هرود 4 هرﺎﻤﺷ ، 4
نﺎﺘﺴﻣز 1391
ﺺﺻ 106 - 93
رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد ﻲﻠﺧاد
) ناﺮﻳا يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ :يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ (
زﻮﻣارﻪﻤﺠﻧ
ﻲﻜﺒﺸﻣ ﺮﻐﺻا ،1
يﺪﻤﺣا ﺰﻳوﺮﭘ ،2
ﻲﻨﻴﺴﺣ داداﺪﺧ ﺪﻴﻤﺣﺪﻴﺳ ،3 4
:هﺪﻴﻜﭼ ﻛﺮﺷ ﺖ ﺎﻫ و ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ ﺗﺎﻣﺪﺧ ﻲ هراﻮﻤﻫ رد شﻼﺗ ﺘﺴﻫ ﺪﻨ ﺎﺗ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ تﺎﻣﺪﺧ ارا ـﺋ ﻪ هﺪـﺷ
دﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻣ ﻳ نﺎ ار دﻮﺒﻬﺑ ﺪﻨﺸﺨﺑ و زا اﻳ ﻦ ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﻪﺑ ﺰﻣ ﻳ ﺖ ﺘﺑﺎﻗر ﻲ ﺎﭘ ﻳ راﺪ ﺖﺳد ﻳ ﺪﻨﺑﺎ . اﺮﺑ ي ﻖﻘﺤﺗ
اﻳ ﻦ
،ﺮﻣا ﺪﻧا ﻳ ناﺪﻨﻤﺸ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻧﺎﺴﻧا ﻲ ﻪﺑ قﺎﻔﺗا ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ لﻮـﺻا و ﺎـﻫراﺰﺑا ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﻠﺧاد ﻲ ار رﺎﻛ زﺎﺳ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاد . ﺎﺑ نآ دﻮﺟو ﺳ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ ﻪﻫد ﻪ
ﻲﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﻲﻓﺮﻌﻣ زا نﺎـﻛﺎﻤﻛ ،درﺬـﮔ
ﻪﺑ و ﺶﺠﻨﺳ هﻮﺤﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺳد يدﺪـﻌﺘﻣ ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ و يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻞﻤﻋ رد نآ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﺖﺳا نﺎﺒﻳﺮﮔ ا رد .
ناﺰﻴﻣ و ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻊـﻤﺟ رازﺎـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا عاﻮـﻧا يروآ
تﺎﻋﻼﻃا نآ ﻢﻴﻬﺴﺗ ،يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻲﻠﺧاد رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﻨﻛاو و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ رد
ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا لﺎﺒﻗ نﺎـﻴﻣ رد ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻊﻳزﻮﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ .دﻮﺷ
ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺪﻫد
ﻲـﻠﺧاد رازﺎـﺑ درﻮـﻣرد هﺪـﺷدﺎﺠﻳا تﺎـﻋﻼﻃا ، -
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﻪـﻴﻬﺗ
تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ
ﺮﻴﻏ ترﻮﺻ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻴﻬﺗ ،ﻲﻤﺳر ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
ﻪﺑ هﺮﻬﭼ و ﻲﻤﺳر ترﻮﺻ ﻪﺑ
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻴﻬﺗ ،هﺮﻬﭼ ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
ﻪﺑ بﻮﺘﻜﻣ و ﻲﻤﺳر ترﻮﺻ ﺖﺳا
- و ﻦـﻳا ﻢﻴﻬﺴﺗ تﺎـﻋﻼﻃا
رد
و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﻢﻬﻣ ﻪﻤﻫ زا
ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ،تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا لﺎﺒﻗ رد ﻚﻧﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﻨﻛاو ،ﺮﺗ
اد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻠﺧ .ﺪﻧراد يراد
هژاو :يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
ﻲﺑﺎﻳ يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ ،ﻲﻠﺧاد
1 . ياﺮﺘﻛد ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،
،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا
2 . رﺎﻴﺸﻧاد ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،
،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا
3 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،
،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا
4 رﺎﻴﺸﻧاد . ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ سرﺪﻣ
،
،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 30 / 11 / 1390
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 20 / 03 / 1391
ﻮﻧ ﻳ هﺪﻨﺴ لﻮﺌﺴﻣ ﻟﺎﻘﻣ :ﻪ زﻮﻣار ﻪﻤﺠﻧ
E-mail: nramooz@modares.ac.ir
94 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻛﺮﺷ ﻪﻤﻫ هزوﺮﻣا ﺖ
ﺎﻫ ﺖﺑﺎﻗر نﺎﺸﺗﺎﻣﺪﺧ ﺎﺑ ﻲﻣ
) دﻮـﺧ ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻧ ﺪﻨﻨﻛ
Lin, 2006
(
ﻫزﺎﻴﻧ مدﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺮﺼﻋ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺒـﺴﻧ ار ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ،ﺪﻳﺪﺟ يﺎ
ﻪـﺑ
.ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد رد سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ
ﺎﻫ ي ﺮﻴﺧا
، ﻳﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫدﺮﻜﻳور يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺶﻳاﺮﮔ و ﻞ
ارا و تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﺋ
ﻔﻴﻛ ﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻪ هدﺮﻛ رﻮﻬﻇ ،ﺪﻧراد ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴ
و ﻲـﻌﻴﺒﻃ ًﻼﻣﺎـﻛ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا .ﺪﻧا
ﻪﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻈﻧ
ﻲﻣ ﺪﺳر اﺮﻳز ؛ ﻊﻣاﻮﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ -
ﻪﺑ هﮋﻳو ﻲﺑﺮﻏ ﻊﻣاﻮﺟ
، دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﺎـﻫ
ﻲـﮔﮋﻳو ﺎـﺑ ﻲﻳ ﺎـﻫ
ي
ﺖﺴﭘ هدروآ يور نرﺪﻣ ﻲﮔﮋﻳو ،ﺪﻧا
ﺎﻫ ﻲﻳ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ هﺎﮔآ ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،ﺪﻳﺪـﺷ ﺖـﺑﺎﻗر ،
تﺎﻋﻼﻃا و
رد . ...
لﺎﺣ ﺮﺿﺎﺣ
، ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ و ﺎـﻫﻻﺎﻛ ﺎـﻬﻨﺗ
يدﺮﻛرﺎـﻛ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ يﺮﺘـﺸﻣ
زا
لﻮﺼﺤﻣ ار ﻛ هدروآﺮﺑ ﺪﻨ نﺎﻣزﺎﺳ .ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻓﺎﻛ ﺎﻫ
ﻪﺘـﺳاﻮﺧ و ﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺎـﻫ
ي
ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺎﺒﻗر زا ﺮﺘﻬﺑ ار نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ي
هدﺮـﻛ كرد دﻮﺧ
،
ار ﺎـﻫزﺎﻴﻧ نآ ﺎـﻬﻧآ زا ﺮـﺘﻬﺑ هدروآﺮـﺑ
ﻲـﻣ ﻨﻛ ﺪـﻨ
Grönroos, 2000) (
ﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻜﻫار زا ﻲﻜﻳ ،ﺮﻣا ﻦﻳا ﻖ
، ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ دﺮﻜﻳور ذﺎﺨﺗا ) ﻲـﻠﺧاد
رد (IMO
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ي رد .ﺖﺳا
رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ دﺮﻜﻳور ﻊﻗاو ﻲﺑﺎﻳ
ﻪﺑ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺮﻜﻳور ﻲﻠﺧاد
داﺮﻓا ﻂﺑاور ﺎﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ نآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و هداد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا
ﻲﻣ .دﻮـﺷ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺎـﻫ ي
نﺎـﺸﻧ دﺪـﻌﺘﻣ
ﻲﻣ د ﻨﻫ ﺑ ﻪﻛ ﺪ ﻪ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
، ياﺮﺑ ﺪﻴﻔﻣ يراﺰﺑا ﺮﻛ ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ ند رد
ﺦـﺳﺎﭘ ﻲﻳﻮـﮔ
نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺳا
Ahmed, Rafiq, Saad, 2003 ) (.
