآ زا
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نﺎﻴﻣ ﻲّﻠﻋ ﻂﺑاور ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﻪﻛ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳدﺎﻤﺘﻋا ﺪﻬﻌﺗ
ﺳ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎ ﺖﺳا
، ﺶﻫوﮋـﭘ
فﺪـﻫ ﺮـﻈﻧ زا
،
هﻮـﺤﻧ ﺮـﻈﻧ زا و يدﺮﺑرﺎـﻛ ي
تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ
،
ﻪـﺑ و ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺺﺨـﺸﻣ رﻮـﻃ تﻻدﺎـﻌﻣ لﺪـﻣﺮﺑ
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ لﺪﻣ رد .ﺖﺳا
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻪـﺑ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪـﻟﺰﻨﻣ
ي
دﺎـﻤﺘﻋا ،ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺪﻧوﺮﻬـﺷ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺮـﻴﻐﺘﻣ و ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ي رد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪ دﺮﮔ ﻲﻠﺻا راﺰﺑا .
تﺎﻋﻼﻃا يروآ
، ﺖـﺳا ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ
درﻮﻣ ي ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 21 ﺳ ﺆ لا
، ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪﻋ دﺎﻌﺑا ياﺮﺑ )
ﻪـﻧ
لﺆﺳ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ لاﺆﺳ ﺞﻨﭘ
ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ و يا
لاﺆﺳ ﺖﻔﻫ
،(ﻲﻠﻣﺎـﻌﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ ياﺮـﺑ
رﺎﻬﭼ لاﺆﺳ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ياﺮﺑ ﺶﺷ
لاﺆﺳ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺑ ﺞﻨﭘ
لاﺆـﺳ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ياﺮـﺑ
ﻒﻴﻃ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺞﻨﭘ
رد تﺮﻜﻴﻟ ﻲﻳﺎﺗ ﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
ياﺮ ﻚـﻳ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﺶﺠﻨـﺳ
ﻪﻴﻟوا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻣﺎﺷ
ﻲﺳ ﺶﻴﭘ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﺷ نﻮﻣزآ
. هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﺎﻫ
ـﺑ ي ﻪ زا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ﻟآ شور ﺎﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺐﻳﺮﺿ ناﺰﻴﻣ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺳ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔ
ﺆ لا يﺎﻫ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻪﺑ
،ﺐﻴﺗﺮﺗ 9 / 93 ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ ﺪﺻرد )
1 / 93 ،ﻲﻌﻳزﻮـﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ ياﺮـﺑ 4
/ 75 ﺖﻟاﺪـﻋ ياﺮـﺑ
ﻪﻳور و يا 7 / 91 ،(ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ 8
/ 88 ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ياﺮﺑ ﺪﺻرد
، 5 / 82 ﺪـﻬﻌﺗ ياﺮﺑ ﺪﺻرد
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ 3
/ 90 ﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ياﺮﺑ ﺪﺻرد ﻪ
نﺎﺸﻧ داﺪﻋا ﻦﻳا .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﺖـﺳا ﻦـﻳا هﺪﻨﻫد
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻛ ﻪﺑ و دﺎﻤﺘﻋا
نﺎﻴﺑ ﺮﮕﻳد
، ﭘ زا ﺑ .ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ مزﻻ ﻲﻳﺎﻳﺎ ﺮ
يا ﻲـﻳاور ﺶﺠﻨـﺳ
ﺳ لاﺆ ﺎﻫ زا .ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺒﺘﻋا ﻦﻳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ ـﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻚ
لوا ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا
، ﻞﻣاﻮﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﺷ
ﻪﺑ نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺪ ﺖﺳا ﺮﻳز حﺮﺷ
.