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ ﻲﻃ رد
ﻪﺳ ﻪﻫد يا
نآ ﻲـﻓﺮﻌﻣ زا ﻪـﻛ ﻲـﻣ
،درﺬـﮔ ﻲـﻃ ار ﻲﻠﻣﺎـﻜﺗ ﺪـﻧور ﺮـﻛ
هد ، شﻼـﺗ زا ﺖﻛﺮـﺷ
ﺎـﻫ و
ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ ﻫ ﺎﺑ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﺗ فﺪ
ﺄ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻦﻴﻣ ﺎﻫ
ي نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺧ شزرا هﺮـﻴﺠﻧز ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪـﺑ مﺪـﻘﻣ
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و نارﺎﻜﻤﻫ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﺧاد ﻂﺑاور و تﺎﻣﺪﺧ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺳاﺮﺳ رد يراﺪﻣ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖـﺳا
Berry, 1981) (
نﺎﻴﺑ ﺌﺴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺶﻘﻧ و ﺖﻴﻤﻫا ﺎﻫ
ﺐـﻟﺎﻗ رد و دﺪـﻌﺘﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد نآ ﻪﺑ
لﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﻴﺋﺎﺗ
ﺪﺷ ﻪﺑ ناﺮﻳا يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ .ﺖﺳا ه ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻞﻴﻟد
ﺮﺘﻤﻛ ﻚـﻧﺎﺑ ﻪـﺋارا رد ﺎـﻫ
ﻳدوﺪﺤﻣ و ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﺖ
ﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ي
، ﺖـﻳﺰﻣ ﻆـﻔﺣ و دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ
ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻚﻧﺎﺑ ﺶﻳاﺮﮔ .ﺖﺳوﺮﺑور يﺪﺟ يﺎﻫ
ﺮـﺑ نﺎـﻧآ ﺰﻛﺮﻤﺗ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻛ ﻪﺑ نﺎﻧآ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ و نﺎﻨﻛرﺎ ﻪﻟﺰﻨﻣ
،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻦﻴﻟوا ي هار
و ﻲـﺿار نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ دﺎـﺠﻳا ياﺮـﺑ ﻲﻠﺣ
ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺐﺴﻛ و رادﺎﻓو حﺮﻄﻣ ﺎﺒﻗر يﻮﺳ زا ﺪﻴﻠﻘﺗ
ﺖﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .
، ﻲﻟﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا
و ﻲﻳاور ﺎﺑ ﭘ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎ ياﺮﺑ
ﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ
ﻪـﺑ يروﺮـﺿ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳا ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ .ﺪﺳر ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ هﺪﺷ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻴﻣ ﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰ لﺪﻣ سﺎﺳا
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﮕﻨﻴﻟ
Lings N., Ian, Greenley )
E. Gordon, 2005
( ﺎـﺑ و ﺪﺷ ماﺪﻗا ناﺮﻳا يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد
لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا تﻻدﺎـﻌﻣ ﻲﺑﺎـﻳ
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﺷ .
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ي ﺮﻳز حﺮﺷ
ﺘﺴﻫ :ﺪﻨ
درﻮﻣرد هﺪﺷدﺎﺠﻳا تﺎﻋﻼﻃا عاﻮﻧا : Ha
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
، ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ .دراد يراد
Ha1
ﺮﻴﻏ تﺎﻋﻼﻃا : ﻲﻤﺳر
دﺎﺠﻳا درﻮﻣرد هﺪﺷ ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
، ﺮﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ
ﻲﻠﺧاد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎ
.دراد يراد
Ha2
ﻲﻤﺳر تﺎﻋﻼﻃا : رد هﺪﺷدﺎﺠﻳا بﻮﺘﻜﻣ و
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ درﻮﻣ
، ﺮﺑ ﺶﻳاﺮـﮔ ناﺰﻴﻣ ﻪـﺑ ﻚـﻧﺎﺑ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻘﺘﺴﻣ ﻨﻌﻣ و ﻢﻴ ﺎ .دراد يراد
Ha3
: ﻲﻤﺳر تﺎﻋﻼﻃا هﺮﻬﭼ و
ﻪﺑ دﺎﺠﻳا هﺮﻬﭼ رد هﺪﺷ
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ درﻮﻣ
، ﺮﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﻚـﻧﺎﺑ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎ
.دراد يراد
Hb
: ﻢﻴﻬﺴﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﺮﺑ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎ
.دراد يراد
Hc
: ﺶﻨﻛاو ﻚﻧﺎﺑ ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا لﺎﺒﻗ رد ﺮﺑ
ﻣ ﻴ ناﺰ اﺮـﮔ ﻳ ﺶ ﻪـﺑ ﻚـﻧﺎﺑ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ و ﻨﻌﻣ ﺎ راد ي دراد .
تﺎﻴﺑدا ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ :
رﺎـﺑ ﻦﻴـﻟوا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ يﺮـﺑ
لﺎـﺳ رد 1987 ار نآ ،
دﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ
Berry, 1987 ) (.
ﻪﻳﺎﭘ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ زا يا
ﺖﻛﺮـﺷ ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﻪـﻴﻠﻛ ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا
،
رد فﺪـﻫ هوﺮـﮔ .ﺖﻓﺮﻳﺬـﭘ ﺪـﻨﻫاﻮﺧ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﺎـﺑ درﻮـﺧﺮﺑ رد ار ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﺮﻜﻔﺗ و رﺎﺘﻓر
ﺖـﺳا ﺖﻛﺮـﺷ ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
Gummesson, 1987 ) (.
نﺎـﮔرﻮﻣ و سﺮـﻴﭘ دﺎـﻘﺘﻋا ﻪـﺑ
) 1991 ( ﻫ ، نﺎﻤ ﻪﺑ ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺮﺑ ﻪﻛرﻮﻃ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي و ﻲـﻠﺧاد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻧآ ﻞﻏﺎـﺸﻣ
ﺎـﻬ ﻪـﺑ ار ﻪـﻟﺰﻨﻣ ي
رد ﻲﻠﺧاد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﻈﻧ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، ﺑ ﺰﺟ يﺰﻴﭼ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪ
ﻴﻟﺎﻌﻓ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺖ
ﺎـﻫ طﻮـﺑﺮﻣ ي ﻪـﺑ
ﺖﺴﻴﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﺧاد رد ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ .
نوﺮـﮔ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ سار
) 2000
،(
رازﺎﺑ
رد ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳ ﺮـﺑ
،ﻲﻠﺧاد يﺮﺘﺸﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻛرﺎﻛ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يرﺎﻛ ﻂﺑاور
نﺎـﻨ ﺎـﺑ .ﺖـﺳا ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ
96 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ
ـﺴﻣ ﻦـﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳ ﺌ
،بﺎـﺨﺘﻧا ﻪـﺑ ﻪﻠ و ﻪﻌـﺳﻮﺗ
دﻮـﺧ ﻲﻧﺎـﺴﻧا يوﺮـﻴﻧ هرادا
ﻲﻣ ﺮﻴﻏ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺪﻧزادﺮﭘ ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و ﺪﻴﻠﻘﺗ يا
نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ
دﺎـﺠﻳا دﻮـﺧ عﻮـﺒﺘﻣ ﻲـﻣ
ﻨﻛ ﺪـﻨ .
Rafiq.and Ahmed, 1993) (
Hales, 1994) (
لوﺪﺟ 1 . مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ﻲﻟﺎﻤﺟا يروﺮﻣ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ
لﺎﺳ /ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻳﺮﻈﻧ
1976 يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ يﺮﺑ
- /ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا ﻚﻳ
ﺮﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا .نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا سﺎﺳا
1976 ﺖﻴﺑرآ و ﺮﺳﺎﺳ
دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ يرﺎﺘﻓر
- /ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا اﺮﺟا
.ﻞﻐﺷ دﺪﺠﻣ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ و ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﻖﻘﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا
1977 مﺎﻴﻠﻳو
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ -
.ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا
1981 يﺮﺑ
يﺮﺘﺸﻣ ﺮﻜﻔﺗ ﺎﺑ ﻒﺻ ﻞﻨﺳﺮﭘ دﺎﺠﻳا فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﻠﺧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا .يراﺪﻣ
1983 نوﺮﮔ
ﻛ سار حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑرد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻴﮔ
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور / -
ﻪـﺑ يراﺰـﺑا
.هﺎﮔآ يﺮﺘﺸﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺎﺠﻳا /ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
1987 جﺎﻫﻮﺴﻧﺎﺗ
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ -
/ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا اﺮﺟا
.تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻖﻳﺮﻃ زا
1987 نﺎﺴﻣﺎﮔ
رد ﺮـﻴﮔرد نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻪـﻴﻠﻛ ﺮـﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ دﺮـﻜﻳور /ﺖﻣﺪـﺧ شزرا هﺮـﻴﺠﻧز دﺎـﺠﻳا
/ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻖﻳﺮﻃ زا اﺮﺟا .
1988 نارﺎﻜﻤﻫ و جﺎﻫﻮﺴﻧﺎﺗ
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ -
/ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا اﺮﺟا
ﻪﺑ .ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﻠﻴﺳو
1990 ﻛ جﺮﺟ
رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
/دﺮﻴﮔ ﻞﻛ دﺮﻜﻳور ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﺑ اﺮﮔ
ﻪﺑ اﺮﺟا /ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﻤﺗرﺎﭘد ﻪﻠﻴﺳو
.
1993 ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا
ﻛ رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
ﻞﻛ دﺮﻜﻳور /دﺮﻴﮔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﺑ اﺮﮔ
/ﻲﻠﺧاد ﻪﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا اﺮﺟا ﻚﻴﻨﻜﺗ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﺎﻫ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ي
.ﻲﻧﺎﺴﻧا
1999 ﺮﻧﺮﺑ و ﺮﻤﺳاو
ﻛ رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /دﺮﻴﮔ -
ﻪـﺑ يراﺰـﺑا
/ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ا اﺮـﺟا
ﻖـﻳﺮﻃ ز ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ
ﺮﻴﻏ و ﻲﻤـﺳر رازﺎـﺑ و ﻲﻤـﺳر
.تﺎﻃﺎﺒﺗرا
2000 ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا
ﻛ رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
ﻞﻛ دﺮﻜﻳور /دﺮﻴﮔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﺑ اﺮﮔ
/ﻲﻠﺧاد اﺮﺟا ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ناﺪﻨﻣرﺎﻛ يزﺎﺳ
.
2003 ﻖﻴﻓر و ﺪﻤﺣا
ﻛ رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
ﻞﻛ دﺮﻜﻳور /دﺮﻴﮔ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﺑ اﺮﮔ
/ﻲﻠﺧاد ﻲﻠﺧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻖﻳﺮﻃ زا اﺮﺟا .
2003 ﻦﻴﺘﻧﻻﺎﺑ
ﻛ رد ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﻠ ﻲﻣ ﺮﺑ
/ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ دﺮـﻜﻳور /دﺮـﻴﮔ زا اﺮـﺟا
شور حﻼﺻا ﻖﻳﺮﻃ ارا يﺎﻫ
ﺋ تﺎﻣﺪﺧ ﻪ .
2004 ﺰﮕﻨﻴﻟ
ﮕﻨﻫﺮﻓ دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ ﻲ
2005 ﻲﻠﻨﻳﺮﮔ و ﺰﮕﻨﻴﻟ
يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور /ﻒﺻ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮﻧﺎﻛ -
ﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ يراﺰﺑا ﻲ
.
نﺎﻤﻫ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
، رد ﺘﺸﻴﺑ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮ زﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣزرد هﺪﺷ
ا ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳر
، ﺶـﻘﻧ ﻪﺑ
د تﺎﻃﺎﺒﺗرا ياﺮﺟار
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا دﺮﻜﻳور ﻦﻳا
Morgan E, 2004 ) (.
تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻤﻫا و ﺶﻘﻧ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ لﻮﺻا ياﺮﺟا رد
IM ) نآ ﻪﺑ ﺎﺗ (
ﺖﻧﺎﻴﺟﺮـﺳ و ﻒﻴـﺳآ ﻪـﻛ ﺖﺳﺎﺟ )
2000
،(
ﻦﻤـﺿ
رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ هرﺎﺷا نﺎﻣزﺎﺳرد راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ دﺎﺠﻳا
ﺎﻫ ﺴﺳﺆﻣ و ﻪ يﺎﻫ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ
، ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
ﻪﺘﺴﻧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا لدﺎﻌﻣ ار ﻲﻠﺧاد ا
ﺪﻧ .
ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﮕﻨﻴﻟ
) 2005
،(
ﻊﻣﺎﺟ زا ﻪﻛ هرﺎﺑرد دﻮﺟﻮﻣ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻦﻳﺮﺗ
ي ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
ﺖﺳا ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ، ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻞﻏﺎـﺸﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻦﻴﻟوا
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻞـﺑﺎﻗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ـﺋارا
ﻪـﺑ ناﺮﻳﺪـﻣ و نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻪـﺑ ﻪ ﻪـﻟﺰﻨﻣ
ي ﻦـﻳا نﺎﮔﺪﻨـﺷوﺮﻓ
(نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻨﻌﻳ) نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻦﻴﻟوا ﻪﺑ (ﻞﻏﺎﺸﻣ) تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﺳا
.
ﺶﺠﻨﺳ هﻮﺤﻧ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ دﺮﻜﻳور ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻠﺧاد ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ي يدﺮﻜﻳور ﻞـﺑﺎﻗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ
دﺎﻨﺘـﺳا
، ﺶﻫوﮋـﭘ رد ﺎـﻫ
ي
هزﻮﺣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي
ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪـﻴﺋﺎﺗ
ﺪـﺷ ﺖـﺳا ه
Cronin, )
Brandy, Hult, 2000
(
Gounaris, P Spiros, 2006) (.
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﮕﻨﻴﻟ )
2005
،(
لﺪﻣ ﻚﻳ
ﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ارا ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ نا
ﺋ ﻪ هدﺮﻛ ا ﺪﻧ نآ ﻲﻠﺻا ياﺰﺟا ﻪﻛ ﻞﻣﺎـﺷ
رازﺎﺑ ﺶﻨﻴﺑ دﺎﺠﻳا ﻲﺑﺎﻳ
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻠﺧاد
، ﺦﺳﺎﭘ و نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻛ رد ﺶﻨﻴﺑ ﻦﻳا شﺮﺘﺴﮔ و ﻪﻋﺎﺷا ﻲﻳﻮﮔ
و ﺶﻨﻛاو لﺎﺒﻗ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﻨﻴﺑ ﻦﻳا
ﺖﺳا ﻫ . ﺮﻳز ﻪﺑ دﺎﻌﺑا ﻦﻳا زا ﻚﻳﺮ ﻪﺧﺎﺷ
ﺎﻫ ﺗ ﻲﻳ ﻢﻴﺴﻘ ﻲـﻣ ﻮـﺷ ﻧ ﺪ
Lin, 2006) (.
وﺮﻴﭙﺳا ﻴﻧ ﺲﻳرﺎﻧﺎﮔ و ﺲ )
2006 (
، ﻲﻌﻣﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻲﻠﺧاد ﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا دﻮﺟو ،ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و لﻮـﺻا ﺎـﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ لﻮﺻا ﻦﻴﺑ راد
ار ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺋﺄﺗ
ﺪﻴ ﺮﻛ .ﺪﻧد ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻟﺪﻣ ﺶﻫوﮋـﭘ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪـﻳﺎﭘ و ﺎـﻨﺒﻣ
،
ﺮﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎـﺳا ) نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺰـﮕﻨﻴﻟ
2005 ( ـﺋارا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪ
Parasuraman, Zeithaml, )
Berry, 1988
(.
نﺎﺘ 1391
ﻪﺟﻮ راﺮـﻗ
ﺎـﻬﻧآ ﺪـﻴﻟﻮ
، زا ﻲـﻜﻳ
Gounari
ﺶﻫ دﻮﺧ
ﺶﻫوﮋﭘ ار
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ زا نﺎـﻨﻛر ﺖـﻬﺟ رد
Berry,
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ح
،ﻲﻤـﺳر ب دﺎﺠﻳا شو
ﺺﺧ ﺎـﻫ ي
Gounari
، هرﺎﻤﺷ 4 ، ﺘﺴﻣز
ن ﻣ ﻒﻠﺘﺨ درﻮﻣ ﻮﺗ
در ﻮﺗ هﻮﺤﻧ و زﺎﻴﻧ نﺎﻣزﺎـﺳ رد ﻲـ
is, P Spiros
) 2006 (
، رد وﮋﭘ
نآ مﺎﺠﻧا زا ف ﮋﭘ
ياﺮـﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴ تارﺎـﻈﺘﻧا ﺎﻛ
د تﺎـﻋﻼﻃا ﻦﻳا ﻪ رﺎـﻛ ﻲـﻣ دور )
حﻮﻄـﺳ عاﻮـﻧا س بﻮـﺘﻜﻣ تﺎـﻋﻼ
ﺪ . ور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻧآ ﻪـﻤﻫ ﺎـﻬ ﺧﺎـﺷ
ﻲ ﺪﻧﻮـﺷ
is, P )
تﺎﻋﻼﻃ ترﻮﺻ ﻲﻤﺳر
ﯽﺎﮔرز
، هرود 4
ﺶﻫوﮋ
ﻂﺳ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
تﺎﻋﻼﻃا ع رﻮﻣ
هرﺎ ي ـﻠﺧاد رازﺎـﺑ
ﻲــﻠﺧ ﺖــﺳا
s, )
(.Lin
ﺲﻳرﺎﻧﺎﮔ فﺪﻫ يو .ﺖﺳا ﻪ
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﺖﻴﺑ ﻴـﻴﻌﺗ و ﺺﻴﺨـﺸ
ي ﻗر ﻴ ﺐ ﺖﺳا .
ﻪـﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻞﻌﻔ ﻲـﻠﺧاد ﺮﺑ سﺎـﺳا
ﻞﻣﺎﺷ ﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺮ ﻲﻤﺳر ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ي ﻲﻣ ﻫ ﻪﻛ دﻮﺷ
بﻮـﺴﺤﻣ ﻲ ﻲـﻣ
Lings N., Ia
(
ﻃا ﻪﻴﻬﺗ ﺑ ﻪ ﺻ رﺮﻴﻏ
و ﻲﻳ ﻮﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﺲﻜﻋ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻤﻌﻟا
زﺎﺑ ﺪ
ـــﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ .
ﺖﺳ :
ي رازﺎﺑ ﻠﺧاد ﻲ ﺳﻮﺗ
ﺨ ﻴ ﺺ و ﺎﻤﺗ ﻳ ﺰ عﻮﻧ
ﺎـﺑرد تﺎـﻋﻼﻃا ﻠﺧاد ﻲﺑﺎــﻳرازﺎﺑ ﻪ
ngs N. ,Ian ,G
نﺎﻣزﺎﺳ ﭘ ﻪﺘﺧادﺮ
ﺑاﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا فﺪ ﺸﺗ مﺰﻠﺘـﺴﻣ ﺮـﻣ
نﺎﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻌﻔﻟﺎﺑ و هﻮﻘﻟﺎﺑ نﺎﻨ هرﺎـﺑر ي د رازﺎـﺑ
ﻪﻛ دراد دﻮﺟو م ﺮﻴﻏ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴ ﻊﻤﺟ نﺎﻣزﺎﺳ يروآ
ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳراز
an, Greenley ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﻠﺧاد
ﻢﻴﻬﺴﺗ تﺎﻋﻼﻃا
ــــــــــــ ـــ
رادﻮﻤﻧ 1
ﻪﺑ ﺶ ﺮﻳز حﺮﺷ ﺖﺳا
ي رازﺎﺑ ﻲﻠﺧاد
تﺎﻋﻼﻃ رد هرﺎﺑ ي
ﺎﻫ
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺮﺑ ﺨﺸﺗ
Berry
(.
دﺎـﺠﻳا ﻪــﺑ ﺶﻳاﺮــﮔ ناﺰ
Greenley E. G
ﻲﻠﺧاد درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ﺳ
ﺪﻫ ﺎﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲ
Lings.
(.