وا ﻪـﺒﺗﺮﻣ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
،داد نﺎـﺸﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪـﻋ هزﺎـﺳ ل ﺖـﻳﺎﻔﻛ ﻂﻳاﺮـﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا هرﺎﻣآ ود ﻲﺳرﺮ
،KMO Bartlett,
ﺄﺗ ﺪﺻرد . ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻴﻣ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﺲﻧﺎﻳراو
لاﺆﺳ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ هﺪﺷ ،ﺎﻫ
73 / 63 ﻲﻣﺎﻤﺗ و لاﺆﺳ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ يﺎﻫ ﻲـﻋﺮﻓ هزﺎـﺳ ﺎـﺑ
هزﺎﺳ لوا ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياراد دﻮﺧ ﺎـﻫ
ي
يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺪﻬﻌﺗ ،دﺎﻤﺘﻋا داد نﺎـﺸﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ
،
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺖـﻳﺎﻔﻛ ﻂﻳاﺮـﺷ يﺮـﻴﮔ
ﻖـﻳﺮﻃ زا
هرﺎﻣآ ود ﻲﺳرﺮﺑ
Bartlett, KMO
ﺄﺗ
ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﺲﻧﺎـﻳراو ﺪـﺻرد و ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻦﻴﻣ ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ هﺪـﺷ
لاﺆﺳ ،ﺎﻫ 55 / 73 % ﻲﻣﺎﻤﺗ و لاﺆﺳ يﺎﻫ
،دﺎﻤﺘﻋا ﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷرﺎﺘﻓر و ﺪﻬﻌﺗ
هزﺎﺳ ﺎﺑ
.ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياراد دﻮﺧ
ﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﻪﻌ
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يرﺎﻣآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﺶﻫوﮋﭘ
، ﻲـﺘﻟود نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻴﻠﻛ
ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﻪﻧﻮﻤﻧ بﻮﭼرﺎﻬﭼ ندﻮﺑ ﺺﺨﺸﻣ يﺮﻴﮔ
يرﺎـﺘﻓر يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ (ندﻮﺑ ﺮﻴﮔرد) ﺖﻴﻣﻮﻤﻋ و
ﻪﻤﻫ ياﺮﺑ ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا ،ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻀﻋا يﺮﻴﮔ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺪـﻌﺗ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يرﺎﻣآ 504
ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻚﻳ ياﺮﺑ ﺲﻧﺎﻳراو ﻲﺳ
ﺶﻴﭘ ﻲﻳﺎﺗ ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ نﻮـﻣزآ
23 / 0
.ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻣﺮﻓ ﻖﺒﻃ
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،دوﺪﺤﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﻢﺠﺣ ﺎﺑ يا
119 ﺮﻔﻧ بﺎـﺨﺘﻧا ـﺷ ﺪ . ﺎـﺑ
ﻪﺋارا ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺮﻛذ و هﺪﺷ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ـﺑ ار ﺮـﻳز ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ ، ياﺮ
ﻲﺳرﺮﺑ ﺤﻧ هﻮ ي ﺗﺄ ﺮﻴﺛ اﺬﮔ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻄﺑار ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ير
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
:ﻪﺟﻮﺗ) :ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺋارا ﺮﻳز حﺮﺷ لﺪﻣ مﺎﻤﺗ رد
ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ ﺖﺳا نﻮﻨﻜﻣ ترﻮﺻ
؛
ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﻜﺷ
ﻲﻀﻴﺑ ترﻮﺻ .ﺖﺳا
(
رادﻮﻤﻧ 1 ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ .
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
1 . اﺪﻋ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟ .دراد يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا
2 . ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ .دراد يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
3 . ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر .دراد يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا
4 . ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣزﺎ .دراد يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﺖـﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ
د نﺎـﺸﻧ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ دا
، 2 / 18 ،دﺮـﻣ داﺮـﻓا ﺪـﺻرد 8
/ 81 نز ﺪـﺻرد
.ﺪﻨﺘﺴﻫ 7 / 2 ،ﻢﻠﭙﻳد تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد دﺮﻓا ﺪﺻرد 7
/ 20 ،ﻢﻠﭙﻳد داﺮﻓا ﺪﺻرد 8
/ 10 قﻮﻓ دﺮﻓا ﺪﺻرد -
و ﻢﻠﭙﻳد 1 / 63 ،ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺪﺻرد 8
/ 1 قﻮﻓ ﺪﺻرد و ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ
9 / 0 يﺮﺘﻛد ﺪﺻرد ﺪﻨﺘﺴﻫ
داﺮـﻓا ﻦـﻳا زا .