ﻣا ﻦﻳا
ﻦﺘ ﻛرﺎﻛ ﺖﻴﻌﺿو
ﻨﻛرﺎﻛ ياﺮﺑ هﺪﺷ تﺎﻋﻼﻃا دﺎﺠ رد
مﺪﻘﻣ ﻂﺧ نﺎﻨﻛر هﺮ ﻪﺑ ﻴﻟﻮﺗ و هﺮﻬﭼ ﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا
ن زﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
y E. Gordon, تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻴﻬﺗ و ﻲﻤﺳر ترﻮﺻ
بﻮﺘﻜﻣ
تﺎﻋﻼ و ﻲﻤﺳ
هﺮﻬﭼ
ــــــــــــــ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ تﺎﻋﻼﻃ هرﺎﺑرد ي
ن ﺎﻫ ﻪﺑ ﺐﺴﻛ ﻃا
ﺖ . اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﻫ
ﺘﺴ ﺪﻨ .
y, 1987) ي ﺰــﻴﻣ ﺶﺠﻨــﺳ
Gordon., 200
د تﺎﻋﻼﻃا عاﻮﻧا ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫزﺎﻴ
N, Ian., 200
دﻮ رد ﺎﺑ ﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
ﻲﺣاﺮﻃ ﻞﻏﺎﺸﻣ شور ﻪ ياﺮﺑ ﺠﻳا
اﺮﻳﺪﻣ ﻦ رﺎﻛ و ن ﺮﻬﭼ ﻲﻤﺳر تﺎﻋ
زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا اﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ي
Spiro
(
2005)
ﺗ ﺑ ﻪ
ﻼﻃا ﻪﻴﻬﺗ ﺑ ﻪ ﺳر ترﻮﺻ
هﺮﻬﭼ ﻪﺑ ﭼ
98 ــــــ
ﻣ لﺪﻣ دﺎﻌﺑا 1 . ﺐﺴﻛ ﻼﻃا
ﻧﻴ زﺎ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا
ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺴﻫ يﺎــﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ
)(2006 05
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ا
ﻴﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲﻣ ﺪﻧاد
02 ) ﻣ ﻞﻏﺎﺸ ﻮﺧ
ﻲﻨﻏ يزﺎﺳ
(1987
. ﻪﺳ ﻦﻴﺑ تﻼﻣﺎﻌﺗ
ﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ ا ،تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ
os., 2006
2 . نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ رد تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻴﻬﺴﺗ
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻲﻣﺰﻴﻧﺎﻜﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﺎﻫ تﺎﻋﻼﻃا لدﺎﺒﺗ و رﺎﺸﺘﻧا ﻪﺑ نآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻣ
.ﺪﻧزادﺮﭘ ﻳ ﻲـﻜ
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زا دﻮﺟو
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻣ ﺐﺳﺎﻨ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺎﻫ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺑ نآ
مﺪـﻘﻣ ﻂـﺧ نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖـﺳا
.
Tansuhaj, Randall, McCullough, 1988) (.
ﺶﻴﭘ تﺎﻋﻼﻃا رﺎﺸﺘﻧا ياﺮـﺑ يروﺮـﺿ ﻲﻃﺮـﺷ
ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ندﺮﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ فاﺪﻫا ﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و شﺮﮕﻧ و ﻲﻘﻠﺗ زﺮﻃ ﺖﺳا
ﺧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا . ﻲﻠ
دراد ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا رد
Gounaris, Spiros, 2006 ) (.
نﺎـﻴﻣ ﻚـﻳدﺰﻧ ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ طﺎـﺒﺗرا
ﺻﺮﻓ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ ﺖ
ﺎﻫ
ﺶﻳاﺰـﻓا ار ﻲﺗﺎـﻃﺎﺒﺗرا ي ﻲـﻣ
و ﺪـﻫد لﺎـﻤﺘﺣا ﻊـﻤﺟ تﺎـﻋﻼﻃا يروآ
هرﺎﺑرد ي ﻪﺘﺳاﻮﺧ و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺎﻫ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ي ﺶﻳاﺰﻓا ار
ﻲﻣ ﺪـﻫد
George, 1990 ) (.
را ﻲـﻠﺧاد تﺎـﻃﺎﺒﺗ
ﺮﺠﻨﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ و ﺖﺳرد ﻢﻴﻬﺴﺗ ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا ﻊﻗﻮﻣ -
ﺺﺧﺎـﺷ زا ﺮـﮕﻳد ﻲـﻜﻳ ﻪﻛ ﺎـﻫ
ي
درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﺖﺳا
، ﻲﻣ .دﻮﺷ
3 . ﺶﻨﻛاو ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ يروآ
هرﺎﺑرد هﺪﺷ ي
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
ﻦﻴﻣﻮﺳ تﺎﻴﺑدا رد ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ دﺎﻌﺑا زا ﺪﻌﺑ ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
، نﺎﻣزﺎـﺳ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﻨﻛاو و ﺦﺳﺎﭘ
ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا لﺎﺒﻗ رد يروآ
رد هﺪﺷ هرﺎﺑ ي ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻫ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﺖﺳا
لﻮـﺻا بﻮﭼرﺎﭼ رد .
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،
ﻳ ﺞﻳار زا ﻲﻜ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ و ﻦﻳﺮﺗ
هﺪﺷ ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻳﺮﺗ يروآ
رد نﺎﻣزﺎـﺳ رد هﺪﺷ
رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ياﺮﺟا ﺮﺘﺴﺑ ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻠﺧاد
؛ ﻲﻨﻏ ﻞﻏﺎﺸﻣ يزﺎﺳ
، ﻦﻳوﺪـﺗ
ﻞﻐـﺷ حﺮـﺷ ﺎـﻫ
و ﺐـﺳﺎﻨﻣ ي
هدروآﺮﺑ ندﺮﻛ ﺖﻬﺟ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫزﺎﻴﻧ نﺎﻧآ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ
رد و ﺖﻳﺎﻬﻧ و ﻖﻳﻮﺸﺗ ـﻧآ ﻦﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ نﺎ
ﺋارا ياﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻣﺪﺧ ﻪ ﺖﺳا
Morgan, 2004 ) (
Piercy, )
and Morgan, 1991
(.
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺎﻫ رد ﺎـﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ يدراﻮـﻣ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ يرﺎـﻛ تﺎﻋﺎـﺳ
ﻴﺑ ﻲﻠﺧاد تﻼﻣﺎﻌﺗ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻳاﺰﻣ و قﻮﻘﺣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،ﻒﻄﻌﻨﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ار نﺎﻣزﺎﺳ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦ
ﻨﻛ ﺪـﻨ
Piercy, and Morgan, 1991) (
شور ﺶﻫوﮋﭘ
ﻦﻳا هدﻮﺑ يدﺮﺑرﺎﻛ فﺪﻫ ﺮﻈﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ
، ﺮﻈﻧ زا هداد يروآ ﻊﻤﺟ ﺎـﻫ
ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ عﻮـﻧ زا -
ﻲـﺸﻳﺎﻤﻴﭘ
ﺖﺳا ﺑ . ياﺮ ﻊﻤﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
يا ﻤﻫ و ﺖﻌﻨـﺻ رد ﻲﻧاﺪﻴﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻦﻴﻨﭽ
ﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ وﺮﻤﻠﻗ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يراﺪﻜﻧﺎﺑ جاﺮﺨﺘـﺳا ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺮﻈ
ﺷ ﺪ
لﺎـﺳ هﺎـﻣ ﺖـﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮـﻓ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻧﺎﻣز وﺮﻤﻠﻗ و 1388
ﺖـﺳا . زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﮕﻨﻴﻟ
) 2005 ( ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،اﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﻳاور ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻪﻴﻬﺗ ﭼ ﺪﻴﺋﺎﺗ ﻪﺑ هﺪﺷ رد .ﺪﻴﺳر بﺮﺠﻣ ﺪﻴﺗﺎﺳا زا ﻦﺗ ﻦﻳﺪﻨ
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ هزﺎـﺳ ﻲـﻳاور درﻮـﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ
ﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺄ ﺐﻳﺮـﺿ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ يﺪﻴﺋ
100 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺮﺿ ﻦﻳا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻴﻠﻛ يازا ﻪﺑ ﻪﻛ
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺐﻳ 7
/ 0 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ لوﺪﺟ)
هرﺎﻤﺷ 3 (.
ﻪﻣادا رد ياﺮﺑ ـﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﻣزآ زا اﺪﺘﺑا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور ﻲﺳرﺮﺑ ﭙ
هدﺎﻔﺘـﺳا ﻦﻣﺮﻴ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ .ﺪﺷ راﺰﻓا
SPSS 16
ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻴﻠﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ
يراد ﻚﻳ ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻴﻠﻛ ﺶﻫوﮋﭘ
اد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ و .ﺖـﺷاد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﻄﺑار ﻲـﻠﺧ
رد
مود ﻪﻠﺣﺮﻣ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ
ﻪـﺑ ﺎـﺑ و يﺮﻴﮔرﺎـﻛ مﺮـﻧ
لرﺰـﻴﻟ راﺰـﻓا 54
/ 8 ﺎـﺑ و
ﺗ ﺖﺳرد ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻚﻴﻨﻜ ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻤﻧ
ﺎﻫ .ﺪﺷ ماﺪﻗا
يرﺎﻣآ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
رد ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ هرود
، داﺪﻌﺗ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻔﺻ ﺎﻫ
ﻲﺻﻮﺼﺧ ي ﻲﺘﻟود و
ناﺮـﻬﺗ ﺮﻬـﺷ
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 1716 و 56453 ﺮﻔﻧ ﺘﺴﻫ ﻨ ﺪ ، ﺮﺑ داﺪـﻌﺗ ،نﺎﮔرﻮﻣ و ﻲﺴﺟﺮﮔ لوﺪﺟ سﺎﺳا 563
ﺮـﻔﻧ
ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ي ﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮ ﺷ
ﺪ ﺪﻧ . ﺲﭘ زا ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ نﺎﻜﻣ ﺐﻌﺷ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺮـﺿﺎﺣ
، ﺎﺠﻧآ زا ﺖـﺳﺮﻬﻓ ﻪـﻛ
ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﻲﻠﻣﺎﻛ ﺎﻫ
دﻮﺒﻧ رﺎﻴﺘﺧا رد ،
ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ زا ﺲﭘ ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪـﻛ يداﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ﻪﺒﻌﺷ
ﻪﺒﻌﺷ مﻼﻋا ﻲﻣ ﺮﻛ راﺮﻗ نﺎﻨﻛرﺎﻛ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ د ﻲﻣ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ود ﻂـﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ
ﻪﺑ .دﻮﺑ نﺎﻴﺑ ﻖﻴﻗد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻊﻳزﻮﺗ شور ،ﺮﺗ ﺎﻫ
رد ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻊﻳزﻮﺗ نﺎﻜﻣا و ﺖﺳا هدﻮﺑ سﺮﺘﺳد
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ
ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﺎﻳ دﻮـﺟو ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ
.ﺖـﺷاﺪﻧ رد ﺖـﻳﺎﻬﻧ داﺪـﻌﺗ زا
ﺪﺼﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
، ﺎﻬﻨﺗ 210 ﻚـﻧﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎـﻫ
ﻞـﻴﻤﻜﺗ ﻲـﺻﻮﺼﺧ ي ـﺷ
داﺪـﻌﺗ و ﺪ 220
داﺪـﻌﺗ ﻦـﻳا زا .ﺪـﺷ هداد تدﻮـﻋ ﻲﺘﻟود ﺶﺨﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖـﺴﻴﺑ ،
ﻪـﺑ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻞـﻴﻟد
ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ﺳ رد دﺎﻀﺘﻣ ي لاﺆ
ﺎﻫ و ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ رد
ﺖﻳﺎﻬﻧ داﺪـﻌﺗ 410
راﺮـﻗ ﻞـﻴﻠﺤﺗ يﺎـﻨﺒﻣ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
.ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﺎﻫ
ﻲﻓﺎﻛ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا رد
ﺄﺗ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ندﻮﺑ ياﺮـﺑ ﻪـﻛ يﺪـﻴﺋ
رﺰـﻴﻛ نﻮـﻣزآ زا ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ هزﺎﺳ ﻲﻳاور نﻮﻣزآ -
ﻮﻳﺎـﻣ - ﻦﻴـﻠﻛا
رد .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﻗاو
ﻳ ﺶﻴﭘ زا ﻲﻜ طﺮﺷ
ﺎﻫ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺟا ي
، هداد ﺖﻳﺎﻔﻛ نﻮﻣزآ ﺎﻫ
ﺖـﺳ ﻪـﻛ
ﺮﺑ هداد ﺖﻳﺎﻔﻛ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺎﻫ
KMO ) ( ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . زا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ 7
/ 0 ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ
، ﻪـﺑ
هداد داﺪﻌﺗ ندﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ و ﺖﺳا
زا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ و 5
/ 0
ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﺘﻤﻛ
، ﻪـﺑ
مﺪﻋ ﻲﻨﻌﻣ هداد ﺖﻳﺎﻔﻛ
ﺎﻫ ﺖﺳا نﺎﻤﻫ . رﻮﻃ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ ) هرﺎﻤﺷ
2 ( ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د،
ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﻳا
راﺪﻘﻣ 878 / 0 .ﺖﺳاراد ار
) (p
0
ﻪـﻛ ﻲـﻠﺧ
ﻲﻠﻣﺎﻋ 0 0 0 0 0 0
رد لﺪـﻣ
ﺶﻳاﺮـﮔ ن .ﺪﻫ ـﭘ ﺲ
ﺖ
ﺖﻠﺗرﺎ ي ﻨﻌﻣ ﺎ يراد )
000 / 0
ﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳا .ﺖﺳا ه
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
خﺎﺒﻧ يﺎﻫرﺎﺑ ﻋ
83 /
8 / 0
79 /
69 /
79 /
71 /
ﻲﺑﺎـﻳزرا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪ
هﺪﺷ دروآﺮﺑ ي 0 / 0
/ 2
0 / 0
9 / 0
9 / 0
1
ي ﺠﻨﺳ ناﺰﻴﻣ ﺶ
نﺎﺸﻧ ار ﻲ ﻲﻣ
د
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ و (K ﺎﺑ نﻮﻣزآ يدازآ ﻪﺟرد
14 1036
ﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨ ) هرﺎﻤﺷ 3 ( هﺪﻣآ
ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﻧوﺮﻛ
88 / 0
79 / 0
82 / 0
79 / 0
8 / 0
75 / 0
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﺷ
ﻪﻛ
لﺪﻣ ﻲﻠﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي
06 4 /
21 99 99 1
ارا ل ﺋ ﻪ هﺪﺷ ياﺮﺑ
ًﻼﻣﺎﻛ ﺖ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ
هداد ﺖﻳ ﺎﻫ ) KMO
KM
راﺪﻘﻣ
/ 0 5 / 4126
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ خ ﻨﺳ
ﺖﺳا لوﺪﺟ رد
ﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸ يرﺎﺼﺘﺧا ﺖ ﺿ
GIIN GFTF GFIN DI RES IMOB
ﻲﺒﺴﻧ و ﻖﻠﻄﻣ ي
ﻛ شزاﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا زﺎﺠﻣ ﻪﻨﻣاد
08≥ / 0
3≥ 05≥ / 0
95≤ / 0
9≤ / 0
9≤ / 0
ﺺﺨ ،ﺖﺳا لﺪﻣ
ارا ﺋ ﻪ ﺖﻴﻌﺿو هﺪﺷ
لو 2 . ﻳﺎﻔﻛ نﻮﻣزآ
MO
ﻲﻠﺧ 878
/
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ خ 7
/ 0
ﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳ ﺖﻣﻼﻋ
N
هﺮﻬﭼ
F
ب
N
S
ﻲﻠ
B
ﺺﺧﺎﺷ سﺎ ﺎﻫ
ي
.ﺖﺳا هﺪﺷ هداد
لوﺪﺟ 4 .