5 / 31 و ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ﺪﺻرد 9
/ 63 رﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺻرد ﺘﺴﻫ
.ﺪﻨ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻚﻳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﻔـﺻ ضﺮﻓ ﺎﺑ) ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
راﺪـﻘﻣ :
ﻚﭼﻮﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يوﺎﺴﻣ ﺎﻳ ﺮﺗ
3 ﻲﺳرﺮﺑ ( ﺪﺷ و ﺞﻳﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ
، ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ ،ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ
ﻪﻳور و ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻬﻌﺗ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ يا
ر و ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﻤﺘﻋا ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓ
ﺖﺳا .
ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا
يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ
لﺪﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ي يﺮﻴﮔ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ا ﻞﺒﻗ ﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ نﺪﺷ دراو ز ﻪ
ﺎﻫ لﺪﻣ و ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ يﺎﻫ
،ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﺤﺻ زا ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ
لﺪﻣ هزاﺪﻧا يﺎﻫ يﺮﻴﮔ
نوﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ از
نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،(ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ) از
) دﺎـﻤﺘﻋا ،ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪﻬﻌﺗ
(ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻴﻤﻃا
دﻮـﺷ ﻞـﺻﺎﺣ ﻦـﻳازا ؛
،ور ﻪـﻣادا رد هرﺎـﻣآ
ﺎـﻫ ي
لﺪﻣ ﺎﻫ هزاﺪﻧا ي يﺮﻴﮔ ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ عﻮﻧ ود ﻦﻳا هدروآ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻣ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺪﻴﺋﺄﺗ مود و لوا ﻪﺒﺗﺮﻣ ي هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
.ﺖﺳا
هزاﺪﻧا لﺪﻣ نوﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮﻴﮔ
ﺪﻣ از ل
ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻴﺋﺄﺗ
داد نﺎـﺸﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪـﻋ مود ﻪـﺒﺗﺮﻣ ي ،
هزاﺪـﻧا لﺪـﻣ يﺮـﻴﮔ
ﺖﻟاﺪـﻋ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـــﺳ
، ﺐـــﺳﺎﻨﻣ
Chi-square=267.68 )
df=186،
RMSEA=0.063، (
و داﺪـــﻋا ﻪـــﻴﻠﻛ و
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺎﻫ هزاﺪﻧا لﺪﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا رادﺎﻨﻌﻣ لﺪﻣ ي يﺮﻴﮔ
ﻂـﺑاور دﻮـﺟو زا ﻲﻛﺎـﺣ لوا ﻪﺒﺗﺮﻣ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺖﺳا
.
لﺪﻣ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ از
ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻴﺋﺄﺗ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ لوا ﻪﺒﺗﺮﻣ ي نورد
از داد نﺎﺸﻧ
، هزاﺪـﻧا لﺪﻣ يﺮـﻴﮔ
يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
نورد از
، ﺐﺳﺎﻨﻣ
Chi-square=90.85 )
df=62،
RMSEA=0.065، (
يﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و داﺪﻋا ﻪﻴﻠﻛ و
هزاﺪﻧا لﺪﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺖﺳا رادﺎﻨﻌﻣ لﺪﻣ يﺮﻴﮔ
ﻦﻴـﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻂﺑاور دﻮﺟو زا ﻲﻛﺎﺣ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نورد
از لﺪﻣ .ﺖﺳا
ﻲﺳرﺮﺑ (ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ) يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻴﺿﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪ
ﺎﻫ ﻪﺠﻴﺘﻧ و لﺪﻣ يﺮﻴﮔ
هرﺎﺑرد ي نآ
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د،
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻈﻧ زا لﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﻴﻌﺿو رد ﺐﺳﺎﻨﺗ يﺎﻫ
ﺮﺳ ﻲﻣ .دﺮﺑ
رد لﺪﻣ ياﺰﺟا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور درﻮﻣ
، ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪ
:ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺮـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻬﻌﺗ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ياراد 78
/ 0 ﺖﺳا ﻪﻴﺿﺮﻓ) 2 ﺳ ﺪﻬﻌﺗ دﻮﺧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ( ﻲﻧﺎﻣزﺎ
ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ياراد يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا
40 / 0 ﺖﺳا ﻪﻴـﺿﺮﻓ) 3 ( ﺲـﭘ ؛
ﺰﻴﻧ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ندﻮﺑ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺪﻴﺋﺄﺗ
ﻲـﻣ ـﺷ ﺎـﺑ .دﻮ ﺪـﻴﺋﺄﺗ
ﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﺮﻴﻏ ﺮﺛا ياراد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ،ﻲﻧ
،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ
312 / 0 ﺮﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺖﺳا
. ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ياراد ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و 88
/ 0 ﺖﺳا ) ﻪﻴﺿﺮﻓ 1 (
، دﺎﻤﺘﻋا دﻮﺧ ﻲﻟو
ﺮـﺑ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ رﺎـﺘﻓر
ﺪﺷﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ياراد يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻴﺿﺮﻓ)
4 ( ﻦﻳازا ؛ ،ور ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ دﺎـﻤﺘﻋا ندﻮـﺑ
ﻪﻄﺑار رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ي
يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر و ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻴﺋﺄﺗ
.ﺖﺳا هﺪﺸﻧ
ﻪﺠﻴﺘﻧ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﺋارا و يﺮﻴﮔ
ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻴﺋﺄﺗ
ي هزاﺪﻧا ءﺰﺟ) يﺮﻴﮔ
(يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ لﺪﻣ
نﺎﺸﻧ هزاﺪﻧا لﺪﻣ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ هﺪﻨﻫد يﺮﻴﮔ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﺑ ؛ﺖﺳا نﺎﻴﺑ ﺮﮕﻳد
، ﺶﺠﻨـﺳ راﺰـﺑا
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ور ياراد مزﻻ ﻲﻳا .ﺖﺳا ﺮﻴـﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ لﺪـﻣ يرﺎﺘﺧﺎـﺳ ءﺰـﺟ)
داد نﺎﺸﻧ (يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ
،
،ﺖﻟاﺪﻋ رد دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺣاو ﻚﻳ ﺎﺑ ﻲﻣ
ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﺗ 78
دﻮـﺒﻬﺑ ﺪﺣاو ﺪﺻرد
و ﺪﻬﻌﺗ رد 88
،ﺪـﻬﻌﺗ رد دﻮـﺒﻬﺑ ﺪـﺣاو ﻚﻳ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و دﻮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا رد دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺣاو ﺪﺻرد
ﻲﻣ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﺗ ﻞﻬﭼ
ﺪﺻرد ﺪﺣاو رد ﻲﻟو .دﻮﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر رد دﻮﺒﻬﺑ ا يراﺬﮔﺮﺛا درﻮﻣ
يور دﺎﻤﺘﻋ
؛ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ يﺪﻫﺎﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻲﻣ ﺎﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺪﻴﺋﺄﺗ
يراﺬـﮔﺮﺛا ﺮﻴـﺴﻣ ود
ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ يراﺬﮔﺮﺛا ﺮﻴﺴﻣ و ﺪﻬﻌﺗ
ﺪـﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ
ﻪﻄﺑار رد ي و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻟاﺪﻋ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺪﻴﺋﺄﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد ﻲﻟو ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﺎـﻤﺘﻋا درﻮﻣ
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺪﻴﺋﺄﺗ ﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا يراﺬﮔﺮﺛا ﺮﻴﺴﻣ نﺪﺸﻧ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﻲﻤﻧ
رد ناﻮﺗ ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ درﻮﻣ
دﺮﻛ توﺎﻀﻗ نآ ندﻮﺑ ﻪﻛ
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺎـﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﺎـﻫ
ي ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ
هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد ﻪﺘـﺷﺬﮔ )
1 (
ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﻧ
دراﺪ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛
، ﺎﺑ ﺋﺄﺗ ﺪﻴ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻣ
ﺖﻟاﺪـﻋ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲـﻣ
ﺗ زا ﺪـﻧاﻮ
ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر
ﺮﺛا نآ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺮﺛا و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ
ﺮﺑاﺮﺑ 34 / 0 ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
ﺮﺑ
داد نﺎـﺸﻧ يرﺎـﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻮﻣزآ سﺎﺳا
، ﺖﻴﻌـﺿو
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻋ ﺰﺠﺑ ) ﺐﺳﺎﻨﻣ (ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪ ﺖﺳا
ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو .
مﺪﻋ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻠﺒﻗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ
ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﺑ .دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﻈﻧ
ﻲﻣ ﺪﺳر
،
دﻮـﺒﻬﺑ ﺎـﺑ
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﺎـﻤﺘﻋا و ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻟاﺪـﻋ ﻲـﻣ
ﺪﻫﺎـﺷ ناﻮـﺗ
ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ .دﻮﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
نﺎﻳﺎﭘ رد
، يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ
ﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ و ﻲﻧﺎ
يﺎﻫد ﻪﺋارا ﺮﻳز ﻲﻣ ﻮﺷ :د
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا :
1 . ﺗ ﻢﻴﻤﺼﺗ و رﻮﻣا رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ نداد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺖﻬﺟ رد شﻼ يﺮﻴﮔ
يﺎﻫ
ﺗ ﺎﻬﻧآ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺄ
ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛ
؛ 2 . ﻬﺟ رد شﻼﺗ
هرود تﺎـﺴﻠﺟ يراﺰـﮔﺮﺑ ﺖ ياﺮـﺑ يا
دازآ يﺎـﻫﻮﮕﺘﻔﮔ ﻖـﻳﺮﻃ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ نﺎﻴﻣ ﻢﻫﺎﻔﺗ و ﻲﻳﻮﺴﻤﻫ دﺎﺠﻳا
؛ 3 . ﺖـﻬﺟ رد شﻼـﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ داﺮﻓا يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ .
ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ :
1 . شادﺎﭘ ندﺮﻛ ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ ﺖﻬﺟ رد شﻼﺗ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا ﻪﺑ ﺎﻫ
؛ 2 . رد شﻼـﺗ
ﺪﺧ ناﺮﺒﺟ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﺣاﺮﻃ ﺖﻬﺟ ﻲﻨﺘﺒﻣ تﺎﻣ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ
؛ 3 . ﻞﻏﺎـﺸﻣ دﺪﺠﻣ ﻲﺣاﺮﻃ ﺖﻬﺟ رد شﻼﺗ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و ﻒﻳﺎﻇو ﻪﻛ يا ﺪﺷﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻲﺘﺧادﺮﭘ قﻮﻘﺣ ﺎﺑ داﺮﻓا يﺎﻫ
؛ 4 . رد شﻼـﺗ
راﺮﻗﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺮﻛ
هرود ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ند ﺎﻫ
هﺪﻧراﺬﮔ ﻲﺷزﻮﻣآ ي داﺮﻓا قﻮﻘﺣ و هﺪﺷ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
Alper Erturk. (2007). Increasing OCBs of Turkish academicians International. Journal of Managerial Psychology, 22(3), 260-261.
Bolino M.C. Turnley W.H. and Bloodgood J.M. (2002). Citizenship behavior and the creation of social capital in organizations. Academy of Management Review, 27(4), 5-522.
Farh J.L. and Earley P.C. (1997). Impetus for action: a cultural analysis of justice and organizational citizenship behavior in Chinese society.
Administrative Science Quarterly, 42(3), 421-45.
Hui C. Lam S.S.K. Schaubroeck J. (2001). Can good citizens lead the way in providing quality service? Academy of Management Journal, 44(5), 988- 995.
Hui C. Law K.S. Chen Z.X. (1999). A structural equation model of the effects of negative affectivity, leader-member exchange، and perceived job mobility on in-role and extra-role performance: A Chinese case.
Organizational Behavior and Human Decision Processes, 77, 3-21.
Lind, E.A. and Tyler, T.R. (1988). The Social Psychology of Procedural Justice. Plenum Press, New York, NY.
Moorman R.H. Blakely G.L. and Niehoff B.P. (1998). Does perceived organizational support mediate the relationship between procedural justice and organizational citizenship behavior? Academy of Management Journal, 41(3), 351-7.