ﮔﺪﻧزاﺮﺑ ﺺ ﻲ
RM
RM G N I
) هرﺎﻤﺷ 4 ( ﺨﺸﻣ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻴ ﺎﻫ
ي
وﺪﺟ هزﺎﺳ
ﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ن
اﺮﺿ و ﻲﻠﻣﺎﻋ ي ﻳ
ﺐ
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐ
لوﺪﺟ 3 . ﻳاور
ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺎﻫ
ﺮﻴﻏ تﺎﻋﻼﻃ ﻲﻤﺳر
هﺮﻬﭼ و ﻲﻤﺳر ت ﻪﺑ
ﭼ
بﻮﺘﻜﻣ و ﻲﻤﺳر تﺎﻋﻼ ﻢﻴﻬﺴﺗ تﺎﻋﻼﻃا
ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳﻮﮔ ﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ن
ﺮﺑ لﺪﻣ ﻲﻠﻛ ﺎﺳا
هر ) 4 ( د ﺶﻳﺎﻤﻧ
ﺺﺧﺎﺷ
MSEA
MR GFI NFI FI
رﻮﻃ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ
ﺮﺑ ﻲﻠﺧ ﻴﻠﻛ سﺎﺳا
ناﺰﻴﻣ
يﺎﻫرﺎﺑ ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻴﺒﻣ
ﻃا تﺎﻋﻼﻃا
ﻋﻼﻃا
ﺎﭘ ناﺰﻴﻣ
شزاﺮﺑ لوﺪﺟ رﺎﻤﺷ
نﺎﻤﻫ ﻃ
ﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ
102 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
ﻳاﺮﺿ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ
ﭙ ﻦﻣﺮﻴ ﺎﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ
ﻳاﺮـﺿ ﻪـﻴﻠﻛ ندﻮـﺑ رادﺎـﻨﻌﻣ و ﺶﻫوﮋـﭘ ﺐ
ﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد
ا نﻮﻣزآ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺪﺻرد ﻪﻴﺿﺮﻓ
ﺷ ﺎﻫ .ﺪ ﺖـﺴﺗ و لﺪـﻣ نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺎﻫ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رد لرﺰﻴﻟ راﺰﻓا
ﺮﻳز .ﺖﺳا هﺪﻣآ
رادﻮﻤﻧ 2 ﺴﺗ . ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ دروآﺮﺑ يﺎﻫﺎﻄﺧ و ﺮﻴﺴﻣ ﺐﺋاﺮﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ لﺪﻣ ﺖ
ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺐﻳاﺮﺿ ،ﻂﺑاور ﺮﺘﻬﺑ ﺶﻳﺎﻤﻧ ياﺮﺑ ﻪﻣادا رد ﺎﻫ
رد لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ ) 5 ( ارا ـﺋ ﻪ
ﺷ .ﺖﺳا هﺪ
لوﺪﺟ 5 . ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ي
ﺮﻴﺴﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺐﻳﺮﺿ
ﺎﻨﻌﻣ داﺪﻋا يراد )
t-value
( نﻮﻣزآ
ﻪﻴﺿﺮﻓ
ﺮﺑGIIN
36 IMO
/ 0 27
/ 4 ﺎﺗ
ﺋ ﺪﻴ
GFTF
ﺮﺑ 49 IMO
/ 0 66
/ 2 ﺎﺗ
ﺋ ﺪﻴ
GFIN IMO ﺮﺑ 39
/ 0 73
/ 6 ﺎﺗ
ﺋ ﺪﻴ
ﺮﺑDI
5 IMO
/ 0 16
/ 3 ﺋﺎﺗ
ﺪﻴ
ﺮﺑRES
75 IMO
/ 0 26
/ 6 ﺎﺗ
ﺋ ﺪﻴ
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻛ
، ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
t-value
ﺎﻫ گرﺰﺑ ﻪﻛ زا ﺮﺗ 2 ﻳاﺮـﺿ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻴـﺴﻣ ﺐ
گرﺰﺑ ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ زا ﺮﺗ
04 / 0 ﺘﺴﻫ ﻨ ﺪ
، ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ ي ﺪﻴﺋﺎﺗ
ﺪﺷ ﺪﻧ
؛ ﻪـﻴﻠﻛ ﻪـﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺋارا
ﻪ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ لﺪﻣ رد هﺪﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ
راﺬﮔ ﺘﺴﻫ .ﺪﻨ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻬﻨﺸﻴﭘ و يﺮﻴﮔ ﺎﻫد
ﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻳا
ﺮﻴﻏ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻞﺑﺎﻗ
رد ﻞـﻣﺎﻋ ﻦﻳا رﺎﻜﻧا
ﻲﻧاﺪﻴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ،راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ دﺎﺠﻳا و ﻲﺿار نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ دﺎﺠﻳا هرﺎـﺑرد
ي ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ و راﺬـﮔ
ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﮔ ناﺰﻴﻣ
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﺶﻳا ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﺷ . ﺖـﻴﻤﻫا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺟا رد
ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
،
ﺮﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا لﺪﻣ
وﺮﻴﭙـﺳا لﺪـﻣ سﺎـﺳا ﻴﻧ
ﺲ - ﺲﻳرﺎـﻧﺎﮔ
ا بﺎﺨﺘﻧ ﺪﺷ تﺎﻋﻼﻃا لﺪﻣ ﻦﻳا رد اﺮﻳز ؛ ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ
، ﻞﻴﻜـﺸﺗ ار لﺪﻣ ﻲﻠﺻا ﻪﻳﺎﭘ ﻲـﻣ
.ﺪـﻨﻫد ﺞﻳﺎـﺘﻧ
رازﺎﺑ ﻪـﺑ ﻚـﻧﺎﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ لﺪﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﺑﺎـﻳ
ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲـﻠﺧاد ي
ارا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺋ
ﻪ ﺶﺠﻨﺳ لﺪﻣ رد هﺪﺷ ﻲﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
- ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻴﻬﺗ
ﻲـﻠﺧاد رازﺎـﺑ
ﻪﺑ رﻮﺻ ت ﺎﻫ ي ﺮﻴﻏ ﻲﻤﺳر / هﺮﻬﭼ و ﻲﻤﺳر ﻪﺑ
هﺮﻬﭼ / ،بﻮـﺘﻜﻣ و ﻲﻤـﺳر ﻢﻴﻬـﺴﺗ
تﺎـﻋﻼﻃا ﻦﻴـﺑ رد
و نﺎﻨﻛرﺎﻛ تﺎـﻋﻼﻃا ﻦﻳا لﺎﺒﻗ رد ﻚﻧﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﻨﻛاو
-
ﻲـﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ دﺮﻳﺬـﭘ
. يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ رد
طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳﺮﺿ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻨﻛاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ
ﻊـﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا عاﻮﻧا لﺎﺒﻗ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺶ يروآ
هﺪﺷ هرﺎﺑرد ي ﻦﻳﺪﺑ ﻦﻳا .ﺖﺳاراد ار راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ نوﺪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻣ
عاﻮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا
رد هﺪﺷدﺎﺠﻳا تﺎﻋﻼﻃا حﺮﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ،ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻲﺣاﺮﻃ ؛ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ درﻮﻣ
ﻞﻐﺷ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﺣاﺮﻃ ،ﺎﻫ يﺎﻫ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﺷﺰﻴﮕﻧا و ﻲﻘﻳﻮﺸﺗ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
.ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﺴﻜﺷ ﺎﺑ
ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪ
ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺎﻫ
ﻪﺋارا ﺮﻳز يﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ ي ﻲﻣ
ﻮﺷ :ﺪﻧد
ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ -
هرﺎـﺑرد (ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ و ﻲﻤـﺳر) تﺎـﻋﻼﻃا عاﻮﻧا دﻮﺟو ي
رد ﻲـﻠﺧاد رازﺎـﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ،ﺎﻫ هﮋﻳو نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا ﺶﻘﻧ و ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ ﻪـﻟﺰﻨﻣ
ي ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﻲـﻜﻳ
و ﻢﻬﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﺶﻳاﺮـﮔ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ راﺬﮔ
دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ،ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
،
نﺎﻣزﺎﺳ ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﻪﺑ -
ﻪﺘـﺳاﻮﺧ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺎـﻫ
و
ﻪﺑ) نﺎﻨﻛرﺎﻛ ترﺎﻈﺘﻧا ﻪﻟﺰﻨﻣ
ي ﻪـﺑ ﻞﻏﺎﺸﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ زا (نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻦﻴﻟوا ﻪـﻟﺰﻨﻣ
،تﻻﻮـﺼﺤﻣ ي
اﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ن ﻪﻟﺰﻨﻣ ي ﻞﻏﺎﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﺪﻨﺘﺴﻫ
- ﻨﻛ ماﺪﻗا تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا ﺐﺳﺎﻨﻣ يروآدﺮﮔ .ﺪﻨ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺎﻫ
ﻲﻣ
ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻲـﺣاﺮﻃ ؛ﻞﻏﺎـﺸﻣ ﻲـﺣاﺮﻃ ﺮﻣا رد ﺎﺗ ﺪﻨﻛ و ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫ
و ﻲﺷﺰﻴﮕﻧا ﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻚﺒﺳ بﺎﺨﺘﻧا
ﺮ يا ،نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ و ﺪﻨ
ﺘﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺐـﺳﺎﻨﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮ
ﺎـﻬﻧ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﻪـﺑ ﺮـﺗ ﻲﻳ
ﺮﻛ ﺐﻠﺟ ار نﺎﻧآ ﺖﻳﺎﺿر ،نﺎﻣزﺎﺳ هد
، ﻦﻳﺪﺑ ﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻖﻳﺮﻃ ﺮﻴﻏ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻴ
ﻞﺑﺎﻗ يﻮـﺳ زا ﺪـﻴﻠﻘﺗ
نﺎﻤﺗرﺎﭘد يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ ﻦﻳا ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ .ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد ﺎﺒﻗر و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻮﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻣزﺎﺳ رد .د
104 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
ﻊﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا - يروآ
ﺑرد هﺪﺷ هرﺎ ي ﻲﻠﺧاد رازﺎﺑ ﻲـﻣ
ـﺑ ﺖـﺴﻳﺎﺑ ﻪ
اﺰﮔ ﻪـﺋارا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ تﺎـﺷر
هرﺎﺑرد نﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻴﮕﻴﭘ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺗ دﻮﺷ ﻪﺋارا نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ي
ﻪﺘـﺳاﻮﺧ و ﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﺎـﻫ
ي
.ﺪﻨﺑﺎﻳ نﺎﻨﻴﻤﻃا نﺎﻧآ ﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ - دﺎﺠﻳا تﺎﻋﻼﻃا عاﻮﻧا ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪ
رد تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻴﻬﺴﺗ و هﺪﺷ
زا .ﺖﻓﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ
يﺮﺒﻫر ﻚﺒﺳ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد هﺪﻨﻨﻛ
ناﺮﻳﺪﻣ
،ﺖﺳا ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎـﺑ ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ يﺮﺒﻫر ﻚﺒﺳ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ندﺮﻛ ظﺎﺤﻟ ﻦﻴـﺑ رد تﺎـﻋﻼﻃا ﻢﻴﻬـﺴﺗ و نﺎﻣزﺎـﺳ رد تﺎـﻋﻼﻃا عاﻮـﻧا هﺪﻨﻨﻛ
ﻮﺗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ناﺪﻨﻤﻗﻼﻋ ﻪﺑ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﻴﺻ
ﻲﻣ .دﻮﺷ
نﻮﻨﻛ ﺎﺗ - ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ و ﻲـﻠﺧاد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد يدوﺪﺤﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺎـﺑ نآ ﻪـﻄﺑار
ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻣﺪﺧ نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ .
ﺎـﻫ ﻲﺗﺎـﻴﺣ رﺎﻴـﺴﺑ ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ ي
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﻦﻳازا ؛ﺪﺳر
،ور دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻣ ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻈﻧﺪـﻣ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا دﻮﺷ ياﺮـﺑ
مﺎـﺠﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ راﺮﻗ مزﻻ يﺎﻫ .دﺮﻴﮔ
ﻊﺑﺎﻨﻣ Ahmed P.K. Rafiq M. Saad N.M. (2003).Internal marketing and the
mediating role of organizational competencies. Euopeanr Journal of Marketing; 37(9),1221-41.
Asif S. and Sargeant A. (2000). Modeling internal communication in the financial services sector. European Journal of Marketing, 34(4), 229- 318.
Berry L. (1987). Big ideas in services marketing. Journal of Service Marketing; 1(1), 5-10.
Cronin J.J. Brandy M.K. Hult G.T. (2000). Assessing the effects of quality, value and customer satisfaction on consumer behavioral intentions in service environment. Journal of Retail; 76(2), 193-218.
George W.R. (1990). Internal marketing and organizational behavior: a partnership in developing customer conscious employees at every level.
Journal of Businesss Res; 63-70.
Gounaris P. Spiros. (2006). Internal-market orientation and its measurement.
Journal of Business Research, 59, 432-448.
Grönroos C. (2000): A customer relationship management approach, Service Management and Marketing. Chichester: John Wiley & Sons.
Hales C. (1994). Internal marketing as an approach to human resource management:a new perspective or a metaphore too far. Human Resource Management Journal, 5(1), 50-71.
Lin W.-B. (2006). The exploration of employee involvement model. Expert Systems with Application Journal, 31, 69-82.
Lings N.I. Greenley E. Gordon (2005). Measuring internal market orientation. Journal of service re Research, 7(3).
Lings N.I. (2002). Internal marketing and supplychain management. Journal Of Services Marketing, 14(1), 27-43.
Morgan E.R. (2004). Business agility and internal marketing. European Business Review, 16(5), 464-472.
Parasuraman A. Zeithaml V.A. Berry L.L. (1988). SERVQUAL: a multi- item scale formeasuring consumer perceptions of the service quality.
Journal of Retail, 64(1), 12-40.
106 ــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــ
ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
، هرود 4
، هرﺎﻤﺷ 4 ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
Piercy N.F. and Morgan N.A. (1991). Internal marketing-the missing half of the marketing programme,long range planning. Human Resource Management Journal, 2, 82-93.
Rafiq M. and Ahmed P.K. (1993). The scope of internal marketing: defining the boundary between marketing and human resource management.
Journal of Marketing Management, 219-32.
Tansuhaj P. Randall D. McCullough D. (1988). A services marketing managementmodel: integrating internal and external marketing functions. Journal of Serv Mark, 2(1), 8-31.
